Xem mã nguồn của Colossus (lớp thiết giáp hạm 1910)

{|{{Infobox ship begin}}
{{Infobox ship image
|Ship image= [[Tập tin:Colossus NH 110246.jpg|300px]]
|Ship caption= Thiết giáp hạm [[HMS Colossus (1910)|HMS ''Colossus'']] vào năm [[1916]]
}}
{{infobox ship class overview
|Name=''Colossus''
|Builders=
|Operators= [[Tập tin:Naval Ensign of the United Kingdom.svg|50px]] [[Hải quân Hoàng gia Anh]] 
|Class before= ''[[HMS Neptune (1909)|Neptune]]''
|Class after= [[Orion (lớp thiết giáp hạm)|lớp ''Orion'']]
|Subclasses=
|Cost=
|Built range=
|In servive range=
|In commission range=[[1911]]-[[1921]]
|Total ships building=
|Total ships planned=
|Total ships completed=2
|Total ships cancelled=
|Total ships active=
|Total ships laid up=
|Total ships lost=
|Total ships retired=
|Total ships scrapped=
|Total ships preserved=
}}
{{Infobox ship characteristics
| Ship class = Lớp thiết giáp hạm ''Colossus''
| Ship type = [[Thiết giáp hạm]]
| Ship displacement = {{Danh sách không dấu đầu dòng
| {{convert|19680|LT|MT}} (tiêu chuẩn)
| {{convert|22700|LT|MT}} (đầy tải)
}}
| Ship length = {{convert|546|ft|m|abbr=on|1}}
| Ship beam = {{convert|85|ft|m|abbr=on|1}}
| Ship draft = 
| Ship propulsion = {{Danh sách không dấu đầu dòng
| 4 × turbine hơi nước [[Parsons Marine Steam Turbine Company|Parsons]] dẫn động trực tiếp
| 4 × trục
| công suất {{convert|25000|shp|kW|abbr=on|lk=on}}
}}
| Ship speed = {{convert|21|kn|lk=on}}
| Ship range = 
| Ship endurance = 
| Ship boats = 
| Ship complement = 755
| Ship crew = 
| Ship sensors = 
| Ship EW = 
| Ship armament = {{Danh sách không dấu đầu dòng
| 10 × pháo [[Hải pháo BL 12 inch Mk XI - XII|BL {{convert|12|in|mm|abbr=on}}/50 cal Mk XII]] (5×2)]]
| 16 × pháo [[Hải pháo BL 4 inch Mk VII|BL {{convert|4|in|mm|abbr=on}} Mk VII]] (16×1)]]
| 3 × ống phóng [[ngư lôi]] {{convert|21|in|mm|0|adj=on}} ngầm
}}
| Ship armor = {{Danh sách không dấu đầu dòng
| đai giáp chính: {{convert|11|in|mm|-1|abbr=on}};
| vách ngăn: {{convert|10|in|mm|0|abbr=on}};
| tháp pháo: {{convert|11|in|mm|0|abbr=on}};
| bệ tháp pháo: {{convert|11|in|mm|0|abbr=on}};
| sàn tàu: {{convert|4|in|mm|0|abbr=on}}
}}
| Ship aircraft = 
| Ship aircraft facilities = 
| Ship notes = 
}}
|}

'''Lớp thiết giáp hạm ''Colossus''''' bao gồm hai chiếc [[thiết giáp hạm]] ''[[HMS Colossus (1910)|Colossus]]'' và ''[[HMS Hercules (1910)|Hercules]]'' của [[Hải quân Hoàng gia Anh|Hải quân Hoàng gia]] [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh Quốc]], nằm trong số những thiết giáp hạm thế hệ [[dreadnought]] đầu tiên tiếp theo sau chiếc ''[[HMS Dreadnought (1906)|Dreadnought]]'' hạ thủy vào năm [[1906]]. Nguyên được dự định như một phần của [[hMS Neptune (1909)|lớp thiết giáp hạm ''Neptune'']], hai con tàu này có vỏ giáp dày hơn cùng một số khác biệt so với chiếc ''[[HMS Neptune (1909)|Neptune]]'', nên theo truyền thống ''Neptune'' được tách ra thành một lớp của riêng nó. Chúng là những thiết giáp hạm dreadnought cuối cùng của Hải quân Hoàng gia được trang bị pháo {{convert|12|in|mm|0|sing=on}}, vì [[Orion (lớp thiết giáp hạm)|lớp ''Orion'']] tiếp theo được trang bị pháo {{convert|13,5|in|mm|0|sing=on}}.

== Bối cảnh ==
Vào năm [[1908]], [[Bộ Hải quân Anh]] bắt đầu lo ngại trước thông tin [[Đế quốc Đức]], đối thủ tiềm năng trong một cuộc xung đột hải quân trong tương lai, đang bí mật chế tạo thiết giáp hạm dreadnought để qua mặt số lượng mà Hải quân Anh đang hoạt động. Cuộc vận động nhằm tăng tốc chương trình chế tạo dreadnought được dẫn đầu bởi [[Đô đốc]] [[John Fisher, Nam tước thứ nhất Fisher|Jacky Fisher]], vốn là Thứ trưởng Hải quân Anh đương nhiệm.<ref>{{Harvnb|Parkes|1990|p=528}}</ref> Tuy nhiên, vẫn có sự phản đối đáng kể đề nghị này, nhất là bởi [[Winston Churchill]] lúc đó đang là Chủ tịch Ủy ban Thương mại. Sự chống đối cuối cùng bị bỏ qua, và ''Colossus'' cùng với ''Hercules'' được chấp thuận cho chế tạo trong tài khóa 1909. ''Colossus'' được hạ thủy vào ngày [[9 tháng 4]] năm [[1910]], được hoàn tất và đưa vào biên chế vào [[tháng bảy|tháng 7]] năm [[1911]]; ''Hercules'' được hạ thủy vào ngày [[10 tháng 5]] năm [[1910]] và đưa ra hoạt động vào ngày [[31 tháng 7]] năm [[1911]].

== Thiết kế ==
Khi thiết kế lớp ''Colossus'', các nhà lãnh đạo [[Bộ Hải quân Anh]] cuối cùng cũng ghi nhận sự mong manh của tàu chiến chủ lực Anh trong bối cảnh [[Hải quân Đế quốc Đức]] đã bắt đầu chuyển sang cỡ pháo {{convert|12|in|mm|0|sing=on}} trên các tàu chiến của họ. Vì vậy độ dày của [[đai giáp]] quay trở lại {{convert|11|in|mm|sing=on}} như trên chiếc ''Dreadnought'', nhưng với thỏa hiệp giảm bớt sự bảo vệ bên trong để bù trừ. Thiết kế cũng chịu ảnh hưởng bởi [[Delaware (lớp thiết giáp hạm)|lớp thiết giáp hạm ''Delaware'']] của Hoa Kỳ có khả năng bắn mười khẩu pháo qua mạn cùng một lúc. Để tiết kiệm 50 tấn trọng lượng bên trên, cột ăn-ten chính được hạ thấp; ngoài trọng lượng, cột ăn-ten chính còn bị cho là kém giá trị. Trong khi đó khiếm khuyết chính của chiếc ''Dreadnought'' khi bố trí cột ăn-ten trước ngay phía sau ống khói trước lại bị lặp lại không thể giải thích được. Trên lớp ''Colossus'', tình huống này càng thêm nặng nề do công suất lớn hơn của các nồi hơi mà hơi đốt dẫn vào ống khói.

Hệ thống động lực lần đầu tiên được chia thành ba ngăn thay vì hai. Điều này được cho là nhằm tăng cường chống ngập nước bù trừ lại sự không có vách ngăn bảo vệ. Hệ thống động cơ tương tự như được trang bị trước đây, ngoại trừ sự sắp xếp lại bên trong cho phép phòng động cơ giữa hoạt động độc lập trong điều kiện chạy đường trường để tiết kiệm nhiên liệu.

Dàn pháo chính được giữ lại tương tự như trên lớp ''Neptune'', ngoại trừ phần nhô của các tháp pháo bên mạn được thu nhỏ để tiết kiệm chỗ, cho phép kéo dài phần cấu trúc thượng tầng phía trước và cải thiện việc bố trí dàn pháo hạng hai.

=== Vũ khí ===
Dàn pháo chính bao gồm mười khẩu [[Hải pháo BL 12 inch Mk XI - XII|BL {{convert|12|in|mm|abbr=on}}/50 caliber Mk XII]], bố trí trên năm [[tháp pháo]] nòng đôi.<ref>{{Harvnb|Brown|2003|p=37}}</ref> Tháp pháo "A" được đặt ở sàn trước trên trục giữa con tàu. Các tháp pháo "P" và "Q" được bố trí so le trên sàn chính, với "P" bên mạn trái phía trước và "Q" bên mạn phải lùi ra phía sau. Các tháp pháo bên mạn trên lý thuyết có góc bắn 170°, tức khoảng 5° từ trục giữa phía mũi đến khoảng 5° từ trục giữa phía đuôi. Chúng cũng có góc bắn giới hạn phía mạn bên kia nếu như tháp pháo mạn kia bị hỏng. Tháp pháo "Y" được đặt ở sàn sau trên mức sàn chính, và tháp pháo "X" được đặt ngay phía trước ở một mức sàn cao hơn để bắn thượng tầng bên trên tháp pháo "Y". Góc bắn của các tháp pháo "A", "X" và "Y" là khoảng 270°. Trọng lượng của đạn pháo bắn ra là {{convert|850|kg|lb|0|abbr=on}}, và tốc độ bắn tối đa là hai phát mỗi phút; cho dù để trinh sát điểm đạn rơi, tốc độ bắn thực hành trong tác chiến chỉ là một phát mỗi phút.

Dàn pháo hạng hai bao gồm mười sáu [[Hải pháo BL 4 inch Mk VII|BL {{convert|4|in|mm|abbr=on}} Mk VII]] trên các bệ nòng đơn. Nhằm tăng cường hiệu quả tối đa của chúng trong vai trò phòng thủ chống các cuộc tấn công bằng [[ngư lôi]] từ các tàu nhỏ, mười khẩu được bố trí trên cấu trúc thượng tầng phía trước do suy diễn rằng hầu hết các cuộc tấn công ngư lôi xuất phát từ phía trước; sáu khẩu còn lại được bố trí trên cấu trúc thượng tầng phía sau. Đến năm [[1917]], ba trong số các khẩu này trên ''Colossus'' được tháo dỡ, thay bằng một khẩu pháo 4-inch và một khẩu pháo 3-inch [[chiến tranh phòng không|phòng không]].<ref name=G26>{{Harvnb|Gardiner|1984|p=26}}</ref> Chúng còn mang bốn khẩu pháo 3-pounder (57 mm) trên cấu trúc thượng tầng.

Giống như mọi thiết giáp hạm vào thời đó, lớp ''Colossus'' còn được trang bị ống phóng [[ngư lôi]]. Chúng được đặt trong lườn tàu và phóng ra ngầm dưới nước; được bố trí một ống phóng mỗi bên mạn và một ống phía đuôi. Vũ khí mang theo là ngư lôi [[Hardcastle]] {{convert|21|in|mm|0|abbr=on}}, có tốc độ tối đa {{convert|45|kn|km/h}} và tầm hoạt động hiệu quả khoảng {{convert|7000|yd|m|-2|abbr=on}}.<ref name=G26/>

=== Vỏ giáp ===
Vỏ giáp bảo vệ của lớp tàu này nặng hơn so với ba lớp thiết giáp hạm dẫn trước, tất cả đều có vỏ giáp mỏng hơn so với chiếc [[HMS Dreadnought (1906)|HMS ''Dreadnought'']]. Đai giáp chính, kéo dài từ sàn trước đến sàn sau ngang với các nòng pháo chính, dày {{convert|11|in|mm|0|abbr=on}}. Đai giáp trên có chiều dài tương tự, dày {{convert|8|in|mm|0|abbr=on}} phía giữa tàu bên trên các khoang động lực và hầm đạn, giảm còn {{convert|2,5|in|mm|0|abbr=on}} phía trước và {{convert|2|in|mm|0|abbr=on}} phía đuôi tàu.<ref>{{Harvnb|Brown|2003|pp=47-48}}</ref>

Trong suốt chiều dài của phần thành trì trung tâm, sàn tàu trên bọc thép dày {{convert|1,5|in|mm|0|abbr=on}} trong khi sàn dưới dày {{convert|1,75|in|mm|0|abbr=on}}. Phía sau tháp pháo X, sàn dưới dày {{convert|3|in|mm|0|abbr=on}} và được tăng lên {{convert|4|in|mm|0|abbr=on}} ở tận cùng đuôi tàu để bảo vệ bánh lái và chân vịt. Vách ngăn trước được bố trí ngay trước tháp pháo A, dày {{convert|10|in|mm|0|abbr=on}} phía trên và giảm còn {{convert|5|in|mm|0|abbr=on}} bên dưới lớp sàn bọc thép. Vách ngăn sau được bố trí ngay sau tháp pháo Y, dày {{convert|8|in|mm|0|abbr=on}} và giảm còn {{convert|4|in|mm|0|abbr=on}}. Mặt trước tháp pháo dày {{convert|11|in|mm|0|abbr=on}} trong khi mặt hông dày {{convert|7|in|mm|0|abbr=on}} và nóc dày {{convert|4|in|mm|0|abbr=on}}. Các bệ tháp pháo có độ dày thay đổi từ {{convert|11|in|mm|0|abbr=on}} đến {{convert|4|in|mm|0|abbr=on}} tùy theo mức độ bảo vệ của các lớp giáp lân cận như bệ tháp pháo bên cạnh, lớp giáp hông và sàn tàu. Tháp chỉ huy được bảo vệ bởi vỏ giáp dày {{convert|11|in|mm|0|abbr=on}}, và ống liên lạc dày {{convert|5|in|mm|0|abbr=on}}.<ref>{{Harvnb|Parkes|1990|p=519}}</ref> Tổng trọng lượng vỏ giáp của con tàu là {{convert|5474|t|LT|abbr=on}}, trong đó đai giáp chiếm {{convert|1610|t|LT|abbr=on}}.<ref>{{Harvnb|Brown|2003|p=48}}</ref>

=== Động lực ===
Động lực được cung cấp bởi các [[tuốc bin hơi nước|turbine hơi nước]] [[Parsons Marine Steam Turbine Company|Parsons]] áp lực cao, dẫn động bốn trục chân vịt. Có mười tám nồi hơi do [[Babcock and Wilcox]] sản xuất, làm việc dưới áp lực {{convert|235|-|240|psi}}; mỗi nồi hơi gồm ba lò đốt một lỗ đơn kiểu tiêu chuẩn Admiralty, mỗi lò tiêu thụ {{convert|300|lb|abbr=on}} than mỗi giờ.<ref name=B129>{{Harvnb|Burt|1986|p=129}}</ref> Công suất tối đa theo thiết kế là {{convert|25000|hp|MW|abbr=on}}; các con tàu có thể mang theo tối đa {{convert|2900|t|LT|abbr=on}} than và {{convert|900|t|LT|abbr=on}} dầu đốt, cho phép có tầm hoạt động tối đa {{convert|6680|nmi|km}} ở tốc độ đi đường trường {{convert|10|kn|km/h}} hoặc {{convert|4050|nmi|km}} ở tốc độ {{convert|18,5|kn|km/h}}. Trong những điều kiện tối ưu khi chạy thử máy, chúng đạt được tối đa {{convert|22,6|kn|km/h}}, duy trì được tốc độ {{convert|21,5|kn|km/h}} trong 8 giờ, và đạt được một tốc độ trung bình {{convert|19,6|kn|km/h}} trong 30 giờ chạy liên tục ở công suất {{convert|18000|hp|MW|abbr=on}}.<ref>{{Harvnb|Parkes|1990|pp=521-522}}</ref>

== Những chiếc trong lớp ==
{| class="sortable wikitable"
|-
! style="background:#efefef;" | '''Tàu'''
! style="background:#efefef;" | '''Đặt lườn'''
! style="background:#efefef;" | '''Hạ thủy'''
! style="background:#efefef;" | '''Hoạt động'''
! style="background:#efefef;" | '''Số phận'''
|- 
|[[HMS Colossus (1910)|''Colossus'']]
|[[8 tháng 7]] năm [[1909]]
|[[9 tháng 4]] năm [[1910]]
|[[1911]]
|Bán để tháo dỡ [[tháng bảy|tháng 7]] năm [[1928]]
|-
|[[HMS Hercules (1910)|''Hercules'']]
|[[30 tháng 7]] năm [[1909]]
|[[10 tháng 5]] năm [[1910]]
|[[31 tháng 7]] năm [[1911]]
|Bán để tháo dỡ [[8 tháng 11]] năm [[1921]]
|-
|}

== Tham khảo ==
{{tham khảo|30em}}
== Thư mục ==
* {{chú thích sách | last=Breyer | first=Siegfried | title=Battleships and Battle Cruisers 1905–1970 | year=1973 | publisher=Doubleday and Company | isbn=978-0-385-07247-2 }}
* {{chú thích sách | last=Brown | first=D.K. | title=The Grand Fleet: Warship Design and Development 1906–1922 | year=2003 | publisher=Caxton Editions | isbn=1-84067-531-4 }}
* {{chú thích sách | last=Burt | first=R. A. | title=British Battleships of World War One | url=https://archive.org/details/bwb_P9-EIZ-549 | year=1986 | publisher=Naval Institute Press | location=Annapolis, Maryland | isbn=0-87021-863-8 }}
* {{chú thích sách | last1=Dittmar | first1=F.J. | last2=Colledge | first2=J.J.| title=British Warships 1914-1919 | year=1972| publisher=Ian Allan | location=London | isbn=9780711003804 }}
* {{chú thích sách | editor1-last=Gardiner | editor1-first=Robert | editor2-last=Chesneau | editor2-first=Roger | title=Conway's All the World's Fighting Ships, 1922–1946 | year=1980 | publisher=Naval Institute Press | location=Annapolis, Maryland | isbn=978-0-87021-913-9 | oclc=18121784 | url = http://books.google.com/?id=bJBMBvyQ83EC }}
* {{chú thích sách | editor1-last=Gardiner | editor1-first=Robert | editor2-last=Gray | editor2-first=Randal | title=Conway's All the World's Fighting Ships, 1906–1921 | year=1984 | location=[[Annapolis]], Mayland | publisher=[[Naval Institute Press]] | isbn=978-0-87021-907-8 | oclc=12119866 }}
* {{chú thích sách | last=Parkes | first=Oscar | title=British Battleships | url=https://archive.org/details/britishbattleshi0000park | publisher=Naval Institute Press | location=Annapolis, MD | year=1990 |edition=1957 | isbn=1-55750-075-4 }}
* {{chú thích web | url=http://www.clydesite.co.uk/clydebuilt/warships/vessel.asp?id=3402 | access-date=ngày 4 tháng 2 năm 2007 | work=Clydebuilt warships | title=HMS ''Colossus'' 1910-4-9 | archive-url=https://web.archive.org/web/20070926223700/http://www.clydesite.co.uk/clydebuilt/warships/vessel.asp?id=3402 | archive-date=2007-09-26 | url-status=dead }}

== Liên kết ngoài ==
* [http://dreadnoughtproject.org/tfs/index.php/Colossus_Class_Battleship_(1910) Dreadnought Project] Technical material on the weaponry and fire control for the ships

{{Lớp thiết giáp hạm Colossus (1910)}}
{{Lớp tàu chiến Anh thế chiến 1}}
{{các chủ đề|Quân sự|Hàng hải|Anh}}

[[Thể loại:Lớp thiết giáp hạm]]
[[Thể loại:Lớp thiết giáp hạm Colossus (1910)]]
[[Thể loại:Thiết giáp hạm của Hải quân Hoàng gia Anh]]
[[Thể loại:Thiết giáp hạm trong Thế Chiến I]]