Thể hiện bản thân theo giới tính
Thể hiện bản thân theo giới tính hay là gender expression là sự tự do thể hiện cá tính, hành động, phong thái và con người vốn có của mình theo giới tính xã hội, nữ tính hoặc nam tính. Khái niệm này bao gồm cả việc thể hiện giới tính.
Thuật ngữ
[sửa | sửa mã nguồn]Thể hiện bản thân theo giới tính thường phản ánh bản dạng giới của một người (ý thức bên trong về giới tính của chính họ), nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng.[1][2] Thể hiện bản thân theo giới tính là riêng biệt và độc lập với cả xu hướng tính dục và chỉ định giới tính.[3] Bản dạng giới có thể được thể hiện thông qua hành vi, quần áo, tóc, trang điểm và các khía cạnh khác của hình thức bên ngoài của một người.[4] Thể hiện bản thân theo giới tính không phải lúc nào cũng phù hợp với bản dạng giới của một người.[5] Một kiểu thể hiện bản thân theo giới tính được coi là không điển hình đối với giới tính được nhìn nhận bên ngoài của một người có thể mô tả là không tuân theo giới tính.
Ở đàn ông và con trai, thể hiện bản thân theo giới tính điển hình hoặc nam tính thường được mô tả là nam tính, trong khi biểu hiện không điển hình hoặc nữ tính được gọi là ẻo lả. Ở các cô gái và phụ nữ trẻ, biểu hiện nam tính không điển hình được gọi là tomboyish. Ở phụ nữ đồng tính nữ và đồng tính nữ, các biểu hiện nam tính và nữ tính được gọi là butch và femme tương ứng. Một hỗn hợp biểu hiện điển hình và không điển hình có thể được mô tả là ái nam ái nữ. Một kiểu biểu hiện được coi là không phải nữ tính hay nam tính điển hình có thể được mô tả là trung tính hoặc không phân biệt giới tính.
Thuật ngữ biểu hiện giới được sử dụng trong Các nguyên tắc Yogyakarta, liên quan đến việc áp dụng luật nhân quyền quốc tế liên quan đến xu hướng tính dục, bản dạng giới, biểu hiện giới và đặc điểm giới tính.[6] Thuật ngữ này cũng chỉ định một tiêu chí để bảo vệ nhân quyền ở một số quốc gia, bao gồm cả Canada.[7]
Thuật ngữ liên quan
[sửa | sửa mã nguồn]Các thuật ngữ khác, ít sử dụng hơn cho các khía cạnh thể hiện bản thân theo giới tính. Trong các nguồn học thuật, thể hiện bản thân theo giới tính nữ ở nam giới (thuộc bất kỳ khuynh hướng nào) có thể được gọi là gynemimetic (tính từ: gynemimetic).[8][9] Ngược lại là andromimetic (tính từ: andromimetic).[8]:402[10]
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Thể hiện giới tính
- Phong trào chống giới tính
- Phân biệt đối xử với những người thuộc giới tính phi nhị phân
- Dị tính luyến ái
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Summers, Randal W. (2016). Social Psychology: How Other People Influence Our Thoughts and Actions [2 volumes]. ABC-CLIO. tr. 232. ISBN 9781610695923.
- ^ American Psychological Association (tháng 12 năm 2015). “Guidelines for Psychological Practice With Transgender and Gender Nonconforming People” (PDF). American Psychologist. 70 (9): 861. doi:10.1037/a0039906. PMID 26653312.
- ^ “Gender, Gender Identity, and Gender Expression”. Government of Alberta. Truy cập ngày 20 tháng 9 năm 2020.
- ^ “Sexual Orientation and Gender Identity Definitions”. HRC (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 17 tháng 11 năm 2021.
- ^ Kirkup, Kyle (1 tháng 1 năm 2018). “The origins of gender identity and gender expression in Anglo-American legal discourse”. University of Toronto Law Journal. 68 (1): 80–117. doi:10.3138/utlj.2017-0080. ISSN 0042-0220. S2CID 148583324.
- ^ Yogyakarta Principles plus 10
- ^ Macfarlane, Emmett (2018). Policy Change, Courts, and the Canadian Constitution. University of Toronto Press. tr. 391.
- ^ a b Denny, Dallas (13 tháng 5 năm 2013). Current Concepts in Transgender Identity. London: Routledge. tr. 402, 412–414. ISBN 978-1134-82110-5. OCLC 1100456679.
- ^ Weinrich, James D. (1987). Sexual Landscapes: Why We are what We Are, why We Love Whom We Love. Scribner's. tr. 276–277. ISBN 978-0-684-18705-1. OCLC 299414370.
- ^ Money, John (30 tháng 12 năm 2010). Sin, Science, and the Sex Police: Essays on Sexology & Sexosophy. Prometheus. tr. 246–. ISBN 978-1615-92830-9. OCLC 1131230541.