Xem mã nguồn của Vigdís Finnbogadóttir

{{Infobox officeholder 1
|name = Vigdís Finnbogadóttir
|image = Vigdis Finnbogadottir (1985).jpg
|office = [[Tổng thống Iceland]] thứ 4
|primeminister = [[Gunnar Thoroddsen]]<br>[[Steingrímur Hermannsson]]<br>[[Þorsteinn Pálsson]]<br>[[Steingrímur Hermannsson]]<br>[[Davíð Oddsson]]
|term_start = 1 tháng 8 năm 1980
|term_end = 1 tháng 8 năm 1996<br />{{số năm theo năm và ngày |1980|8|1|1996|8|1}}
|predecessor = [[Kristján Eldjárn]]
|successor = [[Ólafur Ragnar Grímsson]]
|birth_date = {{birth date and age|1930|4|15|df=y}}
|birth_place = [[Reykjavík]], [[Vương quốc Iceland|Iceland]]
|death_date =
|death_place =
|alma_mater = [[Đại học Paris]]<br>[[Đại học Grenoble]]<br>[[Đại học Copenhagen]]<br>[[Đại học quốc gia Iceland]]
}}
''' Vigdís Finnbogadóttir''' {{IPA-is|ˈvɪɣtis ˈfɪn.pɔɣaˌtoʊhtɪr||Is-Vigdis finnbogadottir.oga}} (sinh 15 tháng 4 năm 1930) là nữ [[Chính khách|chính trị gia]] người [[Iceland]], [[Tổng thống Iceland]] thứ tư trong lịch sử quốc gia này từ năm 1980 tới năm 1996. Bà không chỉ là nữ tổng thống đầu tiên của cả Iceland và châu Âu mà còn là bà mẹ đơn thân đầu tiên trên thế giới được bầu làm tổng thống.<ref name="icelandmag.visir.is">{{chú thích web
 | title = First female head of state, Vigdís Finnbogadóttir, elected 35 years ago today
 | publisher = Iceland Meagazine
 | year = 2015
 | url = http://icelandmag.visir.is/article/first-female-head-state-vigdis-finnbogadottir-elected-35-years-ago-today
 | accessdate = 21 tháng 1 năm 2016
 | archive-date = 2017-10-02
 | archive-url = https://web.archive.org/web/20171002013337/http://icelandmag.visir.is/article/first-female-head-state-vigdis-finnbogadottir-elected-35-years-ago-today
 | url-status = dead
 }}</ref> Với nhiệm kỳ đúng 16 năm, bà hiện tại đang nắm giữ kỷ lục là nữ nguyên thủ được bầu cử cầm quyền lâu nhất. Hiện tại, bà là [[Đại sứ thiện chí UNESCO|Đại sứ thiện chí của UNESCO]], và thành viên của [[Câu lạc bộ Madrid]].<ref>{{chú thích web
 | title = Club of Madrid: Full Members
 | publisher = [[Club of Madrid]]
 | year = 2003
 | url = http://www.clubmadrid.org/en/miembro/vigdis_finnbogadottir
 | accessdate = 21 tháng 1 năm 2016
 | archive-date = 2017-08-12
 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170812215011/http://www.clubmadrid.org/en/miembro/vigdis_finnbogadottir
 }}</ref> Cho đến thời điểm này (2016) thì bà là nữ tổng thống duy nhất trong lịch sử Iceland.

==Thiếu thời==
Vigdís Finnbogadóttir sinh ra tại [[Reykjavík]] vào ngày 15 tháng 4 năm 1930. Bố của bà, ông Finnbogi Rútur Þorvaldsson, là một [[kỹ sư dân dụng]], cũng như là giáo sư giảng dạy tại [[Đại học quốc gia Iceland]]. Mẹ bà, bà Sigríður Eiríksdóttir, làm nghề y tá và là một trong những người sáng lập Hiệp hội y tá Iceland. Họ có hai người con: Vigdís và một con trai sinh năm 1931. Bà kết hôn với một nhà vật lý vào năm 1954, nhưng sau đó ly dị năm 1963, năm 41 tuổi, bà nhận nuôi một cô con gái, và trở thành phụ nữ đơn thân đầu tiên tại Iceland được phép nhận con nuôi.<ref name="icelandmag.visir.is"/>

Vigdís tham gia nhiều phong trào trong thập niên 1960 và 1970 để phản đối sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Iceland và chống sự gia nhập của Iceland vào [[NATO]].

==Sự nghiệp nghệ thuật và học thuật hàn lâm==
Sau khi tốt nghiệp đại học, Vigdís dạy bộ môn tiếng Pháp và sân khấu Pháp tại các trường đại học và làm việc với sân khấu thể nghiệm. Bà làm việc trong Công ty kịch nghệ Reykjavík từ năm 1954 tới năm 1957 và một lần nữa từ năm 1961 tới năm 1964. Vào mùa hè, bà cũng hành nghề hướng dẫn viên du lịch. Vigdís dạy tiếng Pháp tại [[Menntaskólinn í Reykjavík]] trong giai đoạn 1962–67 và tại [[Menntaskólinn við Hamrahlíð]] từ năm 1967 tới năm 1972. Bà cũng tham gia giảng dạy tại [[Đại học quốc gia Iceland]] trong một thời gian ngắn, cũng như chương trình luyện ngoại ngữ trên [[RÚV]], kênh truyền hình quốc gia Iceland.

Bà là giám đốc nghệ thuật của Công ty kịch nghệ Reykjavík (Leikfélag Reykjavíkur), sau đó là Nhà hát thành phố từ năm 1972 đến năm 1980. Từ năm 1976 đến 1980, bà là thành viên của Ủy ban Tư vấn về các vấn đề văn hóa ở các nước Bắc Âu.

Năm 1996 bà là người thành lập [[Hội đồng Phụ nữ lãnh đạo thế giới]] tại [[Đại học Harvard]]. Hai năm sau, bà được chỉ định làm Chủ tịch Cao ủy của [[Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc]] về [[đạo đức]] trong nghiên cứu khoa học và kỹ thuật.

==Tổng thống Iceland==
Phong trào phụ nữ Iceland có một lịch sử lâu dài. Trong Năm Quốc tế Phụ nữ năm 1975 phụ nữ Iceland đã thu hút sự chú ý lớn khi họ đã tổ chức một cuộc [[Đình công|tổng đình công]] để thể hiện việc phụ nự bị đánh giá thấp trong lao động và sản xuất. 90 phần trăm phụ nữ Iceland đã đình công. Và sau đó, tại cuộc bầu cử tổng thống năm 1980 các phong trào phụ nữ đẩy mạnh việc phụ nữ tham gia chính trị. Sau khi được thuyết phục nhiều lần, Vigdís đồng ý tham gia tranh cử thi với ba ứng cử viên nam khác. Bà là phụ nữ đầu tiên trong lịch sử thế giới được bầu làm nguyên thủ quốc gia trong một cuộc bầu cử dân chủ, dù là bà là mẹ đơn thân đã ly dị.<ref name="icelandmag.visir.is"/> Bà chiến thắng sát nút với 33,6 % số phiếu quốc gia, so với đối thủ thua gần nhất có 32,1 %. Bà đã tái cử ba lần, vào năm 1984, và vào năm 1988 khi chiến thắng một nữ chính trị gia khác với hơn 98 phần trăm số phiếu và năm 1992. Dù không có quy định về số nhiệm kỳ tổng thống tại Iceland nhưng bà không ra tranh cử năm 1996.

Năm 1993 tác phẩm ''Mitt Folk'', soạn nhạc bởi [[Oliver Kentish]] theo ủy nhiệm bởi chính phủ Vương Quốc Anh, được trao tặng cho bà khi Iceland kỷ niệm 50 năm cộng hoà, như một món quà của [[Vương quốc Liên hiệp Anh]].<ref name="cadenza">{{chú thích web |url=http://www.cadenza.org/musicians/pages.cgi?id=1047 |title=Cadenza Musicians Directory |accessdate=ngày 2 tháng 12 năm 2008}}</ref>

==Nghỉ hưu==
Từ năm 1998, Vigdís Finnbogadóttir là [[Đại sứ thiện chí UNESCO|đại sứ thiện chí của UNESCO]].

Bà cũng là thành viên của hội đồng [[Quỹ Jacques Chirac về phát triển bền vững và bảo tồn văn hoá]],<ref>[http://www.fondationchirac.eu/en/foundation/honour-committee/ Fondation Chirac's honour committee]</ref> từ khi nó được thành lập năm 2008 bởi cựu tổng thống Pháp [[Jacques Chirac]] để giữ vững hoà bình và bản sắc dân tộc trên khắp thế giới.

==Vinh danh==

===Quốc gia===
*{{Flag|Iceland}}: [[Thập tự chương Đại bàng]] <ref>{{Chú thích web |url=http://falkadb.forseti.is/orduskra/fal03.php?term=Vigd%EDs+Finnbogad%F3ttir&sub=Leita |ngày truy cập=2016-01-21 |tựa đề=Icelandese Presidency Website |archive-date=2016-08-27 |archive-url=http://wayback.vefsafn.is/wayback/20160827074419/http://falkadb.forseti.is/orduskra/fal03.php?term=Vigd�s+Finnbogad�ttir&sub=Leita }}</ref>

===Quốc tế===
*{{Flag|Denmark}}: Hiệp sĩ và [[Huy chương Voi]] (giải thưởng cao quý nhất của Đan Mạch) (25 tháng 2 năm 1981)
*{{Flag|Norway}}: Hiệp sĩ và [[Huy chương Thánh Olav]]
*{{Flag|Thụy Điển}}: Hiệp sĩ và [[Huy chương Hoàng gia Seraphim]] (Seraphim nghĩa là Thiên thần theo phiên âm tiếng Thuỵ Điển) (8 tháng 10 năm 1981)
*{{Flag|Finland}}: Hiệp sĩ và [[Huy hiệu hoa hồng trắng]]
*{{Flag|Tây Ban Nha}}: Hiệp sĩ và [[Huy hiệu Charles III]] (1985)<ref>http://www.boe.es/boe/dias/1985/09/14/pdfs/A29024-29024.pdf</ref>
*{{Flag|Italy}}: Hiệp sĩ và [[Huy hiệu Hiệp sĩ nhà nước Cộng hoà Italia]] (5 tháng 10 năm 1987)
*{{Flag|Great Britain}}: Hiệp sĩ và [[Huy hiệu xứ Bath]] <ref>{{chú thích web | url = http://www.gettyimages.fi/detail/news-photo/queen-elizabeth-ii-and-prince-philip-with-president-vigdis-news-photo/52105346 | tiêu đề = Queen Elizabeth II And Prince Philip With President Vigdis... | author = | ngày = | ngày truy cập = 22 tháng 1 năm 2016 | nơi xuất bản = Getty Images | ngôn ngữ = }}</ref>
*{{Flag|Hà Lan}}: Hiệp sĩ và [[Huy chương Sư tử Công quốc Hà Lan]] (06/1994)<ref>State visit, 1994, [http://www.anp-archief.nl/page/2225053/nl Photo] of Beatrix, Claus and Icelandese President</ref>

===Bằng cấp===
Bà đã nhận được bằng cấp do quá trình học tập và trao tặng của các trường đại học sau:
*[[Đại học Grenoble]], Pháp (1985)
*[[Đại học Bordeaux]], Pháp (1987)
*[[Đại học Martin Luther King]], Mỹ (1988)
*[[Đại học Manitoba]], Canada (1989)
*[[Đại học Nottingham]], [[UK|Vương Quốc Anh]] (1990)
*[[Đại học Tampere]], [[Phần Lan]] (1990)
*[[Đại học Gothenburg]], Thuỵ Điển (1990)
*[[Đại học Gakushuin|Đại học Gakushuin Tokyo]], [[Nhật Bản]] (1991)
*[[Đại học Miami]], Mỹ (1993)
*[[Đại học khoa học kỹ thuật quốc gia Na Uy|Đại học Trondheim (Đại học khoa học kỹ thuật quốc gia Na Uy)]], Na Uy (1993)<ref>{{chú thích web
 | title = President Vigdis blir æresdoktor ved UNIT
 | publisher=[[Aftenposten]]
 | year = 1993
 | url = http://eavis.aftenposten.no/aftenposten/71156/archive/demo/?page=10&query=vigdis+finnbogadottir+trondheim
 | accessdate =ngày 2 tháng 8 năm 2010}}</ref><ref>{{chú thích web
 | title = Æresdoktor Vigdis talte i historisk by
 | publisher = [[Aftenposten]]
 | year = 1993
 | url = http://onlinesos.aftenposten.no/tjenester/archive/show.htm?catalog=71797&page=40&query=vigdis+finnbogadottir+trondheim&date=ngày 29 tháng 10 năm 1993
 | accessdate = ngày 2 tháng 8 năm 2010
 }}{{Liên kết hỏng|date=2021-05-28 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
*[[Đại học Thánh Mary(Halifax)|Đại học Thánh Mary của Halifax]], Canada (1996)
*[[Đại học Leeds]], Anh (1996)
*[[Đại học Newfoundland]], Canada (1997)
*[[Đại học Guelph]], Canada (1998)
*[[Đại học quốc gia Iceland]], Iceland (2000)

==Tham khảo==
{{tham khảo|30em}}

==Liên kết ngoài==
{{commonscat}}
*[http://english.forseti.is/Index/FormerPresidents/VigdisFinnbogadottir/ Lý lịch chính thức] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160313042812/http://english.forseti.is/index/formerpresidents/vigdisfinnbogadottir |date=2016-03-13 }}
*[http://www.vigdis.hi.is/id/1011215 Viện ngoại ngữ Vigdís Finnbogadóttir] {{Webarchive|url=http://wayback.vefsafn.is/wayback/20051102000000/www.vigdis.hi.is/id/1011215 |date=2005-11-02 }}

{{DEFAULTSORT:Finnbogadóttir, Vigdís Finnbogadóttir}}
[[Thể loại:Sinh năm 1930]]
[[Thể loại:Nữ nguyên thủ quốc gia]]
[[Thể loại:Nữ chính khách Iceland]]
[[Thể loại:Nhân vật còn sống]]
[[Thể loại:Sinh viên Đại học Paris]]