Khu đặc biệt (Tokyo)

Khu đặc biệt của Tokyo 東京特別区
Khu Odaiba về đêm
Vị trí tại các vùng được đánh dấu xanh
Khu đặc biệt của Tokyo
Country	Nhật Bản
Đảo	Honshu
Vùng	Kantō
Tỉnh	Tokyo
Diện tích
• 23 quận đặc biệt	619 km2 (239 mi2)
Dân số (1 tháng 10 năm 2016)
• 23 quận đặc biệt	9,375,104
• Mật độ	15,146/km2 (39,23/mi2)
Mã điện thoại	3

Phân cấp hành chính Nhật Bản
Cấp tỉnh
Tỉnh (都道府県 todōfuken)
Phân tỉnh
Cấp phó tỉnh (支庁 shichō) (, Cấp phó tỉnh (支庁 shichō)) Huyện (郡 gun) (, Huyện (郡 gun))
Cấp hạt
Đô thị quốc gia (政令指定都市 seirei-shitei-toshi) (, Đô thị quốc gia (政令指定都市 seirei-shitei-toshi)) Thành phố trung tâm (中核市 chūkaku-shi) (, Thành phố trung tâm (中核市 chūkaku-shi)) Thành phố đặc biệt (特例市 tokurei-shi) (, Thành phố đặc biệt (特例市 tokurei-shi)) Thành phố (市 shi) (, Thành phố (市 shi)) Quận đặc biệt của Tokyo (特別区 tokubetsu-ku) (, Quận đặc biệt của Tokyo (特別区 tokubetsu-ku)) Thị trấn (町 chō, machi) (, Thị trấn (町 chō, machi)) Làng (村 son, mura) (, Làng (村 son, mura))
Phân hạt
Quận (区 ku) (, Quận (区 ku))

Các Khu đặc biệt của Tokyo (東京都区部 ^{(Đông Kinh đô khu bộ)}, Tōkyō-to ku bu) là một bộ gồm 23 khu đặc biệt nằm ở phía đông của thủ đô Tokyo, Nhật Bản. Căn cứ theo pháp luật, khu đặc biệt thuộc đơn vị hành chính cấp 3 của Nhật Bản, nhưng giữa khu đặc biệt và đơn vị hành chính cấp một "đô" (tức toàn bộ Tokyo) không có cơ quan trung gian như huyện hoặc thành phố.

Khái quát

Vùng màu vàng chỉ vị trí của các khu bộ trong Tokyo

Các khu đặc biệt của Tokyo là những đơn vị hành chính thực quyền, có cơ cấu hoạt động giám sát và chấp chính. Chúng được gọi là khu đặc biệt (特別区 ^{(Đặc biệt khu)}, Tokubetsu-ku) hay đặc khu để phân biệt với các khu bình thường nhưng lại không phải là đơn vị hành chính thực sự thường thấy ở các thành phố cấp quốc gia ở Nhật. Trong Luật Tự trị Địa phương của Nhật Bản, các khu này được gọi là "khu của thủ đô". Cư dân Tokyo coi mỗi khu này như là một thành phố riêng. Người nước ngoài dùng từ tiếng Anh ward để chỉ các khu này, song trụ sở chính quyền khu (区役所 ^{(Khu dịch sở)}, Ku-yakusho) vẫn được gọi là city hall, tức tòa thị sảnh.

Các khu đặc biệt tập trung ở phía Đông của Tokyo. Tính đến ngày 1 tháng 12 năm 2006, tổng dân số của cả 23 khu lên tới trên 8,5 triệu người, với diện tích bao gồm 621,49 km².

Hành chính

Tuy cùng cấp hạt, nhưng chính quyền của các khu đặc biệt được trao nhiều chức năng hành chính hơn so với các thị trấn và xã, nhưng kém hơn so với các thành phố. Vài điểm tiêu biểu là khu đặc biệt không đảm nhiệm dịch vụ cung ứng nước sạch, điều hành cống rãnh hay cứu hỏa.

Từ năm 1947 đến 1952, khu trưởng - người đứng đầu chính quyền các khu đặc biệt - là do chính quyền đô Tokyo bổ nhiệm. Tuy nhiên, từ năm 1952 trở đi, khu trưởng là do cư dân trong khu bầu lên.

Danh sách các khu đặc biệt của Tokyo

Bản đồ 23 quận đặc biệt của Tokyo

Thứ tự	Cờ hiệu	Tên	Hán tự	Dân số (10/2016)	Mật độ (/km²)	Diện tích (km²)	Các phường chính
01		Chiyoda	千代田区 (Thiên Đại Điền khu)	0059,441	05,100	011.66	Nagatachō (Vĩnh Điền) Marunouchi (Hoàn Nội) Akihabara (Thu Diệp Nguyên) Yūrakuchō (Hữu Lạc Đinh) Kanda (Thần Điền)
02		Chūō	中央区 (Trung Ương khu)	0147,620	14,460	010.21	Nihonbashi (Nhật Bản Kiều) Kyobashi (Kinh Kiều) Ginza (Ngân Toạ) Tsukiji (Trúc Địa)
03		Minato	港区 (Cảng khu)	0248,071	12,180	020.37	Odaiba (Đài Trường) Shinbashi (Tân Kiều) Mita (Tam Điền) Roppongi (Lục Bản Mộc) Aoyama (Thanh Sơn)
04		Shinjuku	新宿区 (Tân Túc khu)	0339,211	18,620	018.22	Shinjuku (Tân Túc) Ōkubo (Đại Cửu Bảo) Kagurazaka (Thần Lạc Phản) Yotsuya (Tứ Cốc)
05		Bunkyō	文京区 (Văn Kinh khu)	0223,389	19,790	011.29	Hongō (Bản Hương) Yayoi (Di Sinh) Yushima (Thang Đảo) Nezu (Căn Tân)
06		Taitō	台東区 (Đài Đông khu)	0200,486	19,830	010.11	Ueno (Thượng Dã) Asakusa (Thiển Thảo)
07		Sumida	墨田区 (Mặc Điền khu)	0260,358	18,910	013.77	Kinshichō (Cẩm Mịch Đinh) Ryōgoku (Lưỡng Quốc)
08		Kōtō	江東区 (Giang Đông khu)	0502,579	12,510	040.16	Ariake (Hữu Minh) Kiba (Mộc Trường)
09		Shinagawa	品川区 (Phẩm Xuyên khu)	0392,492	17,180	022.84	Shinagawa (Phẩm Xuyên) Gotanda (Ngũ Phản Điền) Ōsaki (Đại Khi)
10		Meguro	目黒区 (Mục Hắc khu)	0280,283	19,110	014.67	Meguro (Mục Hắc) Nakameguro (Trung Mục Hắc)
11		OtaŌta	大田区 (Đại Điền khu)	0722,608	11,910	060.66	Ōmori (Đại Sâm) Haneda (Vũ Điền)
12		Setagaya	世田谷区 (Thế Điền Cốc khu)	0910,868	15,690	058.05	Setagaya (Thế Điền Cốc) Shimokitazawa (Hạ Bắc Rạch)
13		Shibuya	渋谷区 (Sáp Cốc khu)	0227,850	15,080	015.11	Shibuya (Sáp Cốc) Ebisu (Huệ Bỉ Thọ) Harajuku (Nguyên Túc) Yoyogi (Đại Đại Mộc)
14		Nakano	中野区 (Trung Dã khu)	0332,902	21,350	015.59	Nakano (Trung Dã)
15		Suginami	杉並区 (Sam Tịnh khu)	0570,483	16,750	034.06	Kōenji (Cao Viên Tự) Ogikubo (Địch Oa)
16		Toshima	豊島区 (Phong Đảo khu)	0294,673	22,650	013.01	Ikebukuro (Trì Đại) Komagome (Câu Vu) Sugamo (Sào Áp)
17		Kita	北区 (Bắc khu)	0345,063	16,740	020.61	Akabane (Xích Vũ) Ōji (Vương Tử) Tabata (Điền Đoan)
18		Arakawa	荒川区 (Hoang Xuyên khu)	0213,648	21,030	010.16	Machiya (Đinh Ốc) Nippori (Nhật Mộ Lý) Minamisenju (Nam Thiên Trú)
19		Itabashi	板橋区 (Phản Kiều khu)	0569,225	17,670	032.22	Itabashi (Phản Kiều) Takashimadaira (Cao Đảo Bình)
20		Nerima	練馬区 (Luyện Mã khu)	0726,748	15,120	048.08	Nerima (Luyện Mã) Hikarigaoka (Quang Khâu)
21		Adachi	足立区 (Túc Lập khu)	0674,067	12,660	053.25	Ayase (Lăng Lai) Kitasenju (Bắc Thiên Trú)
22		Katsushika	葛飾区 (Cát Sức khu)	0447,140	12,850	034.80	Tateishi (Lập Thạch) Aoto (Thanh Chỉ)
23		Edogawa	江戸川区 (Giang Hộ Xuyên khu)	0685,899	13,750	049.90	Kasai (Cát Tây) Koiwa (Tiểu Nham)
Tổng cộng				9,375,104	15,146	619

Liên kết ngoài

• Tokyo Metropolitan Government explanation of special wards
• Tokyo Metropolitan Government statistics (tiếng Nhật)
• Association of special ward mayors (tokubetsu-kuchōkai) (tiếng Nhật)
• Association of special ward assembly presidents (tokubetsu-kugikai gichōkai) (tiếng Nhật)
• "Japan's Evolving Nested Municipal Hierarchy: The Race for Local Power in the 2000s," by A.J. Jacobs at Urban Studies Research, Vol. 2011 (2011); doi:10.1155/2011/692764
• Historical Development of Japanese Local Governance Lưu trữ 2013-06-12 tại Wayback Machine
• "Large City System of Japan"; graphic shows special wards of Tokyo compared with other Japanese city types at p. 1 [PDF 7 of 40]
• Text of the Local Government Law Lưu trữ 2019-09-17 tại Wayback Machine (tiếng Nhật)