Xem mã nguồn của Genova

{{Về|thành phố cảng của Ý|tên sử dụng khác|Genoa (định hướng)|và|Genova (định hướng)}}
{{chú thích trong bài|date=August 2018}}
{{Infobox Italian comune
| name = Genoa
| native_name = ''Genova''
| official_name = Comune di Genova
| image_skyline = Collage Genova.jpg
| image_caption = Theo chiều kim đồng hồ từ trên cùng bên trái: [[Hải đăng Genoa]], Quảng trường [[Piazza De Ferrari]], Phòng triển lãm Mazzini, phố Brigata Liguria, cảnh nhìn ra San Teodoro từ [[Cảng Genoa]]
| image_shield = Stemma di Genova.svg
| image_map = 
| pushpin_label_position = 
| region = [[Liguria]]
| metropolitan_city = [[Thành phố đô thị Genoa|Genoa]] (GE)
| frazioni = 
| mayor = [[Marco Bucci (chính trị gia)|Marco Bucci]]
| mayor_party = [[Đảng chính trị trung hữu|Trung hữu]]
| elevation_footnotes = 
| elevation_m = 20
| area_footnotes = 
| area_total_km2 = 240,29
| population_as_of = 1 tháng 1 năm 2018
| population_total = 580097
| pop_density_footnotes = 
| population_demonym = Genovesi
| telephone = 
| postalcode = 
| istat = 010025
| saint = [[John the Baptist]]
| day = June 24
| website = [http://www.comune.genova.it www.comune.genova.it]
| footnotes = {{Infobox UNESCO World Heritage Site
| child = yes
| official_name = Genoa: ''[[Le Strade Nuove]]'' và hệ thống ''[[Palazzi dei Rolli]]''
| criteria = {{UNESCO WHS type|(ii)(iv)}}(ii)(iv)
| ID = 1211
| year = 2006
| area = {{convert|15.777|ha|acre|abbr=on}}
| buffer_zone = {{convert|113|ha|acre|abbr=on}}
}}
| imagesize = 270px
| image_alt = 
| image_flag = Flag of Genoa.svg
| shield_alt = 
| map_alt = 
| map_caption = 
| pushpin_map_alt = 
| pushpin_map = Italy#Europe
| coordinates = {{coord|44|24|40|N|8|55|58|E|region:IT-GE_type:city(620000)|display=inline,title}}
| coordinates_footnotes = 
| sovereign = 
| metropolitan_area = 
| twin1 = 
| twin1_country = 
| postal_code = 16121-16167
| area_code = 010
}}
'''Genova''' (tên trong [[tiếng Genova|phương ngôn Genova]]: ''Zena'') là một [[thành phố]] và [[cảng|cảng biển]] ở phía bắc của [[Ý]], thủ phủ của [[genova (tỉnh)|tỉnh Genova]] và của [[miền]] [[Liguria]]. Thành phố có dân số khoảng 601.338, khu vực đô thị có dân số khoảng 871.733.

''Genua'' là một thành phố của người [[Liguria]] cổ đại. Tên của nó có lẽ bắt nguồn từ [[tiếng Liguria]], nghĩa là "đầu gối" (từ *''genu'' trong [[tiếng tiền Ấn-Âu]] - ''Proto-Indo-European''), i.e. "góc", từ vị trí địa lý của nó, do đó cũng tương tự như cái tên [[Genève|Geneva]]. Theo cách diễn giải khác, cái tên được nói là xuất phát từ ''Janua'' ("cổng") trong [[latinh|tiếng Latin]], vị thần hai đầu [[Janus (thần thoại)|Janus]], hay là một từ cổ có nghĩa là "người nước ngoài", bởi vì những người định cư sớm nhất ở đây được xem như là người nước ngoài bởi cộng đồng dân số xung quanh đó.

== Cờ ==
[[Tập tin:Bandiera di Genova (3-2).svg|180px|nhỏ|trái|Cờ của thành phố Genova]]
Cờ của Genova là cờ của [[Thánh George]], một chữ thập đỏ trên nền trắng, giống hệt như cờ của [[Anh]]. Cờ của Genova được bắt chước theo bởi Anh và thành phố [[Luân Đôn|London]] vào năm [[1190]] để các thuyền của họ khi đi vào [[Địa Trung Hải]] được hưởng sự bảo trợ từ hạm đội hùng mạnh của thành Genova. [[Cộng hòa Genova]] hàng hải đang lớn mạnh và trở thành, cùng với đối thủ là [[Cộng hòa Venezia|Venezia]], một trong những thế lực quan trọng trên thế giới. Vua Anh phải cống nạp hàng năm cho Doge của Genova để hưởng đặc quyền đó. Giữa Anh và Genova, hai quốc gia thương mại và hàng hải, luôn luôn có một quan hệ lâu đời và đặc biệt. Genova được xem như là "thành phố Anh hóa nhất ở Ý".

== Lịch sử ==
=== Lịch sử cổ đại ===
Lịch sử của Genova đi từ thời cổ đại. Một nghĩa địa thành phố, có tuổi từ thế kỉ 6 đến thế kỉ 5 TCN, đã chứng tỏ sự chiếm đóng của nơi này bởi người [[Hy Lạp]], nhưng cảng biển có thể được dùng từ rất lâu trước đó, có lẽ là bởi người [[văn minh Etrusc|Etrusc]]. Bị tàn phá bởi người [[Carthage]] vào năm [[209 TCN]], thành phố này được xây dựng lại bởi [[Roma]], dưới thời đó thành phố có các quyền tự chủ và xuất khẩu da, gỗ, và mật. Tuy là vẫn trung thành với Roma trong khi những người [[Liguria]] và người [[Celt]] ở phía bắc nước Ý ngả theo người Carthage trong [[Chiến tranh Punic lần thứ hai]], tầm quan trọng của nó như là một thành phố cảng La Mã đã bị làm giảm đi bởi sự đi lên của ''Vada Sabatia'', gần [[Savona]] hiện đại.

Sau sự suy tàn của [[Đế quốc La Mã|Đế chế La mã]], Genova bị chiếm đóng bởi người [[Ostrogoth]], sau đó là người [[Lombard]]. Vài thế kỉ theo sau đó, Genova chỉ không hơn không kém một trung tâm đánh cá ít người biết đến, từ từ xây dựng đội tàu buôn và trở thành một hạm đội thương mại dẫn đầu của vùng Địa Trung Hải. Thành phố bị cướp và đốt cháy vào năm 934 bởi cướp [[biển Ả Rập]] nhưng điều này không làm gián đoạn sự phát triển của thành phố về mặt lâu dài.

=== Trung cổ và thời phục hưng ===
Trước năm [[1100]], Genova nổi lên như một [[thành phố-nước độc lập]]. Theo danh nghĩa, hoàng đế của [[Đế quốc La Mã Thần thánh|Đế chế La Mã Thần thánh]] là nhà thống trị tối cao và [[giám mục]] của Genova là thị trưởng của thành phố; tuy nhiên, quyền lực thật sự nằm trong một số các "consuls" được bầu lên hàng năm bởi một hội đồng phổ thông. Genova là trong các "Cộng hòa hàng hải" (''[[Repubbliche Marinare]]''), cùng với [[Venezia]], [[Pisa]] và [[Amalfi]]) và thương mại, đóng tàu và ngân hàng giúp hỗ trợ cho một trong những hạm đội hải quân lớn nhất và hùng mạnh nhất vùng [[Địa Trung Hải]]. [[Cộng hòa Genova]] trải khắp [[Liguria]] hiện đại và [[Piedmont (Ý)|Piedmont]], [[Sardegna]], [[Corse]] và thục tế là điều khiển hoàn toàn vùng [[biển Tyrrhenia]]. Thông qua sự tham gia của quân Genova trong các [[Thập tự chinh]], các thuộc địa được thiết lập trong vùng [[Trung Đông]], trong vùng [[Biển Aegea|Aegea]] ở [[Sicilia]] và Bắc [[châu Phi]]. Những chiến sĩ Thập tự chinh người Genova đem về quê nhà một cốc thủy tinh màu xanh từ [[Levant]], mà người Genova từ lâu đã xem như là [[Holy Grail]].

Sự sụp đổ của [[các nước Thập tự chinh]] được bù trừ bởi sự liên minh của Genova với [[Đế quốc Đông La Mã|Đế chế Byzantine]], mở ra những cơ hội phát triển vào trong vùng [[Biển Đen]] và [[Krym]]. Những tranh chấp giữa các gia đình quyền lực, giữa các dòng họ [[Grimaldi]], [[Doria]], Spinola và các họ khác, gây ra nhiều ngắt quãng, nhưng nhìn chung nước cộng hòa được điều hành như một công việc thương mại. Đỉnh cao của chính trị Genova đến với chiến thắng của thành phố đánh bại Pisa vào năm 1284, và đối thủ lâu đời, Venezia, vào năm 1298.

[[Tập tin:Genova1493.png|nhỏ|200px|Thành phố Genova khoảng năm 1490]]
Tuy nhiên, sự phồn vinh này không tồn tại lâu. [[Cái chết Đen]] được nhập khẩu vào châu Âu vào năm 1349 từ địa điểm thương mại của Genova tại [[Caffa]] ([[Theodosia]]) ở Crimea, trên Biển Đen. Theo sau một sự sụp đổ về kinh tế và dân số, Genova noi theo mô hình nhà nước Venezia, và được lãnh đạo bởi một [[doge]] (xem [[Doge của Genova]]). Những cuộc chiến tranh với thành Venezia tiếp tục, và [[Trận chiến Chioggia]] ([[1378]]-[[1381]]), kết thúc với chiến thắng về tay Venezia. Sau một giai đoạn bị cai trị bởi người [[Pháp]] từ 1394-1409, Genova dưới quyền thống trị của [[dòng họ Visconti]] xứ [[Milano]]. Genova mất Sardegna về tay [[Aragon]], Corse do nổi loạn và mất các thuộc địa Trung Đông về tay [[Đế quốc Ottoman|Đế chế Ottoman]] và những [[người Ả Rập]].

[[Tập tin:Genova Porta Soprana.jpg|nhỏ|200px|Những cổng thời trung cổ của Genova là những sống sót hiếm có của thời huy hoàng của thành phố và là thắng cảnh nổi tiếng nhất của thành phố]]
[[Cristoforo Colombo|Christopher Columbus]], một người của thành phố Genova, tặng một phần mười thu nhập của ông về sự khám phá ra [[châu Mỹ]] cho [[Tây Ban Nha]] cho [[Ngân hàng San Giorgio]] ở Genova để giảm thuế đánh trên thức ăn. Móc nối với Tây Ban Nha được hỗ trợ thêm bởi [[Andrea Doria]], người thiết lập một hiến pháp mới vào năm 1528, làm Genova trở thành một vệ tinh của Đế chế Tây Ban Nha. Dưới sự hồi phục kinh tế được đảm bảo, nhiều gia đình Genova tích lũy được một lượng tài sản lớn. Vào thời huy hoàng của Genova trong [[thế kỷ 16|thế kỉ 16]], thành phố này thu hút nhiều nghệ sĩ, bao gồm cả [[Rubens]], [[Caravaggio]] và [[Anthony van Dyck|Van Dyck]]. Kiến trúc sư nổi tiếng [[Galeazzo Alessi]] (1512-1572) đã thiết kế nhiều [[palazzo|palazzi]] lộng lẫy của thành phố. Một số nghệ sĩ người Genova theo phong cách Baroque và Rococo định cư từ các nơi khác và một số nghệ sĩ địa phương trở nên nổi tiếng.

Genova chịu đựng đạn pháo của quân Pháp vào năm 1684, và bị chiếm bởi [[Áo]] vào năm 1746 trong suốt [[Chiến tranh Austrian Succession]]. Vào năm 1768, Genova bị buộc nhượng vùng Corse cho Pháp.

=== Lịch sử sau này ===
[[Tập tin:Columbus genoa.jpg|nhỏ|200px|Tượng đài Christopher Columbus ở Piazza Acquaverde]]
Với sự chuyển dịch của kinh tế thế giới và các tuyến đường thương mại sang [[Thế giới Mới]] và xa khỏi vùng Địa Trung Hải, ảnh hưởng về kinh tế và chính trị của Genova đi vào sự suy giảm đều đặn.

Vào năm [[1797]], dưới áp lực của [[Napoléon Bonaparte|Napoléon]], Genova trở thành một thành phố bảo hộ bởi Pháp và được gọi là [[Cộng hòa Liguria]], bị nhập vào Pháp vào năm [[1805]]. Mặc dù người Genova nổi dậy chống lại người Pháp vào năm [[1814]] và tự giải phóng thành phố, các đoàn đại biểu tại [[Hội nghị Wien]] trừng phạt bằng cách sáp nhập nó vào [[Piedmont (Ý)|Piedmont]] ([[Vương quốc Sardegna]]), do đó kết thúc cuộc đấu tranh ba thế kỉ bởi [[Nhà Savoy]] để chiếm đoạt thành phố. Thành phố nhanh chóng nổi tiếng như là một điểm nóng của nền cộng hòa chống lại nha Savoy, mặc dù sự hợp nhất với nhà Savoy rất có lợi về mặt kinh tế. Với sự lớn mạnh của phong trào [[Thống nhất nước Ý|Risorgimento]], người Genova biến cuộc đấu tranh của họ từ viễn ảnh của [[Giuseppe Mazzini]] về một nước cộng hòa địa phương thành một nước [[Ý]] thống nhất dưới một triều đình Savoy khá thoáng. Vào năm [[1860]], [[Giuseppe Garibaldi]] bắt đầu từ Genova với hơn một ngàn tình nguyện viên để bắt đầu chiến dịch. Điều này gọi là sự khởi hành của hàng ngàn người và một tượng đại được dựng lên trên tảng đá mà nhóm người đó bắt đầu đi.

Trong [[Chiến tranh thế giới thứ hai]] các phi đội Anh bỏ bom thành phố Genova và một quả bom rơi vào nhà thờ San Lorenzo mà không phát nổ là bây giờ được trưng bày cho công chúng tại bảo tàng của nhà thờ.

== Các thắng cảnh chính ==
Genova là thành phố cổ lớn thứ nhì ở Ý và đáng để đi xem, bao gồm cả Piazza de Ferrari nơi nhà hát [[opera]] và [[Palazzo Ducale, Genova]] ở đó. Cũng có một ngôi nhà nơi mà [[Cristoforo Colombo|Christopher Columbus]] được tin là sinh ra ở đó.

Một phần của thành phố cũ, khu Strada Nuova hay là Via Garibaldi, được cho vào [[Danh sách Di tích Thế giới]] trong năm 2006. Quận này được thiết kế vào giữa thế kỉ 16 để làm nơi tọa lạc cho các cung điện Mannerist của các gia đình nổi tiếng nhất của thành phố, bao gồm Palazzo Rosso, Palazzo Blanco, Palazzo Grimaldi và Palazzo Reale. Trường cao đẳng nghệ thuật nổi tiếng, Museì di Strada Nuova và Palazzo del Principe cũng tọa lạc trên đường này.

Các thắng cảnh khác của thành phố bao gồm Nhà thờ Thánh Lorenzo (''Cattedrale di San Lorenzo''), Cảng cổ (''Porto Antico''), được biến đổi thành một khu thương xá bởi kiến trúc sư [[Renzo Piano]], và nghĩa trang Staglieno nổi tiếng với các tượng đài và các pho tượng. Bảo tàng Nghệ thuật phương Đông (''Museo d'Arte Orientale'') có một trong những bộ sưu tập nghệ thuật Đông phương lớn nhất châu Âu.

Ngoài các thắng cảnh của thành phố cổ, Genova cũng có [[aquarium]] lớn thứ hai trên thế giới tọa lạc cũng ở khu phố cảng cũ nhắc đến ở trên. Cảng Genova cũng là nơi có ngọn [[hải đăng]] từ thời cổ đại, kiểu "La Lanterna". Đó là ngọn hải đăng cổ xưa nhất mà vẫn còn làm việc trên thế giới, một trong 5 ngọn cao nhất, là ngọn cao nhất xây bằng gạch và là một thắng cảnh của Genova.

<gallery>
Hình:Genoa towers.jpg|Porta Soprana
Hình:Genoa alley.jpg|Những ngõ cao và hẹp rất thông thường tại Genova
Hình:Lanterna di Genova.jpg|Ngọn hải đăng La Lanterna
Hình:Genoa sunset.jpg|Mặt Trời lặn tại cảng Genova
Hình:Genova-Palazzo Ducale da Piazza Matteotti.jpg|Palazzo Ducale

Hình:Galleria Mazzini.jpg|Galleria Mazzini
Hình:Genova Duomo St. Lawrence Cathedral.jpg|Cattedrale di San Lorenzo
</gallery>

== Khí hậu ==

{{Weather box
|location = Genova 
|metric first = Yes
|single line = Yes
|collapsed = Yes
|Jan record high C = 20.3
|Feb record high C = 22.5
|Mar record high C = 23.5
|Apr record high C = 28.2
|May record high C = 32.3
|Jun record high C = 34.0
|Jul record high C = 35.4
|Aug record high C = 35.4
|Sep record high C = 32.9
|Oct record high C = 27.5
|Nov record high C = 24.6
|Dec record high C = 20.8
|year record high C = 35.4
|Jan high C = 11.5
|Feb high C = 12.2
|Mar high C = 14.6
|Apr high C = 16.8
|May high C = 20.5
|Jun high C = 23.9
|Jul high C = 27.3
|Aug high C = 27.7
|Sep high C = 24.4
|Oct high C = 20.0
|Nov high C = 15.1
|Dec high C = 12.5
|year high C = 18.9
|Jan mean C = 8.5
|Feb mean C = 9.1
|Mar mean C = 11.4
|Apr mean C = 13.6
|May mean C = 17.4
|Jun mean C = 20.8
|Jul mean C = 24.1
|Aug mean C = 24.4
|Sep mean C = 21.2
|Oct mean C = 16.9
|Nov mean C = 12.1
|Dec mean C = 9.5
|year mean C = 15.8
|Jan low C = 5.5
|Feb low C = 6.0
|Mar low C = 8.2
|Apr low C = 10.5
|May low C = 14.2
|Jun low C = 17.6
|Jul low C = 20.9
|Aug low C = 21.0
|Sep low C = 17.9
|Oct low C = 13.8
|Nov low C = 9.2
|Dec low C = 6.5
|year low C = 12.6
|Jan record low C = -6.8
|Feb record low C = -5.0
|Mar record low C = -3.6
|Apr record low C = 4.0
|May record low C = 7.2
|Jun record low C = 9.7
|Jul record low C = 14.2
|Aug record low C = 13.7
|Sep record low C = 10.2
|Oct record low C = 5.3
|Nov record low C = 0.6
|Dec record low C = -3.6
|year record low C = -6.8
|precipitation colour = green
|Jan precipitation mm = 101.8
|Feb precipitation mm = 74.0
|Mar precipitation mm = 81.7
|Apr precipitation mm = 88.0
|May precipitation mm = 72.4
|Jun precipitation mm = 58.2
|Jul precipitation mm = 24.2
|Aug precipitation mm = 69.3
|Sep precipitation mm = 136.4
|Oct precipitation mm = 171.3
|Nov precipitation mm = 108.8
|Dec precipitation mm = 93.1
|year precipitation mm = 1079.2
|Jan humidity = 61
|Feb humidity = 63
|Mar humidity = 61
|Apr humidity = 70
|May humidity = 71
|Jun humidity = 71
|Jul humidity = 67
|Aug humidity = 66
|Sep humidity = 66
|Oct humidity = 66
|Nov humidity = 64
|Dec humidity = 64
|year humidity = 66
|unit precipitation days = 1.0 mm
|Jan precipitation days = 7.7
|Feb precipitation days = 5.6
|Mar precipitation days = 6.9
|Apr precipitation days = 8.1
|May precipitation days = 7.0
|Jun precipitation days = 5.0
|Jul precipitation days = 2.8
|Aug precipitation days = 5.0
|Sep precipitation days = 6.0
|Oct precipitation days = 8.0
|Nov precipitation days = 7.1
|Dec precipitation days = 6.5
|year precipitation days = 75.7
|Jan sun = 117.8
|Feb sun = 127.1
|Mar sun = 158.1
|Apr sun = 192.0
|May sun = 220.1
|Jun sun = 246.0
|Jul sun = 294.5
|Aug sun = 266.6
|Sep sun = 201.0
|Oct sun = 173.6
|Nov sun = 111.0
|Dec sun = 111.6
|year sun = 2219.4
|source 1 = Servizio Meteorologico (nắng, độ ẩm,1961–1990)<ref name=SM>{{chú thích web
| url = http://clima.meteoam.it/AtlanteClimatico/pdf/%28120%29Genova%20Sestri.pdf
| title = Genova/Sestri (GE) 
| publisher = Servizio Meteorologico
| access-date = ngày 4 tháng 12 năm 2014}}</ref><ref name=sun>{{chú thích web
| url = http://clima.meteoam.it/web_clima_sysman/Clino6190/CLINO120.txt
| title = STAZIONE 120 GENOVA medie mensili periodo 61 - 90 
| publisher = Servizio Meteorologico
| access-date = ngày 4 tháng 12 năm 2014}}</ref>
|date= November 2014}}

== Các nhân vật nổi tiếng ==
[[Tập tin:map-of-liguria-map.gif|nhỏ|300px|Bản đồ Liguria có hình Genova]]
Những nhân vật nổi tiếng từ thành Genova bao gồm nhà thám hiểm hàng hải [[Cristoforo Colombo]] và [[Andrea Doria]], [[Nicolay de Caveri]], nhà soạn nhạc [[Niccolò Paganini]] và [[Michele Novaro]], danh họa Domenico Piola, nhà yêu nước người Ý [[Giuseppe Mazzini]] và Gerolamo [[Nino Bixio]], nhà văn và dịch giả Fernanda Pivano, nhà thơ Edoardo Sanguineti, chính trị gia [[Palmiro Togliatti]], kiến trúc sư [[Renzo Piano]], người đạt [[giải Nobel]] về vật lý năm 2002 [[Riccardo Giacconi]], Giải Nobel Văn chương năm 1975 [[Eugenio Montale]], nghệ sĩ [[Vanessa Beecroft]], diễn viên hài kịch Gilberto Govi và [[Paolo Villaggio]], ca sĩ dân ca [[Fabrizio de André]] và Ivano Fossati, diễn viên [[Vittorio Gassman]].

== Nhân khẩu ==
[[Tập tin:Genova-Bigo del porto antico.JPG|nhỏ|300px|The big "bigo" in the ancient port]]
Dân cư thành phố hầu như hoàn toàn [[người Ý]]. Người Ý từ miền nam va miền bắc đã theo nhau dọn tới đây vào cuối [[thập niên 1900]]. Ước lượng có 95,3% dân số là gốc Ý. Nhưng đã có sự gia tăng đáng kể của dân định cư đến từ [[Nam Mỹ]], [[Đông Âu]] và một số nhỏ đến từ [[châu Á]] [http://demo.istat.it/str2004/index.html].

'''Dân định cư (2004)'''
* [[Ecuador]] - 10.169
* [[Albania]] - 2.781
* [[Maroc]] - 2.189
* [[Peru]] - 1.795
* [[Người Hoa]] - 910
* [[România]] - 746

== Các thông tin khác ==
* Hải cảng Genova là hải cảng lớn nhất [[Ý]]. Trong vùng [[Địa Trung Hải]] nó lớn thứ hai, chỉ sau hải cảng [[Marseille]] của nước láng giềng [[Pháp]].
* The [[Aquarium]] of Genova was the largest in [[châu Âu]] at the time it was built.
* The [[Đại học Genova]], with 40.000 students (một trong những đại học lớn nhất ở Ý) was founded in 1471.
* [[Genoa Cricket & Football Club]] founded in [[1893]].
* [[Unione Calcio Sampdoria]], [[football club]] founded in [[1946]] from the merger of two existing clubs, Andrea Doria (founded in 1895) and Sampierdarenese (founded in 1911).
* The [[27th G8 summit]] took place in Genova in tháng 7 năm 2001, resulting in riots and the shooting and killing of a protestor and a violent crackdown by the police.
* For [[2004]], the [[Liên minh châu Âu|European Union]] designated Genova as the [[European Capital of Culture]], along with the French City of [[Lille]].
* In 1922 the [[Genova Conference]] was the first economic conference that included a representative from the newly-communist Soviet Socialist Republics.

== Xem thêm ==
* [[Phương ngôn Genova]]
* [[Tiếng Liguria (Romance)|Tiếng Liguria]]

[[Tập tin:Cimitero staglieno-veduta2-wiki.jpg|nhỏ|phải|350px|Staglieno: A monumental cemetery]]
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Genoa}}
* [http://www.comune.genova.it/index.jsp Trang chủ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060213141754/http://www.comune.genova.it/index.jsp |date=ngày 13 tháng 2 năm 2006 }}
* [http://www.sampdoria.it Câu lạc bộ bóng đá Unione Calcio Sampdoria]
* [http://www.genoacfc.it Câu lạc bộ bóng đá và cricket Genoa]
* [[w:it:Cimitero monumentale di Staglieno|it.wiki:Cimitero monumentale di Staglieno]]
* [http://home.manana.it/links.htm Link-collection to the main attractions of Genoa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061104165220/http://home.manana.it/links.htm |date=ngày 4 tháng 11 năm 2006 }}
* [http://www.genova-2004.it/aeimages/mappa_genova.jpg Bird's eye view map of Genoa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070311002525/http://www.genova-2004.it/aeimages/mappa_genova.jpg |date=ngày 11 tháng 3 năm 2007 }}
* [http://www.italiantourism.com/genoa.html Museums guide] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070305114837/http://www.italiantourism.com/genoa.html |date=ngày 5 tháng 3 năm 2007 }}
* [http://www.liguri.org/lanterna/Lighthouse.htm The official lighthouse website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060813152918/http://www.liguri.org/lanterna/Lighthouse.htm |date=2006-08-13 }}
* [http://maps.google.com/maps?f=q&hl=en&q=44.41++,8.92&ie=UTF8&t=h&om=1&ll=44.417352,8.906822&spn=0.104465,0.346069 Genoa on google maps]

{{start box}}
{{succession box|
 trước=[[Graz]]|
 chức vụ=[[Thủ đô Văn hóa châu Âu]]|
 năm=2004<br />''' ''với'' [[Lille]]'''|
 sau=[[Cork]]
}}
{{end box}}
<br />
{{Di sản thế giới tại Ý}}
{{Sơ khai Ý}}
{{Thủ đô Văn hóa châu Âu}}

[[Thể loại:Di sản thế giới tại Ý]]
[[Thể loại:Genova| ]]
[[Thể loại:Thành phố của Ý]]
[[Thể loại:Thành phố ven biển]]