Xem mã nguồn của Rắn lục nưa

{{Speciesbox
| image = Callos rhodos 120610-0642 krw.jpg
| image_caption =
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref name="iucn status 17 December 2021">{{chú thích IUCN |author=Grismer, L. |author2=Chan-Ard, T. |date=2012 |title=''Calloselasma rhodostoma'' |volume=2012 |page=e.T192168A2050205 |doi=10.2305/IUCN.UK.2012-1.RLTS.T192168A2050205.en |access-date=17 December 2021}}</ref>
| display_parents = 2
| genus = Calloselasma
| parent_authority = [[Edward Drinker Cope|Cope]], 1860
| species = rhodostoma
| authority = ([[Heinrich Kuhl|Kuhl]], 1824)
| synonyms = {{Danh sách thu gọn|
* ''Agkistrodon'' <small>[[Palisot de Beauvois]], 1799</small>
* ''Trigonocephalus'' <small>[[Heinrich Kuhl|Kuhl]], 1822</small>
* ''Tisiphone'' <small>[[Leopold Fitzinger|Fitzinger]], 1843</small>
* ''Leiolepis'' <small>[[André Marie Constant Duméril|A.M.C. Duméril]], 1853</small>
* ''Ancistrodon'' <small>[[Spencer Fullerton Baird|Baird]], 1854</small>
* ''Calloselasma'' <small>[[Edward Drinker Cope|Cope]], 1860</small><ref name="McD99">McDiarmid RW, [[Jonathan A. Campbell|Campbell JA]], Touré T. 1999. ''Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, vol. 1''. Herpetologists' League. 511 pp. {{ISBN|1-893777-00-6}} (series). {{ISBN|1-893777-01-4}} (volume).</ref>
----
* [''Trigonocephalus''] ''rhodostoma'' <small>[[Heinrich Kuhl|Kuhl]], 1824</small>
* [''Trigonocephalus''] ''rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[Friedrich Boie|F. Boie]], 1827</small>
* [''Trigonocephalus''] ''praetextatus'' <small>[[Johann Ludwig Christian Gravenhorst|Gravenhorst]], 1832</small>
* ''Tisiphone rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[Leopold Fitzinger|Fitzinger]], 1843</small>
* ''L''[''eiolepis'']. ''rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[André Marie Constant Duméril|A.M.C. Duméril]], 1853</small>
* [''Calloselasma''] ''rhodostomus'' <br /><small>&ndash; [[Edward Drinker Cope|Cope]], 1860</small>
* ''T''[''isiphone'']. ''rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[Wilhelm Peters|W. Peters]], 1862</small>
* ''T''[''rigonocephalus'']. (''Tisiphone'') ''rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[Giorgio Jan|Jan]], 1863</small>
* ''Calloselasma rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[Albert Günther|Günther]], 1864</small>
* ''Calloselma rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[Jean-Claude Albert Morice|Morice]], 1875</small>
* ''Ancistrodon rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[Oskar Boettger|Boettger]], 1892</small>
* ''Ancistrodon rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[George Albert Boulenger|Boulenger]], 1896</small>
* ''Agkistrodon rhodostoma'' <br /><small>&ndash; [[Thomas Barbour|Barbour]], 1912</small>
* ''Ancistrodon'' (''Calloselasma'') ''rhodostoma'' <small>&ndash; [[René Léon Bourret|Bourret]], 1927</small>
* ''Ancistrodon annamensis'' <br /><small>Angel, 1933</small>
* [''Agkistrodon''] ''annamensis'' <br /><small>&ndash; [[Clifford H. Pope|Pope]], 1935</small>
* ''Calloselasma rhodostoma'' <br /><small>&ndash; Campden-Main, 1970</small><ref name="McD99"/>}}
}}
'''Rắn chàm quạp''',<ref>[http://thuocchuabenh.vn/benh-cap-cuu/ran-cham-quap-can-trieu-chung-xu-tri-cap-cuu.html Rắn Chàm Quạp cắn – triệu chứng, xử trí cấp cứu]. 2015-08-26. Truy cập 2015-08-29.</ref> hay còn gọi là '''rắn lục nưa''', '''rắn cà tên''', '''rắn cà tênh''', '''rắn lục Malaysia''', [[danh pháp hai phần]]: ''Calloselasma rhodostoma,'' là một loài [[rắn độc]] thuộc [[chi (định hướng)|chi]] ''[[Calloselasma]]''<ref name="price-38-39">{{chú thích sách|author=Price, Andrew H.|title=Venomous Snakes of Texas: A Field Guide|publisher=[[University of Texas Press]]|year=2009|isbn=9780292719675|pages=38–39|url=http://books.google.com/books?id=F4IQO5Jo2t8C&pg=PA38}}</ref> thuộc phân họ ''[[Crotalinae]]'' ("rắn hang").

==Đặc điểm nhận dạng==
[[Tập tin:Callos rhodos 120610-0645 krw.jpg|nhỏ|phải|Hình dạng một con rắn chàm quạp.]]
Rắn có màu nâu hay đỏ nâu dài khoảng 0,2 – 1 m, nặng 100 – 2000g, đầu hình [[tam giác]], dọc theo sống lưng có nhiều hình [[tam giác]] màu nâu đối xứng giống cánh bướm. Hoa văn trên thân gồm từ 19 đến 31 dấu hình [[tam giác]] sẫm màu trên nền nâu đỏ tía hoặc hung đỏ đậm nhạt. Màu sắc của rắn mới thoạt nhìn giống loài trăn hoa nên người dân dễ nhầm lẫn dẫn đến tai nạn. Rắn thường nằm cuộn tròn trong lá cây khô nên rất khó phát hiện. Sau khi cắn, rắn thường nằm yên tại chỗ, không di chuyển nên được nhận diện dễ dàng.

==Nọc độc==
Nọc độc của rắn chàm quạp chủ yếu là các protein gây độc thuộc họ [[Phospholipase A2|phospholipase A2 (PLA2s)]], chủ yếu là các enzyme gây độc tế bào và gây ảnh hưởng đến máu. Khi bị trúng độc, con mồi của chúng (chuột, chim, các loài bò sát,...v.v) sẽ bị xuất huyết đến chết. Đối với con người, tỷ lệ tử vong gây ra bởi loài rắn này thường không cao, theo thống kê của bệnh viện Chợ Rẫy, TP. HCM, chỉ có 20% bệnh nhân bị rắn chàm quạp cắn được chuyển về điều trị tại đây tử vong mỗi năm, thường là do nhập viện quá muộn, bị nhiễm trùng do sơ cứu sai cách hay do áp dụng các bài thuốc dân gian, truyền miệng chưa có cơ sở khoa học. Vết cắn của loài này thường gây sưng, phù nề, có bóng nước, xuất hiện bầm máu, hoại tử và xuất huyết rải rác.

==Phân bố==
[[Việt Nam]]: Nhiều nhất tại [[Bình Thuận]], [[Ninh Thuận]] ([[Nha Hố]], [[Phan Rang]]), [[Sông Bé]] (Bến Cát, Lộc Ninh, [[Thủ Dầu Một]]), [[Bà Rịa – Vũng Tàu]], [[Tây Ninh]], [[Đồng Nai]] ([[Biên Hoà]], Long Bình, Xuân Lộc), [[An Giang]] (Phú Vinh).Thế giới: Loài rắn này được tìm thấy trên khắp [[Thái Lan]] và các tiểu bang phía Bắc [[bán đảo Mã Lai]], [[Lào]], [[Campuchia]], [[Ấn Độ]].<ref>[http://www.vncreatures.net/chitiet.php?page=1&ID=5035 Rắn Chàm Quạp]. 2015-05-20. Truy cập 2016-05-02.</ref>

==Đặc điểm sinh thái==
Là loài ăn đêm và thích độ ẩm cao, thường dùng chiếc đuôi đu đưa để hấp dẫn con mồi. Thức ăn của chúng là các loài [[Động vật bò sát|bò sát]], [[Động vật lưỡng cư|lưỡng cư]], [[Bộ Gặm nhấm|gặm nhấm]], một số loài [[chim]] sống trên mặt đất. thường tấn công con mồi một cách bất ngờ. Các con cái đẻ tử 13 đến 30 trứng và canh giữ trong suốt khoảng thời gian từ 5 đến 7 tuần lễ ấp trứng. Rắn con dài từ 13 – 20&nbsp;cm trông giống như rắn trưởng thành. Loài rắn sống trên cạn này thích những khu đất rừng thấp, khô ráo nhưng đã được tìm thấy ở độ cao 2000m.

==Tham khảo==
{{tham khảo|30em}}
===Thư mục===
* [[Heinrich Kuhl|Kuhl, H.]] 1824. ''Sur les Reptiles de Java''. Bull Sci. nat. Géol. 2: 79-83. (''Trigonocephalus rhodostoma'')
*{{chú thích tạp chí |author=Warrell DA, Looareesuwan S, Theakston RD |title=Randomized comparative trial of three monospecific antivenoms for bites by the Malayan pit viper (Calloselasma rhodostoma) in southern Thailand: clinical and laboratory correlations |journal=[[The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene]] |volume=35 |issue=6 |pages=1235–47 |date=November 1986 |pmid=3538922 |doi= |url=http://www.ajtmh.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=3538922 |issn= |access-date = ngày 30 tháng 8 năm 2012 |display-authors=etal}}
*{{chú thích tạp chí |author=Ho M, Warrell DA, Looareesuwan S |title=Clinical significance of venom antigen levels in patients envenomed by the Malayan pit viper (Calloselasma rhodostoma) |journal=[[The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene]] |volume=35 |issue=3 |pages=579–87 |date=May 1986 |pmid=3706625 |doi= |url=http://www.ajtmh.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=3706625 |issn= |access-date = ngày 30 tháng 8 năm 2012 |display-authors=etal}}
*{{chú thích tạp chí |author=Au LC, Lin SB, Chou JS, Teh GW, Chang KJ, Shih CM |title=Molecular cloning and sequence analysis of the cDNA for ancrod, a thrombin-like enzyme from the venom of Calloselasma rhodostoma |journal=[[The Biochemical Journal]] |volume=294 |issue= 2|pages=387–90 |date=September 1993 |pmid=8373353 |pmc=1134466 |doi= |url=http://www.biochemj.org/bj/294/0387/bj2940387.pdf |issn= |access-date = ngày 30 tháng 8 năm 2012}}
*{{chú thích tạp chí|last1=Ponnudurai|first1=G.|last2=Chung|first2=M.C.M.|last3=Tan|first3=N.H.|title=Purification and Properties of the L-Amino Acid Oxidase from Malayan Pit Viper (Calloselasma rhodostoma) Venom|journal=Archives of Biochemistry and Biophysics|volume=313|issue=2|year=1994|pages=373–378|issn=0003-9861|doi=10.1006/abbi.1994.1401|pmid=8080286}}
*{{chú thích tạp chí|last1=Yingprasertchai|first1=Senee|last2=Bunyasrisawat|first2=Srisurat|last3=Ratanabanangkoon|first3=Kavi|title=Hyaluronidase inhibitors (sodium cromoglycate and sodium auro-thiomalate) reduce the local tissue damage and prolong the survival time of mice injected with Naja kaouthia and Calloselasma rhodostoma venoms|url=https://archive.org/details/sim_toxicon_2003-11_42_6/page/635|journal=Toxicon|volume=42|issue=6|year=2003|pages=635–646|issn=0041-0101|doi=10.1016/j.toxicon.2003.09.001}}
*{{chú thích tạp chí|last1=Ouyang|first1=Chaoho|last2=Yeh|first2=Horng-I|last3=Huang|first3=Tur-Fu|title=Purification and characterization of a platelet aggregation inducer from Calloselasma rhodostoma (Malayan pit viper) snake venom|url=https://archive.org/details/sim_toxicon_1986_24_7/page/633|journal=Toxicon|volume=24|issue=7|year=1986|pages=633–643|issn=0041-0101|doi=10.1016/0041-0101(86)90026-7}}
*{{chú thích tạp chí|last1=Daltry|first1=Jennifer C.|last2=Ross|first2=Toby|last3=Thorpe|first3=Roger S.|last4=Wuster|first4=Wolfgang|title=Evidence that humidity influences snake activity patterns: a field study of the Malayan pit viper Calloselasma rhodostoma|journal=Ecography|volume=21|issue=1|year=1998|pages=25–34|issn=0906-7590|doi=10.1111/j.1600-0587.1998.tb00391.x}}

==Liên kết ngoài==
{{Commonscat|Calloselasma rhodostoma}}
* {{NRDB genus|genus=Calloselasma|date=9 August|year=2007}}
* [http://www.thailandsnakes.com/venomous/front-fanged/malayan-pit-viper-venomous-very-dangerous/ C. rhodostoma at Thailand Snakes]. Truy cập 21 Dec 2014.
{{Taxonbar|from1=Q13583152|from2=Q69909}}

[[Thể loại:Calloselasma|R]]
[[Thể loại:Rắn độc]]
[[Thể loại:Động vật bò sát Indonesia]]
[[Thể loại:Động vật bò sát Malaysia]]
[[Thể loại:Động vật bò sát Thái Lan]]