Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ngữ hệ Turk”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Tính năng gợi ý liên kết: 3 liên kết được thêm.
n xóa tham số lỗi thời (via JWB)
Dòng 15: Dòng 15:
}}
}}


'''Ngữ hệ Turk''' hay '''ngữ hệ Đột Quyết''' là một [[ngữ hệ]] gồm ít nhất 35 ngôn ngữ<ref>Dybo A.V., ''"Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks"'', Moskow, 2007, p. 766, [http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050311224856/http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf |date = ngày 11 tháng 3 năm 2005}} (''In Russian'')</ref>, được nói bởi [[các dân tộc Turk]] trên một khu vực rộng lớn từ [[Đông Âu]] và [[Địa Trung Hải]] tới [[Siberia]] và miền Tây [[Trung Quốc]]. Vùng đất khởi nguồn của hệ là Tây Trung Quốc và Mông Cổ, từ đó mở rộng ra [[Trung Á]] và xa hơn nữa về phía tây.<ref name="Ethnologue Altaic">{{Chú thích web|author=Gordon, Raymond G., Jr. (ed.)|authorlink=Ethnologue|url=http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90009|tiêu đề=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Language Family Trees - Altaic|ngày truy cập = ngày 18 tháng 3 năm 2007 |year=2005}}</ref><ref name="LanguagesOfTheWorld">{{chú thích sách|last=Katzner|first=Kenneth|title=Languages of the World, Third Edition|publisher=Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd.|year=2002|month=March|isbn=978-0415250047}}</ref>
'''Ngữ hệ Turk''' hay '''ngữ hệ Đột Quyết''' là một [[ngữ hệ]] gồm ít nhất 35 ngôn ngữ<ref>Dybo A.V., ''"Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks"'', Moskow, 2007, p. 766, [http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050311224856/http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf |date = ngày 11 tháng 3 năm 2005}} (''In Russian'')</ref>, được nói bởi [[các dân tộc Turk]] trên một khu vực rộng lớn từ [[Đông Âu]] và [[Địa Trung Hải]] tới [[Siberia]] và miền Tây [[Trung Quốc]]. Vùng đất khởi nguồn của hệ là Tây Trung Quốc và Mông Cổ, từ đó mở rộng ra [[Trung Á]] và xa hơn nữa về phía tây.<ref name="Ethnologue Altaic">{{Chú thích web|author=Gordon, Raymond G., Jr. (ed.)|authorlink=Ethnologue|url=http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90009|tiêu đề=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Language Family Trees - Altaic|ngày truy cập = ngày 18 tháng 3 năm 2007 |year=2005}}</ref><ref name="LanguagesOfTheWorld">{{chú thích sách|last=Katzner|first=Kenneth|title=Languages of the World, Third Edition|publisher=Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd.|year=2002|isbn=978-0415250047}}</ref>


Các ngôn ngữ Turk được sử dụng như [[tiếng bản ngữ]] bởi chừng 170 triệu người, và tổng số người nói, gồm cả người nói như [[ngôn ngữ thứ hai]], là hơn 200 triệu.<ref>Brigitte Moser, Michael Wilhelm Weithmann, Landeskunde Türkei: Geschichte, Gesellschaft und Kultur, Buske Publishing, 2008, p.173</ref><ref>Deutsches Orient-Institut, Orient, Vol. 41, Alfred Röper Publushing, 2000, p.611</ref><ref>{{Chú thích web |url=http://www.zaman.com.tr/iskander-pala/turkceyi-kac-kisi-konusuyor_480993.html |ngày truy cập=2016-09-09 |tựa đề=Bản sao đã lưu trữ |archive-date = ngày 16 tháng 1 năm 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140116103056/http://www.zaman.com.tr/iskander-pala/turkceyi-kac-kisi-konusuyor_480993.html |url-status=dead }}</ref> Ngôn ngữ Turk với lượng người nói lớn nhất là [[tiếng Thổ Nhĩ Kỳ]], được sử dụng chủ yếu tại [[Tiểu Á]] và [[bán đảo Balkan]], chiếm 40% tổng số người nói các ngôn ngữ Turk.<ref name="LanguagesOfTheWorld"/>
Các ngôn ngữ Turk được sử dụng như [[tiếng bản ngữ]] bởi chừng 170 triệu người, và tổng số người nói, gồm cả người nói như [[ngôn ngữ thứ hai]], là hơn 200 triệu.<ref>Brigitte Moser, Michael Wilhelm Weithmann, Landeskunde Türkei: Geschichte, Gesellschaft und Kultur, Buske Publishing, 2008, p.173</ref><ref>Deutsches Orient-Institut, Orient, Vol. 41, Alfred Röper Publushing, 2000, p.611</ref><ref>{{Chú thích web |url=http://www.zaman.com.tr/iskander-pala/turkceyi-kac-kisi-konusuyor_480993.html |ngày truy cập=2016-09-09 |tựa đề=Bản sao đã lưu trữ |archive-date = ngày 16 tháng 1 năm 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140116103056/http://www.zaman.com.tr/iskander-pala/turkceyi-kac-kisi-konusuyor_480993.html |url-status=dead }}</ref> Ngôn ngữ Turk với lượng người nói lớn nhất là [[tiếng Thổ Nhĩ Kỳ]], được sử dụng chủ yếu tại [[Tiểu Á]] và [[bán đảo Balkan]], chiếm 40% tổng số người nói các ngôn ngữ Turk.<ref name="LanguagesOfTheWorld"/>

Phiên bản lúc 09:31, ngày 23 tháng 3 năm 2022

Ngữ hệ Turk
Sắc tộcCác dân tộc Turk
Phân bố
địa lý		Từ Đông Nam châu Âu tới miền Tây Trung Quốc và Siberia
Phân loại ngôn ngữ họcMột trong những ngữ hệ chính trên thế giới
Ngôn ngữ nguyên thủy:Proto-Turk
Ngôn ngữ con:
ISO 639-5:trk
Glottolog:turk1311[1]
{{{mapalt}}}
Phân bố địa lý của hệ Turk

Ngữ hệ Turk hay ngữ hệ Đột Quyết là một ngữ hệ gồm ít nhất 35 ngôn ngữ[2], được nói bởi các dân tộc Turk trên một khu vực rộng lớn từ Đông Âu và Địa Trung Hải tới Siberia và miền Tây Trung Quốc. Vùng đất khởi nguồn của hệ là Tây Trung Quốc và Mông Cổ, từ đó mở rộng ra Trung Á và xa hơn nữa về phía tây.[3][4]

Các ngôn ngữ Turk được sử dụng như tiếng bản ngữ bởi chừng 170 triệu người, và tổng số người nói, gồm cả người nói như ngôn ngữ thứ hai, là hơn 200 triệu.[5][6][7] Ngôn ngữ Turk với lượng người nói lớn nhất là tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, được sử dụng chủ yếu tại Tiểu Á và bán đảo Balkan, chiếm 40% tổng số người nói các ngôn ngữ Turk.[4]

Những đặc điểm của tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, như sự hài hòa nguyên âm (vowel harmony), tính chắp dính, và sự thiếu vắng giống ngữ pháp, cũng là đặc điểm chung của toàn ngữ hệ Turk.[4] Người nói các ngôn ngữ Oghuz (gồm tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, Azerbaijan, Turkmen, Qashqai, và Gagauz) có thể hiểu lẫn nhau trong rất nhiều trường hợp.[8]

Cách gọi cả ngữ hệ này là ngữ hệ Thổ Nhĩ Kỳ là có thể gây lầm lẫn hay thiếu chính xác.

Tham khảo

  1. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Turkic”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. ^ Dybo A.V., "Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks", Moskow, 2007, p. 766, [1] Lưu trữ 2005-03-11 tại Wayback Machine (In Russian)
  3. ^ Gordon, Raymond G., Jr. (ed.) (2005). “Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Language Family Trees - Altaic”. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2007.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết) Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết)
  4. ^ a b c Katzner, Kenneth (2002). Languages of the World, Third Edition. Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd. ISBN 978-0415250047.
  5. ^ Brigitte Moser, Michael Wilhelm Weithmann, Landeskunde Türkei: Geschichte, Gesellschaft und Kultur, Buske Publishing, 2008, p.173
  6. ^ Deutsches Orient-Institut, Orient, Vol. 41, Alfred Röper Publushing, 2000, p.611
  7. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 1 năm 2014. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2016.
  8. ^ “Language Materials Project: Turkish”. UCLA International Institute, Center for World Languages. tháng 2 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2007.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ngữ_hệ_Turk&oldid=68334338”