Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quần đảo Marshall”

Sửa liên kết
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1: Dòng 1:
{{Thông tin quốc gia
{{Thông tin quốc gia
|Tên bản địa 1 = Aolepān Aorōkin M̧ajeļ<br />Republic of the Marshall Islands
|Tên bản địa 1 = Aolepān Aorōkin M̧ajeļ<br />Republic of the Marshall Islands
|Tên = Quần đảo Marshal
|Tên chính = Quần đảo Marshall
|Lá cờ = Flag of the Marshall Islands.svg
|Lá cờ = Flag of the Marshall Islands.svg
|Huy hiệu = Coat of arms of marshall islands.png
|Huy hiệu = Coat of arms of marshall islands.png
|Bản đồ = Marshall Islands on the globe (small islands magnified) (Polynesia centered).svg
|Bản đồ = Marshall Islands on the globe (small islands magnified) (Polynesia centered).svg
|Khẩu hiệu = "Jepilpilin ke ejukaan" ("Accomplishment through Joint Effort")
|Khẩu hiệu = "Jepilpilin ke ejukaan" ("Accomplishment through Joint Effort") <br/><small>Thành tựu tạo ra từ chung sức</small>
|Quốc ca = ''[[Forever Marshall Islands]]''<br/><small>Quần đảo Marshall vĩnh cửu</small>
Hoàn thành thông qua nỗ lực chung
⚫
|Ngôn ngữ chính thức = [[Tiếng Marshall]], [[tiếng Anh]]
|Quốc ca = ''[[Quần đảo Marshal vĩnh cửu]]'' (tạm dịch)
⚫
|Ngôn ngữ chính thức = [[Tiếng Marshall]], [[Tiếng Anh]]
|Tên dân tộc = Marshallese
|Thủ đô = [[Majuro]]
|Thủ đô = [[Majuro]]
|Vĩ độ=7 |Vĩ độ phút=7 |Hướng vĩ độ=N |Kinh độ=171 |Kinh độ phút=4 |Hướng kinh độ=E
|Vĩ độ=7 |Vĩ độ phút=7 |Hướng vĩ độ=N |Kinh độ=171 |Kinh độ phút=4 |Hướng kinh độ=E
|Thành phố lớn nhất = Majuro
|Thành phố lớn nhất = Majuro
|Chính thể =
|Chính thể = [[Cộng hòa đại nghị]]
|Chức vụ 1 = [[Tổng thống Quần đảo Marshall|Tổng thống]]
|Chức vụ 1 = [[Tổng thống Quần đảo Marshall|Tổng thống]]
|Viên chức 1 = [[Christopher Loeak]]
|Viên chức 1 = [[Hilda Heine]]
|Đứng hàng diện tích = 213
|Đứng hàng diện tích = 213
|Độ lớn diện tích = 1 E7
|Độ lớn diện tích = 1 E7
|Diện tích km2 = 181
|Diện tích km2 = 181.43
|Diện tích dặm vuông = 69.8 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|Diện tích dặm vuông = 70 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|Phần nước = Không đáng kể
|Phần nước = Không đáng kể
|Dân số ước lượng = 61.963
|Dân số ước lượng = 53.376
|Đứng hàng dân số ước lượng = 205
|Đứng hàng dân số ước lượng = 203
|Năm ước lượng dân số = Tháng 7 năm 2005
|Năm ước lượng dân số = 2016
|Dân số = 53.158<ref name=autogenerated1>[http://prism.spc.int/images/census_reports/Marshall_Islands_Census_2011-Full.pdf Republic of the Marshall Islands 2011 Census Report]</ref>
|Dân số = 56.429
|Năm thống kê dân số = 2003
|Năm thống kê dân số = 2011
|Mật độ = 326
|Mật độ dân số = 293
|Mật độ dân số dặm vuông = 846 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|Mật độ dân số dặm vuông = 885,7 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|Đứng hàng mật độ dân số = 28
|Đứng hàng mật độ dân số = 28
|GDP PPP = $115 triệu
|GDP PPP = $115 triệu
|Xếp hạng GDP PPP = 220
|Xếp hạng GDP PPP = 220
|Năm tính GDP PPP = 2001
|Năm tính GDP PPP = 2001
|GDP PPP bình quân đầu người = $2.900 <small>(2005 est.)</small>
|GDP PPP bình quân đầu người = $2.900 <small>(ước tính 2005)</small>
|Xếp hạng GDP PPP bình quân đầu người = 195
|Xếp hạng GDP PPP bình quân đầu người = 195
|Loại chủ quyền = Độc lập
|Loại chủ quyền = Độc lập
|Sự kiện 1 = từ Hoa Kỳ
|Sự kiện 1 = từ Hoa Kỳ
|Ngày 1 = [[21 tháng 10]] năm [[1986]]
|Ngày 1 = [[21 tháng 10]] năm [[1986]]
⚫
|Đơn vị tiền tệ = [[đô la Mỹ|Dollar Mỹ]]
|HDI =
|Đứng hàng HDI =
|Năm tính HDI =
|Cấp HDI = <font color=gray>unranked</font>
⚫
|Đơn vị tiền tệ = [[đô la Mỹ|dollar Mỹ]]
|Mã đơn vị tiền tệ = USD
|Mã đơn vị tiền tệ = USD
|Mã quốc gia =
|Mã quốc gia =
Dòng 52: Dòng 46:
|Ghi chú 1 =
|Ghi chú 1 =
}}
}}
'''Quần đảo Marshall''', tên chính thức '''Cộng hòa Quần đảo Marshall''' ({{lang-mh|Aolepān Aorōkin M̧ajeļ}}),<ref group="note">Phát âm:<br />* [[Tiếng Anh]]: ''Republic of the Marshall Islands'' {{IPAc-en|audio=en-us-Marshall Islands.ogg|ˈ|m|ɑr|ʃ|əl|_|ˈ|aɪ|l|ən|d|z}}<br />* [[Tiếng Marshall]]: ''{{lang|mh|Aolepān Aorōkin M̧ajeļ}}'' ({{IPAc-mh|icon|ha|haw|we|wey|l|yey|P|yay|n|_|ha|haw|wo|woh|r|hoh|K|huy|n|_|mh|hah|ah|J|yeh|lh}})</ref> là một [[đảo quốc]] nằm gần [[xích đạo]] trên [[Thái Bình Dương]], hơn chệch về phía tây [[Đường đổi ngày quốc tế]]. Vế mặt địa lý, quốc gia này là một phần của nhóm đảo [[Micronesia]] lớn hơn. Dân số Quần đảo Marshall là 53.158 người (thống kê 2011<ref name=autogenerated1 />), cư ngụ trên 29 [[rạn san hô vòng]],<ref name=ciafact>{{cite web |publisher= CIA World Factbook |title=Marshall Islands Geography |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rm.html}}</ref> gồm 1.156 [[đảo]] và [[đảo nhỏ]]. Nước này có [[biên giới trên biển|biên giới đường biển]] với [[Liên bang Micronesia]] về phía đông, [[Đảo Wake]] về phía bắc,<ref group="note">Quần đảo Marshall xem Đảo Wake là một phần lãnh thổ của mình. Trên thực tên, đây là một lãnh thổ [[lãnh thổ chưa được tổ chức|chưa được tổ chức]], [[Các lãnh thổ chưa hợp nhất của Hoa Kỳ|chưa được hợp nhất]] của Hoa Kỳ, với quyền quản lý được trao cho [[Phòng Quốc hải vụ]].</ref> [[Kiribati]] về phía đông nam, và [[Nauru]] về phía nam. Khoảng 27.797 người (thống kê 2011) sống tại [[Majuro]], thủ đô đất nước.<ref name=ciafact/>
'''Quần đảo MarshalI''', tên chính thức: '''Cộng hoà Quần đảo MarshalI''' (''Republic of the Marshall Islands''), là một đảo quốc của [[người Micronesia]] nằm ở phía tây [[Thái Bình Dương]], phía bắc [[Nauru]] và [[Kiribati]], phía đông [[Liên bang Micronesia]], phía nam [[đảo Wake]], lãnh thổ [[Hoa Kỳ]].


Người Micronesia đến định cư tại Quần đảo Marshall vào khoảng [[thiên niên kỷ 2 TCN]], họ sử dụng [[bản đồ que Quần đảo Marshall|bản đồ bằng que truyền thống]]. [[Người châu Âu]] biết đến nơi này từ thập niên 1520, khi nhà thám hiểm [[người Tây Ban Nha]] [[Alonso de Salazar]] trông thấy một rạn san hô ở đây năm 1526. Những chuyến viễn chinh của người Anh và người Tây Ban Nha tiếp diễn sau đó. Quần đảo được đặt theo tên nhà thám hiểm người Anh [[John Marshall (thuyền trưởng người Anh)|John Marshall]], người đã đến đây năm 1788. Người Marshall gọi nơi mình sống là "jolet jen Anij" (Những món quà của Chúa).<ref name=pacificrisa>{{cite web|title=Republic of the Marshall Islands|url=http://www.pacificrisa.org/places/republic-of-the-marshall-islands/|publisher=Pacific RISA|accessdate=1 November 2015}}</ref>
⚫
== Lịch sử ==
⚫
{{main|Lịch sử Quần đảo Marshall}}
[[Người Micronesia]] là những cư dân đầu tiên sống ở quần đảo này. Năm [[1526]], [[Alvaro de Saavedra]], nhà thám hiểm [[Tây Ban Nha]] đặt chân đến đây. Có lẽ quần đảo này được đặt theo tên của thuyền trưởng [[người Anh]] [[John Marshall]], người bắt đầu cuộc thám hiểm quần đảo này năm 1788.


Các thế lực châu Âu công nhận quyền quản lý của Tây Ban Nha đối với Quần đảo Marshall năm 1874. Nơi này chính thức là một phần của [[Đông Ấn Tây Ban Nha]] từ 1528. Tây Ban Nha bán quần đảo cho [[Đế quốc Đức]] năm 1884, và nó trở thành một phần của [[New Guinea thuộc Đức]] năm 1885. Vào [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]], [[Đế quốc Nhật Bản]] chiếm Quần đảo Marshall. Năm 1919, [[Hội Quốc liên]] đã kết hợp nó với các cựu lãnh thổ của Đức để tạo nên [[Ủy thác Nam Dương]]. Vào [[Chiến tranh thế giới thứ hai]], [[Hoa Kỳ]] đánh chiếm quần đảo trong [[Chiến dịch quần đảo Gilbert và Marshall]]. Cùng với các quần đảo châu Đại Dương khác, Quần đảo Marshall được hợp nhất vào [[Lãnh thổ Ủy thác Quần đảo Thái Bình Dương]] do Hoa Kỳ quản lý. Nước này giành được quyền [[tự quản]] năm 1979, và độc lập năm 1986, dưới [[Hiệp ước Liên kết Tự do]] với Hoa Kỳ. Quần đảo Marshall đã là một thành viên [[Liên Hợp Quốc]] từ nằm 1991.
Marshall thuộc quyền kiểm soát của [[Đức]] từ năm 1885-1914, rồi trở thành xứ bảo hộ của [[Nhật Bản|Nhật]] năm 1920-1944. [[Hoa Kỳ|Hoa K]]ỳ đại diện [[Liên Hiệp Quốc]] giám hộ về mặt [[hành chính]] từ năm [[1947]]. Từ năm [[1946]] đến năm [[1956]], Hoa Kỳ đã tiến hành các cuộc thử nghiệm bom hạt nhân trên các [[đảo Bikini]] và [[Eniwetok]]. Dân cư đảo Bikini phải di chuyển sang đảo khác và có tổng cộng 33 vụ thử bom nguyên tử và bom H diễn ra ở đây. Các đảo này đến nay vẫn không có dân cư sinh sống do tình trạng ô nhiễm bởi vũ khí hạt nhân. Năm 1983, [[chính quyền Hoa Kỳ|chính phủ Hoa K]]ỳ đã bồi thường thiệt hại 183,7 triệu [[Đô la Mỹ|USD]]. Năm [[1999]], Hoa Kỳ đồng ý trả 3,8 triệu USD để đưa dân trở lại đảo Bikini.


Về chính trị, đây là một nước [[cộng hòa]] [[tổng thống chế|tổng thống]], [[liên kết tự do]] với Hoa Kỳ, Hoa Kỳ có trách nhiệm bảo vệ, trợ cấp, và cung cấp đường dây tham gia vào các cơ quan có trụ sở Hoa Kỳ như [[Ủy ban Truyền thông Liên bang|FCC]] và [[Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ|USPS]]. Do chỉ có ít tài nguyên, nền kinh tế quốc gia phụ thuộc vào [[kinh tế dịch vụ|dịch vụ]], cũng như phần nào [[ngư nghiệp]] và [[nông nghiệp]]; viện trợ từ Hoa Kỳ chiếm một phần đáng kể [[tổng sản phẩm nội địa]] quốc gia. [[Dollar Mỹ]] là đơn vị tiền tệ chính thức.
Năm 1986, Hoa Kỳ và Marshall ký kết Thỏa ước Liên kết Tự do, qua đó quần đảo này thành lập một chính phủ tự trị nhưng nhận sự giúp đỡ [[kinh tế]] và [[quân sự]] của Hoa Kỳ, khoảng 65 triệu USD mỗi năm. Marshall gia nhập Liên Hiệp Quốc năm [[1991]].


Đa số công dân tại Quần đảo Marshall là [[người Marshall]], dù có một số nhỏ người nhập cư từ Hoa Kỳ, Trung Quốc, [[Philippines]], và những đảo Thái Bình Dương khác. Hai ngôn ngữ chính thức là [[tiếng Marshall]] (một [[Ngữ tộc Malay-Polynesia|ngôn ngữ Malay-Polynesia]]) và [[tiếng Anh]]. Gần như toàn bộ dân số theo một tôn giáo nào đó.
[[Đảo san hô]] [[Kwajalein]] là nơi Hoa Kỳ đặt căn cứ quân sự, và cũng là nơi dùng để thử nghiệm tên lửa phòng thủ trong thập niên 1960. Hiện nay, Hoa Kỳ đang thương lượng với chính phủ Marshall để gia hạn việc thuê đảo này làm căn cứ quân sự.<ref>http://maps.vnqconline.com/chau_uc/micronesia/detail_01_01.html</ref>
⚫
== Lịch sử ==
⚫
{{main|Lịch sử Quần đảo Marshall}}
== Chính trị ==
== Chính trị ==
[[Tập tin:Republic of the Marshall Islands Capitol Building.gif|nhỏ|trái|Tòa nhà Chính phủ Marshall]]
[[Tập tin:Republic of the Marshall Islands Capitol Building.gif|nhỏ|trái|Tòa nhà Chính phủ Marshall]]
{{main|Chính trị Quần đảo Marshall}}
{{main|Chính trị Quần đảo Marshall}}
Marshall hiện theo chính thể Chính phủ lập hiến trong liên hiệp tự do với Hoa Kỳ. Hiệp định liên hiệp tự do có hiệu lực từ ngày [[21 tháng 10]] năm [[1986]].
Quần đảo Marshall hiện theo chính thể Chính phủ lập hiến trong liên kết tự do với Hoa Kỳ. [[Hiệp ước Liên kết Tự do]] có hiệu lực từ ngày [[21 tháng 10]] năm [[1986]].


Theo hiến pháp ngày [[1 tháng 5]] năm [[1979]], nhà nước quần đảo Marshall là [[nhà nước]] [[Cộng hòa]] và [[quyền lập pháp]] nằm trong tay [[quốc hội]] gồm 33 thành viên được bầu lại 4 năm 1 lần. [[Thượng viện|Thượng nghị viện]] gồm 12 thành viên. Các thành viên sẽ bầu ra [[Tổng thống]] và Tổng thống bổ nhiệm [[nội các]] bao gồm 10 [[Bộ trưởng]], một số [[Thống đốc]] và các quan chức khác.<ref>{{chú thích web | url = http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/cn_vakv/ca_tbd/nr070801153327/ns070801161117#2yrnIVOGvrzC | tiêu đề = | author = | ngày = | ngày truy cập = 26 tháng 9 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
Theo hiến pháp ngày [[1 tháng 5]] năm [[1979]], nhà nước Quần đảo Marshall là [[nhà nước]] [[Cộng hòa]] và [[quyền lập pháp]] nằm trong tay [[quốc hội]] gồm 33 thành viên được bầu lại 4 năm 1 lần. [[Thượng viện|Thượng nghị viện]] gồm 12 thành viên. Các thành viên sẽ bầu ra [[Tổng thống]] và Tổng thống bổ nhiệm [[nội các]] bao gồm 10 [[Bộ trưởng]], một số [[Thống đốc]] và các quan chức khác.<ref>{{chú thích web | url = http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/cn_vakv/ca_tbd/nr070801153327/ns070801161117#2yrnIVOGvrzC | tiêu đề = | author = | ngày = | ngày truy cập = 26 tháng 9 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>


== Địa lý ==
== Địa lý ==
[[Tập tin:Laura beach n tree (170671778).jpg|nhỏ|phải|Cảnh quan bãi biển ở đảo [[Majuro]]]]
[[Tập tin:Laura beach n tree (170671778).jpg|nhỏ|phải|Cảnh quan bãi biển ở đảo [[Majuro]]]]
{{main|Địa lý Quần đảo Marshall}}
{{main|Địa lý Quần đảo Marshall}}
Marshall là quốc gia thuộc [[quần đảo]] [[Micronesia]], ở [[châu Đại Dương]]. Quần đảo [[san hô]] này ở vùng Bắc [[Thái Bình Dương]], về phía bắc xích đạo, [[Nauru]] và [[Liên bang Micronesia]], cách quần đảo [[Hawaii]] khoảng 3.500&nbsp;km về phía tây nam.
Quần đảo Marshall là quốc gia thuộc nhóm đảo [[Micronesia]], ở [[châu Đại Dương]]. Quần đảo [[san hô]] này ở vùng Bắc [[Thái Bình Dương]], về phía bắc xích đạo, [[Nauru]] và [[Liên bang Micronesia]], cách quần đảo [[Hawaii]] khoảng 3.500&nbsp;km về phía tây nam.


Lãnh thổ gồm 34 đảo, được phân bố thành hai dãy song song cách nhau khoảng 200&nbsp;km.
Lãnh thổ gồm 34 đảo, được phân bố thành hai dãy song song cách nhau khoảng 200&nbsp;km.
Dòng 83: Dòng 76:
== Kinh tế ==
== Kinh tế ==
{{main|Kinh tế Quần đảo Marshall}}
{{main|Kinh tế Quần đảo Marshall}}
[[Kinh tế]] Marshalls dựa vào đánh bắt cá biển; [[du lịch]], [[dừa]] và trợ cấp của Hoa Kỳ. [[Nông nghiệp]] (các loại cây trồng nhiệt đới [[khoai sọ]], [[dừa]], [[sa kê]]) chỉ đáp ứng vừa đủ nhu cấu tiêu thụ trong nước.
[[Kinh tế]] Quần đảo Marshall dựa vào đánh bắt cá biển; [[du lịch]], [[dừa]] và viện trợ của Hoa Kỳ. [[Nông nghiệp]] (các loại cây trồng nhiệt đới [[khoai sọ]], [[dừa]], [[sa kê]]) chỉ đáp ứng vừa đủ nhu cấu tiêu thụ trong nước.


Trong thập kỷ qua, GDP tăng trưởng trung bình chỉ 1% do giảm biên chế chính phủ, nạn hạn hán, ngành xây dựng giảm, sự suy giảm GDP trong ngành [[du lịch]] và đầu tư nước ngoài là do bởi những khó khăn [[tài chính]] [[châu Á]], và giảm thu nhập từ việc đổi mới giấy phép tàu đánh cá.<ref>{{chú thích web | url = http://en.wikipedia.org/wiki/Marshall_Islands | tiêu đề = Marshall Islands | author = | ngày = | ngày truy cập = 26 tháng 9 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
Trong thập kỷ qua, GDP tăng trưởng trung bình chỉ 1% do giảm biên chế chính phủ, nạn hạn hán, ngành xây dựng giảm, sự suy giảm GDP trong ngành [[du lịch]] và đầu tư nước ngoài là do bởi những khó khăn [[tài chính]] [[châu Á]], và giảm thu nhập từ việc đổi mới giấy phép tàu đánh cá.<ref>{{chú thích web | url = http://en.wikipedia.org/wiki/Marshall_Islands | tiêu đề = Marshall Islands | author = | ngày = | ngày truy cập = 26 tháng 9 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
Dòng 92: Dòng 85:


Chăm sóc y tế ở thành thị khá tốt.<ref>{{chú thích web | url = http://unstats.un.org | tiêu đề = United Nations Statistics Division | author = | ngày = | ngày truy cập = 26 tháng 9 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
Chăm sóc y tế ở thành thị khá tốt.<ref>{{chú thích web | url = http://unstats.un.org | tiêu đề = United Nations Statistics Division | author = | ngày = | ngày truy cập = 26 tháng 9 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>

== Hình ảnh ==
<gallery>
Image:The Marshall Islands - Majuro - Surroundings.jpg|Phong cảnh biển ở Marshal
Image:The Marshall Islands - Majuro - Burial grounds.jpg|Cảnh đẹp
</gallery>
<gallery>
Image:The Marshall Islands - Majuro - Rusty.jpg|Thuyền neo đậu trên biển
</gallery>

⚫
{{Sơ khai địa lý}}

== Tham khảo ==
== Tham khảo ==
{{tham khảo|2}}
{{tham khảo|2}}
==Chú thích==
<references group="note"/>


== Liên kết ngoài ==
== Liên kết ngoài ==
⚫
{{thể loại Commons|Marshall Islands}}
{{sisterlinks}}
{{sisterlinks}}
'''Government'''
'''Government'''
Dòng 121: Dòng 105:
* [http://www.nuclearfiles.org/menu/library/media-gallery/image/testing/marshall-islands.htm Pictures of victims of US nuclear testing in the Marshall Islands on Nuclear Files.org]
* [http://www.nuclearfiles.org/menu/library/media-gallery/image/testing/marshall-islands.htm Pictures of victims of US nuclear testing in the Marshall Islands on Nuclear Files.org]
* http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/4798243.stm
* http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/4798243.stm
⚫
{{Sơ khai địa lý}}


{{Quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Đại Dương}}
{{Quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Đại Dương}}
{{Austronesian-speaking}}
{{Former German colonies}}

⚫
{{thể loại Commons|Marshall Islands}}

[[Thể loại:Quần đảo Marshall]]
[[Thể loại:Quần đảo Marshall]]
[[Thể loại:Cộng hòa]]
[[Thể loại:Cộng hòa]]

Phiên bản lúc 12:01, ngày 20 tháng 12 năm 2016

Quần đảo Marshall
Tên bằng ngôn ngữ chính thức
  • Aolepān Aorōkin M̧ajeļ
    Republic of the Marshall Islands
Tập tin:Coat of arms of marshall islands.png
Quốc kỳ Huy hiệu
Bản đồ
Vị trí của Quần đảo Marshall
Vị trí của Quần đảo Marshall
Tiêu ngữ
"Jepilpilin ke ejukaan" ("Accomplishment through Joint Effort")
Thành tựu tạo ra từ chung sức
Quốc ca
Forever Marshall Islands
Quần đảo Marshall vĩnh cửu
Hành chính
Cộng hòa đại nghị
Tổng thốngHilda Heine
Thủ đôMajuro
7°7′B 171°4′Đ / 7,117°B 171,067°Đ / 7.117; 171.067
Thành phố lớn nhấtMajuro
Địa lý
Diện tích181.43 km²
70 mi² (hạng 213)
Diện tích nướcKhông đáng kể %
Múi giờUTC+12
Lịch sử
Độc lập
21 tháng 10 năm 1986từ Hoa Kỳ
Ngôn ngữ chính thứcTiếng Marshall, tiếng Anh
Dân số ước lượng (2016)53.376 người (hạng 203)
Dân số (2011)53.158[1] người
Mật độ293 người/km² (hạng 28)
885,7 người/mi²
Kinh tế
GDP (PPP) (2001)Tổng số: $115 triệu (hạng 220)
Bình quân đầu người: $2.900 (ước tính 2005) (hạng 195)
Đơn vị tiền tệDollar Mỹ (USD)
Thông tin khác
Tên miền Internet.mh
Mã điện thoại692

Quần đảo Marshall, tên chính thức Cộng hòa Quần đảo Marshall (tiếng Marshall: Aolepān Aorōkin M̧ajeļ),[note 1] là một đảo quốc nằm gần xích đạo trên Thái Bình Dương, hơn chệch về phía tây Đường đổi ngày quốc tế. Vế mặt địa lý, quốc gia này là một phần của nhóm đảo Micronesia lớn hơn. Dân số Quần đảo Marshall là 53.158 người (thống kê 2011[1]), cư ngụ trên 29 rạn san hô vòng,[2] gồm 1.156 đảo và đảo nhỏ. Nước này có biên giới đường biển với Liên bang Micronesia về phía đông, Đảo Wake về phía bắc,[note 2] Kiribati về phía đông nam, và Nauru về phía nam. Khoảng 27.797 người (thống kê 2011) sống tại Majuro, thủ đô đất nước.[2]

Người Micronesia đến định cư tại Quần đảo Marshall vào khoảng thiên niên kỷ 2 TCN, họ sử dụng bản đồ bằng que truyền thống. Người châu Âu biết đến nơi này từ thập niên 1520, khi nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Alonso de Salazar trông thấy một rạn san hô ở đây năm 1526. Những chuyến viễn chinh của người Anh và người Tây Ban Nha tiếp diễn sau đó. Quần đảo được đặt theo tên nhà thám hiểm người Anh John Marshall, người đã đến đây năm 1788. Người Marshall gọi nơi mình sống là "jolet jen Anij" (Những món quà của Chúa).[3]

Các thế lực châu Âu công nhận quyền quản lý của Tây Ban Nha đối với Quần đảo Marshall năm 1874. Nơi này chính thức là một phần của Đông Ấn Tây Ban Nha từ 1528. Tây Ban Nha bán quần đảo cho Đế quốc Đức năm 1884, và nó trở thành một phần của New Guinea thuộc Đức năm 1885. Vào Chiến tranh thế giới thứ nhất, Đế quốc Nhật Bản chiếm Quần đảo Marshall. Năm 1919, Hội Quốc liên đã kết hợp nó với các cựu lãnh thổ của Đức để tạo nên Ủy thác Nam Dương. Vào Chiến tranh thế giới thứ hai, Hoa Kỳ đánh chiếm quần đảo trong Chiến dịch quần đảo Gilbert và Marshall. Cùng với các quần đảo châu Đại Dương khác, Quần đảo Marshall được hợp nhất vào Lãnh thổ Ủy thác Quần đảo Thái Bình Dương do Hoa Kỳ quản lý. Nước này giành được quyền tự quản năm 1979, và độc lập năm 1986, dưới Hiệp ước Liên kết Tự do với Hoa Kỳ. Quần đảo Marshall đã là một thành viên Liên Hợp Quốc từ nằm 1991.

Về chính trị, đây là một nước cộng hòa tổng thống, liên kết tự do với Hoa Kỳ, Hoa Kỳ có trách nhiệm bảo vệ, trợ cấp, và cung cấp đường dây tham gia vào các cơ quan có trụ sở Hoa Kỳ như FCC và USPS. Do chỉ có ít tài nguyên, nền kinh tế quốc gia phụ thuộc vào dịch vụ, cũng như phần nào ngư nghiệp và nông nghiệp; viện trợ từ Hoa Kỳ chiếm một phần đáng kể tổng sản phẩm nội địa quốc gia. Dollar Mỹ là đơn vị tiền tệ chính thức.

Đa số công dân tại Quần đảo Marshall là người Marshall, dù có một số nhỏ người nhập cư từ Hoa Kỳ, Trung Quốc, Philippines, và những đảo Thái Bình Dương khác. Hai ngôn ngữ chính thức là tiếng Marshall (một ngôn ngữ Malay-Polynesia) và tiếng Anh. Gần như toàn bộ dân số theo một tôn giáo nào đó.

Lịch sử

Bài chi tiết: Lịch sử Quần đảo Marshall

Chính trị

Tòa nhà Chính phủ Marshall
Bài chi tiết: Chính trị Quần đảo Marshall

Quần đảo Marshall hiện theo chính thể Chính phủ lập hiến trong liên kết tự do với Hoa Kỳ. Hiệp ước Liên kết Tự do có hiệu lực từ ngày 21 tháng 10 năm 1986.

Theo hiến pháp ngày 1 tháng 5 năm 1979, nhà nước Quần đảo Marshall là nhà nước Cộng hòa và quyền lập pháp nằm trong tay quốc hội gồm 33 thành viên được bầu lại 4 năm 1 lần. Thượng nghị viện gồm 12 thành viên. Các thành viên sẽ bầu ra Tổng thống và Tổng thống bổ nhiệm nội các bao gồm 10 Bộ trưởng, một số Thống đốc và các quan chức khác.[4]

Địa lý

Cảnh quan bãi biển ở đảo Majuro
Bài chi tiết: Địa lý Quần đảo Marshall

Quần đảo Marshall là quốc gia thuộc nhóm đảo Micronesia, ở châu Đại Dương. Quần đảo san hô này ở vùng Bắc Thái Bình Dương, về phía bắc xích đạo, Nauru và Liên bang Micronesia, cách quần đảo Hawaii khoảng 3.500 km về phía tây nam.

Lãnh thổ gồm 34 đảo, được phân bố thành hai dãy song song cách nhau khoảng 200 km.

Kinh tế

Bài chi tiết: Kinh tế Quần đảo Marshall

Kinh tế Quần đảo Marshall dựa vào đánh bắt cá biển; du lịch, dừa và viện trợ của Hoa Kỳ. Nông nghiệp (các loại cây trồng nhiệt đới khoai sọ, dừa, sa kê) chỉ đáp ứng vừa đủ nhu cấu tiêu thụ trong nước.

Trong thập kỷ qua, GDP tăng trưởng trung bình chỉ 1% do giảm biên chế chính phủ, nạn hạn hán, ngành xây dựng giảm, sự suy giảm GDP trong ngành du lịch và đầu tư nước ngoài là do bởi những khó khăn tài chính châu Á, và giảm thu nhập từ việc đổi mới giấy phép tàu đánh cá.[5]

Giáo dục - Y tế

Bài chi tiết: Giáo dục Quần đảo Marshall và Y tế Quần đảo Marshall

Giáo dục phổ cập bắt buộc và miễn phí từ 6 đến 14 tuổi. Sau đó học sinh phải qua kỳ thi quốc gia để vào trung học. Tiếng Anh và tiếng Marshall được sử dụng ở bậc tiểu học, các bậc cao hơn chỉ dùng tiếng Anh. Quần đảo Marshall có một trường cao đẳng ở thủ đô Dalap-Uliga-Darrit. Phần lớn thanh niên sang Mỹ hoặc các nước khác học chương trình đại học.

Chăm sóc y tế ở thành thị khá tốt.[6]

Tham khảo

  1. ^ a b Republic of the Marshall Islands 2011 Census Report
  2. ^ a b “Marshall Islands Geography”. CIA World Factbook.
  3. ^ “Republic of the Marshall Islands”. Pacific RISA. Truy cập ngày 1 tháng 11 năm 2015.
  4. ^ http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/cn_vakv/ca_tbd/nr070801153327/ns070801161117#2yrnIVOGvrzC. Truy cập 26 tháng 9 năm 2015. |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
  5. ^ “Marshall Islands”. Truy cập 26 tháng 9 năm 2015.
  6. ^ “United Nations Statistics Division”. Truy cập 26 tháng 9 năm 2015.

Chú thích

  1. ^ Phát âm:
    * Tiếng Anh: Republic of the Marshall Islands /ˈmɑːrʃəl ˈaɪləndz/ ⓘ
    * Tiếng Marshall: Aolepān Aorōkin M̧ajeļ ([[Help:IPA cho tiếng Marshall|[[[:Bản mẫu:C2-mh]]Bản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mhBản mẫu:C2-mh]]])
  2. ^ Quần đảo Marshall xem Đảo Wake là một phần lãnh thổ của mình. Trên thực tên, đây là một lãnh thổ chưa được tổ chức, chưa được hợp nhất của Hoa Kỳ, với quyền quản lý được trao cho Phòng Quốc hải vụ.

Liên kết ngoài

Tìm hiểu thêm về
Quần đảo Marshall
tại các dự án liên quan
Tìm kiếm Wiktionary Từ điển từ Wiktionary
Tìm kiếm Commons Tập tin phương tiện từ Commons
Tìm kiếm Wikinews Tin tức từ Wikinews
Tìm kiếm Wikiquote Danh ngôn từ Wikiquote
Tìm kiếm Wikisource Văn kiện từ Wikisource
Tìm kiếm Wikibooks Tủ sách giáo khoa từ Wikibooks
Tìm kiếm Wikiversity Tài nguyên học tập từ Wikiversity

Government

News

Overviews

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Quần_đảo_Marshall&oldid=26001309”