Xem mã nguồn của Đảng Dân chủ Cộng hòa

{{Thông tin đảng phái chính trị|colorcode={{Đảng Dân chủ Cộng hòa/meta/color}}|name=Đảng Dân chủ Cộng hòa|lang1=Khác|name_lang1=Đảng Cộng hòa<br>Đảng Cộng hòa Jefferson<br>Đảng Dân chủ
{{efn-la|name=internalNameLink}}|logo=Tricolour Cockade.svg|leader=[[Thomas Jefferson]]<br>[[James Madison]]<br>[[James Monroe]]|foundation=1792|dissolution=1825|predecessor=[[Không có]]|successor=[[Đảng Dân chủ (Hoa Kỳ)|Đảng Dân chủ]]<br>[[Đảng Cộng hòa quốc gia]]<br>[[Đảng Whig (Hoa Kỳ)|Đảng Whig]]|ideology={{nowrap|[[Jeffersonian democracy|Tư tưởng Jefferson]]<br>[[Cộng hoà|Chế độ Cộng hoà]]<ref>{{chú thích web|url=https://www.britannica.com/topic/Democratic-Republican-Party|title=Democratic-Republican Party|encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]]|date=ngày 20 tháng 7 năm 1998|access-date =ngày 30 tháng 8 năm 2017|quote=The Republicans contended that the Federalists harboured aristocratic attitudes and that their policies placed too much power in the central government and tended to benefit the affluent at the expense of the common man.}}</ref><br>[[Chủ nghĩa tự do cổ điển]]<br>[[Chủ nghĩa nông nhiệp]]<ref>{{chú thích web|url=http://www.ohiohistorycentral.org/w/Democratic-Republican_Party|title=Democratic-Republican Party|author=Ohio History Connection|work=[[Ohio History Central]]|access-date=ngày 30 tháng 8 năm 2017|quote=Democratic-Republicans favored keeping the U.S. economy based on agriculture and said that the U.S. should serve as the agricultural provider for the rest of the world [...]. Economically, the Democratic-Republicans wanted to remain a predominantly agricultural nation, [...].|archive-date=2021-12-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20211229092657/https://ohiohistorycentral.org/w/Democratic-Republican_Party|url-status=dead}}</ref><br>[[Chủ nghĩa chống quân chủ]]<ref>{{chú thích tạp chí |last1=James R. |first1=Beasley |title=Emerging Republicanism and the Standing Order: The Appropriation Act Controversy in Connecticut, 1793 to 1795 |url=https://archive.org/details/sim_william-and-mary-quarterly_1972-10_29_4/page/604 |journal=The William and Mary Quarterly |date=1972 |volume=29 |issue=4 |page=604 |doi=10.2307/1917394 |jstor=1917394 }}</ref>}}|position=[[Centrism|Centre]]<ref>{{chú thích sách |last=Rothbard|first=Murray N.|date=1962|title=The Panic of 1819: Reactions and Policies|url=https://archive.org/details/panicof1819react0000roth|location=New York|publisher=[[Columbia University Press]]|page=[https://archive.org/details/panicof1819react0000roth/page/222 222]|author-link=Murray Rothbard}}</ref><ref name="voteview.com">{{chú thích web|url=https://voteview.com/parties/13/democratic-republican-party|title=Democratic-Republican Party ideology over time|work=Voteview|author=UCLA Department of Political Science|access-date =ngày 30 tháng 4 năm 2019}}</ref> to [[Centre-left politics|center-left]]<ref>{{chú thích sách |last=Larson |first=Edward J. |authorlink=Edward J. Larson |title=A Magnificent Catastrophe: The Tumultuous Election of 1800, America's First Presidential Campaign |page=21 |url=https://books.google.com/?id=MXcCdlmwwecC&printsec=frontcover#v=onepage&q=democratic%20wing%2C%20on%20the%20left&f=false |quote=The divisions between Adams and Jefferson were exasperated by the more extreme views expressed by some of their partisans, particularly the High Federalists led by Hamilton on what was becoming known as the political right, and the democratic wing of the Republican Party on the left, associated with New York Governor George Clinton and Pennsylvania legislator Albert Gallatin, among others.|isbn=9780743293174 |year=2007 }}</ref><br>From 1815: [[Big tent]]<ref name="voteview.com"/>|colors={{color box|{{Đảng Dân chủ Cộng hoà/meta/color}}|border=darkgray}} [[Lục ]](chủ yếu)<br>{{color box|#002387|border=darkgray}} [[Lam]] {{color box|#FFFFFF|border=darkgray}} [[Trắng]] {{color box|#CC0000|border=darkgray}} [[Đỏ]]|country=Hoa Kỳ}}<nowiki> </nowiki>'''Đảng Dân chủ  Cộng hòa''' (lúc bấy giờ là '''Đảng Cộng hòa''' và nhiều tên gọi khác) là một đảng chính trị Hoa Kỳ do [[Thomas Jefferson]] và [[James Madison]] thành lập vào năm [[1791]], chống lại chủ nghĩa cộng hòa, bình đẳng chính trị và chủ nghĩa bành trướng. Đảng Dân chủ Cộng hòa ngày càng chiếm ưu thế sau cuộc bầu cử năm 1800 khi [[Đảng Liên bang (Hoa Kỳ)|Đảng Liên bang]] đối lập sụp đổ, và đảng này đã chia rẽ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1824. Một phe của đảng Dân chủ Cộng hòa cuối cùng đã hợp nhất thành [[Đảng Dân chủ (Hoa Kỳ)|Đảng Dân chủ hiện đại]], trong khi phe kia cuối cùng đã hình thành nòng cốt của [[Đảng Whig (Hoa Kỳ)|Đảng Whig]].

Đảng Dân chủ Cộng hòa bắt nguồn như một phe phái trong Quốc hội phản đối các chính sách tập trung của [[Alexander Hamilton]], người từng giữ chức [[Bộ trưởng Ngân khố Hoa Kỳ|Bộ trưởng Tài chính]] dưới thời Tổng thống [[George Washington]]. Đảng Dân chủ Cộng hòa và Đảng Liên bang đối lập từng trở nên gắn kết hơn trong nhiệm kỳ thứ hai của Washington, một phần là kết quả của cuộc tranh luận về Hiệp ước Jay. Mặc dù đảng này đã bị đánh bại bởi Liên bang John Adams trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1796, nhưng Jefferson và các đồng minh Dân chủ Cộng hòa của ông đã lên nắm quyền sau cuộc bầu cử 1800. Với tư cách là tổng thống, Jefferson đã chủ trì giảm nợ quốc gia và chi tiêu của chính phủ, và hoàn thành [[Thương vụ Louisiana]] với Pháp.

[[James Madison|Madison]] đã kế nhiệm Jefferson làm tổng thống vào năm 1809 và lãnh đạo đất nước trong cuộc [[Chiến tranh Hoa Kỳ–Anh Quốc (1812)|Chiến tranh năm 1812 với Anh]]. Sau chiến tranh, Madison và các đồng minh quốc hội của mình đã thành lập Ngân hàng thứ hai của Hoa Kỳ và thực hiện [[thuế quan]] bảo vệ, đánh dấu sự tránh xa sự nhấn mạnh trước đó của đảng đối với các quyền của nhà nước và xây dựng Hiến pháp Hoa Kỳ nghiêm ngặt.

Đảng Dân chủ Cộng hòa đã cam kết sâu sắc với các nguyên tắc của [[chế độ cộng hòa]], mà họ sợ bị đe dọa bởi xu hướng quân chủ được cho là của phe Liên bang. Trong những năm 1790, đảng này phản đối mạnh mẽ các chương trình của Liên bang, bao gồm cả ngân hàng quốc gia. Sau Chiến tranh năm 1812, Madison và nhiều nhà lãnh đạo đảng khác đã chấp nhận sự cần thiết của một ngân hàng quốc gia và các dự án cơ sở hạ tầng được liên bang tài trợ. Trong các vấn đề đối ngoại, đảng ủng hộ sự bành trướng của phương Tây và có xu hướng ủng hộ Pháp hơn Anh, mặc dù lập trường thân Pháp của đảng đã phai nhạt sau khi [[Napoléon Bonaparte|Napoléon]] lên nắm quyền. Đảng Dân chủ Cộng hòa mạnh nhất ở [[Nam Hoa Kỳ|miền Nam]] và biên giới [[Tây Hoa Kỳ|phía Tây]], và yếu nhất ở [[New England]].

Đảng Dân chủ Cộng hoà liên tiếp thắng cử 7 cuộc bầu cử tổng thống với 4 đời tổng thống. Vì không hoạt đông hiệu quả nên đảng Liên bang sụp đổ sau năm 1815, chính vì không có một phe đối lập hiệu quả nên Đảng đã chia ra các nhóm,nổi bật trong số đó là Phe ủng hộ [[John Quincy Adams]] và Phe ủng hộ [[Andrew Jackson]]. Phe ủng hộ Adams sau đó chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 1824. Nhưng đến cuộc bầu cử 1828, phe của Jackson đã cấu thành [[Đảng Dân chủ (Hoa Kỳ)|Đảng Dân chủ]], còn phe của Adams thì cấu thành [[Đảng Cộng hòa quốc gia|Đảng Cộng hoà Quốc gia]], sau đó cấu thành [[Đảng Whig (Hoa Kỳ)|Đảng Whig]]. Đảng Dân chủ Cộng hoà chính thức tan rã từ đây.

==Tổng thống Đảng Dân chủ Cộng hòa==
<gallery>
Tập tin:Official Presidential portrait of Thomas Jefferson (by Rembrandt Peale, 1800)(cropped).jpg|[[Thomas Jefferson]]<br/>(1801-1809)
Tập tin:James Madison.jpg|[[James Madison]]<br/>(1809-1817)
Tập tin:James Monroe White House portrait 1819.jpg|[[James Monroe]]<br/>(1817-1825)
Tập tin:John Quincy Adams by GPA Healy, 1858.jpg|[[John Quincy Adams]]<br/>(1825-1829)
</gallery>
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
<references group="lower-alpha"/>

[[Thể loại:Đảng Cộng hòa]]
[[Thể loại:Khởi đầu năm 1792 ở Hoa Kỳ]]