Dây lửa ít gân
| Dây lửa ít gân; mú từn Rourea oligophlebia | |
|---|---|
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Plantae |
| (không phân hạng) | Angiospermae |
| (không phân hạng) | Eudicots |
| Bộ (ordo) | Oxalidales |
| Họ (familia) | Connaraceae |
| Chi (genus) | Rourea |
| Loài (species) | R. oligophlebia |
| Danh pháp hai phần | |
| Rourea oligophlebia Merr., 1938 | |
Dây lửa ít gân hay mú từn (danh pháp hai phần: Rourea oligophlebia) là một loài thực vật có hoa trong chi Rourea (chi Dây khế) của họ Connaraceae (họ Dây trường điều). Loài này được Elmer Drew Merrill miêu tả khoa học đầu tiên năm 1938.[1]
Tên gọi[sửa | sửa mã nguồn]
Tài liệu khoa học tiếng Việt gọi loài Rourea oligophlebia là "dây lửa ít gân". Các sản phẩm thương mại được quảng cáo tăng cường sinh lý nam giới thì dùng tên gọi "mú từn" theo cách gọi của dân tộc Thái ở Việt Nam, theo đó "mú" nghĩa là "con lợn" còn "từn" nghĩa là "điên".
Mô tả[sửa | sửa mã nguồn]
Đây là cây dây leo thân gỗ, mọc dưới tán rừng, rừng thứ sinh hoặc trảng cây bụi.[2] Tinh dầu thu được từ lá và rễ chứa nerolidol, spathulenol, myrcene và neral.[3] Cây chứa các hợp chất flavonoid, triterpene, coumarin, quinon, có công dụng kháng nấm, kháng khuẩn, chống sốt rét, chữa đau xương, kính thích lên thần kinh, bồi bổ và tăng cường sức khỏe. Thân và rễ được dân tộc Thái ở Việt Nam dùng chữa đau lưng, chấn thương, cầm máu và được cho là có thể tăng cường sinh lý cho nam giới.[2]
Loài này đang bị đe dọa vì bị khai thác quá mức.[2]
Phân bố[sửa | sửa mã nguồn]
Tính đến nay chỉ mới chỉ tìm thấy loài này ở Indonesia và Việt Nam. Tại Indonesia, loài này phân bố ở đảo Sumatera,[1] còn tại Việt Nam thì loài này có ở Tuyên Quang, Thái Nguyên, Nghệ An (Quế Phong, Quỳ Châu), Thừa Thiên - Huế và Đà Nẵng, được xem là loài cận đặc hữu.[2]
Ngộ độc do uống rượu ngâm[sửa | sửa mã nguồn]
Những thông tin y khoa của Wikipedia tiếng Việt chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế ý kiến chuyên môn.Trước khi sử dụng những thông tin này, độc giả cần liên hệ và nhận sự tư vấn của các bác sĩ chuyên môn.
Đã ghi nhận nhiều ca nam giới ngộ độc salicylate do uống rượu ngâm rễ mú từn. Triệu chứng sau vài ngày là chóng mặt, choáng váng, nôn, đau bụng thượng vị, huyết áp tăng cao, co quắp chân tay, ù tai, khó thở, sau đó chuyển nặng là hôn mê, tổn thương não.[4]
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a b “Rourea oligophlebia Merr”. Royal Botanic Gardens, Kew. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2022.
- ^ a b c d Nguyễn Quang Huy - Trung tâm ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ. “Sản xuất Giống thành công cây Mú Từn (Rourea oligophlebia Merr) bằng phương pháp Giâm hom”. Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2022.
- ^ Đinh Ngọc Thức; Đỗ Văn Dục; Lê Nguyễn Thành. “Một số hợp chất phân lập từ lá cây dây lửa ít gân (Rourea oligophlebia Merr.)”. Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2022.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
- ^ Võ Thu (18 tháng 5 năm 2022). “Hôn mê sau uống rượu ngâm rễ cây”. Báo điện tử Sức khỏe và Đời sống. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2022.
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
Tư liệu liên quan tới Rourea oligophlebia tại Wikimedia Commons
Dữ liệu liên quan tới Rourea oligophlebia tại Wikispecies- Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Rourea oligophlebia”. International Plant Names Index.
