Xem mã nguồn của Basíleios II

{{for|một Đại Công tước Moskva|Vasily II của Nga}}
{{Thông tin nhân vật hoàng gia
|tên =Basíleios&nbsp;II
|tên gốc = Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος
|tước vị =[[Hoàng đế La Mã]]
|hình =Basilios II.jpg
|cỡ hình =250px
|ghi chú hình =Tranh vẽ Basileios&nbsp;II, từ một bản viết tay vào [[Thế kỷ 11|thế kỷ thứ 11]].
|chức vị =[[Hoàng đế Đông La Mã]]
|tại vị =Danh nghĩa: [[960]] - [[976]]<br>(cùng cai trị với cha tới 963, Nikephoros&nbsp;II tới 969, Iōannēs&nbsp;I Tzimiskēs cho đến 976).<br>Chính danh: [[10 tháng 1]] năm [[976]] –<br>[[15 tháng 12]] năm [[1025]]<br>({{age in years and days|976|1|10|1025|12|15}})<br>(tính chung: 65 năm)
|đăng quang =
|tiền nhiệm =[[Iōannēs&nbsp;I Tzimiskēs]] {{Vương miện}}
|kế nhiệm =[[Constantinus&nbsp;VIII]] {{Vương miện}}
|hoàng tộc =[[Nhà Macedonia]]
|kiểu hoàng tộc =Triều đại
|cha =[[Romanos&nbsp;II]] {{Vương miện}}
|mẹ =[[Theophano (Hoàng hậu Đông La Mã)|Theophano]]
|sinh ={{birth-date|0958|958}}
|mất = {{death-date|15 tháng 12 năm 1025|15 tháng 12 năm 1025}} (tuổi 67)
|}}
[[Tập tin:BasileIIConstantinVIIIHoldingCross.jpg|nhỏ|Các vua Basíleios&nbsp;II và [[Constantinus&nbsp;VIII]], giữ Thập tự giá. [[Nomisma histamenon]].]]
'''Basíleios&nbsp;II''' ({{lang-el|Βασίλειος Β΄}}; [[958]] – [[15 tháng 12]] năm [[1025]]), còn gọi là '''Basíleios [[Porphyrogenitus]]''' ({{lang-gr|Βασίλειος πορφυρογέννητος|translit=Basíleios porphyrogennētos}}), hoặc '''Basíleios Trẻ''' ({{lang-gr|Βασίλειος ὁ νέος|translit=Basíleios ho néos}}) để phân biệt với ông kỵ là [[Basíleios&nbsp;I xứ Macedonia]], là [[hoàng đế Đông La Mã]] từ ngày [[10 tháng 1]] năm [[976]] tới ngày [[15 tháng 12]] năm [[1025]]. Ông ta là hoàng đế cai trị lâu nhất trong lịch sử [[đế quốc Đông La Mã|Đông La Mã]], được coi là người đưa nhà nước này lên tới "thời kỳ hoàng kim".

Thời kỳ đầu làm vua, Basíleios II lo đánh dẹp những quý tộc chống đối ở [[Tiểu Á]] của những nội chiến chống những năm tháng làm vua đầu tiên của ông chứng kiến một cuộc nội chiến dai dẳng chống những quyền thần gốc gác quý tộc ở vùng [[Tiểu Á]]. Được sự giúp sức của [[vương quốc Gruzia|Gruzia]], Basíleios đến năm 989 đã thu phục được Tiểu Á. Sau đó Basíleios II tập trung tiến hành xâm lược, bành trướng về phía Đông. Các năm 992-998, Basíleios đánh [[Nhà Fatima|nước Fatima]] nhưng không thắng. Năm 1000, Basíleios đánh [[Đệ Nhất Đế quốc Bulgaria|Bulgaria]], đối thủ đáng gờm nhất của Đông La Mã ở [[Đông Âu]]. Năm 1014, Basíleios dẫn quân giao chiến, đánh bại vua Bulgaria [[Samuil của Bulgaria|Samuil]] ở [[trận Kleidon|Kleidon]]. Sau đó Basíleios chọc mù các tù binh Bulgaria làm Samuil buồn chết.<ref>Catherine Holmes, ''Basil II and the governance of Empire (976-1025)'', trang 499</ref> Vì lẽ đó, người đời sau gọi Basíleios là "'''Kẻ giết người Bulgaria'''" ({{lang-el|Βουλγαροκτόνος|translit=Boulgaroktónos}}). Đến năm 1018 Basíleios đánh quỵ hoàn toàn Bulgaria, sáp nhập vào La Mã. Năm 1021-1022, Basíleios đánh Gruzia, thắng 2 trận, lấy được đất Tao, Phasiane, Kola, Artaan và Javakheti. Sau khi ông ta chết, bờ cõi Đông La Mã trải dài từ miền Nam [[Ý]] cho [[Kavkaz]] và từ [[sông Donau]] tới biên giới [[Palestine]], đây là lãnh thổ rộng nhất mà Đông La Mã có được kể từ khi bị quân [[Đế quốc Rashidun|Ả Rập]] xâm lược 4 [[thế kỷ]] trước.

Không chỉ nổi tiếng với chính sách bành trướng đầy tham vọng, Basíleios II điều hành việc nước khá trôi chảy, cắt giảm quyền lực của các gia đình đại địa chủ chi phối hành chính, quân sự Đông La Mã. Kinh tế thời này phát triển rất mạnh. Basíleios có một quyết định để lại ảnh hưởng lâu dài, đó là gả em là Anna cho đại vương công [[Vladimir&nbsp;I xứ Kiev]]<ref>Russian Primary Chronicle Vol.I p.76</ref> để xin chi viện quân sự của Kiev, dẫn đến [[Việc Ki-tô giáo hóa nước Nga Kiev|việc Ki-tô giáo hóa]] nước [[Nga Kiev]] và truyền bá văn hóa Đông La Mã vào Nga.

== Chú thích ==
{{Tham khảo}}

==Tham khảo==
;Nguồn sơ cấp:
* [[Michael Psellus]], ''Chronographia'', also published under the title ''Fourteen Byzantine Rulers,'' ed. E.R.A. Sewter. London 1953. [English translation, [http://www.fordham.edu/halsall/basis/psellus-chronographia.html Full online text] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140814200058/http://www.fordham.edu/halsall/basis/psellus-chronographia.html |date=2014-08-14 }}
* Nestor, ''The Russian Primary Chronicle: Laurentian Text,'', Samuel Hazzard Cross, Olgerd P. Sherbowitz-Wetzor, Published by Mediaeval Academy of America, 1953

;Nguồn thứ cấp:
* [[Penelope Delta]], ''The Age of the Bulgar-slayer'' (In Greek), 1911, ESTIA Publishing Co
* George Finlay, (1856), ''History of the Byzantine Empire from DCCXVI to MLVII'', 2nd Edition, Published by W. Blackwood.
* {{chú thích sách |first=Catherine |last=Holmes |title=Basil II and the Governance of Empire (976–1025) |url=https://archive.org/details/basiliigovernanc0000holm |location=New York |publisher=Oxford University Press |year=2005 |isbn=0199279683 }}
* {{chú thích sách |authorlink=John Julius Norwich |first=John Julius |last=Norwich |title=History of Byzantium |location= |publisher= |year= |isbn= }}{{Specify|date=August}} <!-- Is this actually "A short history of Byzantium"? -->
* {{chú thích sách |title=The [[Oxford Dictionary of Byzantium]] |location= |publisher=Oxford University Press |year=1991 }}
* {{chú thích sách |first=Paul |last=Stephenson |title=The Legend of Basil the Bulgar-Slayer |location=New York |publisher=Cambridge University Press |year=2003 |isbn=0521815304 }}

== Liên kết ngoài ==
{{Commons-inline|Basil II}}
* A more detailed profile of the Emperor:http://www.roman-emperors.org/basilii.htm
* {{Cite EB1911|wstitle=Basil II.}}

{{s-start}}
{{s-hou|[[Nhà Macedonia]]||958|15 tháng 12|1025}}
{{s-reg|}}
{{succession box |
 before=[[Romanos&nbsp;II]] |
 title=[[Hoàng đế]] của [[Đế quốc Đông La Mã]] |
 years=963 |
 after=[[Nikephoros&nbsp;II]]
}}
{{succession box |
 before=[[Iōannēs I Tzimiskēs|Iōannēs&nbsp;I]] |
 title=[[Hoàng đế]] của [[Đế quốc Đông La Mã]] |
 years=976–1025 |
 after=[[Constantinus&nbsp;VIII]]
}}
{{s-end}}
{{Hoàng đế La Mã}}
{{Các chủ đề|Lịch sử|Hy Lạp}}

{{DEFAULTSORT:Basileios Ii}}
[[Thể loại:Nhà Macedonia]]
[[Thể loại:Porphyrogenitos]]
[[Thể loại:Sinh năm 958]]
[[Thể loại:Mất năm 1025]]
[[Thể loại:Hoàng đế Đông La Mã thế kỷ 10]]
[[Thể loại:Hoàng đế Đông La Mã thế kỷ 11]]
[[Thể loại:Vua Chính Thống giáo]]
[[Thể loại:Người Đông La Mã trong Chiến tranh Đông La Mã-Bulgaria]]