Xem mã nguồn của Tổ tiên

[[Tập tin:Vietnamese Ancestors Altar.jpg|phải|nhỏ|Một bàn thờ gia tiên của [[người Việt]].]]
[[Tập tin:Phòng thờ cúng.jpg|nhỏ|Bàn thờ cúng Tổ tiên]]
'''Tổ tiên''', còn được gọi là '''ông bà''', '''tổ tiên đời trước''', hoặc '''tổ phụ''',<ref>{{chú thích web|url=https://www.merriam-webster.com/thesaurus/forefather|title=Thesaurus results for FOREFATHER|website=Merriam-Webster Online Dictionary |language=en|access-date=2020-04-07}}</ref> là một người [[phụ huynh]] hoặc (theo cách đệ quy) là phụ huynh của một tổ tiên (tức là một [[ông bà nội]], [[ông bà ngoại]], ông bà cố nội và cố ngoại và cứ tiếp tục như vậy). Tổ tiên là bất kỳ người nào mà một người có dòng họ được bắt nguồn từ họ. Trong luật pháp, người được thừa kế tài sản từ một người đã mất được gọi là tổ tiên.<ref>{{chú thích sách |title=Websters New World Dictionary|year=1960|url=https://archive.org/details/webstersnewworld0000davi_l8o0|publisher=The World Publishing Company|location= Cleveland and New York }}</ref>

Hai cá nhân có mối quan hệ [[di truyền học|di truyền]] nếu một người là tổ tiên của người kia hoặc nếu họ có chung một tổ tiên. Trong lý thuyết [[tiến hóa]], các loài chia sẻ một tổ tiên tiến hóa được gọi là có [[tổ tiên chung]]. Tuy nhiên, khái niệm tổ tiên này không áp dụng cho một số loại [[vi khuẩn]] và các sinh vật khác có khả năng [[chuyển gen ngang|truyền gen theo hàng ngang]]. Một số nghiên cứu cho thấy người trung bình có gấp đôi số lượng tổ tiên nữ so với tổ tiên nam. Điều này có thể do quan hệ đa vợ đa tình và [[cao đẳng (xã hội học)|cao đẳng]] của phụ nữ trong quá khứ.<ref>{{chú thích web|url=https://tierneylab.blogs.nytimes.com/2007/09/05/the-missing-men-in-your-family-tree/|title=The Missing Men in Your Family Tree|first=John|last=Tierney|date=5 September 2007|website=[[The New York Times]] |access-date=5 May 2018|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180505211842/https://tierneylab.blogs.nytimes.com/2007/09/05/the-missing-men-in-your-family-tree/ |archive-date=5 May 2018}}</ref>

Giả sử tất cả tổ tiên của một cá nhân không có quan hệ họ hàng với nhau, cá nhân đó có 2<sup>''n''</sup> tổ tiên trong thế hệ thứ ''n'' trước và tổng cộng 2<sup>''g''+1</sup> − 2 tổ tiên trong ''g'' thế hệ trước đó. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hầu hết tổ tiên của con người (và bất kỳ loài nào khác) có mối quan hệ họ hàng đa dạng (xem [[sụp đổ phả hệ]]). Hãy xem ''n'' = 40: loài người đã tồn tại hơn 40 thế hệ, nhưng số 2<sup>40</sup>, khoảng 10<sup>12</sup> hay một nghìn tỷ, lớn hơn rất nhiều so với [[số lượng con người từng sống]].

Một số văn hóa tôn kính tổ tiên, bao gồm cả những tổ tiên còn sống và đã mất; trong khi đó, một số ngữ cảnh văn hóa hướng tới tuổi trẻ hơn thì ít tôn kính người già. Trên các ngữ cảnh văn hóa khác nhau, một số người tìm kiếm sự phù hộ từ những tổ tiên đã qua đời; điều này đôi khi được gọi là ''[[Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên|tôn sùng tổ tiên]]'' hoặc chính xác hơn là ''tôn thờ tổ tiên''.<ref>{{chú thích tạp chí |last=Hu |first=Anning |date=2016 |title=Ancestor Worship in Contemporary China: An Empirical Investigation |url=http://www.jstor.org/stable/43709965 |journal=China Review|volume=16 |issue=1 |pages=169–186 |jstor=43709965 }}</ref><ref>{{chú thích tạp chí |last=Clark |first=Kelly James |date=2005-12-01 |title=The gods of Abraham, Isaiah, and Confucius |url=http://dx.doi.org/10.1007/bf02857007 |journal=Dao |volume=5 |issue=1 |pages=109–136 |doi=10.1007/bf02857007 |s2cid=170986424 |issn=1540-3009}}</ref>
==Chú thích==
{{tham khảo}}

==Liên kết ngoài==
{{Thể loại Commons|Ancestors}}
{{wiktionary|ancestor}}
{{wikiquote|Ancestors}}
* [https://web.archive.org/web/20080818170614/http://www.census.gov/population/www/ancestry/ United States Census Bureau]

{{Family}}
{{Authority control}}

[[Thể loại:Họ hàng và dòng dõi]]
[[Thể loại:Tổ tiên| ]]