Xem mã nguồn của Không lực Việt Nam Cộng hòa

{{Infobox Military Unit
|unit_name= Không lực Việt Nam Cộng hòa
|nickname= Không lực
|image= Hình: Fatherland - Space.png
|caption= Phù hiệu
|dates= [[1951]] - [[1975]]
|country= [[Hình: Flag of South Vietnam.svg|22px]] [[Việt Nam Cộng hòa]]
|allegiance= [[Hình: Flag of the South Vietnamese Army.jpg|22px]] [[Quân lực Việt Nam Cộng hòa]]
|branch= Không quân
|type= Yểm trợ - tác chiến
|size= - 63.000 nhân sự (Tháng 6 năm 1974)<ref>{{chú thích web|url= https://www.globalsecurity.org/military/world/vietnam/rvn-vnaf.htm |tiêu đề= South Viet Nam Air Force - VNAF |website= globalsecurity.org |ngày truy cập= ngày 20 tháng 4 năm 2020}}</ref><br>- 2.750 phi cơ<ref>{{chú thích web|url= https://www.globalsecurity.org/military/world/vietnam/rvn-vnaf-equipment.htm |tiêu đề= South Viet Nam Air Force - VNAF - Equipment |website= globalsecurity.org |ngày truy cập= ngày 20 tháng 4 năm 2020}}</ref>
|command_structure= [[Hình: ARVN Joint General Staff Insignia.svg|18px]] [[Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Bộ Tổng Tham mưu]]
|garrison= [[Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất|Tân Sơn Nhất]], [[Thành phố Hồ Chí Minh|Sài Gòn]]
|motto= '''''Tổ quốc''' - '''Không gian'''''
|mascot= [[Rồng]]
|battles= [[Chiến tranh Việt Nam]]
|anniversaries= Ngày [[1 tháng 7]]
|notable_commanders= - [[Nguyễn Khánh]]<br>- [[Trần Văn Hổ (Đại tá, Không quân VNCH)|Trần Văn Hổ]]<br>- [[Nguyễn Xuân Vinh]]<br>- [[Huỳnh Hữu Hiền (Đại tá, Quân lực VNCH)|Huỳnh Hữu Hiền]]<br>- [[Nguyễn Cao Kỳ]]<br>- [[Trần Văn Minh (không quân)|Trần Văn Minh]]
|identification_symbol= [[Hình: Vietnam Air Force (south) roundel.svg|90px]]
|identification_symbol_label= Dấu tròn
|identification_symbol_2= [[Hình:Fin flash of the South Vietnam Air Force.svg|30px]] [[Tập tin:Fin flash of the South Vietnam Air Force (type 2).svg|64px]]
|identification_symbol_2_label= Cờ đuôi
|aircraft_attack= [[Dassault MD 315 Flamant|MD 315 Flamant]], [[North American T-28 Trojan|T-28]]<br> [[Douglas A-1 Skyraider|A-1]], [[Cessna A-37 Dragonfly|A-37]]<br>[[Douglas AC-47 Spooky|AC-47]], [[Fairchild AC-119|AC-119G/K]]
|aircraft_bomber= [[Martin B-57 Canberra|B-57 Canberra]]
|aircraft_electronic= [[Douglas C-47 Skytrain|EC-47]]
|aircraft_fighter= [[Grumman F8F Bearcat|F8F Bearcat]], [[Northrop F-5|F-5A/B/C/E]]
|aircraft_interceptor=
|aircraft_recon= [[Northrop F-5|RF-5A]], [[Fieseler Fi 156|MS 500 Criquet]]<br>[[O-1 Bird Dog]], [[O-2 Skymaster]]<br>[[de Havilland Canada DHC-2 Beaver|U-6]], [[Cessna 180|U-17]]
|aircraft_patrol= [[Republic RC-3 Seabee|RC-3]]
|aircraft_trainer= [[Pazmany PL-2|PL-2]], [[North American T-6 Texan|T-6]], [[North American T-28 Trojan|T-28]]<br>[[T-41 Mescalero|T-41]], [[Cessna T-37|T-37]], [[H-13 Sioux|H-13]]
|aircraft_transport= [[Dassault MD 315 Flamant|MD 315 Flamant]], [[Beechcraft Model 18|C-45]]<br>[[Aero Commander (aircraft)|Aero Commander]], [[Douglas C-47 Skytrain|C-47]]<br/>[[Douglas DC-6|DC-6]], [[C-7 Caribou]]<br>[[C-119 Flying Boxcar|C-119]], [[C-123 Provider|C-123]]<br/>[[C-130 Hercules|C-130]], [[Alouette II]], [[Alouette III]]<br>[[H-19 Chickasaw|H-19]], [[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]]<br>[[H-34 Choctaw|H-34]], [[CH-47 Chinook|CH-47]]
|native_name=Republic of Vietnam Air Force|identification_symbol_3_label=Quân kỳ|identification_symbol_3=[[Tập tin:Flag of the Republic of Vietnam Air Force.svg|120px]]}}'''Không lực Việt Nam Cộng hòa''' ({{Lang-en|Republic of Vietnam Air Force}}, '''RVNAF''') là lực lượng không quân của [[Quân lực Việt Nam Cộng hòa]]. Tiền thân là những phi cơ ném bom nhỏ và cũ do quân đội [[Liên hiệp Pháp]] chuyển giao cho [[Quân đội Quốc gia Việt Nam]] sau khi rút khỏi Việt Nam, sau đó dần được bổ sung cải tiến bằng những phi cơ tối tân, hiện đại do [[Hoa Kỳ]] cung cấp, trở nên ngày càng mạnh mẽ về số lượng cùng hỏa lực trên không. Không quân đã đóng vai trò quan trọng trong việc yểm trợ Bộ binh [[Việt Nam Cộng hòa]] trên mặt đất.

Vào năm 1972, Không lực Việt Nam Cộng hòa là lực lượng không quân lớn thứ 6 trên thế giới về số lượng máy bay, chỉ sau Hoa Kỳ, Liên Xô, Trung Quốc, Pháp và [[Tây Đức]].{{sfn|United States. Congress. Senate. Committee on Appropriations. Subcommittee on Department of Defense|1973|p=81-82}}

Lúc cao điểm Không lực Việt Nam Cộng hòa có tới trên 2.300 máy bay và trực thăng các loại, tức là còn nhiều máy bay hơn không quân các cường quốc đương thời như [[Anh]], [[Pháp]], [[Đức]], [[Nhật Bản]]... Tuy nhiên khi so sánh với [[Không quân Hoa Kỳ]] thì Không lực Việt Nam Cộng hòa chỉ có [[Ném bom chiến thuật|Không quân chiến thuật]] để hỗ trợ tiền tuyến mà không có [[Ném bom chiến lược|Không quân chiến lược]] (cụ thể là pháo đài bay [[Boeing B-52 Stratofortress|B-52]]). Đồng thời lực lượng này bị [[Hoa Kỳ]] kiểm soát và khống chế việc chỉ huy các chiến dịch, khiến phi cơ chỉ có thể hoạt động giới hạn tại [[Nam Việt Nam]], không được phép thực hiện những phi vụ oanh tạc sâu trong lãnh thổ [[Miền Bắc (Việt Nam)|miền Bắc Việt Nam]] cũng như 2 nước láng giềng là [[Lào]] và [[Campuchia]]. Sau khi để mất các đảo trong [[Hải chiến Hoàng Sa 1974|Hải chiến Hoàng Sa]] về phía [[Trung Quốc]], [[Nguyễn Văn Thiệu]] đã lên kế hoạch huy động không lực Việt Nam Cộng hòa oanh tạc [[Quần đảo Hoàng Sa|Hoàng Sa]] để chiếm lại nhưng sau đó bị hủy bỏ do phía Mỹ ngăn chặn. Trong [[Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975]], cùng với sự sụp đổ của [[Quân lực Việt Nam Cộng hòa]], lực lượng không quân cũng chính thức tan rã.

Trong số 2.750 máy bay và trực thăng các loại của Không lực Việt Nam Cộng hòa (toàn bộ do [[Hoa Kỳ]] trang bị), chỉ có 308 chiếc sống sót qua chiến tranh (240 chiếc bay thoát sang [[Thái Lan]] hoặc ra tàu sân bay Mỹ, 68 chiếc được gửi về Mỹ,<ref name="Aircraft Deliveries">{{chú thích web|url= https://www.globalsecurity.org/military/world/vietnam/rvn-vnaf-equipment-data.htm |tiêu đề= South Viet Nam Air Force - VNAF - Aircraft Deliveries |website= globalsecurity.org |ngày truy cập= ngày 20 tháng 4 năm 2020}}</ref> hơn 2.440 chiếc còn lại đã bị bắn rơi, phá hủy hoặc bị tịch thu. Trong số đó, 877 chiếc máy bay và trực thăng đã bị [[Quân đội nhân dân Việt Nam|Quân đội Nhân dân Việt Nam]] tịch thu vào năm 1975.{{sfn|István Toperczer|2001|p=80-81}}

==Lược sử hình thành và phát triển==
Lực lượng không quân Việt Nam Cộng hòa được hình thành từ một số phi công người Việt được tuyển chọn bay cùng với các phi công Pháp với tư cách là sĩ quan của quân đội Pháp. Khi [[Quốc gia Việt Nam]], được thành lập, các sĩ quan người Việt này được chuyển sang cơ cấu [[Quân đội Quốc gia Việt Nam|Quân đội Quốc gia]].

Bản thân Tổng tham mưu trưởng Quân đội Quốc gia Việt Nam [[Nguyễn Văn Hinh]] cũng xuất thân là một sĩ quan phi công, vì vậy, ông rất chú trọng việc xây dựng Lực lượng Không quân. Tháng 6 năm 1951, một cơ quan phụ trách về ngành Không quân trực thuộc Bộ Tổng Tham mưu Quân đội Quốc gia Việt Nam được thành lập với tên gọi là Ban Không quân, ban đầu chỉ làm nhiệm vụ phụ trách Phi đội Liên Lạc. Trên thực tế, các phi công người Việt chỉ làm nhiệm vụ bay cùng với các phi công Pháp trong các phi vụ. Các chức vụ chỉ huy và Phi công chính đều là sĩ quan Pháp. Ngay cả chức vụ Trưởng ban Không quân, kiêm Phụ tá Không quân cho Tổng tham mưu trưởng cũng là sĩ quan Pháp.

Tháng 4 năm 1952, thành lập Trung tâm Huấn luyện Không quân tại Nha Trang nhưng vẫn do các sĩ quan Pháp đảm nhiệm Chỉ huy trưởng và trực tiếp huấn luyện. Năm 1953, thành lập thêm 2 phi đội Quan Sát và Trợ Chiến tại Tân Sơn Nhứt và Nha Trang. Năm 1954, Ban Không quân được đổi thành Phòng Không quân.

Năm 1955, [[Không quân Pháp]] bàn giao lại cho '''Không quân Quốc gia Việt Nam''' khoảng 25 vận tải cơ C-47, 2 [[Phi đoàn]] quan sát L-19 và 25 [[máy bay tiêm kích|Khu trục cơ]] cánh quạt [[Grumman F8F Bearcat|F8F Bearcat]] lỗi thời.<ref>Phạm Phong Dinh, tr. 374</ref> Tháng 7 năm 1955, lần đầu tiên một người Việt được giữ chức vụ Phụ tá Không quân là Trung tá [[Nguyễn Khánh]]. Giai đoạn đầu ngành Không quân chỉ được quy định với quân số 40 sĩ quan, 120 hạ sĩ quan và 500 binh sĩ.

===Đệ Nhất Cộng hòa===
[[Tập tin:Roundel of South Vietnam (1951–1956).svg|nhỏ|150x150px|Dấu tròn của [[Không lực Việt Nam Cộng hòa]] thời [[Đệ Nhất Cộng hòa (Việt Nam Cộng hòa)|Đệ Nhất Cộng hòa]]]]

Sau [[Cuộc trưng cầu dân ý miền Nam Việt Nam, 1955|cuộc trưng cầu dân ý tháng 10 năm 1955]], [[Thủ tướng]] [[Ngô Đình Diệm]] tuyên bố thành lập [[Việt Nam Cộng hòa]]. Lực lượng Không quân Quốc gia Việt Nam cũng được đổi tên thành '''[[Không quân Việt Nam Cộng hòa]]'''. Thiếu tá [[Trần Văn Hổ (Đại tá, Quân lực VNCH)|Trần Văn Hổ]], đương kim Phụ tá Không quân, được thăng Trung tá, và trở thành Tư lệnh đầu tiên của Quân chủng Không quân Việt Nam Cộng Hòa.

Năm 1957, theo chương trình hợp tác viện trợ, một phái đoàn [[Không quân Hoa Kỳ]] sang nghiên cứu tình hình để soạn thảo kế hoạch huấn luyện cho Không quân Việt Nam Cộng hòa. Nhiều sĩ quan, hạ sĩ quan được tuyển chọn sang tu nghiệp tại các trường Không quân Hoa Kỳ. Các phi trường Tân Sơn Nhất, Biên Hòa, Đà Nẵng được xây dựng mở rộng. Trung tâm Huấn luyện Không quân Nha Trang cũng được xây dựng quy mô hơn, nhằm đào tạo tại chỗ các khóa hoa tiêu và quan sát viên, và các khóa đào tạo chuyên viên để bổ sung cho các đơn vị.

Tháng 9 năm 1959, một [[Phi đội]] đầu tiên gồm 6 phi cơ A-1 Skyraider ''(Thiên tướng)'' được [[Hoa Kỳ]] chuyển giao cho Không quân Việt Nam Cộng hòa. Sau đó trong vòng 1 năm có thêm 25 chiếc Skyraider khác được bàn giao tại [[Căn cứ không quân Tân Sơn Nhứt|Căn cứ Không quân Tân Sơn Nhứt]]. Năm 1960, Phi đoàn 1 Khu trục cơ được thành lập và bắt đầu hoạt động từ [[Sông Bến Hải|Bến Hải]] đến [[Cà Mau]] để yểm trợ cho Bộ binh [[Việt Nam Cộng hòa]]<ref>Phạm Phong Dinh, tr. 375</ref>

Năm 1961, chương trình trợ giúp của Hoa Kỳ có tên '''Farm Gate''' đã đưa các loại phi cơ cánh quạt huấn luyện T28, [[máy bay ném bom|Oanh tạc cơ]] hạng nhẹ B26 và vận tải cơ C.47 cùng khoảng 124 sĩ quan và 228 quân nhân Hoa Kỳ sang giúp huấn luyện. Các hệ thống hướng dẫn và kiểm soát không lưu được thiết lập tại các phi trường Tân Sơn Nhứt, Đà Nẵng và Pleiku.{{efn|Trước năm 1960, các phi công Pháp-Việt thường bay theo thói quen, do chưa có các thiết bị dẫn đường mặt đất cũng như do ít sử dụng thiết bị dẫn đường trên không.}} [[Liên đoàn bay|Liên đoàn]] 1 Không vận đầu tiên được thành lập với Trung tá [[Nguyễn Cao Kỳ]] được chỉ định làm Liên đoàn trưởng. Hoa Kỳ cũng trao cho Không quân Việt Nam Cộng hòa thêm 16 Vận tải cơ hạng trung C.123 trong tháng 12 năm 1961.

Ngày 26 tháng 2 năm 1962, hai phi công [[Phạm Phú Quốc]] và Nguyễn Văn Cử trên đường bay huấn luyện đã đột ngột bay trở lại dội bom mưu toan giết chết Tổng thống Việt Nam Cộng hòa [[Ngô Đình Diệm]]. Ngay lập tức Tổng thống Ngô Đình Diệm ra lệnh đình chỉ vô hạn định các phi vụ chiến đấu.<ref>Phạm Phong Dinh, tr. 378</ref> Cũng vì lý do này mà đương kim Tư lệnh Không quân là Đại tá [[Nguyễn Xuân Vinh]] bị thất sủng, phải xin giải ngũ với lý do sang Hoa Kỳ học ngành Tiến sĩ Không gian.

Năm 1962, các đơn vị Không quân tác chiến và Yểm trợ tác chiến được tăng lên cấp [[Không đoàn]] tại mỗi vùng Chiến thuật: Không đoàn 41 (căn cứ ở [[Đà Nẵng]]), Không đoàn 62 ([[Pleiku]]), Không đoàn 23 ([[Biên Hòa]]), Không đoàn 33 ([[Tân Sơn Nhất]]), Không đoàn 74 ([[Cần Thơ]])<ref name="ReferenceA">Lịch sử [[Quân lực Việt Nam Cộng hòa]], Tổng hội cựu quân nhân [[Việt Nam Cộng hòa]] tại Úc châu;</ref>

===Đệ Nhị Cộng hòa===
Sau cuộc [[đảo chính Việt Nam Cộng hòa 1964|"Chỉnh lý"]] lên nắm quyền, tướng [[Nguyễn Khánh]] thực hiện một số cải tổ trong Quân đội. Ngoài việc đặt ra thêm cấp bậc [[Chuẩn tướng]], ông còn cho thay đổi tên gọi "Quân đội Việt Nam Cộng hòa" thành "[[Quân lực Việt Nam Cộng hòa]]". Danh xưng '''Không Lực Việt Nam Cộng Hòa''' cũng được sử dụng chính thức từ lúc đó.

Năm 1965, Không lực Việt Nam Cộng hòa có thêm các Phi đoàn [[máy bay tiêm kích|Khu trục cơ]] [[Cessna A-37 Dragonfly|A-37 Dragonfly]] và sau đó là các Phi đoàn Không vận cánh quạt loại lớn [[Lockheed C-130 Hercules]] và trực thăng [[CH-47 Chinook]].

Ngày 3 tháng 2 năm 1965, một [[Phi đoàn]] gồm 24 chiếc [[Douglas A-1 Skyraider|A-1H Skyraider]] do Thiếu tướng [[Nguyễn Cao Kỳ]] chỉ huy cất cánh từ Căn cứ Không quân Đà Nẵng và tham gia vào Chiến dịch Mũi tên lửa ''(Flaming Dart)'' do Hoa Kỳ vạch định, tấn công các địa điểm ở phía bắc Vĩ tuyến 17<ref>Phạm Phong Dinh, tr. 382</ref>

Ngày 11 tháng 2 năm 1965, Đại tá [[Nguyễn Ngọc Loan]], Tư lệnh phó Không lực Việt Nam Cộng hòa, làm Phi đoàn trưởng 28 chiếc Skyraider của Việt Nam Cộng hòa cùng với 28 chiếc F100 của Không quân Hoa Kỳ mở cuộc tấn công thứ hai vào lãnh thổ phía bắc Vĩ tuyến 17. Trong đợt này phi công [[Phạm Phú Quốc]] bị bắn rơi trên bầu trời miền Bắc Việt Nam<ref>Phạm Phong Dinh, tr. 384</ref>

Vào năm 1965, Không lực Việt Nam Cộng hòa có 12.000 quân, đến 1966 là 16.000 quân. Bao gồm 5 không đoàn chiến thuật, 1 không đoàn tiếp vận. Trung tâm huấn luyện trong nước duy nhất đặt tại Nha Trang.{{sfn|Cục Tâm Lý Chiến|1965|p=25}}

Năm 1967, Không Lực Việt Nam Cộng hòa có thêm 1 Phi đoàn Khu trục trang bị phản lực cơ F-5. Số hiệu của các đơn vị cấp [[Phi đoàn]] được cải tổ xếp thành 3 số. Theo đó, chữ số đầu trong 3 chữ số của đơn vị cấp phi đoàn được dùng để chỉ công dụng của phi đoàn đó: số 1 là liên lạc, số 2 là trực thăng, số 3 là đặc vụ, số 4 là vận tải, số 5 là khu trục, số 7 là quan sát, số 8 là máy bay cường kích<!--thuật từ của KLVNCH, xin đừng sửa đổi-->, và số 9 là huấn luyện.<ref name="ReferenceA"/>

Năm 1970, với đà phát triển nhanh của Không Lực Việt Nam Cộng Hòa, các Không đoàn Chiến thuật phát triển thành 4 Sư đoàn không quân,{{efn|Mỗi Sư đoàn Không quân mới thành lập gồm có 1 Không đoàn chiến thuật gốc.}} tác chiến hỗ trợ cho 4 Vùng Chiến thuật. Năm 1971, Sư đoàn 5 Không quân được thành lập và trở thành Lực lượng Không quân Trừ bị của Bộ Tổng Tham mưu. Năm 1972, thành lập thêm tại Quân khu 2 Sư đoàn 6 chịu trách nhiệm vùng trời chiến trường Cao nguyên Trung phần.

Ở thời điểm 28/1/1973, Không Lực Việt Nam Cộng hòa có 2.073 máy bay các loại: 79 A-1, 248 A-37, 66 C-119G/K, 32 C-130, 239 O-1, 35 O-2, 24 T-37, 10 U-6, 85 U-17, 19 C-123, 56 C-7, 76 C-47, 24 T-41, 70 CH-47, 859 UH-1, 151 F-5 A/B/E<ref name="Aircraft Deliveries"/>

Tính đến cuối năm 1974, Không lực Việt Nam Cộng hòa có tổng số quân lên tới 62.583, trong đó có 6.788 phi công; tổng số máy bay lên tới 1.850 chiếc, trong đó có 260 máy bay tiêm kích, số còn lại là máy bay ném bom, trinh sát, vận tải và trực thăng. Chất lượng máy bay cũng cải tiến (thay F-5A bằng F-5E).

Năm 1975, Không lực Việt Nam Cộng hòa có 5 Sư đoàn Không quân tác chiến (20 [[Phi đoàn]] Khu trục cơ với khoảng 550 phi cơ [[Douglas A-1 Skyraider|A-1H Skyraider]], [[Cessna A-37 Dragonfly|A-37 Dragonfly]], và [[Northrop F-5|F-5]], 23 Phi đoàn Trực thăng với khoảng 1.000 trực thăng [[Bell UH-1 Iroquois|UH-1 Iroquois]] và [[CH-47 Chinook]], 8 Phi đoàn quan sát với khoảng 200 phi cơ [[O-1 Bird Dog]], [[O-2 Skymaster]], và [[Cessna 180|U-17]]), 1 Sư đoàn Vận tải (9 Phi đoàn vận tải với khoảng 150 phi cơ [[de Havilland Canada DHC-4 Caribou|C-7 Caribou]], [[Douglas C-47 Skytrain|C-47 Skytrain]], [[C-119 Flying Boxcar]], và [[C-130 Hercules]]), 1 Không đoàn Tân trang Chế tạo, 4 Phi đoàn hỏa long <!--từ của KLVNCH gọi cho "Phi đoàn cường kích"-->(''attack squadron'') với các phi cơ [[Fairchild AC-119]], [[Lockheed AC-130]]. Ngoài ra còn có các Phi đoàn Trắc giác (tình báo kỹ thuật), Phi đoàn Quan sát, và Biệt đoàn Đặc vụ 314.

==Tổ chức==
*''Quân số vào lúc cao điểm là trên 60.000 quân nhân với hơn 2.000 phi cơ các loại.<ref>Phạm Phong Dinh, tr. 19</ref>
{|class= "wikitable"
|-
!width= "1%" |Stt
!width= "20%" |Đơn vị{{efn|Đơn vị từ cao xuống thấp}}
!width= "24%"|Anh ngữ
!Chú thích
|-
|<center> 1
|<center> Bộ Tư lệnh
|<center> Air Command
|Đặt tại Tân Sơn Nhất, Sài Gòn
|-
|<center> 2
|<center> Sư đoàn
|<center> Air Division
|Từ 2 Không đoàn trở lên
|-
|<center> 3
|<center> Không đoàn
|<center> Wing
|Từ 2 Liên đoàn trở lên
|-
|<center> 4
|<center> Liên đoàn
|<center> Group
|Từ 2 Phi đoàn trở lên
|-
|<center> 5
|<center> Phi đoàn
|<center> Squadron
|Gồm nhiều Phi đội hay Phi tuần
|-
|<center> 6
|<center> Phi đội
|<center> Flight
|Từ 4 đến 6 Phi cơ
|-
|<center> 7
|<center> Phi tuần
|<center> Section (Detail)
|Từ 2 đến 3 Phi cơ
|-
|}

==Sư đoàn, Không đoàn và Phi đoàn==
Số hiệu của các [[Phi đoàn]] gồm có 3 chữ số. Theo đó, chữ số đầu trong 3 chữ số của phi đoàn được dùng để chỉ công dụng của Phi đoàn đó và được quy định như sau:
{{Multicol}}
*Ngành Quan sát: 110, 112, 114...
*Ngành Trực thăng: 211, 213, 215...
*Ngành Đặc nhiệm: 312,314, 316...
*Ngành Vận tải: 413, 415, 417...
{{Multicol-break}}
*Ngành Khu trục: 514, 516, 518...
*Ngành Oanh tạc: 615, 617...
*Ngành Không thám: 716, 718...
*Ngành Huấn luyện: 918, 920...
{{Multicol-end}}

{|class= "wikitable" cellpadding= "2" cellspacing= "2" width= "100%"
!style= "width:80px" |Bộ chỉ huy
!style= "width:80px" |Sư đoàn
!style= "width:80px" |Không đoàn
!style= "width:100px" |Căn cứ<br>(Sân bay)
!style= "width:150px" |Phi đoàn
!Phi cơ sử dụng
|-
|rowspan=83|<center> '''Bộ Tư lệnh'''<br>([[Tân Sơn Nhất]])
|rowspan=15|<center> '''Sư đoàn 1'''<br>([[Đà Nẵng]])
|rowspan=5|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 41
|<center> [[Đà Nẵng]]
|Phi đoàn Liên lạc 110
|[[Fieseler Fi 156|MS 500 Criquet]]<br>[[O-1 Bird Dog]]<br> [[Cessna 185|U-17A/B Skywagon]]
|-
|<center> [[Đà Nẵng]]
|Phi đoàn Liên lạc 120 
|[[O-1 Bird Dog]]<br>[[Cessna 185|U-17A/B Skywagon]] 
|-
|<center> [[Đà Nẵng]]
|Phi đoàn Vận tải 427
|[[de Havilland Canada DHC-4 Caribou|C-7 Caribou]] 
|-
|rowspan=2|<center> [[Căn cứ Không quân Tân Sơn Nhứt|Tân Sơn Nhất]]<!--tên trước năm [[1975]] là [[Tân Sơn Nhứt]]-->
|Phi đoàn Do thám 718
|[[Douglas C-47 Skytrain|EC-47D Dakota]]
|-
|Phi đoàn Hỏa long 821
|[[Fairchild AC-119|AC-119K Stinger]]
|-
|rowspan=6|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 51
|rowspan=4|<center> Đà Nẵng
|Phi đoàn Trực thăng 213
|rowspan=3|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|Phi đoàn Trực thăng 233
|-
|Phi đoàn Trực thăng 239
|-
|Phi đoàn Trực thăng 247
|[[CH-47 Chinook]]
|-
|<center> Nha Trang
|Phi đoàn Trực thăng 253
|rowspan=2|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|<center> Đà Nẵng
|Phi đoàn Trực thăng 257
|-
|rowspan=4|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 61
|<center> Đà Nẵng

|Phi đoàn Khu trục 516	
|rowspan=2|[[Cessna A-37 Dragonfly|A-37B Dragonfly]]
|-
|rowspan=3|<center> Đà Nẵng
|Phi đoàn Khu trục 528
|-
|Phi đoàn Khu trục 538
|[[Northrop F-5|F-5A/B Freedom Fighter]] 
|-
|Phi đoàn Khu trục 550
|[[Cessna A-37 Dragonfly|A-37B Dragonfly]] 
|-
|rowspan=9|<center>'''Sư đoàn 2'''<br>([[Nha Trang]])
|rowspan=5|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 62
|rowspan=5|<center> Nha Trang
|Phi đoàn Liên lạc 114
|[[O-1 Bird Dog]]<br>[[Cessna 185|U-17A/B Skywagon]]
|-
|Phi đoàn Trực thăng 215
|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|Phi đoàn Trực thăng 219
|[[Sikorsky H-34|H-34 Choctaw]]<br>[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|Biệt đội Tải thương 259C
|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|Phi đoàn Vận tải 817
|[[Douglas AC-47 Spooky|AC-47D Spooky]]
|-
|rowspan=4|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 92
|<center> [[Phan Rang]]
|Biệt đội Tải thương 259D
|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|<center> Nha Trang
|Phi đoàn Khu trục 524 
|rowspan=3|[[Cessna A-37 Dragonfly|A-37B Dragonfly]] 
|-
|rowspan=2|<center> Phan Rang
|Phi đoàn Khu trục 534
|-
|Phi đoàn Khu trục 548
|-
|rowspan=16|<center> '''Sư đoàn 3'''<br>([[Biên Hòa]])
|rowspan=4|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 23
|<center> Biên Hòa
|Phi đoàn Liên lạc 112
|[[Fieseler Fi 156|MS 500 Criquet]]<br>[[O-1 Bird Dog]]<br>[[Cessna 185|U-17A/B Skywagon]]
|-
|<center> Biên Hòa
|Phi đoàn Liên lạc 124
|[[O-1 Bird Dog]]<br>[[Cessna 185|U-17A/B Skywagon]]<br>[[O-2 Skymaster|O-2A Skymaster]] 
|-
|rowspan=2|<center> Biên Hòa
|Phi đoàn Khu trục 514
|rowspan=2|[[Douglas A-1 Skyraider|A-1 Skyraider]]
|-
|Phi đoàn Khu trục 518	
|-
|rowspan=7|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 43
|rowspan=7|<center> Biên Hòa
|Phi đoàn Trực thăng 221
|rowspan=3|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]]
|-
|Phi đoàn Trực thăng 223
|-
|Phi đoàn Trực thăng 231
|-
|Phi đoàn Trực thăng 237
|[[CH-47 Chinook]]
|-
|Phi đoàn Trực thăng 245
|rowspan=3|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]]
|-
|Phi đoàn Trực thăng 251
|-
|Biệt đội Tải thương 259E
|-
|rowspan=5|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 63
|rowspan=5|<center> Biên Hòa
|Phi đoàn Khu trục 522
|[[Northrop F-5|F-5A/B Freedom Fighter]]<br>[[Northrop F-5|RF-5A Freedom Fighter]]
|-
|Phi đoàn Khu trục 536
|[[Northrop F-5|F-5A/B Freedom Fighter]]<br>[[Northrop F-5|F-5E Tiger II]]
|-
|Phi đoàn Khu trục 540
|[[Northrop F-5|F-5A Freedom Fighter]]<br>[[Northrop F-5|F-5E Tiger II]]
|-
|Phi đoàn Khu trục 542
|rowspan=2|[[Northrop F-5|F-5A Freedom Fighter]] 
|-
|Phi đoàn Khu trục 544
|-
|rowspan=14|<center> '''Sư đoàn 4'''<br>([[Cần Thơ]])
|rowspan=4|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 64
|rowspan=4|<center> [[Sân bay quốc tế Cần Thơ|Bình Thủy]]
|Phi đoàn Trực thăng 217
|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|Phi đoàn Trực thăng 249
|[[CH-47 Chinook]]
|-
|Phi đoàn Trực thăng 255
|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]]
|-
|Biệt đội Tải thương 259F
|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1H]]
|-
|rowspan=5|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 74
|rowspan=5|<center> Bình Thủy
|Phi đoàn Liên lạc 116
|rowspan=2|[[O-1 Bird Dog]]<br>[[Cessna 185|U-17A/B Skywagon]]
|-
|Phi đoàn Liên lạc 122
|-
|Phi đoàn Khu trục 520
|rowspan=3|[[Cessna A-37 Dragonfly|A-37B Dragonfly]] 
|-
|Phi đoàn Khu trục 526
|-
|Phi đoàn Khu trục 546
|-
|rowspan=5|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 84
|<center> Bình Thủy
|Phi đoàn Trực thăng 211
|rowspan=5|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|rowspan=2|<center> [[Sóc Trăng]]
|Phi đoàn Trực thăng 225
|-
|Phi đoàn Trực thăng 227
|-
|<center> Bình Thủy
|Biệt đội Tải thương 259H
|-
|<center> Sóc Trăng
|Biệt đội Tải thương 259I
|-
|rowspan=14|<center> '''Sư đoàn 5'''<br>(Sài Gòn)
|rowspan=5|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 33
|rowspan=5|<center> Tân Sơn Nhất
|Biệt đội Tải thương 259G
|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1H]]
|-
|Biệt đoàn Đặc vụ 314
|[[Douglas C-47 Skytrain|C-47]]<br>[[Cessna 185|U-17A/B Skywagon]]<br>[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]]<br/>[[Douglas DC-6|DC-6B]]<br>[[Aero Commander]]
|-
|Phi đoàn Vận tải 415
|[[Douglas C-47 Skytrain|C-47]]
|-
|Phi đoàn Quan sát 716
|[[North American T-28 Trojan|T-28A Trojan]]<br>[[Douglas C-47 Skytrain|EC-47D Dakota]]<br/>[[de Havilland Canada DHC-2 Beaver|U-6A Beaver]]<br>[[Northrop F-5|RF-5A Freedom Fighter]]
|-
|Phi đoàn Quan sát 720
|[[C-119 Flying Boxcar|RC-119]]
|-
|rowspan=9|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 53
|rowspan=9|<center> Tân Sơn Nhất<!--tên trước năm 75 là Tân Sơn Nhứt-->
|Biệt đội Tải thương 259 
|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]]
|-
|Phi đoàn Vận tải 413
|[[C-119 Flying Boxcar]]
|-
|Phi đoàn Vận tải 421
|rowspan=3|[[C-123 Provider]] 
|-
|Phi đoàn Vận tải 423
|-
|Phi đoàn Vận tải 425
|-
|Phi đoàn Vận tải 435
|rowspan=2|[[C-130 Hercules|C-130A]] 
|-
|Phi đoàn Vận tải 437
|-
|Phi đoàn Hỏa long 819
|rowspan=2|[[Fairchild AC-119|AC-119G Shadow]]
|-
|Phi đoàn Hỏa long 820
|-
|rowspan=11|<center> '''Sư đoàn 6'''<br>([[Pleiku]])
|rowspan=5|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 72
|rowspan=5|<center> Pleiku
|Phi đoàn Liên lạc 118
|[[O-1 Bird Dog]]<br>[[Cessna 185|U-17A/B Skywagon]]<br>[[O-2 Skymaster|O-2A Skymaster]]
|-
|Phi đoàn Trực thăng 229
|rowspan=3|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|Phi đoàn Trực thăng 235
|-
|Biệt đội Tải thương 259B
|-
|Phi đoàn Khu trục 530
|[[Douglas A-1 Skyraider|A-1 Skyraider]] 
|-
|rowspan=6|<center> Không đoàn<br>Chiến thuật 82
|rowspan=6|<center> [[Phù Cát]]
|Phi đoàn Trực thăng 241
|[[CH-47 Chinook]]
|-
|Phi đoàn Trực thăng 243
|rowspan=2|[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1]] 
|-
|Biệt đội Tải thương 259A
|-
|Phi đoàn Vận tải 429
|rowspan=2|[[de Havilland Canada DHC-4 Caribou|C-7 Caribou]] 
|-
|Phi đoàn Vận tải 431
|-
|Phi đoàn Khu trục 532
|[[Cessna A-37 Dragonfly|A-37B Dragonfly]] 
|-
|colspan=2 rowspan=3|<center>Trung tâm<br>Huấn luyện
|rowspan=3|<center>Nha Trang
|Phi đoàn Huấn luyện 912
|[[North American T-6 Texan|T-6G Texan]]
|-
|Phi đoàn Huấn luyện 918
|[[T-41 Mescalero]]
|-
|Phi đoàn Huấn luyện 920
|[[Cessna T-37|T-37]]<br>[[Bell UH-1 Iroquois|UH-1 Huey]] 
|-
|colspan=2|<center> Không đoàn Tân trang<br>Chế tạo
|<center>Biên Hòa
|
|
|-
|}

==Bộ Tư lệnh và các đơn vị trực thuộc tháng 4/1975==
*''Họ tên, cấp bậc, chức vụ chỉ huy Quân chủng và các đơn vị trực thuộc''
{|class= "wikitable"
|-
!width= "1%" |Stt
!width= "24%" |Họ và tên
!width= "14%" |Cấp bậc
!width= "28%" |Chức vụ
!Chú thích 
|-
|<center> 1
|<center> [[Trần Văn Minh (không quân)|Trần Văn Minh]]<br>''Võ khoa Thủ Đức K1{{efn|Trường Sĩ quan Trừ bị Thủ Đức}}<br>Hoa tiêu Quan sát K2
|<center> Trung tướng
|<center> Tư lệnh
|
|-
|<center> 2
|<center> [[Võ Xuân Lành]]<br>''Võ khoa Thủ Đức K1
|<center> Thiếu tướng
|<center> Tư lệnh phó
|
|-
|<center> 3
|<center> [[Võ Dinh]]<br>''Võ bị Đà Lạt K3
|rowspan= "4"|<center> Chuẩn tướng
|<center> Tham mưu trưởng
|
|-
|<center> 4
|<center> [[Đặng Đình Linh]]<br>''Võ khoa Nam Định{{efn|Trường Sĩ quan Trừ bị Nam Định}}
|<center> Tham mưu phó Kỹ thuật
|
|-
|<center> 5
|<center> [[Từ Văn Bê]]<br>''Võ bị Không quân Pháp
|<center> Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy<br>Kỹ thuật và Tiếp vận
|
|-
|<center> 6
|<center> [[Nguyễn Ngọc Oánh]]<br>''Võ bị Đà Lạt K3
|<center> Chỉ huy trưởng<br/>Trung tâm Huấn luyện
|
|-
|<center> 7
|<center> [[Nguyễn Văn Ngọc (Đại tá, Quân lực VNCH)|Nguyễn Văn Ngọc]]{{efn|Đại tá Nguyễn Văn Ngọc, sinh năm 1931 tại Hà Nội.}}<br>''Võ khoa Thủ Đức K1
|rowspan= "13"|<center> Đại tá
|<center> Tham mưu phó Hành quân
|
|-
|<center> 8
|<center> [[Đinh Văn Chung (Đại tá, Quân lực VNCH)|Đinh Văn Chung]]<br>''Võ bị Đà Lạt K3
|<center> Tham mưu phó<br/>Chiến tranh Chính trị
|
|-
|<center> 9
|<center> [[Nguyễn Khắc Ngọc (Đại tá, Quân lực VNCH)|Nguyễn Khắc Ngọc]]{{efn|Đại tá Nguyễn Khắc Ngọc, sinh năm 1930 tại Nam Định.}}<br>''Võ khoa Nam Định
|<center> Tham mưu phó Tiếp vận
|
|-
|<center> 10
|<center> [[Nguyễn Văn Ba (Đại tá, Quân lực VNCH)|Nguyễn Văn Ba]]<br>''Võ bị Đà Lạt K4
|<center> Tham mưu phó Nhân viên
|
|-
|<center> 11
|<center> [[Vũ Văn Ước (Đại tá, Quân lực VNCH)|Vũ Văn Ước]]{{efn|Đại tá Vũ Văn Ước, sinh năm 1930 tại Hà Đông.}}<br>''Võ bị Đà Lạt K3
|<center> Trưởng phòng Hành quân
|
|-
|<center> 12
|<center> [[Huỳnh Minh Quang (Đại tá, Quân lực VNCH)|Huỳnh Minh Quang]]{{efn|Đại tá Huỳnh Minh Quang, sinh năm 1925 tại Sài Gòn.}}<br>''Võ khoa Thủ Đức K2
|<center> Trưởng khối Hành chánh
|
|-
|<center> 13
|<center> [[Hà Dương Hoán (Đại tá, Quân lực VNCH)|Hà Dương Hoán]]{{efn|Đại tá Hà Dương Hoán, sinh năm 1932 tại Hải Phòng}}<br>''Võ khoa Thủ Đức K3
|<center>Tham mưu phó Tài chính & Thống kê
|
|-
|<center> 14
|<center> [[Nguyễn Hữu Thôn (Đại tá, Quân lực VNCH)|Nguyễn Hữu Thôn]]{{efn|Đại tá Nguyễn Hữu Thôn, sinh năm 1931 tại Mỹ Tho.}}<br>''Võ khoa Thủ Đức K1
|<center> Trưởng khối Nhân viên
|
|-
|<center> 15
|<center> [[Đặng Hữu Hiệp(Đại tá, Quân lực VNCH)|Đặng Hữu Hiệp]]<br>''Võ khoa Nam Định
|<center> Phụ tá An ninh Quân đội
|
|-
|<center> 16
|<center> [[Cao Thông Minh (Đại tá, Quân lực VNCH)|Cao Thông Minh]]{{efn|Đại tá Cao Thông Minh, sinh năm 1930 tại Hưng Yên.}}<br>''Võ khoa Nam Định
|<center> Phụ tá Truyền tin Điện tử
|
|-
|<center> 17
|<center> [[Lê Minh Luân (Đại tá, Quân lực VNCH)|Lê Minh Luân]]{{efn|Đại tá Lê Minh Luân, sinh năm 1926 tại Hà Nội.}}<br>''Trường Sĩ quan<br>Bảo Chính đoàn
|<center> Trưởng Khối Kế Hoạch Chiến Lược và Chiến Thuật
|
|-
|<center> 18
|<center> [[Phạm Duy Thân (Đại tá, Quân lực VNCH)|Phạm Duy Thân]]{{efn|Đại tá Phạm Duy Thân, sinh năm 1932 tại Vinh, Nghệ An.}}<br>''Võ khoa Thủ Đức K3
|<center> Phụ tá Truyền tin
|
|-
|<center> 19
|<center> [[Đào Huy Ngọc (Đại tá, Quân lực VNCH)|Đào Huy Ngọc]]<br>''Võ khoa Thủ Đức K1
|<center> Chỉ huy Tổng Hành dinh
|
|-
|<center> 20
|<center> [[Nguyễn Đức Khánh]]<br>''Võ bị Không quân Pháp
|rowspan= "6"|<center> Chuẩn tướng
|<center> Tư lệnh Sư đoàn 1
|
|-
|<center> 21
|<center> [[Nguyễn Văn Lượng (chuẩn tướng)|Nguyễn Văn Lượng]]<br>''Võ khoa Nam Định
|<center> Tư lệnh Sư đoàn 2
|Tư lệnh phó: Đại tá [[Phan Quang Phúc (Đại tá, Quân lực VNCH)|Phan Quang Phúc]]
|-
|<center> 22
|<center> [[Huỳnh Bá Tính]]<br>''Võ khoa Thủ Đức K1
|<center> Tư lệnh Sư đoàn 3
|
|-
|<center> 23
|<center> [[Nguyễn Hữu Tần]]<br>''Võ khoa Nam Định
|<center> Tư lệnh Sư đoàn 4
|
|-
|<center> 24
|<center> [[Phan Phụng Tiên]]<br>''Võ khoa Nam Định
|<center> Tư lệnh Sư đoàn 5
|Tư lệnh phó: Đại tá [[Đinh Thạch On (Đại tá, Quân lực VNCH)|Đinh Thạch On]]{{efn|Đại tá Đinh Thạch On, tốt nghiệp khóa 1 Võ khoa Thủ Đức}}
|-
|<center> 25
|<center> [[Phạm Ngọc Sang]]<br>''Võ khoa Thủ Đức K1
|<center> Tư lệnh Sư đoàn 6
|Tư lệnh phó: Đại tá [[Lưu Đức Thanh (Đại tá, Quân lực VNCH)|Lưu Đức Thanh]]
|-
|}

==Tư lệnh qua các thời kỳ==
{|class= "wikitable"
|-
!width= "1%" |Stt
!width= "24%" |Họ và tên
!width= "14%" |Cấp bậc khi nhậm chức
!width= "12%" |Tại chức
!Chú thích
|-
|<center> 1
|<center> [[Nguyễn Khánh]] 
|<center> Trung tá
|<center> 1955
|Phụ tá cho Tổng Tham mưu trưởng, Phụ trách Không quân. Cấp bậc sau cùng: Đại tướng.
|-
|<center> 2
|<center> [[Trần Văn Hổ (Đại tá KQ, Quân lực VNCH)|Trần Văn Hổ (KQ)]]<br>''Võ bị Huế K1 
|<center> Thiếu tá
|<center> 1955-1957
|Tư lệnh đầu tiên. Sinh năm 1928 tại Chợ Lớn, tên quốc tịch Pháp là Paul. Được thăng vượt cấp từ Trung úy lên Thiếu tá, Trung tá (1955) và Đại tá (1956).
|-
|<center> 3
|<center> [[Nguyễn Xuân Vinh]]<br>''Võ khoa Nam Định<br>Võ bị KQ Pháp K1
|rowspan= "2"|<center> Trung tá
|<center> 1957-1962
|Sinh năm 1930 tại Yên Bái. Thăng cấp Đại tá (1961). Thất sủng sau [[Vụ đánh bom Dinh Độc Lập 1962]]. Xin giải ngũ sang Hoa Kỳ du học, về sau là Tiến sĩ Vật lý phục vụ trong ngành Khoa học Không gian của Hoa Kỳ.
|-
|<center> 4
|<center>[[Huỳnh Hữu Hiền (Đại tá, Quân lực VNCH)|Huỳnh Hữu Hiền]]<br>''Võ khoa Nam Định 
|<center> 1962-1963
|Sinh năm 1930. Thăng cấp Đại tá (1963). Năm 1964 giải ngũ chuyển sang làm phi công Hàng không Dân dụng.
|-
|<center> 5
|<center> [[Đỗ Khắc Mai (Đại tá, Quân lực VNCH)|Đỗ Khắc Mai]]<br>''Võ khoa Nam Định K1
|rowspan= "3"|<center> Đại tá
|<center> 1963
|Được thăng vượt cấp từ Thiếu tá lên Đại tá (1963).
|-
|<center> 6
|<center> [[Nguyễn Cao Kỳ]]<br>''Võ khoa Nam Định<br>Marrakeck Bắc Phi
|<center> 1963-1967
|Tháng 12/1963, Quyền Tư lệnh Không quân đến tháng 3/1964 chính thức Tư lệnh, tháng 7/1964 kiêm Chỉ huy trưởng Không đoàn 83 Đặc nhiệm (tức Biệt đoàn 83 Thần Phong). Năm 1965 giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban Hành pháp Trung ương (Thủ tướng) nhưng vẫn kiêm Tư lệnh Không quân đến 1967. Cấp bậc sau cùng: Thiếu tướng.
|-
|<center> 7
|<center> [[Trần Văn Minh (không quân)|Trần Văn Minh]]
|<center> 1967-1975
|Cấp bậc sau cùng: Trung tướng. Trong QLVNCH có hai Trung tướng cùng họ và tên, nên để phân biệt mỗi ông có một biệt danh đi kèm với tên: Minh Lục quân và Minh Không quân. Tướng Minh Lục quân sinh năm 1923, năm 1965 giữ chức vụ Tổng Tư lệnh Quân lực (Tổng Tham mưu trưởng), hơn tướng Minh Không quân 9 tuổi và được thăng cấp Trung tướng (1957) trước tướng Minh Không quân 11 năm.
|-
|8
|<center> [[Nguyễn Hữu Tần]]
|<center> Chuẩn tướng
|<center> 1975
|Tư lệnh Sư đoàn 4 Không quân đồng thời là quyền Tư lệnh Không quân sau cùng (Ngày 29/4/1975) 
|}

==Tướng lãnh xuất thân từ Không quân VNCH==
{|class= "wikitable"
|-
!width= "1%" |Stt
!width= "18%" |Họ tên
!width= "13%" |Cấp bậc
!width= "11%" |Năm phong cấp
!width= "18%" |Quá trình<br>Thăng cấp
!Chú thích
|-
|<center> 1
|<center> [[Trần Văn Minh (không quân)|Trần Văn Minh]]
|<center> Trung tướng
|<center> 1968
|Thiếu tá (1958)<br>Trung tá (1960)<br>Đại tá (1965)<br>Chuẩn tướng (1967)<br>Thiếu tướng (1968)
|Chỉ huy phó căn cứ KQ Đà Nẵng<br>Chỉ huy trưởng Không đoàn 62<br>Tư lệnh phó Không quân<br>Tư lệnh Không quân<br>Tư lệnh Không quân
|-
|<center> 2
|<center> [[Nguyễn Cao Kỳ]]<br>''Võ khoa Nam Định
|rowspan= "4"|<center> Thiếu tướng
|<center> 1964
|Thiếu tá (1960)<br>Trung tá (1962)<br>Đại tá (1963)<br>Chuẩn tướng (1964) 
|Chỉ huy trưởng Liên đoàn Vận tải<br>Chỉ huy trưởng Liên đoàn Vận tải<br>Tư lệnh KQ<br>Tư lệnh KQ
|-
|<center> 3
|<center> [[Nguyễn Ngọc Loan]]<br>''V.khoa Thủ Đức K1
|<center> 1968
|Thiếu tá (1959)<br>Trung tá (1963)<br>Đại tá (1965)<br>Chuẩn tướng (1966)
|Phụ tá Tham mưu trưởng KQ<br>Tư lệnh phó/Tham mưu trưởng KQ<br>Giám đốc Nha ANQĐ{{efn|Giám đốc Nha An ninh Quân đội}}<br>Tổng Giám đốc CSQG{{efn|Tổng Giám đốc Cảnh sát Quốc gia}}
|-
|<center> 4
|<center> [[Võ Xuân Lành]]
|<center> 1969
|Thiếu tá (1964)<br>Trung tá (1965)<br>Đại tá (1967)<br>Chuẩn tướng (1969)
|Chỉ huy trưởng Phi đoàn 514, Biên Hòa<br>Chỉ huy trưởng TTHL KQ{{efn|Trung tâm Huấn luyện Không quân}} Nha Trang<br>Tư lệnh phó Không quân<br>Tư lệnh phó Không quân
|-
|<center> 5
|<center> [[Nguyễn Huy Ánh]]<br>''Võ bị KQ Pháp
|<center> 1972<br>Truy thăng
|Thiếu tá (1963)<br>Trung tá (1965)<br>Đại tá (1970)<br>Chuẩn tướng (1971)
|Chỉ huy Phi đoàn 211<br>Chỉ huy trưởng Không đoàn 74<br>Tư lệnh Sư đoàn 4 KQ<br/>Tư lệnh Sư đoàn 4 KQ
|-
|<center> 6
|<center> [[Lưu Kim Cương]]<br>''Võ bị KQ Pháp
|rowspan= "12"|<center> Chuẩn tướng
|<center> 1968<br>Truy thăng
|Thiếu tá (1964)<br>Trung tá (1966)<br>Đại tá (1968)
|Chỉ huy trưởng Không đoàn 74<br>Chỉ huy trưởng Không đoàn 33<br>Chỉ huy trưởng Yếu khu Tân Sơn Nhất
|-
|<center> 7
|<center> [[Võ Dinh]]
|<center> 1972
|Thiếu tá (1955)<br>Trung tá (1959)<br>Đại tá (1967)
|Chỉ huy Căn cứ KQ số 1 Nha Trang<br>Phụ tá Thanh tra tại Bộ Tư lệnh KQ<br>Tham mưu phó tại Bộ Tư lệnh KQ
|-
|<center> 8
|<center> [[Đặng Đình Linh]]
|<center> nt
|Thiếu tá (1962)<br>Trung tá (1965)<br>Đại tá (1970)
|Chỉ huy phó Căn cứ Tân Sơn Nhứt<br>Trưởng khối Không cụ tại Bộ Tư lệnh KQ<br>Tham mưu phó Tiếp vận Không quân
|-
|<center> 9
|<center> [[Nguyễn Văn Lượng (chuẩn tướng)|Nguyễn Văn Lượng]]
|<center> nt
|Thiếu tá (1963)<br>Trung tá (1967)<br>Đại tá (1970)
|Liên đoàn trưởng Khoá sinh<br>Phụ tá Chỉ huy trưởng TTHL KQ<br>Tư lệnh Sư đoàn 2 KQ
|-
|<center> 10
|<center> [[Nguyễn Ngọc Oánh]]
|<center> nt
|Thiếu tá (1960)<br>Trung tá (1962)<br>Đại tá (1969)
|Chỉ huy trưởng TTHL KQ<br>Chỉ huy trưởng TTHL KQ<br>Chỉ huy trưởng TTHL KQ
|-
|<center> 11
|<center> [[Phan Phụng Tiên]]
|<center> nt
|Thiếu tá (1964)<br>Trung tá (1966)<br>Đại tá (1968)
|Tùng sự tại Bộ Tư lệnh KQ<br>Chỉ huy trưởng Phi đoàn Vận tải<br>Chỉ huy trưởng Yếu khu Tân Sơn Nhất
|-
|<center> 12
|<center> [[Huỳnh Bá Tính]]
|<center> nt
|Thiểu tá (1965)<br>Trung tá (1968)<br>Đại tá (1971)
|Chỉ huy trưởng Phi đoàn Quan sát số 2<br>Tư lệnh phó Sư đoàn 3 KQ<br>Tư lệnh Sư đoàn 3 KQ
|-
|<center> 13
|<center> [[Lê Trung Trực]]<br>''Võ bị KQ Pháp
|<center> nt
|Thiếu tá (1957)<br>Trung tá (1960)<br>Đại tá (1964)
|Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh KQ<br>Chỉ huy trưởng Căn cứ Tân Sơn Nhất<br>Tư lệnh phó KQ
|-
|<center> 14
|<center> [[Từ Văn Bê]]
|<center> 1974
|Thiếu tá (1963)<br>Trung tá (1966)<br>Đại tá (1968)
|Chỉ huy trưởng Không đoàn Kỹ thuật<br>Chỉ huy trưởng Không đoàn Kỹ thuật<br>Chỉ huy trưởng Kỹ thuật và Tiếp vận KQ
|-
|<center> 15
|<center> [[Nguyễn Đức Khánh]]
|<center> nt
|Thiếu tá (1965)<br>Trung tá (1965)<br>Đại tá (1970)
|Chỉ huy Phi đoàn Khu trục<br>Tư lệnh Không đoàn 41 Chiến thuật<br>Tư lệnh Sư đoàn 1 KQ
|-
|<center> 16
|<center> [[Phạm Ngọc Sang]]
|<center> nt
|Thiếu tá (1957)<br>Trung tá (1959)<br>Đại tá (1969)
|Phi công trưởng của Tổng thống Diệm<br>Trưởng khối HL{{efn|Trưởng khối Huấn luyện}} trường Sĩ quan KQ<br>Trưởng phòng Nghiên cứu Bộ Quốc phòng
|-
|<center> 17
|<center> [[Nguyễn Hữu Tần]]
|<center> nt
|Thiếu tá (1965)<br>Trung tá (1968)<br>Đại tá (1972)
|Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Hành quân KQ<br>Tham mưu phó tại Bộ Tư lệnh KQ<br>Tư lệnh Sư đoàn 4 KQ
|-
|}

==Trang bị==
[[Hình: F-5C VNAF 23TW 522FS BienHoa 1971.jpg|nhỏ|phải|<center>Phi cơ [[Northrop F-5|F-5C]] tại [[Sân bay Biên Hòa|Căn cứ Không quân Biên Hòa]] năm [[1971]]]] 
[[Hình: USAF T-28 VNAF colours 1962.jpg|nhỏ|phải|<center>Phi cơ 4400th CCTS [[North American T-28 Trojan|T-28]] đang bay trên bầu trời]]
[[Hình: O-1A VNAF 23TW 112LS BienHoa 1971.jpg|nhỏ|phải|<center>Phi cơ quan sát [[Cessna O-1 Bird Dog|O-1]] thuộc Phi đoàn Liên lạc 112/Không đoàn 23 tại Căn cứ Không quân Biên Hòa 1971]] 
[[Hình: A-1H-VNAF-520FS-BinhThuy.jpg|nhỏ|phải|<center>Phi cơ [[Douglas A-1 Skyraider|A-1H]] thuộc Phi đoàn Khu trục cơ 520 tại Căn cứ Không quân Bình Thủy, [[Cần Thơ (tỉnh)|Cần Thơ]]]] 
[[Hình: U-17A VNAF NhaTrang.jpg|nhỏ|phải|<center>Phi cơ Cessna U-17A tại Căn cứ Không quân [[Nha Trang]]]]<br>'''Phi cơ Hỏa long''' (thuật ngữ mà Không Lực Việt Nam Cộng hòa gọi loại [[Máy bay cường kích|Phi cơ cường kích]])
*[[Douglas A-1 Skyraider]] 	
*[[Cessna A-37 Dragonfly]]
*[[Douglas AC-47 Spooky]]
*[[Fairchild AC-119|Fairchild AC-119G Shadow]]
*[[C-119|Fairchild AC-119K Stinger]]<br>'''[[Máy bay ném bom|Oanh tạc cơ]]'''
*[[Douglas B-26 Invader|Douglas A-26 Invader]] - nhận được trong chương trình ''Farm Gate''
*[[Martin B-57 Canberra]] - Không quân Hoa Kỳ cho mượn để dùng cho huấn luyện - chưa bao giờ được Không Lực Việt Nam Cộng Hòa khai triển cho tác chiến<br>'''[[Máy bay tiêm kích|Khu trục cơ]]'''
*[[Grumman F8F Bearcat]]
*[[Northrop F-5|Northrop F-5A/B/C Freedom Fighter]]
*[[Northrop F-5|Northrop F-5E Tiger II]]<br>'''Phi cơ quan sát và thám thính'''
*[[Douglas C-47 Skytrain|Douglas RC-47 Dakota]]
*[[Northrop F-5|Northrop RF-5A Freedom Fighter]]
*[[Cessna O-1|Cessna L-19/O-1A Bird Dog]]
*[[Cessna O-2|Cessna O-2A Skymaster]]
*[[Fieseler Fi 156|Morane-Saulnier MS 500 Criquet]]<br>'''Trực thăng'''
*[[Aérospatiale Alouette II|Aérospatiale AS-318 Alouette II]]
*[[Aérospatiale Alouette III|Aérospatiale AS-319 Alouette II]]
*[[Bell UH-1 Iroquois|Bell UH-1 Iroquois/Huey]]
*[[Sikorsky S-55|Sikorsky H-19 Chickasaw]]
*[[Sikorsky H-34 Choctaw]] 	
*[[CH-47 Chinook|Boeing CH-47 Chinook]]<br>'''Phi cơ huấn luyện'''
*[[Pazmany PL-1]] 	
*[[North American T-6 Texan]]
*[[North American T-28 Trojan]] - nhận được trong chương trình ''Farm Gate''
*[[Cessna T-37 Tweet]]	
*[[Cessna T-41 Mescalero]]<br>'''Phi cơ đa dụng và vận tải'''
*[[Aero Commander (aircraft)|L-26 Aero Commander]] 	
*[[de Havilland Canada DHC-4 Caribou|de Havilland Canada C-7 Caribou]]
*[[Beechcraft Model 18|Beechcraft C-45 Expeditor]]	
*[[Douglas C-47 Dakota]]
*[[Douglas DC-6|Douglas DC-6/C-118 Liftmaster]] 	
*[[Fairchild C-119 Flying Boxcar]] 	
*[[Fairchild C-123 Provider]] 	
*[[C-130 Hercules|Lockheed C-130 Hercules]]
*[[Dassault MD 315 Flamant]] 	
*[[de Havilland Canada DHC-2 Beaver|de Havilland Canada U-6 Beaver]] 	
*[[Cessna 185|Cessna U-17A/B Skywagon]]
*[[Republic RC-3 Seabee]]
*[[Tập tin:UH-1H VNAF in flight 1971.jpg|nhỏ|[[Trực thăng vũ trang]] [[Bell UH-1 Iroquois|UH-1 Gunship]] trong một chuyến bay [[trinh sát]] năm [[1971]]]][[CASA C212 Aviocar]]

Vào thời điểm 28/1/1973, Không Lực Việt Nam Cộng hòa có 2.073 máy bay các loại: 79 A-1, 248 A-37, 66 C-119G/K, 32 C-130, 239 O-1, 35 O-2, 24 T-37, 10 U-6, 85 U-17, 19 C-123, 56 C-7, 76 C-47, 24 T-41, 70 CH-47, 859 UH-1, 151 F-5 A/B/E<ref name="Aircraft Deliveries"/>

==Ghi chú==
{{notelist
| colwidth = 30em
| notes =
}}
==Chú thích==
{{Tham khảo|30em}}
===Sách tiếng Việt===
* {{chú thích sách|url= https://books.google.com.vn/books?id=X2clAAAAMAAJ |tựa đề= Chiến sĩ Cộng Hòa |tác giả= Cục Tâm Lý Chiến |nhà xuất bản= Cục Tâm Lý Chiến |năm= 1965 |ISBN= }}
* Phạm Phong Dinh (tháng 6 năm 1998), ''Quân lực Việt Nam Cộng hòa trong máu lửa'', Tủ sách Vinh Danh.

===Sách tiếng Anh===
* {{chú thích sách|url= https://books.google.com.vn/books?id=u4GDRzzUp10C |tựa đề= MiG-21 Units of the Vietnam War |tác giả= István Toperczer |nhà xuất bản= Bloomsbury USA |năm= 2001 |ISBN= 9781841762630}}
* {{chú thích sách|url= https://books.google.com.vn/books?id=lANEAQAAMAAJ |tựa đề= Dept. of the Air Force |tác giả= United States. Congress. Senate. Committee on Appropriations. Subcommittee on Department of Defense |nhà xuất bản= U.S. Government Printing Office |năm= 1973 |ISBN= }}
==Đọc thêm==
* {{chú thích sách|url=https://books.google.com.vn/books?id=vG9tngEACAAJ&|tựa đề=Lược sử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa|tác giả=Trần Ngọc Thống, Hồ Đắc Huân, Lê Đình Thụy|nhà xuất bản=Nhà xuất bản Hương Quê|năm=2011|ISBN=9780985218201}}

==Liên kết==
{{Thể loại Commons|Air force of South Vietnam (VNAF)}}
*[http://www.mekongrepublic.com/vietnam/vn_find.asp Các đơn vị Quân lực Việt Nam Cộng hòa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131214141402/http://www.mekongrepublic.com/vietnam/vn_find.asp |date = ngày 14 tháng 12 năm 2013}}

{{ARVN}}

[[Thể loại:Không lực Việt Nam Cộng hòa| ]]
[[Thể loại:Không quân Việt Nam]]
[[Thể loại:Quân lực Việt Nam Cộng hòa]]
[[Thể loại:Đơn vị quân sự Việt Nam Cộng hòa]]
[[Thể loại:Không quân bị giải tán|Việt Nam Cộng hòa]]
[[Thể loại:Chấm dứt năm 1975 ở Việt Nam]]
[[Thể loại:Khởi đầu năm 1955 ở Việt Nam]]
[[Thể loại:Đơn vị quân sự thành lập năm 1955]]
[[Thể loại:Đơn vị quân sự giải thể năm 1975]]