Vụ ám sát John F. Kennedy

Bài này viết về vụ ám sát John F. Kennedy. Đối với vụ ám sát em trai của John, Robert, xem Vụ ám sát Robert F. Kennedy.

Vụ ám sát John F. Kennedy
Tổng thống Kennedy cùng vợ Jacqueline, ngồi phía sau thống đốc bang Texas John Connally và vợ của ông Nellie, trên đoàn xe hộ tống tổng thống, vài phút trước khi vụ ám sát xảy ra.
Địa điểm	Dealey Plaza, Dallas, Texas
Tọa độ	32°46′45″B 96°48′31″T
Thời điểm	22 tháng 11 năm 1963 (1963-11-22) 12:30 trưa (Múi giờ miền Trung (Bắc Mỹ))
Mục tiêu	John F. Kennedy
Loại hình	Bị ám sát bởi xạ thủ bắn tỉa
Vũ khí	Khẩu 6.5×52mm, Carcano M91/38, bolt-action rifle
Tử vong	2
Bị thương	2 (Governor Connally, James Tague)
Nạn nhân	Tổng thống Kennedy Bị ám sát
Thủ phạm	Lee Harvey Oswald

John Fitzgerald Kennedy, Tổng thống Hoa Kỳ thứ 35, đã bị ám sát lúc 12:30 trưa theo múi giờ miền Trung (Bắc Mỹ) vào thứ 6, ngày 22 tháng 11 năm 1963, tại Dealey Plaza, Dallas, Texas. Kennedy bị bắn trọng thương bởi Lee Harvey Oswald trong khi đang tham gia diễu hành vận động bầu cử cùng vợ Jacqueline, Thống đốc bang Texas John Connally và vợ của ông Nellie, trên đoàn xe hộ tống tổng thống. Vào lúc 1 giờ chiều cùng ngày, Tổng thống Kennedy qua đời tại phòng cấp cứu bệnh viện Parkland. Một cuộc điều tra kéo dài 10 tháng từ tháng 11 năm 1963 đến tháng 9 năm 1964 của Ủy ban Warren đã kết luận rằng Oswald hành động một mình, và Jack Ruby cũng hành động một mình khi ông giết Oswald trước ngày xét xử. Cái chết của Kennedy đánh dấu lần thứ 4, một vụ ám sát Tổng thống Mỹ thành công. Phó Tổng thống Lyndon B. Johnson đảm nhiệm cương vị Tổng thống ngay sau đó.

Trái ngược với kết luận của Ủy ban Warren, Ủy ban các vụ ám sát Hoa Kỳ (HSCA) kết luận vào năm 1979 rằng vụ ám sát Kennedy "là kết quả của một âm mưu". Họ xác định rằng sự tồn tại của một tiếng súng khác dựa trên những phân tích các bản ghi âm và do đó "...một xác suất cao có sự tham gia của hai tay súng bắn vào Tổng thống". Ủy ban không thể xác định được thêm bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào tham gia vào âm mưu. Ngoài ra, HSCA cũng thấy rằng những điều tra ban đầu của liên bang là "sự thiếu sót nghiêm trọng". Tuy nhiên, vụ ám sát tổng thống Kennedy vẫn là một chủ đề được mang ra phân tích và tranh luận rộng rãi, cũng như đặt ra nhiều nhiều giả thuyết và tình huống khác nhau. Vào năm 2013, trong một cuộc khảo sát, 60% người dân Mỹ tin rằng có một nhóm chủ mưu trong vụ án phải chịu trách nhiệm cho vụ ám sát.

Tổng quan

Tổng thống Kennedy đã tới Texas vào tháng 11 năm 1963 vì một số nguyên nhân: thúc đẩy quỹ của Đảng Dân chủ cho việc tranh cử tổng thống, để tìm các lá phiếu cho lần tái ứng cử và để giảng hòa các xung đột chính trị nội địa ở đây. Chung quy, Texas không phải là nơi thân thiện cho Tổng thống lúc bấy giờ. Vấn đề an ninh cũng vô cùng nhạy cảm ở đây.

Trong kế hoạch, Kennedy sẽ đi bằng xe Limousine của tổng thống từ phi trường Love Field, qua Dallas, đến Dallas Trade Mart để đọc một bài diễn văn. Ngày hôm đó, tổng thống đi xe mui trần (mui đã được bỏ ra trước đó). Thống đốc bang Texas và phu nhân ngồi hàng ghế sau hàng ghế của tài xế, Kennedy và Đệ nhất Phu nhân ngồi ở hàng cuối cùng.

Diễn biến vụ ám sát

Đặc viên mật vụ Clint Hill tức tốc lao lên xe làm lá chắn cho những người trên chiếc limousine tổng thống, ngay sau phát súng chí mạng được bắn ra.

Không lâu trước 11h30 trưa, xe của Tổng thống từ từ tiến đến Kho sách giáo khoa Texas (tại Dealy Plaza), tới góc đường giữa đường Houston và đường Elm xe cua một góc 120 độ về phía bên trái vào đường Elm.

Khi xe vượt qua khỏi góc đường, có một vài tiếng súng nổ lên, nhằm vào xe của Kennedy trong một khoảng thời gian là từ 6 cho đến 24 giây. Xe của tổng thống giảm tốc độ từ 20 xuống còn 15 km/h trong khoảng thời gian các viên đạn được bắn đi.

Tổng thống bị thương ở cổ, giáp hầu (khám nghiệm tử thi cho thấy đây là đường đạn vào), tức là được bắn từ phía trước. Và một phát ở phía sau đầu, bên phải. Vết thương thứ hai là vết thương chết người, xương chẩm bị vỡ, một nửa bán cầu não phải và các mô tiểu não bị thoát vị.(do các bác sĩ xét nghiệm tử thi kết luận, một số tiến sĩ ở bệnh viện lúc đó là Malcolm Perry, Charles Baxter, Charles Crenshaw, James Carrico, Paul Peters, McClelland). Sau khi các viên đạn chết người được bắn ra, đặc viên mật vụ Clinton J. Hill lập tức rời chiếc xe chạy sau và nhảy lên cốp sau của xe tổng thống. Mặc dù thống đốc bang Texas Connally cũng bị thương nghiêm trọng từ một trong những phát súng, ông này sau đã bình phục.

Tổng thống qua đời

Xe của tổng thống sau đó tăng tốc tiến tới bệnh viện Parkland, nơi ông này được đưa vào phòng cấp cứu số 1. Không lâu, 1 giờ 30 phút sau, sau khi các hoạt động tim của đã ngừng, ông được tuyên bố qua đời. "Chúng tôi chưa hề có niềm hy vọng cứu được ông ấy", một bác sĩ nói trước hoàn cảnh của Kennedy.

Lyndon B. Johnson nhậm chức Tổng thống ngay trên chuyên cơ Không lực Một sau khi Kennedy qua đời

Khoảng sau 2 giờ chiều một lát, linh cữu của Kennedy được chở về chuyên cơ Không lực Một để về Washington, D.C. (Điều này thực ra trái với luật bang Texas, vì hành động ám sát diễn ra tại Texas, và lúc bấy giờ ám sát Tổng thống được định nghĩa như giết người). Phó Tổng thống Lyndon B. Johnson tuyên thệ nhậm chức Tổng thống trên chuyên cơ Không lực Một sau khi chiếc máy bay rời phi trường Love Field, theo đúng hiến pháp Hoa Kỳ.

Lee Harvey Oswald, nghi phạm số một, bị bắt không lâu sau vụ ám sát, sau khi giết một cảnh sát. Oswald từ chối lời buộc tội ám sát tổng thống. Oswald bị Jack Ruby bắn 2 ngày sau đó.

Điều tra

Khẩu súng trường Carcano M91 cỡ nòng 6.5mm của Lee Harvey Oswald dùng để ám sát Tổng thống Kennedy.

Ủy ban Warren kết luận rằng Lee H. Oswald đã hành động ám sát tổng thống Kennedy một mình từ tầng 6 của kho sách (nhà lưu ký trường sách texas). Cuộc điều tra kéo dài và diễn biến rất phức tạp.Các tuyên bố về "viên đạn ma thuật" của Lee H. Oswald là hoàn toàn khác so với kết quả khám nghiệm tử thi-phải có ít nhất hai sát thủ,và một bắn từ phía trước hoặc ở gò cỏ phía bắc(grassy knoll,Dallas,tx) sau hàng rào bằng gỗ gần đường ray xe lửa. Nghe câu chuyện li kì của nhân chứng virgil E. hoffman về tay sát thủ ở gò cỏ. Các nhân chứng báo cáo bị mật vụ đe dọa,nhiều nhân chứng sau khi tiết lộ âm mưu bị ám sát một cách đáng ngờ gồm cả cảnh sát,và nhân viên FBI.

Các giả thuyết

Những người chống Fidel Castro

Có giả thuyết cho rằng thất bại của Kennedy trong việc hỗ trợ những người dân Cuba lưu đày chống Fidel Castro trong vụ Vịnh con Lợn (lật đổ chính quyền cộng sản Castro ở Cuba) đã làm trở thành nguyên do trả thù cho những người này. Trong vụ Vịnh con Heo, Tổng thống Kennedy đã đỡ đầu cuộc lật đổ, tuy nhiên ông này rút không quân yểm trợ về và từ chối việc dùng quân lực Mỹ để giúp đỡ. Những người này trong thời điểm đó vẫn còn đang được CIA huấn luyện.

Chống việc tháo bỏ nạn phân biệt chủng tộc

Có giả thuyết cho rằng Kennedy và Martin Luther King, Jr. bị ám sát để làm chậm đi sự tiến bộ trong đấu tranh xã hội của người Mỹ gốc Phi (cả hai nhân vật đều ủng hộ sự bãi bỏ nạn phân biệt chủng tộc giống với Lincoln).

Cục tình báo trung ương

Là một thuyết tương đối nổi trội, có nhiều người cho rằng CIA cố gắng thủ tiêu Kennedy sau khi ông muốn giảm quyền lực của cơ quan CIA.

Fidel Castro

Chung quy, quan hệ giữa Kennedy và Fidel Castro không hề tốt đẹp. Nên chú ý rằng đây là vào thời kỳ Chiến tranh Lạnh giữa hai hệ tư tưởng: Mỹ với chế độ tư bản và các nước xã hội chủ nghĩa với chế độ cộng sản.

Kennedy và CIA đều có nhiều kế hoạch nhằm lật đổ hay thủ tiêu chính quyền Fidel Castro, đáng để ý là cuộc xâm lược Vịnh con Heo do Mỹ đỡ đầu. Fidel cũng có lần công bố cảnh báo các vị lãnh đạo của Mỹ sẽ gặp nguy hiểm khi mưu toán tới việc giết ông này.

FED

Cục Dự Trữ Liên Bang Mỹ bị đe dọa mất nhiều quyền lực dưới thời Kennedy. (Ví dụ như Công lệnh 11110 được Kennedy ký)

Vấn đề này cũng được nhiều người cho rằng là nguyên nhân của các cuộc ám sát Tổng thống trước như Abraham Lincoln, James Garfield và William McKinley.

Ngộ sát do mật vụ George Hickey

Trong quyển sách "Mortal Error", giả thuyết đưa lên rằng Lee Harvey Oswald đã có kế hoạch ám sát Kennedy, và cũng đã làm ông này bị thương bằng (những) phát đạn đầu tiên. Tuy nhiên, vết thương gây tử vong của Kennedy là do một tai nạn, khi đặc viên mật vụ George Hickey sơ ý cướp cò súng sau xe của Kennedy.

Hickey phủ nhận nhận định trên.

Chính quyền Israel

Chính quyền Israel đã phẫn nộ trước áp lực của Kennedy về chương trình vũ khí hạt nhân bí mật của nước này, và trước sự đồng cảm của ông này với người Ả Rập.

Phó Tổng thống Lyndon B. Johnson

Phó Tổng thống Lyndon B. Johnson

Phó tổng thống đương nhiệm Lyndon B. Johnson có lẽ là người đạt được nhiều quyền lợi nhất từ cái chết của Tổng thống Kennedy. Dễ thấy, theo Hiến pháp Hoa Kỳ thì ông này sẽ lên làm tổng thống. Chính ông cũng đã nói khi nhậm chức Phó tổng thống là "Trong 4 tổng thống thì 1 bị ám sát, có thể tôi sẽ gặp may mắn?" Thái độ của Johnson khi nhậm chức Tổng thống trên Air Force One ngay sau khi Kennedy qua đời cùng với Nhật ký Nhà trắng của Lady Bird - vợ của Johnson - cũng đáng bàn cãi.

Quan hệ giữa Kennedy và Johnson cũng không hề tốt đẹp gì trong nhiệm kỳ Kennedy. Thực tế thì Kennedy có ý định bãi nhiệm ông này.

Một số người khi viết tiểu sử cho Johnson tin rằng ông này có máu cầu tiến trong chính trị và ham muốn quyền lực.

Thuyết về công nghệ quân sự

Tổng thống Kennedy có những ý định rút các dính líu, đầu tư quân sự vào Việt Nam sớm (có thể Chiến tranh Việt Nam đã không xảy ra nếu ông còn sống và thực hiện các kế hoạch này).

Sau khi ông này qua đời, Phó Tổng thống lên thay Lyndon B. Johnson là người chịu trách nhiệm cho việc leo thang chiến tranh ở Việt Nam.

Thuyết về công nghiệp dầu

Các nhà buôn bán dầu ở Texas (cùng với những nhà băng hợp tác với họ) đã đối mặt trước việc thất thoát lợi nhuận dưới những chính sách của Kennedy.

Tội phạm có tổ chức và CIA

Thuyết này được bắt đầu khi nhiều người cho rằng các băng nhóm tội phạm có tổ chức gặp nhiều tấn công dưới những chính sách của các tổng thống, trong đó đặc biệt có Kennedy.

Các băng nhóm này có liên hệ mật thiết với CIA trong việc cố gắng lật đổ chính quyền Castro. Xem thêm: Chiến dịch Mongoose.

Chính quyền Xô Viết

Chính quyền Xô Viết cũng được cho là có dính líu đến việc dàn dựng ám sát Tổng thống Kennedy, khi mâu thuẫn giữa Mỹ và Liên bang Xô Viết trong Chiến tranh Lạnh ngày càng căng thẳng.

Phản ứng của công chúng Mỹ ngay sau cuộc ám sát là hoang mang trước một nguy cơ tấn công của Xô Viết, mà Kennedy là mục tiêu đầu tiên.

Cuba, Xô Viết

Như một số các thuyết trên, mâu thuẫn của chế độ cộng sản và Mỹ lên rất cao. Có nhiều người cho rằng Lee Harvey Oswald được chế độ cộng sản nước ngoài tiếp tay. Oswald được biết là một người theo chủ nghĩa Marx, có sống ở Liên bang Xô Viết và có bằng chứng ghi nhận là ông này ủng hộ chính quyền Castro. Tuy nhiên, Oswald từ chối các buộc tội, và nhận mình là một người bị lợi dụng.

Trong văn hóa đại chúng

Vụ ám sát John F. Kennedy trở thành đề tài khai thác cho nhiều tác phẩm hư cấu do kết quả điều tra còn mơ hồ như đã nêu trên.

Trò chơi Call of Duty: Black Ops

Hai màn chơi cuối cùng trong phần chiến dịch của trò chơi này dẫn tới một giả thuyết: Alex Mason, nhân vật chính của trò chơi, điệp viên CIA từng bị Liên Xô tẩy não thành sát thủ được lập trình, là đồng phạm chưa bị lộ của Lee Harvey Oswald trong vụ ám sát tổng thống Kennedy.

Xem thêm

• John F. Kennedy
• Lời nguyền Kennedy
• Vụ ám sát Robert F. Kennedy
• Vụ ám sát Martin Luther King, Jr.

Nguồn

• Associated Press (1963). The Torch Is Passed: The Associated Press Story of the Death of a President. New York: Associated Press. LCCN 64001351.
• Bugliosi, Vincent (2007). Reclaiming History: The Assassination of President John F. Kennedy. New York: Norton. ISBN 978-0-393-04525-3.
• Kelin, John (2007). Praise from a Future Generation: The Assassination of John F. Kennedy and the First Generation Critics of the Warren Report. foreword by H. C. Nash. San Antonio, Tex: Wings Press. ISBN 978-0-916727-32-1.
• Manchester, William (1967). The Death of a President: November 20-ngày 25 tháng 11 năm 1963. New York: Harper & Row. LCCN 67010496.
• Stokes, Louis (1979). “Report of the Select Committee on Assassinations of the U.S. House of Representatives”. Washington, DC: United States Government Printing Office.
• Sturdivan, Larry M. (2005). The JFK Myths: A Scientific Investigation of the Kennedy Assassination. St. Paul, MN: Paragon House. ISBN 978-1-55778-847-4.
• Summers, Anthony (2013). Not in Your Lifetime. New York: Open Road. ISBN 978-1-4804-3548-3.
• Thompson, Josiah (1967). Six Seconds in Dallas: A Micro-Study of the Kennedy Assassination. New York: Bernard Geis Associates. LCCN 67023577.
• Trask, Richard B. (1994). Pictures of the Pain: Photography and the Assassination of President Kennedy. Danvers, Mass: Yeoman Press. ISBN 978-0-9638595-0-1.
• Waldron, Lamar; Hartmann, Thom (2005). Ultimate Sacrifice: John and Robert Kennedy, the Plan for a Coup in Cuba, and the Murder of JFK. New York: Carroll & Graf. ISBN 978-0-7867-1441-4.
• Warren, Earl (1964). “Report of the President's Commission on the Assassination of President Kennedy”. Washington, DC: United States Government Printing Office.

Liên kết ngoài

• The Sixth Floor Museum at Dealey Plaza Lưu trữ 2008-05-26 tại Wayback Machine
• The President John F. Kennedy Assassination Records Collection – National Archives and Records Administration
• JFK Assassination:A look back at the death of President John F. Kennedy 50 years ago – CBS News
• “ngày 22 tháng 11 năm 1963: Death of the President”. John F. Kennedy Presidential Library and Museum.
• "JFK: One PM Central Standard Time" – documentary produced by PBS
• "The Assassination of President Kennedy" – radio documentary by Mike Swickey
• "Weisberg Collection on the JFK Assassination" – Internet Archive