Xem mã nguồn của Nhiễm trùng

{{About}}
{{Infobox disease
 | Name = [[Bệnh truyền nhiễm]]
 | Image = Malaria.jpg
 | Alt = 
 | Caption = Một sai màu hiển vi điện tử cho thấy một thoi trùng bệnh [[sốt rét]] di cư ở biểu mô giữa [[ruột non]].
 | field = Bệnh truyền nhiễm
 | DiseasesDB =28832
 | ICD10 = {{ICD10|A|00||a|00}}-{{ICD10|B|99||b|99}}
 | ICD9 = {{ICD9|001-139}}
 | ICDO =
 | OMIM =
 | OMIM_mult =
 | MedlinePlus =
 | eMedicineSubj =
 | eMedicineTopic =
 | eMedicine_mult =
 | MeshID = D003141
}}

'''Nhiễm trùng''' ('''infection''') là sự xâm nhập của [[mầm bệnh]] vào cơ thể và [[Phản ứng miễn dịch|phản ứng của cơ thể]] đối với thương tổn do mầm bệnh gây nên <ref>{{chú thích web | url = http://giangduongykhoa.blogspot.com/2010/12/bai-3-nhiem-trung-ngoai-khoa-va-cham.html?m=1 | tiêu đề = Giảng Đường Y Khoa: Bài 3: NHIỄM TRÙNG NGOẠI KHOA VÀ CHĂM SÓC | author = | ngày = | ngày truy cập = 10 tháng 12 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>. Quá trình nhiễm trùng là quá trình [[vi sinh vật]] gây bệnh xâm nhập và nhân lên trong (hoặc trên) cơ thể [[vật chủ]] hay cơ thể cảm nhiễm, hoặc qua hàng rào [[da]], [[niêm mạc]], xâm nhập và nhân lên ở [[mô]] tế bào cơ thể, hay xâm nhập vào [[tế bào]] hoặc mô cơ thể và lan tràn trong cơ thể.<ref>http://www.benhvien103.vn/vietnamese/bai-giang-chuyen-nganh/vi-sinh-vat/dai-cuong-nhiem-trung/1171.prt</ref>. Nhiễm trùng có thể xảy ở bất cứ bộ phận nào của cơ thể, có khi cả [[Cơ thể người|toàn thân]].

Nhiễm trùng gây ra bởi các tác nhân [[Bệnh truyền nhiễm|truyền nhiễm]] bao gồm [[virus]], [[vi khuẩn]], [[ký sinh trùng]], [[Động vật Chân khớp|động vật chân đốt]] như [[bọ ve]], [[bọ chét]] và [[chấy rận]], [[nấm]] như [[nấm ngoài da]], và các loại [[giun sán]] như [[giun móc]], [[giun đũa]], [[sán lá dây]]...

Cơ thể chống lại nhiễm trùng bằng [[hệ miễn dịch]]. Hay các [[đáp ứng miễn dịch bẩm sinh]], biểu hiện qua phản ứng [[viêm]].

Thuốc dùng để điều trị nhiễm trùng bao gồm [[Kháng sinh|thuốc kháng sinh]], [[thuốc kháng virus]], kháng nấm, kháng [[động vật nguyên sinh]], và [[Thuốc trị giun|trị giun sán]].

Các bệnh nhiễm trùng dẫn đến 9,2 triệu ca tử vong trong năm [[2013]]. (khoảng 17% của tất cả các trường hợp tử vong).

== Lịch sử ==
Vào năm [[1880]], nhà [[khoa học]] người [[Pháp]] [[Louis Pasteur]] chứng minh rằng chính các [[vi khuẩn]] là nguyên nhân gây ra nhiều căn [[bệnh]]. Đây là một thành tựu, mặc dù các nhà khoa học trước ông đã có nhận định trên nhưng họ điều không bảo vệ thành công khi chưa đưa ra bằng chứng cụ thể nào.<ref>{{Cita publicación|url = |título = Pasteur ML. De l'extension de la théorie des germenes à l'étiologie de quelques maladies communes. Comptes rendus de l'Académie des sciences 1880, t. 90.|apellidos = |nombre = |fecha = |publicación = |fechaacceso = |doi = |pmid = }}</ref> Cùng khoảng thời gian đó, [[Robert Koch]], một [[bác sĩ]] người [[Đức]], đã xây dựng nên các điều kiện để được đáp ứng bởi một căn bệnh được xem là truyền nhiễm, nó "được gọi là [[quy tắc Koch]]".<ref>Biología, 2o bachillerato. Editorial ECIR. VVAA. ISBN 84-7065-820-4</ref>.<ref name=Murray>{{Usuario:ArturoJuárezFlores/Cita libro|Murray|7|Flora comensal y patógena en el ser humano|73-77}}</ref>
== Dấu hiệu và triệu chứng ==
Các triệu chứng của nhiễm trùng phụ thuộc vào loại [[bệnh]]. Một số dấu hiệu của nhiễm trùng ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể nói chung, chẳng hạn như [[mệt mỏi]], [[chán ăn]], [[Giảm cân|sụt cân]], [[sốt]], ra [[mồ hôi đêm]], ớn lạnh, đau nhức. Những người khác là cụ thể cho các bộ phận cơ thể cá nhân, chẳng hạn như [[phát ban]] da, [[ho]], hoặc [[Sổ mũi|chảy nước mũi]].
== Con đường lây truyền ==
* [[Bệnh lây qua không khí|Qua đường hô hấp]]: nếu người bệnh [[ho]] hoặc [[hắt hơi]] vào người khác các vi sinh vật, lơ lửng trong ấm áp, những giọt ẩm, có thể nhập vào cơ thể thông qua các bề mặt [[mũi]], [[miệng]] hay [[mắt]].
* [[Đường lây truyền phân – miệng|Qua đường phân-miệng]]: [[thực phẩm]] hoặc [[nước]] bị nhiễm bẩn (bởi những người không [[rửa tay]] trước khi chuẩn bị thức ăn, hoặc thải các [[chất thải]] người bị nhiễm vào nguồn nước sinh hoạt chưa qua xử lý. Tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường phân-miệng thường gặp bao gồm [[Vibrio cholerae]], Giardia loài, [[rotaviruses]], [[Entamoeba histolytica]], [[Escherichia coli]], và [[Cestoda|sán dây]]. Hầu hết các mầm bệnh gây [[viêm dạ dày ruột]].
* [[Bệnh lây truyền qua đường tình dục|Đường tình dục]]: với các bệnh gây được gọi là bệnh lây truyền qua đường tình dục.
*Truyền miệng, bệnh truyền chủ yếu qua đường uống, hay có thể qua tiếp xúc bằng miệng trực tiếp như [[hôn]], hoặc qua tiếp xúc gián tiếp như dùng chung ly uống hay [[thuốc lá]].
*Truyền qua tiếp xúc trực tiếp: Một số bệnh mà lây lan qua tiếp xúc trực tiếp bao gồm vận động viên chân, chốc lở và [[mụn cóc]].
*Lây truyền trực tiếp từ mẹ sang một [[Phôi|phôi thai]], [[bào thai]] hoặc em bé trong khi [[Thai nghén|mang thai]] hoặc khi [[sinh con]]. Nó có thể xảy ra khi người mẹ bị nhiễm trùng từ trước hoặc khi đang mang thai.
* Muỗi Culex ([[Muỗi vằn]]) là vectơ sinh học truyền [[virus Tây sông Nin]].
== Phân loại ==
===Theo vị trí giải phẫu===	
Nhiễm trùng có thể được phân loại theo vị trí hoặc giải phẫu cơ quan hệ thống bị nhiễm bệnh, bao gồm:
#[[Nhiễm trùng đường tiết niệu]]
#[[Nhiễm trùng da]]
#[[Nhiễm trùng đường hô hấp]]
#[[Nhiễm Odontogenic]](một bệnh nhiễm trùng có nguồn gốc trong hay các mô xung quanh [[răng]])
#[[Nhiễm trùng âm đạo]]
#[[Nhiễm trùng ối]]
Ngoài ra, vị trí của những ổ viêm nơi có nhiễm trùng là nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm [[viêm phổi]], [[viêm màng não]] và [[viêm ống dẫn trứng]].
=== Theo nguồn gốc ===
==== Nhiễm trùng ngoại khoa ====
Nhiễm trùng ngoại khoa là biến chứng thường xảy ra sau [[chấn thương]] kín, vết thương hoặc sau khi [[Ngoại khoa|phẫu thuật]]. Khác với nhiễm trùng nội khoa, ở đây thường có một ổ thuận lợi cho nhiễm trùng như: một phần cơ thể bị giập nát, các tổ chức [[hoại tử]], vết mổ nhiễm trùng thứ phát... thường đòi hỏi phải can thiệp [[ngoại khoa]] để loại bỏ [[Mủ (sinh lý)|mủ]] hoặc mô hoại tử; còn nhiễm trùng nội khoa thường không có hoặc có rất ít mô hoại tử nhưng lại có biểu hiện toàn thân nhiều hơn.
==== Nhiễm trùng nội khoa ====
== Thể nhiễm trùng ==
=== Nguồn gốc ===
*Nhiễm trùng bên ngoài ([[nhiễm trùng ngoại sinh]]):
*Nhiễm trùng bên trong ([[nhiễm trùng nội sinh]]):
=== Diễn biến của nhiễm trùng ===
Thường thì một bệnh nhiễm trùng diễn biến qua 4 thời kỳ sau:
#[[Thời gian ủ bệnh|Thời kỳ ủ bệnh]] (nung bệnh):
#Thời kỳ tiên phát:
#Thời kỳ toàn phát:
#Thời kỳ kết thúc:
=== Các thể nhiễm trùng ===
#Nhiễm trùng đơn độc: là loại nhiễm trùng do một loại [[mầm bệnh]] gây nên.
#Nhiễm trùng phối hợp: do hai hoặc nhiều loại mầm bệnh gây nên.
#Nhiễm trùng thứ phát: là loại nhiễm trùng trên một cơ thể đang bị suy yếu do một nhiễm trùng khác ([[Bệnh nấm Candida|nhiễm nấm Candida]] trên bệnh nhân [[HIV/AIDS]],...).
#Nhiễm trùng cục bộ:
#Nhiễm trùng toàn thân:
#Nhiễm trùng cấp tính (cấp diễn): [[cúm]], [[lỵ]]...
#Nhiễm trùng mạn tính (trường diễn):
#[[Nhiễm trùng huyết]] có 3 mức độ là vãng khuẩn huyết, nhiễm khuẩn huyết và nhiễm khuẩn mủ huyết:
#[[Người mang mầm bệnh không triệu chứng]].
#Các thể nhiễm trùng khác như: nhiễm trùng tái nhiễm, nhiễm trùng phôi thai ([[giang mai]] bẩm sinh), nhiễm trùng điển hình và không điển hình, nhiễm trùng chậm (nhiễm [[HIV|virus HIV]]), nhiễm trùng phân tử (do các [[axit nucleic]]. của virus xâm nhập vào cơ thể có thể gây bệnh).
== Một vài trường hợp minh họa==
=== Các bệnh nhiễm trùng khu trú tại da và niêm mạc do tụ cầu khuẩn xâm nhập ===
{{chính|Tụ cầu khuẩn}}
Những bệnh nhiễm trùng da và các phần phụ thuộc (chủ yếu là các chân lông và [[tuyến mồ hôi]]) tạo thành bệnh cảnh [[Áp-xe|áp xe]] kinh điển của tụ cầu. Các tụ cầu khuẩn có khả năng tạo fibrin do đó tạo được một vách fibrin bao bọc ổ áp xe. Các ổ nhiễm trùng này có thể chỉ nhỏ như đầu jjghim (bệnh [[viêm nang lông]]) hoặc kích thước như quả táo trong áp xe cơ. Các vùng da có [[lông]] rậm bao phủ, tụ cầu thường là nguyên nhân gây nên các [[mụn]] đầu đanh. Tổn thương tại chỗ có thể nhẹ nhàng nhưng nó cũng là một mối nguy cơ phát tán vi khuẩn đến những cơ quan xa hơn. Mủ của các ổ áp xe do tụ cầu vàng thường có [[Vàng (màu)|màu vàng]], đặc và không hôi.
=== Lây nhiễm chéo ===
'''Lây nhiễm chéo''' là việc truyền các tác nhân lây nhiễm giữa bệnh nhân và [[nhân viên y tế]] trong bệnh cảnh [[lâm sàng]] như [[bệnh viện]]. Việc truyền tải có thể là kết quả của việc tiếp xúc trực tiếp từ người sang người hoặc gián tiếp thông qua các đối tượng bị nhiễm gọi là "vật chủ nhiễm bệnh".<ref>Delpiano, Miguel. Infecciones Cruzadas en las Prácticas de Salud Ambulatorias. Pág. 19. Medwave. 2009</ref>

== Dự phòng ==
Bệnh truyền nhiễm không chỉ nguy hiểm cho riêng bản thân ta, mà còn có thể lan ra nhiều người khác. Cho nên việc phòng ngừa để giảm nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng là vô cùng cần thiết. Những biện pháp sau có thể hạn chế bị bệnh nhiễm trùng:
#'''[[Rửa tay]]''' đều đặn, nhất là sau khi đi [[vệ sinh]] và trước khi [[ăn]]. Đây là một điều cần thiết làm giảm nguy cơ gây nhiễm trùng.[[Hình:OCD handwash.jpg|thumb|Rửa tay dưới vòi nước đang chảy]]
#'''Giữ cho hệ thống miễn dịch khỏe mạnh''' bằng việc áp dụng một [[Chế độ ăn|chế độ ăn uống]] lành mạnh, luyện tập [[thể dục]] thể thao thường xuyên và có sự nghỉ ngơi hợp lý.
#'''Vệ sinh trong ăn uống''', bằng thực hành ăn chín, uống sôi, cất giữ thực phẩm cẩn thận và đảm bảo an toàn thực phẩm. 
#'''[[Tình dục an toàn|Quan hệ tình dục an toàn]]'''
#Phòng tránh những nơi có nguy cơ bị nhiễm trùng cao: Hạn chế tiếp xúc với người bị [[Cúm|cảm cúm]], cảnh giác cao độ khi vào [[bệnh viện]].
==Tham khảo==
Vi sinh y học, Học viện quân y, 2011
Vi sinh y học, Nhà xuất bản Y học, 2008
3. 3- Prescott; Harley, and Klein's; Microbiology, 8th edition by Mc Graw Hill, Higher Education, 2013.
==Xem thêm==
[[Tập tin:Don't Spread Germs (Jet Propelled Germs).ogv|thumb|Video "No difundas los gérmenes" ("Không để lây lan mầm bệnh") xuất bản năm 1968 (Tiếng Anh)]]
* [[Bệnh truyền nhiễm]]
* [[Vi sinh vật|Vi khuẩn hoặc vi sinh vật]]
* [[Virus]]
* [[Vi khuẩn]]
* [[Hệ miễn dịch|Hệ thống miễn dịch]]
* [[Vi khuẩn gây bệnh]]
* [[Hóa trị]]
* [[Vi sinh vật học|Vi sinh]]
* [[Y học dự phòng|Phòng ngừa]]
* [[Kháng sinh|Thuốc kháng sinh]]
* [[Penicillin]]
* [[Alexander Fleming]]
* [[Louis Pasteur]]
* [[Nhiễm trùng hô hấp tái phát]]
==Chú thích==
{{tham khảo}}
== Liên kết ngoài ==
* {{Thể loại Commons nội dòng|Infectious diseases and disorders}}

{{Medical resources
 | DiseasesDB =28832
 | ICD10 = {{ICD10|A|00||a|00}}-{{ICD10|B|99||b|99}}
 | ICD9 = {{ICD9|001-139}}
 | ICDO =
 | OMIM =
 | OMIM_mult =
 | MedlinePlus =
 | eMedicineSubj =
 | eMedicineTopic =
 | eMedicine_mult =
 | MeshID = D003141
}}
{{Kiểm soát tính nhất quán}}
{{Bệnh do virus}}
{{Y học}}
{{Thanh chủ đề|Y học}}

[[Thể loại:Dịch tễ học]]
[[Thể loại:Bệnh truyền nhiễm]]