Xem mã nguồn của Pecheneg

'''Pecheneg''' hoặc '''Patzinak''' là một [[Du mục|nhóm người bán du mục]] [[Các dân tộc Turk|Turk]] từ [[Trung Á]] nói [[tiếng Pecheneg]] thuộc nhánh [[Tiếng Oghuz|Oghuz]] của [[ngữ hệ Turk]].<ref>{{Chú thích sách|title=Peçenek Tarihi|last=Akdes|first=Nimet Kurat|date=1937|pages=22–26}}</ref>

== Tên dân tộc ==
Người ''Pecheneg'' được đề cập với tên là ''Bjnak'', ''Bjanak'' hoặc ''Bajanak'' trong các văn bản [[tiếng Ả Rập]] và [[tiếng Ba Tư]] thời trung cổ, như ''Be-ča-nag'' trong các tài liệu cổ điển của Tây Tạng, như ''Pačanak-i'' trong các tác phẩm viết bằng [[tiếng Gruzia]].{{sfn|Spinei|2003|p=93}} [[Anna Komnene]] và các tác giả Byzantine khác gọi chúng là ''Patzinakoi'' hoặc ''Patzinakitai''.{{sfn|Spinei|2003|p=93}} Trong các văn bản Latinh thời trung cổ, người ''Pechs'' được gọi là ''Pizenaci'', ''Bisseni'' hoặc ''Bessi''.{{sfn|Spinei|2003|p=93}} [[Đông Slav|dân Đông Slav]] sử dụng thuật ngữ ''PečITEDi'' hoặc ''Pečenezi'', trong khi [[người Ba Lan]] đề cập đến họ như ''Pieczyngowie'' hoặc ''Piecinigi''.{{sfn|Spinei|2003|p=93}} Từ tiếng Hungary có nghĩa là ''Pecheneg'' là ''ambenyő''; thuật ngữ Rumani là "Pecanegi" {{Sfn|Spinei|2003|p=93}}

Theo [[Max Vasmer]] và một số nhà nghiên cứu khác, [[Tên dân tộc|từ dân tộc học]] có thể bắt nguồn từ từ tiếng Turk cổ có nghĩa là "anh rể, họ hàng (''baja'', ''baja-naq'' hoặc ''bajinaq;'' {{Lang-tk|baja}} và {{Lang-tr|bacanak}}), ngụ ý rằng ban đầu nó đề cập đến một "bộ tộc hoặc bộ lạc sui gia".{{sfn|Spinei|2003|p=93}} {{Sfn|Golden|2003|p=I.64}}

Trong tác phẩm của [[Mahmud Kashgari]] thứ 11 thế kỷ ''Diwan lughāt al-turk'' ({{Lang-ar|ديوان لغات الترك}}),<ref>{{Chú thích sách|title=Türk Şiveleri Lügatı = Dīvānü Luġāt-It-Türk|last=Maḥmūd|first=Kāshgarī|last2=James Kelly|publisher=Tekin|year=1982|location=Duxbury, Mass}}</ref> tên ''Beçenek'' có hai nghĩa. Nghĩa đầu tiên là "một quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ sống quanh đất nước [[Roma|Rum]] ", trong đó ''Rum'' là từ tiếng Thổ Nhĩ Kỳ của [[Đế quốc Đông La Mã|Đế chế Đông La Mã]] (Đế quốc Byzantine). Định nghĩa thứ hai của Kashgari về ''Beçenek'' là "một nhánh của Oghuz Turks "; sau đó ông mô tả Oghuz được hình thành từ 22 nhóm bộ lạc, trong đó nhánh thứ 19 được đặt tên là ''Beçenek''.

Pecheneg được nhắc đến như một trong 24 bộ lạc cổ xưa của Oghuzes bởi chính khách và nhà sử học thế kỷ thứ 14 của [[Hãn quốc Y Nhi|Ilkhanate, được]] cai trị bởi Iran Rashid-al-Din Hamadani trong tác phẩm Jāmiʿ al-Tawārīkh ("Compendium of Chronicles") người thể hiện sự háo hức ". Tác phẩm [[Hãn|Khan Khan]] của Khan của Khiva và nhà sử học Abu al-Ghazi Bahadur thế kỷ 17 đã đề cập đến những người ''pechene'' là ''bechene'' trong số 24 bộ lạc cổ của [[Người Turkmen|Turkmens]] (hay Oghuzes) trong cuốn sách của ông Shajare-i Tarakime (của Phả hệ của Turkmen). "người làm việc, người sản xuất".

Ba trong số tám "tỉnh" hoặc gia tộc được gọi chung là Kangar.{{sfn|Curta|2006|p=182}} Theo [[Konstantinos VII|Constantine VII]] porphyrogenitus, Kangar nhận được tên gọi chung này vì "họ dũng cảm và cao quý hơn những bộ lạc còn lại" và đó là những gì mà tên chung Kangar biểu thị".{{sfn|Curta|2006|p=182}} <ref>''Constantine Porphyrogenitus: De Administrando Imperio'' (ch. 37), p. 171.</ref> Do không có chữ Thổ Nhĩ Kỳ với ý nghĩa tương tự được biết đến, Armin Vámbéry kết nối tên này với từ trong [[tiếng Kyrgyz]] ''kangir'' ("nhanh nhẹn"), ''kangirmak'' ("đi ra ngoài cưỡi") và ''kani-kara'' ("đen huyết thống "), trong khi [[Carlile Aylmer Macartney]] liên kết nó với ''băng đảng'' từ Chagatai (" cỗ xe ").{{sfn|Macartney|1968|pp=104-105}} [[Omeljan Pritsak]] đề xuất rằng tên ban đầu là một thuật ngữ tổng hợp ''(Kängär As)'' bắt nguồn từ chữ [[Ngữ tộc Tochari|Tocharian]] nghĩa là đá ''(kank)'' và từ dân tộc [[Ngữ chi Iran|Iran là]] ''As''.{{sfn|Pritsak|1975|p=213}} Nếu giả thuyết sau là hợp lệ, từ nguyên của người Kangar cho thấy các yếu tố Iran đã góp phần vào sự hình thành của người Pecheneg.{{sfn|Spinei|2003|p=94}}

==Tham khảo==
{{tham khảo|3}}

== Sách tham khảo ==

=== Nguồn chính===
*''Anna Comnena: The Alexiad'' (Translated by E. R. A. Sewter) (1969). Penguin Books. {{ISBN|978-0-14-044958-7}}.
*Constantine Porphyrogenitus: ''De Administrando Imperio'' (Greek text edited by Gyula Moravcsik, English translation b Romillyi J. H. Jenkins) (1967). Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies. {{ISBN|0-88402-021-5}}.

=== Nguồn thứ cấp ===
*{{chú thích sách |last=Atalay |first=Besim |year=2006 |title=Divanü Lügati't – Türk |publisher=Türk Tarih Kurumu Basımevi |ISBN=975-16-0405-2}}
*{{chú thích sách |last=Curta |first=Florin |year=2006 |title=Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250 |url=https://archive.org/details/southeasterneuro0000curt |url-access=registration |publisher=Cambridge University Press |ISBN=978-0-521-89452-4}}
*{{chú thích sách |last=Golden |first=Peter B. |year=2003 |title=Nomads and their Neighbours in the Russian Steppe: Turks, Khazars and Quipchaqs |publisher=Ashgate |ISBN=0-86078-885-7}}
*{{chú thích sách |last=Golden|first=Peter B.|title=An Introduction to the History of the Turkic People|year= 1992|publisher= Otto Harrassowitz, Wiesbaden}}
*{{chú thích sách |last=Kristó |first=Gyula |year=2003 |title=Háborúk és hadviselés az Árpádok korában |language=hu |trans-title=Wars and Tactics under the Árpáds |publisher=Szukits Könyvkiadó | isbn=963-9441-87-2}}
*{{chú thích sách |last=Macartney |first=C. A. |year=1968 |title=The Magyars in the Ninth Century |publisher=Cambridge University Press |ISBN=978-0-521-08070-5}}
*{{chú thích tạp chí | last = Pritsak | first = Omeljan | title = The Pechenegs: A Case of Social and Economic Transformation | journal = Archivum Eurasiae Medii Aevi | volume = 1 | pages = 211–235 | publisher = The Peter de Ridder Press | year = 1975 }}
*{{chú thích sách |last=Róna-Tas |first=András |year= 1999 |title=Hungarians and Europe in the Early Middle Ages: An Introduction to Early Hungarian History (Translated by Nicholas Bodoczky). |publisher=CEU Press |ISBN=978-963-9116-48-1}}
*{{chú thích sách |last=Spinei |first=Victor |year=2003 |title=The Great Migrations in the East and South East of Europe from the Ninth to the Thirteenth Century (Translated by Dana Badulescu) |ISBN=973-85894-5-2}}
*{{chú thích sách |last=Spinei |first=Victor |year=2009 |title=The Romanians and the Turkic Nomads North of the Danube Delta from the Tenth to the Mid-Thirteenth century |publisher= Koninklijke Brill NV |ISBN=978-90-04-17536-5}}
== Liên kết ngoài==
{{Thể loại Commons|Pechenegs}}
*[https://web.archive.org/web/20060111120813/http://www.patzinakia.ro/ www.patzinakia.ro]
*[http://www.imwerden.de/pdf/povest_vremennyx_let.pdf The Primary Chronicle]
*[http://faculty.washington.edu/dwaugh/rus/texts/constp.html Of the Pechenegs, and how many advantages]

{{Authority control}}

[[Thể loại:România sơ kỳ trung cổ]]
[[Thể loại:Moldova sơ kỳ trung cổ]]
[[Thể loại:Bộ lạc du mục Á-Âu]]
[[Thể loại:Nhóm sắc tộc ở Hungary]]
[[Thể loại:Vương quốc Hungary trung cổ]]
[[Thể loại:Các dân tộc Turk ở châu Âu]]
[[Thể loại:Triều đại Turk]]
[[Thể loại:"Sắc tộc có liên quan" cần xác nhận]]