Xem mã nguồn của USS Wilkes-Barre (CL-103)

{{Dablink|Về những tàu chiến Hoa Kỳ khác có tên tương tự, xin xem [[USS Wilkes]].}}
{|{{Infobox ship begin}}
{{Infobox ship image
|Ship image= [[Tập tin:USS Wilkes-Barre (CL-103) at anchor, circa 31 January 1946 (NH 98601).jpg|300px|USS Wilkes-Barre]]
|Ship caption= Tàu tuần dương USS ''Wilkes-Barre''
}}
{{Infobox ship career
|Ship country= Hoa Kỳ 
|Ship flag= {{USN flag|1971}}
|Ship name= USS ''Wilkes-Barre''
|Ship namesake= [[Wilkes-Barre, Pennsylvania]]
|Ship ordered=
|Ship awarded=
|Ship builder= [[New York Shipbuilding]] Corporation, [[Camden, New Jersey]]
|Ship original cost=
|Ship laid down= [[14 tháng 12]] năm [[1942]]
|Ship launched= [[24 tháng 12]] năm [[1943]]
|Ship sponsor= [[Grace Shoemaker Miner]]
|Ship completed=
|Ship acquired=
|Ship commissioned= [[1 tháng 7]] năm [[1944]]
|Ship recommissioned=
|Ship decommissioned= [[9 tháng 10]] năm [[1947]]
|Ship in service=
|Ship out of service=
|Ship renamed=
|Ship reclassified=
|Ship struck=[[15 tháng 1]] năm [[1971]]
|Ship nickname=
|Ship honors= 4 × [[Ngôi sao Chiến trận]]
|Ship captured=
|Ship fate= Đánh chìm như một mục tiêu, [[1972]]
|Ship status=
}}
{{Infobox ship characteristics
|Hide header=
|Header caption=
|Ship class= [[Cleveland (lớp tàu tuần dương)|lớp ''Cleveland'']]
|Ship type= [[Tàu tuần dương hạng nhẹ]]
|Ship displacement=* {{convert|11800|LT|MT}} (tiêu chuẩn);
* {{convert|14131|LT|MT}} (đầy tải)
|Ship length=* {{convert|600|ft|m|abbr=on}} (mực nước);
* {{convert|608|ft|4|in|m|abbr=on}} (chung)
|Ship height={{convert|113|ft|abbr=on}}
|Ship beam={{convert|66|ft|4|in|m|abbr=on}}
|Ship draft=*{{convert|20|ft|6|in|m|abbr=on}} (trung bình);
*{{convert|25|ft|m|abbr=on}} (tối đa)
|Ship power=* 4 × [[nồi hơi]] ống nước [[Babcock & Wilcox]] đốt dầu, áp lực 634 psi;
* công suất {{convert|100000|hp|kW|abbr=on|lk=on}}
|Ship propulsion=* 4 × [[turbine hơi nước]] hộp số [[General Electric]];
* 4 × trục
|Ship speed= {{convert|32,5|kn|lk=on}}
|Ship range= {{convert|14500|nmi|lk=on|-1|abbr=on}} ở tốc độ {{convert|15|kn}}
|Ship endurance= 
|Ship boats=
|Ship complement=* 1.255 
** 70 sĩ quan, 
** 1.115 thủy thủ
|Ship crew=
|Ship sensors= 
|Ship EW=
|Ship armament=*12 × pháo {{convert|6|in|mm|abbr=on}}/47 caliber trên tháp pháo ba nòng Mark 16 (4×3);
*12 × pháo đa dụng {{convert|5|in|mm|abbr=on}}/38 caliber (6×2);
*28 × pháo phòng không [[Bofors 40 mm]] (4×4, 6×2);
*10 × pháo phòng không [[Oerlikon 20 mm]]
|Ship armor=* [[đai giáp]]: {{convert|3,25|-|5|in|mm|abbr=on}};
* vách ngăn: {{convert|5|in|mm|abbr=on}};
* sàn tàu: {{convert|2|in|mm|abbr=on}};
* [[tháp pháo]]: 
** {{convert|6,5|in|mm|abbr=on|0}} mặt trước,
** {{convert|3|in|mm|abbr=on}} nóc,
** {{convert|3|in|mm|abbr=on}} mặt hông,
** {{convert|1,5|in|mm|abbr=on}} mặt sau;
* bệ tháp pháo: {{convert|6|in|mm|abbr=on}};
* tháp chỉ huy: {{convert|2,25|-|5|in|mm|abbr=on}}
|Ship aircraft= 4 × [[thủy phi cơ]] [[Curtiss SOC Seagull|SOC Seagull]]
|Ship aircraft facilities= 2 × [[máy phóng máy bay|máy phóng]] 
|Ship notes=
}}
|}

'''USS ''Wilkes-Barre'' (CL-103)''' là một [[tàu tuần dương hạng nhẹ]] thuộc [[Cleveland (lớp tàu tuần dương)|lớp ''Cleveland'']] của [[Hải quân Hoa Kỳ]] được hoàn tất trong trong giai đoạn cuối [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Chiến tranh Thế giới thứ hai]]. Nó là chiếc tàu chiến đầu tiên của Hải quân Mỹ được đặt theo tên thành phố [[Wilkes-Barre, Pennsylvania|Wilkes-Barre]] thuộc tiểu bang [[Pennsylvania]]. Nó đã phục vụ thuần túy tại [[Chiến tranh Thái Bình Dương|Mặt trận Thái Bình Dương]] từ khi đưa vào hoạt động cho đến khi chiến tranh kết thúc. Giống như hầu hết các tàu chị em cùng lớp, nó ngừng hoạt động không lâu sau đó, được đưa về lực lượng dự bị và không bao giờ phục vụ trở lại. Con tàu bị đánh chìm như một mục tiêu vào năm [[1972]]. ''Wilkes-Barre'' được tặng tưởng bốn [[Ngôi sao chiến trận]] cho thành tích hoạt động trong Thế Chiến II.

== Thiết kế và chế tạo ==
{{bài chính|Cleveland (lớp tàu tuần dương)}}
=== Thiết kế ===
Lớp ''Cleveland'' được thiết kế nhằm mục đích gia tăng tầm xa hoạt động, tăng cường hỏa lực [[chiến tranh phòng không|phòng không]] và sự bảo vệ chống [[ngư lôi]] so với các tàu tuần dương Hoa Kỳ trước đây. Cho dù kém hơn ba nòng pháo 6-inch so với những chiếc [[Brooklyn (lớp tàu tuần dương)|lớp ''Brooklyn'']] dẫn trước, hệ thống kiểm soát hỏa lực mới và tiên tiến hơn giúp cho lớp ''Cleveland'' có được ưu thế về hỏa lực trong chiến đấu thực tế. Tuy nhiên việc tăng cường thêm dàn hỏa lực phòng không hạng nhẹ cho đến cuối Thế Chiến II khiến các con tàu bị nặng đầu đáng kể.{{sfn|Friedman|1984|p=270}}

=== Chế tạo ===
''Wilkes-Barre'' được đặt lườn vào ngày [[14 tháng 12]] năm [[1942]] tại xưởng tàu của hãng [[New York Shipbuilding]] Corporation tại [[Camden, New Jersey]]. Nó được hạ thủy vào ngày [[24 tháng 12]] năm [[1943]], được đỡ đầu bởi Bà [[Grace Shoemaker Miner]], phu nhân vị bác sĩ nổi tiếng tại Wilkes-Barre, và được đưa ra hoạt động tại [[Xưởng hải quân Philadelphia]] vào ngày [[1 tháng 7]] năm [[1944]] dưới quyền chỉ huy của Thuyền trưởng, [[Đại tá Hải quân]] [[Robert L. Porter, Jr.]].<ref name="DANFS">{{chú thích web | url=http://www.history.navy.mil/research/histories/ship-histories/danfs/w/wilkes-barre-cl-103.html | title=Wilkes-Barre (CL-103)  | publisher=Naval History and Heritage Command | date=ngày 11 tháng 4 năm 2014 |access-date =ngày 15 tháng 12 năm 2015}}</ref><ref name=NavSource/>

== Lịch sử hoạt động ==
=== Chiến tranh Thế giới thứ hai ===
==== 1944 ====
Sau khi hoàn tất việc trang bị, ''Wilkes-Barre'' tiến hành chuyến đi chạy thử máy tại [[vịnh Chesapeake]] và tại [[vịnh Paria]], [[Trinidad]] trước khi quay trở về Philadelphia để hiệu chỉnh sau thử máy. Lên đường vào ngày [[23 tháng 10]], chiếc tàu tuần dương mới tiến hành huấn luyện đang khi trên đường đi [[kênh đào Panama]], băng qua kênh đào vào ngày [[27 tháng 10]] và đi đến [[San Diego|San Diego, California]], nơi nó được tiếp liệu và tiếp đạn. Sau các cuộc thực hành tác xạ ngoài khơi [[đảo San Clemente, California]], nó lên đường đi [[Hawaii]] vào ngày [[10 tháng 11]]. ''Wilkes-Barre'' đi đến [[Trân Châu Cảng]] vào ngày [[17 tháng 11]], tiến hành các đợt thực tập tại vùng biển Hawaii trong các ngày [[19 tháng 11|19]]–[[24 tháng 11]] và [[2 tháng 12|2]]–[[3 tháng 12]] trước khi rời [[Oahu]] vào ngày [[14 tháng 12]] hướng đến khu vực [[quần đảo Caroline]]. Sau khi đi đến [[Ulithi]], ''Wilkes-Barre'' gia nhập Đội tuần dương 17 và lên đường vào ngày [[30 tháng 12]] trong thành phần hộ tống cho Lực lượng Đặc nhiệm 38 dưới quyền chỉ huy của [[Phó Đô đốc|Phó đô đốc]] [[John S. McCain, Sr.|John S. McCain]].<ref name="DANFS" />

==== 1945 ====
Máy bay của Lực lượng Đặc nhiệm 38 đã tấn công các mục tiêu tại [[Đài Loan]] và phía Nam quần đảo [[Quần đảo Nansei#Quần đảo Ryūkyū|Ryukyu]], rồi sau đó nhắm vào các mục tiêu Nhật Bản trên đảo [[Luzon]] để hỗ trợ cho cuộc đổ bộ lên hòn đảo thuộc [[Philippines]] này. Lực lượng Đặc nhiệm 38 tung ra đợt tấn công thứ hai vào các vị trí Nhật Bản tại Đài Loan vào ngày [[9 tháng 1]] năm [[1945]], trước khi đi qua [[eo biển Bashi]] trong đêm [[9 tháng 1|9]]–[[10 tháng 1]] hướng vào [[Biển Đông|biển Nam Trung Quốc]] [[Không kích biển Đông|ngăn ngừa mối đe dọa của lực lượng tàu nổi đối phương]] vốn có thể can thiệp vào cuộc đổ bộ trong [[vịnh Lingayen]]. Vào ngày [[12 tháng 1]], ngày mà máy bay của hải quân đã đánh chìm 127.000 tấn tàu hải quân và tàu buôn đối phương tại khu vực [[Bán đảo Đông Dương|Đông Dương]], ''Wilkes-Barre'' cùng các tàu chị em trong Đội tuần dương 17 được cho tách khỏi Đội Đặc nhiệm 38.2 để trở thành Đội Đặc nhiệm 34.5, với nhiệm vụ đối phó với lực lượng tàu nổi đối phương được báo cáo hiện diện ngoài khơi [[vịnh Cam Ranh]]. Tuy nhiên, máy bay trinh sát từ các tàu tuần dương không tìm thấy dấu vết của đối thủ, nên ''Wilkes-Barre'' cùng phần còn lại của Đội tuần dương 17 lại gia nhập cùng Lực lượng Đặc nhiệm 38.<ref name="DANFS" />

Không lâu sau đó, vào ngày [[13 tháng 1|13]]–[[14 tháng 1]], ''Wilkes-Barre'' và các tàu tháp tùng gặp phải thời tiết xấu, một vùng nhiễu loạn nhiệt đới gây ra thời tiết bão tố xen kẻ với những cơn mưa rào, biển động nặng và gió mạnh từ hướng Đông Bắc. ''Wilkes-Barre'' bị lật nghiêng qua mạn cho đến 38° khi nó hướng lên phía Đông Bắc. Tuy nhiên, tình hình thời tiết lại khá lên cho phép tiến hành không kích tàu bè và mục tiêu Nhật dọc theo bờ biển Trung Quốc và Đông Dương. Qua những lổ hổng giữa lớp mây dày đặc, máy bay từ tàu sân bay Mỹ đã ném bom tàu bè Nhật tại [[Cao Hùng]], [[Hạ Môn]] và [[Sán Đầu]] vào ngày [[15 tháng 1]], và xuống [[đảo Hải Nam]], Đông Dương và [[Hong Kong]] trong ngày [[16 tháng 1]]. Hoạt động tiếp nhiên liệu cho đội đặc nhiệm, vốn bị ngăn trở bởi thời tiết xấu, cuối cùng cũng hoàn tất vào ngày [[19 tháng 1]], không lâu trước khi các con tàu băng qua [[eo biển Balintang]].<ref name="DANFS" />

Việc không kích xuống Đài Loan được tiếp nối vào ngày [[21 tháng 1]], nhưng đối phương phản ứng dữ dội, gây hư hại cho các tàu sân bay {{USS|Langley|CVL-27|3}} và {{USS|Ticonderoga|CV-14|3}}. Ngày hôm sau, như là một cuộc trả thù, máy bay hải quân tấn công mọi mục tiêu Nhật Bản phát hiện được trên đảo [[Okinawa]], hoạt động sau cùng của một chuỗi 27 ngày hoạt động liên tục.<ref name="DANFS" />

Ngày [[26 tháng 1]], Lực lượng Đặc nhiệm 38 đi đến [[Ulithi]] để tiếp tế và sửa chữa, nơi mà nó đổi tên thành Lực lượng Đặc nhiệm 58 và quyền chỉ huy [[Lực lượng đặc nhiệm tàu sân bay nhanh]] được chuyển cho Phó đô đốc [[Marc A. Mitscher]]. Chỉ trong hai tuần, ''Wilkes-Barre'' lại ra khơi vẫn cùng với Đội tuần dương 17 nhưng được bố trí cùng Đội Đặc nhiệm 58.3 dưới quyền chỉ huy của [[Chuẩn đô đốc]] [[Frederick C. Sherman]], vốn đặt cờ hiệu của mình trên tàu sân bay {{USS|Essex|CV-9|3}}. Chiếc tàu tuần dương hạng nhẹ và các tàu cùng đi xuất hiện ngoài khơi đảo [[Honshū]], Nhật Bản vào ngày [[16 tháng 2]] để bảo vệ cho các tàu sân bay trong khi máy bay của chúng ném bom [[Tokyo]], một hoạt động nghi binh phân tán cho hoạt động chính ở phía Nam: cuộc chiếm đóng [[Iwo Jima]]. Máy bay của Đô đốc Sherman đã tấn công các sân bay và cơ sở công nghiệp gần Tokyo trong cuộc ném bom đầu tiên kể từ cuộc [[Không kích Doolittle]] huyền thoại vào [[tháng 4]] năm [[1942]].<ref name="DANFS" />

Sau hai ngày không kích xuống thủ đô Nhật Bản, đội đặc nhiệm lên đường hướng đến Iwo Jima, tiến hành các cuộc không kích xuống các vị trí quân Nhật tại [[Chichi Jima]] và [[Haha Jima]] trên đường đi. Ngày [[19 tháng 2]] năm [[1945]], lực lượng [[Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ|Thủy quân Lục chiến]] rời tàu đổ bộ hướng đến các bãi đổ bộ tại Iwo Jima. Tuy nhiên, người ta nhanh chóng nhận ra sự gay go để có thể đánh bại được lực lượng phòng thủ trên đảo dưới quyền tướng [[Tadamichi Kuribayashi]]. Ngày [[21 tháng 2]], ''Wilkes-Barre'' được gọi để trợ giúp trong việc bắn phá bờ biển. Hỏa lực hải pháo của chiếc tàu tuần dương hạng nhẹ, dưới sự hướng dẫn từ thủy phi cơ trinh sát [[OS2U Kingfisher]] của nó, đã tiêu diệt các vị trí pháo, hầm trú ẩn, hang động và kho đạn. Trong một lần, hỏa lực bắn theo yêu cầu đã giúp đẩy lùi một đợt phản công của quân Nhật.<ref name="DANFS" />

''Wilkes-Barre'' gia nhập trở lại Đội Đặc nhiệm 58.3 vào ngày [[23 tháng 2]], hộ tống các tàu sân bay trong khi máy bay của chúng tấn công các mục tiêu chung quanh Tokyo vào ngày [[25 tháng 2]], và xuống Okinawa vào ngày [[1 tháng 3]]. Bốn ngày sau, đội đặc nhiệm quay trở về Ulithi để tiếp tế và tiếp nhiên liệu. Chiếc tàu tuần dương hạng nhẹ tiếp tục thả neo tại vũng biển Ulithi từ ngày [[5 tháng 3|5]] đến ngày [[14 tháng 3]], trước khi tham gia tập trận cùng với Lực lượng Đặc nhiệm 59 trong các ngày [[14 tháng 3|14]] và [[15 tháng 3]]. Sau đó nó được điều trở lại Đội Đặc nhiệm 58.3 rồi lên đường hướng đến Nhật Bản không lâu sau đó.<ref name="DANFS" />

Di chuyển đến phía Đông Okinawa vào ngày [[18 tháng 3]], các tàu sân bay tung ra những đợt không kích xuống các sân bay Nhật trên đảo [[Kyūshū]], và tiếp nối trong ngày hôm sau. Đối phương đáp trả bằng các đợt không kích nhắm vào đội đặc nhiệm, nhưng bị ngăn chặn bởi hỏa lực phòng không và những [[máy bay tiêm kích]] tuần tra chiến đấu trên không (CAP). Trong ngày [[19 tháng 3]], ''Wilkes-Barre'' bắn rơi chiếc máy bay đối phương đầu tiên, một chiếc [[máy bay ném bom bổ nhào]] [[Yokosuka D4Y]] "Judy". Tuy nhiên, đối phương cũng xoay xở đánh trúng hai quả bom vào tàu sân bay {{USS|Franklin|CV-13|3}} trong ngày hôm đó, khiến nó hư hại nặng. Đội đặc nhiệm rút lui về điểm hẹn tiếp nhiên liệu, và bảo vệ cho những con tàu bị hư hại, trong khi đối phương tiếp tục truy kích.<ref name="DANFS" />

Các đợt không kích được tiếp nối trong những ngày tiếp theo. Máy bay của Đội đặc nhiệm 58.3 tấn công những mục tiêu Nhật Bản tại khu vực Okinawa trong các ngày [[23 tháng 3|23]] và [[24 tháng 3]]; thủy phi cơ Kingfisher của ''Wilkes-Barre'' đã cứu vớt hai phi công từ [[tàu sân bay hạng nhẹ]] {{USS|Bataan|CVL-29|3}} ngoài khơi [[Minami daitō]] vào ngày [[24 tháng 3]]. Ba ngày sau đó, chiếc tàu tuần dương cùng toàn thể Đội tuần dương 17 và các tàu khu trục quay trở lại khu vực Minami daitō để bắn phá sân bay trên đảo này.<ref name="DANFS" />

Vào ngày [[29 tháng 3]], sau một chuyến đi tốc độ cao hướng đến Kyūshū, các tàu sân bay của đội đặc nhiệm, được ''Wilkes-Barre'' cùng các tàu tuần dương chị em và một số tàu khu trục hộ tống, tung ra đợt không kích lúc bình minh xuống những mục tiêu dọc bờ biển Kyūshū và [[biển nội địa Seto]]. Một lần nữa thủy phi cơ của chiếc tàu tuần dương lại giải cứu hai thành viên đội bay từ tàu sân bay {{USS|Bunker Hill|CV-17|3}} khi họ bị bắn rơi tại vùng biển ngoài khơi [[Yakushima]].<ref name="DANFS" />

Vào ngày Chúa nhật Phục sinh [[1 tháng 4]] năm [[1945]], [[Trận Okinawa]] chính thức mở màn khi diễn ra các cuộc đổ bộ trên bờ biển phía Tây hòn đảo. Lực lượng Đặc nhiệm 58 đã hỗ trợ trong giai đoạn mở màn, khi các tàu sân bay tung ra một loạt các phi vụ hỗ trợ khác nhau, cũng như vô hiệu hóa các sân bay tại Kyūshū, Shikoku và phía Nam Honshū. Một căn cứ không quân chủ yếu là [[quần đảo Sakishima|Sakishima]] cùng thuộc [[quần đảo Ryūkyū]] cũng bị không kích nặng nề. Tuy nhiên, máy bay tấn công cảm tử [[Kamikaze]] Nhật Bản, xuất phát từ các sân bay trên các đảo chính quốc, liên tiếp phản công vào lực lượng đổ bộ.<ref name="DANFS" />

Máy bay Nhật Bản tấn công Đội đặc nhiệm 58.3 vào ngày [[11 tháng 4]]; và từ trưa cho đến chiều tối, các khẩu pháo của ''Wilkes-Barre'' hợp cùng các tàu hộ tống khác đã dựng nên một hàng rào hỏa lực phòng không ngăn chặn những kẻ tấn công. Nó bắn rơi ba [[máy bay tiêm kích]] [[Mitsubishi A6M Zero|A6M Zero]] và một máy bay ném bom bổ nhào [[Aichi D3A]] "Val", đồng thời góp phần trợ giúp vào việc bắn rơi thêm hai chiếc Zero khác.<ref name="DANFS" />

Sau đó, ''Wilkes-Barre'' đã tháp tùng Lực lượng Đặc nhiệm 58 hướng lên phía Bắc, để tung ra các đợt không kích xuống các sân bay tại phía Nam đảo Kyūshū. Những căn cứ này, được cho là nơi xuất phát các cuộc tấn công tự sát nhắm vào lực lượng viễn chinh Hoa Kỳ ngoài khơi Okinawa, đã bị ném bom liên tục suốt ngày [[16 tháng 4]]. Phía Nhật Bản cũng nỗ lực chống trả, khi nhiều đợt máy bay đối phương tìm cách xuyên qua hàng rào phòng thủ của máy bay tiêm kích [[tuần tra chiến đấu trên không]] (CAP). Chiếc tàu tuần dương đã cùng các tàu hộ tống khác cung cấp hỏa lực phòng không bảo vệ cho các tàu sân bay. Nó bắn rơi một [[máy bay ném bom]] lúc 18 giờ 54 phút ngày [[16 tháng 4]], rồi một chiếc Zero lúc 09 giờ 39 phút ngày [[17 tháng 4]].<ref name="DANFS" />

Thủy phi cơ Kingfisher của ''Wilkes-Barre'' một lần nữa làm tròn nhiệm vụ tìm kiến giải cứu, khi cứu vớt được hai phi công hải quân bị bắn rơi cách {{convert|30|mi|km|abbr=on}} về phía Đông Okinawa vào ngày [[26 tháng 4]]. Trong mười ngày đầu của [[tháng 5]], các tàu sân bay đã hoạt động từ vị trí cách {{convert|60|mi|km|abbr=on}} về phía Đông Okinawa, tiếp tục tung ra các đợt không kích xuống hòn đảo này. Đội tuần dương 17, có các tàu khu trục hộ tống, tạm thời được cho tách khỏi Đội đặc nhiệm 58.3 vào ngày [[10 tháng 5]] cho một đợt bắn phá ban đêm xuống [[Minamidaitō|Minami Daito Shima]]. Máy bay đối phương, vốn đã lãng vãng chung quanh đội đặc nhiệm từ ngày hôm trước, đã tận dụng cơ hội thiếu vắng này để ra đòn tấn công nhanh. Hai máy bay Kamikaze đã xuyên qua hàng rào phòng không và đâm trúng ''Bunker Hill'', khiến chiếc tàu sân bay ngập trong biển lửa ở phần đuôi tàu. Đến 10 giờ 59 phút, ''Wilkes-Barre'' được lệnh đi đến trợ giúp chiếc tàu sân bay gặp nạn.<ref name="DANFS" />
[[Tập tin:Transfer of wounded from USS Bunker Hill (CV-17) to USS Wilkes-Barre (CL-103) on 11 May 1945 (520682).jpg|thumb|right|200px|Chuyển người bị thương từ tàu sân bay {{USS|Bunker Hill|CV-17|2}} sang ''Wilkes Barre''.]]
Đại tá Porter đưa chiếc tàu tuần dương của mình cặp bên mạn ''Bunker Hill'' lúc 11 giờ 15 phút, cho mũi tàu của ''Wilkes-Barre'' tiếp cận phía sau bên mạn phải của chiếc tàu sân bay, và đưa 10 vòi phun nước hướng vào đám cháy; đồng thời 40 người bị mắc kẹt tại phần đuôi chiếc tàu sân bay được giải cứu. Trong khi đó các tàu khu trục {{USS|Stembel|DD-644|3}}, {{USS|Charles S. Sperry|DD-697|3}} và {{USS|English|DD-696|3}} cũng trợ giúp vào việc chữa cháy. ''Wilkes-Barre'' cho chuyển những thiết bị chữa cháy và dụng cụ cứu hộ sang chiếc tàu sân bay, đổi lấy những thành viên tàu sân bay bị thương hay tử trận. Đến 15 giờ 34 phút, khi các đám cháy bị dập tắt hoàn toàn và không còn cần đến sự trợ giúp, nó tách khỏi chiếc tàu sân bay.<ref name="DANFS" />

Vào ngày [[12 tháng 5]], ''Wilkes-Barre'' cử hành nghi thức an táng trên biển cho 13 thành viên thủy thủ đoàn chiếc tàu sân bay qua đời do vết thương quá nặng, và chuyển những người bị thương còn lại sang chiếc [[tàu bệnh viện]] [[USS Henderson (AP-1)|''Bountiful'' (AH-9)]]. Cũng trong ngày hôm đó, Lực lượng Đặc nhiệm 56 di chuyển đến ngoài khơi bờ biển Kyūshū, tung ra các đợt không kích vào ngày hôm sau nhắm vào các sân bay trên đảo này. Phía Nhật Bản phản công vào ngày [[14 tháng 5]], và đến nữa đêm các đội đặc nhiệm khác cũng được huy động để cùng hoạt động phối hợp. Đợt phản công của đối phương không ảnh hưởng đến ''Wilkes-Barre'' cho đến bình minh ngày hôm sau. Trong một đợt không kích, mảnh đạn pháo, có thể do hỏa lực bắn nhầm từ tàu bạn, đã rơi trúng tàu và làm bị thương 9 người tại tháp chỉ huy phía sau. Đến 08 giờ 16 phút, nó góp phần trợ giúp vào việc bắn rơi một chiếc A6M Zero.<ref name="DANFS" />

Vào ngày [[28 tháng 5]], [[Đệ ngũ Hạm đội Hoa Kỳ|Đệ Ngũ hạm đội]] được đổi tên thành [[Đệ tam Hạm đội Hoa Kỳ|Đệ Tam hạm đội]] khi [[Đô đốc]] [[William Halsey Jr.|William Halsey]] đảm nhiệm quyền Tư lệnh thay thế Đô đốc [[Raymond Spruance]]; lực lượng đặc nhiệm tàu sân bay nhanh cũng đổi phiên hiệu từ 58 thành 38 khi Phó đô đốc John S. McCain thay phiên chỉ huy cho Phó đô đốc Marc A. Mitscher. Sau khi hoàn thành lượt phục vụ ngoài khơi Okinawa và các đảo chính quốc Nhật Bản, ''Wilkes-Barre'' tách khỏi Đội đặc nhiệm 38.3 một ngày sau đó để hướng đến Philippines, nơi nó neo đậu tại khu vực [[vịnh San Pedro (Philippines)|vịnh San Pedro]] từ ngày [[1 tháng 6|1]] đến ngày [[20 tháng 6]] để được sửa chữa, bảo trì và tiếp liệu. Sau đó nó thực hành tác xạ và huấn luyện chiến thuật ngoài khơi [[Samar (đảo)|Samar]] từ ngày [[20 tháng 6|20]] đến ngày [[23 tháng 6]], rồi quay trở lại nơi neo đậu cho đến hết tháng đó.<ref name="DANFS"/>

Lực lượng Đặc nhiệm 38 khởi hành từ [[vịnh Leyte]] vào ngày [[1 tháng 7]] tiến hành những lượt tấn công cuối cùng xuống chính quốc Nhật Bản. Trong thành phần Đội đặc nhiệm 38.3, ''Wilkes-Barre'' di chuyển cùng những tàu đồng đội thuộc Đội tuần dương 17, và trong tuần đầu tiên của [[tháng 7]], các con tàu thực hành tuần tra phòng không và tác xạ trên đường đi. Máy bay từ tàu sân bay đã không kích những mục tiêu trên đảo Hokkaido và Honshū vào ngày [[10 tháng 7]]; bốn ngày sau, đội tàu tuần dương tách khỏi lực lượng đặc nhiệm cho một lượt càn quét tàu bè đối phương về phía Bắc Honshū và dọc theo [[eo biển Kii]]. Đến ngày [[17 tháng 7]], các tàu sân bay tiếp tục không kích khu vực phụ cận Tokyo, và trong đêm [[24 tháng 7|24]]-[[25 tháng 7]], chiếc tàu tuần dương lại cùng đồng đội tách khỏi lực lượng đặc nhiệm cho một đợt bắn phá căn cứ [[thủy phi cơ]] tại [[Kushimoto, Wakayama|Kushimoto]] và sân bay tại Shionomisaki, ở bờ biển cực Nam đảo Honshū.<ref name="DANFS"/>

Máy bay hải quân lại tiếp tục không kích xuống [[Kure]] và [[Kobe]] từ ngày [[24 tháng 7|24]] đến ngày [[27 tháng 7]], chủ đích nhằm săn lùng tàu bè đối phương đang ẩn náu trong vùng biển nội địa Seto. Đến ngày [[30 tháng 7]], họ lại tấn công các cơ sở công nghiệp tại khu vực phụ cận [[Tokyo]] và [[Nagoya]]. Đây chỉ là màn dạo đầu trước khi diễn ra đợt không kích mạnh mẽ nhất từ trước đến nay, trước khi hai quả [[bom nguyên tử]] được lần lượt ném xuống [[Hiroshima]] và [[Nagasaki]] vào các ngày [[6 tháng 8|6]] và [[9 tháng 8]] tương ứng.<ref name="DANFS" />

Các cơn bão đã giữ chân máy bay trên tàu sân bay trong tuần đầu tiên của [[tháng 8]], nhưng đến ngày [[7 tháng 8]], các tàu chiến đã chuyển hướng lên phía Bắc tiếp tục các đợt không kích xuống khu vực Honshū-Hokkaido. Thời tiết xấu đã ngăn trở các phi vụ ném bom trong ngày [[8 tháng 8]], nhưng trong hai ngày tiếp theo chúng được thực hiện theo kế hoạch. Vào lúc này sự kiện [[vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki|ném hai quả bom nguyên tử]], cùng với việc [[Chiến dịch Mãn Châu (1945)|Liên Xô tấn công Mãn Châu]] và sự sụp đổ toàn diện của nền công nghiệp quốc phòng đã khiến Nhật Bản không còn lối thoát. Đến ngày [[15 tháng 8]], [[Đế quốc Nhật Bản|Nhật Bản]] tuyên bố [[Nhật Bản đầu hàng|chấp nhận đầu hàng vô điều kiện]].<ref name="DANFS" />

=== Sau chiến tranh ===
Đội Tuần dương 17 được cho tách khỏi Đội đặc nhiệm 38.3 vào ngày [[23 tháng 8]], và đến ngày [[27 tháng 8]], sau 59 ngày liên tục ngoài biển, chúng tham gia thành phần Đệ Tam hạm đội khải hoàn tiến vào Sagami Wan, cửa ngỏ đi vào vịnh Tokyo. ''Wilkes-Barre'' nằm trong thành phần lực lượng chiếm đóng, các khẩu pháo 6 inch của nó bảo vệ cho việc chiếm đóng [[Căn cứ hải quân Yokosuka]]. Đến ngày [[3 tháng 9]], một ngày sau khi [[Đế quốc Nhật Bản|Nhật Bản]] [[Nhật Bản đầu hàng|chính thức đầu hàng]], chiếc tàu tuần dương tiến vào [[vịnh Tokyo]] sau khi đã di chuyển trên 103.000 hải lý trong suốt cuộc chiến tranh. Trong vai trò soái hạm của một đội giải giáp, Đơn vị Đặc nhiệm 35.7.2, nó rời vịnh Tokyo vào ngày [[9 tháng 9]] đi đến [[Tateyama Wan]], thả neo tại đây vào cuối buổi chiều. Ngày [[10 tháng 9]], nó bảo vệ cho việc chiếm đóng căn cứ của [[Kairyu (lớp tàu ngầm)|tàu ngầm bỏ túi Kairyu]] và [[Shinyo (xuồng cảm tử)|xuồng cảm tử Shinyo]] tại đây trước khi quay trở về vịnh Tokyo.<ref name="DANFS" />

Các hoạt động khác liên quan đến việc chiếm đóng đất nhà của đối thủ trước đây giữ cho ''Wilkes-Barre'' luôn bận bịu. Nó thả neo ngoài khơi Koajiro Ko, Sagami Wan từ ngày [[12 tháng 9|12]] đến ngày [[14 tháng 9]] để giải giới các căn cứ tàu ngầm bỏ túi [[Aburatsubo]] và [[Kurihama]] trên bán đảo Sagami. Sau đó nó thả neo trong vịnh Tokyo để tiếp liệu và tiếp nhiên liệu trong ngày [[14 tháng 9]] trước khi chuyển đến [[Onagawa Wan]] từ ngày [[15 tháng 9|15]] đến ngày [[17 tháng 9]]. Nó tiến hành một nhiệm vụ giải giới khác, các khẩu pháo của nó hỗ trợ cho việc chiếm đóng [[Katsuura Wan]] trước khi nó quay trở lại Tokyo vào ngày [[24 tháng 9]].<ref name="DANFS" />

Từ ngày [[24 tháng 9]] đến ngày [[4 tháng 10]], ''Wilkes-Barre'' thả neo gần [[núi Phú Sĩ]], ngọn núi thiêng liêng của Nhật Bản, tiến hành các cuộc thực tập tác xạ và chiến thuật từ ngày [[24 tháng 10|24]] đến ngày [[28 tháng 10]]. Được cho tách khỏi Đệ Ngũ hạm đội vào ngày [[5 tháng 11]], nó lên đường đi [[Triều Tiên]] vào ngày [[9 tháng 11]], đi đến [[Inchon|Jinsen]] (nay là [[Inchon]]) vào ngày [[13 tháng 11]]. Vào ngày [[16 tháng 11]], chiếc tàu tuần dương đã cùng các tàu khu trục {{USS|Hart|DD-594|3}} và {{USS|Bell|DD-587|3}} chuyển đến [[Thanh Đảo]], Trung Quốc. Các nhiệm vụ chiếm đóng khác giữ nó ở lạ̣i cảng này cho đến ngày [[19 tháng 11]]. Trong những tuần lễ tiếp theo, nó hai lần đi đến [[pháo đài Đại Cô|Đại Cô]] và [[Tần Hoàng Đảo]] thuộc Trung Quốc trước khi quay trở về Thanh Đảo, nơi nó trải qua hết thời gian còn lại của năm [[1945]].<ref name="DANFS" />

Cuối cùng được lệnh quay trở về Hoa Kỳ vào ngày [[13 tháng 1]], [[1946]], ''Wilkes-Barre'' đi ngang qua Trân Châu Cảng và về đến [[San Pedro, California]] vào ngày [[31 tháng 1]]. Nó lại lên đường vào ngày [[4 tháng 3]] hướng sang vùng bờ Đông Hoa Kỳ. Băng qua kênh đào Panama trong ngày [[12 tháng 3|12]]–[[14 tháng 3]], chiếc tàu tuần dương hạng nhẹ đi đến Philadelphia vào ngày [[18 tháng 3]] và tiếp tục ở lại đây trong suốt mùa Xuân và mùa Hè năm [[1946]]. Nó lên đường đi [[vịnh Mexico]] vào ngày [[20 tháng 10]], đến [[New Orleans]] kịp lúc để tham gia lễ hội [[Ngày Hải quân]] [[27 tháng 10]] tại đây.<ref name="DANFS" />

Từ New Orleans, ''Wilkes-Barre'' lên đường đi [[vịnh Guantánamo, Cuba|vịnh Guantánamo]], [[Cuba]] cho một đợt huấn luyện ôn tập cùng các tàu tuần dương hạng nhẹ {{USS|Dayton|CL-105|3}} và {{USS|Providence|CL-82|3}}. Sau khi quay trở về [[Norfolk, Virginia]] vào ngày [[13 tháng 12]], ''Wilkes-Barre'' thực hiện chuyến đi viếng thăm hữu nghị đến [[Anh Quốc]] và [[Na Uy]], lên đường vào ngày [[17 tháng 2]], [[1947]] và đi đến [[Plymouth]], Anh Quốc vào ngày [[27 tháng 2]]. Sau đó nó hoạt động tại vùng biển quần đảo Anh Quốc trong suốt [[tháng 3]] và [[tháng 4]], cùng thực hiện một chuyến viếng thăm [[Bergen, Na Uy]] trước khi quay trở về Hoa Kỳ và được đưa về Hạm đội Dự bị Đại Tây Dương.<ref name="DANFS" />

Được cho xuất biên chế vào ngày [[9 tháng 10]] năm [[1947]], ''Wilkes-Barre'' được đưa về lực lượng dự bị tại Philadelphia, và bị bỏ không tại đây cho đến khi bị rút tên khỏi danh sách [[Đăng bạ Hải quân]] vào ngày [[15 tháng 1]], [[1971]], là chiếc tàu tuần dương hạng nhẹ cuối cùng còn lại trong danh sách Đăng bạ.<ref name=NavSource/> Sau đó, con tàu được sử dụng cho các thử nghiệm nổ dưới nước. Vào ngày [[12 tháng 5]], [[1972]], lườn tàu bị vỡ làm đôi; phần đuôi tự chìm trong ngày hôm đó, trong khi phần mũi chìm vào ngày [[13 tháng 5]] do một liều bộc phá.<ref name="DANFS" />

== Phần thưởng ==
''Wilkes-Barre'' được tặng tưởng bốn [[Ngôi sao chiến trận]] cho thành tích hoạt động trong Thế Chiến II.<ref name=NavSource>{{chú thích web | last=Yarnall | first=Paul | url=https://www.navsource.org/archives/04/103/04103.htm | title=USS Wilkes Barre (CL 103) | website=NavSource.org | date=29 July 2020 | access-date =16 May 2021}}</ref>
<center>
{|
|colspan=3 align=center |{{ribbon devices|number=0|type=service-star|ribbon=Combat Action Ribbon.svg|width=103}} 
|-
|{{ribbon devices|number=0|type=service-star|ribbon=American Campaign Medal ribbon.svg|width=103}}
|{{ribbon devices|number=4|type=service-star|ribbon=Asiatic-Pacific Campaign Medal ribbon.svg|width=103}}
|{{ribbon devices|number=0|type=service-star|ribbon=World War II Victory Medal ribbon.svg|width=103}}
|-
|{{ribbon devices|number=0|type=service-star|ribbon=Army of Occupation ribbon.svg|width=103}}
|{{ribbon devices|number=0|type=service-star|ribbon=Presidential Unit Citation (Philippines).svg|width=103}}
|{{ribbon devices|number=0|type=service-star|ribbon=Phliber rib.svg|width=103}}
|}
{|class="wikitable"
|-align=center
|colspan=3 |[[Dãi băng Hoạt động Tác chiến]] 
|-align=center
|[[Huân chương Chiến dịch Hoa Kỳ]]
|[[Huân chương Chiến dịch Châu Á-Thái Bình Dương]]<br>với 4 [[Ngôi sao Chiến trận]]
|[[Huân chương Chiến thắng Thế Chiến II (Hoa Kỳ)|Huân chương Chiến thắng Thế Chiến II]]
|-align=center
|[[Huân chương Phục vụ Chiếm đóng Hải quân]] 
|[[Đơn vị Tuyên dương Tổng thống Philippine]]
|[[Huân chương Giải phóng Philippine]] 
|}
</center>

== Tham khảo ==
=== Chú thích ===
{{tham khảo}}
=== Thư mục ===
* {{chú thích sách | last=Friedman | first=Norman | title=U.S. Cruisers: An Illustrated Design History | url=https://archive.org/details/uscruisersillust0000frie | year=1984 | publisher=Naval Institute Press | isbn=978-0870217180 | ref=Harv}}
* {{cite DANFS | title=Wilkes-Barre (CL-103) | url=https://www.history.navy.mil/research/histories/ship-histories/danfs/w/wilkes-barre-cl-103.html | author=[[Naval Historical Center]] | access-date=20 May 2021}}

== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|USS Wilkes-Barre (CL-103)}}
* [http://www.shipwreckexpo.com/fkwilkesbarre.htm] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120215012930/http://www.shipwreckexpo.com/fkwilkesbarre.htm |date=2012-02-15 }}
* [http://www.divespots.com/scuba/spotID-30/view.divespot Divespot profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120210184531/http://www.divespots.com/scuba/spotID-30/view.divespot |date = ngày 10 tháng 2 năm 2012}}

{{Coord|24.6101|-81.7630|display=title}}

{{Lớp tàu tuần dương Cleveland}}
{{các chủ đề|Quân sự|Hàng hải|Mỹ}}

{{DEFAULTSORT:Wilkes-Barre (CL-103)}}
[[Thể loại:Lớp tàu tuần dương Cleveland]]
[[Thể loại:Tàu tuần dương của Hải quân Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Tàu tuần dương trong Thế Chiến II]]
[[Thể loại:Xác tàu đắm tại Florida Keys]]
[[Thể loại:Sự kiện hàng hải 1972]]