Pennsylvania

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Thịnh vượng chung Pennsylvania
Cờ Pennsylvania Huy hiệu Pennsylvania
Cờ Huy hiệu
Biệt danh: Keystone State, Quaker State, Coal State, Oil State
Ngôn ngữ chính thứcKhông có; tiếng Anh trên thực tế
Địa lý
Quốc gia Hoa Kỳ
Thủ phủHarrisburg
Thành phố lớn nhấtPhiladelphia
Diện tích119.283 km² (hạng 33)
• Phần đất116.074 km²
• Phần nước3.208 km²
Chiều ngang455 km²
Chiều dài255 km²
Kinh độ74°43' Tây - 80°31' Tây
Vĩ độ39°43' Bắc - 42° Bắc
Dân số (2018)12.807.060 (hạng 6)
• Mật độ105,80 (hạng 10)
• Trung bình335 m
• Cao nhấtMount Davis m
• Thấp nhất0 m
Hành chính
Ngày gia nhập12 tháng 12 năm 1787 (thứ 2)
Thống đốcJosh Shapiro (Dân chủ)
Thượng nghị sĩ Hoa KỳPat Toomey (Cộng hòa)
Bob Casey, Jr. (DC)
Múi giờEST (UTC-5)
• Giờ mùa hèEDT
Viết tắtPA US-PA
Trang webwww.state.pa.us

Thịnh vượng chung Pennsylvania (tiếng Anh: Commonwealth of Pennsylvania; IPA: [pɛnsl̩veɪnjə] hoặc [pɛnsl̩veɪniə]) là một tiểu bang nằm ở phía đông bắc Hoa Kỳ. Là một trong 13 tiểu bang đầu tiên của nước Mỹ từng là thuộc địa cũ của Đế quốc Anh, Pennsylvania được biết đến với các tên gọi Keystone State, phù hợp với vị trí trung tâm giữa các thuộc địa nguyên thủy, hay Quaker State. Với công nghiệp chế tạo Conestoga wagon, súng trườngthuốc lá, Pennsylvania là một khu vực chuyển tiếp xuyên quốc gia có nhiều đặc điểm của cả công nghiệp hóa triệt để của miền bắc và nông nghiệp của miền nam.

Do đó, ba thành phố của Keystone State —Philadelphia, LancasterYork—đã trở thành thủ đô lâm thời của Hoa Kỳ, do Thomas Jefferson đề cử và ký Tuyên ngôn Độc lập, Articles of ConfederationHiến pháp ở Pennsylvania. Riêng thành phố cảng Philadelphia được biết đến như là "cái nôi của lịch sử nước Mỹ" (American History).

Pennsylvania có hai khu vực giáp biển: 100 km (63 dặm) đường biên dọc theo hồ Erie và 92 km (57 dặm) dọc theo Delaware Estuary. Philadelphia có một cảng biển lớn và nhiều nhà máy đóng tàu trên sông Delaware.

Bang này có 5 nhà máy điện hạt nhân, nhiều hơn hẳn so với các tiểu bang khác.

Đây là nơi sinh của các Tổng thống James Buchanan (tại Cove Gap, gần Mercersburg) và Joe Biden (tại Scranton).

Đặt tên[sửa | sửa mã nguồn]

Mặc dù người Thụy ĐiểnHà Lan là những dân khai phá đầu tiên đến từ châu Âu, một người Anh thuộc tổ chức tôn giáo Quaker tên là William Penn đặt tên Pennsylvania lấy từ tiếng Latin có nghĩa là "Khu rừng nhà Penn", để vinh danh cha ông. Ban đầu Penn định đặt tên "New Wales", bởi vì khung cảnh đồng bằng và khí hậu làm ông ta liên tưởng đến xứ Wales. Cái tên này đã bị bác bỏ do những thành viên người Wales trong Quốc hội chống lại việc tên vùng đất của họ được đặt cho một vùng đất hoang dã và không văn minh như vậy, đặc biệt là được thành lập bởi người Quaker. Penn sau đó đề nghị "Sylvania", tiếng Latin cho "khu rừng", để thay thế. Charles II của Anh sửa lại thành "Pennsylvania". Vì tôn giáo của Quaker cau mày trên hành động ngạo mạn đó, William Penn chống lại ý tưởng đó, nhưng được xoa dịu bởi đề nghị của nhà vua đặt tên tiểu bang vinh danh Đô đốc Sir William Penn, cha của ông ta và là một anh hùng dân tộc, chứ không phải là theo tên ông ta. Ngày nay, hai thành phố lớn của tiểu bang là —Philadelphia, quê hương của chuông Liberty, sảnh Independence, là một khu đô thị sầm uất, và Pittsburgh, một cảng sông bận rộn bên trong lục địa và là một trung tâm lớn cho giáo dục và các tiến bộ kỹ thuật. Dãy núi PoconoDelaware Water Gap cung cấp các hoạt động giải trí phổ thông.

Pennsylvania là một Commonwealth, mặc cho nó có State Treasury và State Police. Massachusetts, VirginiaKentucky cũng được biết như là Commonwealth.

Chiến hạm USS Pennsylvania, bị hư hỏng tại Trân Châu Cảng (Pearl Harbor), được đặt tên để vinh danh tiểu bang này, cũng như là một vài chiến hạm hải quân khác. Nó được sửa chữa lại Sun Ship Yard & Dry Dock trước đây ở Chester, Pennsylvania.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]