Xem mã nguồn của Tennessee

{{Infobox U.S. state
| name = Tennessee
| official_name = Tiểu bang Tennessee
| native_name = {{native name|chr|ᏔᎾᏏ|italics=off}} <br />''Tanasi''
| image_flag = Flag of Tennessee.svg
| image_seal = Seal of Tennessee.svg
| image_map = Tennessee in United States.svg
| nickname = Tiểu bang tình nguyện<ref name="nicknameadopt">{{chú thích báo |title=Tennessee adopts 'The Volunteer State' as official nickname |url=https://www.newschannel5.com/news/tennessee-adopts-the-volunteer-state-as-official-nickname |access-date=October 5, 2020 |publisher=[[WTVF-TV]] |location=Nashville |agency=[[Associated Press]] |date=February 10, 2020}}</ref>
| motto = Nông nghiệp và Thương mại
| anthem = [[List of Tennessee state symbols#State songs|Nine songs]]
| Former = Lãnh thổ Tây Nam
| seat = [[Nashville, Tennessee|Nashville]]<ref name=commercialappeal0517/>
| LargestCity = capital<!--Set this to "capital" if the capital and the largest city are the same.-->
| OfficialLang = [[tiếng Anh]]
| Languages = Ngôn ngữ nói ở nhà<ref name="StatisticalAtlas">{{chú thích web |title=Languages in Tennessee (State) |url=https://statisticalatlas.com/state/Tennessee/Languages |url-status=live |work=Statistical Atlas |access-date=August 6, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190428174143/https://statisticalatlas.com/state/Tennessee/Languages |archive-date=April 28, 2019}}</ref>
* [[tiếng Anh]]: 94.6%
* [[tiếng Tây Ban Nha]]: 3.9%
* Khác: 1.5%
| population_demonym = [[Danh sách tên quỷ cho các tiểu bang và vùng lãnh thổ của Hoa Kỳ|Tennessean]] <br />[[Danh sách tên quỷ cho các tiểu bang và vùng lãnh thổ của Hoa Kỳ|Big Bender]] (cổ xưa) <br />[[Danh sách tên quỷ cho các tiểu bang và vùng lãnh thổ của Hoa Kỳ|Tình nguyện]] (ý nghĩa lịch sử)
| LargestMetro = [[Vùng đô thị Nashville|Nashville]]
| Governor = {{nowrap|[[Bill Lee (chính trị gia Tennessee)|Bill Lee]] ([[Đảng Cộng hòa (Hoa Kỳ)|R]])}}
| Lieutenant Governor = {{nowrap|[[Randy McNally]] (R)}}
| Legislature = [[Nghị viện Tennessee|Đại hội đồng]]
| Upperhouse = [[Thượng viện Tennessee]]
| Lowerhouse = [[Hạ viện Tennessee]]
| Judiciary = [[Tòa án Tối cao Tennessee]]
| Senators = {{nowrap|[[Marsha Blackburn]] (R)}} <br />{{nowrap|[[Bill Hagerty]] (R)}}
| Representative = 8 Đảng Cộng hòa <br />1 [[Đảng Dân chủ (Hoa Kỳ)|Dân chủ]]
| postal_code = TN
| TradAbbreviation = Tenn.
| area_rank = 36th
| area_total_sq_mi = 42,143
| area_total_km2 = 109,247
| area_land_sq_mi = 41,217
| area_land_km2 = 106,846
| area_water_sq_mi = 926
| area_water_km2 = 2,401
| area_water_percent = 2.2
| population_as_of = 2020
| population_rank = 16th
| 2010Pop = 6,916,897<ref name="PopEstUS">{{chú thích web |title=QuickFacts Tennessee; United States |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/TN,US/PST045219 |url-status=live |website=quickfacts.census.gov |publisher=[[United States Census Bureau]], Population Division |date=February 6, 2019 |access-date=February 6, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190202182715/https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/TN,US/PST045219 |archive-date=February 2, 2019}}</ref>
| population_density_rank = 20th
| 2010DensityUS = 167.8
| 2010Density = 64.8
| MedianHouseholdIncome = $54,833<ref name=kaiser>{{chú thích web |url=http://kff.org/other/state-indicator/median-annual-income/?currentTimeframe=0 |title=Median Annual Household Income |publisher=The Henry J. Kaiser Family Foundation |year=2017 |access-date=April 16, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161220091007/http://kff.org/other/state-indicator/median-annual-income/?currentTimeframe=0 |archive-date=December 20, 2016 |url-status=dead}}</ref>
| IncomeRank = [[List of U.S. states and territories by income#States and territories ranked by median household income|42nd]]
| AdmittanceOrder = 16th
| AdmittanceDate = {{start date and age|June 1, 1796|md=y}}
| timezone1 = [[Múi giờ miền Đông (Bắc Mỹ)|Miền Đông]]
| utc_offset1 = −05:00
| timezone1_DST = [[Múi giờ miền Đông (Bắc Mỹ)|EDT]]
| utc_offset1_DST = −04:00
| timezone1_location = [[Đông Tennessee]]
| timezone2 = [[Múi giờ miền Trung (Bắc Mỹ)|Miền Trung]]
| utc_offset2 = −06:00
| timezone2_DST = [[Múi giờ miền Trung (Bắc Mỹ)|CDT]]
| utc_offset2_DST = −05:00
| timezone2_location = [[Trung Tennessee|Trung]] và [[Tây Tennessee|Tây]]
| Latitude = 34°59′ N to 36°41′ N
| Longitude = 81°39′ W to 90°19′ W
| width_mi = 120
| width_km = 195
| length_mi = 440
| length_km = 710
| elevation_max_point = [[Clingmans Dome]]<ref name=USGS>{{chú thích web |url=http://egsc.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html |title=Elevations and Distances in the United States |publisher=[[United States Geological Survey]] |year=2001 |access-date=October 24, 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111015012701/http://egsc.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html |archive-date=October 15, 2011}}</ref>{{efn|name=NAVD88|Elevation adjusted to [[North American Vertical Datum of 1988]]}}
| elevation_max_ft = 6,643
| elevation_max_m = 2025
| elevation_ft = 900
| elevation_m = 270
| elevation_min_point = [[Sông Mississippi]] at {{nobreak|[[Mississippi]] border}}<ref name=USGS />{{efn|name=NAVD88}}
| elevation_min_ft = 178
| elevation_min_m = 54
| iso_code = US-TN

| website = www.tn.gov
}}{{Infobox region symbols|country=United States
<!--Sources: http://www.tn.gov/state-symbols.html, http://www.tn.gov/sos/symbols/symbols.htm, http://www.netstate.com/states/symb/tn_symb.htm-->
|state = Tennessee
|image_flag = Flag of Tennessee.svg
|image_flag_size = 175px
|image_seal = Seal of Tennessee.svg
|amphibian = [[Gyrinophilus palleucus|kỳ nhông hang Tennessee]]
|bird = [[Mimus polyglottos|Chim nhại phương Bắc]] <br />[[Cút Virginia|Chim cút trắng]]
|butterfly = [[Eurytides marcellus|Đuôi én ngựa vằn]]
|crustacean =
|fish = [[Cá nheo Mỹ]] <br />[[Micropterus dolomieu|Cá vược miệng nhỏ]]<!--changed from Largemouth in 2005-->
|flower = [[Chi Diên vĩ|Diên vĩ]] <br />[[Chi Lạc tiên|Hoa Lạc tiên]] <br />[[Echinacea tennesseensis|Cúc đại Tennessee]]
|insect = [[Đom đóm]] <br />[[Bọ rùa]] <br />[[Ong mật]]
|mammal = [[Ngựa Tennessee]] <br />[[Gấu mèo]]
|reptile = [[Rùa hộp phương Đông]]
|tree = [[Liriodendron tulipifera|Tulip poplar]] <br />[[Juniperus virginiana|Eastern red cedar]]
|beverage = [[Sữa]]
|dance = [[Square dance]]
|firearm = [[Barrett M82]]
|food = [[Cà chua]]
|fossil = ''[[Trigoniidae|Pterotrigonia (Scabrotrigonia) thoracica]]''
|gemstone = [[Pearl|Tennessee River pearl]]
|mineral = [[Mã não]]
|poem = "Ôi Tennessee, Tennessee của tôi" của [[William P. Lawrence|William Lawrence]]
|rock = [[Cẩm thạch Tennessee|Đá vôi]]
|slogan = "Tennessee—Mỹ tốt nhất"
|tartan = [https://sos.tn.gov/products/state-tartan Tennessee State Tartan]
|image_route = Tennessee 1.svg
|image_quarter = 2002 TN Proof.png
|quarter_release_date = 2002
}}
'''Tennessee''' ({{IPAc-en|audio=en-us-Tennessee.ogg|ˌ|t|ɛ|n|ᵻ|ˈ|s|iː}} {{respell|TEN|ih|SEE}}, {{IPAc-en|local|ˈ|t|ɛ|n|ᵻ|s|i}} {{respell|TEN|iss|ee}}),<ref>{{chú thích web |url=https://www.collinsdictionary.com/us/dictionary/english/tennessee |title=Definition of 'Tennessee' |work=Webster's New World College Dictionary |publisher=Houghton Mifflin Harcourt |via=[[Collins English Dictionary]] |edition=4th |date=2010 |access-date=July 2, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180703022005/https://www.collinsdictionary.com/us/dictionary/english/tennessee |archive-date=July 3, 2018 |url-status=live}}</ref><ref>{{chú thích web |url=https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/us/definition/american_english/tennessee |title=Tennessee |work=Oxford Advanced American Dictionary |publisher=Oxford University Press |date=2018 |access-date=July 2, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180703021851/https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/us/definition/american_english/tennessee |archive-date=July 3, 2018 |url-status=live}}</ref><ref name="EPD">{{Cite EPD|18|Tennessee|page=488|url=https://books.google.com/books?id=KQXL_uRxUN4C&pg=PA488}}</ref> tên chính thức là '''Tiểu bang Tennessee''', là một bang [[Quốc gia nội lục|không giáp biển]] ở khu vực Đông Nam của [[Hoa Kỳ]]. Tennessee là bang [[Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo diện tích|lớn thứ 36]] theo diện tích và [[Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo dân số|đông dân thứ 15]] trong số [[Tiểu bang Hoa Kỳ|50 bang]]. Nó giáp với [[Kentucky]] ở phía Bắc, [[Virginia]] ở phía Đông Bắc, [[Bắc Carolina]] ở phía Đông, [[Georgia]], [[Alabama]] và [[Mississippi]] ở phía Nam, [[Arkansas]] ở phía Tây Nam và [[Missouri]] ở phía Tây Bắc. Tennessee được phân chia về mặt địa lý, văn hóa và pháp lý thành ba [[Đại phân khu Tennessee|Đại phân khu]] với tên gọi [[Đông Tennessee|Đông]], [[Trung Tennessee|Trung]] và [[Tây Tennessee]]. [[Nashville, Tennessee|Thành phố Nashville]] là thủ phủ và thành phố lớn nhất của bang, đồng thời là trung tâm của vùng đô thị lớn nhất. Các thành phố lớn khác bao gồm [[Memphis, Tennessee|Memphis]], [[Knoxville, Tennessee|Knoxville]], [[Chattanooga, Tennessee|Chattanooga]] và 
[[Clarksville, Tennessee|Clarksville]]. Dân số của Tennessee theo điều tra năm 2020 là khoảng 6,9 triệu người.<ref name="2017census">{{chú thích web |url=https://www.census.gov/data/tables/2019/demo/popest/total-cities-and-towns.html |title=City and Town Population Totals: 2010–2019 |website=2019 Population Estimates |publisher=[[United States Census Bureau]], Population Division |access-date=June 16, 2020}}</ref>

Tennessee bắt nguồn từ [[Hiệp hội Watauga]], một hiệp ước biên giới năm 1772 thường được coi là chính phủ hợp hiến đầu tiên ở phía Tây [[Dãy Appalachia]].{{sfn|Finger|2001|pp=46–47}} Tên của nó bắt nguồn từ "[[Tanasi]]", một thị trấn của [[người Cherokee]] ở phía Đông của tiểu bang đã tồn tại trước khi người Mỹ gốc Âu định cư đầu tiên.<ref>{{chú thích sách|last=Bales|first=Stephen Lyn|date=2007|title=Natural Histories: Stories from the Tennessee Valley|url=https://books.google.com/books?id=aIZmfXFGydwC|location=Knoxville, TN|publisher=University of Tennessee Press|pages=85–86|isbn=978-1572335615|via=Google Books}}</ref> Tennessee ban đầu là một phần của [[Bắc Carolina]], và sau đó là [[Lãnh thổ Tây Nam]], trước khi được gia nhập Liên minh với tư cách là tiểu bang thứ 16 vào ngày 1 tháng 6 năm 1796. Nó có biệt danh "Tiểu bang Tình nguyện" ngay từ đầu trong lịch sử do có truyền thống nghĩa vụ quân sự mạnh mẽ.<ref name=culturetrip>{{chú thích web |last=McCullough |first=Clay |title=Why Tennessee is Called the Volunteer State |url=https://theculturetrip.com/north-america/usa/tennessee/articles/why-tennessee-is-called-the-volunteer-state/ |publisher=Culture Trip |date=April 26, 2018 |access-date=January 28, 2021}}</ref> Là một [[Bang nô lệ và bang tự do|bang nô lệ]] cho đến [[Nội chiến Hoa Kỳ]], Tennessee bị chia rẽ về chính trị, với phần phía tây và phần giữa ủng hộ [[Liên minh miền Nam Hoa Kỳ|Liên minh miền Nam]] và vùng phía Đông nuôi dưỡng tình cảm ủng hộ [[Liên bang miền Bắc Hoa Kỳ|Liên minh]]. Kết quả là, Tennessee là tiểu bang cuối cùng ly khai và là tiểu bang đầu tiên được tái gia nhập Liên minh sau chiến tranh.<ref name=guide>{{chú thích web |url=http://www.usm.edu/armyrotc/Shiloh%20Staff%20Ride/TN%20Civil%20War%20Heritage%20Trail.pdf |title=Tennessee's Civil War Heritage Trail |publisher=The University of Southern Mississippi |access-date=November 25, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100326035703/http://www.usm.edu/armyrotc/Shiloh%20Staff%20Ride/TN%20Civil%20War%20Heritage%20Trail.pdf |archive-date=March 26, 2010}}</ref>

Trong thế kỷ 20, Tennessee đã chuyển đổi từ một xã hội chủ yếu là [[nông nghiệp]] sang một nền kinh tế đa dạng hơn. Điều này được hỗ trợ một phần bởi khoản đầu tư lớn của liên bang vào [[Tennessee Valley Authority]] (TVA) và [[Oak Ridge, Tennessee|thành phố Oak Ridge]], được thành lập trong [[Thế chiến II]] để đặt các cơ sở làm giàu [[uranium]] của [[Dự án Manhattan]] nhằm chế tạo những quả [[Lịch sử vũ khí hạt nhân|bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới]]. Sau chiến tranh, [[Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge]] trở thành một trung tâm nghiên cứu khoa học quan trọng. Vào năm 2016, [[Tennessine|nguyên tố tennessine]] mới phát hiện được đặt tên theo tên của tiểu bang, phần lớn là để ghi nhận vai trò của Oak Ridge, [[Đại học Vanderbilt]] và [[Đại học Tennessee]] trong việc khám phá ra nguyên tố này.<ref>{{chú thích báo |url=https://iupac.org/iupac-announces-the-names-of-the-elements-113-115-117-and-118/ |title=IUPAC Announces the Names of the Elements 113, 115, 117, and 118 |publisher=International Union of Pure and Applied Chemistry |date=November 30, 2016 |access-date=July 2, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180923084225/http://iupac.org/iupac-announces-the-names-of-the-elements-113-115-117-and-118/ |archive-date=September 23, 2018 |url-status=live}}</ref> Tennessee cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển nhiều hình thức âm nhạc đại chúng, bao gồm [[nhạc đồng quê]], [[Blues]], [[Rock and roll]], [[soul]] và [[nhạc Phúc âm]].

Tennessee có địa hình đa dạng, và từ đông sang tây, chứa đựng sự pha trộn của các đặc điểm văn hóa đặc trưng của [[Appalachia]], [[Thượng Nam Hoa Kỳ|Upland South]] và [[Thâm Nam Hoa Kỳ|Deep South]]. Dãy núi Blue Ridge dọc theo biên giới phía đông đạt đến một số độ cao cao nhất ở miền Đông [[Bắc Mỹ]] và [[Cao nguyên Cumberland]] có nhiều thung lũng và [[thác nước]] tuyệt đẹp. Phần trung tâm của bang được đánh dấu bằng nền đá gốc hang động và những ngọn đồi thoai thoải không đều, và những đồng bằng bằng phẳng, màu mỡ ở Tây Tennessee. Bang bị chia cắt hai lần bởi [[sông Tennessee]] và [[sông Mississippi]] tạo thành biên giới phía Tây. Nền kinh tế của nó bị chi phối bởi các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, âm nhạc, tài chính, ô tô, hóa chất, điện tử, du lịch, và gia súc, đậu nành, ngô, gia cầm và bông là những sản phẩm nông nghiệp chính của nó.<ref name=homeandfarm13>{{chú thích web |url=https://www.tnhomeandfarm.com/agriculture/tennessees-top-five/ |title=Tennessee's Top Five|last=Bertone|first=Rachel|date=November 20, 2013|website=Tennessee Home & Farm|publisher=Tennessee Farm Bureau|access-date=<!--2021-04-09-->}}</ref> [[Vườn quốc gia Dãy núi Great Smoky]] trở thành công viên quốc gia được ghé thăm nhiều nhất trên toàn quốc, nằm ở phía Đông Tennessee.<ref>{{chú thích web |url=http://www.nps.gov/grsm/index.htm |title=Great Smoky Mountains National Park |publisher=National Park Service |access-date=November 25, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091202145003/http://www.nps.gov/grsm/index.htm |archive-date=December 2, 2009 |url-status=dead}}</ref>

==Nguồn gốc tên gọi==
{{Chính|Tên của Tennessee}}

[[Tập tin:Timberlake-map-tanasi-1765.jpg|thumb|left|250px|alt=Drawing of Tanasi, Tennessee's namesake, by Henry Timberlake|Chi tiết về [[Tanasi]] (đánh vần là "Tennessee") trên [[:File:Draught of the Cherokee Country]]'' của [[Henry Timberlake]].jpg|Bản thảo của Cherokee Country]]

Tennessee lấy tên trực tiếp nhất từ thị trấn ''"[[Tanasi]]"'' của [[người Cherokee]] (hay "Tanase", trong âm tiết: ᏔᎾᏏ) ở [[Quận Monroe, Tennessee]] ngày nay, bên bờ sông Tanasi, nay được gọi là [[sông Tennessee nhỏ]]. Thị trấn này xuất hiện trên bản đồ của Anh vào đầu năm 1725. Năm 1567, [[Conquistador|nhà thám hiểm người Tây Ban Nha]] Thuyền trưởng [[Juan Pardo (nhà thám hiểm)|Juan Pardo]] và nhóm của ông bắt gặp một ngôi làng của [[Người Mỹ bản địa tại Hoa Kỳ|người Mỹ bản địa]] tên là "Tanasqui" trong khu vực khi đi vào đất liền từ [[Nam Carolina]] ngày nay; tuy nhiên, không biết liệu đây có phải là khu định cư giống như Tanasi hay không.{{efn|Recent research suggests that the town Pardo recorded was at the confluence of the [[Pigeon River (Tennessee–North Carolina)|Pigeon River]] and the [[French Broad River]], near modern-day [[Newport, Tennessee]].<ref name=hudson>{{chú thích sách |last=Hudson |first=Charles M. |author-link=Charles M. Hudson |date=2005 |title=The Juan Pardo Expeditions: Explorations of the Carolinas and Tennessee, 1566–1568 |url=https://books.google.com/books?id=NyAD-F3Q85kC |location=Tuscaloosa, AL |publisher=[[University of Alabama Press]] |pages=36–40 |isbn=9780817351908 |via=Google Books}}</ref>}} Nghiên cứu gần đây cho thấy người Cherokee đã phỏng theo tên này từ từ ''Tana-tsee-dgee'' trong [[Yuchi|tiếng Yuchi]], có nghĩa là "anh em-vùng nước gặp nhau" hoặc "nơi-nước gặp nhau".<ref name="McBride THQ 1971">{{chú thích tạp chí |last=McBride |first=Robert M. |title=Editor's Page |journal=Tennessee Historical Quarterly |date=Winter 1971|volume=30 |issue=4 |page=344 |jstor=42623257}}</ref><ref>{{chú thích web |url=http://www.tngenweb.org/campbell/hist-bogan/tennessee.html |title=Tennessee's Name Dates Back To 1567 Spanish Explorer Captain Juan Pardo |publisher=Tngenweb.org |date=January 1, 2005 |access-date=July 31, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110103222507/http://www.tngenweb.org/campbell/hist-bogan/tennessee.html |archive-date=January 3, 2011 |url-status=live}}</ref><ref name="Woktela, Who Were the Yuchi">{{chú thích web |last=Hackett (Woktela) |first=David |title=Who Were the Mysterious Yuchi of Tennessee and the Southeast? |url=http://yuchi.org |website=Yuchi.org |access-date=January 23, 2022}}</ref> Cách viết hiện đại, Tennessee, được quy bởi Thống đốc [[James Glen]] của [[Nam Carolina]], người đã sử dụng cách viết này trong thư từ chính thức của mình trong những năm 1750. Năm 1788, Bắc Carolina thành lập "[[Quận Tennessee, Bắc Carolina|Quận Tennessee]]", và vào năm 1796, một [[hội nghị hiến pháp]], tổ chức tiểu bang mới ra khỏi [[Lãnh thổ Tây Nam]], đã lấy "Tennessee" làm tên tiểu bang.{{sfn|Langsdon|2000|p=23}}

==Lịch sử==
{{Chính|Lịch sử Tennessee}}
===Thời kỳ tiền Columbus===
Những cư dân đầu tiên của Tennessee là [[người Da đỏ Paleo]] đã đến khoảng 12.000 năm trước vào cuối [[Thời kỳ Băng hà cuối]]. Các cuộc khai quật khảo cổ chỉ ra rằng vùng hạ lưu Thung lũng Tennessee là nơi sinh sống đông đúc của những người [[săn bắt và hái lượm]] trong Kỷ Băng hà, và vùng Trung Tennessee được cho là có rất nhiều động vật săn được như [[voi răng mấu]].[23] Tên của các nhóm văn hóa sinh sống trong khu vực trước khi tiếp xúc với người châu Âu vẫn chưa được biết, nhưng các nhà khảo cổ học đã đặt tên cho một số giai đoạn văn hóa riêng biệt, bao gồm [[Thời cổ đại (Bắc Mỹ)|Archaic]] (8000–1000 TCN), [[Thời Đất rừng|Woodland]] (1000 TCN–1000 AD) và [[văn hóa Mississippi|Mississippian]] (1000–1600). AD).<ref>{{chú thích web |title=Archaeology & the Native Peoples of Tennessee |url=http://mcclungmuseum.utk.edu/permanent/native/index.shtml |publisher=[[McClung Museum of Natural History and Culture]] |access-date=June 20, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120702205050/http://mcclungmuseum.utk.edu/permanent/native/index.shtml |archive-date=July 2, 2012 |location=Knoxville, TN}}</ref> Những con chó thuần hóa đầu tiên của người Cổ xưa, và các loại cây như [[Chi Bí|bí]], [[ngô]], [[bầu]] và [[hoa hướng dương]] lần đầu tiên được trồng ở Tennessee trong thời kỳ Woodland.{{sfn|Satz|1979|pp=4–8}} Các thế hệ sau của người Woodland đã xây dựng những gò đất đầu tiên. Sự phát triển văn minh nhanh chóng xảy ra trong thời kỳ Mississippi, khi người bản địa phát triển các bộ tộc có tổ chức và xây dựng nhiều cấu trúc nghi lễ trên khắp tiểu bang.{{sfn|Satz|1979|pp=6–11}}

Những người chinh phục Tây Ban Nha khám phá khu vực này vào thế kỷ XVI đã chạm trán với một số bộ tộc Mississippi, bao gồm [[Muscogee|Muscogee Creek]], [[Yuchi]] và [[Người Shawnee|Shawnee]].{{sfn|Satz|1979|pp=8–11}}{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=16–17}} Đến đầu thế kỷ XVIII, hầu hết người bản địa ở Tennessee đã biến mất, rất có thể họ đã bị xóa sổ bởi những căn bệnh do [[người Tây Ban Nha]] mang đến.{{sfn|Satz|1979|pp=8–11}} [[Người Cherokee]] bắt đầu di cư vào khu vực ngày nay là phía Đông Tennessee từ khu vực ngày nay là Virginia vào cuối thế kỷ XVII, có thể là để thoát khỏi sự mở rộng khu định cư của người châu Âu và bệnh tật ở phía Bắc.{{sfn|Satz|1979|pp=34–35}} Họ buộc người Creek, Yuchi và Shawnee rời khỏi bang vào đầu thế kỷ XVIII.{{sfn|Satz|1979|pp=34–35}}{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|p=18}} [[Người Chickasaw]] vẫn bị giới hạn ở Tây Tennessee, và phần giữa của bang có ít [[người Mỹ bản địa]], mặc dù cả người Cherokee và người Shawnee đều tuyên bố khu vực này là nơi săn bắn của họ.{{sfn|Satz|1979|p=14}} Người Cherokee ở Tennessee được những người định cư châu Âu gọi là Overhill Cherokee vì họ sống ở phía Tây Dãy núi Blue Ridge.{{sfn|Finger|2001|p=26}} Các khu định cư trên đồi phát triển dọc theo các con sông ở Đông Tennessee vào đầu thế kỷ XVIII.{{sfn|Satz|1979|pp=44–45}}

===Thám hiểm và thuộc địa hóa===
{{Chính|Tỉnh Bắc Carolina|Hiệp hội Watauga|Quận Washington, Bắc Carolina|Bang Franklin|Lãnh thổ Tây Nam}}
Các cuộc thám hiểm châu Âu đầu tiên được vào vùng đất ngày nay là Tennessee do các nhà thám hiểm người Tây Ban Nha [[Hernando de Soto]] vào năm 1540–1541, [[Tristán de Luna y Arellano|Tristan de Luna]] vào năm 1559 và [[Juan Pardo (nhà thám hiểm)|Juan Pardo]] vào năm 1566–1567 dẫn đầu.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=25–26}}{{sfn|Langsdon|2000|pp=4–5}}<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Hudson |first1=Charles M. |last2=Smith |first2=Marvin T. |last3=DePratter |first3=Chester B. |last4=Kelley |first4=Emilia |author1-link=Charles M. Hudson|title=The Tristán de Luna Expedition, 1559-1561 |journal=Southeastern Archaeology |date=1989 |volume=8 |issue=1 |pages=31–45 |jstor=40712896 |publisher=[[Taylor & Francis]]}}</ref> Năm 1673, nhà buôn lông thú người Anh [[Abraham Wood]] gửi một đoàn thám hiểm từ [[Thuộc địa Virginia]] đến lãnh thổ [[Overhill Cherokee]] ở Đông Bắc Tennessee ngày nay.{{sfn|Finger|2001|pp=20–21}}{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=27–28}} Cùng năm đó, một đoàn thám hiểm [[người Pháp]] do nhà truyền giáo [[Jacques Marquette]] và [[Louis Jolliet]] dẫn đầu đã khám phá [[sông Mississippi]] và trở thành những người châu Âu đầu tiên lập bản đồ Thung lũng Mississippi.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=27–28}}{{sfn|Finger|2001|pp=20–21}} Năm 1682, một đoàn thám hiểm do [[René-Robert Cavelier, Sieur de La Salle]] dẫn đầu đã xây dựng [[Pháo đài Prudhomme]] trên [[Vách đá Chickasaw]] ở Tây Tennessee.<ref>{{chú thích sách|last=Keating|first=John M.|author-link=|date=1888|title=History of the City of Memphis Tennessee|url=https://books.google.com/books?id=nGVAAAAAYAAJ|location=Syracuse, New York|publisher=D. Mason & Company|pages=24–31|id=1104767129|via=Google Books}}</ref> Đến cuối thế kỷ XVII, các thương nhân Pháp bắt đầu khám phá thung lũng [[sông Cumberland]], và vào năm 1714, dưới sự chỉ huy của Charles Charleville, đã thành lập French Lick, một khu định cư buôn bán lông thú tại địa điểm hiện nay là [[Nashville, Tennessee|thành phố Nashville]] gần sông Cumberland.{{sfn|Langsdon|2000|p=6}}{{sfn|Albright|1909|pp=18–19}} Năm 1739, người Pháp xây dựng [[Pháo đài Assumption]] dưới sự chỉ huy của [[Jean-Baptiste Le Moyne de Bienville]] trên sông Mississippi tại vị trí hiện nay là [[Memphis, Tennessee|thành phố Memphis]], nơi họ sử dụng làm căn cứ chống lại người Chickasaw trong [[Chiến dịch Chickasaw năm 1739|Chiến dịch 1739]] của [[Chiến tranh Chickasaw]].<ref>{{chú thích sách |last1=Young|first1=John Preston|last2=James|first2=A.R.|author1-link=John Preston Young|date=1912|title=Standard History of Memphis, Tennessee: From a Study of the Original Sources |url=https://books.google.com/books?id=5PkpAAAAYAAJ|location=Knoxville, TN|publisher=H. W. Crew & Company|pages=36–41|isbn=9780332019826|via=Google Books}}</ref>

[[Tập tin:Ftloudouninterior.jpg|thumb|left|250px|alt=refer to caption|Phục dựng [[Pháo đài Loudoun (Tennessee)|Pháo đài Loudoun]], khu định cư đầu tiên của người Anh ở Tennessee]]
Trong thập niên 1750 và 1760, những thợ săn lâu năm từ Virginia đã khám phá phần lớn Đông và Trung Tennessee.{{sfn|Finger|2001|pp=40–42}} Những người định cư từ [[Thuộc địa Nam Carolina]] đã xây dựng [[Pháo đài Loudoun (Tennessee)|Pháo đài Loudoun]] trên [[sông Tennessee nhỏ]] vào năm 1756, khu định cư đầu tiên của người Anh tại khu vực ngày nay là Tennessee và là tiền đồn cực tây của Anh cho đến thời điểm đó.{{sfn|Finger|2001|p=35}}{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=32–33}}  Sự thù địch nổ ra giữa [[người Anh]] và [[người Cherokees]] dẫn đến một cuộc [[Chiến tranh Anh-Cherokee|xung đột vũ trang]], và một cuộc [[Cuộc vây hãm pháo đài Loudoun|bao vây pháo đài]] kết thúc với sự đầu hàng của những người trong pháo đài vào năm 1760.{{sfn|Finger|2001|pp=36–37}} Sau [[Chiến tranh với Pháp và người Da đỏ]], Anh ban hành [[Tuyên bố Hoàng gia năm 1763]], cấm lập các khu định cư ở phía Tây Dãy núi Appalachia trong nỗ lực giảm thiểu xung đột với người bản địa.<ref>{{chú thích sách |last1=Middlekauff |first1=Robert |title=The Glorious Cause: The American Revolution, 1763–1789 |date=2007 |publisher=Oxford University Press |location=New York |isbn=978-0-1951-6247-9 |pages=58–60 |edition=Revised Expanded |url=https://books.google.com/books?id=nya0ODz-B-cC&pg=PA58 |via=Google Books}}</ref>  Nhưng việc di cư qua vùng núi vẫn tiếp tục, và những người châu Âu định cư lâu dài đầu tiên bắt đầu đến Đông Bắc Tennessee vào cuối những năm 1760.{{sfn|Langsdon|2000|p=8}}{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=43–44}} Hầu hết họ là [[Người Mỹ gốc Anh|người Anh]], nhưng gần 20% là người [[Người Mỹ gốc Scotland-Ireland|Scotland-Ireland]].{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|p=106}} Họ thành lập [[Hiệp hội Watauga]] vào năm 1772, một chính phủ bán tự trị đại diện,{{sfn|Finger|2001|pp=45–47}} và 3 năm sau tự tổ chức lại thành [[Quận Washington, Bắc Carolina|Quận Washington]] để ủng hộ [[Chiến tranh Cách mạng Mỹ]].{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=60–61}} Năm sau, sau khi kiến nghị không thành công với Virginia, Bắc Carolina đã đồng ý sáp nhập Quận Washington để cung cấp sự bảo vệ khỏi các cuộc tấn công của [[người Mỹ bản địa]].{{sfn|Finger|2001|pp=64–68}}

Năm 1775, [[Richard Henderson (luật sư)|Richard Henderson]] đàm phán một loạt hiệp ước với [[người Cherokee]] để bán vùng đất của các khu định cư Watauga tại [[Bãi cạn Sycamore]] trên bờ [[sông Watauga]]. Một thỏa thuận bán đất cho [[Thuộc địa Transylvania]], bao gồm lãnh thổ ở Tennessee phía Bắc sông Cumberland, cũng được ký kết.<ref>{{chú thích sách|last=Henderson|first=Archibald|author-link=Archibald Henderson (professor) |date=1920|title=The Conquest of the Old Southwest: The Romantic Story of the Early Pioneers Into Virginia, the Carolinas, Tennessee, and Kentucky, 1740-1790 |url=https://books.google.com/books?id=no5BAAAAYAAJ|location=New York |publisher=[[The Century Company]] |pages=212–236|via=Google Books}}</ref> Cuối năm đó, [[Daniel Boone]], dưới sự giúp đỡ của Henderson, đã mở một con đường mòn từ [[Pháo đài Chiswell, Virginia|Pháo đài Chiswell]] ở [[Virginia]] qua đèo [[Cumberland Gap]], trở thành một phần của [[Wilderness Road]], một con đường lớn dẫn đến Tennessee và [[Kentucky]].{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|p=197}} Chickamauga, một phe Cherokee trung thành với người Anh do [[Draggging Canoe]] lãnh đạo, phản đối việc giải quyết Quận Washington và Thuộc địa Transylvania, và vào năm 1776 đã tấn công Pháo đài Watauga tại Bãi cạn Sycamore.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=65–67}}{{sfn|Satz|1979|p=66}} Những lời cảnh báo của [[Nancy Ward]], em họ của Dragging Canoe, đã cứu mạng nhiều người định cư khỏi các cuộc tấn công ban đầu.<ref name="king07">{{chú thích sách|editor-last=King|editor-first=Duane H.|title=The Memoirs of Lt. Henry Timberlake: The Story of a Soldier, Adventurer, and Emissary to the Cherokees, 1756-1765|date=2007|publisher=Museum of the Cherokee Indian Press|location=Cherokee, NC|isbn=9780807831267|page=122|url=https://books.google.com/books?id=vHr-cf5j0AEC&pg=PA122|access-date=March 28, 2015|via=Google Books}}</ref> Năm 1779, [[James Robertson (nhà thám hiểm)|James Robertson]] và [[John Donelson]] dẫn đầu hai nhóm người định cư từ Quận Washington đến French Lick.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|p=53}} Những người định cư này đã xây dựng [[Pháo đài Nashborough]], mà họ đặt tên theo [[Francis Nash]], một [[Chuẩn tướng (Hoa Kỳ)|Chuẩn tướng]] của [[Lục quân Lục địa]].{{sfn|Albright|1909|pp=49-50}} Năm sau, những người định cư đã ký Hiệp ước Cumberland, trong đó thành lập một chính phủ đại diện cho thuộc địa được gọi là Hiệp hội Cumberland.{{sfn|Albright|1909|pp=68-72}} Khu định cư này sau đó phát triển thành [[Nashville, Tennessee|thành phố Nashville]].<ref>{{chú thích web |title=Founding of Nashville |url=http://www.nashvillearchives.org/nashville-founding.html |website=Nashville Metropolitan Government Archives |publisher=Nashville Public Library |access-date=May 2, 2021}}</ref> Cùng năm đó John Sevier lãnh đạo một nhóm [[Overmountain Men]] từ Pháo đài Watauga đến Nam Carolina và đánh bại người Anh trong [[Trận Kings Mountain]], địa điểm ngày nay là [[Quận York, Nam Carolina|Quận York]].{{sfn|Finger|2001|pp=84–88}}

[[Tập tin:Southwest Territory Counties (1790).svg|left|thumb|250px|upright=1.8|alt=Bản đồ Lãnh thổ Tây Nam năm 1790|Lãnh thổ Tây Nam năm 1790]]

Ba hạt của [[Quận Washington, Bắc Carolina|Quận Washington]] đã tách khỏi [[Bắc Carolina]] vào năm 1784 và thành lập [[Bang Franklin]].{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=73–74}} Những nỗ lực để được kết nạp vào [[Liên minh vĩnh viễn|Liên minh]] đã thất bại, và các quận, hiện có số lượng là 8, gia nhập lại Bắc Carolina vào năm 1788.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=81–83}} Bắc Carolina nhượng khu vực này cho chính phủ liên bang vào năm 1790, sau đó nó được tổ chức thành [[Lãnh thổ Tây Nam]] vào ngày 26 tháng 5 năm đó.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=86–87}} Đạo luật cho phép lãnh thổ kiến nghị trở thành tiểu bang khi dân số đạt 60.000 người.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=86–87}}  Việc quản lý lãnh thổ được phân chia giữa Quận Washington và Quận Mero, quận sau bao gồm Hiệp hội Cumberland và được đặt tên theo thống đốc lãnh thổ Tây Ban Nha [[Esteban Rodríguez Miró]].{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=56–57, 90}}  Tổng thống [[George Washington]] bổ nhiệm [[William Blount]] làm thống đốc lãnh thổ.{{sfn|Langsdon|2000|pp=16–17}} Lãnh thổ Tây Nam ghi nhận dân số 35.691 người trong cuộc [[Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 1790|điều tra dân số đầu tiên của Hoa Kỳ]] vào năm đó, trong đó có 3.417 [[nô lệ]].{{sfn|Lamon|1980|p=4}}

===Tiểu bang và kỷ nguyên trước chiến tranh===

[[Tập tin:Map-of-tennassee-government-1796.jpg|left|upright=1.35|thumb|250pxalt=Bản đồ Tennessee năm 1796 của nhà khảo sát Daniel Smith|Người khảo sát [[Daniel Smith (người khảo sát)|Daniel Smith's]] "Bản đồ Bang Tennassee" (1796)]]

Khi những người định cư ủng hộ việc lãnh thổ trở thành tiểu bang, Thống đốc Blount kêu gọi tổ chức bầu cử vào tháng 12 năm 1793.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=93–94}} Hạ viện của lãnh thổ gồm 13 thành viên triệu tập lần đầu tại [[Knoxville, Tennessee|Knoxville]] vào ngày 24 tháng 2 năm 1794, để chọn 10 thành viên cho thượng viện của [[Nghị viện Tennessee|cơ quan lập pháp]].{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=93–94}} Cơ quan lập pháp đầy đủ được triệu tập vào ngày 25 tháng 8 năm 1794.{{sfn|Langsdon|2000|pp=20–21}} Vào tháng 6 năm 1795, cơ quan lập pháp đã tiến hành một cuộc điều tra dân số trên toàn lãnh thổ, ghi nhận dân số là 77.263 người, trong đó có 10.613 nô lệ, và một cuộc thăm dò cho thấy 6.504 người ủng hộ chế độ tiểu bang và 2.562 người phản đối.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|p=95}}{{sfn|Langsdon|2000|p=22}} Các cuộc bầu cử cho một hội nghị lập hiến được tổ chức vào tháng 12 năm 1795, và các đại biểu đã triệu tập tại Knoxville vào ngày 17 tháng 1 năm 1796 để bắt đầu soạn thảo [[Hiến pháp Tennessee|hiến pháp bang]].{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|p=97}} Trong hội nghị này, tên Tennessee đã được chọn cho để đặt tiểu bang mới.{{sfn|Langsdon|2000|p=23}} Hiến pháp được hoàn thành vào ngày 6 tháng 2, cho phép bầu cử cơ quan lập pháp mới của bang, [[Đại hội đồng Tennessee]].{{sfn|Langsdon|2000|p=24}}{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|p=99}} Cơ quan lập pháp được triệu tập vào ngày 28 tháng 3 năm 1796, và ngày hôm sau, [[John Sevier]] được công bố là thống đốc đầu tiên của bang.{{sfn|Langsdon|2000|p=24}}{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|p=99}} Tennessee được kết nạp vào Liên minh vào ngày 1 tháng 6 năm 1796, với tư cách là tiểu bang thứ 16 và là tiểu bang đầu tiên được thành lập từ lãnh thổ liên bang.{{sfn|Langsdon|2000|pp=25–26}}<ref>{{chú thích sách |last=Hubbard | first=Bill Jr. |title=American Boundaries: the Nation, the States, the Rectangular Survey |url=https://archive.org/details/americanboundari00jrbi |url-access=limited |year=2009 |publisher=University of Chicago Press |isbn=978-0-226-35591-7 |page=55 |via=Internet Archive}}</ref>

Tennessee được cho là có biệt danh ''"Tiểu bang tình nguyện"'' kể từ [[Chiến tranh Hoa Kỳ–Anh Quốc (1812)|Chiến tranh năm 1812]], khi 3.500 người Tennessee hưởng ứng lời kêu nhập ngũ của [[Nghị viện Tennessee|Đại hội đồng]] cho nỗ lực chiến tranh.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=139–140}} Những người lính này, dưới sự chỉ huy của [[Andrew Jackson]], đã đóng một vai trò quan trọng trong chiến thắng của Mỹ trong [[Trận New Orleans (1815)|Trận New Orleans]] năm 1815, trận đánh lớn cuối cùng của cuộc chiến.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=139–140}} Một số người dân Tennesse đã tham gia [[Cách mạng Texas]] năm 1835–36, trong đó có Thống đốc [[Sam Houston]] và Nghị sĩ kiêm thủ lĩnh [[Davy Crockett]], người đã thiệt mạng trong [[Trận Alamo]].<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Karsch |first1=Robert F. |title=Tennessee's Interest in the Texan Revolution, 1835-1836 |journal=Tennessee Historical Magazine |year=1937 |volume=3 |issue=4 |pages=206–239 |jstor=42638126 |publisher=Tennessee Historical Society |location=Nashville}}</ref> Biệt danh của bang đã được củng cố trong [[Chiến tranh Hoa Kỳ–México|Chiến tranh Mexico-Mỹ]] khi Tổng thống [[James K. Polk]] một công dân đến từ bang Tennessee đưa ra lời kêu gọi và đã có 2.800 binh sĩ từ bang và hơn 30.000 người tình nguyện.<ref name=tohm>{{chú thích web |url=http://www.tennesseehistory.com/archive/volpg.html |title=Why the Volunteer State |publisher=Tennessee Online History Magazine |access-date=April 3, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160413134345/http://tennesseehistory.com/archive/volpg.html |archive-date=April 13, 2016 |url-status=dead}}</ref>

[[Tập tin:TheHermitage.jpg|thumb|right|250px|alt=Nhà của Tổng thống Andrew Jackson ''The Hermitage'' ở Nashville|''[[Tu viện (Nashville, Tennessee)|The Hermitage]]'', đồn điền nhà của Tổng thống [[Andrew Jackson]] ở Nashville]]

Giữa những năm 1790 và 1820, các vụ nhượng đất bổ sung đã được đàm phán với [[người Cherokee]], họ đã thành lập một [[Nhà nước Cherokee (1794–1907)|chính phủ quốc gia]] theo mô hình của [[Hiến pháp Hoa Kỳ]].<ref>{{chú thích sách |last=Ehle |first=John |author-link=John Ehle |date=1988 |title=Trail of Tears: The Rise and Fall of the Cherokee Nation |url=https://books.google.com/books?id=MC2lR-lpmfwC |pages=155–188 |location=New York |publisher=Anchor Books |isbn=0-385-23954-8 |via=Google Books}}</ref><ref>{{chú thích web |url=https://www.vanderbilt.edu/olli/class-materials/Spring2016CITWeek3.pdf |title=Treaties and Land Cessions Involving the Cherokee Nation |author=<!--Not stated--> |date=April 12, 2016 |publisher=Vanderbilt University |access-date=May 20, 2021 |archive-date=2023-03-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230327161021/https://www.vanderbilt.edu/olli/class-materials/Spring2016CITWeek3.pdf |url-status=dead }}</ref> Năm 1818, Jackson và thống đốc bang [[Kentucky]], [[Isaac Shelby]], đã đạt được thỏa thuận với người Chickasaw để bán vùng đất giữa [[sông Mississippi]] và [[sông Tennessee]] cho [[Hoa Kỳ]], bao gồm toàn bộ Tây Tennessee và được lịch sử gọi là "[[Thương vụ Jackson (khu vực lịch sử Hoa Kỳ)|Thương vụ Jackson]]".{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=149–150}} Người Cherokee chuyển thủ đô của họ từ [[Georgia]] đến [[Công viên Lịch sử Tiểu bang Red Clay|Red Clay Council Grounds]] ở Đông Nam Tennessee vào năm 1832, do luật mới buộc họ phải rời thủ đô cũ tại [[New Echota]].<ref>{{chú thích sách|last=Corn|first=James F.|date=1959|title=Red Clay and Rattlesnake Springs: A History of the Cherokee Indians of Bradley County, Tennessee|location=Marceline, Missouri|publisher=[[Walsworth Publishing Company]]|pages=67–70}}</ref> Vào năm 1838 và 1839, quân đội Hoa Kỳ đã cưỡng bức di dời hàng nghìn người Cherokee và nô lệ da đen khỏi nhà của họ ở Đông Nam Tennessee và buộc họ phải đến [[Lãnh thổ Da đỏ]] ở [[Oklahoma]] ngày nay. Sự kiện này được gọi là [[Dấu vết của nước mắt]], và ước tính có khoảng 4.000 người chết trên đường đi.{{sfn|Satz|1979|p=103}}<ref>{{chú thích web|url=https://www.mtsuhistpres.org/wp-content/uploads/2019/04/Hiwassee-River-Heritage-Center-Phase-II-Exhibit-Final-Panels-merged-compressed.pdf|title=Fort Cass|author=<!--Not stated-->|date=2013|website=mtsuhistpress.org|publisher=[[Middle Tennessee State University]]|location=Murfreesboro, Tennessee|access-date=November 7, 2020|archive-date=2020-11-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20201108035059/https://www.mtsuhistpres.org/wp-content/uploads/2019/04/Hiwassee-River-Heritage-Center-Phase-II-Exhibit-Final-Panels-merged-compressed.pdf|url-status=dead}}</ref>

Khi những người định cư tiến về phía Tây [[Cao nguyên Cumberland]], nền [[Xã hội nông nghiệp|kinh tế nông nghiệp]] dựa trên chế độ nô lệ đã hình thành ở những vùng này.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=209–212}} Những người trồng bông đã sử dụng nhiều lao động nô lệ trên các [[Tổ hợp đồn điền ở miền Nam Hoa Kỳ|khu phức hợp đồn điền]] rộng lớn ở địa hình bằng phẳng và màu mỡ của Tây Tennessee sau Thương vụ Jackson.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|pp=209–212}}  Bông cũng được giữ ở Nashville Basin trong thời gian này.[89] Các doanh nhân như [[Montgomery Bell]] đã sử dụng nô lệ để sản xuất sắt ở Western Highland Rim, và nô lệ cũng trồng các loại cây trồng như [[thuốc lá]] và [[ngô]] trên khắp Highland Rim.{{sfn|Lamon|1980|pp=9–12}}  Địa lý của Đông Tennessee không cho phép các đồn điền lớn như ở miền trung và miền tây của bang, và kết quả là chế độ nô lệ ngày càng hiếm trong vùng.{{sfn|Corlew|Folmsbee|Mitchell|1981|p=210}} Một phong trào bãi nô phát triển mạnh mẽ ở Đông Tennessee, bắt đầu từ năm 1797, và vào năm 1819, [[Elihu Embree]] ở [[Jonesborough, Tennessee|Jonesborough]] bắt đầu xuất bản tờ ''[[Manumission Intelligencier]]'' (sau này là ''Người giải phóng''), tờ báo chống chế độ nô lệ độc quyền đầu tiên của quốc gia.{{sfn|Lamon|1980|pp=7–9}}<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Goodheart |first1=Lawrence B. |title=Tennessee's Antislavery Movement Reconsidered: The Example of Elihu Embree |url=https://archive.org/details/sim_tennessee-historical-quarterly_fall-1982_41_3/page/224 |journal=Tennessee Historical Quarterly |date=Fall 1982 |volume=41 |issue=3 |pages=224–238 |jstor=42626297 |publisher=Tennessee Historical Society |location=Nashville}}</ref>

==Địa lý==
{{Chính|Địa lý Tennessee}}
{{multiple image
 |align = left
 |direction = vertical
 |width = 225
 |image1 = Map of East Tennessee counties.png
 |image2 = Map of Middle Tennessee counties.png
 |image3 = Map of West Tennessee counties.png
 |footer = Bản đồ [[Các phân khu lớn của Tennessee]], với [[Đông Tennessee]] ở trên cùng, [[Trung Tennessee]] ở trung tâm và [[Tây Tennessee]] ở dưới cùng.
}}
Tennessee toạ lạc ở [[Đông Nam Hoa Kỳ]]. Về mặt văn hóa, phần lớn bang được coi là một phần của [[Thượng Nam Hoa Kỳ|Upland South]], và 1/3 phía Đông là một phần của [[Appalachia]].<ref>{{chú thích sách |last=Hudson |first=John C. |title=Across this Land: A Regional Geography of the United States and Canada |publisher=JHU Press |year=2002 |isbn=978-0-8018-6567-1|pages=101–116|url=https://books.google.com/books?id=FQUbfAWhh-oC |via=Google Books}}</ref> Tennessee có diện tích khoảng 109.150 km2 (42.143 dặm vuông), trong đó 2.400 km2 (926 dặm vuông), hay 2,2%, là mặt nước. Đây là tiểu bang nhỏ thứ 16 về diện tích đất liền. Bang có chiều dài khoảng 710&nbsp;km (440 dặm) từ Đông sang Tây và 180&nbsp;km (112 dặm) từ Bắc xuống Nam. Tennessee được chia về mặt địa lý, văn hóa, kinh tế và pháp lý thành ba Vùng lớn: [[Đông Tennessee]], [[Trung Tennessee]] và [[Tây Tennessee]].<ref name=granddivisions/> Nó giáp 8 tiểu bang khác: [[Kentucky]] và [[Virginia]] ở phía Bắc, [[Bắc Carolina]] ở phía Đông, [[Georgia]], [[Alabama]] và [[Mississippi]] ở phía Nam, [[Arkansas]] và [[Missouri]] ở phía Tây. Nó gắn liền với Missouri là bang giáp với hầu hết các bang khác.<ref>{{chú thích web |title=U.S. States And Their Border States |url=https://thefactfile.org/u-s-states-and-their-border-states/ |website=thefactfile.org |access-date=July 17, 2021}}</ref> Tennessee được chia cắt bởi [[sông Tennessee]] và trung tâm địa lý của nó là ở [[Murfreesboro, Tennessee|Murfreesboro]]. Gần ba phần tư diện tích của tiểu bang nằm trong [[Múi giờ miền Trung (Bắc Mỹ)|Múi giờ miền Trung]], với phần lớn Đông Tennessee theo Giờ miền Đông.<ref name=astor>{{chú thích sách |last1=Astor |first1=Aaron |title=The Civil War Along Tennessee's Cumberland Plateau |date=2015 |publisher=The History Press |location=Charleston, South Carolina |isbn=978-1-62619-404-5 |lccn=2015932376 |page=11 |url=https://books.google.com/books?id=yme4CAAAQBAJ |access-date=May 31, 2021}}</ref> Sông Tennessee tạo nên phần lớn sự phân chia giữa Trung và Tây Tennessee.<ref name=granddivisions>{{chú thích web |title=Grand Divisions |url=https://tennesseehistory.org/grand-divisions/ |website=tennesseehistory.org |publisher=Tennessee Historical Society |access-date=July 17, 2021 |location=Nashville |date=November 14, 2020}}</ref>

Ranh giới phía Đông của Tennessee gần như men theo đỉnh cao nhất của [[Dãy Blue Ridge]], và [[sông Mississippi]] tạo thành ranh giới phía Tây của nó.<ref name=stein>{{chú thích sách |last=Stein |first=Mark |date=2008 |title=How the States Got Their Shapes |location=New York |publisher=HarperCollins |pages=257–262 |isbn=978-0-06-143139-5}}</ref> Do lũ lụt của sông Mississippi đã làm thay đổi dòng chảy dẫn đến ranh giới phía Tây của bang lệch khỏi dòng sông ở một số nơi.<ref name=tnmag0115>{{chú thích tạp chí |last=Carey |first=Bill |date=January 2015 |title=Nine things about Tennessee geography that may surprise you |url=https://www.tnmagazine.org/nine-things-about-tennessee-geography-that-may-surprise-you/ |journal=Tennessee Magazine |volume=<!--Needed--> |issue=<!--Needed--> |pages=<!--Needed--> |access-date=May 13, 2021}}</ref> Biên giới phía Bắc ban đầu được xác định là 36°30′ vĩ độ Bắc và [[Ranh giới Thuộc địa Hoàng gia năm 1665]], nhưng do các cuộc khảo sát không chính xác, bắt đầu ở phía Bắc của đường này ở phía Đông và về phía Tây, dần dần đi về phía Bắc trước khi dịch chuyển về phía Nam trên thực tế. Vĩ tuyến 36°30′ tại [[Sông Tennessee]] ở Tây Tennessee.<ref name=stein/><ref>{{chú thích báo |last1=Harrington |first1=John |last2=Suneson |first2=Grant |date=April 10, 2021 |title=From Alabama to Wyoming, this is how each state got its shape |url=https://247wallst.com/special-report/2021/04/03/this-is-how-each-state-got-its-shape/ |work=USA Today |access-date=May 20, 2021}}</ref>  Những điều không chắc chắn vào cuối thế kỷ XIX về vị trí biên giới của bang với [[Virginia]] đã lên đến đỉnh điểm khi [[Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ]] giải quyết vấn đề vào năm 1893, dẫn đến sự phân chia [[Bristol, Tennessee|Bristol]] giữa hai bang.<ref>{{chú thích báo |url= https://www.heraldcourier.com/news/pieces-of-the-past-supreme-court-looked-at-controversy-over/article_37075b77-6b6c-5a8b-a33d-4f74b5d3a0f1.html |title= Pieces of the Past: Supreme Court looked at controversy over Bristol border location |first1= Dalena |last1= Mathews |first2= Robert |last2= Sorrell |newspaper= Bristol Herald Courier |date= October 6, 2018 |access-date= September 16, 2019 |archive-url= https://web.archive.org/web/20181006224334/https://www.heraldcourier.com/news/pieces-of-the-past-supreme-court-looked-at-controversy-over/article_37075b77-6b6c-5a8b-a33d-4f74b5d3a0f1.html |archive-date= October 6, 2018 |url-status= live }}</ref> Một cuộc khảo sát năm 1818 đã đặt nhầm ranh giới phía Nam của Tennessee cách vĩ tuyến 35 một dặm (1,6&nbsp;km) về phía Nam; Các nhà lập pháp Georgia tiếp tục tranh cãi về vị trí này, vì nó ngăn cản [[Tranh chấp vùng nước Tennessee–Georgia|Georgia tiếp cận sông Tennessee]].<ref>{{chú thích báo|last=Morton|first=William J.|date=April 4, 2016|title=How Georgia got its northern boundary – and why we can't get water from the Tennessee River|url=https://saportareport.com/georgia-got-northern-boundary-cant-get-water-tennessee-river/|work=Saporta Report|location=Atlanta|access-date=April 9, 2019}}</ref>

Được đánh dấu bởi sự đa dạng về địa hình, Tennessee có sáu [[Các vùng sinh lý của Hoa Kỳ|vùng địa lý chính]], từ Đông sang Tây, là một phần của 3 vùng lớn hơn: Dãy núi Blue Ridge, [[dãy núi và thung lũng Appalachia]] và [[cao nguyên Cumberland]], một phần của [[dãy Appalachia]] ; Vành đai Cao nguyên và Lưu vực Nashville, một phần của [[Cao nguyên Nội địa thấp]] của [[Đồng bằng Nội địa]]; và [[Đồng bằng Vịnh duyên hải]], một phần của [[Đồng bằng Đại Tây Dương]].{{sfn|Safford|1869|pp=11–12}}{{sfn|Moore|1994|pp=55–56}} Các khu vực khác bao gồm mũi phía Nam của [[Dãy Cumberland]], [[Thung lũng Tennessee]] và [[Đồng bằng phù sa Mississippi]]. Điểm cao nhất của bang, cũng là đỉnh cao thứ ba ở miền Đông Bắc Mỹ, là [[Clingmans Dome]], ở độ cao 6.643 foot (2.025 m) trên mực nước biển.<ref name="usgs">{{chú thích web |url=http://erg.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html#Highest |title=Elevations and Distances in the United States |publisher=U.S. Geological Survey |date=April 29, 2005 |access-date=December 16, 2008 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080116113632/http://erg.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html |archive-date=January 16, 2008}}</ref> Điểm thấp nhất của nó, 178 foot (54 m), nằm trên [[sông Mississippi]] tại ranh giới bang Mississippi ở Memphis.<ref name=USGS/>  Tennessee có nhiều hang động nhất ở Hoa Kỳ, với hơn 10.000 hang động được ghi nhận.<ref>{{chú thích web |url=http://www.nature.org/ourinitiatives/regions/northamerica/unitedstates/tennessee/placesweprotect/tennessee-caves.xml|title=Tennessee Caves|publisher=The Nature Conservancy|access-date=March 31, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304105021/http://www.nature.org/ourinitiatives/regions/northamerica/unitedstates/tennessee/placesweprotect/tennessee-caves.xml|archive-date=March 4, 2016|url-status=dead}}</ref>

Sự hình thành địa chất ở Tennessee phần lớn tương ứng với các đặc điểm địa hình của bang, và nói chung, tuổi tạo địa chất giảm từ Đông sang Tây. Các loại đá lâu đời nhất ở bang là các tầng đá lửa hơn 1 tỷ năm tuổi được tìm thấy ở [[Dãy Blue Ridge]],<ref>{{chú thích web |title=Blue Ridge Province |url=https://www.nps.gov/articles/blueridgeprovince.htm |website=nps.gov |publisher=National Park Service |access-date=May 27, 2021 |date=April 30, 2018}}</ref>{{sfn|Moore|1994|pp=26–28}} và các trầm tích trẻ nhất ở Tennessee là cát và bùn ở [[Đồng bằng phù sa Mississippi]] và các thung lũng sông chảy vào sông Mississippi.{{sfn|Moore|1994|pp=49–52}} Tennessee được coi là có hoạt động địa chấn và có hai vùng địa chấn chính, mặc dù động đất hủy diệt hiếm khi xảy ra ở đó.<ref>{{chú thích báo |last1=Sadler |first1=Megan |title=Are you prepared for an earthquake? Tennessee projected to experience major quake in coming years |url=https://www.wvlt.tv/2020/10/15/are-you-prepared-for-an-earthquake-tennessee-projected-to-experience-major-quake-in-coming-years/ |access-date=May 27, 2021 |work=[[WVLT-TV]] |date=October 15, 2020 |location=Knoxville, TN}}</ref><ref>{{chú thích báo |last1=Mays |first1=Mary |title=Tennessee is more earthquake-prone than you may expect |url=https://www.wkrn.com/weather-headlines/tennessee-is-more-earthquake-prone-than-you-may-expect/ |access-date=May 27, 2021 |publisher=[[WKRN-TV]] |date=December 12, 2018 |location=Nashville}}</ref> Vùng địa chấn Đông Tennessee trải dài toàn bộ Đông Tennessee từ Tây Bắc [[Alabama]] đến Tây Nam [[Virginia]], và được coi là một trong những vùng hoạt động mạnh nhất ở [[Đông Nam Hoa Kỳ]], thường xuyên tạo ra các trận [[động đất]] cường độ thấp.<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Cox |first1=Randy |last2=Hatcher |first2=Robert D. |last3=Counts |first3=Ron |last4=Gamble |last5=Warrell |first5=Kathleen |title=Quaternary faulting along the Dandridge-Vonore fault zone in the Eastern Tennessee seismic zone |journal=American Geophysical Union, Fall Meeting 2017 |date=March 29, 2018 |pages=81–94 |doi=10.1130/2018.0050(06) |publisher=American Geophysical Union |location=New Orleans|isbn=9780813700502 }}</ref> [[Vùng địa chấn New Madrid]] ở phía Tây Bắc của bang đã tạo ra [[1811–1812 Động đất ở New Madrid|một loạt trận động đất kinh hoàng]] từ tháng 12 năm 1811 đến tháng 2 năm 1812 hình thành [[Hồ Reelfoot]] gần [[Tiptonville, Tennessee|Tiptonville]].<ref>{{chú thích web |author=US Geological Survey |url=https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/events/1811-1812newmadrid/summary.php |title=Summary of 1811-1812 New Madrid Earthquakes Sequence |publisher=USGS |access-date=August 8, 2017 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170808194920/https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/events/1811-1812newmadrid/summary.php |archive-date=August 8, 2017}}</ref>

==Các thành phố, thị xã và quận==
Tennessee được chia thành [[Danh sách các quận của Tennessee|95 quận]], mỗi quận có một [[quận lỵ]].[246] Bang có tổng cộng [[Danh sách các đô thị của Tennessee|340 đô thị]].{{sfn|Tennessee Blue Book 2005-2006|pp=616–617}} [[Cục quản lý Hành chính và Ngân sách Hoa Kỳ|Văn phòng Quản lý và Ngân sách chỉ]] định [[Danh sách các vùng đô thị của Tennessee|mười khu vực đô thị ở Tennessee]], 4 trong số đó mở rộng sang các bang lân cận.<ref>{{chú thích web |title=OMB Bulletin No. 18-04 |url=https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2018/09/Bulletin-18-04.pdf |publisher=Office of Management and Budget |access-date=May 21, 2021 |location=Washington, D.C. |date=September 14, 2018}}</ref>

[[Nashville, Tennessee|Thành phố Nashville]] là thủ phủ và thành phố lớn nhất của Tennessee, với gần 700.000 dân.<ref name=PopEstCities/> [[Vùng đô thị Nashville|Vùng đô thị gồm 13 quận]] của nó là vùng đô thị lớn nhất của bang kể từ đầu những năm 1990 và là một trong những vùng đô thị phát triển nhanh nhất Hoa Kỳ, với khoảng 2 triệu cư dân.<ref>{{chú thích web |url= https://www.census.gov/data/datasets/time-series/demo/popest/2010s-total-metro-and-micro-statistical-areas.html |title= Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas Population Totals and Components of Change: 2010–2019 |website= U.S. Census Bureau |date= June 18, 2020 |access-date= June 29, 2020}}</ref> [[Memphis, Tennessee|Thành phố Memphis]], với hơn 630.000 cư dân, là thành phố lớn nhất của bang cho đến năm 2016, khi Nashville vượt qua nó.<ref name=commercialappeal0517>{{chú thích báo |last1=McKenzie |first1=Kevin |title=Nashville overtakes Memphis as Tennessee's largest city |url=https://www.commercialappeal.com/story/news/2017/05/25/nashville-overtakes-memphis-tennessees-largest-city/342624001/ |access-date=May 21, 2021 |work=The Commercial Appeal |date=May 25, 2017 |location=Memphis}}</ref> Memphis thuộc [[Quận Shelby, Tennessee|Quận Shelby]], quận lớn nhất của Tennessee về cả diện tích và dân số.<ref>{{chú thích web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&state.cfm&statecode=TN|title=NACo – Find a county|author=National Association of Counties|access-date=July 22, 2007|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20050410094312/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&state.cfm&statecode=TN|archive-date=April 10, 2005}}</ref> [[Knoxville, Tennessee|Thành phố Knoxville]], với khoảng 190.000 dân, và [[Chattanooga, Tennessee|Thành phố Chattanooga]], với khoảng 180.000 cư dân, lần lượt là các thành phố lớn thứ ba và thứ tư.[249] [[Clarksville, Tennessee|Quận lỵ Clarksville]] là một trung tâm dân cư quan trọng, với khoảng 170.000 dân.<ref name=PopEstCities/> [[Murfreesboro, Tennessee|Murfreesboro]] là thành phố lớn thứ 6 và là vùng ngoại ô lớn nhất của Nashville, với hơn 150.000 cư dân.<ref name=PopEstCities/> Ngoài các thành phố lớn, [[Tri-Cities, Tennessee|Tri-Cities]] của [[Kingsport, Tennessee|Kingsport]], [[Bristol, Tennessee|Bristol]] và [[Johnson City, Tennessee|Johnson city]] được coi là trung tâm có dân số lớn thứ 6.<ref>{{chú thích báo |last1=Thornton |first1=Tim |title=Tri-Cities seek new name to embrace a whole region |url=https://www.virginiabusiness.com/article/tri-cities-seek-new-name-to-embrace-a-whole-region/ |access-date=May 21, 2021 |work=Virginia Business |date=June 28, 2019 |location=Richmond, Virginia}}</ref>

{{Largest cities
| country = Tennessee
| stat_ref = Source:<ref name=PopEstCities>{{chú thích web|url= https://www.census.gov/data/tables/time-series/demo/popest/2010s-total-cities-and-towns.html|title=City and Town Population Totals: 2010-2019|newspaper=Census.gov |publisher=[[United States Census Bureau]], Population Division|access-date=May 21, 2020}}</ref>
| list_by_pop = 
| div_name = 
| div_link = Danh sách các quận của Tennessee{{!}}Quận
| city_1 = Nashville, Tennessee{{!}}Nashville
| div_1 = Quận Davidson, Tennessee{{!}}Davidson
| pop_1 = 689,447
| img_1 = Nashville (2).jpg
| city_2 = Memphis, Tennessee{{!}}Memphis
| div_2 = Quận Shelby, Tennessee{{!}}Shelby
| pop_2 = 633,104
| img_2 = Memphis skyline from the air.jpg
| city_3 = Knoxville, Tennessee{{!}}Knoxville
| div_3 = Quận Knox, Tennessee{{!}}Knox
| pop_3 = 190,740
| img_3 = Knoxville TN skyline.jpg
| city_4 = Chattanooga, Tennessee{{!}}Chattanooga
| div_4 = Quận Hamilton, Tennessee{{!}}Hamilton
| pop_4 = 181,099
| img_4 = Chattanooga,_Tennessee_(2023).jpg
| city_5 = Clarksville, Tennessee{{!}}Clarksville
| div_5 = Quận Montgomery, Tennessee{{!}}Montgomery
| pop_5 = 166,722
| img_5 = 
| city_6 = Murfreesboro, Tennessee{{!}}Murfreesboro
| div_6 = Quận Rutherford, Tennessee{{!}}Rutherford
| pop_6 = 152,769
| img_6 = 
| city_7 = Franklin, Tennessee{{!}}Franklin
| div_7 = Quận Williamson, Tennessee{{!}}Williamson
| pop_7 = 83,454
| img_7 = 
| city_8 = Johnson City, Tennessee{{!}}Johnson City
| div_8 = Quận Washington, Tennessee{{!}}Washington
| pop_8 = 71,046
| img_8 = 
| city_9 = Jackson, Tennessee{{!}}Jackson
| div_9 = Quận Madison, Tennessee{{!}}Madison
| pop_9 = 68,205
| img_9 = 
| city_10 = Hendersonville, Tennessee{{!}}Hendersonville
| div_10 = Quận Sumner, Tennessee{{!}}Sumner
| pop_10 = 61,753
| img_10 = 
}}

==Nhân khẩu học==
{{Chính|Nhân khẩu học Tennessee}}
{{US Census population
|1790= 35691
|1800= 105602
|1810= 261727
|1820= 422823
|1830= 681904
|1840= 829210
|1850= 1002717
|1860= 1109801
|1870= 1258520
|1880= 1542359
|1890= 1767518
|1900= 2020616
|1910= 2184789
|1920= 2337885
|1930= 2616556
|1940= 2915841
|1950= 3291718
|1960= 3567089
|1970= 3923687
|1980= 4591120
|1990= 4877185
|2000= 5689283
|2010= 6346105
|2020= 6910840
|estimate=7051339
|estyear=2022 
|align-fn=center
|footnote=Source: 1910–2020<ref>{{chú thích web |title=Historical Population Change Data (1910–2020) |url=https://www.census.gov/data/tables/time-series/dec/popchange-data-text.html |website=Census.gov |publisher=United States Census Bureau |access-date=May 1, 2021 |archive-date=April 29, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210429012609/https://www.census.gov/data/tables/time-series/dec/popchange-data-text.html |url-status=dead}}</ref>
}}

Theo cuộc [[Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2020]], dân số của Tennessee là 6.910.840, tăng 564.735, hay 8,90%, kể từ cuộc [[Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2010|điều tra dân số năm 2010]].<ref name="PopEstUS"/> Từ năm 2010 đến 2019, tiểu bang đã nhận được mức tăng tự nhiên là 143.253 (744.274 ca sinh trừ 601.021 ca tử vong) và sự gia tăng do di cư ròng là 338.428 người vào tiểu bang. Nhập cư từ bên ngoài Hoa Kỳ dẫn đến mức tăng ròng là 79.086 và di cư trong nước tạo ra mức tăng ròng là 259.342.<ref name="PopCompUS">{{chú thích web |url=http://www2.census.gov/programs-surveys/popest/tables/2010-2017/state/totals/nst-est2017-04.xlsx |format=XLS |title=Table 4. Cumulative Estimates of the Components of Resident Population Change for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2017 (NST-EST2017-04) |publisher=[[U.S. Census Bureau]] |date=December 2017 |access-date=December 24, 2017}}</ref> [[Trung tâm dân số]] của Tennessee là ở [[Murfreesboro, Tennessee|Murfreesboro]] thuộc [[Quận Rutherford, Tennessee|Quận Rutherford]].<ref>{{chú thích web |title=Population and Population Centers by State: 2000 |publisher=United States Census Bureau |access-date=December 6, 2008 |url=https://www.census.gov/geo/www/cenpop/statecenters.txt |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100223204810/http://www.census.gov/geo/www/cenpop/statecenters.txt |archive-date=February 23, 2010}}</ref>

Theo điều tra dân số năm 2010, 6,4% dân số Tennessee dưới 5 tuổi, 23,6% dưới 18 tuổi và 13,4% từ 65 tuổi trở lên.<ref>{{chú thích web |url=https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/DEC/10_DP/DPDP1/0400000US47 |title=Profile of General Population and Housing Characteristics: 2010 Demographic Profile Data, Tennessee |publisher=U.S. Census Bureau |date=2010 |access-date=January 16, 2017 |archive-url=https://archive.today/20200213005732/https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/DEC/10_DP/DPDP1/0400000US47 |archive-date=February 13, 2020 |url-status=dead}}</ref> Trong những năm gần đây, Tennessee là nguồn di cư trong nước hàng đầu, tiếp nhận một lượng lớn người di cư từ những nơi như [[California]], [[Đông Bắc Hoa Kỳ|Đông Bắc]] và [[Trung Tây Hoa Kỳ|Trung Tây]] do chi phí sinh hoạt thấp và cơ hội việc làm bùng nổ.<ref>{{chú thích báo |title=Welcome to the Volunteer State! Study finds more people moved to Tennessee in 2020 |url=https://www.wbir.com/article/news/state/welcome-to-the-volunteer-state-study-finds-more-people-moved-to-tennessee-over-2020/51-c3738a9b-e515-4579-95e4-f59f234b84e9 |access-date=May 27, 2021 |work=WBIR-TV |date=February 6, 2021 |location=Knoxville, TN}}</ref><ref>{{chú thích báo |last1=Chang |first1=Brittany |title=More people moved to Tennessee, Texas, and Florida than any other states in 2020, according to data from U-Haul — see the full ranking |url=https://www.businessinsider.com/people-moved-to-tennessee-texas-florida-2020-u-haul-data-2021-1 |access-date=May 27, 2021 |work=Business Insider |date=January 19, 2021}}</ref> Vào năm 2019, khoảng 5,5% dân số của Tennessee là người nước ngoài sinh ra. Trong số những người sinh ra ở nước ngoài, khoảng 42,7% là công dân nhập tịch và 57,3% là người nước ngoài.<ref name=stateprofile/> Dân số sinh ra ở nước ngoài bao gồm khoảng 49,9% từ [[Châu Mỹ La Tinh]], 27,1% từ [[Châu Á]], 11,9% từ [[Châu Âu]], 7,7% từ [[Châu Phi]], 2,7% từ [[Bắc Mỹ]] và 0,6% từ [[Châu Đại Dương]].<ref>{{chú thích web|url=https://data.census.gov/cedsci/table?q=tennessee%20foreign%20born%20population&g=0400000US47&hidePreview=false&tid=ACSST5Y2010.S0502&t=Foreign%20born&vintage=2010&layer=VT_2018_040_00_PY_D1&cid=DP02_0001E|title=Selected Characteristics of the Foreign-born Population by Period of Entry into the United States|author=<!--Not stated-->|website=data.census.gov|publisher=United States Census Bureau|access-date=June 4, 2020}}</ref>

Ngoại trừ tình trạng sụt giảm vào những năm 1980, Tennessee là một trong những bang phát triển dân số nhanh nhất toàn quốc kể từ năm 1970, được hưởng lợi từ hiện tượng [[Vùng Vành đai Mặt trời]].<ref>{{chú thích tạp chí |last=Schulman |first=Bruce J. |date=June 1993 |title=Review: The Sunbelt South: Old Times Forgotten |url=https://archive.org/details/sim_reviews-in-american-history_1993-06_21_2/page/340 |jstor=2703223 |journal=Reviews in American History |volume=21 |issue=2 |publisher=The Johns Hopkins University Press |location=Baltimore |pages=340–345 |doi=10.2307/2703223}}</ref> Bang này là điểm đến hàng đầu của những người di dời từ các bang Đông Bắc và Trung Tây. Khoảng thời gian này đã chứng kiến sự ra đời của các ngành kinh tế mới trong tiểu bang và đã định vị các khu vực đô thị Nashville và Clarksville là hai trong số các khu vực phát triển nhanh nhất trong cả nước.<ref name="growthtacir">{{chú thích web |title=Public Chapter 1101 – The Tennessee Growth Policy Act |url=https://www.tn.gov/content/dam/tn/tacir/tacir-insights/2019PC1101Insights.pdf |website=TACIR Insight |publisher=[[Tennessee Advisory Commission on Intergovernmental Relations]] |access-date=May 23, 2021}}</ref>

Theo [[Báo cáo đánh giá tình trạng vô gia cư hàng năm trước Quốc hội|Báo cáo đánh giá tình trạng vô gia cư]] hàng năm của [[Bộ Gia cư và Phát triển Đô thị Hoa Kỳ|HUD]] năm 2022, ước tính có khoảng 10.567 người [[vô gia cư]] ở Tennessee.<ref>{{chú thích web |title=2007-2022 PIT Counts by State |url=https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fwww.huduser.gov%2Fportal%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fxls%2F2007-2022-PIT-Counts-by-State.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK}}</ref><ref>{{chú thích web |title=The 2022 Annual Homelessness Assessment Report (AHAR) to Congress |url=https://www.huduser.gov/portal/sites/default/files/pdf/2022-AHAR-Part-1.pdf}}</ref>

==Kinh tế==
{{Chính|Kinh tế Tennessee}}
[[Tập tin:Geo Map of Median Income by Location in Tennessee.png|thumb|250px|alt=refer to caption|Bản đồ địa lý hiển thị các quận của Tennessee được tô màu theo phạm vi tương đối của thu nhập trung bình của quận đó.]]
[[Tập tin:Bar Chart of Poverty by Age and Gender in Tennessee.svg|thumb|250px|alt=refer to caption|Biểu đồ thể hiện tình trạng nghèo đói ở Tennessee, theo độ tuổi và giới tính (đỏ = nữ)]]

Tính đến năm 2021, Tennessee có [[Tổng sản phẩm trên địa bàn]] là 418,3 tỷ đô la.<ref name="GDPByState">{{chú thích web |title=GDP by State |url=https://www.bea.gov/data/gdp/gdp-state |website=GDP by State &#124; U.S. Bureau of Economic Analysis (BEA) |publisher=Bureau of Economic Analysis |access-date=March 26, 2021}}</ref> Vào năm 2020, [[thu nhập bình quân đầu người]] của bang là 30.869 USD. [[Thu nhập hộ gia đình ở Hoa Kỳ|Thu nhập hộ gia đình]] trung bình là 54,833 USD.<ref name=stateprofile>{{chú thích web |title=Tennessee |url=https://data.census.gov/cedsci/profile?g=0400000US47 |website=data.census.gov |publisher=United States Census Bureau |access-date=September 20, 2021 |location=Washington, D.C.}}</ref> Khoảng 13,6% dân số sống [[Ngưỡng nghèo|dưới mức nghèo khổ]].<ref name="PopEstUS"/> Năm 2019, tiểu bang đã báo cáo tổng số việc làm là 2.724.545 và tổng số 139.760 cơ sở sử dụng lao động.<ref name="PopEstUS"/> Tennessee là một tiểu bang có [[Luật về quyền được làm việc|quyền được làm việc]], giống như hầu hết các bang láng giềng phía Nam.<ref>{{chú thích web |title=Right-to-Work Laws |url=https://www.ncsl.org/research/labor-and-employment/right-to-work-laws-and-bills.aspx |website=ncsl.org |publisher=National Conference of State Legislatures |access-date=May 28, 2021 |location=Washington, D.C.}}</ref> [[Công đoàn]] hóa trong lịch sử đã ở mức thấp và tiếp tục giảm, như ở hầu hết các bang khác ở Hoa Kỳ.<ref>{{chú thích báo |last1=Flessner |first1=Dave |title=Union membership drops in Tennessee as legislature considers putting right to work laws in state constitution |url=https://www.timesfreepress.com/news/politics/state/story/2020/jan/22/union-membership-drops-tennessee-legislature-considers-putting-right-work-laws-state-constitution/513713/ |access-date=May 31, 2021 |work=Chattanooga Times Free Press |date=January 22, 2020}}</ref>

===Thuế===
{{Chính|Thuế thu nhập tiểu bang}}
Tennessee nổi tiếng là bang có mức thuế thấp và thường được xếp hạng là một trong 5 bang có gánh nặng thuế đối với cư dân thấp nhất.<ref>{{chú thích báo|last=Stebbins|first=Samuel|date=September 27, 2018|title=Tax policy: States with the highest and lowest taxes|url=https://www.usatoday.com/story/money/taxes/2018/04/06/states-highest-and-lowest-taxes-3-6/482944002/|work=USA Today|access-date=June 5, 2020}}</ref> Đây là một trong 9 tiểu bang không có thuế thu nhập chung; [[thuế thương vụ]] là phương tiện tài trợ chính của chính phủ.<ref>{{chú thích báo|last=Loudenback|first=Tanza|date=February 6, 2020|title=There are 9 US states with no income tax, but 2 of them still tax investment earnings|url=https://www.businessinsider.com/personal-finance/states-with-no-income-tax-map|work=Business Insider|access-date=June 5, 2020}}</ref> [[Thuế thu nhập hội trường]] được áp dụng đối với hầu hết các khoản [[cổ tức]] và [[lãi|tiền lãi]] ở mức 6% nhưng đã được loại bỏ hoàn toàn vào năm 2021.<ref>{{chú thích báo|last=Pare|first=Mike|date=February 1, 2019|title=Tennessee on its way to becoming a bona fide no-income-tax state in 2021|url=https://www.timesfreepress.com/news/edge/story/2019/feb/01/hall-income-tax-ending-2021/487137/|work=[[Chattanooga Times Free Press]]|access-date=June 5, 2020}}</ref> 1.250 USD đầu tiên của thu nhập cá nhân và 2.500 USD của thu nhập chung được miễn thuế này.<ref>{{chú thích web|url=https://www.tn.gov/revenue/taxes/hall-income-tax/due-date-and-tax-rates.html|title=Due Date and Tax Rates|author=<!--Not stated-->|website=tn.gov|publisher=Tennessee Department of Revenue|access-date=June 5, 2020}}</ref> [[Thuế tài sản]] là nguồn thu chính của chính quyền địa phương.<ref name=tacir2002/>

Thuế suất bán và sử dụng của tiểu bang đối với hầu hết các mặt hàng là 7%, cao thứ hai trên toàn quốc, cùng với [[Mississippi]], [[Rhode Island]], [[New Jersey]] và [[Indiana]]. Thực phẩm bị đánh thuế 4%, nhưng kẹo, thực phẩm bổ sung và thực phẩm chế biến sẵn bị đánh thuế 7%.<ref>{{chú thích web|url=https://revenue.support.tn.gov/hc/en-us/articles/202989425-What-are-the-state-and-local-sales-tax-rates-in-Tennessee-#:~:text=Effective%20July%201%2C%202017%2C%20the,the%20applicable%20local%20tax%20rate.|title=What are the state and local sales tax rates in Tennessee?|author=<!--Not stated-->|date=December 11, 2017|website=tn.gov|publisher=Tennessee Department of Revenue|access-date=June 5, 2020|archive-date=June 5, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200605101114/https://revenue.support.tn.gov/hc/en-us/articles/202989425-What-are-the-state-and-local-sales-tax-rates-in-Tennessee-#:~:text=Effective%20July%201%2C%202017%2C%20the,the%20applicable%20local%20tax%20rate.|url-status=dead}}</ref> Thuế bán hàng địa phương được thu ở hầu hết các khu vực pháp lý với tỷ lệ thay đổi từ 1,5% đến 2,75%, mang lại tổng thuế bán hàng từ 8,5% đến 9,75%. Tỷ lệ kết hợp trung bình là khoảng 9,5%, mức thuế bán hàng trung bình cao nhất của Mỹ.<ref>{{chú thích báo|last=Sher|first=Andy|date=July 27, 2019|title=Yet again, Tennessee combined state, local sales tax rates nation's highest|url=https://www.timesfreepress.com/news/breakingnews/story/2019/jul/27/yet-again-tennessee-combined-state-local-sale/499940/|work=[[Chattanooga Times Free Press]]|access-date=June 5, 2020}}</ref> [[Thuế tài sản cố định]] được đánh vào cổ phần của các cổ đông của bất kỳ khoản vay, đầu tư, bảo hiểm hoặc vì lợi nhuận nào. Tỷ lệ đánh là 40% giá trị nhân với thuế suất của khu vực tài phán.<ref name=tacir2002>{{cite report|last1=Green|first1=Harry A.|last2=Chervin|first2=Stan A.|last3=Lippard|first3=Cliff|last4=Joseph|first4=Linda|date=February 2002|title=The Local Property Tax in Tennessee|url=https://www.tn.gov/content/dam/tn/tacir/documents/LOCAL_PROPERTY_TAX.pdf|publisher=[[Tennessee Advisory Commission on Intergovernmental Relations]]|access-date=June 5, 2020}}</ref> Kể từ năm 2016, Tennessee không có [[thuế thừa kế]].<ref>{{chú thích web |url=https://www.tn.gov/revenue/taxes/inheritance-tax.html |title=TN Department of Revenue |access-date=October 30, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191023211105/https://www.tn.gov/revenue/taxes/inheritance-tax.html |archive-date=October 23, 2019 |url-status=live}}</ref>

===Nông nghiệp===
Tennessee là tiểu bang xếp thứ 8 của Hoa Kỳ về số lượng trang trại, chiếm hơn 40% diện tích đất đai và có diện tích trung bình khoảng 155 mẫu Anh (0,63 km2).<ref name=ff1>{{chú thích web|url=https://www.farmflavor.com/tennessee-agriculture/|title=Tennessee Agriculture 2021|author=<!--Not stated-->|date=2021|website=Farm Flavor|publisher=Tennessee Department of Agriculture|access-date=April 9, 2021}}</ref> Tiền mặt thu được từ trồng trọt và chăn nuôi có giá trị ước tính hàng năm là 3,5 tỷ đô la, và ngành nông nghiệp có tác động ước tính hàng năm là 81 tỷ đô la đối với nền kinh tế của bang.<ref name=ff1/>  [[Bò thịt]] là mặt hàng nông nghiệp lớn nhất của bang, tiếp theo là [[gà thịt]] và [[gia cầm]].<ref name=homeandfarm13/> Tennessee đứng thứ 12 trên toàn quốc về số lượng gia súc, với hơn một nửa diện tích đất nông nghiệp dành cho việc chăn thả gia súc.<ref name=ff1/><ref>{{chú thích web |url=http://animalscience.ag.utk.edu/beef/tnbeefind.htm |title=Tennessee's Cattle Industry |publisher=The University of Tennessee |first=James B. |last=Neel |archive-url=https://web.archive.org/web/20090102215825/http://animalscience.ag.utk.edu/beef/tnbeefind.htm |archive-date=January 2, 2009}}</ref> [[Đậu nành]] và [[ngô]] lần lượt là cây trồng phổ biến thứ nhất và thứ hai của bang,<ref name=homeandfarm13/> và được trồng nhiều nhất ở Tây và Trung Tennessee, đặc biệt là góc Tây Bắc của bang.<ref>{{chú thích web|title=Soybeans: Production by County|url=https://www.nass.usda.gov/Charts_and_Maps/Crops_County/sb-pr.php|website=National Agricultural Statistics Service |publisher=United States Department of Agriculture|access-date=April 9, 2021|date=2019}}</ref><ref>{{chú thích web|title=Corn: Production Acreage by County|url=https://www.nass.usda.gov/Charts_and_Maps/Crops_County/cr-pr.php|website=National Agricultural Statistics Service |publisher=United States Department of Agriculture|access-date=July 3, 2021|date=2019}}</ref> Tennessee đứng thứ 7 toàn quốc về sản lượng [[Sợi bông|bông]], phần lớn bông được trồng trên những vùng đất màu mỡ ở miền Trung Tây Tennessee.<ref name=nassreport>{{cite report|author=National Agricultural Statistics Service|date=May 12, 2020|title=Crop Production|url=https://downloads.usda.library.cornell.edu/usda-esmis/files/tm70mv177/w0892x33f/c247fc69b/crop0520.pdf|publisher=United States Department of Agriculture|issn=1936-3737|access-date=April 8, 2021|via=Cornell University Library}}</ref>

Bang đứng thứ tư trên toàn quốc về sản xuất [[thuốc lá]], chủ yếu được trồng ở vùng Ridge-and-Valley của Đông Tennessee.<ref name=farmbureau>{{chú thích web |title=Tennessee Farm Facts |date=September 16, 2020 |url=https://www.tnfarmbureau.org/tnfarmfacts#1600268610620-b115b543-6e71 |publisher=Tennessee Farm Bureau |access-date=April 9, 2021 |location=Columbia, Tennessee}}</ref> Nông dân Tennessee cũng được biết đến trên toàn thế giới với việc trồng [[cà chua]] và [[trồng trọt|kỹ thuật trồng trọt]].<ref>{{chú thích web |title=The United States of Tomatoes |url=https://www.farmflavor.com/lifestyle/united-states-of-tomatoes/ |website=Farm Flavor |publisher=Journal Communications, Inc. |access-date=April 9, 2021 |date=May 1, 2019}}</ref><ref>{{chú thích tạp chí|last=Mozo|first=Jessica|date=February 10, 2012|title=McMinnville, Tennessee: Nursery Capital of the World|url=https://www.tnhomeandfarm.com/agriculture/mcminnville-nursery-capital/|journal=Tennessee Home & Farm|volume=|issue=Winter 2011-12|pages=<!--Needed-->|doi=|access-date=April 9, 2021}}</ref> Các loại cây công nghiệp quan trọng khác trong bang bao gồm [[cỏ khô]], [[lúa mì]], [[Quả đậu non|đậu hạt]].<ref name=ff1/><ref name=farmbureau/> Lưu vực Nashville là một khu vực cưỡi ngựa hàng đầu, do đất tạo ra cỏ được ngựa ưa chuộng. [[Ngựa Tennessee]], lần đầu tiên được nhân giống trong khu vực vào cuối thế kỷ XVIII, là một trong những giống ngựa nổi tiếng nhất trên thế giới.<ref>{{chú thích web |url=http://imh.org/index.php/exhibits/online/horse-breeds-of-the-world/north-america/item/2201-tennessee-walking-horse |title=Tennessee Walking Horse |publisher=International Museum of the Horse |access-date=March 1, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130628085230/http://imh.org/index.php/exhibits/online/horse-breeds-of-the-world/north-america/item/2201-tennessee-walking-horse |archive-date=June 28, 2013 |url-status=dead}}</ref> Tennessee cũng đứng thứ hai toàn quốc về [[La (động vật)|chăn nuôi la]] và sản xuất [[thịt dê]].<ref name=farmbureau/> Ngành công nghiệp gỗ của bang chủ yếu tập trung ở Cao nguyên Cumberland và được xếp hạng là một trong những nơi sản xuất gỗ cứng hàng đầu trên toàn quốc.<ref>{{cite report|author=Ummey Honey|date=2019|title=Economic Impacts of Forestry and Forest Product Industries in Tennessee|url=https://digitalscholarship.tnstate.edu/dissertations/AAI22585121/|publisher=Tennessee State University|docket=AAI22585121|access-date=April 9, 2021}}</ref>

===Công nghiệp===
===Thương mại===
===Sản xuất năng lượng và khoáng sản===
===Du lịch===
==Văn hoá==
===Âm nhạc===
==Giáo dục==
Tennessee có nhiều cơ sở giáo dục công lập, tư thục từ bậc mẫu giáo đến bậc [[giáo dục đại học]].
===Đại học, cao đẳng===
{{chính|Danh sách đại học, cao đẳng ở Tennessee}}
{{Div col|2=25em}}
*[[Cao đẳng Aquinas (Tennessee)]]
*[[Đại học Belmont]]
*[[Đại học bang Tennessee]]
*[[Đại học công nghệ Tennessee]]
*[[Cao đẳng Tusculum]]
*[[Đại học Memphis]]
*[[Đại học Vanderbilt]]
*[[Cao đẳng Welch College]]
*[[Đại học Victory]]
{{Div col end}}

Giáo dục đại học công lập được quản lý với [[Ủy ban giáo dục Tennessee]] cung cấp định hướng và chỉ đạo cho các hệ thường đại học công lập, [[hệ thống đại học Tennessee]]. Thêm nữa, nhiều đại học tư thục cũng có mặt ở tất cả các nơi trong bang.

==Phương tiện truyền thông==
==Vận tải==
===Đường bộ===
===Sân bay===
===Đường sắt===
===Đường thuỷ===
==Luật và Chính phủ==
==Chính trị==
==Thể thao==

==Chú thích==
{{notelist}}
==Tham khảo==
===Trích dẫn===
{{tham khảo}}

===Thư mục===
{{refbegin}}
* {{chú thích sách |last=Albright |first=Edward |author-link=Edward Albright |title=Early History of Middle Tennessee |url=https://books.google.com/books?id=RmpAAAAAYAAJ |location=Nashville, TN |publisher=Brandon Printing Company |date=1909 |isbn=1166645126 |via=Google Books}}
* {{chú thích sách |last=Connelly |first=Thomas Lawrence |date=1979 |title=Civil War Tennessee: Battles and Leaders |url=https://books.google.com/books?id=xN9Um2IJKO0C |location=Knoxville, TN |publisher=[[University of Tennessee Press]] |isbn=9780870492617 |via=Google Books}}
* {{chú thích sách |last1=Corlew |first1=Robert E. |last2=Folmsbee |first2=Stanley E. |last3=Mitchell |first3=Enoch |date=1981 |title=Tennessee: A Short History|url=https://archive.org/details/tennesseeshorthi0000corl_y4h1/ |location=Knoxville, TN |publisher=University of Tennessee Press |edition=2nd |isbn=9780870496479 |via=Internet Archive}}
* {{chú thích sách |last=Finger |first=John R. |title=Tennessee Frontiers: Three Regions in Transition |url=https://books.google.com/books?id=1H2_CwAAQBAJ |publisher=Indiana University Press |year=2001 |isbn=978-0-253-33985-0 |via=Google Books}}
* {{chú thích sách |last=Lamon |first=Lester C. |title=Blacks in Tennessee, 1791–1970 |url=https://archive.org/details/blacksintennesse0000lamo |url-access=registration |publisher=University of Tennessee Press |year=1980 |isbn=978-0-87049-324-9 |via=Internet Archive}}
* {{chú thích sách |last=Langsdon |first=Phillip R. |title=Tennessee: A Political History |date=2000 |publisher=Hillboro Press |location=Franklin, Tennessee |isbn=9781577361251 |url=https://archive.org/details/tennesseepolitic0000lang |via=Internet Archive}}
* {{chú thích sách |last1=Lyons |first1=William |last2=Scheb II |first2=John M. |last3=Stair |first3=Billy |date=2001 |title=Government and Politics in Tennessee |url=https://books.google.com/books?id=ac0Qtk_c7uoC |location=Knoxville, TN |publisher=University of Tennessee Press |isbn=9781572331419 |ref={{sfnref|Lyons, Scheb, & Stair|2001}} |via=Google Books}}
* {{chú thích sách |last=Moore |first=Harry |title=A Geologic Trip Across Tennessee by Interstate 40 |date=1994 |publisher=University of Tennessee Press |location=Knoxville, TN |isbn=9780870498329 |url=https://books.google.com/books?id=sbo-dSSnF4kC |access-date=May 14, 2021 |via=Google Books}}
* {{chú thích sách |last=Safford |first=James M. |author-link=James M. Safford |title=Geology of Tennessee |url=https://books.google.com/books?id=teSZFz97uYAC |date=1869 |publisher=S.C. Mercer |location=Nashville, TN |isbn=978-1-4585-0040-3 |via=Google Books}}
* {{chú thích sách |last=Satz |first=Ronald |title=Tennessee's Indian Peoples |year=1979 |url=https://archive.org/details/tennesseesindian0000satz |url-access=registration |publisher=University of Tennessee Press |location=Knoxville, TN |isbn=978-0-87049-285-3 |via=Internet Archive}}
* {{cite report|title=Tennessee Blue Book 2005-2006|date=November 2005|publisher=[[Tennessee Secretary of State]]|location=Nashville, TN|pages=616–626 |url=http://state.tn.us/sos/bluebook/05-06/48-data.pdf |access-date=May 21, 2021 |ref={{sfnref|Tennessee Blue Book 2005-2006}} |archive-date=January 14, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120114000007/http://state.tn.us/sos/bluebook/05-06/48-data.pdf}}
{{refend}}

==Đọc thêm==
{{refbegin}}
* {{chú thích sách |last=Bergeron |first=Paul H. |title=Antebellum Politics in Tennessee |url=https://archive.org/details/antebellumpoliti0000berg |publisher=[[University of Kentucky Press]] |year=1982 |isbn=978-0-8131-1469-9}}
* {{chú thích sách |last=Bontemps |first=Arna |title=William C. Handy: Father of the Blues: An Autobiography |publisher=Macmillan Company |location=New York |year=1941}}
* {{chú thích sách |last=Brownlow |first=W.G. |title=Sketches of the Rise, Progress, and Decline of Secession: With a Narrative of Personal Adventures among the Rebels |url=https://archive.org/details/sketchesrisepro03browgoog |year=1862 |via=Internet Archive}}
* {{chú thích sách |last=Cartwright |first=Joseph H. |title=The Triumph of Jim Crow: Tennessee's Race Relations in the 1880s |url=https://archive.org/details/triumphofjimcrow0000cart |publisher=[[University of Tennessee Press]] |year=1976}}
* {{chú thích sách |last=Cimprich |first=John |title=Slavery's End in Tennessee, 1861–1865 |publisher=[[University of Alabama Press]] |location=Tuscaloosa, AL |url=https://books.google.com/books?id=T7J2m6TkGHEC |year=1985 |isbn=978-0-8173-0257-3 |via=Google Books}}
* {{chú thích sách |last=Honey |first=Michael K. |title=Southern Labor and Black Civil Rights: Organizing Memphis Workers |publisher=University of Illinois Press |year=1993 |isbn=978-0-252-02000-1 |url=https://archive.org/details/isbn_9780252063053 |via=Internet Archive}}
* {{chú thích sách |last=Mooney |first=James |author-link=James Mooney |title=Myths of the Cherokee |url=https://archive.org/details/cu31924104080076 |year=1902 |publisher=[[U.S. Government Printing Office]] |location=Washington, D.C. |page=534 |isbn=978-0-914875-19-2 |via=Internet Archive}}
* {{chú thích sách |last=Norton |first=Herman |title=Religion in Tennessee, 1777–1945 |publisher=University of Tennessee Press |year=1981 |isbn=978-0-87049-318-8}}
* {{chú thích sách |last=Olson |first=Ted |title=A Tennessee Folklore Sampler: Selected Readings from the Tennessee Folklore Society Bulletin, 1934–2009 |publisher=University of Tennessee Press |year=2009 |isbn=978-1-57233-668-1}}
* {{chú thích sách |last=Schaefer |first=Richard T. |title=Sociology Matters |url=https://archive.org/details/sociologymatters0000scha |url-access=registration |publisher=NY: McGraw-Hill |location=New York |year=2006 |isbn=978-0-07-299775-0 |via=Internet Archive}}
* {{chú thích sách |editor-last=Van West |editor-first=Carroll |url=https://books.google.com/books?id=6G16AAAAMAAJ|title=Tennessee History: The Land, The People, and The Culture |publisher=University of Tennessee Press |year=1998 |isbn=978-1-57233-000-9|via=Google Books}}
{{refend}}

==Liên kết ngoài==
{{thể loại Commons|Tennessee}}
{{div col|colwidth=20em}} 
*[http://www.tennessee.gov/ State Government Website]
*[http://www.tnvacation.com/ Tennessee Department of Tourist Development]
*[http://wikis.ala.org/godort/index.php/Tennessee Tennessee State Databases] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110210040353/http://wikis.ala.org/godort/index.php/Tennessee |date=2011-02-10 }} – Annotated list of searchable databases produced by Tennessee state agencies and compiled by the Government Documents Roundtable of the American Library Association.
*[http://tennesseeencyclopedia.net/ Tennessee Encyclopedia of History and Culture]
*[http://www.tennessee.gov/tsla/ Tennessee State Library and Archives]
*[http://www.tngenweb.org TNGenWeb Project]- free genealogy resources for the state
*[http://tonto.eia.doe.gov/state/state_energy_profiles.cfm?sid=TN Energy Profile for Tennessee] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101117132524/http://tonto.eia.doe.gov/state/state_energy_profiles.cfm?sid=TN |date=2010-11-17 }}
*[http://www.usgs.gov/state/state.asp?State=TN USGS real-time, geographic, and other scientific resources of Tennessee] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100826171742/http://www.usgs.gov/state/state.asp?State=TN |date=2010-08-26 }}
*[http://quickfacts.census.gov/qfd/states/47000.html U.S. Census Bureau] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150207081642/http://quickfacts.census.gov/qfd/states/47000.html |date=2015-02-07 }}
*[http://state.tn.us/sos/bluebook/index.htm Tennessee Blue Book] – All things Tennessee
*[http://www.hermitage.com/tennpol.htm Timeline of Modern Tennessee Politics] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070205053542/http://www.hermitage.com/tennpol.htm |date=2007-02-05 }}
*[http://www.ers.usda.gov/StateFacts/TN.htm Tennessee State Facts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130223065624/http://www.ers.usda.gov/StateFacts/TN.htm |date=2013-02-23 }}
* Tennessee [http://www.cs.utk.edu/~dunigan/landforms landforms]
*[http://www.roanetnhistory.org/ramseysannalscontents.html The Annals of Tennessee to the End of the Eighteenth Century] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170525205738/http://www.roanetnhistory.org/ramseysannalscontents.html |date=2017-05-25 }} – a history by [[J. G. M. Ramsey]], 1853
{{div col end}}

{{Tennessee}}
{{Hoa Kỳ}}
{{Thời gian tổ chức|thành lập=1796}}
{{Các chủ đề|Hoa Kỳ|Địa lý}}

[[Thể loại:Tennessee| ]]
[[Thể loại:Tiểu bang Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Đông Nam Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Các Tiểu bang Liên minh miền Nam Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Nam Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Khởi đầu năm 1796 ở Hoa Kỳ]]