Hoàng Mai (quận)
|
Hoàng Mai
|
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| Quận | |||||
 Một góc hồ Linh Đàm trên địa bàn phường Hoàng Liệt | |||||
| Hành chính | |||||
| Vùng | Đồng bằng sông Hồng | ||||
| Thành phố | Hà Nội | ||||
| Trụ sở UBND | Trung tâm hành chính quận, phường Thịnh Liệt | ||||
| Phân chia hành chính | 14 phường | ||||
| Thành lập | 2003[1] 2004 (chính thức) | ||||
| Tổ chức lãnh đạo | |||||
| Chủ tịch UBND | Nguyễn Minh Tâm[2] | ||||
| Chủ tịch HĐND | Chu Mạnh Phúc[3] | ||||
| Bí thư Quận ủy | Nguyễn Quang Hiếu[2] | ||||
| Địa lý | |||||
| Tọa độ: 20°58′05″B 105°50′54″Đ / 20,968072°B 105,848207°ĐTọa độ: 20°58′05″B 105°50′54″Đ / 20,968072°B 105,848207°Đ | |||||
| Diện tích | 41,04 km²[4] | ||||
| |||||
| Dân số (2019) | |||||
| Tổng cộng | 423.100 người | ||||
| Mật độ | 10.309 người/km² | ||||
| Dân tộc | Kinh... | ||||
| Khác | |||||
| Mã hành chính | 008[5] | ||||
| Biển số xe | 29-H1-H2 | ||||
| Website | hoangmai | ||||
Hoàng Mai là một quận nội thành nằm ở phía đông nam của thành phố Hà Nội, Việt Nam.
Đây là quận có diện tích lớn thứ tư của thành phố (sau các quận Long Biên, Hà Đông và Bắc Từ Liêm) và có dân số đông nhất trong số 30 quận, huyện, thị xã thuộc thành phố Hà Nội.
Địa lý[sửa | sửa mã nguồn]
Quận Hoàng Mai nằm ở phía đông nam nội thành thành phố Hà Nội, có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp huyện Gia Lâm với ranh giới là sông Hồng
- Phía đông bắc giáp quận Long Biên với ranh giới là sông Hồng
- Phía tây và phía nam giáp huyện Thanh Trì với ranh giới là sông Tô Lịch
- Phía bắc giáp quận Hai Bà Trưng
- Phía tây bắc giáp quận Thanh Xuân với ranh giới là đường Giải Phóng.
Quận Hoàng Mai có diện tích tự nhiên là 4.104,1ha (41 km²), dân số là 365.759 người. 8% dân số theo đạo Thiên Chúa.
Quận Hoàng Mai có đường giao thông thuỷ trên sông Hồng. Quận có các đường giao thông quan trọng đi qua gồm: Quốc lộ 1A, đường vành đai 2,5, đường vành đai 3, đường cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ, cầu Thanh Trì.
Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Hoàng Mai vốn trước là vùng đất thuộc huyện Thanh Trì. Vùng Hoàng Mai có tên Nôm là Kẻ Mơ và tên chữ là Cổ Mai, vì mai là tiếng Hán của mơ, do trước kia nơi đây người dân sinh sống chủ yếu bằng trồng cây mai. Lại có rất nhiều các giống mai được trồng nên ta có thể giải thích lại có một loạt các địa danh như: Tương Mai, Thanh Mai, Hồng Mai, Bạch Mai, Hoàng Mai...
Năm 1390, danh tướng Trần Khát Chân sau khi có công giết chết vua Chiêm là Chế Bồng Nga và đánh tan quân Chiêm Thành đã được ban thái ấp ở vùng đất Cổ Mai.
Thời nhà Lê, vùng đất này thuộc huyện Thanh Trì, phủ Thường Tín, trấn Sơn Nam Thượng.
Đến thời Nguyễn, tỉnh Hà Nội được thành lập. Vùng đất Hoàng Mai lúc này thuộc huyện Thanh Trì, phủ Thường Tín, tỉnh Hà Nội.
Sau khi thành Hà Nội bị cắt nhượng cho Pháp, huyện Thanh Trì thuộc phủ Thường Tín, tỉnh Hà Đông.
Tháng 9 năm 1947, huyện Thanh Trì được sáp nhập vào Hà Nội.
Ngày 9 tháng 8 năm 1973, 2 thôn Giáp Bát, Giáp Lục của xã Thịnh Liệt, thôn Tương Mai và một phần đất thôn Mai Động thuộc xã Hoàng Văn Thụ, huyện Thanh Trì được cắt về khu phố Hai Bà Trưng.
Ngày 13 tháng 10 năm 1982, thành lập phường Mai Động thuộc quận Hai Bà Trưng và tách xóm Mã Cả của xã Hoàng Văn Thụ thuộc huyện Thanh Trì về phường Tương Mai, quận Hai Bà Trưng.
Ngày 14 tháng 3 năm 1984, chia phường Giáp Bát thuộc quận Hai Bà Trưng thành 2 phường Giáp Bát và Tân Mai.
Ngày 26 tháng 10 năm 1990, chuyển toàn bộ diện tích tự nhiên và nhân khẩu của xã Hoàng Văn Thụ thuộc huyện Thanh Trì về quận Hai Bà Trưng quản lý và chuyển thành phường Hoàng Văn Thụ.
Quận Hoàng Mai được thành lập vào ngày 1 tháng 1 năm 2004 theo Nghị định số 132/2003/NĐ-CP[1] ngày 6 tháng 11 năm 2003 trên cơ sở tách 9 xã: Định Công, Đại Kim, Hoàng Liệt, Thịnh Liệt, Thanh Trì, Lĩnh Nam, Trần Phú, Vĩnh Tuy, Yên Sở, 55 ha diện tích tự nhiên của xã Tứ Hiệp thuộc huyện Thanh Trì và 5 phường: Mai Động, Tương Mai, Tân Mai, Giáp Bát, Hoàng Văn Thụ thuộc quận Hai Bà Trưng, đồng thời chuyển 8 xã: Định Công, Đại Kim, Hoàng Liệt, Thịnh Liệt, Thanh Trì, Lĩnh Nam, Trần Phú, Yên Sở thành 8 phường có tên tương ứng; chuyển xã Vĩnh Tuy thành phường Vĩnh Hưng (để tránh nhầm lẫn với phường Vĩnh Tuy của quận Hai Bà Trưng).
Hành chính[sửa | sửa mã nguồn]
Quận Hoàng Mai có 14 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 14 phường: Đại Kim, Định Công, Giáp Bát, Hoàng Liệt, Hoàng Văn Thụ, Lĩnh Nam, Mai Động, Tân Mai, Thanh Trì, Thịnh Liệt, Trần Phú, Tương Mai, Vĩnh Hưng, Yên Sở.
Đường phố[sửa | sửa mã nguồn]
- Bằng Liệt
- Bùi Huy Bích
- Bùi Quốc Khái
- Bùi Xương Trạch
- Đại Từ
- Đạm Phương
- Đặng Xuân Bảng
- Đền Lừ 2
- Đền Lừ 3
- Định Công
- Định Công Hạ
- Định Công Thượng
- Đông Thiên
- Dương Văn Bé
- Giải Phóng
- Giáp Bát
- Giáp Nhị
- Hoàng Liệt
- Hoàng Mai
- Hồng Quang
- Hưng Phúc
- Hưng Thịnh
- Khuyến Lương
- Kim Đồng
- Kim Giang
- Linh Đàm
- Linh Đường
- Lĩnh Nam
- Lương Khánh Thiện
- Mai Động
- Nam Dư
- Nam Sơn
- Nghiêm Xuân Yêm
- Ngọc Hồi
- Ngũ Nhạc
- Nguyễn An Ninh
- Nguyễn Cảnh Dị
- Nguyễn Chính
- Nguyễn Công Thái
- Nguyễn Đức Cảnh
- Nguyễn Duy Trinh
- Nguyễn Hữu Thọ
- Nguyễn Khoái
- Nguyễn Phan Chánh
- Nguyễn Xiển
- Sở Thượng
- Tam Trinh
- Tân Khai
- Tân Mai
- Tây Trà
- Thanh Đàm
- Thanh Lân
- Thịnh Liệt
- Thúy Lĩnh
- Trần Điền
- Trần Hòa
- Trần Nguyên Đán
- Trần Thủ Độ
- Trịnh Đình Cửu
- Trương Định
- Tương Mai
- Văn Tân
- Vĩnh Hưng
- Vũ Tông Phan
- Yên Duyên
- Yên Sở
Các địa điểm nổi tiếng[sửa | sửa mã nguồn]
- Công viên Yên Sở
- Nhà thờ Làng Tám Giáp Bát
- Đình Tương Mai
- Nhà thờ Nam Dư
- Chùa Tứ Kỳ
- Chùa Pháp Vân
- Chùa Bằng (Linh tiên tự)
- Chùa Sét (Đại bi tự), Thịnh Liệt
- Công đồng Linh từ (Đền đức vua cha Bát Hải), 521 Trương Định
- Đền Mẫu Đầm sen Đại Từ
- Đền Lư Giang, khu Đền Lừ
- Miếu Gàn Hoàng Liệt
Hạ tầng[sửa | sửa mã nguồn]
Quận Hoàng Mai là quận có tốc độ đô thị hóa và xây dựng cơ sở hạ tầng lớn trong số các quận huyện mới của thủ đô, với hàng loạt khu đô thị như Linh Đàm, Bắc Linh Đàm, Định Công, Đại Kim, Đền Lừ I - II, Kim Văn - Kim Lũ, Vĩnh Hoàng, Hoàng Văn Thụ, Ao Sao, Thịnh Liệt, Đại Kim - Định Công, Tây Nam hồ Linh Đàm, Tây Nam Kim Giang, Ao Mơ, Thịnh Liệt… cùng hàng loạt chung cư trên đường Lĩnh Nam, đường Tam Trinh, đường Pháp Vân, đường Nghiêm Xuân Yêm như Gamuda City, Hateco Yên Sở, khu đô thị Pháp Vân - Tứ Hiệp, The Manor Central Park…
Các dự án đường sắt đi qua địa bàn quận là các tuyến số 1 (Ngọc Hồi - Yên Viên), tuyến số 3 (Trôi - Nhổn - Ga Hà Nội), tuyến số 4 (Liên Hà - Bắc Thăng Long), tuyến số 8 (An Khánh - Dương Xá); trong đó tuyến số 1 hiện đang được đầu tư xây dựng.
Hệ thống xe buýt[sửa | sửa mã nguồn]
Điểm đầu cuối và trung chuyển[sửa | sửa mã nguồn]
- Bến xe Giáp Bát (3A, 6A, 6B, 6C, 6D, 6E, 21A, 22C, 25, 29, 32, 94, 101A, 101B)
- Bến xe Nước Ngầm (3B, 04, 16, 28, 48, 60B, 104)
- Mai Động (26, 38)
- KĐT Linh Đàm (05, 36, 84)
- KĐT Pháp Vân Tứ Hiệp (21B, 60A)
- KĐT Gamuda (30)
Các tuyến xe buýt hoạt động:[sửa | sửa mã nguồn]
| Tuyến xe buýt | Ghi chú | Lộ trình trong khu vực quận Hoàng Mai |
|---|---|---|
| 3A(Bến xe Giáp Bát - Bến xe Gia Lâm) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng -... | |
| 3B(Bến xe Nước Ngầm - Giang Biên) | Bến xe Nước Ngầm - Ngọc Hồi - Giải Phóng -... | |
| 04(Long Biên - Bến xe Nước Ngầm) | ... - Tam Trinh - Lĩnh Nam - Đường vành đai 3 - Ngọc Hồi - Bến xe Nước Ngầm | |
| 05(Linh Đàm - Phú Diễn) | KĐT Linh Đàm - Nguyễn Duy Trinh - Nam Sơn - Nguyễn Phan Chánh - Nguyễn Hữu Thọ - Cầu Dậu - Kim Giang -... | |
| 6A(Bến xe Giáp Bát - Cầu Giẽ) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... | |
| 6B(Bến xe Giáp Bát - Hồng Vân (Thường Tín)) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... | |
| 6C(Bến xe Giáp Bát - Phú Minh (Phú Xuyên)) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... | |
| 6D(Bến xe Giáp Bát - Tân Dân (Phú Xuyên)) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... | |
| 6E(Bến xe Giáp Bát - Phú Túc (Phú Xuyên)) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... | |
| 8A(Long Biên - Đông Mỹ) | Hoạt động từ thứ 2 đến 18:00 thứ 6 | ... - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... |
| 8A(Long Biên - Đông Mỹ) | Hoạt động từ 18:00 thứ 6 đến chủ nhật (tránh tuyến phố đi bộ) | ... - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... |
| 8B(Long Biên - Vạn Phúc) | ... - Giải Phóng - Đường vành đai 3 - Trần Thủ Độ -... | |
| 12(Công viên Nghĩa Đô - Đại Áng) | ... - Trần Điền - Trần Nguyên Đán - Định Công - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... | |
| 16(Bến xe Mỹ Đình - Bến xe Nước Ngầm) | ... - Giải Phóng - Ngọc Hồi - Bến xe Nước Ngầm | |
| 21A(Bến xe Giáp Bát - Bến xe Yên Nghĩa) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng -... | |
| 21B(KĐT Pháp Vân Tứ Hiệp - Bến xe Mỹ Đình) | KĐT Pháp Vân Tứ Hiệp - Trần Thủ Độ - Ngõ 15 Ngọc Hồi - Ngọc Hồi - Giải Phóng -... | |
| 22C(Bến xe Giáp Bát - KĐT Dương Nội) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Giải Phóng - Nguyễn Hữu Thọ - Cầu Dậu - Nghiêm Xuân Yêm - Nguyễn Xiển -... | |
| 25(BV Nhiệt đới TW CS2 - Bến xe Giáp Bát) | ... - Giải Phóng - Bến xe Giáp Bát | |
| 26(Mai Động - SVĐ Quốc gia) | Mai Động (Bãi đỗ xe Kim Ngưu) - Tam Trinh -... | |
| 28(Bến xe Nước Ngầm - Đại học Mỏ) | Bến xe Nước Ngầm - Ngọc Hồi - Giải Phóng -... | |
| 29(Bến xe Giáp Bát - Tân Lập) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Trương Định - Giải Phóng - Nguyễn Hữu Thọ - Cầu Dậu - Nghiêm Xuân Yêm - Nguyễn Xiển -... | |
| 30(KĐT Gamuda - Bến xe Mỹ Đình) | KĐT Gamuda - Đường nội bộ KĐT Gamuda - Ngõ 885 Tam Trinh - Tam Trinh -... | |
| 32(Bến xe Giáp Bát - Nhổn) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng -... | |
| 36(Yên Phụ - Linh Đàm) | ... - Trương Định - Giải Phóng - Nguyễn Hữu Thọ - Nguyễn Phan Chánh - Nam Sơn - Nguyễn Duy Trinh - KĐT Linh Đàm | |
| 37(Bến xe Giáp Bát - Chương Mỹ) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Trương Định - Giải Phóng - Hoàng Liệt - Đạm Phương - Nguyễn Duy Trinh - Nam Sơn - Nguyễn Phan Chánh - Nguyễn Hữu Thọ - Cầu Dậu -... | |
| 38(Nam Thăng Long - Mai Động) | ... - Tam Trinh - Mai Động (Bãi đỗ xe Kim Ngưu) | |
| 41(Nghi Tàm - Bến xe Giáp Bát) | ... - Giải Phóng - Bến xe Giáp Bát | |
| 42(Bến xe Giáp Bát - Đức Giang) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Tân Mai - Tam Trinh -... | |
| 48(Bến xe Nước Ngầm - Phúc Lợi) | Bến xe Nước Ngầm - Ngọc Hồi - Đường vành đai 3 - Lĩnh Nam - Nguyễn Khoái -... | |
| 60A(KĐT Pháp Vân Tứ Hiệp - Công viên nước Hồ Tây) | KĐT Pháp Vân Tứ Hiệp - Trần Thủ Độ - Ngõ 83 Ngọc Hồi - Ngọc Hồi - Hoàng Liệt - Đạm Phương - Nguyễn Duy Trinh - Nam Sơn - Nguyễn Phan Chánh - Nguyễn Hữu Thọ - Cầu Dậu - Nghiêm Xuân Yêm - Nguyễn Xiển -... | |
| 60B(Bến xe Nước Ngầm - BV Nhiệt đới TW CS2) | Bến xe Nước Ngầm - Ngọc Hồi - Giải Phóng - Nguyễn Hữu Thọ - Cầu Dậu - Kim Giang -... | |
| 84(Cầu Diễn - KĐT Linh Đàm) | ... - Trịnh Đình Cửu - Nguyễn Cảnh Dị - Nguyễn Hữu Thọ - Nguyễn Duy Trinh - KĐT Linh Đàm | |
| 94(Bến xe Giáp Bát - Kim Bài) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Trương Định - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... | |
| 99(Kim Mã - Ngũ Hiệp) | ... - Nguyễn An Ninh - Trương Định - Kim Đồng - Giải Phóng - Ngọc Hồi - Ngõ 83 Ngọc Hồi - Trần Thủ Độ -... | |
| 101A(Bến xe Giáp Bát - Vân Đình) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Trương Định - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... | |
| 101B(Bến xe Giáp Bát - Đại Cường (Ứng Hòa)) | Bến xe Giáp Bát - Giải Phóng - Kim Đồng - Trương Định - Giải Phóng - Ngọc Hồi -... | |
| 104(SVĐ Quốc gia - Bến xe Nước Ngầm) | ... - Vũ Tông Phan - Trần Hòa - Trịnh Đình Cửu - Đặng Xuân Bảng - Nguyễn Hữu Thọ - Nguyễn Phan Chánh - Đạm Phương - Hoàng Liệt - Ngọc Hồi - Bến xe Nước Ngầm | |
| 106(KĐT Mỗ Lao - TTTM AeonMALL Long Biên) | ... - Bằng Liệt - Nguyễn Phan Chánh - Đạm Phương - Hoàng Liệt - Ngọc Hồi - Giải Phóng - Kim Đồng - Tân Mai - Đường ven hồ Đền Lừ - Đường nội bộ KĐT Đền Lừ - Hoàng Mai - Đường nội bộ KĐT Vĩnh Hoàng - Đường nội bộ KCN Hoàng Mai - Lĩnh Nam - Vĩnh Hưng - Nguyễn Khoái -... | |
| CNG02(Bến xe Yên Nghĩa - Khu đô thị Đặng Xá) | ... - Đường vành đai 3 - Nguyễn Hữu Thọ - Giải Phóng - Kim Đồng - Tân Mai - Tam Trinh -... | |
| CNG05(Cầu Giấy - Tam Hiệp) | ... - Nguyễn Xiển - Nghiêm Xuân Yêm -... |
Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]
Nét đẹp vùng đất tổ nghề kim hoàn
Khoảng thế kỷ II - III, người Việt đã biết dùng vàng bạc làm đồ trang sức. Đất tổ của nghề vàng là Định Công (nay thuộc vùng đô thị hóa đông đúc phường Định Công, quận Hoàng Mai). Riêng đất tổ của nghề bạc thì ở Đồng Xâm (Thái Bình), tổ đúc thì là Châu Khê (Hải Dương). Đây là nghề gia công đồ trang sức, hàng mỹ nghệ bằng kim loại quý hiếm. Thực ra có mấy nghề khác nhau: nghề "chạm" tức là nổi các hình, hoa văn lên mặt đồ kim loại vàng bạc; "trổ" tức là tạo hoa văn thủng; "đậu tức là kéo vàng bạc đã nấu chảy thành những sợi chỉ rồi uốn ghép thành hình chim thú, hoa lá...; "trơn" là những hàng chỉ có đánh bóng. Các nghề này phối hợp với nhau tạo nên sản phẩm hoàn chỉnh. Những nét chạm trổ uyển chuyển mềm mại, những sợi chỉ vàng chỉ bạc uốn lượn hài hòa kết hợp với màu sắc của vàng, độ bóng ánh của bạc đã làm tăng độ hấp dẫn, sang trọng cho những chiếc dây chuyền, vòng tay, hoa tai, nhẫn, đĩa bạc, chén bạc, hộp đồ trang sức... trên đôi tay khéo léo của con người Định Công một vùng đất tổ của nghề kim hoàn.
Quận Hoàng Mai có nhiều làng nghề ẩm thực như làng nghề bánh cuốn Thanh Trì (phường Thanh Trì), rượu Hoàng Mai, làng bún Tứ Kỳ, bún ốc Pháp Vân (phường Hoàng Liệt), đậu phụ Mơ (phường Mai Động).
Ngoài ra, phường Vĩnh Hưng và phường Lĩnh Nam có nghề trồng hoa, rau sạch; phường Yên Sở có làng cá Yên Sở.
Danh nhân[sửa | sửa mã nguồn]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a ă “Nghị định 132/2003/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính để thành lập các quận Long Biên, Hoàng Mai, thành lập các phường trực thuộc quận Long Biên, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội”.
- ^ a ă Hương Quỳnh, Hà Nội bổ nhiệm, phê chuẩn nhiều lãnh đạo chủ chốt, Vietnamnet, 07/10/2020 11:50, truy cập 9/10/2020.
- ^ Giới thiệu về lãnh đạo Quận uỷ, HĐND, UBND quận, Ngày đăng 15/10/2015 12:00.
- ^ Quá trình hình thành, phát triển 23/3/2012
- ^ Tổng cục Thống kê
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
Đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc thành phố Hà Nội | ||
|---|---|---|
| Quận (12) | Ba Đình · Bắc Từ Liêm · Cầu Giấy · Đống Đa · Hà Đông · Hai Bà Trưng · Hoàn Kiếm · Hoàng Mai · Long Biên · Nam Từ Liêm · Tây Hồ · Thanh Xuân |  |
| Thị xã (1) | ||
| Huyện (17) | ||
