Giáo phận Phan Thiết

Giáo phận Phan Thiết
*Dioecesis Phanthietensis*
Giáo phận Phan Thiết; Dioecesis Phanthietensis
Vị trí
Địa giới	Bình Thuận, Việt Nam
Thống kê
Dân số; - Địa bàn; - Giáo dân	; 1.232.267 (2021); 188.856 (2021)
Giáo xứ	100 (2021)
Thông tin
Thành lập	30 tháng 1 năm 1975
Nhà thờ chính tòa	Thánh Tâm Chúa Giêsu; (Nhà thờ Lạc Đạo)
Toà giám mục	Phan Thiết
Linh mục đoàn	194 (2021)
Linh mục triều	158 (2021)
Linh mục dòng	36 (2021)
Lãnh đạo hiện tại
Giáo hoàng	Giáo hoàng Phanxicô
Trưởng giáo tỉnh	Giuse Nguyễn Năng
Giám mục	Giuse Đỗ Mạnh Hùng
Tổng Đại diện	Giuse Hồ Sĩ Hữu
Trang mạng
	http://gpphanthiet.com/

Giáo phận Phan Thiết (tiếng Latin: Dioecesis Phanthietensis) là một giáo phận Công giáo Rôma tại Việt Nam, thuộc Giáo tỉnh Sài Gòn, với địa bàn nằm trọn trong địa giới tỉnh Bình Thuận ngày nay. Giáo phận này hiện được cai quản bởi Giám mục Giuse Đỗ Mạnh Hùng từ ngày ông nhậm chức 12 tháng 12 năm 2019.

Lịch sử

Lịch sử giáo phận được xem khởi đầu từ năm 1665, đã ghi nhận được tại Phan Rí (bấy giờ vẫn còn thuộc Vương quốc Champa) có một cộng đồng giáo dân vào khoảng 400 người.^[2]

Ngày 30 tháng 1 năm 1975, Giáo hoàng Phaolô VI ký Tông Sắc thành lập Giáo phận Phan Thiết trên cơ sở 2 giáo hạt Thanh Hải và Phan Thiết tách từ Giáo phận Nha Trang, đặt trực thuộc Giáo tỉnh Sài Gòn. Giám mục được bổ nhiệm là Phaolô Nguyễn Văn Hòa, nhưng Giám mục Hòa chưa nhậm chức chính thức tại Phan Thiết trước khi được điều chuyển đến Giáo phận Nha Trang. Vì thế, Giám mục Nicôla Huỳnh Văn Nghi được coi là giám mục tiên khởi giáo phận Phan Thiết. Từ năm 1975, trải qua các giai đoạn dưới sự quản lý của các giám mục Nicôla Huỳnh Văn Nghi (1979–2005), Phaolô Nguyễn Thanh Hoan (2005–2009), Giuse Vũ Duy Thống (2009–2017) và Giuse Đỗ Mạnh Hùng (từ năm 2019). Giáo phận cũng được điều hành bởi Giám mục Giám quản Tông Tòa Nicôla Huỳnh Văn Nghi (1975–1979) và Tôma Nguyễn Văn Trâm (2017–2019).

Địa giới giáo phận: phía bắc giáp giáo phận Đà Lạt, phía nam giáp biển Đông, phía đông giáp giáo phận Nha Trang, phía tây giáp giáo phận Xuân Lộc và giáo phận Bà Rịa.

Theo số liệu từ trang Catholic Hierarchy, Giáo phận Phan Thiết, tính đến năm 2021 có 188.856 giáo dân trên địa bàn 1.232.267 dân cư, chiếm 15,3%. Về nhân sự, giáo phận có 194 linh mục (158 linh mục triều, 36 linh mục dòng), 798 nữ tu, 165 nam tu và 100 giáo xứ.^[1]

Các giáo hạt

Giáo phận Phan Thiết bao gồm các giáo hạt:

Phan Thiết (TP. Phan Thiết, Hàm Thuận Bắc, Phú Quý):

Chính Tòa - 587 Trần Hưng Đạo, phường Lạc Đạo, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
An Bình - Phường Thanh Hải, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Cà Tang - Xã Thuận Minh, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận
Đaguri - Xã Đa Mi, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận
Đông Hải - 151 Võ Thị Sáu, phường Hưng Long, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Đức Thắng - 25/2 Vạn Thủy Tú, phường Đức Thắng, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Hàm Phú - Xã Hàm Phú, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận
Hồng Liêm - Xã Hồng Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận
Kim Ngọc - Xã Hàm Thắng, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận
La Dày - Xã Đa Mi, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận
Ma Lâm - Thị trấn Ma Lâm, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận
Mũi Né - Phường Mũi Né, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Phú Hải - 79 Nguyễn Thông, phường Phú Hải, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Phú Hội - Xã Hàm Hiệp, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận
Rạng - 322 Nguyễn Đình Chiểu, phường Hàm Tiến, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Tầm Hưng - Thị trấn Ma Lâm, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận
Thanh Hải - 502 Thủ Khoa Huân, phường Thanh Hải, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Thánh Mẫu - 135 Hải Thượng Lãn Ông, phường Phú Trinh, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Văn Thánh - Phường Phú Tài, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Vinh Phú - 70 Lê Lợi, phường Hưng Long, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận
Vinh Thủy - 332 Thủ Khoa Huân, phường Phú Thủy, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận

Hàm Thuận Nam (Hàm Thuận Nam)

Ba Bàu - Xã Hàm Thạnh, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Hiệp Đức - Xã Tân Lập, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Hiệp Nghĩa - Xã Tân Thuận, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Hiệp Tân - Xã Tân Thuận, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Hòa Vinh - Xã Tân Lập, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Phaolô - Xã Hàm Minh, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Phú Lâm - Xã Hàm Mỹ, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Tà Mon - Xã Tân Lập, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Thọ Tràng - Xã Mương Mán, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Thuận Đức - Thị trấn Thuận Nam, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Thuận Nghĩa - Xã Hàm Kiệm, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Vinh An - Xã Hàm Cường, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận
Vĩnh Lưu - Xã Hàm Mỹ, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận

Hàm Tân (TX. La Gi, Hàm Tân)

Antôn - Xã Tân Thắng, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Bình An - Xã Tân Bình, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Châu Thủy - Xã Tân Xuân, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Cù Mi - Xã Tân Thắng, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Đông Hà - Xã Tân Hà, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Đồng Tiến - Xã Tân Hà, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Fatima - Xã Tân Phúc, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Gio Linh - Xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Hiệp An - Xã Tân Hải, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Hồ Thắng - Xã Tân Thắng, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Mân Côi - Xã Tân Thắng, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Mẹ Thiên Chúa - Xã Tân Đức, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Nghĩa Hòa - Thị trấn Tân Nghĩa, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Phục Sinh - Xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Phước An - Phường Tân An, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Tân Châu - Thị trấn Tân Nghĩa, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận
Tân Lập - Phường Tân Thiện, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Tân Lý - Xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Tân Tạo - Phường Tân An, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Thanh Bình - Xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Thánh Linh - Xã Tân Hải, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Thanh Xuân - Phường Phước Hội, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Tin Mừng - Phường Tân Thiện, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Tinh Hoa - Xã Tân Hải, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Truyền Tin - 3 Lý Thái Tổ, xã Tân Tiến, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Vinh Tân - Phường Phước Lộc, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Vinh Thanh - Phường Phước Lộc, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Hồ Tôm - Xã Tân Phước, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

Bắc Tuy (Bắc Bình, Tuy Phong)

Hòa Thuận - Thị trấn Chợ Lầu, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận
Long Hà - Xã Phan Rí Thành, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận
Long Hương - Thị trấn Liên Hương, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận
Lương Sơn - Thị trấn Lương Sơn, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận
Phan Rí Cửa - Thị trấn Phan Rí Cửa, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận
Sông Lũy - Xã Sông Lũy, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận

Đức Tánh (Đức Linh, Tánh Linh)

Chính Tâm - Xã Trà Tân, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Đa Kai - Xã Đa Kai, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Đồng Kho - Xã Đồng Kho, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận
Đức Phú - Xã Đức Phú, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận
Đức Tân - Xã Đức Tân, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận
Gia An - Xã Gia An, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận
Gia Huynh - Xã Gia Huynh, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận
Hà Văn - Thị trấn Đức Tài, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Huy Khiêm - Xã Huy Khiêm, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận
Khiết Tâm - Xã Trà Tân, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Mê Pu - Xã Mê Pu, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận
Mẹ Vô Nhiễm - Xã Tân Hà, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Nam Hà - Xã Đông Hà, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Nghị Đức - Xã Nghi Đức, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận
Tánh Linh - Thị trấn Lạc Tánh, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận
Thánh Tâm - Xã Đông Hà, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Tư Tề - Xã Đức Hạnh, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Võ Đắc - Thị trấn Đức Tài, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Võ Xu - Thị trấn Võ Xu, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận
Vũ Hòa - Xã Vũ Hòa, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận

Các danh địa giáo phận

Nhà thờ chính tòa và Tòa Giám mục

Nhà thờ Lạc Đạo tước hiệu Thánh Tâm Chúa Giêsu ở thành phố Phan Thiết được chỉ định làm Nhà thờ chính tòa của giáo phận

Thánh địa hành hương

Trung tâm hành hương Đức Mẹ Tà Pao tọa lạc ở xã Đồng Kho, huyện Tánh Linh.

Các nhà thờ và tu viện lớn

1/ Dòng Mến Thánh Giá Phan Thiết (Hàm Tân, Bình Thuận)

2/ Hội Dòng Phúc Âm và Sự Sống (Hàm Thuận Bắc, Bình Thuận)

3/ Đan viện Xi-tô Châu Thủy (Hàm Tân, Bình Thuận)

Danh sách theo thời gian quản nhiệm giáo phận

STT	Tên	Thời gian quản nhiệm	Ghi chú
1 †	Phaolô Nguyễn Văn Hòa	1975	Giám mục chính tòa (De jure)
2 †	Nicôla Huỳnh Văn Nghi	1975–1979 1979-2005	Giám quản Tông Tòa Giám mục chính tòa
3 †	Phaolô Nguyễn Thanh Hoan	2001–2005 2005-2009	Giám mục phó Giám mục chính tòa
4 †	Giuse Vũ Duy Thống	2009–2017	Giám mục chính tòa
5	Tôma Nguyễn Văn Trâm	2017–2019	Giám quản Tông Tòa
6	Giuse Đỗ Mạnh Hùng	2019–nay	Giám mục chính tòa

Ghi chú:

: Giám mục chính tòa
: Giám mục phó, phụ tá hoặc Đại diện tông tòa
: Giám quản tông tòa

Xem thêm

Chú thích

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g “Diocese of Phan Thiết Dioecesis Phanthietensis”. Catholic Hierarchy. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2024.
^ Henri Chappoulie, Aux Origines d'une Eglise, Rome et les missions d'Indochine au XVII sìecle, T. I, Paris, 1943, trg. 181-182.

Tham khảo

Bài viết chủ đề Công giáo này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

[h-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g “Diocese of Phan Thiết Dioecesis Phanthietensis”. Catholic Hierarchy. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2024.

[2] Henri Chappoulie, Aux Origines d'une Eglise, Rome et les missions d'Indochine au XVII sìecle, T. I, Paris, 1943, trg. 181-182.

[1]

[2]

x t s Giáo phận Công giáo tại Việt Nam
Giáo tỉnh Hà Nội	Hà Nội · Bắc Ninh · Bùi Chu · Hà Tĩnh · Hải Phòng · Hưng Hóa · Lạng Sơn và Cao Bằng · Phát Diệm · Thái Bình · Thanh Hóa · Vinh
Giáo tỉnh Huế	Huế · Ban Mê Thuột · Đà Nẵng · Kon Tum · Nha Trang · Qui Nhơn
Giáo tỉnh Sài Gòn	Thành phố Hồ Chí Minh · Bà Rịa · Cần Thơ · Đà Lạt · Long Xuyên · Mỹ Tho · Phan Thiết · Phú Cường · Vĩnh Long · Xuân Lộc
Bài viết liên quan	Công giáo tại Việt Nam · Các thánh tử đạo Việt Nam · Quan hệ Tòa Thánh – Việt Nam · Hội đồng Giám mục Việt Nam · Danh sách giám mục người Việt (còn sống · nghỉ hưu) · Danh sách giám mục ngoại quốc