Dự án đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh
| Đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh | |
|---|---|
 | |
| Tổng quát | |
| Chủ | Ban Quản lý Đường sắt đô thị |
| Địa điểm | Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam |
| Loại tuyến | Tàu điện ngầm |
| Số tuyến | 2 (đang thi công) 10 (dự án) |
| Số nhà ga | 171 |
| Hoạt động | |
| Sẽ bắt đầu vận hành | 2020 |
| Headway | 4 phút |
| Kỹ thuật | |
| Chiều dài hệ thống | 227 km (141,1 mi) |
| Khổ đường sắt | 1435 mm |
| Tốc độ cao nhất | 80 km/h (50 mph) |
Dự án đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh là dự án hệ thống đường sắt đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Mạng lưới hệ thống gồm 6 tuyến đường sắt đô thị, 2 tuyến đường ray đơn (monorail),1 tuyến xe điện (tramway). Toàn hệ thống có tổng chiều dài là 227 km, trong đó 170,5 km là chiều dài của các tuyến tàu điện ngầm. Dự án được dự kiến sẽ đưa vào vận hành năm 2020 với tuyến đầu tiên là tuyến 1: Sài Gòn, tiếp đó là tuyến 2: Bà Quẹo và tuyến 5: Cần Giuộc.
Để đáp ứng nhu cầu giao thông vận tải tại Thành phố Hồ Chí Minh, một số dự án tàu điện ngầm và monorail đã được lập ra như: tuyến Tramway 1; tuyến Monorail 2 và tuyến Monorail 3; tuyến đường sắt nhẹ dẫn vào Sân bay Quốc tế Long Thành.
Mục lục
Tổng quan quy hoạch[sửa | sửa mã nguồn]
Theo quy hoạch, hệ thống đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh gồm 6 tuyến đường sắt, chủ yếu đi ngầm trong nội thành, bao gồm:
| Màu đại diện | Biểu trưng | Tuyến số | Tên tuyến | Hướng đi | Chiều dài km (mi) |
Đặc điểm | Số nhà ga | Ga depot | Hoàn thành |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Đỏ | 1 | Tuyến 1 | Sài Gòn (S) |
Bến Thành ↔ Bến xe Miền Đông mới | 19,7 km (12,2 mi) | ngầm và trên cao | 14 | Long Bình | 2020 |
| vàng | 2 | Tuyến 2 | Bà Quẹo (B) |
Củ Chi ↔ Thủ Thiêm | 48 km (29,8 mi) | ngầm và trên cao | 42 | Tham Lương | 2026 |
| Xanh dương | 3A | Tuyến 3A | Tân Kiên (K) |
Bến Thành ↔ Tân Kiên | 19,8 km (12,3 mi) | ngầm và trên cao | 17 | Tân Kiên | 2026 |
| Tím | 3B | Tuyến 3B | Thị Nghè (N) |
Cộng Hòa ↔ Hiệp Bình Phước | 12,2 km (7,6 mi) | ngầm và trên cao | 11 | Hiệp Bình Phước | -- |
| Xanh lá | 4 | Tuyến 4A | Gò Vấp (G) |
Thạnh Xuân ↔ Hiệp Phước | 35,8 km (22,2 mi) | ngầm và trên cao | 32 | Thạnh Xuân, Hiệp Phước | -- |
| Xanh lá | 4B | Tuyến 4B | Tân Sơn Nhất (T) |
Gia Định ↔ Lăng Cha Cả | 3,2 km (2,0 mi) | ngầm | 3 | Công viên Gia Định | 2024 |
| Xanh da trời | 4B1 | Tuyến 4B1 | Tân Sơn Nhất (T) |
Hoàng Văn Thụ ↔ Sân bay Tân Sơn Nhất | 1,5 km (0,9 mi) | ngầm | 2 | Công viên Gia Định | -- |
| Xanh da trời | 5 | Tuyến 5 | Cần Giuộc (C) |
Bến xe Cần Giuộc mới ↔ Cầu Sài Gòn | 23,4 km (14,5 mi) | ngầm và trên cao | 22 | Đa Phước | 2025 |
| Nâu Nhạt | 6 | Tuyến 6 | Đầm Sen (Đ) |
Bà Quẹo ↔ Phú Lâm | 6,8 km (4,2 mi) | ngầm | 7 | Tham Lương | -- |
Kế hoạch cũng bao gồm 3 tuyến đường xe điện và đường ray đơn:
| Màu đại diện | Biểu trưng | Tuyến số | Hướng đi | Chiều dài km (mi) |
Đặc điểm | Mức đầu tư (ước tính) |
Số nhà ga | Ga depot | Hoàn thành |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nâu đất | T1 | Tramway 1 | Ba Son ↔ Bến xe Miền Tây | 12,8 km (8,0 mi) | trên cao | 250 triệu USD | 23 | Bến xe Miền Tây | 2022 |
| Hồng | MR2 | Monorail 2 | Thanh Đa ↔ Bình Hưng | 27,2 km (16,9 mi) | trên cao | -- | 17[1] | Phong Phú | 2020 |
| Nâu | MR3 | Monorail 3 | Gò Vấp ↔ Tân Chánh Hiệp | 16,5 km (10,3 mi) | trên cao | 400 triệu USD | 8[1] | Tân Chánh Hiệp | -- |
Quá trình xây dựng[sửa | sửa mã nguồn]
Tuyến 1: Bến Thành - Suối Tiên[sửa | sửa mã nguồn]
Tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên có tổng chiều dài là 19,7 km được khởi công vào 2013 và dự kiến hoàn thành và đưa vào vận hành năm 2021.[2]
Điểm đầu của tuyến tại chợ Bến Thành, đi ngầm từ ga Bến thành đến ga Ba Son tại khu đô thị Vinhomes Golden River sau đó chạy dọc theo rạch Văn Thánh rồi đi ngang qua sông Sài Gòn sau đó chạy dọc theo xa lộ Hà Nội và kết thúc tại ga Bến xe Miền Đông mới.
Dự kiến tuyến số 1 sẽ được kéo dài từ ga Bến xe Miền Đông mới tới ga Dĩ An và phía nam thành phố Biên Hòa.
Toàn tuyến bao gồm 14 nhà ga và 1 nhà Depot, trong đó có 3 ga ngầm là Bến Thành, Nhà hát Thành phố và Ba Son. Còn 11 ga còn lại là ga trên cao (từ ga Văn Thánh đến ga bến xe Miền Đông mới).
Depot của tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên được đặt tại phường Long Bình, quận 9, đây là khu trung tâm điều khiển và bảo dưỡng tàu tuyến số 1 đến năm 2040.
Tuyến 2: Củ Chi – Thủ Thiêm[sửa | sửa mã nguồn]
Tuyến số 2 Khu đô thị Tây Bắc Củ Chi - Thủ Thiêm có tổng chiều dài khoảng 48 km, được phê duyệt vào năm 2010. Nhưng do ảnh hưởng các yếu tố như trượt giá, chi phí tài chính, xây dựng,... mà dự án đã tăng mức vốn đầu tư lên 40.000 tỉ đồng. Dự kiến, tuyến số 2 (giai đoạn 1) sẽ hoàn thành vào năm 2024.
Tuyến số 2 sẽ được chia làm 3 giai đoạn
- Giai đoạn 1 (Bến Thành - Tham Lương) có điểm đầu là ga Bến Thành đi ngầm theo đường Phạm Hồng Thái đến Ngã sáu Phù Đổng thì đi theo đường Cách mạng tháng 8, tiếp đó là đường Trường Chinh và kết thúc tại ga Depot Tham Lương.
- Giai đoạn 2 (Bến Thành - Thủ Thiêm và Tham Lương - Bến xe An Sương) điểm bắt đầu ở phía Nam giai đoạn 2 là ga Bến Thành, đi theo đường Hàm Nghi chạy ngang qua sông Sài Gòn rồi đi tiếp theo đường Mai Chí Thọ và kết thúc tại ga Thủ Thiêm. Còn ở phía Bắc là ga Tân Bình, đi dọc theo đường Trường Chinh đến nút giao An Sương và ga cuối là ga Bến xe An Sương.
- Giai đoạn 3 (Bến xe An Sương - Khu đô thị Tây Bắc) bắt đầu từ ga Bến xe An Sương, đi tiếp theo quốc lộ 22 đến Củ Chi và kết thúc ở khu đô thị Tây Bắc.
Tuyến sẽ có 42 nhà ga, trong đó có khoảng 16 nhà ga ngầm và hơn 10 nhà ga trên cao. Tuy nhiên, trong 42 nhà ga, hiện chỉ mới có 26 nhà ga được quy hoạch còn 16 nhà ga còn lại vẫn chưa được đưa vào bản vẽ.
Depot của tuyến số 2 Khu đô thị Tây Bắc - Thủ Thiêm được đặt tại phường Tân Thới Nhất, quận 12 có diện tích khoảng 25,47 ha. Hiện vẫn chưa được xây dựng.
Tuyến 5: Bến xe Cần Giuộc mới – Cầu Sài Gòn[sửa | sửa mã nguồn]
Tuyến metro thứ 5 được phân kỳ đầu tư 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 lộ trình từ Ngã tư Bảy Hiền - Cầu Sài Gòn dài 8,9 km. Trong đó gần 7 km là đi ngầm qua 7 ga dừng. Giai đoạn 2 là từ Ngã tư Bảy Hiền về Bến xe Cần Giuộc mới (huyện Bình Chánh) dài 14,5 km, vẫn đang tìm vốn trong khi chờ UBND TP thông qua hồ sơ thiết kế cơ sở để bắt đầu cắm mốc ngoài thực địa.
Vốn[sửa | sửa mã nguồn]
Tổng mức đầu tư khoảng 1.1 tỷ Euro, được tài trợ bằng nguồn vốn ODA của Ngân hàng ADB (530 triệu Euro), Ngân hàng EIB (150 triệu Euro) và Chính phủ Vương quốc Tây Ban Nha (200 triệu Euro).
Tuyến metro số 5 giai đoạn I có mức vốn sau khi điều chỉnh là 4.650 tỷ đồng/km (tương đương 214,82 triệu USD/km) là khá cao so với các dự án metro tương tự.[3]
Hướng tuyến[sửa | sửa mã nguồn]
Nhà ga đầu là ga Tân Cảng đi theo đường Điện Biên Phủ đến ngã tư Hàng Xanh thì đi theo đường Bạch Đằng tới Phan Văn Lưu, Hoàng Văn Thụ, Lý Thường Kiệt tuyến metro sẽ đi qua kênh Tàu Hủ rồi qua kênh Đôi theo quốc lộ 50 đến xã Đa Phước và dừng lại ở ga Bến xe Cần Giuộc mới.
Nhà ga[sửa | sửa mã nguồn]
Tuyến số 5 có 20 nhà ga và 1 ga Depot.
Khu vực Depot[sửa | sửa mã nguồn]
Ga Depot của tuyến số 5 sẽ được đặt tại xã Đa Phước, huyện Bình Chánh với tổng diện tích là khoảng 20 ha.
Kế hoạch xây dựng[sửa | sửa mã nguồn]
Các tuyến Metro[sửa | sửa mã nguồn]
Tuyến 3A: Bến Thành – Tân Kiên[sửa | sửa mã nguồn]
Có tổng chiều dài là 19,8 km và 17 nhà ga.
Dự kiến tuyến số 3A sẽ được kết nối với thành phố Tân An từ ga Depot Tân Kiên.
Tuyến 3B: Cộng Hòa - Hiệp Bình Phước[sửa | sửa mã nguồn]
Có chiều dài là 12,2 km và 11 nhà ga.
Dự kiến sẽ được kéo dài đến thành phố Thủ Dầu Một và kết nối với hệ thống đường sắt đô thị Bình Dương.
Tuyến 4: Thạnh Xuân - Hiệp Phước[sửa | sửa mã nguồn]
Có chiều dài toàn tuyến là 35,7 km và có 32 nhà ga.
Tuyến 4B: Gia Định - Lăng Cha Cả[sửa | sửa mã nguồn]
Được kết nối với Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất với chiều dài là 3,2 km và có 3 nhà.
Dự án được chia làm 2 giai đoạn.
- Giai đoạn 1: Công Viên Gia Định - Sân bay Tân Sơn Nhất
- Giai đoạn 2: Lăng Cha Cả - Sân bay Tân Sơn Nhất
Tuyến số 4B còn chia ra thêm một tuyến phụ từ Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất đến công viên Hoàng Văn Thụ là tuyến 4B1
Tuyến 6: Bà Quẹo - Phú Lâm[sửa | sửa mã nguồn]
Chủ yếu chạy theo trục đường Lũy Bán Bích, có chiều dài 6,8 km và 7 nhà ga.
Tuyến Tramway và Monorail[sửa | sửa mã nguồn]
Tuyến Tramway số 1[sửa | sửa mã nguồn]
Bắt đầu từ ga Ba Son (Tuyến 1), đi dọc theo tuyến đường đại lộ Đông - Tây (Võ Văn Kiệt) và kết thúc tại Depot Bến xe Miền Tây
Tuyến Tramway số 1 có chiều dài là 12,8 km và hoàn toàn đi trên mặt đất.
Tuyến này có 6 ga chính và 17 bến khách, 1 Depot đặt tại phường An Lạc, quận Bình Tân rộng 2,1 ha
Tuyến Monorail số 2[sửa | sửa mã nguồn]
Thông tin chung[sửa | sửa mã nguồn]
Tuyến Monorail số 2 với tổng chiều dài đi trên cao khoảng 27,2 km được Thủ tướng Chính phủ đưa vào danh mục dự án quốc gia kêu gọi đầu tư tới năm 2020 theo Quyết định số 631/QĐ-TTg ngày 29 tháng 4 năm 2014.
Hướng tuyến: Quốc lộ 50 - Nguyễn Văn Linh - Trần Não - Xuân Thủy - Khu đô thị Bình Quới.
Depot Phong Phú có diện tích khoảng 10,1ha đặt tại xã Phong Phú, huyện Bình Chánh.
Tình hình[sửa | sửa mã nguồn]
Ngày 22 tháng 5 năm 2017, UBND Thành phố Hồ Chí Minh và Chính quyền Thành phố Busan, Hàn Quốc đã ký bản ghi nhớ về dự án đầu tư xây dựng tuyến Monorail số 2 trong chuyến công tác ở Hàn Quốc của Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Thành Phong. Theo đó, hai bên thống nhất thực hiện Nghiên cứu tiền khả thi dự án xây dựng tuyến Monorail số 2 với sự tài trợ của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc.
Dự kiến triển khai nghiên cứu từ tháng 6/2019 đến tháng 5/2020 với giá trị tài trợ là 2,04 triệu USD.
Tuyến Monorail số 2 dự kiến áp dụng hệ thống K-AGT (Korea-Automated Guideway Transit)
+ K-AGT sử dụng bánh lốp, chạy hoàn toàn bằng điện và không có người lái.
+ Năng lực vận chuyển: 6 toa, 316 hành khách.
+ Tốc độ vận hành: 30-70 Km/h [4]
Tuyến Monorail số 3[sửa | sửa mã nguồn]
Hướng tuyến: Ngã tư (Phan Văn Trị – Nguyễn Oanh) – Phan Văn Trị – Quang Trung – Công viên phần mềm Quang Trung – Tô Ký –Ga Tân Chánh Hiệp.
Depot tại phường Tân Chánh Hiệp, quận 12 với diện tích 9,15 ha.
Tổng chiều dài: 16,5 km.
Tổng mức đầu tư (ước tính): 400 triệu USD.
Hình thức đầu tư dự kiến: ODA, PPP… (đã được đăng ký danh mục dự án Quốc gia kêu gọi đầu tư nước ngoài tới năm 2020 theo quyết định 631/QĐ-TTg ngày 29/04/14)
Tình hình thực hiện: Đang chuẩn bị lập Báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi.
Thông số kỹ thuật[sửa | sửa mã nguồn]
- Chiều dài sân ga: 125 m
- Khoảng cách trung bình giữa các ga 700 - 1.300 m
- Tốc độ vận hành: 80 km/h
- Thời gian giữa hai chuyến: 4 phút (2 phút vào giờ cao điểm)
- Khổ đường ray: 1.435 mm
- Độ rộng tàu: 3 m
Đề xuất năm 2009[sửa | sửa mã nguồn]
| Tuyến đường | Chiều dài (km) | Số nhà ga | Đặc điểm | Lộ trình |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 19,7 (2,6 ngầm và 17,1 trên cao) | 14 (3 ngầm, 11 trên cao) | ngầm và trên cao | Bến Thành - Suối Tiên |
| 2 | Gđ1: 11,3 (9,5 ngầm và 1,8 trên cao)
Gđ2: 7.7 |
Gđ1: 11 (10 ngầm, 1 trên cao)
Gđ2: |
ngầm và trên cao | Gđ1: Bến Thành - Tham Lương |
| 3A | Gđ1: 9.7 (ngầm)
Gđ2: 6.5 |
Gđ1: 10 ngầm
Gđ2: |
ngầm và trên cao | Gđ1: Bến Thành - Bx Miền Tây
Gđ2: Bx Miền Tây - Tân Kiên |
| 3B | 12,1 (9,1 ngầm và 3 trên cao). | 10 (8 ngầm, 2 trên cao) | ngầm và trên cao | Ngã 6 Cộng Hòa - Hiệp Bình Phước |
| 4A | 24 (19 ngầm và 5 trên cao) | 20 (15 ngầm, 5 trên cao) | ngầm và trên cao | Thạnh Xuân (Quận 12) - Nguyễn Văn Linh (Quận 7) |
| 4B | 5.2 | ngầm | Công Viên Gia Định - Sân bay Tân Sơn Nhất - Lăng Cha Cả | |
| 5 | Gđ1: 8.9 (ngầm)
Gđ2: 14,8 (7,4 ngầm và 7,4 trên cao) |
Gđ1: 9 (8 ngầm, 1 trên cao)
Gđ2: 13 (7ngầm, 6 trên cao) |
ngầm và trên cao | Ngã 4 Bảy Hiền – Cầu Sài Gòn
Ngã 4 Bảy Hiền – Bx Cần Giuộc mới |
| 6 | 6.7 (ngầm) | 7 ngầm | ngầm | Trường Chinh - Vòng xoay Phú Lâm |
Đề xuất năm 2007[sửa | sửa mã nguồn]
| Tuyến đường | Chiều dài (km) | Số nhà ga | Đặc điểm | Lộ trình |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 19,7 | 14 | ngầm và trên cao | Bến Thành - Suối Tiên |
| 2 | 11,3 | 11 | ngầm và trên cao | Bến Thành - Tham Lương |
| 3 | 10,4 | -- | ngầm | Bến Thành - Bình Tân |
| 4 | 16 | -- | ngầm | Lăng Cha Cả - Công viên Văn Thánh |
| 5 | 17 | -- | ngầm và trên cao | Thủ Thiêm - Cần Giuộc |
| 6 | 6 | -- | ngầm | Bà Quẹo - Phú Lâm |
Đề xuất ban đầu năm 2001[sửa | sửa mã nguồn]
| Tuyến đường | Chiều dài (km) | Số nhà ga |
|---|---|---|
| Tây Bắc - Đông Nam | 46,86 | 44 |
| Vành đai trong | 43,14 | 45 |
| Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất | 9,3 | 9 |
| Hòa Hưng - Xa lộ Hà Nội - Khu đô thị mới Thủ Thiêm | 21 | 18 |
| Chợ Bến Thành - Quận 2 - Quận 9 - Thủ Đức | 27,5 | 18 |
| Biên Hòa - Bình Chánh - Hòa Hưng | 46 | 42 |
Sự cố xây dựng[sửa | sửa mã nguồn]
Từ tháng 9/2014 - tháng 1/2015, tại hạng mục thi công cọc khoan nhồi của gói thầu số 2, đã có 4 cọc để xảy ra sự cố như để rơi lồng thép, trồi lòng thép, sai lệch vị trí tim cọc 0,5m trong khi thi công cọc khoan.
Vào khoảng 14h15 ngày 30/1/2016, chiếc xe cần cẩu nặng hàng chục tấn mang biển số 50LA-2135 đang đưa các khối đá bê tông lớn để thử tải tuyến đường sắt đô thị Bến Thành - Suối Tiên đã bất ngờ mất thăng bằng rồi đổ sập xuống. Sự cố khiến người điều khiển cần cẩu bị thương phải nhập viện cấp cứu[5]
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a ă “Bản đồ Ho Chi Minh City Metro”.
- ^ “Tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên bây giờ ra sao?”.
- ^ http://cafef.vn/tay-ban-nha-ho-tro-nguon-von-dau-tu-tuyen-metro-so-5-tai-tphcm-20180125153918617.chn%7Ctitle= Tây Ban Nha hỗ trợ nguồn vốn đầu tư tuyến metro số 5 tại TP.HCM
- ^ “Tuyến monorail số 2”.
- ^ https://news.zing.vn/sap-can-cau-thi-cong-tuyen-metro-tphcm-post623432.html%7Ctitle= Sập cần cẩu thi công tuyến metro TPHCM
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
 |
Wikimedia Commons có thư viện hình ảnh và phương tiện truyền tải về Dự án đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh |
- HCM Metro (tiếng Anh)
- Vnexpress: 3 năm nữa TP HCM có tàu điện ngầm
- Đường sắt đô thị đã làm đến đâu? - báo Tuổi Trẻ ngày 5/5/2007
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
