Xem mã nguồn của Tiếng Iceland

{{Infobox language
|name=Tiếng Iceland
|nativename=''íslenska''
|pronunciation={{IPA-is|'i:s(t)lɛnska|}}
|states=[[Iceland]]
|speakers=357.069 (2018)
|date=2013
|ref=<ref>[http://www.statice.is/?PageID=1390 97% of a population of 325,000 + 15,000 native Icelandic speakers outside Iceland]</ref>
|familycolor=Indo-European
|fam2=[[Nhóm ngôn ngữ German|German]]
|fam3=[[Nhóm ngôn ngữ Bắc German|Bắc German]]
|fam4=[[Tiếng Tây Bắc Âu Cổ|Tây Scandinavia]]
|fam5=Scandinavia Hải đảo
|ancestor=[[Tiếng Bắc Âu Cổ|Bắc Âu Cổ]]
|ancestor2=[[Tiếng Tây Bắc Âu Cổ|Tây Bắc Âu Cổ]]
|ancestor3=[[Tiếng Iceland Cổ|Iceland Cổ]]
|script=[[Bảng chữ cái Latinh|Latin]] ([[bảng chữ cái tiếng Iceland|biến thể tiếng Iceland]])<br/>
[[Hệ thống chữ nổi tiếng Iceland]]
|nation={{ISL|Iceland}}<br/>{{flag|Hội đồng Bắc Âu}}
|agency=[[Học viên Iceland học Árni Magnússon]]
|iso1=is
|iso2t=isl
|iso2b=ice
|iso3=isl
|glotto=icel1247
|glottorefname=Icelandic
|lingua=52-AAA-aa
|notice=IPA
|map=Idioma islandés.PNG
|mapcaption=Vùng nói tiếng Iceland: {{Legend|#0082FF|vùng nơi tiếng Iceland là ngôn ngữ chính của số đông}} {{Legend|#8CC7FF|vùng nơi tiếng Iceland là ngôn ngữ thiểu số đáng kể}}
}}
{{Văn hóa Iceland}}
'''Tiếng Iceland''' ({{lang|is|íslenska|link=no}}, {{IPA-is|'iːs(t)lɛnska|pron|Is-Íslenska.oga}}) là một [[Nhóm ngôn ngữ German|ngôn ngữ German]] và là ngôn ngữ chính thức của [[Iceland]]. Đây là một [[hệ ngôn ngữ Ấn-Âu|ngôn ngữ Ấn-Âu]], thuộc về nhánh [[Nhóm ngôn ngữ Bắc German|Bắc German]] của [[nhóm ngôn ngữ German]]. Về mặt lịch sử, nó từng là ngôn ngữ phân bố xa nhất về phía tây của hệ Ấn-Âu, trước thời kỳ [[Thực dân châu Âu tại châu Mỹ|thuộc địa hóa châu Mỹ]]. Trước đây, tiếng Iceland, [[tiếng Faroe|Faroe]], [[tiếng Norn|Norn]], và Tây [[tiếng Na Uy|Na Uy]] tạo nên nhóm ''Tây Bắc Âu''; còn tiếng [[tiếng Đan Mạch|Đan Mạch]], Đông Na Uy và [[tiếng Thụy Điển|Thụy Điển]] tạo nên nhóm ''Đông Bắc Âu''. Tiếng Na Uy [[Bokmål]] hiện đại được ảnh hưởng bởi cả hai nhóm, do đó các ngôn ngữ Bắc German hiện được chia thành nhóm Scandinavia đất liền và ''Bắc Âu Hải đảo'' (gồm có tiếng Iceland).

Đa phần người nói tiếng Iceland—chừng 320.000—sống tại Iceland. Hơn 8.000 người bản ngữ tiếng Iceland sống ở Đan Mạch,<ref name=Denmark>[http://www.statbank.dk/statbank5a/default.asp?w=1280 Statbank Danish statistics]</ref> trong đó chừng 3.000 là học sinh/sinh viên.<ref name=Danishstudents>{{Chú thích web |url=http://www.iceland.org/dk/islenska/Islendingar-Danmorku/ |ngày truy cập=2016-09-11 |tựa đề=Official Iceland website |archive-date = ngày 28 tháng 9 năm 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928041432/http://www.iceland.org/dk/islenska/Islendingar-Danmorku/ |url-status=dead }}</ref> Thứ tiếng này cũng được sử dụng bởi chừng 5.000 người tại Hoa Kỳ<ref name="USA">{{chú thích web|url=http://www.mla.org/map_data_results%26mode%3Dlang_tops%26SRVY_YEAR%3D2000%26lang_id%3D617|title=MLA Language Map Data Center: Icelandic|date=n.d.|publisher=[[Modern Language Association]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20101206182401/http://www.mla.org/map_data_results%26mode%3Dlang_tops%26SRVY_YEAR%3D2000%26lang_id%3D617|archive-date=2010-12-06|url-status=dead|access-date=ngày 17 tháng 4 năm 2010}} Based on [[United States Census, 2000|2000 US census data]].</ref> và bởi hơn 1.400 người ở Canada.<ref name=Canada>{{Chú thích web |url=http://www12.statcan.ca/nhs-enm/2011/dp-pd/dt-td/Rp-eng.cfm?LANG=E&APATH=3&DETAIL=0&DIM=0&FL=A&FREE=0&GC=0&GID=0&GK=0&GRP=1&PID=105400&PRID=0&PTYPE=105277&S=0&SHOWALL=0&SUB=0&Temporal=2013&THEME=95&VID=0&VNAMEE=&VNAMEF= |ngày truy cập=2016-09-11 |tựa đề=Canadian census 2011 |archive-date=2017-10-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171011123945/http://www12.statcan.ca/nhs-enm/2011/dp-pd/dt-td/Rp-eng.cfm?LANG=E&APATH=3&DETAIL=0&DIM=0&FL=A&FREE=0&GC=0&GID=0&GK=0&GRP=1&PID=105400&PRID=0&PTYPE=105277&S=0&SHOWALL=0&SUB=0&Temporal=2013&THEME=95&VID=0&VNAMEE=&VNAMEF= |url-status=dead }}</ref> Cộng đồng người nói tiếng Iceland lớn nhất nằm ngoài Iceland là ở [[Manitoba]], đáng chú ý là [[Gimli, Manitoba|Gimli]] ([[Gimlé|''Gimli'']] là một từ tiếng Bắc Âu Cổ, nghĩa là 'thiên đường').

Dù 97% dân số Iceland xem tiếng Iceland là tiếng mẹ đẻ của họ,<ref name=Mothertongue>{{chú thích web | title = Icelandic: At Once Ancient And Modern | publisher = Icelandic Ministry of Education, Science and Culture | year = 2001 | url = http://www.iceland.is/media/Utgafa/Icelandic.pdf | format = PDF | access-date = ngày 27 tháng 4 năm 2007 | archive-date = 2007-06-15 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070615052850/http://www.iceland.is/media/Utgafa/Icelandic.pdf | url-status = dead }}</ref> lượng người nói đang suy giảm tại các cộng đồng ngoài Iceland, đặc biệt là Canada.

[[Học viên Iceland học Árni Magnússon]] là trung tâm bảo tồn những bản thảo tiếng Iceland thời Trung Cổ, nghiên cứu ngôn ngữ này cũng như nền văn học của nó. Từ năm 1995, ngày 16 tháng 11, sinh nhật của nhà thơ thế kỷ 19 [[Jónas Hallgrímsson]], cũng là [[Ngày tiếng Iceland]].<ref name=Mothertongue/><ref name=Menntamálaráduneyti>{{chú thích web | title = Menntamálaráðuneyti | url = http://www.menntamalaraduneyti.is/malaflokkar/Menning/dit/ | access-date = ngày 27 tháng 4 năm 2007}}</ref>

== Âm vị ==
{{Main|Âm vị học tiếng Iceland}}
Tiếng Iceland có rất ít sự khác biệt ngữ âm theo vùng (sự khác biệt do [[phương ngữ]]). Ngôn ngữ này có cả [[nguyên âm đơn]] và [[Nguyên âm đôi|đôi]], phụ âm có thể [[hữu thanh]] hay [[vô thanh]].

=== Phụ âm ===
{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto; text-align: center;"
|+
! colspan="2" |
! colspan="2" | [[Âm môi|Môi]]
! colspan="2" | [[âm lưỡi trước|Lưỡi trước]]
! colspan="2" | [[Âm vòm|Vòm]]
! colspan="2" | [[Âm ngạc mềm|Vòm mềm]]
! [[Âm thanh hầu|Thanh hầu]]
|-
! colspan="2" | [[Âm mũi|Mũi]]
| style="border-right: 0;" | ({{IPA|m̥}}) || style="border-left: 0;" | {{IPA|m}}
| style="border-right: 0;" | ({{IPA|n̥}}) || style="border-left: 0;" | {{IPA|n}}
| style="border-right: 0;" | ({{IPA|ɲ̊}}) || style="border-left: 0;" | ({{IPA|ɲ}})
| style="border-right: 0;" | ({{IPA|ŋ̊}}) || style="border-left: 0;" | ({{IPA|ŋ}})
|
|-
! colspan="2" | [[âm tắc|Tắc]]
| style="border-right: 0;" | {{IPA|pʰ}} || style="border-left: 0;" | {{IPA|p}}
| style="border-right: 0;" | {{IPA|tʰ}} || style="border-left: 0;" | {{IPA|t̪|t}}
| style="border-right: 0;" | ({{IPA|cʰ}}) || style="border-left: 0;" | ({{IPA|c}})
| style="border-right: 0;" | {{IPA|kʰ}} || style="border-left: 0;" | {{IPA|k}}
|
|-
! rowspan="2" | [[Âm xát|Xát]]
! <small>[[xuýt]]</small>
| colspan="2" |
| style="border-right: 0;" | {{IPA|s̺|s}} || style="border-left: 0;" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|
|-
! <small>không xuýt</small>
| style="border-right: 0;" | {{IPA|f}} || style="border-left: 0;" | {{IPA|v}}
| style="border-right: 0;" | {{IPA|θ̠|θ}} || style="border-left: 0;" | ({{IPA|ð̠|ð}})
| style="border-right: 0;" | ({{IPA|ç}}) || style="border-left: 0;" | {{IPA|j}}
| style="border-right: 0;" | ({{IPA|x}}) || style="border-left: 0;" | ({{IPA|ɣ}})
| {{IPA|h}}
|-
! colspan="2" | [[Âm cạnh lưỡi|Cạnh lưỡi]]
| colspan="2" |
| style="border-right: 0;"| ({{IPA|l̥}}) || style="border-left: 0;" | {{IPA|l}}
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|
|-
! colspan="2" | [[Âm R|R]]
| colspan="2" |
| style="border-right: 0;" | ({{IPA|r̥}}) || style="border-left: 0;" | {{IPA|r}} 
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|
|}

=== Nguyên âm===
{|class="wikitable"
|+[[Nguyên âm đơn]]
! rowspan=2|
! colspan=2|[[Nguyên âm trước|Trước]]
! rowspan=2|[[Nguyên âm sau|Sau]]
|-
!<small>plain</small>
!<small>tròn</small>
|-
![[Nguyên âm đóng|Đóng]]
| align=center | {{IPA|i}}
|&nbsp;
| align=center | {{IPA|u}}
|-
![[Nguyên âm gần đóng|Gần đóng]]
| align=center | {{IPA|ɪ}} || align=center | {{IPA|ʏ}}
| &nbsp;
|-
![[Nguyên âm nửa mở|Nửa mở]]
| align=center | {{IPA|ɛ}} || align=center | {{IPA|œ}}
| align=center | {{IPA|ɔ}}
|-
![[Nguyêm âm mở|Mở]]
| colspan="3" style="text-align:center;"| {{IPA|a}}
|}

{|class="wikitable"
|+[[Nguyên âm đôi]]
!
! Trước
! Sau
|-
! Nửa
| align=center | {{IPA|ei}} • {{IPA|øi}}
| align=center | {{IPA|ou}}
|-
! Mở
| align=center | {{IPA|ai}}
| align=center | {{IPA|au}}
|}

== Tham khảo ==
{{Tham khảo}}

{{Commonscat|Icelandic language}}

{{DEFAULTSORT:Iceland}}
[[Thể loại:Tiếng Iceland| ]]
[[Thể loại:Ngôn ngữ tại Iceland]]
[[Thể loại:Ngôn ngữ Tây Scandinavia]]
[[Thể loại:Chi ngôn ngữ German phía Bắc]]
[[Thể loại:Ngôn ngữ chủ-động-tân]]
[[Thể loại:Ngôn ngữ V2]]