Xem mã nguồn của RUR-5 ASROC

{{short description|Anti-submarine missile system}}
{{redirect|ASROC|phiên bản phóng từ giếng phóng|RUM-139 VL-ASROC|phiên bản do Đài Loan sản xuất|ASRock}}
{{Infobox weapon
 | is_missile        = yes
 | name              = RUR-5 ASROC
 | image             = ASROC launcher.JPG
 | image_size        = 300
 | caption           = Bệ phóng tên lửa ASROC trên tàu khu trục Mölders (D186) của Hải quân Đức
 | origin            = Hoa Kỳ
 | type              = Tên lửa đạn đạo [[vũ khí chống ngầm|chống ngầm]]<ref name= "joliehist">{{cite web | last= Jolie | first = E.W. | title = A Brief History of US Navy Torpedo Development: ASROC Missile | date = 15 September 1978 | publisher = Maritime | url= http://www.maritime.org/doc/jolie/part2.htm | access-date = 21 June 2013}}</ref>
 | used_by           = [[Hải quân Hoa Kỳ]] và Hải quân các nước Đồng minh
 | manufacturer      = [[Honeywell]]<ref name= "1987 almanac">Thomas, Vincent C. ''The Almanac of Seapower 1987'', Navy League of the United States (1987) {{ISBN|0-9610724-8-2}} pp.190–91</ref>
 | unit_cost         = Khoảng 350.000 USD (chưa bao gồm đầu đạn)
 | designer          = [[Trung tâm thử nghiệm vũ khí Hải quân Pasadena]]<ref name= "joliehist" /><br />[[Honeywell]]
 | production_date   = 
 | service           = 1961<ref name="1987 almanac"/>
 | engine            = Động cơ tên lửa nhiên liệu rắn<ref name="1987 almanac"/>
 | weight            = {{convert|1073|lb|kg}}<ref name="1987 almanac"/>
 | length            = {{convert|14,75|ft|m|abbr= on}}<ref name="1987 almanac"/>
 | height            = 
 | diameter          = {{convert|16,6|in|mm}}
 | wingspan          = {{convert|26+7/8|in|mm}}
 | speed             = Dưới tốc độ âm thanh
 | vehicle_range     = {{convert|6|mi|km|abbr=on}}<ref name= "NavInstGuid89">{{cite book | last = Friedman | first = Norman | title = The Naval Institute Guide to World Naval Weapons Systems, 1988–1989 | publisher = [[United States Naval Institute Press]] | date = 1989 | location = [[Annapolis]], [[Maryland|MD]], USA | page = 414 | url = https://books.google.com/books?id=3XKuAAAAIAAJ | isbn = 0-87021-793-3}}</ref>
 | ceiling           = 
 | altitude          = 
 | filling           = [[ngư lôi Mark 46]], {{convert|96,8|lb|kg}}<ref name= "1987 almanac"/> of PBXN-103 high explosive; {{cvt|10|ktonTNT|TJ}} [[đầu đạn hạt nhân W44]] (ngừng trang bị)
 | detonation        = Tùy thuộc loại đầu đạn
 | launch_platform   = Tàu chiến<ref name= "joliehist" />
}}
[[File:Nuclear depth charge explodes near USS Agerholm (DD-826) on 11 May 1962.jpg|thumb|Khu trục hạm {{USS|Agerholm|DD-826|6}} bắn tên lửa ASROC trang bị đầu đạn hạt nhân chống ngầm trong chuỗi Chiến dịch thử nghiệm hạt nhân Dominic (Dominic Swordfish) (1962)]]
[[File:TV 3516 Asagiri.JPG|thumb|Cửa sập tái nạp của tên lửa ASROC 'Matchbox' có thể thấy rõ trong ảnh về tàu khu trục lớp Asagiri, năm 2008.]]
[[File:USS Charles F. Adams (DDG-2) launches a RUR-5 ASROC on 18 November 1960 (KN-1916).jpg|thumb|Phóng tên lửa mang vũ khí chống ngầm ASROC từ tàu {{USS|Charles F. Adams|DDG-2|6}}, 1960]]

'''RUR-5 ASROC''' ("Anti-Submarine Rocket"-Rocket chống ngầm) là một loại tên lửa chống ngầm trong mọi điều kiện thời tiết/điều kiện biển do Hải quân Mỹ phát triển từ những năm 1950s, và được đưa vào triển khai từ những năm 1960s, nâng cấp vào những năm 1990 và trang bị trên hơn 200 tàu chiến mặt nước của Hải quân Mỹ, đặc biệt là [[tàu tuần dương]], [[tàu khu trục]] và [[tàu frigate]]. Tên lửa chống ngầm ASROC được triển khai trên tàu Hải quân của các nước như Canada, Đức, Ý, Nhật Bản, Đài Loan, Hy Lạp, Pakistan và các nước khác.<ref name= "NavInstGuid98">{{cite book | last = Friedman | first = Norman | title = The Naval Institute Guide to World Naval Weapons Systems, 1997–1998 | publisher = [[United States Naval Institute Press]] | date = May 1997 | location = [[Annapolis]], MD, USA | page = 668 | url = https://books.google.com/books?id=l-DzknmTgDUC&pg=PA668 | isbn = 1-55750-268-4}}</ref>

==Lịch sử==
ASROC bắt đầu được phát triển với tên gọi là chương trình Ngư lôi có động cơ tên lửa đẩy hỗ trợ - Rocket Assisted Torpedo (RAT) do [[Naval Air Weapons Station China Lake]] thực hiện vào đầu những năm 1950 để phát triển một loại [[vũ khí chống ngầm]] cho tàu chiến mặt nước để đối phó với các tàu ngầm Liên Xô khi đó, có độ im lặng, tốc độ ngày một cao hơn, vượt quá khả năng của các đầu dò thủy âm trang bị trên ngư lôi của Hải quân Mỹ. Ngoài ra mục tiêu của dự án là phát triển các loại radar thủy âm hiện đại với tầm phát hiện mục tiêu xa hơn nhiều. Một ngư lôi được tăng thêm tầm bắn nhờ động cơ tên lửa và được thả xuống mặt nước bằng dù sẽ cho phép tàu chiến có một vùng đệm an toàn để tấn công tàu ngầm đối phương, trong khi tàu ngầm đối phương sẽ khó có thể phát hiện tàu chiến ở khoảng cách đó.

Chương trình RAT được chia làm 3 giai đoạn:<ref>[https://books.google.com/books?id=5d0DAAAAMBAJ&dq=rocket+assisted+torpedo&pg=PA108 "Navy Homing Torpedoes Fights Subs."] ''Popular Mechanics'', April 1958, p. 108.</ref>  RAT-A, RAT-B và RAT-C. RAT-A và RAT-B, là vũ khí chống ngầm tầm xa có giá thành rẻ sử dụng trên các tàu chiến cỡ nhỏ nhưng không có độ tin cậy cao và tầm bắn quá ngắn. RAT-C được phát triển là vũ khí khí chống ngầm trang bị bom chìm đầu đạn hạt nhân. Tầm bắn tối thiểu của RAT-C phải là {{convert|8.000|yd|m}} để đảm bảo tàu chiến thoát khỏi ảnh hưởng từ vụ nổ hạt nhân dưới nước. Phiên bản RAT-C có kích thước lớn hơn đáng kể so với RAT-A và RAT-B để phù hợp với tầm bắn tăng lên và được trang bị cho các tàu chiến cỡ lớn.

Sau thất bại của cả hai chương trình RAT-A và RAT-B, RAT-C được thiết kế lại để có thể ngoài tích hợp một quả bom chìm hạt nhân mà còn có thể tích hợp một ngư lôi chống ngầm tự dẫn. Để đạt được độ chính xác cần thiết, tên lửa đẩy RAT-C được thiết kế lại với các cánh bên lớn hơn. Cuối cùng RAT-C đã đạt độ tin cậy và độ chính xác cùng với tầm bắn theo yêu cầu. Trước khi RAT-C được đưa vào hoạt động năm 1960 trên tàu {{USS|Norfolk|DL-1|6}}, tên của nó được đổi thành ASROC.<ref>Bill Gunston ''Rocket & Missiles'', Salamander Books Ltd 1979, ISSB 0-517-26870-1</ref><ref name=Fried280-287>{{cite book | last = Friedman | first = Norman | author-link = Norman Friedman | title = US Destroyers: An Illustrated Design History | publisher = Naval Institute Press | year = 2004 | pages = 280–287 | location = Annapolis | isbn = 1-55750-442-3 | edition = Revised }}</ref> ASROC được triển khai vào năm 1961 và cuối cùng đã biến phần lớn các tàu chiến mặt nước của Hải quân Hoa Kỳ thành có khả năng mang vũ khí hạt nhân.

==Mô tả==
[[File:Inert ASROC missile on JS Shimakaze(DDG-172) left front view at JMSDF Hanshin base December 10, 2017 01.jpg|thumb|left|alt=dummy ASROC round in IJN service|Tên lửa chống ngầm ASROC dùng cho huấn luyện]]
Nguyên mẫu của Hệ thống tên lửa chống ngầm ASROC đầu tiên sử dụng bệ phóng MK-112 "Matchbox" được phát triển vào những năm 1950 và bắt đầu triển khai vào những năm 1960. Hệ thống này đã bị loại bỏ vào những năm 1990 và được thay thế bằng phiên bản phóng từ giếng phóng thẳng đứng RUM-139.<ref name="NavInstGuid98" />

Sau khi một tàu nổi, máy bay tuần tra hoặc trực thăng chống ngầm phát hiện tàu ngầm của đối phương bằng cách sử dụng sonar hoặc các cảm biến khác, nó có thể chuyển tiếp vị trí của tàu ngầm đến một tàu được trang bị tên lửa chống ngầm ASROC để tấn công. Sau đó, tàu tấn công sẽ bắn một tên lửa ASROC mang theo ngư lôi tự dẫn bằng đầu dò thủy âm<ref name="Brit">"Asroc" in ''[[Encyclopædia Britannica|The New Encyclopædia Britannica]]''. Chicago: [[Encyclopædia Britannica Inc.]], 15th edn., 1992, Vol. 1, p. 639.</ref> hoặc một quả bom chìm mang đầu đạn hạt nhân W44 đi theo quỹ đạo quán tính đến mục tiêu. Tại điểm định trước của quỹ đạo tên lửa, ngư lôi hoặc bom chìm hạt nhân sẽ tách khỏi tên lửa và rơi xuống nước bằng dù ở tốc độ thấp và tạo ra tiếng ồn tối thiểu có thể phát hiện được khi chạm vào mặt nước. Sau khi đã ở dưới nước, ngư lôi sẽ được kích hoạt và sử dụng hệ thống định vị thủy âm chủ động hoặc bị động của nó để tự dẫn hướng tới mục tiêu.

===Bom chìm mang đầu đạn hạt nhân W44 ===
Bom chìm mang đầu đạn hạt nhân W44 bắt đầu được đưa vào trang bị năm 1961,<ref>{{cite journal |last=Polmar |first=Norman |year=1983 |title=Tactical Nuclear Weapons |journal= [[Proceedings (magazine)|Proceedings]] |volume=109 |issue=7 |page=125 |publisher=[[United States Naval Institute]] }}</ref> nhưng nó chưa từng được sử dụng quá một hoặc lần thử nghiệm hạt nhân trước khi [[Hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân một phần]] được ký kết hạn chế các vụ thử hạt nhân dưới nước có hiệu lực. Tổng cộng có 575 quả bom loại này được sản xuất. Đầu đạn W44 nặng {{convert|170|lb|kg|abbr=on|order=flip}} với đường kính {{convert|13,75|inch|cm|sigfig=2|abbr=on|order=flip}} và dài {{convert|25,3|inch|cm|abbr=on|order=flip}}. Sau khi tách khỏi tên lửa, W44 sẽ chìm nhanh xuống độ sâu được định trước, tại đó đầu đạn 10 [[Đương lượng nổ|kiloton]] phát nổ. Phiên bản ASROC mang đầu đạn hạt nhân chưa bao giờ được sử dụng trong chiến tranh. Tên lửa ASROC mang đầu đạn W44 đã bị loại biên vào năm 1989, cùng với tất cả các loại bom chìm hạt nhân khác.<ref name="NavInstGuid98" />

==Các nước trang bị==
[[File:RUR-5 operators.png|thumb|400px|Các nước đã từng sử dụng RUR-5 ]]

;{{Navy|Japan}}
;{{Navy|Taiwan}}

===Các nước từng sử dụng tên lửa chống ngầm ASROC===
;{{Navy|Brazil}}
;{{Navy|Canada}}
: - only on {{sclass|Restigouche|destroyer|2}}s (after IRE/DELEX modification.)
;{{Navy|Germany}}
: - only on {{sclass|Lütjens|destroyer|2}}s
;{{Navy|GRE}}
;{{Navy|Italy}}
: - only on {{ship|Italian cruiser|Vittorio Veneto|550|2}} using a Mk 10 GMLS launcher (depot for 40 missiles, between [[RIM-2 Terrier]] / [[RIM-67 Standard#RIM-67A SM-1 Extended Range|RIM-67A SM-1ER]] and ASROC)
;{{Navy|Mexico}}
;{{Navy|South Korea}}
;{{Navy|Pakistan}}
;{{Navy|Spain}}
;{{Navy|Thailand}}
;{{Navy|Turkey}}
;{{Navy|United States}}

= Xem thêm =

* [[RPK-1 Vikhr|SUW-N-1]], một loại tên lửa chống ngầm mang đầu đạn hạt nhân của [[Liên Xô]]

==Tham khảo==
{{reflist}}

==Link ngoài==
{{Commons category|ASROC}}
* https://fas.org/man/dod-101/sys/missile/vla.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150428060652/http://fas.org/man/dod-101/sys/missile/vla.htm |date=28 April 2015 }}
* http://www.gyrodynehelicopters.com/asroc.htm
* http://designation-systems.net/dusrm/r-5.html
* [http://www.navweaps.com/Weapons/WMUS_ASROC.htm DiGiulian, Tony Navweaps.com ASROC page]
* [http://nuclearweaponarchive.org/Usa/Weapons/Allbombs.html Allbombs.html] list of all US nuclear warheads at [http://nuclearweaponarchive.org nuclearweaponarchive.org]

{{DEFAULTSORT:Rur-5 Asroc}}
[[Category:Anti-submarine missiles of the United States]]
[[Category:Anti-submarine weapons]]
[[Category:Cold War nuclear missiles of the United States]]
[[Category:Ballistic missiles of the United States]]
[[Category:Cold War anti-submarine weapons of the United States]]
[[Category:Naval guided missile launch systems of the United States|Mk016]]
[[Category:Naval weapons of the United States|RUR005]]
[[Category:Honeywell]]
[[Category:Military equipment introduced in the 1960s]]