Đồng(I) sulfat

Đồng(I) sulfat
Tên khác	Cuprơ sunfat Đicopper sunfat Đồng(I) sunfat(VI) Cuprơ sunfat(VI) Đicopper sunfat(VI) Cuprum(I) sunfat Cuprum(I) sunfat(VI) Đicuprum sunfat Đicuprum sunfat(VI) …
Nhận dạng
Số CAS	17599-81-4
PubChem	134737
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ [O-]S(=O)(=O)[O-].[Cu+].[Cu+]
InChI	đầy đủ 1/2Cu.H2O4S/c;;1-5(2,3)4/h;;(H2,1,2,3,4)/q2*+1;/p-2
ChemSpider	118749
Thuộc tính
Công thức phân tử	Cu2SO4
Khối lượng mol	223,1556 g/mol
Bề ngoài	chất rắn màu lam nhạt
Khối lượng riêng	3,6 g/cm³
Điểm nóng chảy	110 °C (383 K; 230 °F)
Điểm sôi	phân hủy
Độ hòa tan trong nước	tan
Độ hòa tan	tạo phức với amonia, thiourê
Cấu trúc
Nhóm không gian	Fddd
Hằng số mạng	a = 474,8 pm, b = 1396 pm, c = 1086 pm
Các hợp chất liên quan
Anion khác	Đồng(I) sunfit
Cation khác	Đồng(II) sunfat
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). Tham khảo hộp thông tin

Đồng(I) sunfat là một hợp chất vô cơ với công thức hóa học Cu₂SO₄ và có khối lượng mol là 223,1556 g/mol. Nó là một hợp chất không ổn định vì oxit-axit nói chung là không ổn định và thường thấy trong trạng thái CuSO₄. Nó có màu lam nhạt ở nhiệt độ phòng và hòa tan trong nước. Do tính ổn định thấp của hợp chất nên hiện nay nó không có nhiều ứng dụng cho đến nay.

Điều chế

Đồng(I) sunfat khan có thể được điều chế ở độ tinh khiết khoảng 75% do hoạt động của đimetyl sunfat trên đồng(I) oxit theo phương trình:

${\ce {Cu2O + (CH3O)2SO2 -> Cu2SO4 + (CH3)2O}}$

Chất này khá ổn định trong không khí khô ở nhiệt độ phòng nhưng phân hủy nhanh chóng khi có sự ẩm ướt hoặc khi đun nóng. Do sự không ổn định của chất, chất bắt đầu phân hủy khi đun nóng theo phương trình:

${\ce {Cu2SO4 ->[{\ce {H2O}}] Cu + CuSO4}}$

Ở nhiệt độ khoảng 300 ℃, không có Cu₂SO₄ nào tồn tại vì cấu trúc không ổn định.

Nó cũng có thể được điều chế bằng cách cho đồng(II) sunfat với một tác nhân khử như dung dịch natri bisunfit hoặc natri thiosunfat để khử Cu²⁺ thành Cu⁺. Điều này rõ ràng là dễ nhận thấy vì CuSO₄ màu xanh sẽ bắt đầu trở nên không màu khi ion cuprơ được hình thành.

Cấu trúc

Cu₂SO₄ kết tinh trong nhóm không gian ảo Fddd với các hằng số mạng a = 474,8, b = 1396, và c = 1086 pm, Z = 8, D_x = 4,12 g.cm⁻³. Cấu trúc được hình thành bởi xu hướng Cu(I) tạo thành hai liên kết collinear sp với các nguyên tử oxy tạo nên các liên kết O–Cu–O với độ dài liên kết O–Cu khoảng 196 pm. Do tính chất liên kết của kim loại Cu(I) cấu trúc được chế tạo từ các lớp của thành phần Cu₂SO₄. Do sự mất chỉ có một điện tử và tính chất liên kết của đồng(I) nên cấu trúc được hình thành từ bốn nguyên tử oxy của mỗi nhóm sunfat liên kết với bốn nhóm sunfat khác của cùng một lớp thông qua cầu nối O–Cu–O đối xứng. Cấu trúc của Cu₂SO₄ được xây dựng như một hệ quả của sự hình thành các cây cầu hydro O–H–O không đối xứng. Do tính chất không ổn định của nó rất khó để có được một cấu trúc 3D chính xác, nhưng cấu trúc này lần đầu tiên được nghiên cứu thành công vào năm 1987 bởi Berthold, Born, và Wartchow.

Ứng dụng

Đồng(I) sunfat hiện nay vẫn chưa được sử dụng phổ biến do các vấn đề về tính ổn định. Tuy nhiên, đồng(II) sunfat phổ biến hơn, nó có nhiều ứng dụng hiện nay từ sản xuất thuốc diệt nấm và thuốc trừ sâu, kích thích tăng trưởng trong nông nghiệp, khử trùng đất, khử trùng, chất bảo quản, khử trùng, dược phẩm, phòng bệnh, bảo vệ khuôn mẫu, làm sạch khí và màu, dệt may, y tế công cộng và y học, nông nghiệp, và hóa học.

Hợp chất khác

Cu₂SO₄ còn tạo một số hợp chất với NH₃, như Cu₂SO₄·4NH₃ khan là chất rắn màu trắng, monohydrat của nó là tinh thể không màu.

Cu₂SO₄ còn tạo một số hợp chất với CS(NH₂)₂, như Cu₂SO₄·6CS(NH₂)₂·H₂O là tinh thể không màu, ký hiệu Pearson aP64,2, các hằng số a = 1,1079 nm, b = 1,1262 nm, c = 1,2195 nm, α = 64,843°, β = 76,119°, γ = 66,059°, D = 1,85 g/cm³.