Jessica Tandy

Jessica Tandy
Tandy và Hume Cronyn tại lễ trao giải Emmy 1988
Sinh	(1909-06-07)7 tháng 6, 1909 Luân Đôn, Anh
Mất	11 tháng 9, 1994(1994-09-11) (85 tuổi) Easton, Connecticut, Hoa Kỳ
Nghề nghiệp	nữ diễn viên
Năm hoạt động	1932–1994
Hôn nhân	Jack Hawkins (1932-1940) Hume Cronyn (1942-1994)

Jessie Alice "Jessica" Tandy (7 tháng 6 năm 1909 – 11 tháng 9 năm 1994) là một nữ diễn viên kịch và điện ảnh người Mỹ gốc Anh.

Bà xuất hiện trên sân khấu Luân Đôn lần đầu năm 1926 lúc 16 tuổi, đóng vai Katherine cùng với Laurence Olivier trong vai Henry V, và vai Cordelia đối diện với John Gielgud trong vai "King Lear" cùng một số vai khác. Bà cũng đóng trong các phim của Anh.

Sau khi chấm dứt cuộc hôn nhân thứ nhất (với Jack Hawkins), bà di chuyển tới New York và gặp nam diễn viên Hume Cronyn, người Canada. Họ kết hôn với nhau và thường xuyên diễn xuất chung trên sân khấu cũng như trên màn ảnh.

Bà xuất hiện lần đầu trên phim Mỹ The Seventh Cross (1944), rồi phimThe Valley of Decision (1945), The Green Years (1946, vai con gái của Cronyn), Dragonwyck (1946) cùng đóng vai chính với Gene Tierney và phim Forever Amber (1947).

Giữa thập niên 1980, bà tái xuất hiện trên sân khấu, đối diện với Hume Cronyn trong vở Foxfire ở Broadway năm 1983 và phiên bản chuyển thể phim truyền hình cùng tên 4 năm sau, đoạt được cả giải Tony lẫn Giải Emmy cho vai Annie Nations. Trong thời gian này, bà cũng xuất hiện trên phim như Cocoon (1985), cũng với Cronyn.

Bà trở thành diễn viên lớn tuổi nhất đoạt Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cho vai diễn trong phim Driving Miss Daisy (1989). Phim này cũng mang lại cho bà một Giải BAFTA và một Giải Quả cầu vàng, và được đề cử nhận Giải Oscar cho nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cho phim Fried Green Tomatoes (1991). Trong đỉnh cao của thành công, bà đã được tạp chí People's bầu là một trong "50 người đẹp nhất thế giới".

Thời niên thiếu

Tandy sinh tại Geldeston Road ở Metropolitan Borough of Hackney, (Luân Đôn). là con út trong số 3 người con của Jessie Helen (nhũ danh Horspool) - hiệu trưởng trường dành cho trẻ em tật nguyền tâm thần - và Harry Tandy, người đi chào hàng cho một hãng sản xuất thừng chão. Người cha chết khi Tandy lên 12 tuổi, rồi sau đó người mẹ phải dạy thêm các khóa học buổi tối để kiếm thêm thu nhập. Tandy học tại trường Dame Alice Owen's School ở London Borough of Islington.

Sự nghiệp

Tandy bắt đầu sự nghiệp sân khấu từ năm 16 tuổi ở Luân Đôn, diễn xuất đối diện với các nam diễn viên như Laurence Olivier và John Gielgud. Tandy bắt đầu đóng phim ở Anh, nhưng khi cuộc hôn nhân đầu tiên với Jack Hawkins chấm dứt, Tandy chuyển sang cư ngụ ở Hoa Kỳ. Năm 1942, Tandy tái hôn với Hume Cronyn và các năm sau đó đóng nhiều vai phụ trong các phim của Hollywood. Bà đoạt giải Tony cho vai Blanche Dubois trong vở kịch A Streetcar Named Desire ở Broadway năm 1948.

Bà có quốc tịch Hoa Kỳ năm 1952. Trong 3 thập kỷ sau, sự nghiệp diễn xuất của bà tiếp tục không thường xuyên, trong đó có vai diễn quan trọng trong phim The Birds (1963) của Alfred Hitchcock, và một vai diễn đoạt giải Tony nữa trong vở kịch The Gin Game năm 1977.

Sau khi đoạt giải Tony cho vai Blanche DuBois trong vở kịch A Streetcar Named Desire của Tennessee Williams ở Broadway, (nhưng mất vai diễn trong phim đó vào tay Vivien Leigh), bà tập trung vào sân khấu. Trong 20 năm sau, thỉnh thoảng bà mới xuất hiện trên phim như The Light in the Forest (1958) và The Birds (1963).

Đầu thập niên 1980 sự nghiệp điện ảnh của bà lại phục hồi, với các vai diễn trong các phim The World According to Garp, Best Friends, Still of the Night (đều trong năm 1982), The Bostonians (1984), và phim thành công lớn Cocoon (1985), đối diện với Cronyn, mà bà tái hợp thành đội diễn trong phim khoa học viễn tưởng *batteries not included (1987) và phim khoa học viễn tưởng Cocoon: The Return (1988). Bà và Cronyn đã cùng làm việc chung với nhau ngày càng nhiều, trong kịch cũng như phim truyền hình, đáng kể là vở Foxfire năm 1987 đem lại cho bà một giải Emmy. Tuy nhiên, chính diễn xuất đầy màu sắc của bà trong phim Driving Miss Daisy (1989), trong vai một mệnh phụ Do Thái già, bướng bỉnh ở miền nam Hoa Kỳ, đã đem lại cho bà một Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất.

Tandy được tạp chí People chọn là một trong số 50 người đẹp nhất thế giới năm 1990. Bà được đề cử giải Oscar cho nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất trong phim thường dân rất thành công Fried Green Tomatoes (1991), và cùng đóng vai chính với con gái Tandy Cronyn trong phim truyền hình The Story Lady (1991), Used People (1992, vai mẹ của Shirley MacLaine), phim truyền hình To Dance with the White Dog (1993 với chồng Hume Cronyn), phim Nobody's Fool (1994), và Camilla (cũng với Cronyn, năm 1994). Camilla là phim chót của bà, ở tuổi 84.

Đời tư

Cuộc hôn nhân đầu tiên của Tandy với nam diễn viên Jack Hawkins người Anh năm 1932, mang lại một con gái - Susan Hawkins (sinh năm 1934). Hai người ly dị năm 1940. Tandy tái hôn với Hume Cronyn năm 1942. Họ có hai người con: con gái Tandy Cronyn và con trai Christopher.

Trước khi chuyển chỗ ở tới Connecticut, bà với Cronyn sống nhiều năm ở gần Pound Ridge, New York và sống chung với nhau cho tới khi qua đời, năm 1994. Năm 1990, bà được chẩn đoán là bị ung thư buồng trứng, tuy nhiên bà vẫn tranh đấu với bệnh tật và làm việc trong 4 năm nữa. Trước đó, bà đã được điều trị chứng đau thắt ngực (Angina pectoris) và bệnh tăng nhãn áp (glaucoma). Bà từ trần tại nhà riêng, ngày 1.9.1994 ở Easton, Connecticut, (Hoa Kỳ).

Các giải thưởng

• Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất

• phim Driving Miss Daisy (1989)

• Giải BAFTA cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất

• Phim Driving Miss Daisy (1989)

• Giải Emmy

• 1987 - Nữ diễn viên xuất sắc nhất-Miniseries/Special, Foxfire

• Giải Quả cầu vàng

• 1989 - Nữ diễn viên xuất sắc nhất, Driving Miss Daisy

• Giải Sarah Siddons

• 1979 - Chicago theatre

• Giải Tony

• 1994 - Giải Tony đặc biệt cho thành tựu suốt đời, chung với chồng là Hume Cronyn
• 1982 - Nữ diễn viên xuất sắc nhất, kịch Foxfire,
• 1978 - Nữ diễn viên xuất sắc nhất, kịch The Gin Game
• 1948 - Nữ diễn viên xuất sắc nhất, kịch A Streetcar Named Desire

Công trình

Broadway

Năm	Kịch	Vai	Ghi chú
1940	Jupiter Laughs	Dr. Mary Murray
1947	A Streetcar Named Desire	Blanche DuBois	Giải Tony
1950	Hilda Crane	Hilda Crane
1951	The Fourposter	Agnes
1959	Five Finger Exercise	Louise Harrington
1966	A Delicate Balance	Agnes
1971	Home	Marjorie
1977	The Gin Game	Fonsia Dorsey	giải Tony
1982	Foxfire	Annie Nations	giải Tony
1983	The Glass Menagerie	Amanda Wingfield
1986	The Petition	Lady Elizabeth Milne	Đề cử - giải Tony

Phim mục

Năm	Phim	Vai	Ghi chú
1932	The Indiscretions of Eve	Maid
1938	Murder in the Family	Ann Osborne
1944	The Seventh Cross	Liesel Roeder
	Blonde Fever	Diner at Inn	không ghi tên
1945	The Valley of Decision	Louise Kane
1946	Dragonwyck	Peggy O'Malley
	The Green Years	Kate Leckie
1947	Forever Amber	Nan Britton
1948	A Woman's Vengeance	Janet Spence
1950	September Affair	Catherine Lawrence
1951	The Desert Fox	Frau Lucie Marie Rommel
1958	The Light in the Forest	Myra Butler
1962	Hemingway's Adventures of a Young Man	Helen Adams	Đề cử - Giải Quả cầu vàng
1963	The Birds	Lydia Brenner
1976	Butley	Edna Shaft
1981	Honky Tonk Freeway	Carol
1982	The World According to Garp	Mrs. Fields
	Still of the Night	Grace Rice
	Best Friends	Eleanor McCullen
1984	The Bostonians	Miss Birdseye
1985	Cocoon	Alma Finley
1987	*batteries not included	Faye Riley
1988	The House on Carroll Street	Miss Venable
	Cocoon: The Return	Alma Finley
1989	Driving Miss Daisy	Daisy Werthan	Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất; giải BAFTA; Giải Quả cầu vàng
1991	Fried Green Tomatoes	Ninny Threadgoode	Đề cử - Giải Oscar cho nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất; Đề cử - giải BAFTA; Đề cử - Giải Quả cầu vàng
1992	Used People	Freida
1993	To Dance with the White Dog (with husband Hume Cronyn)	Cora Peek
1994	A Century of Cinema	bản thân	phim tài liệu
	Nobody's Fool	Beryl Peoples
	Camilla	Camilla Cara

Liên kết ngoài

• Jessica Tandy tại Internet Broadway Database
• Bản mẫu:Iobdb
• Jessica Tandy trên IMDb
• Jessica Tandy tại Find a Grave
• Movie Magazine International Tribute
• Obituary New York Times September 12, 1994