Xem mã nguồn của Yuri Vladimirovich Andropov

{{Infobox officeholder 1
| name                = Yuri Vladimirovich Andropov
| native_name         = {{nobold|Ю́рий Влади́мирович Андро́пов}}
| native_name_lang    = ru
| image               = YuriAndropov1970.png
| image_size          = 
| caption             = Andropov năm 1974
| office              = [[Tập tin:КПСС.svg|22px]]<br/>[[Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô|Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô]]
| term_start          = 12 tháng 11 năm 1982
| term_end            = 9 tháng 2 năm 1984
| predecessor         = [[Leonid Brezhnev]]
| successor           = [[Konstantin Chernenko]]
| office2             = [[Tập tin:Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg|22px]]<br/>[[Danh sách nguyên thủ quốc gia Liên Xô|Chủ tịch Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao]]
| term_start2         = 16 tháng 6 năm 1983
| term_end2           = 9 tháng 2 năm 1984
| predecessor2        = [[Vasili Kuznetsov]] (thay quyền)
| successor2          = Vasili Kuznetsov (thay quyền)
| office3             = [[Tập tin:КПСС.svg|22px]]<br/>[[Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô|Bí thư thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô]]
| term_start3         = 24 tháng 5 năm 1982
| term_end3           = 10 tháng 11 năm 1982
| predecessor3        = [[Konstantin Chernenko]] (thay quyền)
| successor3          = [[Konstantin Chernenko]]
| office4             = [[Tập tin:Emblema KGB.svg|15px]]<br/>[[Danh sách chủ tịch KGB|Chủ tịch]] [[KGB|Ủy ban An ninh Quốc gia Liên Xô]]
| term_start4         = 18 tháng 5 năm 1967
| term_end4           = 26 tháng 5 năm 1982
| premier4            = {{plainlist|
*[[Alexei Kosygin]]
*[[Nikolai Tikhonov]]}}
| predecessor4        = [[Vladimir Semichastny]]
| successor4          = [[Vitaly Fedorchuk]]
| birth_date          = {{birth date|1914|06|15|df=yes}}
| birth_place         = Stanitsa [[Nagutskaya]], [[Tỉnh Stavropol]], [[Đế quốc Nga]]
| death_date          = {{death date and age|1984|02|09|1914|06|15|df=yes}}
| death_place         = Moskva, Nga Xô viết, Liên Xô
| resting_place       = [[Nghĩa trang tường Điện Kremli]]
| party               = [[Đảng Cộng sản Liên Xô|KPSS]] (1939–1984)
| allegiance          = Liên Xô
| branch              = [[Lực lượng Vũ trang Liên Xô]]<br />[[Du kích Liên Xô]]
| serviceyears        = 1939–1984
| rank                = [[Đại tướng (Liên Xô)|Đại tướng]]
| spouse              = {{plainlist|
* Nina Ivanovna ({{abbr|div.|divorced}} 1941)
* [[Tatyana Andropova|Tatyana Filippovna]] ({{abbr|m.|married}} 1941)}}
| children            = {{collapsible list|title=4||Evgenia Andropova|Igor Andropov|Irina Andropova|Vladimir Andropov}}
| residence           = [[Kutuzovsky Prospekt]]
| signature           = Yuri Andropov Signature.svg
| footnotes           = {{collapsible list
|title=Quyền ủy viên trung ương
|bullets=on
| 1973–1984: Ủy viên toàn phần Bộ Chính trị [[24th Politburo of the Communist Party of the Soviet Union|khóa 24]], [[25th Politburo of the Communist Party of the Soviet Union|25]], [[26th Politburo of the Communist Party of the Soviet Union|26]]
| 1967–1973: Ủy viên ứng cử Bộ Chính trị [[23rd Politburo of the Communist Party of the Soviet Union|khóa 23]], [[24th Politburo of the Communist Party of the Soviet Union|24]]
| 1962–1967 & 1982–1984: Ủy viên Ban Bí thư [[22nd Secretariat of the Communist Party of the Soviet Union|khóa 22]], [[23rd Secretariat of the Communist Party of the Soviet Union|23]], [[26th Secretariat of the Communist Party of the Soviet Union|26]]
| 1961–1984: Ủy viên toàn phần Ban Chấp hành Trung ương Đảng [[22nd Central Committee of the Communist Party of the Soviet Union|khóa 22]], [[23rd Central Committee of the Communist Party of the Soviet Union|23]], [[24th Central Committee of the Communist Party of the Soviet Union|24]], [[25th Central Committee of the Communist Party of the Soviet Union|25]], [[26th Central Committee of the Communist Party of the Soviet Union|26]]
}}
----
{{Collapsible list
|title=Chức vụ khác
|bullets=on
| 1957–1967: Trưởng [[Ban Đối ngoại các Đảng Công nhân và Cộng sản ở các quốc gia xã hội chủ nghĩa]]
| 1954–1957: Đại sứ Liên Xô ở Hungary
}}
{{center|'''[[Danh sách lãnh tụ Liên Xô|Nhà lãnh đạo Liên Xô]]'''<br />
{{flatlist|
* {{big|'''←'''}} [[Brezhnev]]
* [[Konstantin Chernenko|Chernenko]] {{big|'''→'''}}
}}}}
| battles             = [[Thế chiến II]]<br />[[Cách mạng Hungary 1956|Cách mạng Hungary]]<br />[[Chiến tranh Liên Xô–Afghanistan (1979–1989)|Chiến tranh Afghan - Liên Xô]]
}}

'''Yuri Vladimirovich Andropov''' ({{lang-ru|Ю́рий Влади́мирович Андро́пов}}; <small>phiên âm tiếng Việt</small>: '''An-đrô-pốp'''; {{OldStyleDate|15 tháng 6|1914|2 tháng 6}} – 9 tháng 2 năm 1984) là một chính khách [[Liên Xô]] và là Chủ tịch KGB đầu tiên trở thành [[Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô|Tổng bí thư Ban chấp hành Trung ương]] [[Đảng Cộng sản Liên Xô]] từ ngày 12 tháng 11 năm 1982 tới khi ông qua đời hơn 1 năm sau đó.

Trong thời gian tại chức dù chỉ dài 15 tháng, ông đã cách chức 18 Bộ trưởng, 37 Bí thư thứ nhất của các Tỉnh ủy. Đây là lần đầu tiên những vấn đề về trì trệ kinh tế hoặc những trở ngại tiến bộ khoa học được phổ biến và bị chỉ trích bởi nhà nước.

== Tuổi trẻ ==
Yuri Vladimirovich Andropov là con trai của một cán bộ đường sắt Vladimir Konstantinovich Andropov, người từng là một thành viên của gia đình quý tộc [[Don Cossack]].<ref>[http://www.vgd.ru/STORY/don.htm] The noble families from Don</ref> Mẹ ông là Yevgenia Karlovna Fleckenstein, con gái của một doanh nhân người [[Moskva]] giàu có, Karl Franzovich Fleckenstein, một [[Lịch sử người Đức tại Nga và Liên Xô|người Nga gốc Đức]] từ [[Vyborg]].<ref>{{Chú thích web |url=http://www.itogi.ru/Paper2005.nsf/Article/Itogi_2005_10_01_23_1219.html |ngày truy cập=2009-10-10 |tựa đề=Itogi no.40, 2008 |archive-date = ngày 22 tháng 10 năm 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071022183431/http://www.itogi.ru/Paper2005.nsf/Article/Itogi_2005_10_01_23_1219.html |url-status=dead }}</ref> Một quý tộc và cũng là nhà cách mạng tên gọi Sergei Vasilevich Andropov (1873-1955) là một người họ hàng của ông.<ref>[http://slovari.yandex.ru/dict/revoluc/article/re9/re9-0366.htm Sergei Vassilevich Andropov.Life]{{Liên kết hỏng|date = ngày 31 tháng 5 năm 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>

Ông được giáo dục tại Trường Kỹ thuật Giao thông Thủy Rybinsk trước khi gia nhập Đoàn Thanh niên Cộng sản Liên Xô [[Komsomol]] năm 1930. Ông trở thành một thành viên của [[Đảng Cộng sản Liên Xô|Đảng Cộng sản]] năm 1939 và là Thư ký thứ nhất Uỷ ban Trung ương [[Liên Đoàn Thanh niên Cộng sản Lenin của Cộng hòa Xô viết Karelo-Phần Lan|Komsomol tại Cộng hoà Xô viết Karelo-Phần Lan]] từ năm 1940 đến năm 1944. Trong [[Chiến tranh thế giới lần thứ hai]], Andropov tham gia vào các hoạt động [[Du kích Liên Xô|Chiến tranh du kích]]. Từ năm 1944 trở về sau, ông rời Komsomol để sang hoạt động trong Đảng. Năm 1947 ông được bầu làm Thư ký thứ hai của [[Uỷ ban Trung ương]] [[Đảng Cộng sản Cộng hòa Xô viết Karelo-Phần Lan|Đảng Cộng sản (Bolshevik) Cộng hòa Xô viết Karelo-Phần Lan]].<ref>[http://www.hrono.ru/biograf/andropov.html]</ref> Ông tới Moskva năm 1951 và gia nhập Ban Thư ký Đảng. Năm 1954, ông trở thành Đại sứ Liên xô tại [[Hungary]].

== Dập tắt cuộc nổi dậy tại Hungary ==
Năm 1954, Andropov trở thành Đại sứ Liên Xô tại [[Hungary]] và giữ chức vụ này trong cuộc [[Sự kiện năm 1956 ở Hungary|nổi dậy]] của người Hungary. Sau các sự kiện này, Andropov rơi vào một tình trạng "rắc rối Hungary", theo nhà sử học [[Christopher Andrew]]: "ông đã theo dõi một cách sợ hãi từ các cửa sổ đại sứ quán những sĩ quan an ninh Hungary bị căm ghét đang bị treo cổ lên các cột đèn. Andropov bị ám ảnh trong suốt cuộc đời về tốc độ mà một [[nhà nước độc đảng]] cộng sản hùng mạnh bắt đầu bị lật đổ. Khi những chế độ cộng sản khác sau này dường như gặp nguy cơ - [[Mùa xuân Praha|tại Praha năm 1968]], [[Chiến tranh Xô viết tại Afghanistan|tại Kabul năm 1979]], [[Thiết quân luật tại Ba Lan|tại Warszawa năm 1981]], ông tin tưởng rằng, như [[Sự kiện năm 1956 ở Hungary|tại Budapest năm 1956]], chỉ lực lượng vũ trang mới có thể đảm bảo sự tồn tại của chúng"<ref name="Andrew">[[Christopher Andrew]] và [[Vasili Mitrokhin]], ''The [[Mitrokhin Archive]]: The KGB in Europe and the West'', Gardners Books (2000), ISBN 0-14-028487-7</ref>

Andropov đóng vai trò quan trọng trong việc trấn áp cuộc nổi dậy Hungary. Ông đã thuyết phục [[Nikita Khrushchev]] khi ấy đang do dự rằng một sự can thiệp quân sự là cần thiết.<ref name="Andrew" /> Mặt khác, ông lại nói với [[Imre Nagy]] và những nhà lãnh đạo Hungary khác rằng chính phủ Liên Xô sẽ không tấn công Hungary ngay khi cuộc tấn công sắp diễn ra. Các lãnh đạo Hungary bị bắt giữ và Nagy bị hành quyết.

== Chủ tịch KGB ==
Andropov quay trở lại [[Moskva]] để lãnh đạo Sở Liên lạc với các Đảng Cộng sản và Công nhân tại các Quốc gia [[Xã hội chủ nghĩa]] (1957–1967). Năm 1961, ông được bầu làm thành viên đầy đủ của [[Uỷ ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô]] và được thăng chức [[Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô|Bí thư Uỷ ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô]] năm 1962. Năm 1967, ông được ngừng các công việc trong Uỷ ban Trung ương và được chỉ định làm lãnh đạo [[KGB]] theo đề xuất của [[Mikhail Suslov]].

=== Trấn áp phong trào Mùa xuân Praha ===
Trong các sự kiện [[Mùa xuân Praha]] tại Tiệp Khắc, Andropov là người đề xướng chính cho các "biện pháp cực đoan". Ông đã ra lệnh tạo ra những thông tin tình báo giả không chỉ để công bố ra công chúng, mà cho cả Bộ Chính trị Liên Xô. "KGB tạo ra sự sợ hãi rằng Tiệp Khắc có thể trở thành một nạn nhân của sự gây hấn của [[NATO]] hay một cuộc đảo chính".<ref name="Andrew" /> Ở thời điểm này, sĩ quan tình báo Liên Xô [[Oleg Kalugin]] thông báo từ Washington rằng ông đã tiếp cận được "những tài liệu rất đáng tin cậy cho thấy cả [[CIA]] cũng như bất cứ một cơ quan nào khác không xúi giục phong trào cải cách Tiệp Khắc".<ref name="Andrew" /> Tuy nhiên, thông tin của ông đã bị huỷ bỏ bởi nó trái ngược với [[lý thuyết âm mưu]] do Andropov tạo ra.<ref name="Andrew" /> Andropov đã ra lệnh một số [[biện pháp tích cực]], được gọi là chiến dịch PROGRESS, chống những nhà cải cách Tiệp Khắc.

=== Trấn áp phong trào bất đồng tại Liên Xô ===
Cá nhân Andropov bị ám ảnh với "việc tiêu diệt phong trào bất đồng dưới mọi hình thức của nó" và luôn nhấn mạnh rằng "cái gọi là cuộc đấu tranh cho nhân quyền thực ra là một phần của âm mưu rộng lớn của chủ nghĩa đế quốc nhằm phá hoại nền tảng của nhà nước Xô viết".<ref name="Andrew" /> Năm 1968 ông phát hành một chỉ thị của Chủ tịch KGB "Về những trách nhiệm của các cơ quan an ninh Nhà nước trong việc chiến đấu với [[sự phá hoại lý tưởng]] của kẻ địch", kêu gọi đấu tranh chống lại những người bất đồng và "những tên đế quốc quan thầy của chúng". Cuộc trấn áp dữ dội những người bất đồng<ref name=letter>Letter by Andropov to the Central Committee (ngày 10 tháng 7 năm 1970), [http://www.yale.edu/annals/sakharov/sakharov_english_txt/e014.txt English translation].</ref><ref name="Bruno">Order to leave the message by Kreisky without answer; facsimile, in Russian. (Указание оставить без ответа ходатайство канцлера Бруно Крейского (Bruno Kreisky) об освобождении Орлова,)29 июля 1983, http://psi.ece.jhu.edu/~kaplan/IRUSS/BUK/GBARC/pdfs/dis80/lett83-1.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070614130337/http://psi.ece.jhu.edu/~kaplan/IRUSS/BUK/GBARC/pdfs/dis80/lett83-1.pdf |date = ngày 14 tháng 6 năm 2007}}</ref> gồm các kế hoạch làm thương tật vũ công [[Rudolf Nureyev]], người đã đào tẩu năm 1961.

Năm 1973, Andropov hoàn toàn trở thành một thành viên của [[Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô|Bộ Chính trị]].
Andropov đóng vai trò quan trọng trong quyết định tiến đánh Afghanistan năm 1979. Ông nhấn mạnh vào cuộc tấn công, dù mong đợi rằng cộng đồng quốc tế sẽ lên án Liên Xô vì hành động này;<ref>Protocol of the meeting of [[Politburo]] of [[Communist Party]] from ngày 17 tháng 3 năm 1979,
http://psi.ece.jhu.edu/%7Ekaplan/IRUSS/BUK/GBARC/pdfs/afgh/afg79pb.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304190549/http://psi.ece.jhu.edu/%7Ekaplan/IRUSS/BUK/GBARC/pdfs/afgh/afg79pb.pdf|date=ngày 4 tháng 3 năm 2016}}</ref> quyết định dẫn tới cuộc [[Chiến tranh Xô viết tại Afghanistan]] (1979 - 1989).

Andropov là Chủ tịch lâu nhất của KGB và không từ chức vụ này cho mãi tới tháng 5 năm 1982, khi ông một lần nữa trở thành người kế nhiệm vị trí Bí thư thứ hai của [[Mikhail Suslov]] chịu trách nhiệm về các vấn đề ý thức hệ.
Hai ngày sau khi [[Leonid Brezhnev|Brezhnev]] qua đời, ngày 12 tháng 11 năm 1982, Andropov được bầu làm Tổng bí thư Ban Chấp hành Trung ương [[Đảng Cộng sản Liên Xô]] - là cựu lãnh đạo đầu tiên của KGB trở thành Tổng bí thư. Việc ông được chỉ định làm người lãnh đạo cao nhất của Liên Xô làm phương Tây lo ngại, bởi vai trò của ông trong KGB và tại Hungary. Ở thời điểm ấy, thông tin cá nhân của ông vẫn là một bí ẩn ở phương Tây, và nhiều tờ báo lớn in tiểu sử chi tiết của ông một cách mâu thuẫn và trong nhiều trường hợp là bịa đặt.<ref>{{Chú thích web | url = http://www.edwardjayepstein.com/archived/andropov.htm | tiêu đề = The Andropov Hoax | tác giả = | ngày = | ngày truy cập = | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>

== Lãnh đạo Liên bang Xô viết ==
Trong thời cầm quyền của mình, Andropov đã nỗ lực cải thiện nền kinh tế bằng cách tăng hiệu quả quản lý mà không thay đổi các nguyên tắc của [[Kinh tế xã hội chủ nghĩa#Liên bang Xô viết|kinh tế xã hội chủ nghĩa]]. Trái với chính sách tránh xung đột và gạt bỏ của Brezhnev, ông bắt đầu đấu tranh chống lại những sai phạm trong nguyên tắc đảng, nhà nước và lao động, dẫn tới những thay đổi nhân sự lớn. Trong 15 tháng cầm quyền, Andropov đã loại bỏ 18 Bộ trưởng, 37 Bí thư thứ nhất của các Tỉnh ủy (''Областной комитет'' - '''ОБКОМ'''), Khu ủy (''Краевой комитет'' - '''КРАЙКОМ''') và Ủy ban Trung ương các Đảng Cộng sản tại các nước Cộng hoà Xô viết; những [[hồ sơ tội phạm]] ở những cấp bậc cao nhất của nhà nước bắt đầu bị xem xét. Lần đầu tiên, những thực tế về [[Trì trệ Brezhnev|sự trì trệ kinh tế]] và những cản trở với sự phát triển khoa học được thông báo với công chúng và bị chỉ trích.<ref name="GRE">[[Great Russian Encyclopedia]] (2005), [[Moskva]]: Bol'shaya Rossiyskaya Enciklopediya Publisher, vol. 1, p. 742</ref>

Trong chính sách đối ngoại, [[Chiến tranh Xô viết tại Afghanistan|chiến tranh]] tiếp diễn tại [[Afghanistan]]. Thời gian cầm quyền của Andropov cũng được ghi dấu bởi sự xấu đi trong quan hệ với [[Hoa Kỳ]]. Những kế hoạch của Mỹ nhằm triển khai [[tên lửa Pershing]] ở Tây Âu nhằm đối phó các tên lửa [[SS-20]] của Liên xô là vấn đề hay gây tranh cãi. Nhưng khi [[Paul Nitze]], nhà đàm phán Mỹ, đề xuất một kế hoạch hoà giải cho những tên lửa hạt nhân tại châu Âu trong cuộc "đi bộ trong rừng" với nhà đàm phán Liên Xô [[Yuli Kvitsinsky]], người Liên Xô không bao giờ trả lời.<ref>{{chú thích sách
 | last = Matlock
 | first = Jack F., Jr.
 | authorlink =
 | title = Reagan and Gorbachev: How the Cold War Ended
 | publisher = [[Random House]]
 | year = 2005
 | location = New York
 | pages = [https://archive.org/details/reagangorbachevh0000matl_g0p6/page/41 41]–46
 | url =        https://archive.org/details/reagangorbachevh0000matl_g0p6
 | doi =
 | id = 
 | isbn = 0812974891 (paperback)}}</ref> Kvitsinsky sau này viết rằng, dù có những nỗ lực của riêng ông, phía Liên Xô không chú ý tới sự hoà giải, thay vào đó tính toán rằng các phong trào hoà bình ở phương Tây sẽ buộc người Mỹ phải nhượng bộ.<ref>{{chú thích sách
 | last = Kwizinskij
 | first = Julij A.
 | authorlink =
 | title = Vor dem Sturm: Erinnerungen eines Diplomaten
 | publisher = Siedler Verlag
 | year = 1993
 | location = Berlin
 | pages = 
 | url =
 | doi =
 | id = 
 | isbn = 978-3886804641}}</ref> Tháng 8 năm 1983 Andropov đưa ra một thông báo gây xúc động rằng đất nước đã ngừng mọi công việc về các loại vũ khí trên vũ trụ. Một trong những hành động đáng chú ý nhất của ông trong thời gian ngắn làm lãnh đạo Liên Xô là viết thư trả lời một cô bé người Mỹ tên là [[Samantha Smith]], mời cô bé tới Liên bang Xô viết. Kết quả là Smith trở thành một nhà hoạt động vì hoà bình nổi tiếng. Trong lúc ấy những cuộc đàm phán về kiểm soát các loại vũ khí hạt nhân tầm trung ở châu Âu giữa Liên bang Xô viết và Hoa Kỳ đã bị gián đoạn từ phía Liên Xô tháng 11 năm 1983 và tới cuối năm 1983, người Liên xô đã ngừng mọi cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí.<ref>{{chú thích báo
 | last = Church
 | first = George J.
 | title = Person of the Year 1983: Ronald Reagan and Yuri Andropov
 | work = 
 | pages = 
 | language = 
 | publisher = [[TIME Magazine]]
 | date = ngày 1 tháng 1 năm 1984
 | url = http://www.time.com/time/subscriber/personoftheyear/archive/stories/1983.html
 | accessdate = ngày 2 tháng 1 năm 2008
 | archive-date = ngày 9 tháng 1 năm 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070109235052/http://www.time.com/time/subscriber/personoftheyear/archive/stories/1983.html
 | url-status = dead
 }}</ref>

Căng thẳng thời [[Chiến tranh Lạnh]] gia tăng khi các máy bay chiến đấu Liên xô bắn hạ một chiếc máy bay phản lực chở khách, [[chuyến bay 007 của Korean Air Lines]] với toàn bộ 269 hành khách và phi hành đoàn, gồm cả một dân biểu từ Georgia, [[Larry McDonald]]. KAL 007 đã lạc vào không phận Liên xô ngày 1 tháng 9 năm 1983 trên đường từ Anchorage, Alaska tới Seoul, Hàn Quốc. Andropov đã được Bộ trưởng Quốc phòng Dmitry Ustinov và lãnh đạo KGB Victor Chebrikov cố vấn giữ bí mật thực tế rằng Liên Xô đã giữ được "Hộp Đen" từ chiếc KAL 007. Andropov được khuyến khích phát biểu rằng Liên Xô tham gia vào sự lừa gạt đó và họ cũng đang tìm kiếm chiếc KAL 007 và Hộp Đen. Andropov đồng ý với điều này và trò bịp đó kéo dài tới khi Boris Yeltsin giải mật vụ việc năm 1992.<ref>[http://www.rescue007.org/TopSecretMemos.htm Four Soviet Top Secret Memos<!-- Bot generated title -->]</ref>

Khi không còn có thể làm việc trong điện Kremlin hay tham dự các phiên họp của Bộ chính trị, từ tháng 9 năm 1983, ông theo cách điều hành cũ: ông sẽ đưa ra các ý tưởng cho những trợ lý và người viết diễn văn, sau đó họ sẽ chuẩn bị các 'ghi chú' cho Bộ Chính trị.

Vào ngày thứ 7 trước phiên họp toàn thể ngày thứ ba của Uỷ ban Trung ương, [[Arkady Volsky]], một trợ lý của Andropov, vào phòng của Andropov tại [[Bệnh viện Trung ương]] ở Kuntsevo để giúp ông soạn thảo một bài diễn văn. Andropov không đủ sức khoẻ dự phiên họp toàn thể và sẽ cử một người thay mặt đọc diễn văn tại Bộ Chính trị. Những dòng cuối cùng của bài diễn văn nói rằng các thành viên của Uỷ ban Trung ương phải có cách cư xử đúng đắn, không tham nhũng và có trách nhiệm với đời sống đất nước. Sau đó Andropov đưa cho Volsky một cặp file với bản nháp cuối cùng và nói, "Bài diễn văn được rồi. Hãy chắc chắn rằng ông sẽ chú ý tới chương trình tôi đã viết".
Bởi bác sĩ đã đưa ông ra xe, ông không có thời gian xem lại những gì mình đã viết.
Sau đó, ông có một cơ hội để đọc nó và thấy rằng ở dưới trang cuối Andropov đã dùng mực thêm vào, bằng dòng chữ không ngay ngắn, một đoạn mới. Nó như sau: "Các thành viên của Uỷ ban Trung ương biết rằng vì một số lý do, tôi không thể tới phiên họp toàn thể. Tôi cũng không thể dự các phiên họp của Bộ Chính trị hay Ban Thư ký. Vì thế, tôi tin rằng Mikhail Sergeyevich Gorbachev cần phải được trao trách nhiệm chủ tịch những cuộc họp của Bộ Chính trị và Ban Thư ký (của Uỷ ban Trung ương)." Andropov đề xuất Gorbachev làm người thay thế mình. Volsky làm một bản [[photocopy]] tài liệu và đặt nó trong tủ an toàn của ông. Ông trao bản gốc cho ban lãnh đạo Đảng và được đảm bảo rằng nó sẽ được đọc tại phiên họp toàn thể. Nhưng tại cuộc họp cả [[Konstantin Chermenko]], [[Viktor Grishin]], [[Nikolai Tikhonov]], [[Dmitry Ustinov]] hay bất kỳ thành viên nào khác trong Bộ Chính trị đều không chú ý tới những ý định của Andropov. Volsky nghĩ rằng đã có một số sai sót gì đó: "Tôi tới chỗ Chermenko và nói, 'Có một đoạn thêm vào trong văn bản.' Ông nói, 'Đừng nghĩ gì về bất cứ sự thêm thắt nào.' Sau đó tôi thấy trợ lý của ông ta Bogolyubov và nói, 'Klavdy Mikhailovich, có một đoạn trong bài phát biểu của Andropov….' Ông ta giữ tôi bên cạnh và nói, 'Anh nghĩ anh là ai, một người khôn ngoan? Anh có nghĩ cuộc đời anh sẽ kết thúc với nó không?' Tôi nói, 'Trong trường hợp đó, tôi sẽ gọi điện cho Andropov.' Ông ta trả lời, 'Nếu thế đó sẽ là cuộc gọi cuối cùng của anh'". Andropov rất tức giận khi ông biết điều xảy ra tại phiên họp toàn thể, nhưng ông không thể làm gì nhiều.<ref>Archie Brown ''The Gorbachev Factor'', p. 67, Oxford University Press, 1997 ISBN 978-0-19-288052-9</ref><ref>Jerry F. Hough ''Democratization and Revolution in the USSR'', p. 71, Brookiing Institutions Press, 1997 ISBN 978-0-8157-3748-3</ref>

Trong hồi ký của mình, [[Mikhail Gorbachev]] nhớ lại rằng khi Andropov là người lãnh đạo cao nhất, ông và [[Nikolai Ryzhkov]], Chủ tịch [[Gosplan]], đã yêu cầu Andropov được biết về các con số ngân sách thực. "Các vị hỏi quá nhiều đấy", Andropov trả lời. "Ngân sách không phải phần việc của các anh."

== Qua đời và tang lễ ==
{{cần thêm chú thích}}
Tháng 2 năm 1983, Andropov bị [[hỏng thận]] hoàn toàn. Tháng 8 năm 1983, ông vào nằm thường trực trong [[Bệnh viện Trung ương]] ở phía tây [[Moskva]], nơi ông sống nốt cuộc đời mình. Những người trợ lý của ông lần lượt tới thăm ông trong bệnh viện thông báo những vấn đề quan trọng và các công việc giấy tờ.

Ngay trước khi ông định đi tới Crimea, sức khoẻ của Andropov xấu đi nghiêm trọng. Andropov trở nên mệt mỏi, và phải nghỉ trên một chiếc ghế bằng đá granite trong bóng râm, toàn thân ông ớn lạnh, và ông nhanh chóng run lên một cách không thể kiểm soát.

Những người duy nhất thường gặp ông là các thành viên Bộ Chính trị [[Dmitry Ustinov]], [[Andrey Gromyko]], [[Konstantin Ustinovich Chernenko|Konstantin Chermenko]] và [[Viktor Chebrikov]].

Hai tháng cuối cùng của cuộc đời Andropov ông không thể rời khỏi giường, ngoại trừ khi được nhấc vào một chiếc giường khác để thay tấm ga. Thân thể ông đã kiệt sức nhưng tinh thần còn minh mẫn.{{citation needed|date=December 2008}} Trong những ngày cuối đời Andropov vẫn làm việc thậm chí với cả các công việc ít ý nghĩa như ký giấy tờ hay bày tỏ sự tán thành với các đề xuất của các trợ lý.

Ngày 31 tháng 12 năm 1983 Andropov đón Năm mới lần cuối cùng. [[Vladimir Kryuchkov]] cùng với những người bạn khác tới thăm Andropov. Ông cảm thấy vui mừng khi các bác sĩ cho phép uống một cốc [[Champagne (rượu)|champagne]]. Họ ở lại với ông trong một tiếng rưỡi. Sau khi họ đã về, Andropov ở lại một mình cùng Kryuchkov và nói với ông ta rằng ông muốn chúc sức khoẻ và thành đạt tới mọi người bạn. Ở thời điểm đó Kryuchkov hiểu rằng Andropov sắp chết. Tháng 1, Thủ tướng tương lai [[Nikolai Ryzhkov]] tới thăm Andropov. Andropov hôn ông và nói ông hãy về.

Cuối tháng 1 năm 1984 sức khoẻ ông dần suy sụp khi tenure của ông bất thần tăng lên vì sự gia tăng [[chất độc]] trong [[máu]], vì thế ông trải qua những giai đoạn bất tỉnh. Ngày 9 tháng 2 năm 1984, ngày cuối cùng của Andropov, y tá tới chỗ Boris Klukov, một trong các vệ sĩ của ông, và nói rằng ông không muốn ăn. Cô yêu cầu anh ta thuyết phục Andropov ăn. Klukov tới chỗ Andropov và nói với ông ta rằng ông phải ăn. Andropov cuối cùng đồng ý và họ cùng ăn. Sau đó, Boris Klukov rời căn phòng một lúc. Và sau nửa giờ bỗng nhiên có một cơn choáng bất thần. Các bác sĩ chạy tới phòng Andropov và vị trợ lý của giám đốc an ninh cũng ở đó. Klukov gọi những người trợ lý. Ông tới phòng Andropov, nhìn vào màn hình và thấy những nhịp đập nhẹ.<ref>Documentary film "Кремль-9" (Kreml-9)</ref> Andropov qua đời hôm đó lúc 16:50 tại bệnh viện. Một số ít lãnh đạo hàng đầu, không phải tất cả thành viên Bộ Chính trị, được biết sự thực trong ngày hôm đó. Theo báo cáo y tế Liên xô, Andropov bị nhiều chứng bệnh: [[interstitial nephritis]], [[nephrosclerosis]], residual [[hypertension]] và [[tiểu đường]], càng trở nên nghiêm trọng hơn bởi thận của ông đã mất khả năng làm việc.

Một lễ quốc tang bốn ngày được công bố. Bên trong nhà tang lễ, những người dự lễ tang đi lên theo một cầu thang bằng đá mable bên dưới những chùm đèn phủ vải đen. Trên bệ, giữa một vườn hoa lớn, một dàn nhạc giao hưởng đầy đủ mặc áo đuôi tôm đen chơi các bản nhạc cổ điển. Thân xác mang tính biểu tượng của Brezhnev, mặc đồ đen, áo sơ mi trắng và cà vạt đen-đỏ, nằm trong một [[quan tài]] mở với các hàng [[hoa cẩm chướng]], [[hoa hồng]] đỏ và [[hoa tulip]], đối diện với một hàng dài những người đưa tang. Ngay bên phải phòng tang lễ, phía trước những hàng ghế dành cho gia đình của vị lãnh đạo, vợ ông - Tatyana Filipovna - với mái tóc đỏ kẹp gọn, ngồi cùng hai người con - Igor và Irina.

Ngày 14 tháng 2, tang lễ bắt đầu. Hai sĩ quan dẫn đầu đoàn tang lễ, mang theo một bức chân dung lớn của ông, tiếp đó là một đoàn dài những vòng hoa đỏ. Sau đó những sĩ quan đội những chiếc mũ Astrakhan cao xuất hiện, mang theo 21 huân huy chương của vị lãnh đạo trong một chiếc đệm đỏ nhỏ. Phía sau họ, quan tài nằm trên một thân pháo được kéo bởi một chiếc xe trinh sát quân sự màu xanh. Ngay phía sau các thành viên gia đình Andropov, các thành viên Bộ Chính trị, hầu như không thể phân biệt được ai với ai - tất cả đều đội mũ lông thú và áo choàng cùng các dải băng đỏ trên tay, dẫn theo nhóm những người đưa tang chính thức cuối cùng. Khi quan tài tới giữa Quảng trường Đỏ, nó được đưa ra khỏi thân pháo và được đặt trên một [[đòn đám ma]] đỏ đối diện [[Lăng Lenin]]. Đúng 12:45 chiều thứ 3, quan tài Andropov được hạ xuống đất với những tiếng kèn, tiếng còi báo động, tiếng còi nhà máy và những loạt súng tiễn biệt.

[[Konstantin Ustinovich Chernenko|Konstantin Chernenko]] trở thành người kế nhiệm ông.

== Di sản ==
Di sản của Andropov vẫn là một chủ đề được tranh cãi nhiều tại Nga và những nơi khác, cả trong giới học giả và trên truyền thông đại chúng. Ông vẫn là tâm điểm của những bộ phim tài liệu truyền hình đặc biệt tại những thời điểm kỷ niệm quan trọng. Với tư cách lãnh đạo KGB Andropov là người có thái độ cứng rắn với những người phản đối, và tác gia [[David Remnick]], người phụ trách mảng củ đề Liên xô cho tờ ''[[Washington Post]]'' trong thập niên 1980, đã gọi Andropov là "tham nhũng tồi tệ, một con thú".<ref name="D">Remnick, David, ''Lenin's Tomb:The Last Days of the Soviet Empire.'' New York; Random House, 1993, p. 191</ref> [[Alexander Nikolaevich Yakovlev|Alexander Yakovlev]], sau này là một cố vấn của [[Mikhail Gorbachev]] và là nhà tư tưởng của [[perestroika]], đã nói "Theo một cách tôi luôn nghĩ Andropov là người nguy hiểm nhất trong số họ, đơn giản bởi vì ông khôn ngoan hơn những người còn lại."<ref name ="D"/> Tuy nhiên, chính Andropov đã gọi Yakovlev quay trở về giữ chức vụ cao cấp tại Moscow năm 1983 sau một giai đoạn lưu đày ''trên thực tế'' với tư cách đại sứ tại Canada sau khi tấn công vào chủ nghĩa sô vanh. Yakovlev cũng là một đồng nghiệp thân cận của trợ lý của Andropov vị Tướng KGB [[Yevgeny Primakov]], sau này là [[Thủ tướng Nga]].

Theo thuộc cấp cũ của ông vị tướng [[Securitate]] [[Ion Mihai Pacepa]], 
:"Ở phương Tây, nếu Andropov được nhớ tới, là bởi việc ông trấn áp dữ dội sự đối đầu chính trị trong nước và vai trò của ông trong việc lập kế hoạch [[Mùa xuân Praha|tấn công Tiệp Khắc năm 1968]]. Trái lại, những lãnh đạo của các cơ quan tình báo ở các nước thuộc [[Khối hiệp ước Warszawa]] cũ, khi tôi từng là một trong số họ, coi Andropov là người biến KGB thành cánh tay đắc lực giúp Đảng Cộng sản quản lý Liên Xô, và là người chỉ đạo các chiến dịch tung hoả mù trong thời kỳ mới của nước Nga với mục tiêu cải thiện những hình ảnh đã xấu đi rất nhiều của các lãnh đạo Liên Xô ở phương Tây."<ref>
[http://www.nationalreview.com/comment/pacepa200409200814.asp No Peter the Great. Vladimir Putin is in the Andropov mold], by [[Ion Mihai Pacepa]], [[National Review]], ngày 20 tháng 9 năm 2004</ref>

Dù lập trường cứng rắn của Andropov trong cuộc [[Sự kiện năm 1956 ở Hungary|nổi dậy tại Hungary năm 1956]] và nhiều vụ trục xuất và mưu đồ mà ông phải chịu trách nhiệm trong thời gian lãnh đạo khá dài tại [[KGB]], ông dần được nhiều nhà bình luận coi là một nhà cải cách nhân văn, đặc biệt khi so với tình trạng [[Trì trệ (Liên Xô)|trì trệ]] và tham nhũng trong những năm cuối thời kỳ cầm quyền của người tiền nhiệm, [[Leonid Brezhnev]]. Andropov, "a throwback to a tradition of Leninist asceticism",<ref name ="D"/> hoảng sợ trước tình trạng tham nhũng thời Brezhnev, và đã ra lệnh điều tra và bắt giữ những kẻ tham nhũng trắng trợn nhất. Những cuộc điều tra gây ra tình trạng sợ hãi đến nỗi nhiều thành viên trong nhóm của Brezhnev "shot, gassed or otherwise did away with themselves."<ref name="D"/> Chắc chắn ông được mọi người coi là nghiêng về biện pháp cải cách từ từ và có tính xây dựng hơn Gorbachev; hầu hết các suy đoán tập trung quanh việc liệu Andropov đã có thể cải cách Liên bang Xô viết theo một cách để không dẫn nó tới [[Sự sụp đổ của Liên bang Xô viết|sự giải tán cuối cùng]].

Truyền thông phương Tây ưa thích Andropov bởi ông được cho là người đam mê âm nhạc và rượu whiskey của phương Tây.<ref>Suny, Ronald Grigor, ''The Soviet Experiment: Russia, the USSR, and the successor states'' Oxford; Oxford University Press, 1998, p. 449</ref>. Tuy nhiên, chúng chỉ là những lời đồn đại không có căn cứ. Một điều cũng đáng nghi ngờ liệu Andropov có biết nói tiếng Anh hay không.<ref>[http://www.edwardjayepstein.com/archived/andropov.htm The Andropov Hoax, Edward Jay Epstein, THE NEW REPUBLIC, ngày 7 tháng 2 năm 1983]</ref>

[[Tập tin:00595309(Andropov&Jaruzelski).jpeg|nhỏ|180px|Right|Andropov và [[Wojciech Jaruzelski]]]]
Trong thời gian làm lãnh đạo ngắn ngủi của mình, hầu hết ông đều ở trong tình trạng sức khoẻ yếu, khiến những người tham gia tranh luận không có lý lẽ chắc chắn về tình trạng của bất kỳ một sự kéo dài thời gian cầm quyền [[lịch sử thay thế (tưởng tượng)|lý thuyết]] nào không. Như với thời gian cầm quyền ngắn của [[Lenin]], các nhà phân tích có nhiều khoảng trống để ủng hộ các giả thuyết ưa chuộng của mình và phát triển sự [[sùng bái cá nhân]] nhỏ đã được hình thành xung quanh ông.<ref name="remember">{{Chú thích web | năm = 2006 | tác giả = Ilya Milstein | url = http://www.newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=1052 | tiêu đề = Yury Andropov. A poet of the era of dinosaurs | nhà xuất bản = New Times | ngày truy cập = ngày 26 tháng 9 năm 2006 | archive-date = ngày 16 tháng 10 năm 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20071016074711/http://newtimes.ru/eng/detail.asp?art_id=1052 }}</ref>

Andropov sống tại 26 [[Kutuzovski prospekt]], cùng căn nhà mà [[Mikhail Suslov|Suslov]] và [[Leonid Brezhnev|Brezhnev]] cũng ở. Đầu tiên ông cưới Nina Ivanovna. Bà sinh cho ông một người con trai và anh ta đã chết trong những hoàn cảnh bí ẩn hồi thập niên 1970. Năm 1983 bà bị chẩn đoán [[ung thư]] và trải qua một cuộc phẫu thuật thành công. Ông gặp người vợ thứ hai, Tatyana Filipovna, trong Thế chiến II tại [[Mặt trận Karelian]] khi bà là một thư ký của [[Komsomol]]. Bà đã bị một cơn [[suy nhược thần kinh]] trong [[Sự kiện năm 1956 ở Hungary]]. Chỉ huy cận vệ của Andropov đã thông báo với Tatyana về cái chết của chồng minh. Bà đã bị tác động quá mạnh để có thể tham gia vào lễ tang và trong buổi lễ những người thân đã phải dìu bà đi. Trước khi quan tài Andropov được đóng lại. Bà đã chạm vào tóc ông và hôn ông một lần nữa. Năm 1985, một bộ phim dài 75 phút được phát sóng trong đó Tatyana (không xuất hiện trước công chúng từ sau lễ tang Andropov) đọc những bài thơ tình yêu do chồng mình viết. Tatyana ốm và qua đời tháng 11 năm 1991. Andropov có một con trai, Igor (chết tháng 6 năm 2006) và một con gái, Irina (sinh năm 1946).

== Xem thêm ==
*[[Chuyến bay 007 của Korean Air Lines]]

==Tham khảo==
{{Tham khảo}}

== Đọc thêm ==

*''Yuri Andropov: A Secret Passage into the Kremlin'', Vladimir & Klepikova, Elena Solovyov, MacMillan Publishing Company, 1983, 302 pages, ISBN 0-02-612290-1
*''The Andropov File: The Life and Ideas of Yuri V. Andropov, General Secretary of the Communist Party of the Soviet Union'', Martin Ebon, McGraw-Hill Companies, 1983, 284 pages, ISBN 0-07-018861-0
* Johanna Granville, [http://books.google.com/books?id=RkaWTipqnecC&printsec=frontcover&dq=%22johanna+granville%22&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0&as_pt=ALLTYPES ''The First Domino: International Decision Making During the Hungarian Crisis of 1956''], Texas A & M University Press, 2004. ISBN 1-58544-298-4.

== Nguồn chính ==

* Johanna Granville, trans., [http://www.scribd.com/doc/14152546/Soviet-Archival-Documents-on-Hungary-OctoberNovember-1956-Translated-by-Johanna-Granville "Soviet Archival Documents on the Hungarian Revolution, 24 October - ngày 4 tháng 11 năm 1956"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110818100839/http://www.scribd.com/doc/14152546/Soviet-Archival-Documents-on-Hungary-OctoberNovember-1956-Translated-by-Johanna-Granville |date=2011-08-18 }},
''Cold War International History Project Bulletin'', no. 5 (Woodrow Wilson Center for International Scholars, Washington, DC), Spring, 1995, pp.&nbsp;22–23, 29-34.

== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Yuri Andropov}}
*[http://www.yale.edu/annals/sakharov/sakharov_list.htm List of Andropov documents related to Andrei Sakharov and other dissidents]
*[http://www.cnn.com/SPECIALS/cold.war/episodes/21/documents/kgb.report/ The KGB's 1967 Annual Report, signed by Andropov] by [[CNN]]
{{Kiểm soát tính nhất quán}}

{{start box}}
{{s-gov}}
{{succession box | before = [[Vladimir Semichastny]]|title = Chủ tịch [[KGB]] | years = 1967–1982 | after = [[Vitaly Vasilyevich Fyodorchuk]]}}
{{s-ppo}}
{{succession box | before = [[Leonid Brezhnev]]|title = [[Danh sách lãnh đạo Liên xô|Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên xô]] | years = 1982–1984 | after = [[Konstantin Chernenko]]}}
{{s-off}}
{{succession box|title=[[Danh sách lãnh đạo nhà nước Liên xô|Chủ tịch Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao]]|before=[[Vasily Kuznetsov]]|after=[[Vasily Kuznetsov]]|years=1983–1984}}
{{s-ach}}
{{succession box|
 title=[[Nhân vật của năm (tạp chí Time)|Nhân vật của Năm của Time]] (với [[Ronald Reagan]])|
 before=[[Máy tính cá nhân|Máy tính]]|
 after=[[Peter Ueberroth]]|
 years=1983|
}}
{{end box}}
{{Lãnh đạo Đảng Cộng sản Liên Xô}}
{{Chủ tịch Xô viết Tối cao}}
{{Time Nhân vật của năm 1976–2000}}

{{DEFAULTSORT:Andropov, Yuri}}
[[Thể loại:Sinh năm 1914]]
[[Thể loại:Mất năm 1984]]
[[Thể loại:Đại tướng Liên Xô]]
[[Thể loại:Lãnh đạo Chiến tranh Lạnh]]
[[Thể loại:Chết vì hỏng thận]]
[[Thể loại:Anh hùng Lao động xã hội chủ nghĩa]]
[[Thể loại:Sĩ quan KGB]]
[[Thể loại:Người được chôn trong Nghĩa trang Bức tường điện Kremlin]]
[[Thể loại:Người liên quan tới cuộc chiến tranh Xô viết tại Afghanistan]]
[[Thể loại:Người Stavropol Krai]]
[[Thể loại:Người vô thần Nga]]
[[Thể loại:Nhân vật của năm của tạp chí Time]]
[[Thể loại:Người Nga gốc Do Thái]]
[[Thể loại:Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô]]
[[Thể loại:Anh hùng lao động xã hội chủ nghĩa]]
[[Thể loại:Anh hùng Liên Xô]]
[[Thể loại:Thành viên Xô viết tối cao]]
[[Thể loại:Nhà lý luận Mác-xít]]