Danh sách quân chủ Pháp

Chế độ quân chủ của Pháp
	Hoàng gia huy
	Charles X
Chi tiết
Tước hiệu	Xem bài viết
Quân chủ đầu tiên	Clovis I; (Vua)
Quân chủ cuối cùng	Napoléon III; (Hoàng đế)
Thành lập	486
Bãi bỏ	4 tháng 9 năm 1870
Dinh thự	Dinh thự Conciergerie; Cung điện Louvre; Cung điện Versailles; Cung điện Tuileries
Bổ nhiệm	Di truyền
Vương vị lâm thời	Tranh chấp:; Louis Alphonse; (Nhà Bourbon); Henri d'Orléans; (Nhà Orléans); Jean-Christophe; (Nhà Bonaparte)

Các quốc vương và hoàng đế của Pháp là danh xưng để chỉ các nhà cai trị với tư cách là quân chủ của lãnh thổ Pháp, bắt đầu trị vì từ thời Trung Cổ cho tới khi Đệ nhị Đế chế Pháp sụp đổ vào năm 1870, với một số lần bị gián đoạn. Có những quan điểm khác nhau về thời điểm nước Pháp được thành lập, do đó cũng có những quan điểm khác nhau về vị vua đầu tiên (có ý kiến cho rằng vị vua đầu tiên trị vì kể từ khi Vương quốc Tây Frank được thành lập vào năm 843). Giữa thời kỳ từ Charles Hói vào năm 843 đến Louis XVI vào năm 1792, Pháp có 45 vị vua. Cộng thêm bảy vị hoàng đế và quốc vương sau Cách mạng Pháp, con số này lên đến tổng số 52 quốc vương của Pháp.

Dân tộc Pháp có nguồn gốc từ sự kết hợp giữa các bộ tộc Gaul bản địa (thuộc các dân tộc Celt) và bộ tộc người Frank thuộc chủng tộc German. Triều đại đầu tiên của lịch sử Pháp là vương triều Meroving kéo dài từ đầu thế kỷ 5 tới năm 751. Chương trình giáo dục tiểu học tại Pháp coi Clovis I, vua của vương triều Meroving, là vị vua Pháp đầu tiên. Trên thực tế, các vị vua thuộc triều đại Merowinger chỉ là những tù trưởng bộ tộc. Clovis I chiến thắng người La Mã, trở thành Vua của người Frank, là người đầu tiên trị vì như một quân vương. Sau khi Clovis I mất vào năm 511, vương quốc bị các con trai của ông chia cắt thành các nước Soissons (Neustria), Paris, Orléans (Bourgogne), và Metz (Austrasie)^[1].

Triều đại thứ hai là Carolingiens đã thống nhất các vương quốc Frank. Có thể xem triều đại Carolingien là vương quyền đầu tiên của nước Pháp. Vương quốc rộng lớn của Charlemagne huyền thoại – tức Charles I – lại bị chia cắt bởi Louis I. Năm 843, khi Lothaire I, con trai của Louis, cầm quyền, vương quốc của người Frank lại bị chia cắt. Phần phía đông trở thành nước Đức, khu vực trung tâm trở thành Vương quốc Loraine, về sau là một phần của Đế quốc La Mã Thần thánh, phía tây trở thành nước Pháp. Năm 843, sau hiệp ước Verdun, Charles II trở thành quân vương đầu tiên cai trị nước Pháp độc lập^[2]^[3]. Theo cách nhìn hiện đại, Charles II được coi là vị vua đầu tiên của nước Pháp^[4].

Trong khoảng thời gian 1340–1360 và 1369–1801, các vị vua Anh tự nhận thêm tước hiệu Vua Pháp (Kings of France). Năm 1328, Edward III của Anh hưởng tước hiệu từ người cậu là Charles IV của Pháp, nhưng luật nước Pháp không cho phép truyền ngôi theo họ ngoại. Người kế vị của Charles IV là Philippe VI của Pháp. Tuy vậy, trừ Edward III trong khoảng 1360 tới 1369, các vua Anh vẫn tiếp tục giữ tước hiệu này đến tận năm 1801^[5]. Kể từ Henri IV, các vị vua Pháp thuộc dòng họ Bourbon cũng đồng thời giữ tước vị Vua của Navarre. Năm 1584, khi François, Công tước xứ Alençon, em trai và là người kế vị của Henri III, qua đời, Enrique III của Navarra, hậu duệ của Louis IX, trở thành người thừa kế ngai vàng nước Pháp. Henri III của Navarra đăng quang ngày 27 tháng 2 năm 1594, trở thành vua Henri IV của Pháp.

Từ vị vua đầu tiên là Charles II tới hoàng đế cuối cùng là Napoléon III, chỉ có ba dòng họ cai trị nước Pháp: Carolingien, Capetien và Bonaparte. Trong đó, triều đại nhà Capetien trị vì lâu nhất và còn được chia thành các nhánh: Valois, Bourbon. Tiếp đó, hai nhà Valois và Bourbon cũng được chia thành những nhánh nhỏ hơn: Valois-Orléans, Valois-Angoulême và Bourbon-Orléans. Nền phong kiến Pháp chỉ có ba hoàng đế và đều thuộc nhà Bonaparte: Napoléon I, Napoléon II và Napoléon III. Napoléon III là vị quân vương cuối cùng và cũng là tổng thống đầu tiên của Pháp.


Charles II	Hugues Capet	Napoléon I

Niên đại các vương triều Pháp

	Trung Cổ							Đệ nhất đế chế	Phục hoàng	Vương triều 100 ngày	Phục hoàng		Quân chủ tháng Bảy		Đệ nhị đế chế
						Capetien
	Carolingien	Capetien		Valois		Bourbon	Cách mạng	Bonaparte	Bourbon	Bonaparte		Bourbon		Đệ nhị cộng hòa	Bonaparte	Đệ tam cộng hòa
			Valois	Valois-Orléans	Valois-Angoulême								Bourbon-Orléans
843	987	1328	1498	1515	1589	1792	1804	1814	1814	1815	1815	1830	1848	1852	1870

Danh sách các vị vua và hoàng đế

Triều đại Carolingiens Từ 843 đến 987

843	987	1870

Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
Charles II	Vua của Pháp Hoàng đế La Mã phương Tây	843	—	6 tháng 10, 877	Charles II le Chauve
Louis II	Vua của Pháp	6 tháng 10, 877	—	10 tháng 4, 879	Louis II le Bègue
Louis III	Vua của Pháp	10 tháng 4, 879	—	5 tháng 8, 882
Carloman II	Vua của Pháp	10 tháng 4, 879	—	6 tháng 12, 884
Charles III	Vua của Pháp Hoàng đế La Mã phương Tây	885	—	13 tháng 1, 888	Charles le Gros
Eudes I	Vua của Pháp	29 tháng 2, 888	—	1 tháng 1, 898	Bá tước Paris
Charles III	Vua của Pháp	1 tháng 1, 898	—	30 tháng 6, 922	Charles III le Simple
Robert I	Vua của Pháp	30 tháng 6, 922	—	15 tháng 6, 923
Raoul I	Vua của Pháp	13 tháng 7, 923	—	14 tháng 1, 936
Louis IV	Vua của Pháp	19 tháng 6, 936	—	10 tháng 9, 954
Lothaire	Vua của Pháp	12 tháng 11, 954	—	2 tháng 3, 986
Louis V	Vua của Pháp	8 tháng 6, 986	—	22 tháng 5, 987	Louis V le Fainéant

Triều đại nhà Capetien Từ 987 đến 1328

843	987	1328	1870

Các hậu duệ của Hugues Capet còn giữ trị vì nước Pháp cho tới 1792 và tiếp tục từ 1814 tới 1848, nhưng hai nhánh sau được gọi phổ biến là Valois và Bourbon. Hugues II, con trai Robert II, và Philippe, con trai Louis VI, đều từng giữ ngôi vua cùng cha. Nhưng cả hai không được tính vào danh sách theo truyền thống bởi chỉ đóng vai trò thứ yếu.

Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
Hugues Capet	Vua của Pháp	3 tháng 7, 987	—	24 tháng 10, 996
Robert II	Vua của Pháp	24 tháng 10, 996	—	20 tháng 7, 1031	Robert II le Pieux
Henri I	Vua của Pháp	20 tháng 7, 1031	—	4 tháng 8, 1060
Philippe I	Vua của Pháp	4 tháng 8, 1060	—	29 tháng 7, 1108
Louis VI	Vua của Pháp	29 tháng 7, 1108	—	1 tháng 8, 1137	Louis VI le Gros
Louis VII	Vua của Pháp	1 tháng 8, 1137	—	18 tháng 9, 1180	Louis VII le Jeune
Philippe II	Vua của Pháp	18 tháng 9, 1180	—	14 tháng 7, 1223	Philippe Auguste
Louis VIII	Vua của Pháp	14 tháng 7, 1223	—	8 tháng 11, 1226	Louis VIII le Lion
Louis IX	Vua của Pháp	8 tháng 11, 1226	—	25 tháng 8, 1270	Saint Louis - Thánh Louis
Philippe III	Vua của Pháp	25 tháng 8, 1270	—	5 tháng 10, 1285	Philippe III le Hardi
Philippe IV	Vua của Pháp	5 tháng 10, 1285	—	29 tháng 11, 1314	Philippe IV le Bel
Louis X	Vua của Pháp	29 tháng 11, 1314	—	5 tháng 6, 1316	Louis X le Hutin
Jean I	Vua của Pháp	15 tháng 11, 1316	—	20 tháng 11, 1316	Jean I le Posthume Sống và giữ ngôi trong 5 ngày
Philippe V	Vua của Pháp và Navarre	20 tháng 11, 1316	—	3 tháng 1, 1322	Philippe V le Long
Charles IV	Vua của Pháp và Navarre	3 tháng 1, 1322	—	1 tháng 2, 1328	Charles IV le Bel

Triều đại nhà Valois Từ 1328 đến 1589

843	1328	1498	1870

Các vị vua Valois nhánh trưởng trị vì từ 1328 tới 1498, tiếp đó đến các vị vua nhánh thứ Valois-Orléans và Valois-Angoulême. Từ 1422 tới 1453, Henry VI của Anh là vua miền Bắc nước Pháp. Charles VII đăng ngôi năm 1429 làm quyền lực của Henry VI giảm đi rất nhiều, nhưng Henry vẫn lên ngôi vua Pháp ở Paris vào năm 1431. Tuy vậy, Henry VI không được coi là vua thực sự của Pháp

Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
Philippe VI	Vua của Pháp	1 tháng 2, 1328	—	22 tháng 8, 1350	Philippe VI de Valois
Jean II	Vua của Pháp	22 tháng 8, 1350	—	8 tháng 4, 1364	Jean II le Bon
Charles V	Vua của Pháp	8 tháng 4, 1364	—	16 tháng 9, 1380	Charles V le Sage
Charles VI	Vua của Pháp	16 tháng 9, 1380	—	21 tháng 10, 1422	Charles VI le Bienaimé, le Fol
Charles VII	Vua của Pháp	21 tháng 10, 1422	—	22 tháng 7, 1461	Charles VII le Victorieux, le Bien-Servi
Louis XI	Vua của Pháp	22 tháng 7, 1461	—	30 tháng 8, 1483	Louis XI le Prudent, l'Araignée
Charles VIII	Vua của Pháp	30 tháng 8, 1483	—	7 tháng 4, 1498	Charles VIII l'Affable

Triều đại nhà Valois-Orléans Từ 1498 đến 1515

843			1870

Chân dung	Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
	Louis XII	Vua của Pháp	7 tháng 4, 1498	—	1 tháng 1, 1515	Louis XII le Père du Peuple

Triều đại nhà Valois-Angoulême Từ 1515 đến 1589

843			1870

Vua	Tước hiệu	Trị vì
François I	Vua của Pháp	1 tháng 1, 1515	—	31 tháng 3, 1547
Henri II	Vua của Pháp Công tước Bretagne	31 tháng 3, 1547	—	10 tháng 7, 1559
François II	Vua của Pháp	10 tháng 7, 1559	—	5 tháng 12, 1560
Charles IX	Vua của Pháp	5 tháng 12, 1560	—	30 tháng 5, 1574
Henri III	Vua của Pháp Vua Ba Lan	30 tháng 5, 1574	—	2 tháng 8, 1589

Triều đại nhà Bourbon 1589 đến 1792

843	1589	1792	1870

Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
Henri IV	Vua của Pháp và Navarre	2 tháng 8, 1589	—	14 tháng 5 năm 1610	Henri IV, le Bon Roi Henri
Louis XIII	Vua của Pháp và Navarre	14 tháng 5 năm 1610	—	14 tháng 5 năm 1643	Louis XIII le Juste
Louis XIV	Vua của Pháp và Navarre	14 tháng 5 năm 1643	—	1 tháng 9 năm 1715	Louis XIV, le Roi Soleil
Louis XV	Vua của Pháp và Navarre	1 tháng 9 năm 1715	—	10 tháng 5 năm 1774	Louis XV le Bien-Aimé
Louis XVI	Vua của Pháp và Navarre Vua của người Pháp	10 tháng 5 năm 1774	—	10 tháng 8 năm 1792

Cách mạng Pháp 1792 đến 1804

843			1870

Từ 21 tháng 1 năm 1792 tới 8 tháng 6 năm 1795, con trai của Louis XVI là Louis-Charles giữ tước hiệu Vua của Pháp, trở thành Louis XVII. Nhưng trên thực tế, hoàng gia bị giam giữ ở Tour du Temple, quyền lực thuộc về những người Cách mạng. Sau khi Louis XVII chết, người chú thừa hưởng tước hiệu, trở thành Louis XVIII. Nhưng Louis XVIII cũng chỉ thực sự thành vua Pháp vào năm 1814.

Đệ nhất đế chế Từ 1804 đến 1814

843			1870

Chân dung	Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
	Napoléon I	Hoàng đế của người Pháp Vua Ý	18 tháng 5 năm 1804	—	11 tháng 8 năm 1814

Bourbon phục hoàng Từ 1814 đến 1815

843			1870

Chân dung	Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
	Louis XVIII	Vua của Pháp	2 tháng 5 năm 1814	—	13 tháng 3 năm 1815

Vương triều 100 ngày 1815

843			1870

Chân dung	Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
	Napoléon I	Hoàng đế của người Pháp	20 tháng 3 năm 1815	—	15 tháng 5 năm 1815
	Napoléon II	Hoàng đế của người Pháp Vua của Roma	22 tháng 6 năm 1815	—	7 tháng 7 năm 1815

Bourbon phục hoàng Từ 1815 đến 1830

843			1870

Cách mạng tháng Bảy năm 1830, Charles X mất quyền lực nhưng vẫn nhường ngôi cho người cháu là Công tước Bordeaux, trở thành Henri V. Thái tử, con trai Charles X, khi đó là Louis-Antoine. Louis-Antoine đôi khi cũng được xem như vua Louis XIX của Pháp, giữ tước vị trong vòng 20 phút giữa hai lần ký của Charles X và chính Louis-Antoine.

Được các nghị sĩ ủng hộ, Louis-Philippe I giữ chức quan phụ chính rồi lên ngôi ngày 9 tháng 8 năm 1830, 7 ngày sau khi Henri V lên ngôi.

Chân dung	Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
	Louis XVIII	Vua của Pháp	7 tháng 7 năm 1815	—	16 tháng 9 năm 1824
	Charles X	Vua của Pháp	16 tháng 9 năm 1824	—	2 tháng 8 năm 1830

Bourbon-Orléans - Quân chủ tháng Bảy Từ 1830 đến 1848

843	1830	1848	1870

Chân dung	Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
	Louis-Philippe I	Vua của người Pháp	9 tháng 8 năm 1830	—	24 tháng 2 năm 1848	Louis Philippe, le Roi Citoyen

Đệ nhị cộng hòa 1848 đến 1852

843			1870

Louis-Napoléon Bonaparte giữ chức Tổng thống Pháp từ 1848 tới 1852, sau đó lên ngôi hoàng đế, trở thành Napoléon III. Napoléon III là vị quân vương cuối cùng, đồng thời là tổng thống đầu tiên của Pháp.

Đệ nhị đế chế Từ 1852 đến 1870

843	1852	1870

Chân dung	Vua	Tước hiệu	Trị vì			Ghi chú
	Napoléon III	Hoàng đế của người Pháp	2 tháng 12 năm 1852	—	4 tháng 9 năm 1870	Tổng thống đầu tiên

Chiến tranh Pháp-Phổ nổ ra cuối Đệ nhị đế chế, chấm dứt vai trò trị vì của Napoléon III. Nền Đệ tam cộng hòa được thành lập, chế độ quân chủ Pháp kết thúc.

Chú thích

^ Dujarric, Gaston (1986). Précis chronologique d'histoire de France: Des origines à nos jours. Yves Denis Papin. Paris: A. Michel. ISBN 2226001514.
^ Rouche, Michel (2005). Histoire du Moyen Age. Editions Complexe. ISBN 2804800423.
^ “Charles II 843-877”. Franks, carolingian kings. Carolingians Foundation for Medieval Genealogy. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2008.
^ Le Bas, Philippe (1840). France, dictionnaire encyclopédique. Paris: Firmin Didot. tr. 538.
^ “Edward III”. History Figures. BBC. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2008.

Tham khảo

Edward James, The Origins of France: Clovis to the Capetians 500-1000. ISBN 0-333-27052-5.
Edward James, The Franks. Blackwell: 1991. ISBN 0-631-17936-4.
The Cambridge Illustrated History of France. Cambridge University Press.
Paul Fouracre và Richard A. Gerberding, Late Merovingian France: History and Hagiography, 640-720. Manchester University Press. ISBN 0-7190-4791-9.
Patrick Geary, Before France and Germany: The Creation and Transformation of the Merovingian World. Oxford: Oxford U. Press, 1988. ISBN 0-19-504458-4.
Patrick Geary, The Myth of Nations: The Medieval Origins of Europe. Princeton U. Press, 2001. ISBN 0-691-11481-1.

Xem thêm

Liên kết ngoài

Phả hệ các vị vua và hoàng tộc Pháp (tiếng Pháp)
Vua và nguyên thủ Pháp: nơi chôn cất (tiếng Pháp)

[1] Dujarric, Gaston (1986). Précis chronologique d'histoire de France: Des origines à nos jours. Yves Denis Papin. Paris: A. Michel. ISBN 2226001514.

[2] Rouche, Michel (2005). Histoire du Moyen Age. Editions Complexe. ISBN 2804800423.

[3] “Charles II 843-877”. Franks, carolingian kings. Carolingians Foundation for Medieval Genealogy. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2008.

[4] Le Bas, Philippe (1840). France, dictionnaire encyclopédique. Paris: Firmin Didot. tr. 538.

[5] “Edward III”. History Figures. BBC. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

x t s Quân chủ Pháp
Thế phả Danh sách vua Frank Danh sách quân chủ Pháp
Merovee (509–751)	Clovis I Childebert I Chlothar I Charibert I Guntram Chilperic I Sigebert I Childebert II Chlothar II Dagobert I Sigebert II Clovis II Chlothar III Childeric II Theuderic III Clovis IV Childebert III Dagobert III Chilperic II Chlothar IV Theuderic IV Childeric III
Carol, Robertians và Bosonids (751–987)	Pépin Lùn Carloman I Charlemagne (Charles I) Louis Mộ đạo Charles Hói Louis II Louis III Carloman II Charles Béo Eudes I^R Charles III Robert I^R Raoul I^B Louis IV Lothaire Louis V
Capet (987–1328)	Hugues Capet Robert II Henri I Philippe I Louis VI Louis VII Philippe II Louis VIII Louis IX Philippe III Philippe IV Louis X Jean I Philippe V Charles IV
Valois (1328–1589)	Philippe VI Jean II Charles V Charles VI Charles VII Louis XI Charles VIII Louis XII François I Henri II François II Charles IX Henri III
Lancaster (1422–1453)	Henry VI của Anh
Bourbon (1589–1792)	Henri IV Louis XIII Louis XIV Louis XV Louis XVI Louis XVII
Bonaparte (1804–1814; 1815)	Napoléon I Napoléon II
Bourbon (1814–1815; 1815–1830)	Louis XVIII Charles X Louis XIX Henri d'Artois
Orléans (1830–1848)	Louis-Philippe I
Bonaparte (1852–1870)	Napoléon III
Những quân chủ bị tranh luận được viết dưới dạng in nghiêng.

Niên đại các vương triều Pháp

Danh sách các vị vua và hoàng đế

Triều đại Carolingiens

Triều đại nhà Capetien

Triều đại nhà Valois

Triều đại nhà Valois-Orléans

Triều đại nhà Valois-Angoulême

Triều đại nhà Bourbon

Cách mạng Pháp

Đệ nhất đế chế

Bourbon phục hoàng

Vương triều 100 ngày

Bourbon phục hoàng

Bourbon-Orléans - Quân chủ tháng Bảy

Đệ nhị cộng hòa

Đệ nhị đế chế

Chú thích

Tham khảo

Xem thêm

Liên kết ngoài