Xem mã nguồn của Geoffrey Chaucer

{{1000 bài cơ bản}}{{redirect|Chaucer}}
{{Infobox Writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox Writer/doc]] -->
| name = Geoffrey Chaucer
| image = Geoffrey Chaucer (17th century).jpg
| caption = Chân dung Chaucer vào thế kỷ 17.
| birthdate = khoảng 1343
| birth_place = [[Luân Đôn]], Anh
| deathdate = {{death date|df=yes|1400|10|25}} (khoảng 57 tuổi)
| parents = John Chaucer
| occupation = [[Văn học Anh|Tác gia]],&nbsp;[[Thơ ca Anh|nhà thơ]],&nbsp;[[triết gia|triết học gia]], [[Quan lại|công chức]],&nbsp;[[nhà ngoại giao]]
| influences = [[Ovid]], [[Giovanni Boccaccio]]
| spouse = [[Philippa Roet]]
| children = Elizabeth Chaucer<br/>[[Thomas Chaucer]]
}}
'''Geoffrey Chaucer''' (khoảng 1343 – 25 tháng 10 năm 1400) là tác giả, nhà thơ, [[triết gia|nhà triết học]], [[Quan lại|công chức]], [[Tòa án hoàng gia|quan tòa]] và [[nhà ngoại giao]] [[người Anh]]. Mặc dù ông viết rất nhiều tác phẩm, tác phẩm được biết đến nhiều nhất của ông lại là [[tập truyện dài]] ''[[The Canterbury Tales]]'' còn dở dang của ông. Đôi khi được hậu thế tôn vinh là cha đẻ của nền văn học Anh, Chaucer còn được một số học giả vinh danh là tác giả đầu tiên thể hiện được tính nghệ thuật của [[tiếng Anh Trung cổ|tiếng Anh]] nguyên thủy, ngoài tiếng Pháp hay [[latinh|tiếng La tinh]].

[[Tập tin:Chaucer Hoccleve.png|phải|nhỏ|Geoffrey Chaucer bởi [[Thomas Occleve]] (1412)]]

==Cuộc đời==
Geoffrey Chaucer sinh tại London (Luân Đôn) khoảng năm 1343, tuy nhiên, ngày và nơi sinh không được rõ. Cha và nội ông đều là người làm rượu nho ở Luân Đôn; nhiều thế hệ trước từng là thương nhân ở [[Ipswich]]. (Họ của ông có nguồn gốc từ tiếng Pháp ''chausseur'', nghĩa là "shoemaker" (người làm giày).)<ref>Skeat, W. W., ed. ''The Complete Works of Geoffrey Chaucer''. Oxford: Clarendon Press, 1899; Vol. I p. ix.</ref>

Năm 1359, trong giai đoạn đầu của [[chiến tranh Trăm năm]], [[Edward III của Anh|Edward III]] xâm lược Pháp và Chaucer đi vùng với [[Lionel Antwerp]], chồng của Elizabeth, như một thành viên [[Lịch sử quân đội Anh|quân đội Anh]]. Năm 1360, ông bị bắt trong cuộc bao vây của [[Rheims]], Edward đã trả 16 pound tiền chuộc,<ref>''Chaucer Life Records'', p. 24</ref> đó là một số tiền đáng kể, và Chaucer đã được thả.

Sau sự kiện trên, cuộc đời của Chaucer không được rõ, nhưng có vẻ ông đã đến Pháp, Tây Ban Nha, và [[Flanders]], có thể là một người đưa tinh và có lẽ ông đã hành hương đến [[Santiago de Compostela]]. Vào khoảng năm 1366, Chaucer cưới [[Philippa (de) Roet]]. Không biết chắc ông và Philippa có mấy người con, nhưng một vài nguồn nói có 3 hoặc 4. Con trai ông, [[Thomas Chaucer]], đã có một sự nghiệp lừng lẫy, là tổng quản cho 4 vị vua, phái viên đến Pháp, và phát ngôn viên của hạ viện An. Con gái Thomas, [[Alice de la Pole|Alice]], cưới [[William de la Pole, 1st Duke of Suffolk|Duke của Suffolk]]. Chắt của Thomas, [[John de la Pole, Earl of Lincoln]], là người thừa kế ngai vàng của [[Richard III của Anh|Richard III]] trước khi ông bị lật đổ. Những người con khác của Geoffrey có lẽ là Elizabeth Chaucy, một nữ tu ở [[Barking Abbey]].<ref>{{chú thích sách |url=http://books.google.com/?id=1ll6BuF4-kgC&pg=PA19&lpg=PA19&dq=%22elizabeth+chaucy%22 |title=Medieval English Nunneries, c. 1275 to 1535 |first=Eileen |last=Power |publisher=Biblo & Tannen Publishers |year=1988 |pages=19 |isbn=0-8196-0140-3 |access-date=19 Dec 2007}}</ref><ref>{{chú thích sách |url=http://books.google.com/?id=tgP7qB4Br-4C&pg=PA74&lpg=PA74&dq=%22elizabeth+chaucy%22 |title=Chaucer and His England |first=G. G. |last=Coulton |publisher=Kessinger Publishing |year=2006 |page=74 |access-date=19 Dec 2007 |isbn=978-1-4286-4247-8
}}</ref> Agnes, người phục vụ trong lễ đăng quang của [[Henry IV của Anh|Henry IV]]; và người con khác là Lewis Chaucer. Quyển "Treatise on the Astrolabe" của Chaucer được viết cho Lewis.<ref>Rossignol, Rosalyn. Chaucer A to Z: the essential reference to his life and works. New York: 1999. 72-73, 75-77.</ref>

== Danh sách tác phẩm ==
Các tác phẩm lớn sau được sắp xếp theo thứ tự thời gian nhưng các học giả vẫn còn tranh cãi về ngày tháng của phần lớn tác phẩm của Chaucer dạng tập hợp các truyện có thể đã được ghép nối từ rất lâu về trước.

==== Các tác phẩm chính ====
* Dịch cuốn ''[[Roman de la Rose]]'', có thể hiện nay là ''[[The Romance of the Rose]]''
* ''[[The Book of the Duchess]]''
* ''[[The House of Fame]]''
* ''[[Anelida and Arcite]]''
* ''[[Parlement of Foules]]''
* Dịch cuốn [[Anicius Manlius Severinus Boethius|Boethius]]' ''[[Consolation of Philosophy]]'' dưới tên ''[[Boece (Chaucer)|Boece]]''
* ''[[Troilus and Criseyde]]''
* ''[[The Legend of Good Women]]''
* ''[[Treatise on the Astrolabe]]''

==== Thơ ngắn ====
[[Tập tin:Balade to Rosemounde.jpg|nhỏ|''To Rosemounde'']]
* ''An ABC''
* ''Chaucers Wordes unto Adam, His Owne Scriveyn''
* ''The Complaint unto Pity''
* ''The Complaint of Chaucer to his Purse''
* ''The Complaint of Mars''
* ''The Complaint of Venus''
* ''A Complaint to His Lady''
* ''The Former Age''
* ''Fortune''
* ''Gentilesse''
* ''Lak of Stedfastnesse''
* ''Lenvoy de Chaucer a Scogan''
* ''Lenvoy de Chaucer a Bukton''
* ''Proverbs''
* ''To Rosemounde''
* ''Truth''
* ''Womanly Noblesse''

==== Thơ được cho là của Chaucer ====
* ''Against Women Unconstant''
* ''A Balade of Complaint''
* ''Complaynt D'Amours''
* ''Merciles Beaute''
* ''The Equatorie of the Planets'' - Một bản dịch thô một tác phẩm tiếng La tinh phát xuất từ một tác phẩm tiếng Ả Rập cùng tên. Nó là bản mô tả việc xây dựng và sử dụng một thứ có tên là 'equatorium planetarum', và được dùng để tính toán quỹ đạo và vị trí các hành tinh (vào thời điểm đó người ta tin rằng mặt trời quay quanh Trái Đất). Cuốn tương tự có tên ''[[Treatise on the Astrolabe]]'', được cho là không phải của Chaucer, bên cạnh một lời chú giải ghi tên Chaucer trong bản viết tay là bằng chứng chủ yếu để ghi công Chaucer. Tuy nhiên, bằng chứng về việc Chaucer viết cuốn sách vẫn còn nghi vấn, vì nó không kèm trong cuốn ''The Riverside Chaucer''. Nếu Chaucer không viết tác phẩm này, nó có thể do một người cùng thời đó viết.

==== Tác phẩm được Chaucer đề cập đến, được cho đã thất lạc ====
* ''Of the Wreched Engendrynge of Mankynde'', có thể là bản dịch cuốn ''De miseria conditionis humanae'' của [[Giáo hoàng Innôcentê III|Innocent III]]
* ''Origenes upon the Maudeleyne''
* ''The Book of the Leoun'' - Cuốn này được đề cập trong bản rút của Chaucer. Dường như ông đã viết một tác phẩm như vậy; một giả thuyết là tác phẩm dở quá nên nó thất lại, nhưng nếu vậy, Chaucer đã không đề cập đến nó.

==== Tác phẩm giả ====
* ''[[The Pilgrim's Tale]]''—Được viết vào thế kỷ 16 ám chỉ nhiều đến phong cách Chaucer
* ''[[The Plowman's Tale]]'' hay [http://www.lib.rochester.edu/camelot/teams/plwtlint.htm ''The Complaint of the Ploughman'']
* ''[[Pierce the Ploughman's Crede]]''
* [http://www.lib.rochester.edu/camelot/teams/plgtlint.htm ''The Ploughman's Tale'']
* [http://www.lib.rochester.edu/camelot/teams/sym4int.htm "La Belle Dame Sans Merci"]
* ''[http://www.lib.rochester.edu/camelot/teams/shoaf.htm The Testament of Love]''
* ''[[Jack Upland]]''

==== Tác phẩm sử dụng lại văn Chaucher ====
* ''[[God Spede the Plough]]''—Mượn 12 khổ thơ trong bài ''Monk's Tale'' của Chaucer

== Xem thêm ==
* [[Văn học]]
* [[Văn học Trung cổ]]

==Chú thích==
{{tham khảo|30em}}

== Tham khảo ==
* Skeat, W.W., ''The Complete Works of Geoffrey Chaucer''. Oxford: Clarendon Press, 1899.
* ''The Riverside Chaucer'', 3rd ed. Houghton-Mifflin, 1987 ISBN 0-395-29031-7
* ''Chaucer: Life-Records'', Martin M. Crow and Clair C. Olsen. (1966)
* Speirs, John, "Chaucer the Maker", London: Faber and Faber, 1951
* {{Chú thích sách |title=Chaucer |last=Ward |first=Adolphus W. |year=1907 |publisher=R. & R. Clark, Ltd |location=Edinburgh}}

== Liên kết ngoài ==
{{wikisource author}}
{{thể loại Commons|Geoffrey Chaucer}}
{{wikiquote}}
* {{gutenberg author|id=Geoffrey_Chaucer|name=Geoffrey Chaucer}}
* [http://www.poetryfoundation.org/archive/poet.html?id=1215 Poems by Geoffrey Chaucer at PoetryFoundation.org]
* ''[http://www.gutenberg.net/etext/6565 Chaucer's Official Life] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041009123648/http://www.gutenberg.net/etext/6565 |date=2004-10-09 }}'' by [[James Root Hulbert]]
* [http://www.bartleby.com/212/0703.html Early Editions of Chaucer]
* [http://www.umm.maine.edu/faculty/necastro/chaucer eChaucer: Full Texts, Modern Translation, and Easy-To-Use Concordance] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120430024040/http://www.umm.maine.edu/faculty/necastro/chaucer/ |date=2012-04-30 }}
* [http://www.bbc.co.uk/drama/canterburytales/ BBC television adaptation of certain of the Canterbury Tales]
* [http://www.bbc.co.uk/radio4/history/inourtime/inourtime_20060209.shtml Geoffrey Chaucer] - Radio broadcast, ''[[In Our Time (BBC Radio 4)|In Our Time]]'', 9 tháng 2 năm 2006, [[BBC Radio 4]] broadcast (includes link to Listen Again)
* [http://houseoffame.blogspot.com/ "Geoffrey Chaucer Hath a Blog" (A Chaucer parody blog)]
* [http://www.classicistranieri.com/english/etext00/cbtls12.zip The Canterbury Tales and Other Poems]
* [https://web.archive.org/web/20070217230712/http://uk.geocities.com/hashanayobel/o/oldeng.htm Chaucer's language: Glossary from the Canterbury Tales]
* [http://www.classicistranieri.com/english/etext95/troic10.zip Troilus and Creseyde]
* [http://oll.libertyfund.org/Home3/AuthorBioPage.php?recordID=0068 Chaucer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070416104132/http://oll.libertyfund.org/Home3/AuthorBioPage.php?recordID=0068 |date=2007-04-16 }} at ''The Online Library of Liberty''
* [http://www.ronaldecker.com/ct.htm The Canterbury Tales: A Complete Translation into Modern English] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928013922/http://www.ronaldecker.com/ct.htm |date=2007-09-28 }}
* {{chú thích
 |url=http://oll.libertyfund.org/index.php?option=com_content&task=view&id=883&Itemid=260
 |title=Chaucer's Life by Walter Skeat
 |publisher=The Online Library of Liberty
 |access-date=2009-06-10
 |archive-date=2010-11-07
 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101107023936/http://oll.libertyfund.org/index.php?option=com_content&task=view&id=883&Itemid=260
 }}
* [http://www.infobritain.co.uk/Chaucer.htm Info Britain - Chaucer, Biography and Visits] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091004125230/http://www.infobritain.co.uk/Chaucer.htm |date=2009-10-04 }}
'''Educational institutions'''
* [http://www.bl.uk/treasures/caxton/homepage.html Caxton's Chaucer] {{Webarchive|url=http://arquivo.pt/wayback/20090703211241/http://www.bl.uk/treasures/caxton/homepage.html |date=2009-07-03 }} Complete digitized texts of Caxton's two earliest editions of the Canterbury Tales from the British Library
* [http://www.cts.dmu.ac.uk/Caxtons/ Caxton's Canterbury Tales: The British Library Copies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120827121325/http://www.cts.dmu.ac.uk/Caxtons/ |date=2012-08-27 }} An online edition with complete transcriptions and images captured by the HUMI Project
* [http://www.unc.edu/depts/chaucer/ Chaucer Metapage] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071018040543/http://www.unc.edu/depts/chaucer/ |date=2007-10-18 }} - Project in addition to the 33rd International Congress of Medieval Studies
* [http://www.courses.fas.harvard.edu/~chaucer/index.html Chaucer Page] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110406104202/http://www.courses.fas.harvard.edu/~chaucer/index.html |date=2011-04-06 }} by [[Đại học Harvard|Harvard University]]
* [http://www.towson.edu/~duncan/chaucer/images.htm Three near-contemporary portraits of Chaucer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051122190314/http://www.towson.edu/%7Eduncan/chaucer/images.htm |date=2005-11-22 }}
* [http://www.courses.fas.harvard.edu/~chaucer/special/science/astro/index.html Astronomy & Astrology in Chaucer's Work] {{Webarchive|url=https://archive.today/20121205110134/http://www.courses.fas.harvard.edu/~chaucer/special/science/astro/index.html |date=2012-12-05 }}
* [http://special.lib.gla.ac.uk/exhibns/chaucer/works.html Chaucer and his works: Introduction to Chaucer and his works | Descriptions of books with images]
* [http://www.sitelistcentral.com/article/Geoffrey-Chaucers-art-of-Poetry-a5.html Geoffrey Chaucer’s art of Poetry] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090711183606/http://www.sitelistcentral.com/article/Geoffrey-Chaucers-art-of-Poetry-a5.html |date=2009-07-11 }}

{{sơ khai nhân vật Anh}}

{{Lifetime|1343|1400|Chaucer, Geoffrey}}

[[Thể loại:Công chức Anh]]
[[Thể loại:Chôn tại Westminster Abbey]]
[[Thể loại:Nhà chiêm tinh Anh]]
[[Thể loại:Nhà thơ Anh]]
[[Thể loại:Nhà thơ Hoàng gia Anh]]
[[Thể loại:Nhà thơ Trung cổ]]
[[Thể loại:Thành viên Nghị viện Anh trước năm 1707]]
[[Thể loại:Nhà thơ tiếng Anh Trung cổ]]
[[Thể loại:Thầy tướng]]
[[Thể loại:Tín đồ Công giáo người Anh]]
[[Thể loại:Người thành phố Luân Đôn]]
[[Thể loại:Nhà văn thế kỷ 14]]
[[Thể loại:Bài cơ bản dài trung bình]]
[[Thể loại:Sinh năm 1343]]
[[Thể loại:Mất năm 1400]]
[[Thể loại:Nhà văn từ Luân Đôn]]
[[Thể loại:Chôn cất tại tu viện Westminster]]