Xem mã nguồn của Rwanda nziza

{{Hộp thông tin quốc ca
|title=Rwanda nziza
|country=Rwanda
|author=Faustin Murigo
|vietnamese_title=Rwanda xinh đẹp
|composer=Jean-Bosco Hashakaimana
|adopted=1/1/2002
|predecessor=Rwanda Rwacu
|sound=Hymne National du Rwanda.ogg
|sound_title=Quốc thiều Rwanda}}

"'''{{lang|rw|italic=no|Rwanda Nziza}}'''" ({{IPA-rw|ɾɡwɑː.ndɑ nzǐː.zɑ|Kinyarwanda:}}, "Rwanda xinh đẹp") là [[quốc ca]] của [[Rwanda]]. 

== Lịch sử ==
Sau khi Rwanda độc lập từ [[Bỉ]] năm 1962, quốc ca của nước này là bài "[[Rwanda Rwacu]]" (Rwanda của ta). Vào thời gian đó, tình hình chính trị-xã hội Rwanda diễn ra căng thẳng. Chính quyền của nhóm người thiểu số [[Người Tutsi|Tutsi]] đã bị lật đổ chỉ trong ba năm. [[Người Hutu]] chiếm đa số nắm quyền trong một cuộc binh biến khiến 100.000 người phải di cư sang các nước láng giềng.{{sfn|Gourevitch|2000|pp=58–59}}{{sfn|Prunier|1999|p=51}} Ba mươi năm sau, dưới chính phủ của [[Grégoire Kayibanda]] và [[Juvénal Habyarimana]], đã xảy ra nhiều trận bạo lực trên cả nước,{{sfn|Prunier|1999|p=56}} nổi bật là [[nội chiến Rwanda]] từ năm 1990-1994 với những người Tutsi lưu vong (lãnh đạo bởi [[Paul Kagame]]{{sfn|Prunier|1999|p=93}} - người hiện tại đang là Tổng thống Cộng hoà Rwanda) chống lại chính quyền Habyarimana, và [[Nạn diệt chủng Rwanda|cuộc diệt chủng của người Hutu nhắm tới người Tutsi]] năm 1994.

Cuộc chiến kết thúc khi quân đội Kagame lên nắm quyền tháng 7/1994.{{sfn|Dallaire|2005|p=299}} Một thời kỳ hoà giải bắt đầu, khi một chính phủ thống nhất nắm quyền trị nước. Ông trở thành lãnh đạo ''[[trên thực tế]]'' của Rwanda,{{sfn|Waugh|2004|pp=120–121}} rồi nắm quyền Tổng thống năm 2000.<ref>{{chú thích báo |author=BBC News |date=22 April 2000 |title=Rwanda's Kagame sworn in |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/722726.stm |access-date=8 February 2013}}</ref> Để truyền thông điệp đoạn tuyệt với quá khứ bạo lực của đất nước, chính quyền này đã thay đổi hàng loạt biểu tượng quốc gia Rwanda như [[Quốc kỳ Rwanda|quốc kỳ]], [[Quốc huy Rwanda|quốc huy]], quốc ca,<ref name="BBCNews2001">{{chú thích báo |author=BBC News |date=31 December 2001 |title=Rwanda unveils new flag and anthem |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/1735405.stm |access-date=19 October 2016}}</ref>... Tuy nhiên, một số người dân nghi ngờ rằng đó chỉ là biểu tượng nhằm củng cố quyền lực của [[Mặt trận Yêu nước Rwanda]].<ref>{{chú thích sách | url=https://books.google.com/books?id=lASCkgt0E40C&q=Michael+Habarurema&pg=PA166 |title = Genocide Lives in Us: Women, Memory, and Silence in Rwanda|isbn = 9780299286439|last1 = Burnet|first1 = Jennie E.|date =19 November 2012|access-date=7 May 2022}}</ref>

Sau một cuộc thi cấp quốc gia,<ref name="BBCNews2001"/> "Rwanda nziza" chính thức trở thành quốc ca Rwanda ngày 1/1/2002.<ref name="afrol">{{chú thích báo |author=afrol News |date=2 January 2002 |title=Rwanda gets new flag, national anthem and coat of arms |url=http://www.afrol.com/News2002/rwa001_new_flag.htm |access-date=11 March 2011}}</ref>

== Lời bài hát ==

{| class="wikitable"
!Lời [[tiếng Rwanda]]<ref>{{chú thích web|title=National Symbols|url=http://www.gov.rw/-About-Rwanda-|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110810053318/http://www.gov.rw/National-Symbols|archive-date=2011-08-10|access-date=2022-02-26|website=Government of the Republic of Rwanda}}</ref>
!Dịch sang tiếng Việt
|- style="vertical-align:top; white-space:nowrap;"
|<poem>{{lang|rw|italic=no|'''I'''
Rwanda nziza Gihugu cyacu
Wuje imisozi, ibiyaga n'ibirunga
Ngobyi iduhetse gahorane ishya.
Reka tukurate tukuvuge ibigwi
Wowe utubumbiye hamwe twese
Abanyarwanda uko watubyaye
Berwa, sugira, singizwa iteka.

'''II'''
Horana Imana, murage mwiza
Ibyo tugukesha ntibishyikirwa;
Umuco dusangiye uraturanga
Ururimi rwacu rukaduhuza
Ubwenge, umutima, amaboko yacu
Nibigukungahaze bikwiye
Nuko utere imbere ubutitsa.

'''III'''
Abakurambere b'intwari
Bitanze batizigama
Baraguhanga uvamo ubukombe
Utsinda ubukoroni na mpatsibihugu
Byayogoje Afurika yose
None uraganje mu bwigenge
Tubukomeyeho uko turi twese.

'''IV'''
Komeza imihigo Rwanda dukunda
Duhagurukiye kukwitangira
Ngo amahoro asabe mu bagutuye
Wishyire wizane muri byose
Urangwe n'ishyaka, utere imbere
Uhamye umubano n'amahanga yose
Maze ijabo ryawe riguhe ijambo.}}</poem>
|<poem>{{IPA|'''1'''
[[Rwanda]] xinh đẹp và thân yêu của chúng con
Với những ngọn đồi, hồ nước và núi lửa điểm tô
Người sẽ luôn được phủ đầy bởi hạnh phúc.
[[Người Rwanda|Dân tộc Rwanda]], chính chúng ta đây
Sẽ cùng hát vang bài ca hào quang và tuyên thệ cho sự thật cao quý của Người
Người là mẹ của tất cả chúng con
Sẽ muôn đời được ngưỡng mộ, thịnh vượng và bao phủ bởi những lời ngợi ca.

'''II'''
Những di sản không thể đong đếm được [[Thiên Chúa|Chúa]] bảo vệ
Người đã cho chúng con những điều tốt đẹp vô giá;
[[Văn hoá Rwanda|Nền văn hoá chung]] đã gắn kết muôn người như một
[[Tiếng Rwanda|Ngôn ngữ chân nghĩa ấy]] đã thống nhất chúng con
Để trí tuệ, lương tâm và sức mạnh
Bao phủ Người trong sự giàu có
Vì sự đổi mới và cố gắng không ngừng.

'''III'''
Những vị tổ tiên kính yêu
Đã dành cả thể xác và linh hồn
Xây dựng một đất nước vĩ đại
Người vượt qua bọn [[Đế quốc thực dân Bỉ|thực dân]], [[Đế quốc Đức|đế quốc]]
Những bè lũ đã phá hoại châu Phi lâu năm
Giờ đây Người đã có niềm vui của chủ quyền và độc lập
Và có được những người con trung kiên luôn sẵn sàng đứng lên vì Tổ quốc.

'''IV'''
Hãy bảo vệ tấm khiên của Người, hỡi Rwanda
Hãy đứng lên, vì đã có chúng con đồng hành cùng Người
Để hoà bình ngự trị khắp mảnh đất này
Để Người được bảo vệ khỏi mọi gian khó
Để Người ngày càng tiến bộ với ngọn lửa quyết tâm
Để [[Quan hệ ngoại giao của Rwanda|Người có quan hệ tốt đẹp với các quốc gia trên thế giới]]
Để niềm tự hào của Người được kính trọng muôn đời.
}}</poem>
|}

==Tham khảo==
{{Tham khảo|2}}

=== Thư mục ===

* {{chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=Ja2hQgAACAAJ|title=Shake Hands with the Devil: The Failure of Humanity in Rwanda|last=Dallaire|first=Roméo|publisher=Arrow|year=2005|isbn=978-0-09-947893-5|location=London}}
* {{chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=8OiMfpTiApQC|title=We Wish To Inform You That Tomorrow We Will Be Killed With Our Families|last=Gourevitch|first=Philip|publisher=Picador|year=2000|isbn=978-0-330-37120-9|edition=Reprint|location=London; New York, N.Y.}}
* {{chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=O3aNPwAACAAJ|title=The Rwanda Crisis: History of a Genocide|last=Prunier|first=Gérard|publisher=Fountain Publishers Limited|year=1999|isbn=978-9970-02-089-8|edition=2nd|location=Kampala}}
* {{chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=kp1em-hedE8C|title=Paul Kagame And Rwanda: Power, Genocide and the Rwandan Patriotic Front|last=Waugh|first=Colin|publisher=McFarland|year=2004|isbn=978-0-7864-1941-8|location=Jefferson, N.C.}}

== Liên kết ngoài ==
{{Wikisourcelang||Rwanda Nziza}}

* [http://nationalanthems.me/rwanda-rwanda-nziza/ Rwanda: Rwanda Nziza - Nhạc quốc ca Rwanda, với thông tin và lời bài hát] ([https://web.archive.org/web/20180411112929/http://nationalanthems.me/rwanda-rwanda-nziza/ liên kết lưu trữ])

[[Thể loại:Quốc ca]]
[[Thể loại:Quốc ca châu Phi]]
[[Thể loại:Rwanda]]
[[Thể loại:Bài ca châu Phi]]