Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đại dịch COVID-19”
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao |
|||
| Dòng 49: | Dòng 49: | ||
Vào ngày 17 tháng 1, một nhóm trường Đại học Hoàng gia ở [[Anh]] công bố rằng tính đến ngày 12 tháng 1 năm 2020, ước tính có khoảng 1.723 trường hợp ([[Khoảng tin cậy|độ tin cậy]] 95%, 427–4.471) với các triệu chứng mới bùng phát. Công bố này này dựa trên số trường hợp được ghi nhận bên ngoài Trung Quốc. Họ cũng kết luận rằng "không nên loại trừ việc tự lây truyền từ người sang người".<ref name=Gallagher18Jan2020>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/health-51148303|title=New Chinese virus 'will have infected hundreds'|last=Gallagher|first=James|date=ngày 18 tháng 1 năm 2020|work=BBC News|access-date=ngày 18 tháng 1 năm 2020|dead-url=no|language=Anh Anh|archive-url=https://web.archive.org/web/20200118020222/https://www.bbc.com/news/health-51148303|archive-date=ngày 18 tháng 1 năm 2020}}</ref><ref name=Imai17Jan2020>{{Cite web|url=http://www.imperial.ac.uk/medicine/departments/school-public-health/infectious-disease-epidemiology/mrc-global-infectious-disease-analysis/news--wuhan-coronavirus/|title=Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China|last1=Imai |first1=Natsuko |last2=Dorigatti |first2=Ilaria |last3=Cori |first3=Anne |last4=Riley |first4=Steven |last5=Ferguson |first5=Neil M|website=Imperial College London|language=Anh Anh|dead-url=no|archive-url=|archive-date= |date=ngày 17 tháng 1 năm 2020|access-date=ngày 18 tháng 1 năm 2020}}</ref> |
Vào ngày 17 tháng 1, một nhóm trường Đại học Hoàng gia ở [[Anh]] công bố rằng tính đến ngày 12 tháng 1 năm 2020, ước tính có khoảng 1.723 trường hợp ([[Khoảng tin cậy|độ tin cậy]] 95%, 427–4.471) với các triệu chứng mới bùng phát. Công bố này này dựa trên số trường hợp được ghi nhận bên ngoài Trung Quốc. Họ cũng kết luận rằng "không nên loại trừ việc tự lây truyền từ người sang người".<ref name=Gallagher18Jan2020>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/health-51148303|title=New Chinese virus 'will have infected hundreds'|last=Gallagher|first=James|date=ngày 18 tháng 1 năm 2020|work=BBC News|access-date=ngày 18 tháng 1 năm 2020|dead-url=no|language=Anh Anh|archive-url=https://web.archive.org/web/20200118020222/https://www.bbc.com/news/health-51148303|archive-date=ngày 18 tháng 1 năm 2020}}</ref><ref name=Imai17Jan2020>{{Cite web|url=http://www.imperial.ac.uk/medicine/departments/school-public-health/infectious-disease-epidemiology/mrc-global-infectious-disease-analysis/news--wuhan-coronavirus/|title=Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China|last1=Imai |first1=Natsuko |last2=Dorigatti |first2=Ilaria |last3=Cori |first3=Anne |last4=Riley |first4=Steven |last5=Ferguson |first5=Neil M|website=Imperial College London|language=Anh Anh|dead-url=no|archive-url=|archive-date= |date=ngày 17 tháng 1 năm 2020|access-date=ngày 18 tháng 1 năm 2020}}</ref> |
||
== Phát sinh chủng loại học == |
|||
{{Infobox genome|image=<!-- Karyotype, for instance -->|caption=|type=nucleotide|taxId=MN908947|ploidy=<!-- haploid, diploid or polypoloid -->|chromosomes=<!-- number (unit is pairs) -->|size=30473 bp|year=2020}} |
|||
Các chuỗi trong bộ máy di truyền của betacoronavirus ở Vũ Hán có ự tương đồng với các chủng betacoronavirus tìm thấy ở dơi; tuy nhiên, virus này, so với các loại [[coronavirus]] khác như coronavirus gây ra [[hội chứng hô hấp cấp tính nặng]] ([[virus SARS]]) và coronavirus gây ra hội chứng hô hấp vùng Trung Đông ([[MERS-CoV|virus MERS]]), thì có sự khác biệt về mặt di truyền. <ref name=":1">{{cite web|url=https://www.who.int/health-topics/coronavirus|title=Coronavirus|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=www.who.int|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120214550/https://www.who.int/health-topics/coronavirus|archive-date=20 January 2020|url hỏng=|accessdate=16 January 2020|url-status=}}</ref>Giống như SARS-CoV, chủng virus thuộc dòng B của Beta-CoV. <ref>{{cite web|url=https://nextstrain.org/groups/blab/sars-like-cov|title=Phylogeny of SARS-like betacoronaviruses|website=nextstrain|accessdate=18 January 2020}}</ref> |
|||
Năm bộ gen của coronavirus mới xuất hiện này đã được phân lập, gồm BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-01/2019, BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-04/2020, BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-05/2019, BetaCoV/Wuhan/WIV04/2019, và BetaCoV/Wuhan/IPBCAMS-WH-01/2019. Thông tin này do Viện Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh do Virus Quốc gia thuộc [[Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc]] (CDC), Viện Sinh học Mầm bệnh và Bệnh viện Jinyintan Vũ Hán công bố. <ref name=":1" /><ref>{{cite web|url=http://virological.org/t/initial-genome-release-of-novel-coronavirus/319|title=Initial genome release of novel coronavirus|date=11 January 2020|website=Virological|language=en-US|access-date=12 nuary 2020}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2020-01-17|title=Wuhan seafood market pneumonia virus isolate Wuhan-Hu-1, complete genome|url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/MN908947.3|language=en-US}}</ref> Trình tự [[RNA]] của virus dài khoảng 30 kbp (30 000 [[Cặp bazơ|cặp base]]).<ref name=":1" /> |
|||
== Thời gian biểu == |
== Thời gian biểu == |
||
Phiên bản lúc 15:07, ngày 22 tháng 1 năm 2020
 | Bài viết này liên quan đến một sự kiện đang diễn ra. Thông tin có thể thay đổi nhanh chóng khi các sự kiện đang diễn ra, và tin tức ban đầu có thể không đáng tin cậy. Các bản cập nhật cuối cùng cho bài viết này có thể không phản ánh những thông tin mới nhất. (ngày tháng 1 2020) |
 | Bài viết này là công việc biên dịch đang được tiến hành từ bài viết 2019–20 outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV) từ một ngôn ngữ khác sang tiếng Việt. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách hỗ trợ dịch và trau chuốt lối hành văn tiếng Việt theo cẩm nang của Wikipedia. |
 Vũ Hán, Trung Quốc | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Thời điểm | 12 tháng 12 năm 2019 – nay | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Địa điểm | Nguồn gốc:  Vũ Hán, Hồ Bắc, Trung Quốc | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Thương vong | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Bùng phát bệnh viêm phổi Trung Quốc 2019 - 2020, còn được gọi là viêm phổi Vũ Hán (tiếng Trung giản thể: 武汉肺炎; phồn thể: 武漢肺炎; bính âm: Wǔhàn fèiyán) bắt đầu vào giữa tháng 12 năm 2019 tại thành phố Vũ Hán ở miền Trung Trung Quốc, khi một nhóm người bị viêm phổi không rõ nguyên nhân, được liên kết chủ yếu với các chủ quán làm việc tại Chợ hải sản Hoa Nam, nơi bán động vật sống. Các nhà khoa học Trung Quốc sau đó đã phân lập được một loại coronavirus mới, 2019-nCoV, được phát hiện có trình tự gen giống ít nhất 70% với SARS-CoV.[5][6][7]
Các ca nghi ngờ đầu tiên được báo cáo vào ngày 31 tháng 12 năm 2019, với các triệu chứng đầu tiên xuất hiện chỉ hơn ba tuần trước đó vào ngày 8 tháng 12 năm 2019. Chợ đã đóng cửa vào ngày 1 tháng 1 năm 2020 và bệnh nhân có các triệu chứng đã được cách ly. Hơn 700 người, bao gồm hơn 400 nhân viên y tế, những người tiếp xúc gần gũi với các bệnh nhân nghi ngờ đã được theo dõi sau đó. Với sự phát triển của một xét nghiệm PCR chẩn đoán cụ thể để phát hiện nhiễm trùng, 41 người ở Vũ Hán đã được xác nhận bị nhiễm 2019-nCoV, trong đó hai người sau đó được báo cáo là một cặp vợ chồng mà một trong hai người chưa bao giờ đến chợ và ba người khác là thành viên của cùng gia đình đó làm việc tại quầy hải sản ở chợ. Vào ngày 9 tháng 1 năm 2020, ca tử vong đầu tiên xảy ra ở một người đàn ông 61 tuổi ở Vũ Hán. Vào ngày 16 tháng 1 năm 2020, chính quyền Trung Quốc thông báo rằng một người đàn ông 69 tuổi khác ở Vũ Hán, người được xác nhận mắc bệnh, đã chết vào ngày hôm trước.[8][9][10]
Các ca được xác nhận bên ngoài Trung Quốc bao gồm hai phụ nữ ở Thái Lan và một người đàn ông ở Nhật Bản.[11][12][13] Dựa trên những diễn biến và giả định như thống kê du lịch quốc tế, các nhà khoa học Anh ngày 17 tháng 1 ước tính rằng số ca nhiễm virus thực sự có thể vào khoảng 1.700. Tính đến ngày 18 tháng 1, số trường hợp được xác nhận trong phòng thí nghiệm là 65, bao gồm 62 ở Trung Quốc, hai ở Thái Lan và một ở Nhật Bản. Vì việc lây truyền từ người sang người không được loại trừ, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo rằng một vụ dịch rộng hơn có thể xảy ra.[14] Cũng có những lo ngại về việc lây rộng hơn nữa trong mùa du lịch cao điểm của Trung Quốc vào dịp Tết Nguyên Đán.[15]
Tổng quan
Nhiều trường hợp 'viêm phổi không rõ nguyên nhân' tập trung quanh một chợ bán động vật và cá, trong đó có 1000 quầy bán gà, mèo, gà lôi, dơi, marmota, rắn độc, hươu đốm, các bộ phận của thỏ và nhiều động vật hoang dã khác, đã dẫn đến sự nghi ngờ rằng nguyên nhân có thể là một loại coronavirus mới bắt nguồn từ động vật.[6][16][17][18]
Coronavirus chủ yếu truyền bệnh ở động vật, nhưng đã tiến hóa và lây nhiễm sang người, như đã thấy ở SARS, MERS và bốn loại coronavirus khác được tìm thấy ở người gây ra các triệu chứng nhẹ về hô hấp như cảm lạnh thông thường. Cả sáu loại đều có thể lây từ người sang người.[19][20] Năm 2002, với nguồn gốc từ mèo cầy hương từ các chợ động vật sống, một đợt bùng phát SARS bắt đầu ở đại lục Trung Quốc và đến tận Canada và Hoa Kỳ, khiến hơn 700 người tử vong trên toàn thế giới. Trường hợp cuối cùng xảy ra vào năm 2004.[19][21][22] Vào thời điểm đó, Trung Quốc bị WHO chỉ trích vì cách xử lý dịch bệnh.[23] Mười năm sau khi xuất hiện SARS, coronavirus liên quan đến Lạc đà một bướu, MERS, khiến 750 người tử vong ở 27 quốc gia.[19] Việc dịch bệnh ở Vũ Hán có liên quan đến một thị trường lớn bán hải sản và động vật để tiêu thụ đã dẫn đến khả năng bệnh bắt nguồn từ động vật.[20] Điều này dẫn đến nỗi lo rằng dịch bệnh sẽ tương tự như sự bùng phát SARS trước đó,[21][24] một mối lo ngại trầm trọng hơn bởi một số lượng lớn khách du lịch dự kiến sắp có vào dịp Tết Nguyên Đán, bắt đầu vào ngày 25 tháng 1 năm 2020.[25]
Vũ Hán là thành phố lớn thứ bảy ở Trung Quốc, với dân số hơn 11 triệu người. Nơi đây là một trung tâm giao thông lớn ở phía Trung Trung Quốc, khoảng 700 dặm về phía Nam của Bắc Kinh,[26] 500 dặm về phía Tây của Thượng Hải và 600 dặm về phía Bắc của Hồng Kông.[27] Các chuyến bay thẳng từ Vũ Hán cũng kết nối với châu Âu: sáu chuyến mỗi tuần đến Paris, ba chuyến hàng tuần đến Luân Đôn và năm chuyến hàng tuần đến Roma.[28]
Vào ngày 17 tháng 1, một nhóm trường Đại học Hoàng gia ở Anh công bố rằng tính đến ngày 12 tháng 1 năm 2020, ước tính có khoảng 1.723 trường hợp (độ tin cậy 95%, 427–4.471) với các triệu chứng mới bùng phát. Công bố này này dựa trên số trường hợp được ghi nhận bên ngoài Trung Quốc. Họ cũng kết luận rằng "không nên loại trừ việc tự lây truyền từ người sang người".[29][30]
Phát sinh chủng loại học
| ID hệ gen theo NCBI | MN908947 |
|---|---|
| Kích cỡ hệ gen | 30473 bp |
| Năm | 2020 |
Các chuỗi trong bộ máy di truyền của betacoronavirus ở Vũ Hán có ự tương đồng với các chủng betacoronavirus tìm thấy ở dơi; tuy nhiên, virus này, so với các loại coronavirus khác như coronavirus gây ra hội chứng hô hấp cấp tính nặng (virus SARS) và coronavirus gây ra hội chứng hô hấp vùng Trung Đông (virus MERS), thì có sự khác biệt về mặt di truyền. [31]Giống như SARS-CoV, chủng virus thuộc dòng B của Beta-CoV. [32]
Năm bộ gen của coronavirus mới xuất hiện này đã được phân lập, gồm BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-01/2019, BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-04/2020, BetaCoV/Wuhan/IVDC-HB-05/2019, BetaCoV/Wuhan/WIV04/2019, và BetaCoV/Wuhan/IPBCAMS-WH-01/2019. Thông tin này do Viện Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh do Virus Quốc gia thuộc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc (CDC), Viện Sinh học Mầm bệnh và Bệnh viện Jinyintan Vũ Hán công bố. [31][33][34] Trình tự RNA của virus dài khoảng 30 kbp (30 000 cặp base).[31]
Thời gian biểu
| Ngày | Số ca | Số ca tử vong | Số ca bị tách ly | Nguồn | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bị nghi ngờ | Được xác nhận | Bị cách ly | Được thả | Tổng | |||
| 31 tháng 1 năm 2019 | 27 | ||||||
| 3 tháng 1 năm 2020 | 44 | 121 | |||||
| 5 tháng 1 năm 2020 | 59 | 163 | |||||
| 10 tháng 1 năm 2020 | 41 | 1 | |||||
| 11 tháng 1 năm 2020 | 41 | 1 | 717 | 46 | 763 | ||
| 12 tháng 1 năm 2020 | 41 | 1 | 687 | 76 | 763 | ||
| 13 tháng 1 năm 2020 | 41 | 1 | 576 | 187 | 763 | ||
| 15 tháng 1 năm 2020 | 2 | 119 | 644 | 763 | |||
| 16 tháng 1 năm 2020 | 45 | 98 | 665 | 763 | |||
| 17 tháng 1 năm 2020 | 62 | 2 | 82 | 681 | 763 | ||
| 18 tháng 1 năm 2020 | 121 | ||||||
| 19 tháng 1 năm 2020 | 198 | 3 | 90 | 727 | 817 | ||
| 20 tháng 1 năm 2020 | 291 | 6 | 922 | 817 | 1739 | [36][37] | |
30 tháng 12 năm 2019: "Thông báo khẩn cấp về việc điều trị viêm phổi không rõ nguyên nhân" được ban hành bởi Cục Quản lý Y tế và Quản lý Y tế của Ủy ban Y tế Thành phố Vũ Hán.[38]
31 tháng 12 năm 2019: 27 người bị viêm phổi không rõ nguyên nhân được báo cáo cho WHO. Hầu hết là các chủ gian hàng từ Chợ hải sản Vũ Hán Nam Trung Quốc. Bảy người trong tình trạng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Do đó, Hồng Kông, Ma Cao và Đài Loan đã siết chặt giám sát biên giới.[6][39]
1 tháng 1 năm 2020: Khu chợ cá và động vật bị nghi ngờ có liên quan đến các trường hợp viêm phổi bị đóng cửa để làm sạch và khử trùng.[6]
3 tháng 1 năm 2020: Thái Lan bắt đầu khám sàng lọc hành khách đến từ Vũ Hán tại bốn sân bay khác nhau.[40][41][42] Cùng ngày, Singapore bắt đầu khám sàng lọc hành khách tại Sân bay Changi.[43]
5 tháng 1 năm 2020: Các nghiên cứu ban đầu về nguyên nhân gây viêm phổi loại trừ khả năng cúm theo mùa, SARS, MERS và cúm gia cầm.[5][16] Có 59 trường hợp bị nghi ngờ, bảy trong tình trạng nguy kịch. Tất cả đều được cách ly và các trường hợp có tiếp xúc bắt đầu được theo dõi. Tại thời điểm này, không có báo cáo về bất kì trường hợp nào lây truyền từ người sang người giữa các nhân viên y tế.[44][45]
6 tháng 1 năm 2020: Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị nên rửa tay và tránh động vật, chợ bán thịt động vật và tiếp xúc với những người có dấu hiệu bị bệnh nếu đi du lịch đến Vũ Hán.[44][16]
9 tháng 1 năm 2020: WHO xác nhận rằng một loại coronavirus mới được phân lập từ một người nhập viện.[46][47] Cùng ngày, Trung tâm phòng chống dịch bệnh châu Âu đăng tải đánh giá rủi ro đầu tiên.[48] WHO cũng báo cáo rằng các nhà chức trách Trung Quốc đã hành động nhanh chóng,[46] xác định loại coronavirus mới trong vài tuần kể từ khi bắt đầu bùng phát, với tổng số người được xét nghiệm dương tính là 41.[49] Trường hợp tử vong đầu tiên do virus xảy ra ở một người đàn ông 61 tuổi, là khách hàng thường xuyên của chợ. Ông bị bệnh gan mạn tính và qua đời vì suy tim và viêm phổi. Vụ việc được báo cáo tại Trung Quốc bởi Ủy ban Y tế thông qua phương tiện truyền thông Trung Quốc vào ngày 11 tháng 1.[50][51][28][52]
10 tháng 1 năm 2020: Dữ liệu giải trình tự gen của coronavirus Vũ Hán được phân lập, một loại virus thuộc cùng họ với coronavirus SARS, được đăng trên Virological.org bởi các nhà nghiên cứu từ Đại học Phục Đán, Thượng Hải. Thêm ba trình tự từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc, một từ Học viện Khoa học Y tế Trung Quốc và một từ Bệnh viện Jinyintan ở Vũ Hán được đăng lên cổng thông tin GISAID.[50][53][40][54] Cùng ngày, PHE ban hành hướng dẫn của họ.[48]
11 tháng 1 năm 2020: Trung Quốc theo dõi hơn 700 trường hợp tiếp xúc với 41 ca được xác nhận, bao gồm hơn 400 nhân viên y tế, không có trường hợp mới nào được báo cáo tại Trung Quốc kể từ ngày 5 tháng 1.[44][16][50][55] WHO công bố hướng dẫn ban đầu về tư vấn du lịch, thử nghiệm trong phòng thí nghiệm và điều tra y tế.[50]
Triệu chứng
Các triệu chứng được báo cáo bao gồm sốt trong 90% trường hợp mắc bệnh,[5] mệt mỏi và ho khan trong 80% trường hợp,[5][56] 20% bị khó thở và suy hô hấp chiếm 15%.[44][16][56] X-quang ngực đã tiết lộ các dấu hiệu ở cả hai phổi.[44][16] Dấu hiệu sống nhìn chung là ổn định vào thời điểm nhập viện của những bệnh nhân.[56] Các xét nghiệm máu thường cho thấy số lượng bạch cầu thấp (giảm bạch cầu và giảm bạch cầu lympho).[5]
Tham khảo
- ^ “全国已确诊新型肺炎病例440例 死亡9例”. People.cn. 22 tháng 1 năm 2020.
- ^ a b c “China virus cases up sharply as infection spreads”. BBC News (bằng tiếng Anh Anh). ngày 20 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ “我國藉由登機檢疫即時發現首例中國大陸武漢移入之嚴重特殊傳染性肺炎個案，指揮中心提升中國大陸武漢之旅遊疫情建議至第三級警告(Warning)”. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020.
- ^ CDC (21 tháng 1 năm 2020). “2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV)”. Centers for Disease Control and Prevention (bằng tiếng Anh Mỹ). Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
- ^ a b c d e Hui, David S.; Azhar, Esam EI; Madani, Tariq A.; Ntoumi, Francine; Kock, Richard; Dar, Osman; Ippolito, Giuseppe; Mchugh, Timothy D.; Memish, Ziad A.; Drosten, Christian; Zumla, Alimuddin (ngày 14 tháng 1 năm 2020). “The continuing epidemic threat of novel coronaviruses to global health - the latest novel coronavirus outbreak in Wuhan, China”. International Journal of Infectious Diseases (bằng tiếng Anh). 0 (0). doi:10.1016/j.ijid.2020.01.009. ISSN 1201-9712.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
- ^ a b c d “Undiagnosed pneumonia - China (HU) (01): wildlife sales, market closed, RFI Archive Number: 20200102.6866757”. Pro-MED-mail. International Society for Infectious Diseases. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2020.
- ^ Pinghui, Zhuang; Wu, Jerry (ngày 15 tháng 1 năm 2020). “Wuhan pneumonia: how search for source unfolded”. South China Morning Post (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Schirring, Lisa; 2020 (ngày 16 tháng 1 năm 2020). “Japan has 1st novel coronavirus case; China reports another death”. CIDRAP (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: tên số: danh sách tác giả (liên kết) - ^ Kyodo News. “China announces 2nd death from new coronavirus”. Kyodo News+. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ “武汉市卫生健康委员会”. wjw.wuhan.gov.cn. ngày 16 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Walter, Sim (ngày 16 tháng 1 năm 2020). “Japan confirms first case of infection from Wuhan coronavirus; Vietnam quarantines two tourists”. The Straits Times (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Wee, Sui-Lee (ngày 15 tháng 1 năm 2020). “Japan and Thailand Confirm New Cases of Chinese Coronavirus”. The New York Times (bằng tiếng Anh Mỹ). ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ 1 năm-2020-novel-coronavirus-thailand-ex-china/en/ “WHO | Novel Coronavirus – Thailand (ex-China)” Kiểm tra giá trị
|url=(trợ giúp). WHO. ngày 14 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 15 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Newey, Sarah (ngày 14 tháng 1 năm 2020). “WHO refuses to rule out human-to-human spread in China's mystery virus outbreak”. The Telegraph (bằng tiếng Anh Anh). ISSN 0307-1235. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ Cohen, Jon; Normile, Dennis (ngày 17 tháng 1 năm 2020). “New SARS-like virus in China triggers alarm”. Science (bằng tiếng Anh). 367 (6475): 234–235. doi:10.1126/science.367.6475.234. ISSN 0036-8075.
- ^ a b c d e f “Pneumonia of Unknown Cause in China – Watch – Level 1, Practice Usual Precautions – Travel Health Notices | Travelers' Health | CDC”. wwwnc.cdc.gov. ngày 6 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Schnirring, Lisa (ngày 8 tháng 1 năm 2020). “Virologists weigh in on novel coronavirus in China's outbreak”. CIDRAP (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Shih, Gerry; Sun, Lena H. (ngày 8 tháng 1 năm 2020). “Specter of possible new virus emerging from central China raises alarms across Asia”. Washington Post (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ a b c Rogier van Doorn, H.; Yu, Hongji (2019). “33. Viral Respiratory Infections”. Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book (ấn bản 10). Elsevier Health Sciences. tr. 286. ISBN 978-0-323-55512-8. Đã bỏ qua tham số không rõ
|editors=(gợi ý|editor=) (trợ giúp) - ^ a b “Novel Coronavirus 2019 | CDC”. www.cdc.gov (bằng tiếng Anh Mỹ). ngày 13 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ a b “Mystery pneumonia virus probed in China”. BBC News (bằng tiếng Anh Anh). ngày 3 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ “What to Know About the Wuhan Pneumonia Oubreak”. Time (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ “China probes pneumonia outbreak for Sars links: State media”. The Straits Times. ngày 31 tháng 12 năm 2019. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Gallagher, James (ngày 2020). “Mystery Chinese virus: How worried should we be?”. BBC News (bằng tiếng Anh Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ “NaTHNaC – Chinese new year travel advice”. TravelHealthPro (bằng tiếng Anh). ngày 10 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ “Outbreak of Pneumonia of Unknown Etiology (PUE) in Wuhan, China”. emergency.cdc.gov (bằng tiếng Anh Mỹ). Centers for Disease Control and Prevention. ngày 8 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ Chan, Ho-him; Mai, Jun (ngày 5 tháng 1 năm 2020). “China says Wuhan pneumonia not Sars, but virus remains unidentified, more people hospitalised”. South China Morning Post. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ a b “Update: Cluster of pneumonia cases associated with novel coronavirus – Wuhan, China – 2019”. European Centre for Disease Prevention and Control (bằng tiếng Anh). ngày 14 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Gallagher, James (ngày 18 tháng 1 năm 2020). “New Chinese virus 'will have infected hundreds'”. BBC News (bằng tiếng Anh Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ Imai, Natsuko; Dorigatti, Ilaria; Cori, Anne; Riley, Steven; Ferguson, Neil M (ngày 17 tháng 1 năm 2020). “Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China”. Imperial College London (bằng tiếng Anh Anh). Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ a b c “Coronavirus”. www.who.int (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2020.
- ^ “Phylogeny of SARS-like betacoronaviruses”. nextstrain. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2020.
- ^ “Initial genome release of novel coronavirus”. Virological (bằng tiếng Anh). 11 tháng 1 năm 2020. Truy cập 12 nuary 2020. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong:
|access-date=(trợ giúp) - ^ “Wuhan seafood market pneumonia virus isolate Wuhan-Hu-1, complete genome” (bằng tiếng Anh). 17 tháng 1 năm 2020. Chú thích journal cần
|journal=(trợ giúp) - ^ “公示公告”. Wuhan Municipal Health Commission. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 19 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ “2020年1月21日新型冠状病毒感染的肺炎疫情情况”. National Health Commission of China. ngày 21 tháng 1 năm 2020.
- ^ “武汉市卫生健康委员会关于新型冠状病毒感染的肺炎情况通报”. Wuhan Municipal Health Commission. ngày 21 tháng 1 năm 2020.
- ^ “UNDIAGNOSED PNEUMONIA – CHINA (HUBEI): REQUEST FOR INFORMATION. Archive Number: 20191230.6864153”. Pro-MED-mail. International Society for Infectious Diseases. Truy cập ngày 19 tháng 1 năm 2020.
- ^ Parry, Jane (ngày 8 tháng 1 năm 2020). “Pneumonia in China: lack of information raises concerns among Hong Kong health workers”. BMJ (bằng tiếng Anh). 368. doi:10.1136/bmj.m56. ISSN 1756-1833. PMID 31915179. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ a b Schnirring, Lisa; 2020 (ngày 13 tháng 1 năm 2020). “Thailand finds Wuhan novel coronavirus in traveler from China”. CIDRAP (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: tên số: danh sách tác giả (liên kết) - ^ Team, CM1. “Four suspected cases of mystery Chinese viral pneumonia detected at CM Airport | Chiang Mai One” (bằng tiếng Anh Mỹ). Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 15 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ CityNews. “Wuhan viral pneumonia alert”. Chiang Mai Citylife (bằng tiếng Anh Mỹ). Truy cập ngày 15 tháng 1 năm 2020.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
- ^ Goh, Timothy (ngày 2 tháng 1 năm 2020). “Travellers arriving at Changi Airport from Wuhan to undergo temperature screening after pneumonia outbreak”. The Straits Times. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 15 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ a b c d e Schnirring, Lisa (ngày 6 tháng 1 năm 2020). “Questions still swirl over China's unexplained pneumonia outbreak”. CIDRAP (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ “China pneumonia: Sars ruled out as dozens fall ill in Wuhan”. BBC. ngày 5 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ a b Schnirring, Lisa (ngày 9 tháng 1 năm 2020). “More details emerge on new coronavirus in Wuhan cluster”. CIDRAP (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ “WHO Statement Regarding Cluster of Pneumonia Cases in Wuhan, China”. who.int (bằng tiếng Anh). ngày 9 tháng 1 năm 2020. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ a b Schnirring, Lisa (ngày 10 tháng 1 năm 2020). “Pressure builds on China to share info on new coronavirus”. CIDRAP (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Lucey, Daniel; Sparrow, Annie (ngày 14 tháng 1 năm 2020). “China Deserves Some Credit for Its Handling of the Wuhan Pneumonia”. Foreign Policy (bằng tiếng Anh Mỹ). Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 15 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ a b c d Schnirring, Lisa (ngày 11 tháng 1 năm 2020). “China releases genetic data on new coronavirus, now deadly”. CIDRAP (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Qin, Amy; Hernández, Javier C. (ngày 10 tháng 1 năm 2020). “China Reports First Death From New Virus”. The New York Times (bằng tiếng Anh Mỹ). ISSN 0362-4331. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết) - ^ “China reports first death in Wuhan pneumonia outbreak”. The Straits Times. ngày 11 tháng 1 năm 2019. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2019. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Gan, Nectar (ngày 9 tháng 1 năm 2020). “A new virus related to SARS is the culprit in China's mysterious pneumonia outbreak, scientists say”. CNN. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ “Wuhan seafood market pneumonia virus isolate Wuhan-Hu-1, complete genome”. NCBI Genbank. National Center for Biotechnology Information. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ Schnirring, Lisa (ngày 7 tháng 1 năm 2020). “Nations step up screening and await word on China's pneumonia outbreak”. CIDRAP (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2020. Đã bỏ qua tham số không rõ
|dead-url=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ a b c “Experts explain the latest bulletin of unknown cause of viral pneumonia”. Wuhan Municipal Health Commission. 11 tháng 1 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2020.