Danh sách giám mục người Việt
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
 |
Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. |
Gioan Baotixita Nguyễn Bá Tòng, người đầu tiên được phong Giám mục ở Việt Nam
Hàng Giáo phẩm Việt Nam được thành lập vào ngày 24 tháng 11 năm 1960.[1] Tuy nhiên, cách mốc đó 27 năm, vào năm 1933, Việt Nam, lúc bấy giờ là một phần của Liên bang Đông Dương, bắt đầu có giám mục người bản địa đầu tiên. Vị giám mục đầu tiên được tấn phong đó là Gioan Baotixita Nguyễn Bá Tòng, thuộc Giáo phận Phát Diệm. Kể từ đó đến nay, Việt Nam đã có 117 linh mục được chọn làm Giám mục; trong số đó có 6 vị được vinh thăng Hồng y, bao gồm Giuse Maria Trịnh Như Khuê, Giuse Maria Trịnh Văn Căn, Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng, Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn và Phêrô Nguyễn Văn Nhơn.
Phần lớn giám mục ở Việt Nam được tấn phong sau ngày 30 tháng 4 năm 1975. Gioan Baotixita Bùi Tuần là vị giám mục duy nhất được phong vào ngày này, và cũng là vị giám mục người Việt cuối cùng được phong trong thời điểm từ 30 tháng 4 năm 1975 trở về trước.[2] Năm 1980, Hội đồng Giám mục Việt Nam được thành lập, trở thành tổ chức giám mục Công giáo thống nhất trên toàn quốc gia này.
Danh sách giám mục[sửa | sửa mã nguồn]
*Ghi chú: Danh sách được xếp theo thứ tự thời gian được tấn phong, các tước vị hồng y cũng được ghi chú trong danh sách này. Các giám mục được bổ nhiệm nhưng chưa được tấn phong sẽ được in nghiêng.
| STT | Tên đầy đủ | Ngày được tấn phong[3] | Khẩu hiệu Giám mục | Chức nhiệm cao nhất | Chú thích |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 † | Gioan Baotixita Nguyễn Bá Tòng | 11/06/1933 | "Hãy châm rễ sâu trong dân ta chọn" |  Phát Diệm |
[4][5] |
| 2 † | Đa Minh Maria Hồ Ngọc Cẩn | 29/06/1935 | "Kiên nhẫn giảng dạy" | Bùi Chu |
[6] |
| 3 † | Phêrô Martinô Ngô Đình Thục | 04/05/1938 | "Chiến sĩ Chúa Kitô" | Vĩnh Long Huế Vatican |
[7] |
| 4 † | Gioan Maria Phan Ðình Phùng | 03/12/1940 | "Lạy Chúa, con yêu mến Chúa" | Phát Diệm |
[8] |
| 5 † | Tađêô Lê Hữu Từ | 29/10/1945 | "Tiếng kêu trên rừng vắng" | Phát Diệm Bùi Chu |
[9] |
| 6 † | Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi | 04/08/1950 | "Vâng lời thầy con thả lưới" | Bùi Chu Quy Nhơn Đà Nẵng |
[10][11] |
| 7 † | Giuse Maria Trịnh Như Khuê | 15/08/1950 | "Hãy theo Thầy" |  Hà Nội |
[12] |
| 8 † | Đa Minh Hoàng Văn Đoàn | 03/09/1950 | "Tôi sẽ rao truyền danh Chúa cho các anh em tôi" | Bắc Ninh Quy Nhơn |
[13] |
| 9 † | Gioan Baotixita Trần Hữu Ðức | 16/09/1951 | "Hãy dọn đường Chúa" | Vinh |
[14]. |
| 10 † | Giuse Trương Cao Đại | 19/03/1953 | "Xin Thánh hoá chúng trong sự thật" | Hải Phòng |
|
| 11 † | Simon Hòa Nguyễn Văn Hiền | 30/11/1955 | "Rao giảng chúa Giêsu chịu đóng đinh" | Sài Gòn Đà Lạt |
|
| 12 † | Phaolô Nguyễn Văn Bình | 30/11/1955 | "Hãy đi rao giảng" | Cần Thơ Sài Gòn |
|
| 13 † | Phêrô Maria Khuất Văn Tạo | 07/02/1956 | "Chiến thắng trong bác ái" | Hải Phòng Bắc Ninh |
|
| 14 † | Phaolô Bùi Chu Tạo | 26/04/1959 | "Yêu thương không giả dối" | Phát Diệm |
|
| 15 † | Đa Minh Đinh Đức Trụ | 25/03/1960 | "Lính tốt của Chúa Kitô" | Thái Bình |
|
| 16 † | Phêrô Maria Nguyễn Huy Quang | 23/04/1960 | "Ðức tin - Bình an" | Hưng Hóa |
|
| 17 † | Giuse Maria Phạm Năng Tĩnh | 10/11/1960 | "Ðến với Chúa Giêsu nhờ Mẹ Maria" | Bùi Chu |
|
| 18 † | Antôn Nguyễn Văn Thiện | 22/01/1961 | "Thực hành và chân lý" | Vĩnh Long |
|
| 19 † | Micae Nguyễn Khắc Ngữ | 22/01/1961 | "Chúa trong anh chị em" | Long Xuyên |
|
| 20 † | Giuse Trần Văn Thiện | 22/01/1961 | "Phần rỗi trong Thánh Giá" | Mỹ Tho |
|
| 21 † | Philipphê Nguyễn Kim Điền | 22/01/1961 | "Nên mọi sự cho mọi người" | Cần Thơ Huế |
|
| 22 † | Phaolô Trần Đình Nhiên | 15/03/1963 | "Lẽ sống của tôi là Ðức Kitô" | Vinh |
|
| 23 † | Giuse Maria Trịnh Văn Căn | 02/06/1963 | "Thương yêu - Vui mừng - Bình an" | Hà Nội |
|
| 24 † | Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng | 15/08/1963 | "Tôi tin vào tình yêu Thiên Chúa" | Bắc Ninh Hà Nội |
|
| 25 † | Giuse Lê Quý Thanh | 13/02/1964 | "Chúc tụng Chúa" | Phát Diệm |
|
| 26 † | Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang | 05/05/1965 | "Hãy nâng tâm hồn lên" | Cần Thơ |
|
| 27 † | Giuse Phạm Văn Thiên | 06/01/1966 | "Ơn Chúa ở cùng tôi" | Phú Cường |
|
| 28 † | Phanxicô Xaviê Trần Thanh Khâm | 06/01/1966 | "Bác ái độ lượng" | Sài Gòn |
|
| 29 † | Giuse Lê Văn Ấn | 09/01/1966 | "Hãy giết mà ăn" | Xuân Lộc |
|
| 30 † | Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận | 24/06/1967 | "Vui mừng và hi vọng" | Nha Trang phó Sài Gòn Vatican |
|
| 31 † | Phêrô Nguyễn Huy Mai | 15/08/1967 | "Ngài cần phải lớn lên, còn tôi thì nhỏ lại" | Ban Mê Thuột |
|
| 32 † | Giacôbê Nguyễn Văn Mầu | 12/09/1968 | "Yêu thương và lao khổ" | Vĩnh Long |
|
| 33 † | Phêrô Maria Nguyễn Năng | 12/03/1971 | "Vâng lời Thầy con thả lưới" | Vinh |
|
| 34 † | Đa Minh Nguyễn Văn Lãng | 11/08/1974 | "Trong Ngài, con hằng hi vọng" | Xuân Lộc |
|
| 35 † | Nicôla Huỳnh Văn Nghi | 11/08/1974 | "Thiên chúa là Tình yêu" | Sài Gòn Phan Thiết |
|
| 36 † | Phaolô Huỳnh Đông Các | 11/08/1974 | "Hoà bình Chúa Kitô trong vương quốc Ngài" | Quy Nhơn |
|
| 37 † | Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm | 17/03/1975 | "Chân lý trong bác ái" | Đà Lạt Thanh Hoá |
|
| 38 † | Alexis Phạm Văn Lộc | 27/03/1975 | "Tôi tớ mọi người" | Kon Tum |
|
| 39 | Phaolô Nguyễn Văn Hòa | 05/04/1975 | "Trong tinh thần và chân lý" | Phan Thiết Nha Trang |
|
| 40 | Gioan Baotixita Bùi Tuần | 30/04/1975 | "Giới luật mới" | Long Xuyên |
|
| 41 † | Đa Minh Đinh Huy Quảng | 07/05/1975 | "Đức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả" | Bắc Ninh |
|
| 42 † | Phanxicô Xaviê Nguyễn Quang Sách | 06/06/1975 | "Ðể phục vụ" | Đà Nẵng |
|
| 43 † | Emmanuel Lê Phong Thuận | 06/06/1975 | "Chính nhờ Ngài, với Ngài, và trong Ngài" | Cần Thơ |
|
| 44 † | Anrê Nguyễn Văn Nam | 10/06/1975 | "Vui mừng trong Thánh giá Chúa Kitô" | Mỹ Tho |
|
| 45 † | Phêrô Phạm Tần | 22/06/1975 | "Khi con trở lại, hãy làm vững tin anh em con" | Thanh Hoá |
|
| 46 † | Đa Minh Lê Hữu Cung | 29/06/1975 | "Mẹ Maria, hi vọng của chúng ta" | Bùi Chu |
|
| 47 † | Phaolô Maria Nguyễn Minh Nhật | 16/07/1975 | "Phục vụ Chúa trong hân hoan" | Xuân Lộc |
|
| 48 † | Raphael Nguyễn Văn Diệp | 15/08/1975 | "Hãy tỉnh thức và cầu nguyện" | Vĩnh Long |
|
| 49 | Stêphanô Nguyễn Như Thể | 07/09/1975 | "Cho muôn dân được sống" | Huế |
|
| 50 † | Giacôbê Huỳnh Văn Của | 22/02/1976 | "Trong bình an" | Phú Cường |
|
| 51 † | Giuse Phan Văn Hoa | 30/03/1976 | "Hiền lành và khiêm nhường trong lòng" | Quy Nhơn |
|
| 52 † | Giuse Phan Thế Hinh | 14/11/1976 | "Xin Vâng ý Cha" | Hưng Hoá |
|
| 53 † | Giuse Nguyễn Thiện Khuyến | 24/04/1977 | "Xin Vâng" | Phát Diệm |
|
| 54 † | Louis Phạm Văn Nẫm | 02/02/1978 | "Yêu thương không giả dối" | TP.HCM |
|
| 55 † | Giuse Maria Nguyễn Tùng Cương | 18/02/1979 | "Hãy ra khơi" | Hải Phòng |
|
| 56 † | Vinh Sơn Phạm Văn Dụ | 01/03/1979 | "Theo Chúa trong mọi trường hợp" | Lạng Sơn và Cao Bằng |
|
| 57 † | Phêrô Gioan Trần Xuân Hạp | 04/03/1979 | "Xin cho con say mê Thánh Giá" | Vinh |
|
| 58 † | Giuse Maria Vũ Duy Nhất | 08/08/1979 | "Lạy Cha, xin vâng ý Cha" | Bùi Chu |
|
| 59 † | Giuse Maria Đinh Bỉnh | 08/12/1979 | "Này là Mẹ con" | Thái Bình |
|
| 60 | Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang | 22/04/1981 | "Chân lý trong tình thương" | Hà Nội Thái Bình |
|
| 61 † | Giuse Trịnh Chính Trực | 15/08/1981 | "Chúa giàu lòng thương xót" | Ban Mê Thuột |
|
| 62 | Phêrô Trần Thanh Chung | 22/11/1981 | "Ngài yêu tôi" | Kon Tum |
|
| 63 † | Louis Hà Kim Danh | 10/10/1982 | "Kiên nhẫn thắng mọi sự" | Phú Cường |
|
| 64 | Giuse Nguyễn Văn Yến | 16/12/1988 | "Vâng lời và bình an" | Phát Diệm |
|
| 65 † | Giuse Nguyễn Quang Tuyến | 25/01/1989 | "Xin cho chúng hiệp nhất" | Bắc Ninh |
|
| 66 † | Giuse Nguyễn Phụng Hiểu | 11/04/1991 | "Các con hãy nên chứng nhân của Thầy" | Hưng Hoá |
|
| 67 | Phêrô Nguyễn Văn Nhơn | 03/12/1991 | "Ngài phải lớn lên" | Đà Lạt Hà Nội |
|
| 68 | Tôma Nguyễn Văn Trâm | 07/5/1992 | "Hiền lành và khiêm nhượng" | Xuân Lộc Bà Rịa |
|
| 69 | Phaolô Maria Cao Đình Thuyên | 19/11/1992 | "Cùng chịu đóng đinh vào Thập giá Ðức Kitô" | Vinh |
|
| 70 | Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn | 11/08/1993 | "Như Thầy yêu thương" | Mỹ Tho TP.HCM |
|
| 71 † | Phaolô Lê Đắc Trọng | 15/08/1994 | "Xin vâng ý Chúa" | Hà Nội |
|
| 72 † | Giuse Nguyễn Tích Đức | 17/06/1997 | "Ðạt tới người mới" | Ban Mê Thuột |
|
| 73 † | Phêrô Nguyễn Văn Nho | 18/06/1997 | "Hiền lành và khiêm nhường" | Nha Trang |
|
| 74 | Phêrô Trần Đình Tứ | 06/01/1999 | "Yêu rồi làm" | Phú Cường |
|
| 75 | Phaolô Bùi Văn Đọc | 20/05/1999 | "Chúa là nguồn vui của con" | Mỹ Tho TP.HCM |
|
| 76 | Giuse Ngô Quang Kiệt | 29/06/1999 | "Chạnh lòng thương" | Lạng Sơn và Cao Bằng Hà Nội |
|
| 77 | Giuse Trần Xuân Tiếu | 29/06/1999 | "Ðể tất cả nên một" | Long Xuyên |
|
| 78 | Phêrô Nguyễn Soạn | 12/08/1999 | "Thưa Thầy, Thầy biết con yêu mến Thầy" | Quy Nhơn |
|
| 79 | Phaolô Nguyễn Bình Tĩnh | 30/06/2000 | "Khiêm tốn phục vụ" | Đà Nẵng |
|
| 80 † | Tôma Nguyễn Văn Tân | 15/08/2000 | "Hành trình trong đức ái" | Vĩnh Long |
|
| 81 † | Giuse Hoàng Văn Tiệm | 08/08/2001 | "Người bảo sao thì cứ làm vậy" | Bùi Chu |
|
| 82 † | Phaolô Nguyễn Thanh Hoan | 11/08/2001 | "Tin Mừng cho người nghèo khó" | Phan Thiết |
|
| 83 | Giuse Vũ Duy Thống | 17/08/2001 | "Tình yêu Chúa Kitô thúc bách tôi" | TP.HCM Phan Thiết |
|
| 84 | Giuse Vũ Văn Thiên | 02/01/2003 | "Phục Vụ Trong Niềm Vui Và Hy Vọng" | Hải Phòng |
|
| 85 | Phêrô Nguyễn Văn Tốt | 06/01/2003 | "Hãy đi rao giảng cho muôn dân" | Sri Lanka |
|
| 86 | Stêphanô Tri Bửu Thiên | 18/02/2003 | "Ðến với muôn dân" | Cần Thơ |
|
| 87 | Đa Minh Mai Thanh Lương | 11/06/2003 | "Anh em không còn là người xa lạ" | Orange, Hoa Kỳ |
|
| 88 | Micae Hoàng Đức Oanh | 28/08/2003 | "Cha chúng con" | Kon Tum |
|
| 89 | Antôn Vũ Huy Chương | 01/10/2003 | "Xin vâng" | Hưng Hóa Đà Lạt |
|
| 90 | Giuse Nguyễn Chí Linh | 04/08/2004 | "Xin cho họ nên một" | Thanh Hoá |
|
| 91 | Đa Minh Nguyễn Chu Trinh | 11/11/2004 | "Tất cả vì tình yêu Ðức Kitô" | Xuân Lộc |
|
| 92 | Phanxicô Xaviê Lê Văn Hồng | 07/04/2005 | "Như một người phục vụ" | Huế |
|
| 93 | Giuse Võ Đức Minh | 15/12/2005 | "Ngài đã yêu thương họ đến cùng" | Nha Trang |
|
| 94 | Phêrô Nguyễn Văn Ðệ | 18/01/2006 | "Hãy cho tôi các linh hồn" | Bùi Chu Thái Bình |
|
| 95 | Giuse Châu Ngọc Tri | 04/08/2006 | "Trời mới đất mới" | Đà Nẵng Lạng Sơn và Cao Bằng |
|
| 96 | Giuse Đặng Đức Ngân | 03/12/2007 | "Ðến với muôn dân" | Lạng Sơn và Cao Bằng Đà Nẵng |
|
| 97 | Cosma Hoàng Văn Đạt | 07/10/2008 | "Tình thương và sự sống" | Bắc Ninh |
|
| 98 | Phêrô Nguyễn Văn Khảm | 15/11/2008 | "Hãy theo Thầy" | TP.HCM Mỹ Tho |
|
| 99 | Lôrensô Chu Văn Minh | 05/12/2008 | "Phục vụ trong Đức Ái" | Hà Nội |
|
| 100 | Vinh Sơn Nguyễn Văn Bản | 12/05/2009 | "Hãy bước theo Thần khí" | Ban Mê Thuột |
|
| 101 | Giuse Nguyễn Năng | 08/09/2009 | "Hiệp thông - phục vụ" | Phát Diệm |
|
| 102 | Tôma Aquinô Vũ Đình Hiệu | 10/10/2009 | "Ngài yêu đến cùng" | Xuân Lộc Bùi Chu |
|
| 103 | Vinh Sơn Nguyễn Mạnh Hiếu | 13/01/2010 | "Thầy Ở Cùng Các Con" | Toronto, Canada |
|
| 104 | Mátthêu Nguyễn Văn Khôi | 04/02/2010 | "Tình yêu Ðức Kitô thúc bách chúng tôi" | Quy Nhơn |
|
| 105 | Gioan Maria Vũ Tất | 15/06/2010 | "Sự thật trong yêu thương" | Hưng Hóa |
|
| 106 | Phaolô Nguyễn Thái Hợp | 23/07/2010 | "Sự thật và tình yêu" | Vinh |
|
| 107 | Giuse Nguyễn Tấn Tước | 29/04/2011 | "Ngài phải lớn lên" | Phú Cường |
|
| 108 | Vinh Sơn Nguyễn Văn Long | 23/06/2011 | "Hãy ra khơi" | Melbourne (Úc) Parramatta, Úc |
|
| 109 | Giuse Đinh Đức Đạo | 05/04/2013 | "Này Là Mình Thầy" | Xuân Lộc |
|
| 110 | Phêrô Nguyễn Văn Viên | 04/09/2013 | "Thầy ban cho anh em bình an của Thầy" | Vinh |
|
| 111 | Anphongsô Nguyễn Hữu Long | 06/09/2013 | "Mang vào mình mùi chiên" | Hưng Hóa |
|
| 112 | Giuse Trần Văn Toản | 29/05/2014 | "Vinh quang của tôi là Thánh Giá Đức Kitô" | Long Xuyên |
|
| 113 | Aloisiô Nguyễn Hùng Vị | 03/12/2015 | "Tình thương trong Sự thật" | Kon Tum |
|
| 114 | Phêrô Huỳnh Văn Hai | 11/12/2015 | "Hãy Ra Khơi Và Thả Lưới" | Vĩnh Long |
|
| 115 | Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn | 20/01/2016 | "Vâng nghe Thánh Thần" | Bà Rịa |
|
| 116 | Giuse Đỗ Mạnh Hùng | 04/08/2016 | "Hợp nhất trong Đức Tin" | Thành phố Hồ Chí Minh |
|
| 117 | Giuse Nguyễn Thế Phương | 26/8/2016 | "Đứng vững trong Chúa"[15] | Kamloops (Canada) |
Danh sách các Hồng y:
Giuse Maria Trịnh Như Khuê (1898–1978), Hồng y đầu tiên của Việt Nam, được phong ngày 24 tháng 5 năm 1976. Hồng y bậc linh mục (Tổng Giám mục TGP Hà Nội)- Giuse Maria Trịnh Văn Căn (1921–1990), được phong ngày 16 tháng 5 năm 1979. Hồng y bậc linh mục (Tổng Giám mục TGP Hà Nội)
- Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng (1919–2009), được phong ngày 26 tháng 11 năm 1994. Hồng y bậc linh mục (Tổng Giám mục TGP Hà Nội)
- Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận (1928-2002), được phong ngày 21 tháng 2 năm 2001. Hồng y bậc phó tế (Tổng giám mục hiệu tòa Vadesi, Chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình)
- Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn (sinh 1934), được phong ngày 20 tháng 10 năm 2003. Hồng y bậc linh mục (Tổng Giám mục TGP Thành phố Hồ Chí Minh)
- Phêrô Nguyễn Văn Nhơn (sinh 1938), được phong ngày 14 tháng 2 năm 2015. Hồng y bậc linh mục (Tổng Giám mục TGP Hà Nội)
Ghi chú:
- : Hồng y
: Hồng y, bên trái là chức vụ khi được vinh thăng Hồng y
: Tổng giám mục chính tòa- phó: Tổng giám mục phó
: Giám mục chính tòa
: Giám mục phó, phụ tá hoặc Giám quản tông tòa, Đại diện tông tòa
: (Tổng) Giám mục hiệu tòa mà không phải là (Tổng) Giám mục phó hoặc phụ tá
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Phụng tự tại Việt Nam trong 50 năm qua (1960-2010)
- ^ “Đức giám mục, nhà văn Bùi Tuần”. Báo Sài Gòn Giải Phóng Online. Truy cập 12 tháng 11 năm 2015.
- ^ hoặc ngày bổ nhiệm, là ngày mà Giáo hoàng kí sắc lệnh bổ nhiệm ứng viên Giám mục vào một chức vụ nào đó lần đầu tiên (các lần bổ nhiệm sau không tính).
- ^ Tòa Giám mục Lạng Sơn - Cao Bằng (15 tháng 4 năm 2011). “Khẩu hiệu của các Đức Giám mục Việt Nam từ năm 1933 - 2001”. Giáo phận Lạng Sơn - Cao Bằng. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2013.
- ^ Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia (23 tháng 5 năm 2013). “Ðức Cha Gioan B. Nguyễn Bá Tòng Nguyên Giám mục Giáo phận Phát Diệm”. Vietnamese Missionaries in] Asia Home Page. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2013.
- ^ Tri ân các Đức Cố Giám mục Bùi Chu Giáo phận Bùi Chu. Truy cập 7 tháng 10 năm 2015.
- ^ Tiểu sử Giám mục Phêrô Mactinô NGÔ ĐÌNH THỤC GIÁM MỤC TIÊN KHỞI GIÁO PHẬN VĨNH LONG
- ^ Gioan Maria Phan Đình Phùng, Cathollic.
- ^ Ðức Cha Tađêô Lê Hữu Từ Nguyên Giám mục Giáo phận Phát Diệm Catholic. Truy cập 8 tháng 10 năm 2015.
- ^ Hội đồng Giám mục Việt Nam - Giám mục Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi
- ^ Ðôi giòng tiểu sử của Ðức cố Giám mục Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi, Catholic
- ^ Đức Hồng y tiên khởi của Việt Nam: G.M Trịnh Như Khuê Việt Catholic.
- ^ Đa Minh Hoàng Văn Đoàn Catholic.
- ^ “GM G.B. TRẦN HỮU ĐỨC”. Everything Meaning To You. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2013.
- ^ THIỆP MỜI Lễ tấn phong Tân giám mục Joseph Nguyễn Thế Phương
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
|
||||||||||||||||||||
