Danh sách truy tôn vua chúa Việt Nam

Trong lịch sử Việt Nam thời kỳ phong kiến, có một số người dù chưa hề làm vua, nhưng do có quan hệ thân thích với dòng họ các vua chúa nên được các vương triều truy tôn danh hiệu vua chúa. Tương tự như một số nước Trung Quốc và Triều Tiên.

Thân thế

Những người được truy tôn vua chúa có nhiều xuất phát điểm khác nhau:

• Với những người là tổ tiên, cha mẹ của vua khai quốc một triều đại, thì phần nhiều trong số họ đã qua đời khi còn là thân phận thường dân hoặc có chức tước rất nhỏ trong bộ máy triều đại cũ. Sau này con cháu họ thăng tiến và tiến đến thay thế triều đại cũ, họ được truy tôn danh hiệu như các vị vua (miếu hiệu và thụy hiệu).
• Một số người sống và tạo dựng thế lực tại địa phương, đến đời con cháu dựa trên cơ nghiệp để tiến hành các cuộc chiến tranh giải phóng (như Lê Lợi) hay dựa vào triều đình cũ đang suy tàn để trấn áp các lực lượng cát cứ (như Trần Lý, Trần Thừa).
• Với những người là ông, cha của các thành viên tông thất, vì một lý do nào đó, chi đang giữ ngôi báu bị tuyệt tự, con cháu họ được hoàng gia chọn làm người kế vị, do đó họ được truy tôn. Khi còn sống, với quan hệ thân thích trong hoàng gia, họ có tước hầu, công hoặc thậm chí tước vương; họ có thể có một quận, huyện cai trị riêng hoặc chỉ có danh hiệu ăn lộc mà không có đất phong. Người con, cháu được chọn lên ngôi báu của họ, một mặt truy tôn vị vua cũ (thường là vị vua cũ nhận con, cháu họ làm con mình, lập làm thái tử) như cha mẹ, một mặt vẫn tôn vinh cha, ông đã sinh ra mình.
• Đặc biệt hơn là có những trường hợp còn sống khi con trai trở thành Hoàng đế. Những trường hợp này khi sống sẽ trở thành Thái thượng hoàng của triều đại đó (như Sùng Hiền hầu, Trần Thừa). Khi chết họ vẫn được truy tôn miếu hiệu và thụy hiệu.

Danh sách

STT	Triều đại	Miếu hiệu	Thụy hiệu	Họ tên	Sinh	Mất	Người truy tôn
1	Nhà Tiền Lê		Trường Hưng vương	Lê Mịch	?	?	Lê Đại Hành
2	Nhà Lý		Hiển Khánh vương	(cha Lý Thái Tổ)	?	?	Lý Thái Tổ
3	Nhà Lý		Cung Hoàng đế	(cha Lý Thần Tông)	?	1130	Lý Thần Tông
4	Nhà Trần	Mục Tổ	Ý Hoàng đế	Trần Kinh	?	?	Trần Thái Tông Trần Anh Tông
5	Nhà Trần	Ninh Tổ	Cung Hoàng đế	Trần Hấp	?	?	Trần Thái Tông Trần Anh Tông
6	Nhà Trần	Nguyên Tổ	Chiêu Hoàng đế	Trần Lý	?	1210	Trần Thái Tông Trần Anh Tông
7	Nhà Trần	Huy Tông Thái Tổ	Khai Vận Lập Cực Hoằng Nhân Ứng Đạo Thuần Chân Chí Đức Thần Vũ Thánh Văn Thùy Dụ Chí Hiếu Hoàng đế	Trần Thừa	1184	1234	Trần Thái Tông
8	Nhà Trần		Hoàng Thái bá	Trần Nguyên Dục	?	?	Dương Nhật Lễ
9	Nhà Lê sơ	Cao Thượng Tổ	Minh Hoàng đế	Lê Hối	?	?	Lê Thái Tổ
10	Nhà Lê sơ	Hiến Tổ	Chiêu Đức Trạch Hoàng đế	Lê Đinh	?	?	Lê Thái Tổ
11	Nhà Lê sơ	Tuyên Tổ	Hiến Văn Phúc Hoàng đế	Lê Khoáng	?	?	Lê Thái Tổ
12	Nhà Lê sơ	Đức Tông	Phối Thiên Dụ Thánh Ôn Lương Quang Minh Văn Triết Khoang Hoằng Chương Tín Tuy Hư Mục Hiếu Kiến Hoàng đế	Lê Tân	1466	1502	Lê Tương Dực Lê Chiêu Tông
13	Nhà Lê sơ	Minh Tông	Triết hoàng đế	Lê Sùng	?	1509	Lê Chiêu Tông
14	Nhà Mạc		Kiến Thủy Khâm Minh Văn Hoàng đế	Mạc Đĩnh Chi	1280	1346	Mạc Thái Tổ
15	Nhà Mạc		Hoằng Cơ Đốc Thiện Tuyên Hưu Hoàng đế	Mạc Dao	?	?	Mạc Thái Tổ
16	Nhà Mạc	Dụ Tổ	Triệu Phúc Hoằng Đạo Tích Đức Hoàng đế	Mạc Thúy	?	1410	Mạc Thái Tổ
17	Nhà Mạc	Ý Tổ	Hồng Khánh Uyên Triết Anh Duệ Hoàng đế	Mạc Tung	?	?	Mạc Thái Tổ
18	Nhà Mạc	Hoằng Tổ	Thuần Hiến Tuy Hưu Đốc Cung Hoàng đế	Mạc Bình	?	?	Mạc Thái Tổ
19	Nhà Mạc	Chiêu Tổ	Quang Liệt Cơ Mệnh Hoàng đế	Mạc Hịch	?	?	Mạc Thái Tổ
20	Nhà Lê Trung Hưng		Hoằng Dụ Vương	Lê Trừ	?	?	Lê Anh Tông
21	Nhà Lê Trung Hưng		Hiển Công vương	Lê Khang	?	?	Lê Anh Tông
22	Nhà Lê Trung Hưng		Quang Nghiệp vương	Lê Thọ	?	?	Lê Anh Tông
23	Nhà Lê Trung Hưng		Trang Giản vương	Lê Duy Thiệu	?	?	Lê Anh Tông
24	Nhà Lê Trung Hưng	Hiếu Tông	Nhân Hoàng đế	Lê Duy Khoáng	?	?	Lê Anh Tông
25	Nhà Lê Trung Hưng	Hựu Tông	Diễn Hoàng đế	Lê Duy Vỹ	?	1771	Lê Mẫn Đế
26	Nhà Nguyễn	Triệu Tổ	Di Mưu Thùy Dụ Khâm Cung Huệ Triết Hiển Hựu Hoành Hưu Tế Thế Khải Vận Nhân Thánh Tĩnh Hoàng đế	Nguyễn Cam	1468	1545	Nguyễn Thế Tổ
27	Nhà Nguyễn	Thái Tổ	Triệu Cơ Tùy Thống Khâm Minh Cung Úy Cần Nghĩa Đạt Lý Hiển Ứng Chiêu Hựu Diệu Linh Gia Dụ Hoàng đế	Nguyễn Hoàng	1525	1613	Nguyễn Thế Tổ
28	Nhà Nguyễn	Hy Tông	Hiển Mô Quang Liệt Ôn Cung Minh Duệ Dực Thiện Tuy Du Hiếu Văn Hoàng đế	Nguyễn Phúc Nguyên	1563	1635	Nguyễn Thế Tổ
29	Nhà Nguyễn	Thần Tông	Thừa Cơ Toàn Thống Quân Minh Hùng Nghị Uy Đoán Anh Vũ Hiếu Chiêu Hoàng đế	Nguyễn Phúc Lan	1600	1648	Nguyễn Thế Tổ
30	Nhà Nguyễn	Thái Tông	Hiếu Triết hoàng đế	Nguyễn Phúc Tần	1620	1687	Nguyễn Thế Tổ
31	Nhà Nguyễn	Anh Tông	Thiệu Hư Toản Nghiệp Khoan Hồng Bác Hậu Ôn Huệ Từ Tường Hiếu Nghĩa Hoàng đế	Nguyễn Phúc Thái	1649	1691	Nguyễn Thế Tổ
32	Nhà Nguyễn	Hiển Tông	Anh Mô Hùng Lược Thánh Minh Tuyên Đạt Khoan Từ Nhân Thứ Hiếu Minh Hoàng đế	Nguyễn Phúc Chu	1667	1725	Nguyễn Thế Tổ
33	Nhà Nguyễn	Túc Tông	Tuyên Quang Thiệu Liệt Tuấn Triết Tĩnh Uyên Kinh Văn Vĩ Vũ Hiếu Ninh Hoàng đế	Nguyễn Phúc Chú	1697	1738	Nguyễn Thế Tổ
34	Nhà Nguyễn	Thế Tông	Kiền Cương Uy Đoán Thần Nghị Thánh Du Nhân Từ Duệ Trí Hiếu Vũ Hoàng đế	Nguyễn Phúc Khoát	1714	1765	Nguyễn Thế Tổ
35	Nhà Nguyễn	Duệ Tông	Thông Minh Khoan Hậu Anh Mẫn Huệ Hòa Hiếu Định Hoàng đế	Nguyễn Phúc Thuần	1754	1777	Nguyễn Thế Tổ
36	Nhà Nguyễn		Duệ Tiết Ôn Lương Anh Duệ Minh Đạt Tuyên vương	Nguyễn Phúc Hiệu	1729	1760	Nguyễn Thế Tổ
37	Nhà Nguyễn		Cung Mẫn Anh Đoán Huyền Mặc Vĩ Văn Mục vương	Nguyễn Phúc Dương	?	1777	Nguyễn Thế Tổ
38	Nhà Nguyễn	Hưng Tổ	Nhân Minh Cẩn Hậu Khoan Dụ Ôn Hòa Hiếu Khang Hoàng đế	Nguyễn Phúc Luân	1733	1765	Nguyễn Thế Tổ

Xem thêm

• Danh sách người Trung Quốc được truy tôn vua chúa

Chú thích

• Lê Quý Đôn, Đại Việt Thông Sử. NXB Văn hóa-Thông tin, Hà Nội, 2007.
• Đại Việt Sử ký Toàn thư.
• Đại Nam thực lục Tiền biên