Chiến tranh Iraq (2013–2017)

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội chiến Iraq (2013–2017)
Một phần của Xung đột Iraq, Mùa Đông Ả Rập, và Sự lan tràn của cuộc nội chiến Syria

Lực lượng huy động phổ biến sau Trận Fallujah
(Để có bản đồ tình hình quân sự hiện tại ở Iraq, xem ở đây.)
Thời gian30 tháng 12 năm 2013[1][2] – 9 tháng 12 năm 2017
(3 năm, 11 tháng, 1 tuần và 1 ngày)
Địa điểm
Iraq
Kết quả

Chính phủ Iraq và đồng minh chiến thắng trước ISIL.

Chính bên tham chiến

 Iraq[5]

Các nhóm liên minh:

 Iran
Hezbollah
 Syria (2014)[6]

Người Kurd tại Iraq[5]

Hội đồng Quốc gia Kurd[7]
Liên minh Sinjar
PKK[8]
Rojava Rojava[8]

CJTF–OIR
 Hoa Kỳ
 United Kingdom
 Australia[9]
 Pháp
 Jordan
 Kuwait
 Hà Lan
 Bỉ (2014–17)
 Thổ Nhĩ Kỳ (2014–17)
 Canada (2014–16)[10]
 Đan Mạch (2014–16)[11]
 Ma Rốc (2014–16)

 ISIL[5]

Các nhóm chống chính phủ khác

Chỉ huy và lãnh đạo

Haider Al-Abadi
Fuad Masum
Nouri al-Maliki (2014–2015)
Babaker Shawkat B. Zebari (2014–2015)
Ahmad Abu Risha

Muqtada al-Sadr
Qais al-Khazali
Akram al-Kabi
Abu Mustafa al-Sheibani
Tập tin:Kata'ib Hezbollah flag.svg Abu Mahdi al-Muhandis
Wathiq al-Battat (POW)[24]

Massoud Barzani

Abu Bakr al-Baghdadi
(Lãnh đạo ISIL)[18]
Abu Fatima al-Jaheishi
(Phó chỉ huy ở Iraq)[19]

Izzat Ibrahim al-Douri
Lực lượng

Các lực lượng An ninh Iraq
600.000 (300.000 Army và 300.000 Cảnh sát)[33]
Awakening Council militias - 30,000[34]
Contractors ~7,000[35][36]
US Forces: 5,000[37]
Các lực lượng Canada: 600[38]
French Forces: 500[39]
Các lực lượng Anh: 500

Lực lượng huy động dân chúng: 60.000-90.000[40]

  • Lữ đoàn Badr: 10.000[41]
  • Các lữ đoàn Turkmen: 30.000[42][43]
Peshmerga: 200.000[44][45]

 ISIL:

Người trung thành đảng Ba'ath

Thương vong và tổn thất

Dân quân và các lực lượng an ninh Iraq:
16.457 người chết và 13.399 người bị thương[a][46][47]

Lực lượng Động viên Nhân dân:
7.500 bị giết[48]

Chiến binh Peshmerga:
1.760 bị giết[49]
9.725 bị thương[50]
63 mất tích hoặc bị bắt[51]

Đảng Lao động Kurdistan:
180 bị giết (từ 2014 đến tháng 1 năm 2016, theo PKK)[52]

Du kích IRGC:
38 bị giết[53]

CJTF–OIR:

  • 48 người bị giết (35 không thù địch), 53 người bị thương[54]
  • 1 người bị giết chết (không thù địch)[55]
  • 1 người bị giết[56]
  • 1 dead[57]
 Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant Chiến binh ISIL:
25.000+ bị giết chết và 5.841 người bị bắt[58][59][60]

29.470 dân thường bị giết và 54.111 người bị thương
(Số liệu Liên Hiệp quốc, tháng 1 năm 2014 – tháng 8 năm 2017)[61]
66.737 thường dân bị giết
(Số liệu đếm xác Iraq, tháng 1 năm 2014 – tháng 10 năm 2017)[62]
4.525.968 người di dời (Số liệu IOM Iraq, tháng 1 năm 2014 – tháng 2 năm 2017)[63][64]

Tổng số tử vong: 80.456–117.723
(tính đến tháng 10 nămr 2017)
a Con số bao gồm Peshmerga bị giết và bị thương, và không bao gồm ISF bị giết và bị thương trong tỉnh Al Anbar

Cuộc nội chiến Iraq là một cuộc xung đột vũ trang ở Trung Đông bắt đầu vào tháng 1 năm 2014. Vào năm 2014, cuộc nổi dậy ở Iraq đã leo thang trong một cuộc nội chiến với cuộc chiếm đóng Fallujah, Mosul, Tikrit và các khu vực chính của miền bắc Iraq bởi Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant (ISIL, còn gọi là ISIS hoặc IS). Điều này dẫn đến sự từ chức của Thủ tướng Iraq Nouri al-Maliki cũng như các cuộc không kích của Mỹ, Iran, Syria, và ít nhất một chục quốc gia khác,[65] sự tham gia của quân đội Iran [66] và quân đội và hỗ trợ hậu cần cho Iraq[66] của Nga.[65] Vào ngày 9 tháng 12 năm 2017, Thủ tướng Haider al-Abadi tuyên bố chiến thắng ISIL,[67] mặc dù những người khác cảnh báo rằng có thể ISIL sẽ chiến đấu bằng các phương tiện khác.[68][69][70]

Bên tham chiến[sửa | sửa mã nguồn]

Cả Lực lượng vũ trang Iraq, người Kurd Peshmerga và nhiều người Hồi giáo Turkmen, Kitô giáo Assyria, Yezidi, Shabaki và các lực lượng Kitô giáo Armenia đã đối nghịch với Nhà nước Hồi giáo Irac và Levant. Mặc dù khoảng 35.000 người Kurd Peshmerga được kết hợp vào Lực lượng Vũ trang Iraq, hầu hết lực lượng Peshmerga đang hoạt động dưới sự chỉ huy của Tổng thống Kurdistan thuộc Iraq trong khu tự trị của người Kurd ở Iraq.[71][72][73] Các lực lượng Assyrian bao gồm: Hội đồng Quân đội Syria,[74] Các lực lượng đồng bằng Nineveh,[75] Các đơn vị bảo vệ đồng bằng Nineveh,[76] Ủy ban Bảo vệ Qaraqosh,[77] và Dwekh Nawsha,[78].

Các mốc thời gian[sửa | sửa mã nguồn]

2014[sửa | sửa mã nguồn]

Trong chiến dịch Anbar, các chiến binh ISIL đã chiếm ít nhất 70% tỉnh Anbar vào tháng 6 năm 2014, bao gồm các thành phố Fallujah,[79][80] Al Qaim,[81] Al Qaim, [83] và một nửa thủ phủ của tỉnh của Ramadi.[82] Các lực lượng ISIL cũng đã thâm nhập vào Abu Ghraib tại tỉnh Baghdad.[83] Vào đầu tháng 6 năm 2014, sau khi có thêm các cuộc tấn công quy mô lớn ở Iraq, ISIL đã giành quyền kiểm soát Mosul, thành phố đông dân thứ hai của Iraq,[84] thị trấn gần đó Tal Afar[85] và hầu hết các tỉnh lân cận ở Nineveh.[86] ISIL cũng chiếm một phần của Kirkuk và Diyala [87] và Tikrit, trung tâm hành chính của tỉnh Salahuddin,[88] với mục tiêu cuối cùng là chiếm Baghdad, thủ đô của Iraq.[89] IS được cho là chỉ có 2.000-3.000 máy bay chiến đấu cho đến chiến dịch Mosul, nhưng trong chiến dịch đó, nó đã trở nên hiển nhiên rằng con số này đã bị đánh giá thấp ít hơn.[90] Cũng có báo cáo rằng số nhóm người Sunni ở Iraq chống lại chính phủ chủ yếu là Shia đã gia nhập ISIS, do đó củng cố số lượng của nhóm.[91] Tuy nhiên, người Kurd - chủ yếu là người Sunnis - ở phía đông bắc Iraq, không muốn bị lôi kéo vào cuộc xung đột, và đã xảy ra các cuộc đụng độ giữa ISIL và Peshmerga người Kurd.[92][93]

ISIL đã hành quyết 1.700 lính Iraq đã đầu hàng trong cuộc chiến và thả nhiều hình ảnh về các cuộc hành quyết tập thể thông qua nguồn cấp dữ liệu trên Twitter và các trang web khác nhau.[94]

Vào cuối tháng 6, các chiến binh ISIS chiếm được hai điểm giao cắt chính ở Anbar, một ngày sau khi chiếm biên giới tại Al-Qaim. Theo các nhà phân tích, việc nắm bắt các giao cắt này có thể giúp ISIL trong việc vận chuyển vũ khí và trang thiết bị cho các chiến trường khác nhau.[95] Hai ngày sau, Không quân Syria đã đánh bom các vị trí ISIL ở Irac. Thủ tướng Iraq Nouri al-Maliki tuyên bố: "Không có sự phối hợp nào, nhưng chúng tôi hoan nghênh hành động này. Chúng tôi hoan nghênh bất kỳ cuộc đình công nào của Syria chống lại Isis vì nhóm này nhắm tới cả Iraq và Syria." [96]

Tại thời điểm này, The Jerusalem Post đã báo cáo rằng chính quyền Obama đã yêu cầu 500 triệu Mỹ kim từ Quốc hội Hoa Kỳ để sử dụng trong việc đào tạo và trang bị các phe nổi dậy Syria "vừa phải" chiến đấu chống lại chính phủ Syria, để chống lại mối đe doạ ngày càng tăng của ISIS ở Syria và Iraq.[97]

Vào ngày 29 tháng 6, ISIL công bố thành lập một trưởng vương mới. Abu Bakr al-Baghdadi được bổ nhiệm làm Caliph, và nhóm chính thức đổi tên thành Nhà nước Hồi giáo.[98] Bốn ngày sau, Abu Bakr al-Baghdadi, linh mục tự tuyên bố của Nhà nước Hồi giáo mới nói rằng người Hồi giáo nên hợp nhất để bắt Rome để "sở hữu thế giới".[99][100] Ông kêu gọi người Hồi giáo trên khắp thế giới kết hợp lại phía sau anh ta như là người lãnh đạo của họ.[101]

Vào ngày 24 tháng 7, ISIL thổi Nhà thờ Hồi giáo và lăng mộ của Tiên tri Yunus (Jonah) ở Mosul,[102] và không báo cáo số thương vong.[103] Các cư dân trong khu vực nói rằng ISIS đã xoá một di sản của Iraq.[104] Ngôi mộ của Giô-na cũng là một địa điểm quan trọng trong di sản Do thái.[105] Vài ngày sau, ISIL cũng cho nổ tung ngôi đền Nabi Shiyt (Prophet Seth) ở Mosul. Sami al-Massoudi, phó giám đốc cơ quan hỗ trợ của Shia, giám sát các địa điểm thánh địa, khẳng định sự tàn phá và nói thêm rằng ISIS đã lấy đồ tạo tác từ đền đến một địa điểm không rõ.[106]

Trong cuộc tấn công vào tháng 8, ISIL đã thành công chiếm được Sinjar và một số thị trấn khác ở phía bắc của đất nước. Gần 200.000 thường dân, chủ yếu là Yazidis, đã thoát khỏi cuộc chiến tại thành phố Sinjar,[107][108] khoảng 50.000 người chạy trốn đến các núi Sinjar, nơi họ bị mắc kẹt mà không có lương thực, nước hoặc chăm sóc y tế [[109] đối mặt với nạn đói và mất nước.[108] Họ đã bị đe dọa vì cái chết nếu họ không chấp nhận Hồi giáo. Một đại diện Liên Hợp Quốc cho biết "một thảm hoạ nhân đạo đang diễn ra ở Sinjar".[110] Vào cuối tháng, ISIL đã thảm sát 5.000 người Yazidi, với những vụ giết người đang diễn ra tại hàng trăm ngôi làng khác nhau.[111] Ngoài ra, trong cuộc tấn công gần đây nhất, Nhà nước Hồi giáo đã tiến lên trong vòng 30 km từ thủ đô Erbil của Iraq ở miền bắc Iraq.[112][113]

Được thúc đẩy bởi cuộc vây hãm và giết chóc của Yazidis, vào ngày 7 tháng 8, Tổng thống Obama đã cho phép các cuộc không kích ở iraq chống lại ISIL, cùng với các chương trình trợ giúp.[114] Vương quốc Anh đã hỗ trợ Hoa Kỳ theo dõi và tiếp nhiên liệu, và các kế hoạch phóng hỏa nhân đạo cho người t Iraq nạn Iraq.[115] Hoa Kỳ khẳng định rằng sự tàn phá có hệ thống của người Yazidi bởi Nhà nước Hồi giáo là nạn diệt chủng.[116] Liên đoàn Ả Rập cũng cáo buộc Nhà nước Hồi giáo về tội ác chống lại nhân loại.[117][118]

Ngày 13 tháng 8, các cuộc không kích của Mỹ và lực lượng người Kurd đã phá vỡ cuộc vây hãm ISIL của Núi Sinjar [119][120][121] Ngoài ra, 5 ngày sau, quân lính vùng Kurdish Peshmerga, với sự trợ giúp của Lực lượng Đặc biệt Iraq và chiến dịch hàng không của Hoa Kỳ, vượt qua các chiến binh ISIL và chiếm lại đập Mosul.[122][123][124]

Vào ngày 31 tháng 8, Hoa Kỳ, Pháp, Anh và Úc bắt đầu viện trợ nhân đạo như thực phẩm, nước và vật tư y tế, để ngăn chặn một cuộc tàn sát có thể xảy ra đối với người Shi' Turkmen ở Amirli. Hoa Kỳ cũng tiến hành các cuộc không kích trên các vị trí ISIS xung quanh và gần Amirli. Các quan chức Iraq nói rằng họ đã đến được Amirli và phá vỡ cuộc bao vây và quân đội đang chiến đấu để dọn sạch các khu vực quanh thị trấn. Đây được biết đến là bước ngoặt lớn đầu tiên chống lại ISIL ở Iraq.[125]

Vào tháng 9, Hoa Kỳ đã gửi thêm 250 quân Mỹ để bảo vệ nhân viên Mỹ,[126] trong khi lần đầu tiên tham gia quân đội Anh chống lại các mục tiêu của ISIS diễn ra khi một máy bay Panavia Tornado của Anh bỏ một quả bom Paveway IV vào "một vị trí vũ khí hạng nặng "được điều hành bởi ISIS ở phía tây bắc Iraq vào cuối tháng.[127][128] Ngoài ra, Australia đã cung cấp 200 lực lượng đặc biệt cho người Kurd [129] và 600 binh sĩ Úc đổ bộ vào UAE [130][131] Tháng sau, Úc đã cho phép các lực lượng đặc nhiệm của mình tới Iraq để tham gia liên minh chống ISIS vào ngày hôm đó,[132][133] cũng như cho phép các cuộc không kích.[134]

Vào giữa tháng 10, các lực lượng ISIL chiếm được thành phố Hīt, sau khi quân đội 300 lính Iraq bị bỏ rơi và đặt căn cứ tại địa phương và nguồn cung cấp của nó và khoảng 180.000 thường dân (kể cả những người tị nạn của cuộc tấn công trước đó của Anbar) đã trốn khỏi khu vực [135][136] Cuối tháng đó, Chiến dịch Ashura được đưa ra bởi các lực lượng Iraq và lực lượng Shia militas do Iran bảo trợ, ghi được một chiến thắng lớn và chiếm lại thị trấn Jurf al-Sakhar gần Baghdad và bảo đảm cho hàng triệu khách hành hương Shia đến Karbala và Najaf Vào ngày Ashura. Trong khi đó, lực lượng người Kurd đã chiếm lại Zumar.[137]

Vào ngày 21 tháng 10, ISIL đã bắt giữ địa hình phía bắc các núi Sinjar, do đó cắt đường thoát khỏi khu vực Kurdish. Quân đội Yazidi sau đó rút lui từ đó xuống vùng núi, nơi số người t civil nạn dân sự Yazidi ước tính khoảng 2.000-7.000.[138] Các dãy núi một lần nữa được bao bọc bởi ISIL.[139]

Vào giữa tháng 11, lực lượng Iraq đã giành lại quyền kiểm soát phần lớn thành phố chiến lược Baiji từ Nhà nước Hồi giáo [[140][141] và phá vỡ cuộc vây hãm của nhà máy lọc dầu gần đó.[142] Tuy nhiên, vào tháng sau, ISIL đã chiếm lại Baiji và tái thiết cuộc vây hãm nhà máy lọc dầu.[143][144][145]

Ngày 17 tháng 12, các lực lượng Peshmerga, với sự ủng hộ của 50 liên minh do Mỹ dẫn đầu trong các cuộc tấn công của ISIL, [148] đưa ra một cuộc tấn công nhằm giải phóng Sinjar [146] và phá vỡ cuộc vây hãm ISIL một phần của dãy Sinjar. [141] Trong chưa đầy hai ngày, cuộc vây hãm bị phá vỡ. Sau khi lực lượng ISIL rút lui, máy bay chiến đấu của người Kurd ban đầu phải đối mặt với các khu vực khai thác mỏ xung quanh khu vực,[147] nhưng nhanh chóng mở một hành lang đất liền tới những ngọn núi này, cho phép Yazidis được sơ tán. Hành động này đã để lại 100 máy bay ISIL chết.

Sau đó, vào ngày 21 tháng 12, máy bay chiến đấu YPG của người Kurd ở phía Nam dãy núi Peshmerga đã nối hai mặt trận của họ. Ngày hôm sau, YPG đã phá vỡ đường dây ISIL, do đó mở một hành lang từ Syria tới thị xã Sinjar. Vào buổi tối, Peshmerga nắm quyền kiểm soát phần lớn Sinjar.

2015[sửa | sửa mã nguồn]

Cuối tháng 1, lực lượng Iraq đã chiếm lại toàn bộ tỉnh Diyala từ Nhà nước Hồi giáo.[148] Ngoài ra, bắt đầu Cuộc tấn công của Mosul, trong đó lực lượng Peshmerga chiếm một lượng lớn lãnh thổ xung quanh Mosul.[149]

Vào ngày 2 tháng 3, Trận chiến Tikrit lần thứ hai bắt đầu [150] và sau hơn một tháng chiến đấu, quân đội chính phủ và dân quân Shiite ủng hộ Iran đã vượt qua các chiến binh ISIL và chiếm Tikrit.[151] Thành công này đã được đặt ra vào cuối tháng 5, khi ISIL bắt giữ thủ đô Ramadi của tỉnh Anbar.[152]

Ngày 17 tháng 7, một người đánh bom tự sát đã phát nổ một quả bom xe trong một khu chợ đông đúc ở thành phố Khan Bani Saad trong các bữa tiệc của Eid al-Fitr, giết chết 120-130 người và làm bị thương thêm 130 người. Hai mươi người nữa bị báo cáo mất tích kể từ vụ đánh bom.[153][154]

Ngày 13 tháng Tám, một người đánh bom tự sát đã phát nổ bom xe tải trong một khu chợ đông đúc ở thành phố Sadr, Baghdad, giết chết ít nhất 75 người và làm bị thương thêm 212 người.[155] Ngày 27 tháng 8, một kẻ đánh bom tự sát đã ám sát Tướng Abdel Rahman Abu Ragheef, Phó chỉ huy các hoạt động ở tỉnh Anbar, và Chuẩn tướng Safeen Abdel Majeed,[156]

Lực lượng ISIL đã mất Sinjar vào ngày 13 tháng 11 cho lực lượng người Kurd.[157]

Vào ngày 16 đến ngày 17 tháng 11, các lực lượng ISIL đã tấn công miền đông bắc Mosul chống lại vị trí của người Kurd nhưng đã bị đẩy lùi.[158] Bắt đầu từ ngày 22 tháng 12, quân đội Iraq bắt đầu một chiến dịch chiếm lại Ramadi.[159] Ngày 28 tháng 12, Iraq tuyên bố Ramadi giải phóng khỏi lực lượng ISIL và dưới sự kiểm soát của chính phủ Iraq.[160]

2016[sửa | sửa mã nguồn]

Các lực lượng Iraq giành lại quyền kiểm soát Hīt [161] và Ar-Rutbah [164] trong các hoạt động tấn công vào năm 2016 và sau đó là Fallujah cũng như trong Trận Ba Fallujah kết thúc vào tháng 6 năm 2016.[162]

Vào ngày 16 tháng 10 năm 2016, Trận Mosul (2016-2017) bắt đầu.[163]

2017[sửa | sửa mã nguồn]

Tháng 5 vừa qua, một thành viên của Tổ công tác Lực lượng Đặc nhiệm Canada 2 đã làm gián đoạn cuộc tấn công Daesh vào lực lượng an ninh Iraq. Mục tiêu đã đạt được thành công tại 3.540 mét từ một tòa nhà cao tầng, thiết lập kỷ lục bắn tỉa dài nhất thế giới giết chết.[164]

Vào tháng 4, quân đội Iraq, với sự trợ giúp của Lực lượng Huy động Phổ biến, đã tiến hành cuộc tấn công Tây Nineveh để chiếm lãnh thổ phía tây Mosul.[165]. PMU đã có thể tiếp cận biên giới Iraq-Syria, đáp ứng với lãnh thổ kiểm soát bởi Lực lượng Dân chủ Syria.

Vào ngày 10 tháng 7, quân đội Iraq bắt giữ Mosul vào ngày 10 tháng 7.[166] Sau chiến thắng tại Mosul, quân đội Iraq đã bắt đầu các hoạt động để quét sạch những gì còn lại của lãnh thổ kiểm soát ISIL trong nước. Cuộc tấn công Tal Afar đã được đưa ra vào ngày 20 tháng 8 [167] và hoàn thành vào ngày 31 tháng 8 với chiến thắng của quân đội Iraq.[168] Cuộc tấn công Hawija bắt đầu vào cuối tháng 9 và hoàn thành vào ngày 5 tháng 10.[169][169]

Vào ngày 25 tháng 9, người Kurd ở Iraq đã tổ chức một cuộc trưng cầu độc lập không chính thức. Số người tham gia bỏ phiếu được báo cáo là 72,83% với 92,73% bỏ phiếu ủng hộ sự độc lập khỏi Iraq. Để đáp lại cuộc trưng cầu dân ý, quân đội Iraq đã phát động cuộc tấn công ngắn vào ngày 15 tháng 10 chống lại Iraq Kurdistan để chiếm lại thành phố Kirkuk bị tranh chấp với sự trợ giúp của gia đình Talabani và một số thành viên PUK [170] Sau khi bắt giữ Kirkuk và Sinjar,[170][171] Masoud Barzani tuyên bố ý định từ chức Tổng thống Iraq Kurdistan, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 11, sau khi có hiệu lực trong 12 năm. Cờ bạc của ông trong việc thúc đẩy cuộc trưng cầu dân ý không chính thức chấm dứt với các vùng lãnh thổ tranh chấp bị Iraq chiếm lại và dự án nhà nước của người Kurd bị bỏ lại.[172]

Vào tháng 11, Iraq đã chiếm được hai căn cứ cuối cùng của ISIL là Al-Qa'im và Rawah.[173] vào ngày 17 tháng 11.[174] Sau khi quân đội Iraq bắt những khu vực do ISIL tổ chức gần đây ở sa mạc al-Jazira giáp với Syria, Thủ tướng tuyên bố kết thúc chiến tranh.[67][175] Ngày hôm sau, cuộc diễu hành chiến thắng đã diễn ra tại Baghdad, và Thủ tướng al-Abadi tuyên bố rằng ngày 10 tháng 12 sẽ trở thành một kỳ nghỉ hàng năm mới cho Iraq.[176] Tuy nhiên, các quan chức chính phủ và các nguồn khác như Chính phủ Úc, Bộ trưởng Quốc phòng Anh, Gavin Williamson, và Reuters đã cảnh báo rằng họ mong muốn ISIL chiến đấu bằng các biện pháp khác như chiến tranh du kích và khủng bố[68][69][70]

Nhân quyền[sửa | sửa mã nguồn]

Gần 19.000 thường dân đã bị giết ở Iraq trong cuộc bạo lực liên quan đến ISIL từ tháng 1 năm 2014 đến tháng 10 năm 2015.[177] ISIL đã thực hiện cho 1.700 sĩ quan không quân Shia Iraq từ trại Speicher gần Tikrit vào ngày 12 tháng 6 năm 2014.[178] Việc diệt chủng Yazidis của ISIL đã dẫn đến việc trục xuất, bay và lưu vong hiệu quả của người Yazidi từ vùng đất tổ tiên của họ ở phía bắc Iraq.[179]

Theo Newsweek, Tổ chức Ân xá quốc tế tuyên bố rằng "lực lượng chính phủ Iraq và quân đội bán quân đã bị tra tấn, bắt bớ, cưỡng bức biến mất và hành quyết hàng ngàn thường dân đã trốn khỏi quy tắc của nhóm chiến binh Hồi giáo" [180]. Báo cáo có tựa là "Trừng phạt vì những tội ác của Daesh", cáo buộc hàng ngàn người đàn ông Sunni và các em trai đã bị lực lượng Iraq và các lực lượng chính phủ Iraq tiêu diệt.[181]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ “The Rise and Fall of the Islamic State of Iraq and Al-Sham (Levant) ISIS” (PDF). Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2017. The continued and even escalating sectarian tensions and acts like the demolition of demonstration camps led to an all-out revolt against the government institutions on the eve of the New Year 2014 in the western province Ramadi. ISIS seized this golden opportunity and gained control over a swath of territories in Anbar province, especially its two large cities, Ramadi and Fallujah.
  2. ^ WATCHING ISIS FLOURISH WHERE WE ONCE FOUGHT
    The Rise of ISIS And the Fading Away of the Rest of the Iraqi Insurgency Lưu trữ 2017-12-10 tại Wayback Machine
    The Rise of ISIS
    Why Obama Can’t Say His Spies Underestimated ISIS
    Iraqi leader congratulates troops in Mosul; fight goes on Lưu trữ 2017-07-10 tại Wayback Machine
  3. ^ a b “With Iraqi-Kurdish Talks Stalled, Phone Diplomacy Averts New Clashes”. New York Times.
  4. ^ “Troops force so-called Islamic State from their final stronghold in Iraq”. ITV News.
  5. ^ a b c “How effective is Isis compared with the Iraqi army and Kurdish peshmerga?”. The Guardian. ngày 12 tháng 6 năm 2014.
  6. ^ Syria pounds ISIS bases in coordination with Iraq|News, Middle East|THE DAILY STAR Lưu trữ 2015-03-18 tại Wayback Machine
  7. ^ Vager Saadullah (ngày 14 tháng 10 năm 2015). “Politics Keep Syrian Kurdish Troops From Fighting in Their Homeland. Never mind Islamic State—one faction rejects another's fighters”. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 10 tháng 11 năm 2017.
  8. ^ a b “YNK: PKK and YPG are fighting in Şengal and Rabia against ISIS”. ngày 6 tháng 8 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 6 tháng 8 năm 2014.
  9. ^ Adam Vidler. “Australia to take up military role in Iraq conflict”. Truy cập ngày 31 tháng 8 năm 2014.
  10. ^ a b “Seven Countries to sell weapons to Kurds”. BasNews. ngày 14 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 24 tháng 8 năm 2014.
  11. ^ “Enhedslisten støtter dansk våbenfly til kurdere i Irak” (bằng tiếng Đan Mạch). DR. DR. ngày 24 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 24 tháng 8 năm 2014.
  12. ^ “Albania sending weapons to Kurdish forces in Iraq”. NOW News. ngày 28 tháng 8 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2014.
  13. ^ Klix.ba. “BiH ce Iraku donirati više od 15 miliona metaka za borbu protiv IDIL-a”. klix.ba (In Bosnian). Bosnia and Herzegovina. Truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2015.
  14. ^ “Hrvatska u borbi protiv islamista: Na zahtjev SAD-a šaljemo oružje za iracku vojsku”. Jutarnji list (bằng tiếng Croatia). ngày 21 tháng 8 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2014.
  15. ^ “Iraq crisis: Britain ready to arm Kurds as EU meets – live updates”. The Guardian. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2014.
  16. ^ “Estonia donates small-arms ammo to Iraqi Kurds”. ngày 2 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2014.
  17. ^ “Hungary to send ammunitions to Iraq”. Politics.hu. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2014.
  18. ^ “Military Skill and Terrorist Technique Fuel Success of ISIS”. New York Times. ngày 27 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2014.
  19. ^ http://www.aymennjawad.org/2016/01/an-account-of-abu-bakr-al-baghdadi-islamic-state
  20. ^ Matt Bradley and Ghassan Adnan in Baghdad, and Felicia Schwartz in Washington (ngày 10 tháng 11 năm 2014). “Coalition Airstrikes Targeted Islamic State Leaders Near Mosul”. WSJ.
  21. ^ “The Islamic State of Iraq and Greater Syria: A Primer”. The Soufan Group. ngày 13 tháng 6 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2014.
  22. ^ “Half of I.S. chiefs are wiped out in air raids”. ngày 2 tháng 2 năm 2015. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2016.
  23. ^ “Islamic State leader in Iraq's Anbar killed, Pentagon says”. BBC News.
  24. ^ “Iraqi security forces arrest Shiite militia leader”. The Daily Star. Truy cập ngày 2 tháng 1 năm 2014.
  25. ^ “Islamic State 'has 50,000 fighters in Syria'”. Al Jazeera. ngày 19 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2014.
  26. ^ “ISIS has 100,000 fighters, growing fast – Iraqi govt adviser”. RT. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2014.
  27. ^ “ISIS militants have army of 200,000, claims senior Kurdish leader”. El-balad.com. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2014.
  28. ^ Colin Freeman (ngày 18 tháng 5 năm 2013). “Izzat Ibrahim al-Douri: the King of Clubs is back, and he may yet prove to be Saddam Hussein's trump card”. The Telegraph.
  29. ^ Daniel Cassman. “Islamic Army in Iraq | Mapping Militant Organizations”. Stanford.edu. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2012.
  30. ^ Heras, Nicholas A. “The Tribal Component of Iraq's Sunni Rebellion: The General Military Council for Iraqi Revolutionaries”. The Jamestown Foundation. Truy cập ngày 12 tháng 9 năm 2014.
  31. ^ “How Syria's civil war is spilling over - Middle East”. Al Jazeera English. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2014.
  32. ^ usatoday.com (ngày 9 tháng 10 năm 2012). “Al-Qaeda making comeback in Iraq, officials say”. Qassim Abdul-Zahra, Associated Press.
  33. ^ Collins, Chris (ngày 19 tháng 8 năm 2007). “U.S. says Iranians train Iraqi insurgents”. McClatchy Newspapers.
  34. ^ “A Dark Side to Iraq 'Awakening' Groups”. International Herald Tribune. www.military.com. ngày 4 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2012.
  35. ^ Miller, T. Christian (ngày 4 tháng 7 năm 2007). “Private contractors outnumber U.S. troops in Iraq”. Los Angeles Times. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  36. ^ Roberts, Michelle (ngày 24 tháng 2 năm 2007). “Contractor deaths add up in Iraq”. Deseret Morning News. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 6 năm 2008. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  37. ^ “Obama Looks at Adding Bases and Troops in Iraq, to Fight ISIS”. The New York Times. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2015.
  38. ^ “Operation IMPACT”. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  39. ^ https://www.reuters.com/article/us-france-iraq-iraq-idUSKCN12B2QI
  40. ^ Mustafa Habib. “Are Shiite Militias Growing More Powerful Than Iraqi Army?”. Niqash. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  41. ^ Beehner, Lionel (ngày 9 tháng 6 năm 2005). “IRAQ: Militia Groups”. Council on Foreign Relations. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 4 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  42. ^ [1] اردوغان ارسل جيشه الى العراق تجنبا لانقلاب ثانٍ.. لا حاجة للتركمان بتركيا
  43. ^ “التركمان يشاركون في معركة تحرير تكريت بلواء من 4 آلاف مقاتل”. Almada. ngày 23 tháng 3 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2016. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017. Retrieved ngày 3 tháng 6 năm 2016.
  44. ^ Los Angeles Times (ngày 9 tháng 10 năm 2014). “Are Iraq's renowned peshmerga fighters any match for Islamic State?”. latimes.com. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  45. ^ “Outgunned and untested for years, Kurdish peshmerga struggle”. Reuters UK. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  46. ^ Số liệu thương vong Liên Hiệp quốc 3.689 bị giết và 4.181 bị thương năm 2014 5.225 người thiệt mạng và 5.829 người bị thương trong năm 2015 5,546 killed and 3,389 wounded in 2016
  47. ^ “احصائية رسمية: 1997 العدد الكلي لمفقودي مجزرتي سبايكر وبادوش”. Rudaw. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  48. ^ “شمول 7500 من شهداء الحشد بقانون التقاعد - شبكة الاعلام العراقي”. Iraq News (bằng tiếng Ả Rập). ngày 15 tháng 8 năm 2017. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2017.
  49. ^ Kurdistan: 1760 Peshmerga soldiers killed in anti-IS war since 2014 ngày 4 tháng 6 năm 2017
  50. ^ Barzani Reveals Updated Figures on Peshmerga Casualties
  51. ^ “Over 1400 Peshmerga soldiers killed so far in war on ISIS north Iraq”. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  52. ^ “L'homme le plus recherché de Turquie: VICE News rencontre le leader du PKK, Cemil Bayik”. Vice News (bằng tiếng Pháp). ngày 26 tháng 1 năm 2016. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2017.
  53. ^ Iranian combat fatalities in Iraq since ngày 4 tháng 4 năm 2014: 38. February 2017: 2.
  54. ^ “OPERATION INHERENT RESOLVE (OIR) U.S. CASUALTY STATUS” (PDF). defense.gov. ngày 9 tháng 9 năm 2015.
  55. ^ “L/Cpl Scott Hetherington: UK soldier died 'in shooting accident'”. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 1 năm 2017. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  56. ^ Canadian soldier killed by friendly fire in Iraq
  57. ^ German Anti-ISIS Coalition Chief Found Dead in Iraq Hotel
  58. ^ “Iraq Government Casualty Figures via AFP (Google Docs)”. Docs.google.com. Truy cập ngày 31 tháng 7 năm 2014.
  59. ^ U.S. airstrikes against Islamic State grow more lethal in Iraq
  60. ^ Russian airstrikes in Syria have 'killed more than 1,000 civilians'
  61. ^ UN Casualty Figures for Iraq for the Month of August 2017
  62. ^ “Documented civilian deaths from violence”. Iraq Body Count database. Iraq Body Count. ngày 24 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2012.
  63. ^ “Displacement in Iraq Exceeds 3.3 Million: IOM”.
  64. ^ [2] 3.030.006 di dời và 1.495.962 người trở về
  65. ^ a b “Who Else, Besides Americans, Are Flying Fighter Jets in Iraq?”. Slate Magazine. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2014.
  66. ^ a b “Iran 'sent soldiers to fight in Iraq'”. Al Jazeera America. ngày 23 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2014.
  67. ^ a b Mostafa, Nehal (ngày 9 tháng 12 năm 2017). “Iraq announces end of war against IS, liberation of borders with Syria: Abadi”. Iraqi News. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2017.
  68. ^ a b Malcolm Turnbull (Prime Minister); Julie Bishop (Minister for Foreign Affairs); Marise Payne (Minister for Defence) (ngày 10 tháng 12 năm 2017). “Liberation Of Iraq From ISIS”. Department of Defence - Australian Government. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2017. The Australian Government congratulates the people of Iraq after Prime Minister Haider Al-Abadi today announced that all areas of Iraq have been liberated from ISIS control.... While today's announcement by the Iraqi government is an historic moment, Iraq's liberation does not mean the fight against terrorism and ISIS in Iraq is over. ISIS fighters who escaped capture will seek to conduct an insurgency to continue their legacy of death and destruction.
  69. ^ a b “Theresa May hails 'historic moment' as Islamic State is driven out of Iraq”. Derbyshire Times. ngày 10 tháng 12 năm 2017. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2017. Defence Secretary Gavin Williamson praised Iraqi achievements but said Islamic State remained a threat. "The fight though isn’t over, as the group continue to pose a threat from across the Syrian border. "They can plan and inspire terrorist attacks, which rally their branches worldwide and continue to inspire others at home and abroad to do us harm.
  70. ^ a b Reuters; Ahmed Aboulenein (ngày 10 tháng 12 năm 2017). “Iraq holds victory parade after defeating Islamic State”. Daily Mail. Reuters. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2017. BAGHDAD, Dec 10 (Reuters) - An Iraqi military parade in Baghdad's heavily fortified Green Zone celebrated final victory over Islamic State on Sunday, with Prime Minister Haider al-Abadi looking on as troops marched in formation, their bodies spelling "victory day" in Arabic.... The forces fighting Islamic State in Iraq and Syria now expect a new phase of guerrilla warfare.
  71. ^ “How effective is Isis compared with the Iraqi army and Kurdish peshmerga?”. The Guardian. ngày 12 tháng 6 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 6 năm 2014.
  72. ^ “6 essential facts about Iraq's Kurds”. Vox. ngày 12 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 1 năm 2017.
  73. ^ “Iraqi Kurdish Peshmerga: Divided from Within”. Ekurd Daily. ngày 12 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 9 năm 2015.
  74. ^ “Syriacs establish military council in Syria”. Hürriyet Daily News. ngày 2 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2014.
  75. ^ “Inside the Christian Militias Defending the Nineveh Plains”. Warisboring. ngày 7 tháng 3 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 9 năm 2016. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2017.
  76. ^ John Burger for Aletia. ngày 4 tháng 12 năm 2014 Christians in Iraq Forming Militia to Defend, and Possibly Retake, Ancestral Lands Lưu trữ 2015-04-01 tại Wayback Machine
  77. ^ “Christian Security Forces Growing Stronger In Iraq”. NPR. ngày 6 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2012.
  78. ^ Henderson, Peter (ngày 30 tháng 10 năm 2014). “Iraq's Christian paramilitaries split in IS fight”. Al-Monitor. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2015.
  79. ^ “Al Qaeda-linked militants capture Fallujah during violent outbreak”. Fox News Channel. ngày 4 tháng 1 năm 2014.
  80. ^ “Iraq's Fallujah falls to Qaeda militants as 65 killed”. 7 News. ngày 5 tháng 1 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 1 năm 2014.
  81. ^ “Militants kill 21 Iraqi leaders, capture 2 border crossings”. NY Daily News. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2014.
  82. ^ “Islamic State overruns Camp Speicher, routs Iraqi forces”. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2014.
  83. ^ “Iraq Update #42: Al-Qaeda in Iraq Patrols Fallujah; Aims for Ramadi, Mosul, Baghdad”. Institute for the Study of War. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 6 năm 2018. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2014. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp)
  84. ^ Al-Salhy, Suadad; Arango, Tim (ngày 10 tháng 6 năm 2014). “Sunni Militants Drive Iraqi Army Out of Mosul”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 3 năm 2017.
  85. ^ Al-Sanjary, Ziad; Rasheed, Ahmed (ngày 15 tháng 6 năm 2014). “Advancing Iraq rebels seize northwest town in heavy battle”. Reuters. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2014. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp)
  86. ^ “Rebels seize control of Iraq's Nineveh - Middle East”. Al Jazeera English. Truy cập ngày 31 tháng 7 năm 2014.
  87. ^ “Jihadists seize areas in Iraq's Kirkuk province: police | News, Middle East”. The Daily Star. 10 tháng 6 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 31 tháng 7 năm 2014.
  88. ^ “Iraq city of Tikrit falls to ISIS fighters”. Aljazeera.com. ngày 12 tháng 6 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 6 năm 2014.
  89. ^ Curry, Colleen (ngày 13 tháng 6 năm 2014). “A Simple and Useful Guide to Understanding the Conflict in Iraq”. ABC News. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 6 năm 2014.
  90. ^ Neriah, Jacques (ngày 11 tháng 6 năm 2014). “Is the Fall of Mosul in Iraq to the Jihadists a "Game Changer"?”. Jerusalem Center for Public Affairs. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2014.
  91. ^ Sherlock, Ruth; Malouf, Carol (ngày 20 tháng 6 năm 2014). “Islamic Army of Iraq founder: Isis and Sunni Islamists will march on Baghdad”. The Daily Telegraph. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2014.
  92. ^ Collard, Rebecca (ngày 20 tháng 6 năm 2014). “Kurdish fighters mull whether to defend Iraq”. TIME. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2014.
  93. ^ Windrem, Robert (ngày 20 tháng 6 năm 2014). “As Sunnis, Shiites Battle, Are Iraq's Kurds Preparing to Declare Independence?”. NBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2014.
  94. ^ Norland, Rod; Rubin, Alissa A. "Massacre Claim Shakes Iraq Lưu trữ 2016-07-26 tại Wayback Machine" The New York Times. ngày 15 tháng 6 năm 2014.
  95. ^ “Sunni militants 'seize Iraq's western border crossings'”. BBC News. ngày 22 tháng 6 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2014.
  96. ^ Chulov, Martin; Hawramy, Fazel (ngày 27 tháng 6 năm 2014). “Isis: Maliki hails Syrian air raids in Iraq as leaving both states 'winners'”. The Guardian. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2014.
  97. ^ "Obama seeks $500 million from Congress to train 'moderate' Syrian rebels to fight ISIS Lưu trữ 2016-02-13 tại Wayback Machine" The Jerusalem Post. ngày 28 tháng 6 năm 2014.
  98. ^ Withnall, Adam (ngày 29 tháng 6 năm 2014). “Iraq crisis: Isis changes name and declares its territories a new Islamic state with 'restoration of caliphate' in Middle East”. The Independent. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2014.
  99. ^ Rousselle, Christine (ngày 2 tháng 7 năm 2014). “Leader of Islamic State Claims Rome Will Be Conquered Next”. Townhall.com. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 3 tháng 7 năm 2014.
  100. ^ McElory, Damien. “Rome will be conquered next, says leader of 'Islamic State'”. The Daily Telegraph. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 3 tháng 7 năm 2014.
  101. ^ “ISIS leader calls for global Muslim obedience”. Middle East Star. ngày 5 tháng 7 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 7 tháng 7 năm 2014. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp)
  102. ^ “Iraq jihadists blow up 'Jonah's tomb' in Mosul”. The Telegraph. Agence France-Presse. ngày 25 tháng 7 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2014.
  103. ^ “Isis militants blow up Jonah's tomb”. The Guardian. Associated Press. ngày 24 tháng 7 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2014.
  104. ^ Malas, Nour (ngày 25 tháng 7 năm 2014). “Jihadists in Iraq Erase Cultural Heritage”. The Wall Street Journal. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2014.
  105. ^ “Report on the tomb destroyal in Israeli news”. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 10 năm 2014.
  106. ^ “ISIS destroys Prophet Sheth shrine in Mosul”. Al Arabiya. ngày 26 tháng 7 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 7 năm 2014.
  107. ^ Sunni Extremists in Iraq Seize 3 Towns From Kurds and Threaten Major Dam Lưu trữ 2014-10-15 tại Wayback Machine. New York Times, ngày 3 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2015.
  108. ^ a b “UN Security Council condemns attacks by Iraqi jihadists”. BBC News. ngày 7 tháng 8 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2015.
  109. ^ ‘Iraqi Yazidi lawmaker: 'Hundreds of my people are being slaughtered'’ Lưu trữ 2015-12-08 tại Wayback Machine. CNN, ngày 6 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2015.
  110. ^ Salih, Mohammed; van Wilgenburg, Wladimir (ngày 5 tháng 8 năm 2014). “Iraqi Yazidis: 'If we move they will kill us'”. Aljazeera.com. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2014.
  111. ^ Hopkins, Steve (ngày 14 tháng 10 năm 2014). “Full horror of the Yazidis who didn't escape Mount Sinjar: UN confirms 5,000 men were executed and 7,000 women are now kept as sex slaves”. The Daily Mail. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 13 tháng 3 năm 2015.
  112. ^ “مصادر كردية: "الدولة الإسلامية" على بعد 30 كيلومترا من إربيل”. ynewsiq.com. ngày 9 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2014.
  113. ^ Spencer, Richard (ngày 10 tháng 8 năm 2014). “American air strikes help Kurdish forces reclaim towns from Islamic State”. The Telegraph. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2014.
  114. ^ “Obama Authorized Targeted Airstrikes in Iraq Against Islamic Militants, Along with Airdrops”. Associated Press. ngày 7 tháng 8 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2014.
  115. ^ “UK planes to drop emergency aid to Iraqi refugees”. BBC News. ngày 8 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 8 tháng 8 năm 2014.
  116. ^ Noack, Rick (ngày 8 tháng 8 năm 2014). “When Obama talks about Iraq, his use of the word 'genocide' is vital”. The Washington Post. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2014.
  117. ^ “Arab League denounces ISIS attacks as "crimes against humanity"”. Al Arabiya. ngày 11 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 17 tháng 8 năm 2014.
  118. ^ “Mid Day News – 11/08/2014 – التطورات في العراق”. YouTube. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2014.
  119. ^ “Militants' Siege on Mountain in Iraq Is Over, Pentagon Says”. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 2 năm 2017.
  120. ^ Roussinos, Aris (ngày 16 tháng 8 năm 2014). “'Everywhere Around Is the Islamic State': On the Road in Iraq with YPG Fighters”. Vice News. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2014.
  121. ^ Shelton, Tracey (ngày 29 tháng 8 năm 2014). “'If it wasn't for the Kurdish fighters, we would have died up there'”. Global Post. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2014.
  122. ^ “Mosul Dam's Takeover by ISIS Raises Risk of Flooding”. The Wall Street Journal. ngày 17 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2014.(cần đăng ký mua) (Accessible via Google.)
  123. ^ “US air strikes hit Islamic State near Mosul dam”. Sydney Morning Herald. ngày 17 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 9 năm 2015.
  124. ^ “Troops in Iraq Rout Sunni Militants From a Key Dam”. The New York Times. ngày 18 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2015.
  125. ^ “Iraqi forces 'reach besieged Amerli'”. BBC News. ngày 31 tháng 8 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2014.
  126. ^ “Obama to send approximately 350 additional military personnel to Iraq”. Fox News Channel. ngày 3 tháng 9 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2014.
  127. ^ RAF Tornadoes strike first Islamic State targets Lưu trữ 2016-02-13 tại Wayback Machine – Flightglobal.com, ngày 30 tháng 9 năm 2014
  128. ^ “Moment Britain bombed ISIS in pictures as RAF Tornados launch second wave in Iraq – Daily Mail Online”. Mail Online. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2014.
  129. ^ “Australian Troops In UAE Await Australia Decision To Fight ISIS; Julie Bishop Explains Delay”. International Business Times. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2014.
  130. ^ “Australia to send 600 troops to UAE to help fight IS”. Middle East Eye. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2014.
  131. ^ “BBC News – Islamic State crisis: Australia to send 600 troops to UAE”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2014.
  132. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 5 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2017.
  133. ^ “Australia deploys special forces, joins air strikes in Iraq”. Yahoo News UK. ngày 3 tháng 10 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2014.
  134. ^ “Australia deploys special forces, joins air strikes in Iraq”. Yahoo News UK. ngày 3 tháng 10 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2014.
  135. ^ “Islamic State militants overrun the strategic city of Heet and claim half Syrian border town of Kobane”. NewsComAu. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2015.
  136. ^ United Nations High Commissioner for Refugees. “UNHCR – Iraq's displacement crisis deepens as civilians flee latest ISIS offensive”. UNHCR. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2014.
  137. ^ “Iraqi Forces Recapture Key Towns from Isis Following 22 US Air Strikes”. International Business Times. ngày 25 tháng 10 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2016.
  138. ^ “Iraq Sinjar battle (21 Oct 2014)”. Agathocle de Syracuse. ngày 21 tháng 10 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 2 năm 2015. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2015.
  139. ^ “Islamic State counterattacks refinery as fight for Iraq swings back and forth”. McClatchy DC. ngày 22 tháng 12 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2015. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp)
  140. ^ “Iraqi Forces Advance in Jihadist-Held Baiji”. Naharnet. ngày 7 tháng 11 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 11 năm 2016.
  141. ^ “Iraq troops 'push Islamic State from oil town of Baiji'”. BBC News. ngày 14 tháng 11 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2014.
  142. ^ “Iraqi security forces enter Baiji refinery”. Al Arabiya. ngày 18 tháng 11 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2014.
  143. ^ Avaneesh Pandey (ngày 22 tháng 12 năm 2014). “ISIS In Iraq: Kurds Recapture Mount Sinjar As Islamic State Group Retakes Baiji Oil Refinery”. International Business Times. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  144. ^ IANS (ngày 22 tháng 12 năm 2014). “Iraqi army retake military airbase outside Tal Afar”. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  145. ^ “Iraq”. Rudaw. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  146. ^ “An Early Success for the Kurds in Sinjar”. The New Yorker. ngày 19 tháng 12 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2015.
  147. ^ “ISIL land mines frustrate effort to get aid to freed Mount Sinjar Yazidis”. Aljazeera America. ngày 19 tháng 12 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 17 tháng 2 năm 2015.
  148. ^ “Iraq forces 'liberate' Diyala province from IS”. Yahoo News. ngày 26 tháng 1 năm 2015. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  149. ^ Loveday Morris (ngày 22 tháng 1 năm 2015). “Kurds say they have ejected Islamic State militants from large area in northern Iraq”. Washington Post.
  150. ^ “Iraq 'seizes districts from IS' in Tikrit advance”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2015.
  151. ^ Abdelhak Mamoun. “130 ISIS elements killed, sleeper cells found in Tikrit”. Iraq news, the latest Iraq news. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2015.
  152. ^ “ISIL seizes control of Iraq's Ramadi”. Aljazeera. Al Jazeera Media Network. ngày 18 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 18 tháng 5 năm 2015.
  153. ^ Mustafa Salim (ngày 18 tháng 7 năm 2015). “At least 130 are dead in Iraq after a massive bomb attack”. Washington Post.
  154. ^ “Iraq violence: Car bomb kills scores in mainly Shia town”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 7 năm 2015.
  155. ^ “Islamic State claims huge truck bomb attack in Baghdad's Sadr City”. Reuters. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 8 năm 2015. Truy cập ngày 13 tháng 8 năm 2015.
  156. ^ “Iraq conflict: Bomb kills two generals near Ramadi”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2015.
  157. ^ Michael R. Gordon; Rukmini Callimachi (ngày 13 tháng 11 năm 2015). “Kurdish Fighters Retake Iraqi City of Sinjar From ISIS”. New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 11 năm 2015. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2015.
  158. ^ Missy Ryan (ngày 17 tháng 12 năm 2015). “Islamic State offensive in northern Iraq, although repelled, shows group's resilience”. Washington Post. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 12 năm 2015.
  159. ^ Calamur, Krishnadev. “Ramadi Is 'Fully Liberated'”. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2016.
  160. ^ “Iraq declares Ramadi liberated from Islamic State”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 12 năm 2015.
  161. ^ “Iraqi forces oust ISIL from key Anbar town”.
  162. ^ “Fallujah fully liberated from IS group, Iraqi commander says”. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2016.
  163. ^ Haddad, Tareq (ngày 16 tháng 10 năm 2016). “'US military has started shelling Mosul' says Peshmerga commander”. International Business Times. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 10 năm 2016. Truy cập ngày 17 tháng 10 năm 2016.
  164. ^ “Canadian elite special forces sniper makes record-breaking kill shot in Iraq”. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2017.
  165. ^ “Iraqi Popular Mobilization Forces launch operation southwest of Mosul - FDD's Long War Journal”. FDD's Long War Journal.
  166. ^ “Mosul now freed from ISIS: What's next for the city left in ruins?”. CNN. ngày 10 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2017.
  167. ^ “Iraq launches offensive to retake Tal Afar from ISIL”. Al Jazeera. ngày 20 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2017.
  168. ^ “Tal Afar 'liberated' from ISIS”. CNN. ngày 31 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2017.
  169. ^ a b “Iraq forces retake town of Hawija from IS”. ngày 5 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2017 – qua www.bbc.com.
  170. ^ a b “Baghdad: Iraqi forces in full control of Kirkuk”. www.aljazeera.com. Truy cập ngày 16 tháng 10 năm 2017.
  171. ^ Martin Chulov. “Iraqi forces drive Kurdish fighters out of town of Sinjar”. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2017.
  172. ^ “Iraqi Kurdish leader Massoud Barzani to step down”. BBC. ngày 29 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2017.
  173. ^ “Iraqi forces retake border crossing with Syria from Islamic State, Shi'ite militias say”. Reuters. ngày 3 tháng 11 năm 2017. Truy cập ngày 3 tháng 11 năm 2017.
  174. ^ “Iraq recaptures final IS-held town”. ngày 17 tháng 11 năm 2017 – qua www.bbc.com.
  175. ^ “Iraq declares war with IS is over”. BBC News (bằng tiếng Anh). ngày 9 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2017.
  176. ^ Ahmed Aboulenein (ngày 10 tháng 12 năm 2017). “Iraq holds victory parade after defeating Islamic State”. Reuters. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2017.
  177. ^ “Nearly 19,000 civilians killed in Iraq in 21-month period, report says”. CNN. ngày 19 tháng 1 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2016.
  178. ^ Ellis, Ralph (ngày 6 tháng 4 năm 2015). “New mass graves found in Tikrit”. CNN. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2015.
  179. ^ Arraf, Jane (ngày 7 tháng 8 năm 2014). “Islamic State persecution of Yazidi minority amounts to genocide, UN says”. The Christian Science Monitor. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 8 tháng 8 năm 2014.
  180. ^ “Iraqi Civilians Fleeing ISIS in Mosul Face Torture and Death in Revenge Attacks: Amnesty”. Newsweek. ngày 18 tháng 10 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2016.
  181. ^ “Mosul offensive: Iraqi-backed troops accused of torturing civilians ahead of operation to rid city of Isis”. The Independent. ngày 18 tháng 10 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2016.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chiến_tranh_Iraq_(2013–2017)&oldid=70777300”