Vịnh Bắc Bộ
| Vịnh Bắc Bộ | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Tên tiếng Trung | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Phồn thể | 1. 東京灣 2. 北部灣 | ||||||||||||||
| Giản thể | 1. 东京湾 2. 北部湾 | ||||||||||||||
| Nghĩa đen | 1.Vịnh Bắc Bộ 2. Vịnh phía bắc | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tên tiếng Việt | |||||||||||||||
| Tiếng Việt | 1. Vịnh Bắc Bộ 2. Vịnh Bắc Phần 3. Vịnh Bắc Việt | ||||||||||||||
| Chữ Nôm | 1. 泳北部 2. 泳北分 3. 泳北越 | ||||||||||||||
Vịnh Bắc Bộ, trước năm 1975 còn được gọi là Vịnh Bắc Phần, Vịnh Đông Kinh hay Vịnh Bắc Việt là vịnh nằm giữa Việt Nam và Trung Quốc. Tên tiếng Anh quốc tế là Tonkin Gulf hay Gulf of Tonkin (n.đ. 'Vịnh Đông Kinh'), tên trong các tài liệu bằng tiếng Anh của Trung Quốc là Beibu Bay hoặc Beibu Gulf (giản thể: 北部湾; phồn thể: 北部灣; bính âm: Běibù Wān; nghĩa đen 'Bắc Bộ loan').
Địa lý
[sửa | sửa mã nguồn]Với diện tích khoảng 126.250 km², vịnh Bắc Bộ là nhánh tây bắc của Biển Đông và là một phần của Thái Bình Dương. Vịnh có hai cửa biển: eo biển Quỳnh Châu rộng 35,2 km giữa bán đảo Lôi Châu và Đảo Hải Nam thuộc Trung Quốc và cửa chính của vịnh được xác định là đường thẳng từ đảo Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị, Việt Nam và mũi Oanh Ca, Hải Nam, Trung Quốc, rộng 110 hải lý (khoảng 200 km). Trong phạm vi đó, Việt Nam có 763 km bờ vịnh, Trung Quốc có 695 km.
Vịnh Bắc Bộ tương đối nông (chiều sâu chưa tới 60m). Sông Hồng là con sông chính chảy vào vịnh này. Thành phố Hải Phòng và Vinh (tỉnh Nghệ An) thuộc Việt Nam và Bắc Hải (tỉnh Quảng Tây) thuộc Trung Quốc là những hải cảng chính trong vịnh. Đảo Hải Nam của Trung Quốc là bờ phía đông Vịnh. Các đảo nhỏ khác trong vịnh gồm đảo Bạch Long Vĩ, Cát Bà, của Việt Nam và Vị Châu, Tà Dương của Trung Quốc.
Các cảng chính
[sửa | sửa mã nguồn]- Cảng Cái Rồng, Quảng Ninh
- Cảng Hải Phòng, thành phố Hải Phòng
- Cảng Nghi Sơn, phường Nghi Sơn, Thanh Hóa
Lịch sử
[sửa | sửa mã nguồn]Sự kiện Vịnh Bắc Bộ
[sửa | sửa mã nguồn]Vịnh Bắc Bộ được biết đến trong chiến sử vì sự kiện Tháng 8, 1964, khi Tổng thống Mỹ Lyndon B. Johnson cho rằng lực lượng hải quân miền Bắc Việt Nam đã hai lần tấn công tàu khu trục "Maddox" của Mỹ tại Vịnh Bắc Bộ. Ông đã yêu cầu Quốc hội Mỹ thông qua nghị quyết Vịnh Bắc Bộ nhằm mở rộng chiến tranh Việt Nam và sự tham chiến của Hoa Kỳ. Sự kiện này được gọi là sự kiện Vịnh Bắc Bộ.
Kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XI (tháng 6 năm 2004) đã thông qua Hiệp định Phân định Vịnh Bắc Bộ phân định đường ranh giới biển giữa Việt Nam và Trung Quốc[1].
Vấn đề biên giới biển ở Vịnh Bắc Bộ
[sửa | sửa mã nguồn]Ngày 25 tháng 12 năm 2000, Việt Nam và Trung Quốc ký Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ. Hiệp định này có hiệu lực từ ngày 30 tháng 6 năm 2004, chính thức xác định đường biên giới biển giữa hai nước trong Vịnh Bắc Bộ.[2][3]
Ngày 1 tháng 3 năm 2024, Trung Quốc công bố “Tuyên bố về đường cơ sở lãnh hải ở phía bắc Vịnh Bắc Bộ”.[4][5][6][7] Việt Nam kêu gọi Trung Quốc tôn trọng luật pháp quốc tế.[4][7] Một năm sau, vào tháng 2 năm 2025, Việt Nam cũng công bố đường cơ sở để xác định chiều rộng lãnh hải ở Vịnh Bắc Bộ.[8]
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ "Xem ranh giới phân định". Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2006.
- ^ thông, Bộ Thông tin và Truyền. "Quá trình phân định biển trong Vịnh Bắc Bộ". Cổng Thông tin điện tử Bộ Thông tin và Truyền thông. Truy cập ngày 15 tháng 10 năm 2024.
- ^ Vietnam+ (VietnamPlus) (ngày 11 tháng 1 năm 2021). "Vietnam - China Boundary Delimitation Agreement in the Gulf of Tonkin". Vietnam+ (VietnamPlus) (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 10 năm 2024.
- ^ a b Camarena, Joaquin (ngày 9 tháng 4 năm 2024). "China Unveils New Baseline for Territorial Waters in Gulf of Tonkin". Atlas (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2024.
- ^ "中国政府就北部湾北部领海基线发表声明-新华网". ngày 4 tháng 3 năm 2024. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2024.
- ^ "China's new territorial sea baseline declaration in northern Beibu Gulf". Gard (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2024.
- ^ a b Trí, Dân (ngày 14 tháng 3 năm 2024). "Bộ Ngoại giao nói về đường cơ sở Trung Quốc tuyên bố ở vịnh Bắc Bộ". Báo điện tử Dân Trí. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2024.
- ^ "Việt Nam announces baseline for determining territorial sea width in the Gulf of Tonkin". Viet Nam News (bằng tiếng Anh). Thông tấn xã Việt Nam. Truy cập ngày 21 tháng 2 năm 2025.
Đọc thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Cooke, Nola; Li, Tana; Anderson, James A., biên tập (2011). The Tongking Gulf Through History. University of Pennsylvania Press. ISBN 9780812205022.
- Churchman, Catherine (2016). The People Between the Rivers: The Rise and Fall of a Bronze Drum Culture, 200–750 CE. Rowman & Littlefield. ISBN 9781442258617.
