Xem mã nguồn của Kẽm iodide

{{chembox
| Verifiedfields = changed
| Watchedfields = changed
| verifiedrevid = 477000081
| IUPACName = Zinc iodide
| OtherNames = Zinc(II) iodide
| ImageFile = ZnI2structure.jpg
|Section1={{Chembox Identifiers
| ChemSpider_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| ChemSpider = 59657
| InChI = 1/2HI.Zn/h2*1H;/q;;+2/p-2
| InChIKey = UAYWVJHJZHQCIE-NUQVWONBAB
| SMILES = I[Zn]I
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/2HI.Zn/h2*1H;/q;;+2/p-2
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = UAYWVJHJZHQCIE-UHFFFAOYSA-L
| CASNo = 10139-47-6
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| UNII_Ref = {{fdacite|changed|FDA}}
| UNII = 762R7A0O0B
| PubChem = 66278
| RTECS =}}
|Section2={{Chembox Properties
| Formula = ZnI<sub>2</sub>
| MolarMass = 319,198 g/mol
| Appearance = chất rắn màu trắng
| Density = 4,74 g/cm³
| Solubility = 450 g/100 mL (20 ℃), xem thêm [[bảng độ tan]]
| SolubleOther = tạo phức với [[amonia]], [[hydrazin]], [[urê]], [[thiourê]]
| MeltingPtC = 446
| BoilingPtC = 1150
| BoilingPt_notes = (phân hủy)
| MagSus = &minus;98,0·10<sup>−6</sup> cm³/mol}}
|Section3={{Chembox Structure
| CrystalStruct = [[Hệ tinh thể bốn phương|Bốn phương]], [[Ký hiệu Pearson|tI96]]
| SpaceGroup = I4<sub>1</sub>/acd, No. 142}}
|Section7={{Chembox Hazards
| ExternalSDS = [http://ptcl.chem.ox.ac.uk/MSDS/ZI/zinc_iodide.html External MSDS]
| FlashPtC = 625}}
|Section8={{Chembox Related
| OtherAnions = [[Kẽm fluoride]]<br>[[Kẽm chloride]]<br>[[Kẽm bromide]]
| OtherCations = [[Cadmi(II) iodide]]<br>[[Thủy ngân(I) iodide]]<br>[[Thủy ngân(II) iodide]]}}}}

'''Kẽm iodide''' là một hợp chất hóa học vô cơ của [[kẽm]] và [[iod]] có công thức '''ZnI<sub>2</sub>'''. Nó là chất rắn dạng khan có màu trắng và dễ dàng hấp thụ nước từ bầu [[khí quyển]].

==Điều chế==
Thông thường chúng ta có thể được điều chế ZnI<sub>2</sub> bằng phản ứng trực tiếp của [[kẽm]] và [[iod]] trong [[ethanol]]<ref>{{chú thích sách | author = Eagleson, M. | year = 1994 | title = Concise Encyclopedia Chemistry | url = https://archive.org/details/conciseencyclope00eagl | publisher = Walter de Gruyter | isbn = 3-11-011451-8 }}</ref>, hoặc bằng cách phản ứng kẽm với iod trong dung dịch [[nước]]:<ref>{{chú thích tạp chí | author = DeMeo, S. | title = Synthesis and Decomposition of Zinc Iodide: Model Reactions for Investigating Chemical Change in the Introductory Laboratory | url = https://archive.org/details/sim_journal-of-chemical-education_1995-09_72_9/page/836 | journal = Journal of Chemical Education | year = 1995 | volume = 72 | issue = 9 | pages = 836 | doi = 10.1021/ed072p836 }}</ref>
: Zn + I<sub>2</sub> → ZnI<sub>2</sub>

==Tính chất==
Ở 1150 ℃, kẽm iodide bị phân tách thành kẽm và iod. Trong dung dịch nước, các nhà khoa học đã phát hiện được các dạng bát diện Zn(H<sub>2</sub>O)<sub>6</sub><sup>2+</sup>, [ZnI(H<sub>2</sub>O)<sub>5</sub>]<sup>+</sup> và tứ diện ZnI<sub>2</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>2</sub>, ZnI<sub>3</sub>(H<sub>2</sub>O)<sup>−</sup> và ZnI<sub>4</sub><sup>2−</sup>.<ref>{{chú thích tạp chí |author1=Wakita, H. |author2=Johansson, G. |author3=Sandström, M. |author4=Goggin, P. L. |author5=Ohtaki, H. | title = Structure determination of zinc iodide complexes formed in aqueous solution | journal = Journal of Solution Chemistry | year = 1991 | volume = 20 | issue = 7 | pages = 643–668 | doi = 10.1007/BF00650714 }}</ref>

Cấu trúc của tinh thể ZnI<sub>2</sub> khá bất thường và trong khi các nguyên tử kẽm có phối trí tứ diện, như trong [[Kẽm chloride|ZnCl<sub>2</sub>]], các nhóm của bốn tứ diện này chia sẻ ba đỉnh để tạo thành "siêu tứ diện" của thành phần Zn<sub>4</sub>I<sub>10</sub>, được liên kết bởi các đỉnh của chúng để hình thành một cấu trúc ba chiều <ref name="Wells">{{chú thích sách | author = Wells, A. F. | year = 1984 | title = Structural Inorganic Chemistry | url = https://archive.org/details/structuralinorga0000well_m8i1 | edition = 5 | publisher = Oxford Science Publications | isbn = 0-19-855370-6 }}</ref>. Những "siêu tứ diện" này tương tự như cấu trúc [[Phốtpho pentôxít|P<sub>4</sub>O<sub>10</sub>]]. Phân tử Zn<sub>2</sub> là tuyến tính như được tiên đoán bởi lý thuyết VSEPR với độ dài liên kết Zn–I là 238 pm.

==Ứng dụng==
*Kẽm iodide thường được sử dụng như là chất cản quang tia x quang trong chụp X quang.<ref>{{chú thích sách |editor1=Baker, A. |editor2=Dutton, S. |editor3=Kelly, D. | title = Composite Materials for Aircraft Structures | edition = 2nd | year = 2004 | publisher = AIAA (American Institute of Aeronautics & Astronautics) | isbn = 1-56347-540-5 }}</ref><ref>{{chú thích sách | title = Plastics Failure Guide | author = Ezrin, M. | publisher = Hanser Gardner Publications | year = 1996 | isbn = 1-56990-184-8 | url = https://books.google.com/books?id=baWyaC3w3hcC&printsec=frontcover }}</ref>
*Bằng sáng chế của Hoa Kỳ 4,109,065<ref>{{cite patent | country = US | status = patent | number = 4109065 | title = Rechargeable aqueous zinc-halogen cell | gdate = ngày 22 tháng 8 năm 1978 | inventor = Will, F. G.; Secor, F. W. | assign1 = General Electric }}</ref> mô tả một pin dung dịch kẽm halogen có thể nạp lại, bao gồm một dung dịch nước chứa muối kẽm được lựa chọn từ lớp kẽm bromide, kẽm iodide, và các hỗn hợp của chúng, trong cả hai ngăn điện cực dương và âm.
*Kết hợp với [[osmi tetroxit]], ZnI<sub>2</sub> được sử dụng như một loại thuốc nhuộm màu trong kính hiển vi điện tử<ref>{{chú thích sách | author = Hayat, M. A. | title = Principles and Techniques of Electron Microscopy: Biological Applications | year = 2000 | edition = 4th | publisher = Cambridge University Press | isbn = 0-521-63287-0 }}</ref>.

==Hợp chất khác==
ZnI<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Amonia|NH<sub>3</sub>]], như ZnI<sub>2</sub>·4NH<sub>3</sub> là tinh thể trắng.<ref>[[iarchive:in.ernet.dli.2015.164237/page/n69/mode/1up|A Text-book Of Inorganic Chemistry Vol-x]] (J.newton Friend; 1928), trang 49. Truy cập 3 tháng 4 năm 2021.</ref>

ZnI<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Hydrazin|N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>]], như ZnI<sub>2</sub>·2N<sub>2</sub>H<sub>4</sub>·2H<sub>2</sub>O là tinh thể lập phương nhỏ màu nâu, tan trong axit khoáng, không tan trong [[benzen]] và [[aceton]], D<sub>20 ℃</sub> = 3,5347 g/cm³.<ref>[https://books.google.com.vn/books?id=YgcjAQAAMAAJ Azerbaĭdzhanskiĭ khimicheskiĭ zhurnal] (Izd-vo AN Azerbaĭdzhanskoĭ SSR., 1972), trang 154. Truy cập 3 tháng 4 năm 2021.</ref>

ZnI<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Urê|CO(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub>]], như ZnI<sub>2</sub>·2CO(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> là tinh thể không màu, D = 2,71 g/cm³<ref name=":0">[https://books.google.com.vn/books?id=ycw0DwAAQBAJ&pg=PT5091 Handbook…] (Pierre Villars, Karin Cenzual, Roman Gladyshevskii; Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 24 thg 7, 2017 - 1970 trang). Truy cập 3 tháng 4 năm 2021.</ref> hay ZnI<sub>2</sub>·10CO(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> là tinh thể vàng nhạt.<ref>[http://fizmathim.com/read/397534/a#?page=24 Физико-химический анализ взаимодействия солей металлов с аллофанамидом, селегокарбомидом и карбамидом в водных растворах]. Truy cập 31 tháng 5 năm 2020.</ref>

ZnI<sub>2</sub> còn tạo một số hợp chất với [[Thiourê|CS(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub>]], như ZnI<sub>2</sub>·2CS(NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub> là tinh thể trắng, D = 2,686 g/cm³.<ref>K.Shakila, S.Kalainathan – Synthesis aspects, structural, spectroscopic, antimicrobial and room temperature ferromagnetism of zinc iodide complex with Schiff based ligand. ''Spectrochimica Acta Part A: Molecular and Biomolecular Spectroscopy'', 135, tr. 1059–1065 (ngày 25 tháng 1 năm 2015). {{DOI|10.1016/j.saa.2014.08.006}}.</ref>

==Tham khảo==
{{tham khảo}}

==Liên kết ngoài==
{{Iođua}}{{hợp chất kẽm}}{{Sơ khai hóa học}}

[[Thể loại:Muối halogen của kim loại]]
[[Thể loại:Hợp chất kẽm]]