Hương Trà

Hương Trà
Thị xã
Địa lý
Tọa độ: 16°31′01″B 107°27′00″Đ
Diện tích	518,53 km²
Dân số (năm 2018)
Tổng cộng	132.400 người
Mật độ	255 người / km²
Vị trí Hương Trà trên bản đồ Việt Nam Hương Trà
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Tỉnh	Thừa Thiên - Huế
Thành lập	15 tháng 11 năm 2011: Nâng cấp lên thị xã
Chính quyền
Chủ tịch UBND	Nguyễn Xuân Ty
Chủ tịch HĐND	Trần Duy Tuyến
Bí thư Huyện ủy	Trần Duy Tuyến
Trụ sở UBND	Phường Tứ Hạ
Phân chia hành chính	7 phường và 9 xã
Website	huongtra.thuathienhue.gov.vn

Hương Trà là một thị xã của tỉnh Thừa Thiên - Huế. Hương Trà có vị trí giáp thành phố Huế (tỉnh lị của tỉnh Thừa Thiên-Huế) về phía Tây.

Giới thiệu

Thị xã Hương Trà có vị trí nằm ở phần trung tâm của tỉnh Thừa Thiên-Huế, giáp thành phố Huế, có diện tích 51.853,4 ha (518,53 km²) và dân số 118.534 người. Thị xã nằm giữa sông Hương và sông Bồ, có miền núi, đồng bằng và vùng duyên hải.

Địa giới hành chính:

• Phía Đông giáp thành phố Huế, thị xã Hương Thủy và huyện Phú Vang
• Phía Tây giáp huyện Phong Điền và huyện A Lưới
• Phía Nam giáp thị xã Hương Thủy và huyện A Lưới
• Phía Bắc giáp huyện Quảng Điền và Biển Đông

Đây cũng là địa phương có dự án Đường cao tốc Quảng Trị – Đà Nẵng đi qua đang được xây dựng.

Hành chính

Thị xã Hương Trà gồm có 16 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm 7 phường: Hương An, Hương Chữ, Hương Hồ, Hương Văn, Hương Vân, Hương Xuân, Tứ Hạ và 9 xã: Bình Điền, Bình Thành, Hải Dương, Hồng Tiến, Hương Bình, Hương Phong, Hương Thọ, Hương Toàn, Hương Vinh.

Lịch sử

• Hương Trà là vùng đất có lịch sử lâu đời. Những phát hiện khảo cổ học gần đây cho thấy rõ dấu vết của người xưa trên mảnh đất này. Những di vật như rìu đá, đồ gốm được tìm thấy ở Phụ Ổ, Bàu Ðưng (Hương Chữ) cho phép khẳng định đây là các di tích có niên đại cách đây trên dưới 4.000 năm. Di tích khảo cổ quan trọng gắn liền với nền văn hóa Sa Huỳnh được tìm thấy lần đầu tiên tại Thừa Thiên Huế năm 1987 là di tích Cồn Ràng (Phụ Ổ, Hương Chữ) nói lên rằng chủ nhân của nền văn hóa này đã đạt đến trình độ cao trong đời sống vật chất lẫn tinh thần cách đây trên dưới 2.500 năm. Dấu ấn này còn được tìm thấy ở Cửa Thiềng năm 1988 (Phú Ốc, Tứ Hạ). Cùng với văn hóa Sa Huỳnh, tại Thừa Thiên Huế còn có sự hiện diện của văn hóa Ðông Sơn.
• Ðô thành Phú Xuân dưới thời Nguyễn Phúc Khoát đã được Lê Quý Ðôn mô tả trong "Phủ biên tạp lục" năm 1776 và trong Ðại Nam nhất thống chí, với tư cách là một đô thị phát triển thịnh vượng trải dài hai bờ châu thổ Sông Hương, từ Kim Long - Dương Xuân đến Bao Vinh - Thanh Hà.
• Năm 1446, thời vua Lê Thánh Tông và Nguyễn Hoàng huyện Hương Trà (Kim Trà) thuộc Phủ Triệu Phong gồm 9 tổng: An Ninh (gồm 6 làng xã: An Ninh Thượng, An Ninh Hạ, La Chử, Long Hồ, Trúc Lâm, Phúc Long.), Phú Xuân (gồm 4 làng xã: Phú Xuân, Thế Lại Thượng, Thế Lại Hạ, Vạn Xuân.), Vĩnh Xương (gồm 10 làng xã: Vĩnh Xương, Hương Chiền, Vân Lô, Siêu Loại, Kế Môn, Trung Toàn, Đại Lộc, Chính Lộc, Đường Long, Hòa Viện.), Phù Trạch (gồm 10 làng xã: Phù Trạch, An Nông, Vĩnh An, Trạch Phố, Phúc Giang, Lương Mai, Ưu Điềm (tức Ưu Điềm), Đạm Xuyên, Từ Chính An Thị, Khách Hộ Phú Xuân.), An Hòa (gồm 11 xã: An Hòa, An Khang, Diễn Phái, Xuân Dương, An Mỹ, An Quán, Quy Tôn, Thuận Hòa, Hải Trình, Phúc Trường, An Hoa Hạ.), Vĩ Dạ (hay Vĩ Dã, gồm 10 xã: Vỹ Dạ Thượng, Vi Dã Hạ, An Cự, Dương Xuân, An Truyền, Trào Thủy, Mai Xuân, Thiên Lộc, Thạch Lại, Vân Quật (tức Vân Khốt).), Kim Long (gồm: Kim Long, Doanh Phố, Dương Phẩm, Xuân Ổ, Huy Du, Xuân Hòa, Trung Lãng, Bồn Chử, Hải Cát, Kim Ngọc, Định Môn, Cứ Hóa, Dương Lăng, Trung Xá, Thọ Khang, La Chử, Vĩ Dã Thượng, An Ninh, Thạch Hãn (phường), Kim Long (phường), Nam Phố, La Khê, An Bằng, Dương Phẩm, Tứ Chính, Tửu Phường, Nham Biều (châu).), An Vân (gồm 9 xã: An Vân, Đốc Sơ, Thủy Tú, Khuê Chử, Liễu Cốc Thượng, Liễu Cốc Hạ, An Đô, Doanh Đàm, Phụ Ổ.), Kế Thực (hay Kế Mỹ, gồm 22 làng xã: Kế Thực, Bình Trị, Thái Dương Thượng, Thái Dương Hạ, Hòa Duân, Quảng Xuyên, Lương Viện, An Dương, Kế Đăng, Cự Lại, Ba Lăng, Viên Trình, Hoa Lộc, Hà Thanh, Mai Lộc, Đường Dã, Tân Xa, Hoa Dương, Hà Hồng, Hoa Diên, Khánh Mỹ, Diêm Tụ.). Huyện Hương Trà trước có tên là Kim Trà. Phủ Chúa Nguyễn, thời Nguyễn Phúc Lan được dời từ Ái Tử về xã Kim Long tổng Kim Long huyện Hương Trà. Đến Chúa Nguyễn Phúc Thái lại dời đến xã Phú Xuân tổng Phú Xuân huyện Hương Trà.
• Sau năm 1975, huyện Hương Trà có 13 xã: Hương Bằng, Hương Chữ, Hương Hải, Hương Hồ, Hương Long, Hương Phong, Hương Phú, Hương Sơ, Hương Thọ, Hương Toàn, Hương Văn, Hương Vinh, Hương Xuân.
• Ngày 11-3-1977, huyện Hương Trà hợp nhất với các huyện Phong Điền, Quảng Điền thành huyện Hương Điền.
• Ngày 13-3-1979, thành lập ở vùng kinh tế mới Bình Điền, Khe Điêng một xã mới lấy tên là xã Hương Bình.
• Ngày 18-5-1981, chuyển xã Hồng Tiến thuộc huyện A Lưới về huyện Hương Điền quản lý.
• Ngày 11-9-1981, các xã Hương Hải, Hương Phong, Hương Vinh, Hương Sơ, Hương Long, Hương Hồ, Hương Bình, Hương Thọ (trừ thôn Dương Hòa sáp nhập về huyện Hương Phú), một phần xã Hương Chữ (các thôn Thanh Chữ, Cổ Bưu, Bổn Trì, Bổn Phổ, An Lưu) được sáp nhập vào thành phố Huế.
• Ngày 12-1-1984, tách thôn Tân Lập và thôn Phú Ốc của xã Hương Phú để thành lập thị trấn Tứ Hạ; tách thôn Lại Thành của xã Hương Phú để nhập vào xã Hương Bằng thành một xã lấy tên là xã Hương Vân.
• Năm 1989, tỉnh Thừa Thiên - Huế được tái lập, tách từ tỉnh Bình Trị Thiên. Tỉnh Thừa Thiên-Huế lúc đó có thành phố Huế và các huyện Hương Phú, Hương Điền, Phú Lộc và A Lưới. Hương Trà là một phần huyện Hương Điền.
• Tháng 9 năm 1990, Hội đồng Bộ trưởng quyết định chia huyện Hương Điền thành ba huyện Phong Điền, Quảng Điền, Hương Trà; đồng thời chuyển các xã: Hải Dương, Hương Phong, Hương Vinh, Hương An, Hương Hồ, Hương Bình, Hương Thọ về huyện Hương Trà quản lý. Hương Trà trở về đơn vị hành chính cũ gồm 16 xã và 01 thị trấn. Đó là các xã: Hương Bình, Hương Thọ, Hương Hồ, Hương Vân, Hương Văn, Hương Xuân, Hương Toàn, Hương Phong, Hương Vinh, Hương Chữ, Hương An, Bình Thành, Bình Điền, Hồng Tiến, Hải Dương, Hương Phú và Thị trấn Tứ Hạ.
• Ngày 22-11-1995, sáp nhập xã Hương Phú vào thị trấn Tứ Hạ. Từ đó, huyện Hương Trà có 15 xã: Hương Bình, Hương Thọ, Hương Hồ, Hương Vân, Hương Văn, Hương Xuân, Hương Toàn, Hương Phong, Hương Vinh, Hương Chữ, Hương An, Bình Thành, Bình Điền, Hồng Tiến, Hải Dương và 1 thị trấn Tứ Hạ.
• Năm 2010, thị trấn Tứ Hạ thuộc huyện Hương Trà được công nhận là đô thị loại IV. Ngày 15/11/2011, Chính phủ ban hành Nghị quyết 99/NQ-CP thành lập thị xã Hương Trà thuộc tỉnh Thừa Thiên-Huế trên cơ sở toàn bộ huyện Hương Trà; đồng thời chuyển thị trấn Tứ Hạ và 6 xã: Hương An, Hương Chữ, Hương Hồ, Hương Văn, Hương Vân, Hương Xuân thành 7 phường có tên tương ứng.
• Theo quy hoạch chung đô thị Thừa Thiên - Huế đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, toàn bộ thị xã Hương Trà sẽ được nâng cấp lên thành thành phố Hương Trà, gồm 16 phường, xã: Tứ Hạ, Hương Bình, Hương Thọ, Hương Hồ, Hương Vân, Hương Văn, Hương Xuân, Hương Toàn, Hương Phong, Hương Vinh, Hương Chữ, Hương An, Bình Thành, Bình Điền, Hồng Tiến, Hải Dương.

Kinh tế

• Thị xã Hương Trà có Khu công nghiệp Tứ Hạ có quy mô vừa, quy tụ các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, may mặc và các sản phẩm phụ trợ.
• Ngoài ra có Khu công nghiệp Bình Điền.
• Đặc biệt có các doanh nghiệp lớn như: Nhà máy xi măng Kim Đỉnh, Công ty TNHH May Vinatex (thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam).
• Các ngân hàng phục phụ cho phát triển: Ngân hàng CSXH, Nông nghiệp và PTNT (Agribank), Công thương (Viettinbank), Đầu tư và Phát triển (BIDV), Sài Gòn Thương Tín (Sacombank)...
• Các HTX Nông nghiệp của 16 phường xã góp phần phát triển kinh tế nông thôn.

Y tế, Giáo dục

• Trung tâm Y tế thị xã
• Bệnh viện Đa khoa Bình Điền
• Hệ thống 16 Trạm Y tế phường, xã
• Trường THPT Đặng Huy Trứ
• Trường THPT Hương Vinh
• Trường THPT Hương Trà
• Trường THCS - THPT Bình Điền
• Trường THCS Hà Thế Hạ
• Trường THCS Nguyễn Khoa Đăng
• Trường THCS Hồ Văn Tứ
• Trường THCS Huỳnh Đình Túc
• Trường THCS Nguyễn Đăng Thịnh
• Trường THCS Lê Quang Tiến
• Trường THCS Nguyễn Xuân Thưởng
• Trường THCS Đặng Vinh
• Trường THCS Nguyễn Khoa Thuyên
• Trường THCS Hoàng Kim Hoán
• Trường THCS Tôn Thất Bách
• Trường THCS Lê Thuyết
• Trường Tiểu học và THCS Lê Quang Bính
• Trường THCS Trần Đăng Khoa.
• Hệ thống các Trường Mầm non, Tiểu học
• Trại Giam Bình Điền

Giao thông

Thị xã có mạng lưới giao thông tương đối hoàn chỉnh gồm QL1A ngang qua trục chính dài 10 km (đường Lý Nhân Tông và CMT8); QL49 nối huyện A Lưới đến Hải Dương; Tỉnh Lô 4, 8A, 8B,16, 19...

• Các tuyến đường trung tâm thị xã đẹp và khang trang như: CMT8, Lý Nhân Tông, Sông Bồ, Lý Bôn, Kim Trà...
• Sông Bồ, sông Hương là tuyến giao thông vận tải thủy quan trọng của thị xã góp phần tăng luân chuyển hàng hóa và dịch vụ du lịch.
• Có tuyến đường sắt Bắc Nam đi qua song song với QL1A dài hơn 20Km.
• Hệ thống đường liên phường xã được đầu tư nâng cấp: Lý Thần Tông, Tôn Thất Bách...

Khu đô thị

• Khu QH đô thị Hương An trở thành cửa ngõ phía Nam của thị xã kết nối với thành phố Huế, tạo động lực để phát triển cho thị xã.
• Hệ thống KQH xen ghép trung tâm phường Hương Xuân, Hương Văn, dọc trục TL8B, 19 (Nguyễn Chí Thanh, xã Hương Toàn), đường Văn Thánh (phường Hương Hồ)...

Địa danh

• Hồ Thọ Sơn
• Hồ Khe Ngang
• Lăng Khải Định
• Chùa Thiên Mụ
• Văn Thánh
• Núi Kim Phụng
• Rú Chá Hương Phong

Người nổi tiếng

• Đặng Huy Trứ
• Nguyễn Khánh Toàn
• Ngụy Như Kom Tum
• Nguyễn Xuân Thưởng