Cao nguyên đá Đồng Văn

Cao nguyên đá Đồng Văn
Bãi đá mặt trăng - mẫu địa hình karst, Sà Phìn, Đồng Văn
Vị tríQuản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc
Diện tích2356,8km­2
Thành lập2010
Cao nguyên đá Đồng Văn trên bản đồ Việt Nam
Cao nguyên đá Đồng Văn
Cao nguyên đá Đồng Văn
Cao nguyên đá Đồng Văn (Việt Nam)

Cao nguyên đá Đồng Văn (hay sơn nguyên Đồng Văn) là một cao nguyên đá trải rộng trên bốn huyện Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang, Việt Nam. Ngày 3 tháng 10 năm 2010, hồ sơ "Công viên Địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn" đã được Hội đồng tư vấn Mạng lưới Công viên Địa chất Toàn cầu (GGN) của UNESCO chính thức công nhận là Công viên địa chất toàn cầu.[1] Vào thời điểm đó, đây là danh hiệu duy nhất ở Việt Nam và thứ hai ở Đông Nam Á.

Đèo Mã Pì LèngMèo VạcĐồng Văn.

Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]

Cao nguyên đá Đồng Văn nằm ở vùng núi cực bắc của Việt Nam, có diện tích là 2356,8 km² và độ cao trung bình là khoảng 1.400 – 1.600 m. Cao nguyên có nhiều khu vực núi đá vôi nằm sát chí tuyến Bắc, có độ dốc khá lớn. Các thung lũng, sông, suối bị chia cắt rất nhiều.

Dinh thự họ Vương nhìn từ trên cao

Nhiều mẫu hóa thạch của các loài đã được tìm thấy có tuổi cách đây 400 - 600 triệu năm.[2] Cao nguyên Đồng Văn là một vùng núi đá có tuổi khác nhau từ kỷ Devon cho đến Pecmi, được bao quanh bởi các núi đất. Ở đây có mưa từ tháng 4 đến tháng 9, nhưng thiếu nước vào mùa khô (từ tháng 10 đến tháng 4).

Hiện khu vực cao nguyên đá Đồng Văn là nơi sinh sống của khoảng 250.000 người dân thuộc 17 dân tộc thiểu số khác nhau của Việt Nam, trong đó ngoài người H'Mông, Dao, Tày, Nùng còn có các dân tộc như La Chí, Pu Péo, Pà Thẻn, Lô Lô duy nhất sinh sống tại đây. Từ tháng 4 năm 2010, hồ sơ cao nguyên đá Đồng Văn được đệ trình UNESCO công nhận là công viên địa chất toàn cầu. Đây cũng là công viên địa chất toàn cầu đầu tiên của Việt Nam.[3]

Nổi bật toàn cầu[sửa | sửa mã nguồn]

Hẻm vực Tu Sản, Mèo Vạc, Hà Giang

Hồ sơ cao nguyên đá Đồng Văn được quốc tế đánh giá cao, đầy đủ các dữ liệu về địa chất khoáng sản, về tài nguyên môi trường. Đặc biệt là UNESCO đánh giá rất cao về bản sắc văn hoá của các dân tộc sống trên cao nguyên đá Đồng Văn. Đây là đặc trưng rất lớn của Công viên địa chất cao nguyên đá Đồng Văn nằm trong hệ thống công viên địa chất toàn cầu. Việc cao nguyên đá Đồng Văn trở thành Công viên Địa chất toàn cầu là rất ý nghĩa đối với các dân tộc tỉnh Hà Giang.[cần dẫn nguồn]

Cao nguyên đá Đồng Văn là một trong những vùng đá vôi đặc biệt, chứa đựng những dấu ấn tiêu biểu về lịch sử phát triển vỏ trái đất, những hiện tượng tự nhiên, cảnh quan đặc sắc về thẩm mỹ, tính đa dạng sinh học cao và truyền thống văn hóa lâu đời của cộng đồng cư dân bản địa.

Cao nguyên đá Đồng Văn có đủ các yếu tố hội tụ để trở thành công viên Địa chất toàn cầu: diện mạo địa chất khoáng sản, tài nguyên thiên nhiên phong phú; có bản sắc văn hoá cũng hết sức độc đáo và ấn tượng như văn hoá của dân tộc H'Mông, Người Lô Lô, Pu Péo, Dao. Cao nguyên đá cũng là nơi có nhiều di tích danh lam thắng cảnh quốc gia đã được công nhận như: Di tích kiến trúc nhà Vương, Cột cờ Lũng Cú, phố cổ Đồng Văn, đèo Mã Pí Lèng, v.v.

Các vấn đề bảo tồn[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện tại, ngành Văn hoá thể thao và Du lịch Hà Giang đang nỗ lực phát huy tối đa các tiềm năng du lịch và các bản sắc văn hoá dân tộc ở trên cao nguyên đá; đồng thời giữ gìn các di sản thiên nhiên vốn có. Hà Giang đã cấm khai thác đá, hang động, nhũ đá và tất cả các công việc liên quan đến di sản Công viên toàn cầu. Tỉnh coi đây là động lực, tiền đề tốt đẹp nhất cho việc thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan chiêm ngưỡng, du lịch trên cao nguyên đá.

Tỉnh Hà Giang đang thực hiện việc cắm biển di tích và nâng cao năng lực nhận thức của cộng đồng các dân tộc, tạo điều kiện phát triển kinh tế, góp phần nâng cao đời sống của các dân tộc vùng cao. Cùng với đó, người vùng cao nguyên đá Đồng Văn- những chủ nhân của di sản thế giới mới - có điều kiện chung tay bảo vệ di sản quý giá của nhân loại.

Ruộng bậc thang và núi đá trên Cao nguyên đá Đồng Văn
Trung tâm xã Sính Lủng, Đồng Văn.

Hệ lụy[sửa | sửa mã nguồn]

Du lịch phát triển đem lại lợi ích vật chất cho vùng kinh tế chưa phát triển. Tuy nhiên nó cũng đem lại những hệ lụy, gọi là "lây mặt trái du lịch"[4]. Người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên, chưa được chuẩn bị làm "công dân vùng du lịch", nên đã thực hiện chào mời và đòi tiền trực tiếp từ du khách cho việc chụp ảnh hay hỗ trợ lặt vặt. Nó phản ánh người địa phương chưa thấy được trực tiếp hưởng lợi từ du lịch, cũng như một bộ phận khách du lịch thì chưa quen chi tiền "boa" tại các điểm tham quan.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ “Cao nguyên đá Đồng Văn được công nhận là thành viên của GGN”. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 10 năm 2010. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2010.
  2. ^ “Northern rock field eyes UNESCO recognition” (pdf). Truy cập ngày 9 tháng 2 năm 2010.[liên kết hỏng]
  3. ^ “Cao nguyên đá Đồng Văn”. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2010. Truy cập ngày 9 tháng 2 năm 2010.
  4. ^ Tiến Thành. Trẻ em “lây” mặt trái du lịch Lưu trữ 2016-03-04 tại Wayback Machine. dulichgioviet, 27/1/2015. Truy cập Retrieved 12/12/2015.