Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ý Yên”
| Dòng 49: | Dòng 49: | ||
Huyện Ý Yên có tới 9 xã trùng tên với huyện [[Yên Mô]] ([[Ninh Bình]]) là Yên Thành, Yên Phú, Yên Hưng, Yên Phong, Yên Bình, Yên Thắng, Yên Đồng, Yên Mỹ, Yên Nhân. |
Huyện Ý Yên có tới 9 xã trùng tên với huyện [[Yên Mô]] ([[Ninh Bình]]) là Yên Thành, Yên Phú, Yên Hưng, Yên Phong, Yên Bình, Yên Thắng, Yên Đồng, Yên Mỹ, Yên Nhân. |
||
Dự kiến sau năm 2020, xã Yên Xá sẽ được sáp nhập vào thị trấn Lâm và xã Yên Thành sẽ được sáp nhập vào xã Yên Nghĩa. |
|||
== Danh hiệu == |
== Danh hiệu == |
||
Phiên bản lúc 15:44, ngày 26 tháng 7 năm 2019
 | Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. |
|
Ý Yên
|
||
|---|---|---|
| Huyện | ||
| Huyện Ý Yên | ||
| Hành chính | ||
| Quốc gia |  Việt Nam | |
| Vùng | Đông Bắc Bộ | |
| Tỉnh | Nam Định | |
| Trụ sở UBND | Quốc lộ 38B, thị trấn Lâm | |
| Địa lý | ||
| Tọa độ: 20°19′33″B 106°00′40″Đ / 20,325854°B 106,011137°Đ | ||
|
| ||
| Diện tích | 241 km² | |
| Dân số (2009) | ||
| Tổng cộng | 247.718 | |
| Mật độ | 1027 người/km² | |
| Dân tộc | Kinh | |
| Khác | ||
| Mã hành chính | 360 [1] | |
Ý Yên là một huyện của tỉnh Nam Định, Việt Nam [1][2].
Vị trí
Huyện nằm giáp thành phố Ninh Bình, ba mặt phía Bắc, Tây và Nam giáp sông Đáy, sông Đào hay còn gọi là Sông Nam Định, phía đông giáp huyện Vụ Bản.
Giao thông
Ý Yên có đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đi qua các xã phía Tây của huyện, có đường sắt Bắc-Nam đi qua và có các tuyến quốc lộ như quốc lộ 10, quốc lộ 38B, quốc lộ 37B, quốc lộ 37C. Trên tuyến quốc lộ 37B có phà Đống Cao nối liền hai huyện Nghĩa Hưng và Ý Yên. Quốc lộ 37C nối từ Hưng Thi (Lạc Thủy) qua Nho Quan, Gia Viễn (Ninh Bình) tới Quốc lộ 37B tại xã Ninh Cường. Trong huyện còn có các tuyến tỉnh lộ như 484 (Đường 64 cũ); tỉnh lộ 485 (Đường 57 cũ); tỉnh lộ 486 (Đường 12 cũ).
Ý Yên có sông Đáy, sông Đào hay còn gọi là sông Nam Định và sông Chanh chảy qua, tạo nên các tuyến giao thông thủy quan trọng.
Làng nghề
- Có làng đúc đồng Vạn Điểm nay thuộc Thị Trấn Lâm.
- Có làng cơ khí đúc và làm trống cổ truyền thuộc xã Yên Xá.
- Có làng điêu khắc đồ gỗ mỹ nghệ La Xuyên và các làng bên: Ninh xá, Lũ Phong, Trịnh xá thuộc xã Yên Ninh.
- Làng nghề Sơn mài Cát Đằng thuộc xã Yên Tiến
- Làng Chuế Cầu, quê của bà Lương Thị Minh Nguyệt - người yêu nước. Bà là người bán rượu thịt ở thành Cổ Lộng, lừa cho giặc ăn uống no say, bí mật quẳng xuống sông Đáy. Cùng yêu nước với bà là cô gái người làng Đào Đặng (Hưng Yên) xinh đẹp, hát hay.
- Làng nghề mây tre đan Đồng Lạc thuôc xã Yên Thắng
Đơn vị hành chính
Huyện có 1 thị trấn Lâm (huyện lỵ, thành lập ngày 1-4-1986 trên cơ sở 416,04 ha diện tích tự nhiên của xã Yên Xá; 30,37 ha diện tích tự nhiên của xã Yên Ninh; 24,50 ha diện tích tự nhiên của xã Yên Tiến và 4,27 ha diện tích tự nhiên của xã Yên Hồng) và 31 xã: Yên Bằng, Yên Bình, Yên Chính, Yên Cường, Yên Dương, Yên Đồng, Yên Hồng, Yên Hưng, Yên Khang, Yên Khánh, Yên Lộc, Yên Lợi, Yên Lương, Yên Minh, Yên Mỹ, Yên Nghĩa, Yên Nhân, Yên Ninh, Yên Phong, Yên Phú, Yên Phúc, Yên Phương, Yên Quang, Yên Tân, Yên Thắng, Yên Thành, Yên Thọ, Yên Tiến, Yên Trị, Yên Trung, Yên Xá.
Huyện Ý Yên có tới 9 xã trùng tên với huyện Yên Mô (Ninh Bình) là Yên Thành, Yên Phú, Yên Hưng, Yên Phong, Yên Bình, Yên Thắng, Yên Đồng, Yên Mỹ, Yên Nhân.
Dự kiến sau năm 2020, xã Yên Xá sẽ được sáp nhập vào thị trấn Lâm và xã Yên Thành sẽ được sáp nhập vào xã Yên Nghĩa.
Danh hiệu
Trong kháng chiến chống Thực dân Pháp, Ý Yên đã lừng danh với các chiến công vang dội như: trận Đê Đáy, Cao Bồ, Vũ Dương, An Cừ, La Ngạn, Vọng Doanh, Đông Duy, Đống Cao… đồng thời là hậu phương vững chắc cung cấp sức người, sức của cho cuộc kháng chiến chống Mĩ. Với những thành tích đó, năm 2000 huyện Ý Yên được Nhà nước phong tặng Danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang. Huyện Ý Yên có nhiều xã được phong tặng danh hiệu Anh hùng như: xã Yên Dương, xã Yên Quang... 6 Anh hùng LLVT, 2 Anh hùng lao động, và 182 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng.Là quê hương tiền bối cách mạng, thầy giáo Tống Văn Trân.
Du lịch
- Quần thể di tích thờ Vua Đinh ở Nam Định với các di tích nằm trên huyện Ý Yên như đền Vua Đinh ở Yên Thắng, đình Thượng Đồng, đình Cát Đằng và đền Cộng Hòa ở xã Yên Tiến.
- Phủ Nghĩa Hưng (thời Pháp thuộc).
- Phủ Quảng Cung (Phủ Nấp) xã Yên Đồng- Thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh giáng sinh lần thứ nhất.
- Đình Cổ Hương, xã Yên Phương thờ thánh tổ Nguyễn Minh Không.
- Lễ hội đình Tràn ngày 14-3 âm lịch -Làng Tràn (Trần Xá), xã Yên Đồng.
- Đình Ông Bốn, thuộc làng Đống Cao Thượng, xã Yên Lộc
- Tịch Nhi.
- Động Khê.
- Vọng Trung.
- Nhà thờ Vĩnh Trị.
- Đình Ruối xã Yên Nghĩa.
- Đền vua Đinh xã Yên Thắng.
- Cây cổ thụ Dã Hương hơn 500 tuổi, xã Yên Nhân.
- Hai cây gạo đại thụ hơn 200 tuổi tại Làng Đống Cao, xã Yên Lộc
- Đình Đông Phú ( làng Gạo ) xã Yên Thành .
- Đình Phúc Thọ xã Yên Thành thờ thánh tổ Nguyễn Minh Không .
- Đình Kinh Thanh xã Yên Thọ thờ Thánh Linh Lang Đại Vuơng
Nhân vật nổi tiếng
- Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ Nguyễn Địch (14?? - ????): Ông quê xã Vụ Sài, huyện Đại An nay là làng Vò, xã Yên Lộc, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định. Ông đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân khoa Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo 3(1442) đời Lê Thái Tông, làm quan đến chức Tả thị lang. Ông có tác phẩm Nhàn du kiến văn ký.
- Phạm Văn Nghị (chữ Hán: 范文誼, 1805-1884)[1] hiệu Nghĩa Trai; là một nhà giáo, nhà thơ và là một viên quan nhà Nguyễn theo đường lối kháng Pháp ở thế kỷ 19 trong lịch sử Việt Nam. Phạm Văn Nghị là người ở xã Tam Đăng, tổng An Trung, huyện Đại An, phủ Nghĩa Hưng (nay là thôn Tam Quang, xã Yên Thắng, huyện Ý Yên tỉnh Nam Định). Là con của một ông đồ nghèo, nhưng nhờ chăm chỉ học, nên ông lần lượt đỗ: Tú tài (1826), Cử nhân (1837) và Hoàng giáp (1838, lúc 33 tuổi), nên được người đời gọi là Hoàng Tam Đăng.
- Khiếu Năng Tĩnh (1835-?) là người con của xã Chân Mỹ, tổng Tử Vinh, huyện Đại An, phủ Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định (nay thuộc xã Yên Cương, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định). Năm 1878, ông đỗ Cử nhân (Hương cống). 2 năm sau, ông đỗ đồng tiến sĩ xuất thân. Ông làm quan Đốc học Hà Nội, Tế tửu Quốc tử giám.
- Nhượng Tống (1904-1949) nhà văn, nhà ái quốc Việt Nam.
- Tống Văn Trân (1905-1935) tại xã Yên Tiến là một nhà giáo, nhà cách mạng Việt Nam, phụ trách các tỉnh miền Đông Nam Bộ, Xứ ủy viên Nam Kỳ, phụ trách Sài Gòn-Gia Định.
- Cao Đức Phát sinh 25/05/1956 tại xã Yên Khang Nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam. Khi người tiền nhiệm là Lê Huy Ngọ từ chức, ông được bổ nhiệm làm quyền Bộ trưởng từ tháng 7 năm2004. Ngày 3 tháng 12 năm 2004, ông được chính thức bổ nhiệm làm Bộ trưởng và đảm nhiệm từ đó đến nay. Tháng 4 năm 2016 ông tiếp tục được bầu làm Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Đến ngày 27 tháng 7 năm 2016, ông thôi chức vụ Bộ trưởng, người kế nhiệm ông là Thứ trưởng Nguyễn Xuân Cường. Hiện tại ông là Phó Trưởng ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương.
- ĐInh La Thăng nguyên Ủy viên Bộ CHính trị - Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh.
Tham khảo
- ^ a b Quyết định số 124/2004/QĐ-TTg của Chính phủ ngày 08/07/2004 ban hành Danh mục và mã số các đơn vị hành chính Việt Nam có đến 30/6/2004. Thuky Luat Online, 2016. Truy cập 11/04/2019.
- ^ Tập bản đồ hành chính Việt Nam. Nhà xuất bản Tài nguyên – Môi trường và Bản đồ Việt Nam. Hà Nội, 2013.
Bản mẫu:Danh sách xã, thị trấn thuộc huyện Ý Yên
Phủ Mẫu - Yên Quang
Đình Đá,Yên Cường