Người Tiều (Việt Nam)

Người Tiều hay còn gọi người Triều Châu là bộ phận người Hoa xuất xứ từ Triều Châu, Trung Quốc, đến định cư sinh sống ở Việt Nam. Người Tiều chiếm số đông trong cộng đồng di dân Trung Hoa. Người Hoa Triều Châu tập trung sinh sống đông đúc ở Chợ Lớn, ngoài ra còn tập trung sinh sống ở Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Hà Tiên (Kiên Giang).

Trên toàn thế giới, người Tiều hiện nay có dân số khoảng 25 triệu và có mặt tại hơn 40 quốc gia.

Giới thiệu

Hội quán Nghĩa An, Thành phố Hồ Chí Minh

Hội quán Triều Châu, Hội An.

Theo tư liệu, người Hoa di cư đến vùng đất Nam Bộ Việt Nam từ thế kỷ 17. Khi nhà Nguyễn ban hành quy chế thành lập các Bang Hoa Kiều, người Hoa sinh sống ở Việt Nam có tất cả là 7 bang, đã có 1 bang của người Tiều, (bên cạnh 6 bang khác là: Quảng Triệu (còn gọi là Bang Quảng Đông), Khách gia, Phước Kiến, Phước Châu, Hải Nam và Quỳnh Châu).

Dân Tiều thường mang họ Trần, Trương, Lý, Lâm, Mã, Quách, Tạ, Trầm, Nhiêu... Người Tiều ở Nam bộ sống chan hòa với cộng đồng người Kinh và Khmer. Họ hòa nhập cùng các lễ tục của cộng đồng nhưng vẫn giữ nét văn hóa cổ truyền của dân tộc mình.

Doanh nhân Tiều rất giỏi làm giàu nên thành đạt và đóng góp tài lực dồi dào cho xã hội. Có thời, những ngai “vua” trong các ngành nghề kinh doanh ở Chợ Lớn đều do người Hoa Triều Châu nắm giữ.

Người Tiều có ngôn ngữ mẹ đẻ là tiếng Tiều. Người Tiều nói riêng cùng với cộng đồng người Hoa kiều nói chung có nền văn hóa nghệ thuật phát triển rất phong phú, đặc sắc, mang đậm nét Trung Hoa truyền thống. Trong đó, hát Tiều là thể loại ca kịch độc đáo vẫn được bảo tồn, phát triển.

Ẩm thực của người Tiều phong phú và đặc sắc với nhiều món ăn đã thành danh và được cả người Kinh và Khmer yêu chuộng như xá bấu, phá lấu, cháo Tiều, hủ tiếu Hồ, chè hột gà nấu đường,...

Người Tiều cũng như các cộng đồng người Hoa khác có các hội quán, không chỉ là nơi có ý nghĩa về tín ngưỡng mà còn là nơi sinh hoạt gặp gỡ của cộng đồng như Hội quán Triều Châu hay còn gọi là chùa Âm Bổn, tại Hội An được Hoa kiều bang Triều Châu xây dựng vào năm 1845, làm nơi sinh hoạt cộng đồng và tín ngưỡng khi đến Hội An sinh sống; Nghĩa An Hội Quán hay còn gọi chùa Ông, nằm tại quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là nơi chiêm bái của người Hoa gốc Triều Châu ở vùng Sài Gòn, mà còn là một công trình có giá trị về kiến trúc và nghệ thuật ở nửa cuối thế kỷ 19 - đầu thế kỷ 20.

Người Tiều nổi tiếng

• Quách Đàm (1863-1927) là một thương gia giàu có, và là người có công xây dựng nên chợ Bình Tây.
• Trường Vũ tên thật là Huỳnh Văn Ngoảnh (25 tháng 2 năm 1963) là một nam ca sĩ hải ngoại người Mỹ gốc Việt nổi tiếng về dòng nhạc vàng Việt Nam