Xem mã nguồn của Tiền Thục (nước)

{{về|một nước thời Ngũ đại thập quốc||Tiền Thục (định hướng)}}
{{Infobox Former Country
|native_name = 大蜀 / 漢
|conventional_long_name = Đại Thục / Hán
|common_name = Tiền Thục
|
|continent  = châu Á
|region  = Trung Quốc
|country  = China
|era  = Ngũ đại Thập quốc
|status  = Đế quốc
|status_text = 
|empire  = 
|government_type = Quân chủ
|
|
|year_start  = 907
|year_end  = 925
|
|year_exile_start = 
|year_exile_end = 
|
|event_start = Sự sụp đổ của [[nhà Đường]]
|date_start  = [[1 tháng 6|1/6]]/[[907]]
|event_end  = Bị [[hậu Đường|nhà Hậu Đường]] tiêu diệt
|date_end  = [[925]]
|
|event1  = 
|date_event1 = 
|event2  = 
|date_event2 = 
|event3  = 
|date_event3 = 
|event4  = 
|date_event4 = 
|
|event_pre  = Thành lập nước Tiền Thục dưới thời [[nhà Đường]]
|date_pre  = [[903]]
|event_post  = 
|date_post  = 
|
|p1  = Nhà Đường
|s1  = Nhà Hậu Đường
|
|image_flag  = 
|flag  = 
|flag_type  = 
|
|image_coat  = 
|symbol  = 
|symbol_type = 
|
|image_map  = 五代后梁前期形势图（繁）.png|nhỏ|360px|Thời [[nhà Hậu Lương]] (907-923)
|image_map_caption = <big>{{legend|#B1ECE8|Tiền Thục (前蜀)}}{{legend|#96C7E9|[[Vương quốc Bột Hải|Bột Hải Quốc (渤海國)]]}}
{{legend|#7BC8ED|[[Yên (Ngũ đại)|Yên (燕)]]}}
{{legend|#FDE087|Tấn (晉), tiền thân của [[hậu Đường|nhà Hậu Đường]]}}
{{legend|#B0D4DD|[[Triệu (Ngũ đại)|Triệu (趙)]]}}
{{legend|#DA8FB0|[[Kỳ|Kỳ (岐)]]}}
{{legend|#E89A6D|[[Nhà Hậu Lương|Nhà Hậu Lương (後梁)]]}}
{{legend|#A7CCB3|[[Ngô (Thập quốc)|Ngô (吳)]]}}
{{legend|#B7D9B7|[[Ngô Việt|Ngô Việt (吳越)]]}}
{{legend|#AEC1AF|[[Mân (Thập quốc)|Mân (閩)]]}}
{{legend|#A595E8|[[Sở (Thập quốc)|Sở (楚)]]}}
{{legend|#CCE0C8|[[Đại Trường Hòa|Đại Trường Hòa (大長和)]]}}
{{legend|#6AB6EB|[[Nam Hán|Nam Hán (南漢)]]}}
{{legend|#E1BDCF|[[Tĩnh Hải quân|Tĩnh Hải quân tiết độ sứ (靜海軍節度使)]]}}</big>
|capital  = [[Thành Đô]]
|capital_exile = 
|latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= 
|
|national_motto = 
|national_anthem = 
|common_languages = [[Hoa Trung]]
|religion  = 
|currency  = 
|
|leader1  = [[Vương Kiến]]
|leader2  = [[Vương Diễn]]
|leader3  = 
|leader4  = 
|year_leader1  = [[907]]-[[918]]
|year_leader2  = [[918]]-[[925]]
|year_leader3  = 
|year_leader4  = 
|title_leader  = [[Tiền Thục#Các vua|Hoàng đế]]
|deputy1  = 
|deputy2  = 
|deputy3  = 
|deputy4  = 
|year_deputy1  = 
|year_deputy2  = 
|year_deputy3  = 
|year_deputy4  = 
|title_deputy  = 
|
|stat_year1  = 
|stat_area1  = 
|stat_pop1  = 
|stat_year2  = 
|stat_area2  = 
|stat_pop2  = 
|stat_year3  = 
|stat_area3  = 
|stat_pop3  = 
|stat_year4  = 
|stat_area4  = 
|stat_pop4  = 
|stat_year5  = 
|stat_area5  = 
|stat_pop5  = 
|footnotes  = Tiền Thục đổi tên nước thành Hán trong năm [[917]]-[[918]].
}}
'''Tiền Thục''' ([[chữ Hán]]: 前蜀, [[Bính âm Hán ngữ|bính âm]]: Qiánshǔ) là một trong 10 quốc gia được gọi là '''Thập quốc''' trong thời kỳ [[Ngũ Đại Thập Quốc|Ngũ đại Thập quốc]] trong [[lịch sử Trung Quốc]], giữa thời [[nhà Đường]] và [[nhà Tống]].

==Thành lập==
Năm 891, [[Vương Kiến (Tiền Thục)|Vương Kiến]] được [[nhà Đường]] phong Tiết độ sứ Tây Xuyên. Khi nhà Đường suy yếu, ông mở rộng phạm vi quản lý của mình sang phía đông. Ông xưng đế khi nhà Đường sụp đổ năm 907, không thần phục [[nhà Hậu Lương]], triều đại thay thế [[nhà Đường]].

==Lãnh thổ==
Với kinh đô là [[Thành Đô]], Tiền Thục có lãnh thổ bao gồm gần như toàn bộ tỉnh [[Tứ Xuyên]], một phần phía nam tỉnh [[Cam Túc]] và [[Thiểm Tây]], phía tây tỉnh [[Hồ Bắc]] và toàn bộ [[Trùng Khánh]] của Trung Quốc ngày nay.

Nước Tiền Thục phía bắc giáp với [[nhà Hậu Lương]], thay thế [[nhà Đường]], phía nam giáp với các nước [[Sở (Thập quốc)|Sở]], [[Kinh Nam|Nam Bình]], nước [[Nam Chiếu]] (sau này là nước [[Đại Lý]]) và [[Amdo]] [[Tây Tạng]].

==Sụp đổ==
[[Vương Kiến]] qua đời năm [[918]], lên thay ông là một vị vua không có năng lực. [[Hậu Đường|Nhà Hậu Đường]] tiêu diệt nhà Hậu Lương năm 923.

Không lâu sau đó, [[Đường Trang Tông]], Hoàng đế của triều đại thống trị Trung Nguyên thuộc Bộ tộc [[Sa Đà]] này sai tướng Quách Sùng Thao mang quân thôn tính Tiền Thục.

Nước Tiền Thục tồn tại từ năm 907 đến 925, tất cả 19 năm.

==Các vua==

{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"
|+ '''Các vua nước Tiền Thục [[907]]-[[925]]'''
|-
! style="background:#efefef;" | [[Miếu hiệu]] 廟號)
! style="background:#efefef;" | [[Thụy hiệu|Thuỵ hiệu]] 諡號)
! style="background:#efefef;" | Tên riêng
! style="background:#efefef;" | Thời gian cai trị
! style="background:#efefef;" | [[Niên hiệu]] 年號) 
|-
| Cao Tổ 高祖 
|Thần Vũ Thánh Văn Hiếu Đức Minh Huệ hoàng đế
| [[Vương Kiến (Tiền Thục)|Vương Kiến]] (王建)
| [[907]]-[[918]]
| Thiên Phúc (天復 - Niên hiệu cũ<br>của [[nhà Đường]]) [[907]]<br>
Vũ Thành 武成 [[908]]-[[910]]<br>
Vĩnh Bình 永平 [[911]]-[[915]]<br>
Thông Chính 通正 [[916]]<br>
Thiên Hán 天漢 [[917]]<br>
Quang Thiên 光天 [[918]]
|-
| Hậu Chủ (後主) 
| Không có
| [[Vương Diễn (Tiền Thục)|Vương Diễn]] (王衍)
| [[918]]-[[925]]
| Càn Đức 乾德 [[918]]-[[925]]<br>
Hàm Khang 咸康 [[925]]
|}

==Chú thích==
*{{chú thích sách|title=Imperial China (900-1800)|author=Mote, F.W.|year=1999|publisher=Harvard University Press|pages=11-12, 14-15|id=ISBN 0-674-01212-7}}

==Xem thêm==
*[[Ngũ Đại Thập Quốc|Ngũ đại Thập quốc]]
*[[Hậu Thục]]
{{5d10k}}
{{Chính quyền khu vực Ba Thục}}

==Tham khảo==
{{tham khảo}}

[[Thể loại:Tiền Thục]]
[[Thể loại:Thành lập 907]]
[[Thể loại:Kết thúc 925]]
[[Thể loại:Đế quốc cổ đại Trung Quốc]]
[[Thể loại:Cựu quốc gia trong lịch sử Trung Quốc]]
[[Thể loại:Ngũ đại Thập quốc]]
[[Thể loại:Lịch sử Tứ Xuyên]]
[[Thể loại:Cựu vương quốc]]