Bang và lãnh thổ liên bang của Ấn Độ

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bang và lãnh thổ liên bang của Ấn Độ

<maplink>: Không thể phân tích mã JSON: Lỗi ký tự điều khiển, có lẽ đã mã hóa không chính xác
Thể loạiFederated state
Vị tríCông hòa Ấn Độ
Số lượng còn tồn tại29 Bang
7 lãnh thổ liên bang
Dân sốBang: Min:610,577 Sikkim –Max:199,812,341 Uttar Pradesh
Lãnh thổ liên bang: 64,473 Lakshadweep – 16,787,941 National Capital Territory
Diện tíchBang: Min:3.702 km2 (1.429 dặm vuông Anh) Goa –Max:342.269 km2 (132.151 dặm vuông Anh) Rajasthan
Lãnh thổ liên bang: Min:32 km2 (12 dặm vuông Anh) Lakshadweep – Max:8.249 km2 (3.185 dặm vuông Anh) Andaman and Nicobar Islands
Hình thức chính quyềnState governments, Union Government (Union territories)
Đơn vị hành chính thấp hơnHuyện, Phân cấp hành chính Ấn Độ

Ấn Độ là một quốc gia liên bang, gồm 29 bang và 7 lãnh thổ liên bang. Các bang và lãnh thổ liên bang được phân chia hành chính thành các huyện và đơn vị hành chính dưới huyện.

Hiến pháp Ấn Độ phân chia quyền lực lập pháp và hành pháp giữa Nhà nước liên bang với các bang và vùng lãnh thổ.[1]

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Phân cấp hành chính Ấn Độ năm 1951

Tiền độc lập[sửa | sửa mã nguồn]

Tiểu lục địa Ấn Độ được nhiều dân tộc khác nhau cai trị trong suốt thời kỳ lịch sử, mỗi chính quyền đều đều sử dụng những cách phân chia hành chính riêng.[2][3][4][5][6][7][8][9][10]


Danh sách[sửa | sửa mã nguồn]

Bang[sửa | sửa mã nguồn]

Bang ISO 3166-2:IN Biển số xe Thủ phủ Thành phố lớn nhất Thành lập Dân số[11] Diện tích
(km²) 		Ngôn ngữ
chính thức[12] 		Ngôn ngữ địa phương
phổ biến[12]
Andhra Pradesh IN-AP AP Hyderabad (de jure)
Amaravati (de facto) Note 1[13][14] 		Visakhapatnam ngày 1 tháng 10 năm 1953 49,506,799 160,205 Telugu —
Arunachal Pradesh IN-AR AR Itanagar ngày 20 tháng 2 năm 1987 1,383,727 83,743 Anh —
Assam IN-AS AS Dispur Guwahati ngày 26 tháng 1 năm 1950 31,205,576 78,550 Assam —
Bihar IN-BR BR Patna ngày 26 tháng 1 năm 1950 104,099,452 99,200 Hindi Urdu
Chhattisgarh IN-CT CG Naya Raipur Raipur ngày 1 tháng 11 năm 2000 25,545,198 135,194 Hindi —
Goa IN-GA GA Panaji Vasco da Gama ngày 30 tháng 5 năm 1987 1,458,545 3,702 Konkani Marathi
Gujarat IN-GJ GJ Gandhinagar Ahmedabad ngày 1 tháng 5 năm 1960 60,439,692 196,024 Gujarati —
Haryana IN-HR HR Chandigarh Faridabad ngày 1 tháng 11 năm 1966 25,351,462 44,212 Hindi Punjabi[15][16]
Himachal Pradesh IN-HP HP Shimla (Summer)

Dharamshala (Winter)

Shimla ngày 25 tháng 1 năm 1971 6,864,602 55,673 Hindi English
Jammu and Kashmir IN-JK JK Srinagar (Summer)
Jammu (Winter) 		Srinagar ngày 26 tháng 1 năm 1950 12,541,302 222,236
101,387Note 2 		Urdu —
Jharkhand IN-JH JH Ranchi Jamshedpur ngày 15 tháng 11 năm 2000 32,988,134 74,677 Hindi Urdu[17]
Karnataka IN-KA KA Bangalore ngày 1 tháng 11 năm 1956 61,095,297 191,791 Kannada —
Kerala IN-KL KL Thiruvananthapuram Kochi ngày 1 tháng 11 năm 1956 33,406,061 38,863 Malayalam —
Madhya Pradesh IN-MP MP Bhopal Indore ngày 1 tháng 11 năm 1956 72,626,809 308,252 Hindi —
Maharashtra IN-MH MH Mumbai ngày 1 tháng 5 năm 1960 112,374,333 307,713 Marathi —
Manipur IN-MN MN Imphal ngày 21 tháng 1 năm 1972 2,855,794 22,347 Meitei English
Meghalaya IN-ML ML Shillong ngày 21 tháng 1 năm 1972 2,966,889 22,720 English Khasi[a]
Mizoram IN-MZ MZ Aizawl ngày 20 tháng 2 năm 1987 1,097,206 21,081 English, Hindi, Mizo —
Nagaland IN-NL NL Kohima Dimapur ngày 1 tháng 12 năm 1963 1,978,502 16,579 English —
Odisha IN-OR OD Bhubaneswar ngày 26 tháng 1 năm 1950 41,974,218 155,820 Odia —
Punjab IN-PB PB Chandigarh Ludhiana ngày 1 tháng 11 năm 1966 27,743,338 50,362 Punjabi —
Rajasthan IN-RJ RJ Jaipur ngày 1 tháng 11 năm 1956 68,548,437 342,269 Hindi English
Sikkim IN-SK SK Gangtok ngày 16 tháng 5 năm 1975 610,577 7,096 English Bhutia, Gurung, Lepcha, Limbu, Manggar, Mukhia, Newari, Rai, Sherpa, Tamang
Tamil Nadu IN-TN TN Chennai ngày 26 tháng 1 năm 1950 72,147,030 130,058 Tamil English
Telangana IN-TG TS HyderabadNote 1 ngày 2 tháng 6 năm 2014 35,193,978[18] 114,840[18] Telugu, Urdu[19] —
Tripura IN-TR TR Agartala ngày 21 tháng 1 năm 1972 3,673,917 10,492 Bengali, Kokborok, English —
Uttar Pradesh IN-UP UP Lucknow Kanpur ngày 26 tháng 1 năm 1950 199,812,341 243,286 Hindi Urdu
Uttarakhand IN-UT UK DehradunNote 3 ngày 9 tháng 11 năm 2000 10,086,292 53,483 Hindi Sanskrit[20]
West Bengal IN-WB WB Kolkata ngày 26 tháng 1 năm 1950 91,276,115 88,752 Bengali, Nepali[b] Hindi, Urdu, Santali, Odia and Punjabi
  • ^Note 1 Andhra Pradesh was divided into two states, Telangana and a residual Andhra Pradesh on ngày 2 tháng 6 năm 2014.[21][22][23] Hyderabad, located entirely within the borders of Telangana, is to serve as the capital for both states for a period of time not exceeding ten years.[24] The Government of Andhra Pradesh and the Andhra Pradesh Legislature completed the process of relocating to temporary facilities in the envisaged new capital city Amaravati in early 2017.[13]
  • ^Note 2 The area of Jammu and Kashmir is 222,236 km² according to Indian claims; thereof 101,387 km² are under Indian administration
  • ^Note 3 Dehradun is the interim capital of Uttarakhand. The town of Gairsain is envisaged as the state's new capital.

Lãnh thổ liên bang[sửa | sửa mã nguồn]

Lãnh thổ liên bang ISO 3166-2:IN Vehicle code Thủ phủ Thành phố lớn nhất Dân số[11] Area
(km²) 		Ngôn ngữ
chính thức[12] 		Additional official
languages[12]
Andaman and Nicobar Islands IN-AN AN Port Blair 380,581 8,249 Hindi, English —
Chandigarh IN-CH CH Chandigarh —[c] 1,055,450 114 English —
Dadra and Nagar Haveli IN-DN DN Silvassa 343,709 491 Gujarati, Hindi Marathi
Daman and Diu IN-DD DD Daman 243,247 112 English, Gujarati, Hindi, Konkani[d] —
Delhi IN-DL DL New Delhi —[e] 16,787,941 1,490 Hindi Punjabi, Urdu[25]
Lakshadweep IN-LD LD Kavaratti 64,473 32 English Hindi
Puducherry IN-PY PY Pondicherry 1,247,953 492 English,[26] Tamil Malayalam, Telugu

Các bang trước đây[sửa | sửa mã nguồn]

Bản đồ Bang Thủ phủ Năm Bang hiện trạng
Madhya Bharat Gwalior (winter)
Indore (summer) 		1947–1956 Madhya Pradesh
Bang Liên hiệp phía Đông
(Eastern States Union) 		Raipur 1947–1948 Bihar, Odisha, Madhya Pradesh
Madras State Madras 1950–1969 Tamil Nadu
Mysore State Mysore 1947–1973 Karnataka
Bang Liên hiệp Patiala và Đông Punjab (Patiala and East Punjab States Union) Patiala 1948–1956 Punjab, India
Bombay State Bombay 1947–1960 Maharashtra, Gujarat
Bhopal State Bhopal 1949–1956 Madhya Pradesh
Saurashtra Rajkot 1948–1956 Bombay State
Coorg State Madikeri 1950–1956 Mysore State
Travancore-Cochin Trivandrum 1949–1956 Kerala, Madras State
Hyderabad State Hyderabad 1948–1956 Andhra Pradesh
Vindhya Pradesh Rewa 1948–1956 Madhya Pradesh
Kutch State Bhuj 1947–1956 Bombay State
Bilaspur State Bilaspur 1948–1954 Himachal Pradesh
Cooch Behar State Cooch Behar 1949 West Bengal
Ajmer State Ajmer 1947–1956 Rajasthan

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Khasi language has been declared as the Additional Official Language for all purposes in the District, Sub-Division and Block level offices of the State Government located in the Districts of Khasi-Jaintia Hills of Meghalaya.
  2. ^ Bengali and Nepali are the Official Languages in Darjeeling and Kurseong sub-divisions of Darjeeling district.
  3. ^ Chandigarh is both a city and a union territory.
  4. ^ It has also been informed that the communication with States/Centre has to be made in Hindi/English.
  5. ^ Delhi is both a city and a union territory.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ "Article 73 broadly stated, provides that the executive power of the Union shall extend to the matters with respect to which Parliament has power to make laws. Article 162 similarly provides that the executive power of a State shall extend to the matters with respect to which the Legislature of a State has power to make laws. The Supreme Court has reiterated this position when it ruled in the Ramanaiah case that the executive power of the Union or of the State broadly speaking, is coextensive and coterminous with its respective legislative power." Territoriality of executive powers of states in India, Balwant Singh Malik, Constitutional Law, 1998
  2. ^ Krishna Reddy (2003). Indian History. New Delhi: Tata McGraw Hill. ISBN 0-07-048369-8.
  3. ^ Ramesh Chandra Majumdar (1977). Ancient India. Motilal Banarsidass Publishers. ISBN 81-208-0436-8.
  4. ^ Romila Thapar (1966). A History of India: Part 1.
  5. ^ G. Bongard-Levin (1984). A History of India: Volume 1.
  6. ^ Gupta Dynasty – MSN Encarta. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 11 năm 2009.
  7. ^ Nilakanta Sastri, K.A. (2002) [1955]. A history of South India from prehistoric times to the fall of Vijayanagar. New Delhi: Indian Branch, Oxford University Press. tr. 239. ISBN 0-19-560686-8.
  8. ^ Chandra, Satish. Medieval India: From Sultanate To The Mughals. tr. 202.
  9. ^ “Regional states, c. 1700–1850”. Encyclopædia Britannica, Inc.
  10. ^ Grewal, J. S. (1990). “Chapter 6: The Sikh empire (1799–1849)”. The Sikh empire (1799–1849). The New Cambridge History of India. The Sikhs of the Punjab. Cambridge University Press. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2017.
  11. ^ a b “List of states with Population, Sex Ratio and Literacy Census 2011”.
  12. ^ a b c d “Report of the Commissioner for linguistic minorities: 50th report (July 2012 to June 2013)” (PDF). Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. Bản gốc (pdf) lưu trữ ngày 8 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2015.
  13. ^ a b http://www.gulte.com/news/56377/After-2200-Years-Amaravati-Gets-Back-Power
  14. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2017.
  15. ^ “Haryana grants second language status to Punjabi”. Hindustan Times. ngày 28 tháng 1 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2017.
  16. ^ “Punjabi gets second language status in Haryana”. Zee news. ngày 28 tháng 1 năm 2010.
  17. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2017.
  18. ^ a b “Telangana State Profile” (PDF). Telangana government portal. tr. 34. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2014.
  19. ^ “Urdu Gets First Language Status”.
  20. ^ “Sanskrit: Reviving the language in today’s India – Livemint”.
  21. ^ “Bifurcated into Telangana State and residual Andhra Pradesh State”. The Times Of India. ngày 2 tháng 6 năm 2014.
  22. ^ “The Gazette of India: The Andhra Pradesh Reorganization Act, 2014” (PDF). Ministry of Law and Justice. Government of India. ngày 1 tháng 3 năm 2014. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2014.
  23. ^ “The Gazette of India: The Andhra Pradesh Reorganization Act, 2014 Sub-section” (PDF). ngày 4 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2014.
  24. ^ Sanchari Bhattacharya (ngày 1 tháng 6 năm 2014). “Andhra Pradesh Minus Telangana: 10 Facts”. NDTV.
  25. ^ “Official Language Act 2000” (PDF). Government of Delhi. ngày 2 tháng 7 năm 2003. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2015.
  26. ^ http://www.lawsofindia.org/pdf/puducherry/1965/1965Pondicherry3.pdf

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Bản mẫu:States and Union Territories of India Bản mẫu:Geography of India

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Bang_và_lãnh_thổ_liên_bang_của_Ấn_Độ&oldid=71263094”