Kim Liên, Kim Thành

Kim Lương
Xã
Xã Kim Lương
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Tỉnh	Hải Dương
Huyện	Kim Thành
Địa lý
Tọa độ: 20°57′9″B 106°31′52″Đ
Kim Lương Vị trí xã Kim Lương trên bản đồ Việt Nam
Diện tích	5,25 km²
Dân số (1999)
Tổng cộng	6.769 người
Mật độ	1.289 người/km²
Khác
Mã hành chính	10783

Kim Lương là một xã thuộc huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương, Việt Nam.

Địa lý - Hành chính

Địa giới hành chính xã:

• Đông nam tiếp giáp với xã Lê Thiện huyện An Dương thành phố Hải Phòng.
• Tây nam có ranh giới với 2 xã Kim Khê và Kim Anh - đều thuộc huyện Kim Thành - bởi khúc sông Dong uốn lượn.
• Tây bắc giáp thị trấn Phú Thái của huyện Kim Thành
• Đông bắc đối diện xã Hiệp An thuộc huyện Kinh Môn và xã Hiến Thành thuộc huyện Kim Thành qua dòng sông Vận (một nhánh của hệ thống sông Kinh Môn).

Xã có diện tích 5.25 km², dân số năm 1999 là 6.769 người, mật độ dân số đạt 1289 người/km². Quốc lộ 5A và tuyến đường sắt Hà Nội - Hải Phòng nghiễm nhiên chia tách xã thành 4 xóm, bên này đường 5 thuộc xóm 2 và 3 còn bên kia đường tàu thuộc xóm 1 và 4.

Lược sử

Nguyên xưa đây là vùng đất nằm trong hệ thống "Hải Dương quan phòng" thuộc đạo Hồng Châu thời Đinh - Tiền Lê (thời Lý - Trần đổi là lộ Hồng Châu) được đặt các trạm gác quan trọng với nhiệm vụ bảo vệ khu vực duyên hải. Trước thời Lê trung hưng, vùng đất này còn hoang vắng, nhiều rừng rậm, lắm thú dữ, hơn nữa lại nhiều xú vẹt và đầm lầy, nên không có dân định cư lâu dài mà chỉ là "du canh du cư". Đến thời Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Hậu Lê, một số trung thần nhà Lê không theo nhà Mạc đã đến vùng này định cư, thay tên đổi họ, trở thành những cư dân bản xứ đầu tiên. Khi nhà Mạc thất thủ Thăng Long, một số tôn thất nhà Mạc cùng các quan lại bất mãn chính quyền Lê - Trịnh cũng chạy về đây khai hoang lập ấp. Trong các thời kỳ sau đó, nhiều gia tộc nhỏ tiếp tục đến đây lánh nạn tạo ra sự đa dạng thêm cho hệ thống tông tộc ở nơi này.

Năm Minh Mạng thứ 12 (1831), triều đình cho lập tỉnh Hải Dương bao gồm 5 phủ 19 huyện. Vùng đất Kim Lương ngày nay, bấy giờ thuộc tổng Bất Nạo huyện Kim Thành.

Huyện Kim Thành thời Pháp thuộc được chia làm 7 tổng: Cam Đông, Lai Vu, Phù Tải, Phí Gia, Lại Xuyên, Bất Nạo và Hà Nhuận. Sau này Hà Nhuận được cắt sang huyện An Dương của tỉnh Kiến An, Kim Thành chỉ còn 6 tổng, trong đó tổng Bất Nạo bao gồm 8 xã: Bất Nạo, Dưỡng Thái (còn gọi làng Oi), An Thái, Lương Xá, Cổ Phục (còn gọi làng Si), Cống Khê, Văn Dương và Bân Lộc. Các xã Bân Lộc, Cổ Phục và Lương Xá tương ứng với địa bàn xã Kim Lương ngày nay.

Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa cho gộp xã Bân Lộc, Cổ Phục và Lương Xá lại để thành lập xã Minh Tân, lấy ý câu trong sách Đại Học là "minh đức tân dân". Được 3 năm, xã được đổi lại thành xã Nhật Tân. Trong thời gian Kháng chiến chống Pháp, xã Nhật Tân được sát nhập với xã Vạn Thọ (bao gồm 2 thôn Cống Khê và Vân Dương của xã Kim Khê ngày nay) thành xã Vạn Tân.

Sau khi kiểm soát được hoàn toàn miền Bắc, chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thành lập xã Kim Lương trên cơ sở của 2 thôn Cổ Phục (bao gồm cả xã Bân Lộc cũ, lúc đó đã trở thành xóm Trại Mới) và Lương Xá, ổn định cho đến ngày nay.

Gần đây do dân cư đông đúc nên xã Kim Lương được nhà nước nghiên cứu chia thành 4 đơn vị hành chính cấp thôn, Cổ Phục và Lương Xá đều lấy đường 5 và đường xe lửa để chia đôi thành 4 thôn là: Cổ Phục Bắc, Cổ Phục Nam, Lương Xá Bắc và Lương Xá Nam.

Xã hội

Tại thôn Cổ Phục, cư dân chiếm đại đa số đều thuộc họ Nguyễn Văn, họ Hoàng gốc Mạc và họ Phạm. Ngoài ra còn có những họ nhỏ như họ Đỗ xóm trong, họ Đỗ xóm Trại Mới, họ Hoàng gốc Nguyễn, họ Hoàng gốc Ngô, họ Nguyễn Xuân, họ Nguyễn xóm Trại Mới, họ Nguyễn xóm trong, họ Phạm "nhập", họ Bùi, họ Vũ và một số họ thiểu số ngụ cư khác.

• Họ Nguyễn Văn: theo gia phả dòng họ, Thủy tổ vốn tên là Doãn Ích, người Nam Định, từng làm quan dưới triều Hậu Lê, do không theo nhà Mạc nên bỏ trốn đến vùng Cổ Phục ngày nay mai danh ẩn tính, đổi tên thành Nguyễn Thế Ích. Hậu duệ đời thứ 7 của Nguyễn Thế Ích là Phúc Thọ vốn làm tướng dưới thời vua Gia Long nhà Nguyễn lập nhiều chiến công hiển hách, sinh được cả thảy 12 người con trai. Trừ 3 người dời đi nơi khác làm ăn, còn 9 người ở lại trở thành tổ tiên của 9 chi họ Nguyễn Văn ngày nay.
• Họ Hoàng: theo gia phả dòng họ, Thủy tổ tên là Hoàng Văn Bảo, cháu 4 đời của Vũ An Đế Mạc Toàn, nguyên người thôn An Lưu (nay thuộc xã Hiệp An huyện Kinh Môn tỉnh Hải Dương), sang lập nghiệp ở Cổ Phục rồi đổi thành họ Hoàng. Ông sinh được 3 người con trai nhưng có hai người đi tha phương rồi biệt tích, người con thứ 2 là Thực ở lại Cổ Phục sinh hạ 4 trai trở thành tổ tiên của 4 ngành họ Hoàng thôn Cổ Phục ngày nay.
• Họ Phạm: theo gia phả dòng họ, Thủy tổ tên là Phạm Văn Chất, không rõ nguyên quán, đến Cổ Phục khoảng đầu thế kỷ XVIII. Ông có hai người con trai, từ đó họ Phạm được phân thành 2 chi lớn cùng tồn tại cho đến tận ngày nay.

Tại thôn Lương Xá, cư dân chiếm đại đa số là họ Lê Đình, họ Hứa và họ Trần. Ngoài ra còn có những họ nhỏ như chi thứ 9 của họ Nguyễn Văn ở Cổ Phục sang định cư, họ Vũ, họ Đỗ..v..v..

• Họ Lê Đình:
• Họ Hứa:
• Họ Trần:

Hạ tầng - Đường sá

• Quốc lộ 5A có đoạn dài 3 km chạy qua địa bàn xã
• Tuyến đường sắt Hà Nội - Hải Phòng nằm song song với quốc lộ 5A

An toàn giao thông

• Vào lúc 13 giờ 55 ngày 21/01/2019, tại km 76 + 450 quốc lộ 5 đoạn qua xã Kim Lương, xảy ra vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng khiến 8 người chết, 8 người bị thương. Đây là vụ tai nạn giao thông đường bộ thảm khốc, để lại hậu quả nặng nề nhất về người tại Hải Dương từ trước đến nay. Theo báo cáo số 19/BATGT-VP của Ban An toàn giao thông tỉnh thời điểm trên, ô tô tải loại 2,5 tấn biển kiểm soát 29C-71953 đi hướng Thành phố Hải Dương - Hải Phòng đã đâm vào đoàn cán bộ Mặt trận tổ quốc xã Kim Lương với tổng số 60 - 70 người. Lúc này, sau khi viếng nghĩa trang liệt sĩ nhân dịp Đại hội Mặt trận tổ quốc xã, đoàn người đi bộ bên phải trên phần đường dành cho người đi bộ, xe thô sơ, theo hướng Hải Phòng - Thành phố Hải Dương

Kinh tế

Với vị trí thuận lợi cả giao thông đường thủy, đường bộ Kim Lương có thế mạnh về phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và sản xuất nông nghiệp, nhiều dự án công nghiệp đầu tư trên địa bàn và hoạt động có hiệu quả. Với chính sách ưu tiên và nguồn lực dồi dào mảnh đất nơi đây là điểm hẹn lý tưởng của nhiều cơ sở sản xuất kinh doanh thành đạt, dưới đây là danh sách các công ty nằm trên địa bàn xã:

1. CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ VẬN TẢI TIẾN NGỌC
2. CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN ĐỨC TÍN KT
3. CÔNG TY TNHH VẬN TẢI TUẤN ANH PHÁT
4. CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THƯƠNG MẠI VÀ SẢN XUẤT BÁ THÀNH
5. CÔNG TY TNHH CỌC ỐNG KIẾN HOA - ĐẤT VIỆT
6. CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ VẬN TẢI PHÚC VINH
7. CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN CÔNG NGHỆ NHỰA ĐÔNG HÚC
8. CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN VẬN TẢI VÀ THƯƠNG MẠI TIẾN LINH
9. CÔNG TY TNHH SONG TOAN
10. CÔNG TY TNHH CỌC ỐNG KIẾN HOA - ĐẤT VIỆT
11. CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THƯƠNG MẠI PHÚC AN
12. CÔNG TY CỔ PHẦN BÊ TÔNG ĐẤT VIỆT
13. CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI HOÀNG GIANG
14. CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÓNG TAU HOÀNG GIA
15. CÔNG TY CỔ PHẦN B.C.H
16. CÔNG TY GIẦY BÌNH DƯƠNG (TNHH)

Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Kim Lương luôn là đơn vị hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Tổng thu nhập hàng năm năm sau cao hơn năm trước, Văn hóa – Xã hội phát triển, An ninh - Quốc phòng đảm bảo. Năm 2013, kinh tế phát triển theo hướng tích cực, cơ cấu kinh tế: Nông nghiệp: 16,25%, Công nghiệp: và tiểu thủ công nghiệp: 57,48%, Dịch vụ, vận tải: 26,27 %; Thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 21.828.000đ/năm.

Văn hóa - Giáo dục

• mỗi thôn có 1 trường Mầm non
• Trường tiểu học Kim Lương
• Trường trung học cơ sở Kim Lương (Ngày 26/4/2015, đã long trọng tổ chức đón nhận bằng công nhận trường đạt chuẩn quốc gia)

Di tích - Danh thắng

• Đình Bân Lộc (tên chữ là Hiển Linh đình): tọa lạc ở địa phận xã Bân Lộc cũ, thờ đức Thánh Gióng Phù Đổng Thiên Vương. Thời kỳ chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất từng bị người Pháp đánh phá, năm 2004 nhân dân địa phương kiến nghị lên ủy ban nhân dân huyện Kim Thành xin phép được khôi phục lại ngôi đình trên di tích còn sót lại ngày xưa và đã được chính quyền chấp nhận. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương mồng 10/3 âm lịch hàng năm được lựa chọn để mở hội, lễ hội được diễn ra trong vòng 3 hôm với những trò chơi dân gian đặc sắc.
• Chùa Si (trước gọi là Hồi Linh tự, sau đổi thành Ứng Linh tự): vốn là một trong 72 ngôi chùa cổ thuộc thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, thời kỳ kháng chiến chống Pháp cũng bị tàn phá nặng nề. Năm 2006, thượng tướng Nguyễn Thế Trị đặt vấn đề với xã xin cấp 3000 mét vuông đất để đứng ra tổ chức khôi phục lại di tích, đến ngày 15/4/1007 công trình được khánh thành và được đông đảo nhân dân bản địa cùng các du khách thập phương chào đón một cách rất nồng nhiệt.
• Đình Lương Xá và Tháp gạch Cửu phẩm Liên hoa năm trong khuôn viên Chùa Linh Quang là di tích Lịch sử - Văn hóa đã được xếp hạng cấp Quốc gia.

Danh nhân nổi bật

• Nguyễn Thế Trị, Thượng tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam, hậu duệ đời thứ 13, chi thứ 7 của dòng họ Nguyễn Văn.
• Hoàng Văn Mài, Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân, hậu duệ đời thứ 13, chi thứ ba của dòng họ Hoàng gốc Mạc.
• Hoàng Văn Ha, Đại biểu quốc hội khóa VII (1981-1987) của tỉnh Hải Hưng, hậu duệ đời thứ 14, chi thứ ba của dòng họ Hoàng gốc Mạc.

Danh sách lãnh đạo

Sau cải cách ruộng đất, do địa bàn xã chỉ có 2 thôn nên cứ nhiệm kỳ này người Lương Xá làm chủ tịch uỷ ban nhân dân thì người Cổ Phục sẽ được bầu làm bí thư chi bộ và ngược lại, hình thức này cứ luân phiên tồn tại như vậy cho đến tận ngày nay, tuy hiện tại xã đã được phân thành 4 thôn (tương đương với 4 xóm theo phân chia hành chính thời trước) nhưng cách bầu cử vẫn không có gì thay đổi.

Chủ tịch uỷ ban nhân dân

Chủ tịch lâm thời

Họ và tên	Thời gian cầm quyền	Ghi chú
Hoàng văn Chí	9/1945 - 3/1946	chủ tịch lâm thời xã Cổ Phục
Đỗ văn Phúc	9/1945 - 3/1946	chủ tịch lâm thời xã Bân Lộc
Hứa văn Diệm	9/1945 - 3/1946	chủ tịch lâm thời xã Lương Xá

Thời kỳ Minh Tân, Nhật Tân và Vạn Tân

STT	Họ và tên	Thời gian cầm quyền	Ghi chú
1	Hoàng văn Cầu	4/1946 - 7/1949	người Cổ Phục, thời kỳ Minh Tân
2	Hoàng văn Quỳ	8/1949 - 4/1950	người Cổ Phục, thời kỳ Nhật Tân
3	Nguyễn Phúc Á	5/1950 - 1/1951	người Cống Khê, thời kỳ Vạn Tân
4	Hoàng văn Trù	12/1951 - 12/1952	người Vân Dương
5	Nguyễn thị Đắc	1/1953 - 11/1955	người Cổ Phục

Từ sau "cải cách ruộng đất" đến nay

STT	Họ và tên	Thời gian cầm quyền	Ghi chú
1	Trần văn Dụ	6/1956 - 7/1957	người Lương Xá
2	Hoàng văn Kinh	8/1957 - 11/1959	người Cổ Phục
3	Hoàng văn Quỳ	12/1959 - 12/1960	người Cổ Phục
4	Nguyễn văn Hỗ	1/1961 - 1/1962	người Cổ Phục
5	Hứa văn Lực	2/1962 - 12/1962	người Lương Xá
6	Lê văn Cất	1963 - 1965	người Lương Xá
7	Đỗ Thế Phai	1966 - 1971	người Lương Xá
8	Nguyễn văn Khảm	1972 - 1976	người Cổ Phục
9	Đỗ văn Hải	1977 - 1980	người Cổ Phục
10	Nguyễn văn Đam	1981 - 1982	người Cổ Phục
11	Hứa Minh Hiên	1983 - 1986	người Lương Xá
12	Hứa văn Thân	1987 - 1991	người Lương Xá
13	Nguyễn Ánh Hồng	1992 - 1993	người Cổ Phục
14	Nguyễn văn Doanh	1994 - 1996	người Cổ Phục
15	Đỗ Xuân Hiến	1997 - 1998	người Lương Xá
16	Đỗ Duy Chiến	1999 - 2005	người Lương Xá
17	Nguyễn Duy Phương	2006 - 2009	người Cổ Phục
18	Vũ Ngọc Uông	2010 - đến nay	người Lương Xá

Bí thư đảng ủy

Thời kỳ kháng chiến chống Pháp

STT	Họ và tên	Thời gian cầm quyền	Ghi chú
1	Hoàng văn Rộng	8/1945 - 1/1947	người Cổ Phục, bấy giờ là xã Minh Tân
2	Đỗ văn Phúc	2/1947 - 5/1947	người Cổ Phục
3	Hứa văn Cọ	6/1947 - 5/1948	người Lương Xá
4	Đỗ văn Hồng	6/1948 - 10/1948	người Cổ Phục
5	Nguyễn văn Nhã	11/1948 - 7/1949	người Cổ Phục
6	Nguyễn văn Mẫn	8/1949 - 3/1950	người Lương Xá, đổi thành xã Nhật Tân
7	Đỗ văn Hồng	4/1950 - 8/1950	người Cổ Phục, đắc cử lần 2
8	Nguyễn văn Tân	9/1950 - 12/1950	người Lương Xá
9	Nguyễn văn Hồng	1/1951 - 9/1951	người Cống Khê, sát nhập thành xã Vạn Tân
10	Đỗ văn Hồng	10/1951 - 12/1951	người Cổ Phục, đắc cử lần 3
11	Đỗ văn Tảng	1/1952 - 8/1952	người Lương Xá
12	Hoàng văn Cầu	9/1952 - 4/1953	người Cổ Phục
13	Hoàng thị Tằng	5/1953 - 11/1955	người Văn Dương

Từ sau "cải cách ruộng đất" đến nay

STT	Họ và tên	Thời gian cầm quyền	Ghi chú
1	Đỗ thị Tiến	6/1956 - 7/1957	người Lương Xá
2	Nguyễn văn Thuế	8/1957 - 7/1958	người Cổ Phục
3	Lã văn Tâm	8/1958 - 3/1960	người Lương Xá
4	Nguyễn văn Hỗ	4/1960 - 3/1961	người Cổ Phục
5	Lã văn Tâm	4/1961 - 1/1962	người Lương Xá, đắc cử lần 2
6	Nguyễn văn Hỗ	2/1962 - 2/1966	người Cổ Phục, tái đắc cử
7	Lã văn Tâm	3/1966 - 9/1967	người Lương Xá, đắc cử lần 3
8	Nguyễn văn Hựu	10/1967 - 1/1973	người Cổ Phục
9	Đỗ Thế Phai	2/1973 - 10/1981	người Lương Xá
10	Hoàng Xuân Thành	11/1981 - 12/1982	người Cổ Phục
11	Nguyễn văn Đam	1/1983 - 11/1992	người Cổ Phục
12	Hứa văn Thân	12/1992 - 11/1994	người Lương Xá
13	Nguyễn Đức Học	12/1994 - 7/1997	người Lương Xá
14	Nguyễn Ánh Hồng	8/1997 - 9/2000	người Cổ Phục
15	Đỗ Tiến Dũng	10/2000 - 12/2005	người Cổ Phục
16	Nguyễn văn Chanh	1/2006 - 6/2008	người Lương Xá
17	Nguyễn Duy Phương	7/2008 - 2017	người Cổ Phục
18		2018 - đến nay

Xem thêm

• Hải Dương
• Kim Thành

Tham khảo

• Thượng tướng, PGS.TS Nguyễn Thế Trị - Dấu ấn đời binh nghiệp (hồi ký) - nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2011
• Lịch sử đảng ủy xã Kim Lương