Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “T-90”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Thêm dẫn chứng cho bài, sửa lại văn phong một chút
Dòng 1: Dòng 1:
{{cần thêm chú thích}}
{{for|các bài viết chủ đề khác có cùng tên T-90, xem [[T-90 (dẫn hướng)]]}}
{{for|các bài viết chủ đề khác có cùng tên T-90, xem [[T-90 (dẫn hướng)]]}}


Dòng 10: Dòng 9:
|origin =[[Nga]]
|origin =[[Nga]]
|used_by=[[Nga]], [[Ấn Độ]]
|used_by=[[Nga]], [[Ấn Độ]]
|designer= cục [[Uralvagonzavod|Kartsev-Venediktov]] ở nhà máy Uralvagonzavod
|designer= Phòng thiết kế [[Uralvagonzavod|Kartsev-Venediktov]] ở nhà máy Uralvagonzavod
|manufacturer= nhà máy [[Uralvagonzavod]]
|manufacturer= nhà máy [[Uralvagonzavod]]
|design_date =1993
|design_date =1993
Dòng 40: Dòng 39:
{{Post-Cold War tanks}}
{{Post-Cold War tanks}}


⚫
[[Xe tăng]] chiến tranh chủ lực T-90 là loại hiện đại nhất của quân đội [[Nga]], được sản xuất với số lượng ít vào năm [[1993]] và chính thức phục vụ trong quân đội Nga năm 1995, dựa trên kiểu mẫu đầu tiên được gọi là [[T-88]]. Mặc dù theo quan sát của các nước phương Tây, T-90 là một mẫu xe tăng hoàn toàn mới, nhưng thật ra nó là bản nâng cấp của [[xe tăng T-72]] và được trang bị một số thiết bị của [[T-80]]. Mặc dù chỉ là giải pháp tình thế, T-90 đã nhanh chóng trở thành mẫu tăng chủ lực của quân đội Nga và được nhiều nước trên thế giới ưa chuộng<ref>Theo Hoàng Hoài Sơn, báo Thanh niên ngày 19/01/2008</ref>.
⚫
[[Hình:Indian Army T-90.jpg|230px|nhỏ|[[Xe tăng T-90 Bhisma của Ấn Độ, sản xuất dựa trên T-90 S của Nga{{fact}}]]]]
⚫
[[Xe tăng]] chiến tranh chủ lực T-90 là loại hiện đại nhất của quân đội [[Nga]], được sản xuất với số lượng ít vào năm [[1993]] và chính thức phục vụ trong quân đội Nga năm 1995, dựa trên kiểu mẫu đầu tiên được gọi là [[T-88]]. T-90 là bản nâng cấp của [[xe tăng T-72]] với một số thiết bị của [[T-80]]. Mặc dù chỉ là giải pháp tình thế, T-90 đã nhanh chóng trở thành mẫu tăng chủ lực của quân đội Nga và được nhiều nước trên thế giới ưa chuộng.{{ref|uc}}


==Lịch sử ra đời và phát triển==
==Lịch sử ra đời và phát triển==
T-72 và T-80 là hai loại xe tăng nổi tiếng của thế giới và là niềm tự hào của bộ đội tăng thiết giáp Xô Viết, đã từng "làm mưa làm gió" trên chiến trường trong thập niên 70 và 80. Nhưng kể từ cuối thập niên 80 trở đi, chúng bắt đầu có dấu hiệu lạc hậu. Yêu cầu phát triển những mẫu tăng thế hệ mới hơn là cần thiết. Một vấn đề nữa là, trong hoàn cảnh nền kinh tế khủng hoảng sau khi Liên Xô tan rã, Nga không thể cùng một lúc sản xuất 2 loại tăng T-72 và T-80 với năng suất như trước.
T-72 và T-80 là hai loại xe tăng nổi tiếng của thế giới và là niềm tự hào của bộ đội tăng thiết giáp Xô Viết, đã từng "làm mưa làm gió" trên chiến trường trong thập niên 70 và 80. Nhưng kể từ cuối thập niên 80 trở đi, chúng bắt đầu có dấu hiệu lạc hậu và đến thập niên 1990 và 2000, những dấu hiệu lạc hậu đó đã trở nên rõ ràng hơn, thậm chí nhiều ý kiến cho rằng Nga đang trải qua "khủng hoảng xe tăng"<ref>http://vitinfo.com.vn/muctin/Quansu/TBQD/39026/default.aspx</ref>. Yêu cầu phát triển những mẫu tăng thế hệ mới hơn là cần thiết. Một vấn đề nữa là, trong hoàn cảnh nền kinh tế khủng hoảng sau khi Liên Xô tan rã, Nga không thể cùng một lúc sản xuất 2 loại tăng T-72 và T-80 với năng suất như trước mà chỉ chế tạo cầm chừng với số lượng nhỏ ([[Omsk Transmask]] chế tạo 5 chiếc [[T-80|T-80U]], [[Niznyl Tagil]] chế tạo 15 chiếc T-72, chưa kể một số chiếc khác được chế tạo với mục đích xuất khẩu). Ngay từ năm 1992, Bộ Quốc phòng Nga đã khẳng định rằng việc cùng sản xuất song song hai loại xe tăng này là không khả thi{{Fact|date=October 2008}}.


Giới quân sự Nga đã thực hiện một cuộc lựa chọn khó khăn: mẫu tăng mới sẽ dựa trên dòng "số lượng" T-72 hay dòng "chất lượng" T-80 ? Thế rồi cuộc chiến tranh Chesnia đã cho lời giải đáp: các mẫu T-80BV thế hiện cực kỳ kém cỏi trong cuộc chiến. Mặc dù tổn thất của quân Nga phần nhiều là do chiến thuật, do T-80BV không được trang bị đúng mức, và T-72 cũng chịu nhiều tổn thất trong cuộc chiến, nhưng T-80 thể hiện tệ hơn những gì mà giới quân sự Nga dự đoán. Các vấn đề lớn của T-80 vẫn còn đó: chi phí quá cao và động cơ quá ngốn nhiên liệu. Cuối cùng, mẫu T-72 được lấy làm nền tảng nâng cấp nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí. Tuy nhiên nhiều chi tiết kỹ thuật của các mẫu T-80 tân tiến vẫn được áp dụng cho mẫu tăng mới này, ví dụ hệ thống điều khiển bắn.
Giới quân sự Nga đã thực hiện một cuộc lựa chọn khó khăn: mẫu tăng mới sẽ dựa trên dòng "số lượng" T-72 hay dòng "chất lượng" T-80 ? Thế rồi cuộc chiến tranh Chesnia đã cho lời giải đáp: các mẫu T-80BV thế hiện cực kỳ kém cỏi trong cuộc chiến<ref>Zaloga 2000, trang 3.</ref>. Mặc dù tổn thất của quân Nga phần nhiều là do chiến thuật, do T-80BV không được trang bị đúng mức, và T-72 cũng chịu nhiều tổn thất trong cuộc chiến, nhưng T-80 thể hiện tệ hơn những gì mà giới quân sự Nga dự đoán. Các vấn đề lớn của T-80 vẫn còn đó: chi phí quá cao và động cơ quá ngốn nhiên liệu. Cuối cùng, mẫu T-72 được lấy làm nền tảng nâng cấp nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí. Tuy nhiên nhiều chi tiết kỹ thuật của các mẫu T-80 tân tiến vẫn được áp dụng cho mẫu tăng mới này.


[[Xe tăng]] chiến tranh chính yếu T-90, loại hiện đại nhất trong kho vũ khí quân đội [[Nga]], được sản xuất với số lượng ít vào năm [[1993]] và chính thức phục vụ trong quân đội Nga năm 1995, dựa trên kiểu mẫu đầu tiên được gọi là [[T-88]]. Chiếc T-90 được phát triển bởi Phòng thiết kế Kartsev-Venediktov tại Xưởng Vagonka ở Nizhniy Tagil. Ban đầu nó tên là T-72 BU, tức đơn thuần là một mẫu năng cấp của T-72BM, tuy nhiên sau khi chứng kiến cảnh T-72 bị đập tơi tả trong chiến tranh Iraq 1991 và chiến tranh Chechnya 1992, nó được sửa thành T-90 để không bị ảnh hưởng bởi "tiếng xấu" trên thị trường. Mới đầu nó được coi hoàn toàn là kiểu thiết kế mới, kiểu sản xuất hàng loạt trên thực tế dựa trên kiểu [[T-72|T-72BM]], với một số tính năng được thêm vào từ serie [[T-80]]. T-90 thể hiện một thế hệ mới về lớp bảo vệ thân và tháp pháo. Hai biến thể của nó T-90S và T-90E, đã được coi là những mẫu xuất khẩu hứa hẹn. Nhiều kế hoạch được đặt ra nhằm thay thế các mẫu xe tăng cũ bằng những chiếc T-90 tại Quân khu quân sự viễn đông. Năm 1997 đã có 107 chiếc T-90 được điều tới quân khu này.
Chiếc xe tăng này mang tên là T-90, nó cũng là loại tăng hiện đại nhất trong kho vũ khí quân đội [[Nga]], được sản xuất với số lượng nhỏ vào năm [[1993]] và chính thức phục vụ trong quân đội Nga năm 1995, dựa trên kiểu mẫu đầu tiên được gọi là [[T-88]]. Chiếc T-90 được phát triển bởi Phòng thiết kế Kartsev-Venediktov tại Xưởng Vagonka ở Nizhniy Tagil. Ban đầu nó tên là T-72BU, tức đơn thuần là một bản năng cấp của T-72BM, tuy nhiên sau khi chứng kiến cảnh T-72 bị đập tơi tả trong chiến tranh Iraq 1991 và chiến tranh Chechnya 1992, nó được sửa thành T-90 để không bị ảnh hưởng bởi "tiếng xấu" trên thị trường. Hệ thống điều khiển bắn tân tiến và phức tạp hơn của T-80 cũng được trang bị cho T-90 vì cùng lý do này.


Có cảm hứng từ [[T-72]], chiếc GPO Uralvagonzavod T-90 là loại tăng hiện đại nhất hiện nay trong quân đội Nga. Về hình dáng quy ước bên ngoài, T-90 có thể hiện sự nâng cấp ở mọi hệ thống, gồm cả súng chính. T-90 là một giải pháp tạm thời, trong giai đoạn chờ sự xuất hiện của chiếc [[Nizhny Tagil MBT]] mới vốn bị trì hoãn bởi thiếu hụt kinh phí. Lúc đầu được chế tạo nhờ chủ yếu ở giá thành thấp hơn, T-90 có thể vẫn sẽ được sản xuất với số lượng nhỏ giữ dây chuyền sản xuất tiếp tục hoạt động cho tới khi các mẫu thiết kế khác hoàn thành, ví dụ như [[T-95]] và T-80UM2 [[xe tăng Black Eagle|Black Eagle]].
T-90 là một giải pháp tạm thời, trong giai đoạn chờ sự xuất hiện của những chiếc xe tăng tân tiến sản xuất tại [[Nizhny Tagil]] và [[Omsk Transmask]] vốn bị trì hoãn bởi sự thiếu hụt kinh phí. Lúc đầu được chế tạo nhờ chủ yếu ở giá thành thấp hơn, T-90 có thể vẫn sẽ được sản xuất với số lượng nhỏ giữ dây chuyền sản xuất tiếp tục hoạt động cho tới khi các mẫu thiết kế khác hoàn thành, ví dụ như [[T-95]] và T-80UM2 [[xe tăng Black Eagle|Black Eagle]]. Có thể nói T-90 được xem là một bước đệm giữa hai thế hệ xe tăng của Nga.


Mặc dù chỉ là giải pháp tạm thời, T-90 lại tỏ ra hiệu quả trong con mắt của giới quân sự Nga hiện giờ, nhất là khi đối thủ cạnh tranh trực tiếp của nó là T-80 thể hiện quá yếu kém trong cuộc chiến tranh Chechnya nặm 1992. Tháng 1/1996, lãnh đạo Ban Giám đốc lược lượng Tăng thiết giáp thuộc Bộ Quốc phòng, tướng Alexandre Galkin cho biết T-90 đã được lựa chọn là nòng cốt của lực lượng Tăng thiết giáp Nga. Vài trăm chiếc đã được chế tạo, với nhiều ước tính khác nhau rằng hiện có từ 100 đến 300 chiếc đang được sử dụng, chủ yếu ở vùng viễn đông. Tuy nhiên do vấn đề kinh phí, các mẫu T-80 và T-72 cải tiến, như T-80U và T-72B vẫn được sử dụng song song với T-90 trong một vài năm nữa.
Mặc dù vậy, T-90 thật sự lại tỏ ra hiệu quả, ít ra là trong con mắt của giới quân sự Nga hiện giờ, đặc biệt khi đối thủ cạnh tranh trực tiếp của nó là T-80 thể hiện quá yếu kém trong cuộc chiến tranh Chechnya nặm 1992. Tháng 1/1996, lãnh đạo Ban Giám đốc lưc lượng Tăng thiết giáp trực thuộc Bộ Quốc phòng, tướng Alexandre Galkin cho biết T-90 đã được lựa chọn là nòng cốt của lực lượng Tăng thiết giáp Nga. Vài trăm chiếc đã được chế tạo, với nhiều ước tính khác nhau rằng hiện có từ 100 đến 300 chiếc đang được sử dụng, chủ yếu ở vùng Viễn Đông{{Fact|date=October 2008}}. Nhiều kế hoạch được đặt ra nhằm thay thế các mẫu xe tăng cũ bằng những chiếc T-90 tại Quân khu quân sự Viễn Đông. Đến giữa năm 1996 đã có 107 chiếc T-90 được điều tới nơi này<ref>http://www.fas.org/man/dod-101/sys/land/row/t-90.htm</ref><ref>Theo nguồn của ''James M. Warford, 'The Russian T-90S: Coming into Focus, Armor, September-October 1997, quoting Russian newspaper sources'', thì tháng 9 năm 1995, 107 chiếc xe tăng T-90 đã được sản xuất và trang bị ngay tại quân khu Siberia.</ref>. Và, hai biến thể xuất khẩu của nó T-90S và T-90E, cũng được đánh giá là rất hứa hẹn. Vì vậy, mặc dù T-95 sẽ được trang bị cho quân đội Nga vào năm 2009, T-90 vẫn được xem như là "xương sống" của bộ đội tăng thiết giáp Nga cho đến tận năm 2025. Tuy nhiên do vấn đề kinh phí, các mẫu T-80 và T-72 cải tiến, như T-80U và T-72BM vẫn tiếp tục được sử dụng song song với T-90 trong vòng vài năm tới dù chúng không còn được nâng cấp nữa.<ref>[http://en.rian.ru/russia/20080710/113700252.html Russia's new main battle tank to enter service 'after 2010'] - [[RIA Novosti]], July 10, 2008</ref><ref>http://vit.com.vn/Muctin/Quansu/TBQD/47123/default.aspx</ref>.

==Thông tin kỹ thuật==
[[Image:Т-90 (underwater).jpg|left|thumb|T-90 trong một cuộc thử nghiệm tại Nga.]]
Có cảm hứng từ [[T-72]], chiếc GPO Uralvagonzavod T-90 là loại tăng hiện đại nhất hiện nay trong quân đội Nga. Về hình dáng quy ước bên ngoài, T-90 có thể hiện sự nâng cấp ở mọi hệ thống, gồm cả súng chính. Lớp bảo vệ thân và tháp pháo cũng hoàn toàn là thế hệ mới.


===Vũ khí===
===Vũ khí===
T-90 vẫn giữ súng chính loại 125-mm 2A46-series của T-72 và T-80 có thể bắn APDS, phóng HEAT và HE-FRAG cũng như bom phóng hẹn giờ. Refleks 9M119 AT-11 SNIPER tên lửa dẫn đường bằng laser với một đầu nổ lõm (hollow-charge) có khả năng chống lại cả các mục tiêu có vỏ thép bảo vệ và các máy bay trực thăng tầm thấp. Tên lửa, có thể lọt vào 700-mm RHAe cho tới 4000 meters, tạo cho T-90 khả năng chiến đấu với các xe cộ khác và máy bay trực thăng trước khi những thứ này kịp chiến đấu với T-90. hệ thống kiểm soát bắn bằng máy tính và máy quét laser cùng ống ngắm nhiệt Agave của pháo thủ cho phép T-90 chiến đấu với các mục tiêu di động và vào buổi đêm. Tuy nhiên hệ thống ở thế hệ đầu tiên này có lẽ không có khả năng tương đương với các hệ thống của các đối thủ phương Tây. Chiếc xe tăng được lắp những thiết bị đặt mìn chính xác và một máy nạp đạn tự động đảm bảo tốc độ bắn nhanh của nó. Trang bị vũ khí thứ hai gồm một súng máy đồng trục 7.62mm PKT và một súng máy 12.7mm để đối phó với các mục tiêu trên không và trên bộ.
T-90 vẫn giữ súng chính loại 125-mm 2A46-series của T-72 và T-80 có thể bắn APDS, phóng HEAT và HE-FRAG cũng như bom phóng hẹn giờ. Refleks 9M119 AT-11 SNIPER tên lửa dẫn đường bằng laser với một đầu nổ lõm (hollow-charge) có khả năng chống lại cả các mục tiêu có vỏ thép bảo vệ và các máy bay trực thăng tầm thấp. Tên lửa, có thể lọt vào 700-mm RHAe cho tới 4000 meters, tạo cho T-90 khả năng tấn công và tiêu diệt các loại xe cơ giới khác và máy bay trực thăng trước khi những thứ này kịp tấn công với T-90. Hệ thống kiểm soát bắn bằng máy vi tính và máy quét laser cùng ống ngắm nhiệt Agave của pháo thủ cho phép T-90 chiến đấu với các mục tiêu di động và chiến đấu vào buổi đêm. Tuy nhiên hệ thống ở thế hệ đầu tiên này có lẽ không có khả năng tương đương với các hệ thống của các đối thủ phương Tây. Chiếc xe tăng được lắp những thiết bị đặt mìn chính xác và một máy nạp đạn tự động đảm bảo tốc độ bắn nhanh của nó. Trang bị vũ khí thứ hai gồm một đại liên đồng trục 7,62 ly PKT và một đại liên 12,7 ly để đối phó với các mục tiêu trên không và trên bộ.


===Giáp trụ và các thiết bị bảo vệ===
===Giáp trụ và các thiết bị bảo vệ===
T-90 có hình chiếu thấp giống như những tăng thời kỳ đầu của Nga, với một tháp pháo tròn thấp nằm chính giữa thân, nó được trang bị cả hệ thống bảo vệ chủ động và bị động biến T-90 thành chiếc tăng chiến đấu được bảo vệ tốt nhất trên thế giới. Lớp vỏ nghiêng được bao phủ bởi một lớp áo giáp bằng những viên gạch chất nổ (ERA) thế hệ hai, giống như phần tháp pháo. Lớp ERA này làm cho tháp pháo có mặt ngoài được tạo góc, với các viên gạch ERA tạo thành một bề ngoài “con trai bắt đạn” (clam shell). Các viên gạch ERA ở mái tháp pháo bảo vệ nó khỏi các vũ khí tấn công từ trên cao. Vỏ giáp bảo vệ của T-90 là giáp composite gồm nhiều lớp kim loại và gốm, được đánh giá là một tuyệt tác của các chuyên gia quân sự Nga.
T-90 có hình chiếu thấp giống như những tăng thời kỳ đầu của Nga, với một tháp pháo tròn thấp nằm chính giữa thân, nó được trang bị cả hệ thống bảo vệ chủ động và bị động biến T-90 thành chiếc tăng chiến đấu được bảo vệ tốt nhất trên thế giới. Lớp vỏ nghiêng được bao phủ bởi một lớp áo giáp bằng những viên gạch chất nổ (ERA) Kontakt-5 thế hệ hai, giống như phần tháp pháo. Lớp ERA này làm cho tháp pháo có mặt ngoài được tạo góc, với các viên gạch ERA tạo thành một bề ngoài “con trai bắt đạn” (clam shell). Các viên gạch ERA ở mái tháp pháo bảo vệ nó khỏi các vũ khí tấn công từ trên cao. Vỏ giáp bảo vệ của T-90 là giáp composite gồm nhiều lớp kim loại và gốm, được đánh giá là một tuyệt tác của các chuyên gia quân sự Nga. Vào năm 1999, một đợt kiểm tra về vỏ giáp của T-90 đã được tiến hành với các loại đạn được thử là RPG, tên lửa chống tăng ATGM và đạn APFSDS. Theo báo cáo, ATGM và APFSDS không thể phá hủy được chiếc T-90 được trang bị thêm gạch ERA Kontakt-5. Và giáp trụ của chiếc tăng này hoàn toàn ưu việt hơn một chiếc tăng T-80U tham gia cùng buổi kiểm tra hôm đó<ref>[http://russianarmor.info/Tanks/TRIALS/19991020.html "20.10.1999 T-80U and T-90 Protection Trials (Vasily Fovanov)"]</ref>.


T-90 được trang bị hệ thống đo ngăn chặn optronic TShU-1-7 Shtora-1 được thiết kể để phá hoại sự chỉ định mục tiêu bằng laser và thiết bị đo xa của ATGM đang bay đến. T-90 cũng được trang bị một thiết bị cảnh báo laser giúp cảnh bảo kíp lái khi xe đang bị chiếu lase. Shtora-1 là một thiết bị làm nhiễu âm điện quang (electro-optical) làm nhiễu quyền điều khiển đường ngắm (SACLOS) bán tự động tên lửa có điều khiển chống tăng, máy dò laser và máy chỉ thị mục tiêu của kẻ địch. Shtora-1 là một hệ thống tiêu diệt mềm, hay hệ thống trả đũa. Nó hiệu quả nhất khi được sử dụng cùng với một hệ thống tiêu diệt cứng như Arena. Trong Triển lãm quốc phòng quốc tế (IDEX) được tổ chức tại Abu Dhabi năm 1995, hệ thống này được trưng bày với một MBT của Nga. Sự ứng dụng đầu tiên được biết tới của hệ thống này là Russian T-90 MBT vốn đã được sử dụng trong quân đội Nga năm 1993. Shtora-1 hiện được lắp đặt trên T-80UK, T-80U, T-84(ukraine) và T-90 MBT. Tuy nhiên T-90 "Bhisma" của Ấn Độ lại không được trang bị Shtora.
T-90 là xe tăng đầu tiên được trang bị hệ thống đo ngăn chặn optronic TShU-1-7 Shtora-1 được thiết kể để phá hoại sự chỉ định mục tiêu bằng laser và thiết bị đo xa của ATGM đang bay đến. T-90 cũng được trang bị một thiết bị cảnh báo laser giúp cảnh bảo kíp lái khi xe đang bị chiếu laser. Shtora-1 là một thiết bị làm nhiễu âm điện quang (electro-optical) làm nhiễu quyền điều khiển đường ngắm (SACLOS) bán tự động tên lửa có điều khiển chống tăng, máy dò laser và máy chỉ thị mục tiêu của kẻ địch. Shtora-1 là một hệ thống tiêu diệt mềm, hay hệ thống trả đũa. Nó hiệu quả nhất khi được sử dụng cùng với một hệ thống tiêu diệt cứng như Arena. Trong Triển lãm quốc phòng quốc tế (IDEX) được tổ chức tại Abu Dhabi năm 1995, hệ thống này được trưng bày với một MBT của Nga.


Hệ thống Shtora-1 bao gồm bốn thành phần chủ yếu, trạm giao diện điện quang, gồm một đài làm nhiễu âm, một thiết bị điều biến, và thanh điều khiển; một bảng làm nổ lựu đạn ở mỗi bên tháp pháo có thể gây nổ lựu đạn bằng cách phun ra một lớp màn sương; một hệ thống cảnh báo laser với các đầu chính xác và thô (with precision and coarse heads); một hệ thống kiểm soát gồm thanh kiểm soát, thiết bị vi xử lý và thanh điều khiển bằng tay. Thiết bị này xử lý thông tin từ các cảm biến và kích hoạt hệ thống phun màn sương. Hai đèn hồng ngoại, mỗi cái ở một bên của súng chính, sẽ liên tục tục phát ra xung hồng ngoại theo quy tắc để làm nhiễu khi phát hiện có ATGM đang bay tới. Shtora-1 có trường quan sát tới 360 độ theo chiều ngang và từ -5 đến +25 độ theo chiều dọc. Nó có mười hai máy phóng màn sương cân nặng 400 kg. Màn sương chỉ chưa cần tới 3 giây đã có thể hình thành và kéo dài khoảng 20 giây. Phạm vi triển khai của màn sương từ 50—70 mét.
Hệ thống Shtora-1 bao gồm bốn thành phần chủ yếu, trạm giao diện điện quang, gồm một đài làm nhiễu âm, một thiết bị điều biến, và thanh điều khiển; một bảng làm nổ lựu đạn ở mỗi bên tháp pháo có thể gây nổ lựu đạn bằng cách phun ra một lớp màn sương; một hệ thống cảnh báo laser với các đầu chính xác và thô (with precision and coarse heads); một hệ thống kiểm soát gồm thanh kiểm soát, thiết bị vi xử lý và thanh điều khiển bằng tay. Thiết bị này xử lý thông tin từ các cảm biến và kích hoạt hệ thống phun màn sương. Hai đèn hồng ngoại, mỗi cái ở một bên của súng chính, sẽ liên tục tục phát ra xung hồng ngoại theo quy tắc để làm nhiễu khi phát hiện có ATGM đang bay tới. Shtora-1 có trường quan sát tới 360 độ theo chiều ngang và từ -5 đến +25 độ theo chiều dọc. Nó có mười hai máy phóng màn sương cân nặng 400 kg. Màn sương chỉ chưa cần tới 3 giây đã có thể hình thành và kéo dài khoảng 20 giây. Phạm vi triển khai của màn sương từ 50—70 mét.

Ngoài T-90, Shtora-1 hiện còn được lắp đặt trên T-80UK, T-80U, T-84 của [[Ukraina|Uy Kiên]]. Tuy nhiên T-90 "Bhisma" của Ấn Độ lại không được trang bị Shtora.


===Tính cơ động===
===Tính cơ động===
T-90 có động cơ diesel đa nhiên liệu V-84MS 618 kW (840 hp) bốn thì V-12 piston, có thể chạy bằng T-2, TS-1 kerosene và A-72 benzine. Động cơ này cho tỷ lệ sức mạnh trên trọng lượng chỉ đạt 18.06 hp/ton, kém đáng kể so với loại T-80 và T-84. Kíp lái có thể chuẩn bị thiết bị lội nước trong 20 phút với chướng ngại nước sâu 5m. Xe tăng cũng được lắp hệ thống bảo vệ NBC và thiết bị quét mìn. Tuy nhiên, do khôi lượng thấp (47 tấn so với 61 tấn của M1 Abrams và 48 tấn của T-84), xe tăng T-90 vẫn đạt được tốc độ đáng kể, có thể ngang ngửa với "xe tăng bay" T-80 và T-84.
T-90 có động cơ diesel đa nhiên liệu V-84MS 840 [[mã lực]] (618 kW) bốn thì V-12 piston, có thể chạy bằng nhiên liệu T-2, TS-1 kerosene và A-72 benzine. Động cơ này cho tỷ lệ sức mạnh trên trọng lượng chỉ đạt 18,06 hp/tấn, kém đáng kể so với loại T-80 và T-84. Về sau, T-90 và các mẫu T-72 mới được trang bị các động cơ mạnh hơn như V-92 950 mã lực và V-96 1100 mã lực, cuối cùng nâng tỷ lệ này lên 23,7 mã lực/tấn, mặc dù vẫn còn kém so với T-84. Tuy nhiên, do khôi lượng thấp (47 tấn so với 61 tấn của M1 Abrams và 48 tấn của T-84), xe tăng T-90 vẫn đạt được tốc độ đáng kể, có thể ngang ngửa với "xe tăng bay" T-80 và T-84. Kíp lái còn có thể chuẩn bị thiết bị lội nước trong 20 phút với chướng ngại nước sâu 5m. Xe tăng cũng được lắp hệ thống bảo vệ NBC và thiết bị quét mìn.


===Tính an toàn===
===Tính an toàn===
Tuy nhiên, cũng như các xe tăng khác của Liên Xô, T-90 bị phàn nàn thường xuyên về khả năng bảo đảm tính mạng cho các binh sĩ trong xe tăng. Cụ thể là, khoang chứa đạn của T-90 không được đặt trong một ngăn cách biệt an tòan với các binh sĩ. Hậu quả là khi xe tăng bị bắn trúng và bị thương, thùng đạn sẽ nổ, mảnh đạn sẽ gây thương vong cho binh lính trong xe. Các nhược điểm này nghe đâu sẽ được sửa đổi trong các xe tăng [[T-95]] và [[Xe tăng Black Eagle|Black Eagle]].
Tuy nhiên, cũng như các xe tăng khác của Liên Xô và Nga, T-90 bị phàn nàn thường xuyên về khả năng bảo đảm tính mạng cho các binh sĩ trong xe tăng. Cụ thể là, khoang chứa đạn của T-90 không được đặt trong một ngăn cách biệt an tòan với các binh sĩ. Hậu quả là khi xe tăng bị bắn trúng và bị thương, thùng đạn sẽ nổ, mảnh đạn sẽ gây thương vong cho binh lính trong xe. Các nhược điểm này sẽ được sửa đổi trong các xe tăng [[T-95]] và [[Xe tăng Black Eagle|Black Eagle]].


==Các biến thể==
==Các biến thể==

Có ít nhất ba biến thể khác nhau của T-90. Người Nga xác nhận sự tồn tại của một mẫu dành cho xuất khẩu vào tháng Sáu 1996 với các trang bị và động cơ đã bị biến đổi, và người Nga cũng đã chuẩn bị sản xuất hai kiểu T-90S (hay “C” một số khi dùng khi không dịch tiếng Kirin) và biến thể xe chỉ huy T-90SK. Xe chỉ huy T-90K khác về thiết bị radio và thiết bị lội nước và một hệ thống nổ từ xa Ainet để chống lại đạn HEF. Cũng có một số tham khảo về một kiểu T-90E, nhưng vẫn chưa được chứng minh.
Có ít nhất ba biến thể khác nhau của T-90. Người Nga xác nhận sự tồn tại của một mẫu dành cho xuất khẩu vào tháng Sáu 1996 với các trang bị và động cơ đã bị biến đổi, và người Nga cũng đã chuẩn bị sản xuất hai kiểu T-90S (hay “C” một số khi dùng khi không dịch tiếng Kirin) và biến thể xe chỉ huy T-90SK. Xe chỉ huy T-90K khác về thiết bị radio và thiết bị lội nước và một hệ thống nổ từ xa Ainet để chống lại đạn HEF. Cũng có một số tham khảo về một kiểu T-90E, nhưng vẫn chưa được chứng minh.


===Ấn Độ và T-90 Bhisma===
===Ấn Độ và T-90 Bhisma===
⚫
[[Hình:Indian Army T-90.jpg|230px|nhỏ|Xe tăng T-90 Bhisma của Ấn Độ, sản xuất dựa trên T-90S của Nga]]
Vào giữa năm 2000 Ấn Độ đặt kế hoạch sở hữu tăng T-90 sau sự thất bại trong việc phát triển mẫu tăng nội địa Arjun, dựa trên các thử nghiệm xa trường đã hoàn thành. Yêu cầu mua hàng đã được đặt ra cho 124 tăng Arjun thông qua Tổ chức phát triển nghiên cứu quốc phòng. Năm 2001 Ấn Độ mua 310 T-90S, trong đó có 120 chiếc đã hoàn thành, 100 chiếc đã lắp đặt xong các thiết bị cơ bản, còn 90 chiếc mới hoàn tất một nửa. T-90 được chọn vì nó là bản nâng cấp của mẫu T-72 mà Ấn Độ đả sử dụng thành thục, và là một đối trọng quan trọng của [[T-80|T-80UD]] và [[T-84]] của Pakistan. Giá trị của hợp đồng lên tới 750 tỉ USD, bao gồm cả chi phí chuyển nhượng công nghệ và các hệ thống vũ khí của T-90. Ngày 26/10/2006, một hợp đồng T-90S trị giá 800 tỉ USD cũng được ký kết.
Hợp đồng bán các loại xe tăng [[T-80UD]] và [[T-84]] của [[Ukraina|Uy Kiên]] cho [[Pakistan]] đã khiến cho Ấn Độ, đối thủ truyền kiếp của Pakistan lo lắng. Vì vậy, rõ ràng Ấn Độ cần một loại xe tăng mới nhằm tạo một đối trọng với T-80UD và T-84. Sự thất bại trong việc phát triển mẫu tăng nội địa Arjun đã khiến Ấn Độ đặt kế hoạch sở hữu tăng T-90 vào giữa năm 2000 dựa trên các thử nghiệm xa trường đã hoàn thành. Yêu cầu mua hàng đã được đặt ra cho 124 tăng Arjun thông qua Tổ chức phát triển nghiên cứu quốc phòng. Năm 2001 Ấn Độ mua 310 T-90S, trong đó có 120 chiếc đã hoàn thành, 100 chiếc đã lắp đặt xong các thiết bị cơ bản, còn 90 chiếc mới hoàn tất một nửa. T-90 được chọn vì nó là bản nâng cấp của mẫu T-72 mà Ấn Độ đả sử dụng thành thục, và là một đối trọng quan trọng của [[T-80|T-80UD]] và [[T-84]] của Pakistan. Giá trị của hợp đồng lên tới 750 tỉ USD, bao gồm cả chi phí chuyển nhượng công nghệ và các hệ thống vũ khí của T-90. Ngày 26/10/2006, một hợp đồng T-90S trị giá 800 tỉ USD cũng được ký kết.


⚫
Đồng thời, vào năm 2006-2007, Ấn Độ cũng đã tiến hành sản xuất mẫu T-90 "Bhisma" nội địa với sự giúp đỡ của các chuyên gia Pháp và Nga. Tuy nhiên trong quá trình phát triển và sản xuất, một số trục trặc cũng phát sinh, thí dụ như thiết bị nhìn hồng ngoại của Pháp không thích hợp với một quốc gia có khí hậu nóng như Ấn Độ<ref>Dunnigan, James. [http://www.strategypage.com/dls/articles2006/2006624232423.asp "Get the T-90s Out of the Kitchen"], ''StrategyPage'', [[ngày 24 tháng 4]] năm [[2006]].</ref>. Dù sao, năm 2006 nhà máy quân sự Ordance đã nhận giải thưởng trị giá 2,5 tỉ USD của chính phủ vì thành tích đã sản xuất hơn 1000 xe tăng Bhisma. Cần chú ý là các mẫu T-90 Ấn Độ sản xuất không có hệ thống Shtora, mặc dù có thông tin cho rằng một hợp đồng sản xuất phiên bản mới hơn được trang bị hệ thống này hiện đang được bàn thảo<ref>[http://russianarmor.info/Tanks/MBT/t-90.html T-90 Main Battle Tank<!-- Bot generated title -->]</ref>.
Cần chú ý là các mẫu T-90 Ấn Độ không có hệ thống Shtora.

⚫
Vào năm 2006-2007, Ấn Độ cũng đã tiến hành sản xuất mẫu T-90 "Bhisma" nội địa với sự giúp đỡ của các chuyên gia Pháp và Nga. Tuy nhiên trong quá trình phát triển và sản xuất, một số trục trặc cũng phát sinh, thí dụ như thiết bị nhìn hồng ngoại của Pháp không thích hợp với một quốc gia có khí hậu nóng như Ấn Độ. Dù sao, năm 2006 nhà máy quân sự Ordance đã nhận giải thưởng trị giá 2,5 tỉ USD của chính phủ vì thành tích đã sản xuất hơn 1000 xe tăng Bhisma.




Dòng 92: Dòng 94:
==Số lượng phục vụ==
==Số lượng phục vụ==
*[[Nga]]: 598 T-90, 246 T-90A, 300 T-72 nâng cấp theo chuẩn của T-90. Đến giữa năm 2009 sẽ là 1400 chiếc.
*[[Nga]]: 598 T-90, 246 T-90A, 300 T-72 nâng cấp theo chuẩn của T-90. Đến giữa năm 2009 sẽ là 1400 chiếc.
*Algeria: 180 xe tăng T-90 bán cho Algeria đã được sản xuất tại Nga.
*[[Algeria]]: 180 xe tăng T-90 bán cho Algeria đã được sản xuất tại Nga.
*[[Ấn Độ]]: 310 T-90S, cộng với 340 T-90S sắp sửa chuyển từ Nga sang Ấn Độ và hơn 1000 T-90 "Bhisma" sản xuất tại Ấn.
*[[Ấn Độ]]: 310 T-90S, cộng với 340 T-90S sắp sửa chuyển từ Nga sang Ấn Độ và hơn 1000 T-90 "Bhisma" sản xuất tại Ấn.
*[[CHDCND Triều Tiên]]: 1 chiếc vào tháng 8/2001.
*[[CHDCND Triều Tiên]]: 1 chiếc vào tháng 8/2001.
*[[Ả Rập Xê Út]]: theo nhật báo Nga ''Kommersant'', nước này hiện đang đặt mua 150 chiếc T-90S của Nga<ref> Guy Faulconbridge, “[http://www.iht.com/articles/reuters/2008/07/15/europe/OUKWD-UK-RUSSIA-SAUDI-IRAN.php Saudi offers Russia arms deal to curb Iran ties: paper]” Reuters, ngày 15 tháng 7 năm 2008.</ref>.
*Ả Rập Xê Út: đặt mua 150 chiếc T-90.
*[[Venezuela]]: tổng thống [[Hugo Chavez]] đã bày tỏ mong muốn "thay thế những chiếc xe tăng chiến đấu chủ lực AMX-30 đã cũ bằng 50-100 chiếc tăng T-90 sản xuất tại Nga"<ref>Jack Sweeney “[http://www.spacewar.com/reports/Analysis_Venezuela_buys_Russian_tanks_999.html Venezuela buys Russian aircraft, tanks to boost power]”. UPI.com, 15 October 2008.</ref>.


==Chú thích==
==Chú thích==
⚫
{{reflist|2}}
:{{note|uc}}Theo Hoàng Hoài Sơn, báo Thanh niên ngày 19/01/2008.
⚫
{{reflist}}


==Tài liệu tham khảo==
==Tài liệu tham khảo==
* Mallika, Joseph (2004) “Issue Brief No. 19: T-90S ‘Bhishma’”. Institute of Peace and Conflict Studies. URL accessed 2006-07-24.
* Mallika, Joseph (2004) “[http://www.ipcs.org/printIssueBrief.jsp?status=publications&status1=issue&mod=d&check=22&try=true Issue Brief No. 19: T-90S ‘Bhishma’]”. Institute of Peace and Conflict Studies. URL accessed 2006-07-24.
* Sewell, Stephen "Cookie" (July–August 1998). "Why Three Tanks?" Armor 108 (4):21. (PDF format)
* {{wikicite | id= Sewell-1998 | reference= Sewell, Stephen "Cookie" (July–August 1998). [http://www.knox.army.mil/center/ocoa/ArmorMag/ja98/4sewell98.pdf "Why Three Tanks?"] ''Armor'' 108 (4):21. (PDF format) }}
* Zaloga, Steven and David Markov (2000), ''Russia's T-80U Main Battle Tank'', Hong Kong: Concord, ISBN 962-361-656-2.

==Liên kết ngoài==
⚫
{{commons}}
* [http://www.bharat-rakshak.com/LAND-FORCES/Army/Images-MBT6.html T-90S Main Battle Tank] &mdash; Bharat Rakshak
* [http://www.uvz.ru/eng/ Uralvagonzavod Trang web Anh ngữ của nhà sản xuất T-90]
* [http://www.uvz.ru/rus/index_1024.htm Trang web tiếng Nga của nhà sản xuất T-90]
* [http://www.uvz.ru/eng/edata/euvz/eprodukt/mprod/t_90.htm Trang web tiếng Anh của T-90]
* [http://www.fas.org/man/dod-101/sys/land/row/t-90.htm The T-90 tank by the Federation of American Scientists]
* [http://www.fprado.com/armorsite/T-90S.htm T-90S Main Battle Tank] tại trang web Armor Site
* [http://www.rbs.ru/exhibition/uralexpoarms/2000/video/t90.mpg Main battle tank T-90: Firing sample]
* [http://www.globalsecurity.org/military/world/russia/t-90.htm Main battle tank T-90] tại GlobalSecurity.org
* [http://frontierindia.net/t-90-s-is-a-dud-it-cant-fire-far-enough T-90S is a Dud, it can’t fire far enough]

== Xem thêm ==
* [[Đạn pháo nòng trơn 125 ly]]
* [[Xe tăng Black Eagle]]
* [[Danh sách xe tăng]]
⚫
* [[Danh sách xe tăng Nga- Liên Xô]]
* [[M-2001]], [[M-95 Degman]]
* [[P'okpoong-Ho|Xe tăng Cuồng Phong Hổ]]



⚫
==Xe tăng Nga, Liên Xô==
{{PostWWIISovietAFVS}}
{{PostWWIISovietAFVS}}
⚫
{{commons|T-90}}


[[Thể loại:Xe tăng Liên Xô và Nga]]
[[Thể loại:Xe tăng Liên Xô và Nga]]

Phiên bản lúc 16:55, ngày 13 tháng 11 năm 2008

Đối với các bài viết chủ đề khác có cùng tên T-90, xem T-90 (dẫn hướng), xem T-90 (định hướng).
T-90
Xe tăng T-90S của Nga
LoạiXe tăng chiến đấu chủ lực
Nơi chế tạoNga
Lược sử hoạt động
Sử dụng bởiNga, Ấn Độ
Lược sử chế tạo
Người thiết kếPhòng thiết kế Kartsev-Venediktov ở nhà máy Uralvagonzavod
Năm thiết kế1993
Nhà sản xuấtnhà máy Uralvagonzavod
Giá thành35,226,000 rúp
1,371,000 USD[cần dẫn nguồn]
Giai đoạn sản xuất1995 - nay
Thông số
Khối lượng46,5 tấn
Chiều dài9,53 mét (31,27 feet)
Chiều rộng3,78 mét (9,12 feet)
Chiều cao2,22 mét (7,28 feet)
Kíp chiến đấu3
Phương tiện bọc thépGiáp hỗn hợp tuyệt mật, kết hợp giữa thép-vật liệu compostie-giáp phản ứng
Vũ khí
chính
Pháo 125 ly nòng trơn với khả năng bắn ATGM thường là loại 9M119 Svir
Vũ khí
phụ
Đại liên đồng trục 7,62 ly
Đại liên phòng không 12,7 ly
Động cơSử dụng các loại động cơ Diesel 12 xilanh, như:
Mẫu 84 V-84[1]

V-92[1]
V-96[1]
840 mã lực (626 kW) đối với động cơ Mẫu 84 V-84[1]
950 mã lực (708 kW) đối với động cơ V-92[1]

1100 mã lực (820 kW) đối với động cơ V-96[1]
Công suất/trọng lượng18,1 mã lực/tấn (13.5 kW/tấn) đối với động cơ Mẫu 84 V-84

20,4 hp/tấn (15.2 kW/tấn) đối với động cơ V-92

23,7 hp/tấn (17.6 kW/tấn) đối với động cơ V-96
Hệ thống treobánh xích
Tầm hoạt động650 cấy số[1]
Tốc độ65 cây số/giờ[2]

Xe tăng chiến tranh chủ lực T-90 là loại hiện đại nhất của quân đội Nga, được sản xuất với số lượng ít vào năm 1993 và chính thức phục vụ trong quân đội Nga năm 1995, dựa trên kiểu mẫu đầu tiên được gọi là T-88. Mặc dù theo quan sát của các nước phương Tây, T-90 là một mẫu xe tăng hoàn toàn mới, nhưng thật ra nó là bản nâng cấp của xe tăng T-72 và được trang bị một số thiết bị của T-80. Mặc dù chỉ là giải pháp tình thế, T-90 đã nhanh chóng trở thành mẫu tăng chủ lực của quân đội Nga và được nhiều nước trên thế giới ưa chuộng[2].

Lịch sử ra đời và phát triển

T-72 và T-80 là hai loại xe tăng nổi tiếng của thế giới và là niềm tự hào của bộ đội tăng thiết giáp Xô Viết, đã từng "làm mưa làm gió" trên chiến trường trong thập niên 70 và 80. Nhưng kể từ cuối thập niên 80 trở đi, chúng bắt đầu có dấu hiệu lạc hậu và đến thập niên 1990 và 2000, những dấu hiệu lạc hậu đó đã trở nên rõ ràng hơn, thậm chí nhiều ý kiến cho rằng Nga đang trải qua "khủng hoảng xe tăng"[3]. Yêu cầu phát triển những mẫu tăng thế hệ mới hơn là cần thiết. Một vấn đề nữa là, trong hoàn cảnh nền kinh tế khủng hoảng sau khi Liên Xô tan rã, Nga không thể cùng một lúc sản xuất 2 loại tăng T-72 và T-80 với năng suất như trước mà chỉ chế tạo cầm chừng với số lượng nhỏ (Omsk Transmask chế tạo 5 chiếc T-80U, Niznyl Tagil chế tạo 15 chiếc T-72, chưa kể một số chiếc khác được chế tạo với mục đích xuất khẩu). Ngay từ năm 1992, Bộ Quốc phòng Nga đã khẳng định rằng việc cùng sản xuất song song hai loại xe tăng này là không khả thi[cần dẫn nguồn].

Giới quân sự Nga đã thực hiện một cuộc lựa chọn khó khăn: mẫu tăng mới sẽ dựa trên dòng "số lượng" T-72 hay dòng "chất lượng" T-80 ? Thế rồi cuộc chiến tranh Chesnia đã cho lời giải đáp: các mẫu T-80BV thế hiện cực kỳ kém cỏi trong cuộc chiến[4]. Mặc dù tổn thất của quân Nga phần nhiều là do chiến thuật, do T-80BV không được trang bị đúng mức, và T-72 cũng chịu nhiều tổn thất trong cuộc chiến, nhưng T-80 thể hiện tệ hơn những gì mà giới quân sự Nga dự đoán. Các vấn đề lớn của T-80 vẫn còn đó: chi phí quá cao và động cơ quá ngốn nhiên liệu. Cuối cùng, mẫu T-72 được lấy làm nền tảng nâng cấp nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí. Tuy nhiên nhiều chi tiết kỹ thuật của các mẫu T-80 tân tiến vẫn được áp dụng cho mẫu tăng mới này.

Chiếc xe tăng này mang tên là T-90, nó cũng là loại tăng hiện đại nhất trong kho vũ khí quân đội Nga, được sản xuất với số lượng nhỏ vào năm 1993 và chính thức phục vụ trong quân đội Nga năm 1995, dựa trên kiểu mẫu đầu tiên được gọi là T-88. Chiếc T-90 được phát triển bởi Phòng thiết kế Kartsev-Venediktov tại Xưởng Vagonka ở Nizhniy Tagil. Ban đầu nó tên là T-72BU, tức đơn thuần là một bản năng cấp của T-72BM, tuy nhiên sau khi chứng kiến cảnh T-72 bị đập tơi tả trong chiến tranh Iraq 1991 và chiến tranh Chechnya 1992, nó được sửa thành T-90 để không bị ảnh hưởng bởi "tiếng xấu" trên thị trường. Hệ thống điều khiển bắn tân tiến và phức tạp hơn của T-80 cũng được trang bị cho T-90 vì cùng lý do này.

T-90 là một giải pháp tạm thời, trong giai đoạn chờ sự xuất hiện của những chiếc xe tăng tân tiến sản xuất tại Nizhny Tagil và Omsk Transmask vốn bị trì hoãn bởi sự thiếu hụt kinh phí. Lúc đầu được chế tạo nhờ chủ yếu ở giá thành thấp hơn, T-90 có thể vẫn sẽ được sản xuất với số lượng nhỏ giữ dây chuyền sản xuất tiếp tục hoạt động cho tới khi các mẫu thiết kế khác hoàn thành, ví dụ như T-95 và T-80UM2 Black Eagle. Có thể nói T-90 được xem là một bước đệm giữa hai thế hệ xe tăng của Nga.

Mặc dù vậy, T-90 thật sự lại tỏ ra hiệu quả, ít ra là trong con mắt của giới quân sự Nga hiện giờ, đặc biệt khi đối thủ cạnh tranh trực tiếp của nó là T-80 thể hiện quá yếu kém trong cuộc chiến tranh Chechnya nặm 1992. Tháng 1/1996, lãnh đạo Ban Giám đốc lưc lượng Tăng thiết giáp trực thuộc Bộ Quốc phòng, tướng Alexandre Galkin cho biết T-90 đã được lựa chọn là nòng cốt của lực lượng Tăng thiết giáp Nga. Vài trăm chiếc đã được chế tạo, với nhiều ước tính khác nhau rằng hiện có từ 100 đến 300 chiếc đang được sử dụng, chủ yếu ở vùng Viễn Đông[cần dẫn nguồn]. Nhiều kế hoạch được đặt ra nhằm thay thế các mẫu xe tăng cũ bằng những chiếc T-90 tại Quân khu quân sự Viễn Đông. Đến giữa năm 1996 đã có 107 chiếc T-90 được điều tới nơi này[5][6]. Và, hai biến thể xuất khẩu của nó T-90S và T-90E, cũng được đánh giá là rất hứa hẹn. Vì vậy, mặc dù T-95 sẽ được trang bị cho quân đội Nga vào năm 2009, T-90 vẫn được xem như là "xương sống" của bộ đội tăng thiết giáp Nga cho đến tận năm 2025. Tuy nhiên do vấn đề kinh phí, các mẫu T-80 và T-72 cải tiến, như T-80U và T-72BM vẫn tiếp tục được sử dụng song song với T-90 trong vòng vài năm tới dù chúng không còn được nâng cấp nữa.[7][8].

Thông tin kỹ thuật

T-90 trong một cuộc thử nghiệm tại Nga.

Có cảm hứng từ T-72, chiếc GPO Uralvagonzavod T-90 là loại tăng hiện đại nhất hiện nay trong quân đội Nga. Về hình dáng quy ước bên ngoài, T-90 có thể hiện sự nâng cấp ở mọi hệ thống, gồm cả súng chính. Lớp bảo vệ thân và tháp pháo cũng hoàn toàn là thế hệ mới.

Vũ khí

T-90 vẫn giữ súng chính loại 125-mm 2A46-series của T-72 và T-80 có thể bắn APDS, phóng HEAT và HE-FRAG cũng như bom phóng hẹn giờ. Refleks 9M119 AT-11 SNIPER tên lửa dẫn đường bằng laser với một đầu nổ lõm (hollow-charge) có khả năng chống lại cả các mục tiêu có vỏ thép bảo vệ và các máy bay trực thăng tầm thấp. Tên lửa, có thể lọt vào 700-mm RHAe cho tới 4000 meters, tạo cho T-90 khả năng tấn công và tiêu diệt các loại xe cơ giới khác và máy bay trực thăng trước khi những thứ này kịp tấn công với T-90. Hệ thống kiểm soát bắn bằng máy vi tính và máy quét laser cùng ống ngắm nhiệt Agave của pháo thủ cho phép T-90 chiến đấu với các mục tiêu di động và chiến đấu vào buổi đêm. Tuy nhiên hệ thống ở thế hệ đầu tiên này có lẽ không có khả năng tương đương với các hệ thống của các đối thủ phương Tây. Chiếc xe tăng được lắp những thiết bị đặt mìn chính xác và một máy nạp đạn tự động đảm bảo tốc độ bắn nhanh của nó. Trang bị vũ khí thứ hai gồm một đại liên đồng trục 7,62 ly PKT và một đại liên 12,7 ly để đối phó với các mục tiêu trên không và trên bộ.

Giáp trụ và các thiết bị bảo vệ

T-90 có hình chiếu thấp giống như những tăng thời kỳ đầu của Nga, với một tháp pháo tròn thấp nằm chính giữa thân, nó được trang bị cả hệ thống bảo vệ chủ động và bị động biến T-90 thành chiếc tăng chiến đấu được bảo vệ tốt nhất trên thế giới. Lớp vỏ nghiêng được bao phủ bởi một lớp áo giáp bằng những viên gạch chất nổ (ERA) Kontakt-5 thế hệ hai, giống như phần tháp pháo. Lớp ERA này làm cho tháp pháo có mặt ngoài được tạo góc, với các viên gạch ERA tạo thành một bề ngoài “con trai bắt đạn” (clam shell). Các viên gạch ERA ở mái tháp pháo bảo vệ nó khỏi các vũ khí tấn công từ trên cao. Vỏ giáp bảo vệ của T-90 là giáp composite gồm nhiều lớp kim loại và gốm, được đánh giá là một tuyệt tác của các chuyên gia quân sự Nga. Vào năm 1999, một đợt kiểm tra về vỏ giáp của T-90 đã được tiến hành với các loại đạn được thử là RPG, tên lửa chống tăng ATGM và đạn APFSDS. Theo báo cáo, ATGM và APFSDS không thể phá hủy được chiếc T-90 được trang bị thêm gạch ERA Kontakt-5. Và giáp trụ của chiếc tăng này hoàn toàn ưu việt hơn một chiếc tăng T-80U tham gia cùng buổi kiểm tra hôm đó[9].

T-90 là xe tăng đầu tiên được trang bị hệ thống đo ngăn chặn optronic TShU-1-7 Shtora-1 được thiết kể để phá hoại sự chỉ định mục tiêu bằng laser và thiết bị đo xa của ATGM đang bay đến. T-90 cũng được trang bị một thiết bị cảnh báo laser giúp cảnh bảo kíp lái khi xe đang bị chiếu laser. Shtora-1 là một thiết bị làm nhiễu âm điện quang (electro-optical) làm nhiễu quyền điều khiển đường ngắm (SACLOS) bán tự động tên lửa có điều khiển chống tăng, máy dò laser và máy chỉ thị mục tiêu của kẻ địch. Shtora-1 là một hệ thống tiêu diệt mềm, hay hệ thống trả đũa. Nó hiệu quả nhất khi được sử dụng cùng với một hệ thống tiêu diệt cứng như Arena. Trong Triển lãm quốc phòng quốc tế (IDEX) được tổ chức tại Abu Dhabi năm 1995, hệ thống này được trưng bày với một MBT của Nga.

Hệ thống Shtora-1 bao gồm bốn thành phần chủ yếu, trạm giao diện điện quang, gồm một đài làm nhiễu âm, một thiết bị điều biến, và thanh điều khiển; một bảng làm nổ lựu đạn ở mỗi bên tháp pháo có thể gây nổ lựu đạn bằng cách phun ra một lớp màn sương; một hệ thống cảnh báo laser với các đầu chính xác và thô (with precision and coarse heads); một hệ thống kiểm soát gồm thanh kiểm soát, thiết bị vi xử lý và thanh điều khiển bằng tay. Thiết bị này xử lý thông tin từ các cảm biến và kích hoạt hệ thống phun màn sương. Hai đèn hồng ngoại, mỗi cái ở một bên của súng chính, sẽ liên tục tục phát ra xung hồng ngoại theo quy tắc để làm nhiễu khi phát hiện có ATGM đang bay tới. Shtora-1 có trường quan sát tới 360 độ theo chiều ngang và từ -5 đến +25 độ theo chiều dọc. Nó có mười hai máy phóng màn sương cân nặng 400 kg. Màn sương chỉ chưa cần tới 3 giây đã có thể hình thành và kéo dài khoảng 20 giây. Phạm vi triển khai của màn sương từ 50—70 mét.

Ngoài T-90, Shtora-1 hiện còn được lắp đặt trên T-80UK, T-80U, T-84 của Uy Kiên. Tuy nhiên T-90 "Bhisma" của Ấn Độ lại không được trang bị Shtora.

Tính cơ động

T-90 có động cơ diesel đa nhiên liệu V-84MS 840 mã lực (618 kW) bốn thì V-12 piston, có thể chạy bằng nhiên liệu T-2, TS-1 kerosene và A-72 benzine. Động cơ này cho tỷ lệ sức mạnh trên trọng lượng chỉ đạt 18,06 hp/tấn, kém đáng kể so với loại T-80 và T-84. Về sau, T-90 và các mẫu T-72 mới được trang bị các động cơ mạnh hơn như V-92 950 mã lực và V-96 1100 mã lực, cuối cùng nâng tỷ lệ này lên 23,7 mã lực/tấn, mặc dù vẫn còn kém so với T-84. Tuy nhiên, do khôi lượng thấp (47 tấn so với 61 tấn của M1 Abrams và 48 tấn của T-84), xe tăng T-90 vẫn đạt được tốc độ đáng kể, có thể ngang ngửa với "xe tăng bay" T-80 và T-84. Kíp lái còn có thể chuẩn bị thiết bị lội nước trong 20 phút với chướng ngại nước sâu 5m. Xe tăng cũng được lắp hệ thống bảo vệ NBC và thiết bị quét mìn.

Tính an toàn

Tuy nhiên, cũng như các xe tăng khác của Liên Xô và Nga, T-90 bị phàn nàn thường xuyên về khả năng bảo đảm tính mạng cho các binh sĩ trong xe tăng. Cụ thể là, khoang chứa đạn của T-90 không được đặt trong một ngăn cách biệt an tòan với các binh sĩ. Hậu quả là khi xe tăng bị bắn trúng và bị thương, thùng đạn sẽ nổ, mảnh đạn sẽ gây thương vong cho binh lính trong xe. Các nhược điểm này sẽ được sửa đổi trong các xe tăng T-95 và Black Eagle.

Các biến thể

Có ít nhất ba biến thể khác nhau của T-90. Người Nga xác nhận sự tồn tại của một mẫu dành cho xuất khẩu vào tháng Sáu 1996 với các trang bị và động cơ đã bị biến đổi, và người Nga cũng đã chuẩn bị sản xuất hai kiểu T-90S (hay “C” một số khi dùng khi không dịch tiếng Kirin) và biến thể xe chỉ huy T-90SK. Xe chỉ huy T-90K khác về thiết bị radio và thiết bị lội nước và một hệ thống nổ từ xa Ainet để chống lại đạn HEF. Cũng có một số tham khảo về một kiểu T-90E, nhưng vẫn chưa được chứng minh.

Ấn Độ và T-90 Bhisma

Xe tăng T-90 Bhisma của Ấn Độ, sản xuất dựa trên T-90S của Nga

Hợp đồng bán các loại xe tăng T-80UD và T-84 của Uy Kiên cho Pakistan đã khiến cho Ấn Độ, đối thủ truyền kiếp của Pakistan lo lắng. Vì vậy, rõ ràng Ấn Độ cần một loại xe tăng mới nhằm tạo một đối trọng với T-80UD và T-84. Sự thất bại trong việc phát triển mẫu tăng nội địa Arjun đã khiến Ấn Độ đặt kế hoạch sở hữu tăng T-90 vào giữa năm 2000 dựa trên các thử nghiệm xa trường đã hoàn thành. Yêu cầu mua hàng đã được đặt ra cho 124 tăng Arjun thông qua Tổ chức phát triển nghiên cứu quốc phòng. Năm 2001 Ấn Độ mua 310 T-90S, trong đó có 120 chiếc đã hoàn thành, 100 chiếc đã lắp đặt xong các thiết bị cơ bản, còn 90 chiếc mới hoàn tất một nửa. T-90 được chọn vì nó là bản nâng cấp của mẫu T-72 mà Ấn Độ đả sử dụng thành thục, và là một đối trọng quan trọng của T-80UD và T-84 của Pakistan. Giá trị của hợp đồng lên tới 750 tỉ USD, bao gồm cả chi phí chuyển nhượng công nghệ và các hệ thống vũ khí của T-90. Ngày 26/10/2006, một hợp đồng T-90S trị giá 800 tỉ USD cũng được ký kết.

Đồng thời, vào năm 2006-2007, Ấn Độ cũng đã tiến hành sản xuất mẫu T-90 "Bhisma" nội địa với sự giúp đỡ của các chuyên gia Pháp và Nga. Tuy nhiên trong quá trình phát triển và sản xuất, một số trục trặc cũng phát sinh, thí dụ như thiết bị nhìn hồng ngoại của Pháp không thích hợp với một quốc gia có khí hậu nóng như Ấn Độ[10]. Dù sao, năm 2006 nhà máy quân sự Ordance đã nhận giải thưởng trị giá 2,5 tỉ USD của chính phủ vì thành tích đã sản xuất hơn 1000 xe tăng Bhisma. Cần chú ý là các mẫu T-90 Ấn Độ sản xuất không có hệ thống Shtora, mặc dù có thông tin cho rằng một hợp đồng sản xuất phiên bản mới hơn được trang bị hệ thống này hiện đang được bàn thảo[11].


  • T-90: nguyên mẫu.
    • T-90K: mẫu tăng dành cho chỉ huy.
    • T-90E: mẫu T-90 xuất khẩu.
    • T-90A: còn gọi là T-90M hay T-90 Vladimir. Có tháp pháo được hàn ghép, động cơ V-92S2 và hệ thống nhìn hồng ngọai ESSA.
      • T-90S: mẫu xuất khẩu của T-90A. Còn gọi là T-90C.
      • T-90S Bhisma: Mẫu T-90 sản xuất tại Ấn Độ.

Số lượng phục vụ

  • Nga: 598 T-90, 246 T-90A, 300 T-72 nâng cấp theo chuẩn của T-90. Đến giữa năm 2009 sẽ là 1400 chiếc.
  • Algeria: 180 xe tăng T-90 bán cho Algeria đã được sản xuất tại Nga.
  • Ấn Độ: 310 T-90S, cộng với 340 T-90S sắp sửa chuyển từ Nga sang Ấn Độ và hơn 1000 T-90 "Bhisma" sản xuất tại Ấn.
  • CHDCND Triều Tiên: 1 chiếc vào tháng 8/2001.
  • Ả Rập Xê Út: theo nhật báo Nga Kommersant, nước này hiện đang đặt mua 150 chiếc T-90S của Nga[12].
  • Venezuela: tổng thống Hugo Chavez đã bày tỏ mong muốn "thay thế những chiếc xe tăng chiến đấu chủ lực AMX-30 đã cũ bằng 50-100 chiếc tăng T-90 sản xuất tại Nga"[13].

Chú thích

  1. ^ a b c d e f “JED The Military Equipment Directory”.
  2. ^ Theo Hoàng Hoài Sơn, báo Thanh niên ngày 19/01/2008
  3. ^ http://vitinfo.com.vn/muctin/Quansu/TBQD/39026/default.aspx
  4. ^ Zaloga 2000, trang 3.
  5. ^ http://www.fas.org/man/dod-101/sys/land/row/t-90.htm
  6. ^ Theo nguồn của James M. Warford, 'The Russian T-90S: Coming into Focus, Armor, September-October 1997, quoting Russian newspaper sources, thì tháng 9 năm 1995, 107 chiếc xe tăng T-90 đã được sản xuất và trang bị ngay tại quân khu Siberia.
  7. ^ Russia's new main battle tank to enter service 'after 2010' - RIA Novosti, July 10, 2008
  8. ^ http://vit.com.vn/Muctin/Quansu/TBQD/47123/default.aspx
  9. ^ "20.10.1999 T-80U and T-90 Protection Trials (Vasily Fovanov)"
  10. ^ Dunnigan, James. "Get the T-90s Out of the Kitchen", StrategyPage, ngày 24 tháng 4 năm 2006.
  11. ^ T-90 Main Battle Tank
  12. ^ Guy Faulconbridge, “Saudi offers Russia arms deal to curb Iran ties: paper” Reuters, ngày 15 tháng 7 năm 2008.
  13. ^ Jack Sweeney “Venezuela buys Russian aircraft, tanks to boost power”. UPI.com, 15 October 2008.

Tài liệu tham khảo

Liên kết ngoài

Xem thêm


Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=T-90&oldid=1599164”