Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đinh Cơ”
| Dòng 1: | Dòng 1: | ||
{{Thông tin nhân vật hoàng gia |
{{Thông tin nhân vật hoàng gia |
||
| |
|tên = Đinh Cơ |
||
|tước vị = [[Hán Ai Đế]] sinh mẫu |
|tước vị = [[Hán Ai Đế]] sinh mẫu |
||
|chức vị = [[Thái hậu|Đế Thái hậu]] [[nhà Hán]] |
|chức vị = [[Thái hậu|Đế Thái hậu]] [[nhà Hán]] |
||
Phiên bản lúc 08:46, ngày 13 tháng 6 năm 2018
| Đinh Cơ | |
|---|---|
| Hán Ai Đế sinh mẫu | |
| Đế Thái hậu nhà Hán | |
| Tại vị | 7 TCN - 5 TCN |
| Thông tin chung | |
| Sinh | ? Hà Khâu, quận Sơn Dương (nay là Duyện Châu, tỉnh Sơn Đông) |
| Mất | 5 TCN Trường An |
| An táng | Cung Hoàng chi viên (nay là Định Đào, Hà Trạch, tỉnh Sơn Đông) |
| Phu quân | Định Đào Cung vương Lưu Khang |
| Hậu duệ | Hán Ai Đế Lưu Hân |
| Thân phụ | Thái thú Đinh công |
Đinh Cơ (chữ Hán: 丁姬), là một người thiếp của Định Đào Cung vương Lưu Khang, và là mẹ đẻ của Hán Ai Đế Lưu Hân.
Tiểu sử
Đinh thị người Hà Khâu, quận Sơn Dương (nay là Duyện Châu, tỉnh Sơn Đông), con gái của Thái thú quận Lư Giang. Bà làm thiếp của Định Đào vương Lưu Khang khi chính thất của ông là Vương hậu Trương thị không có con.
Khoảng năm Hà Bình thứ 4 (25 TCN), bà sinh ra Thế tử của Lưu Khang là Lưu Hân. Năm Dương Sóc thứ 2 (23 TCN), Lưu Khang qua đời, thụy hiệu Cung, Lưu Hân khi đó 3 tuổi kế thừa Vương vị.
Năm Tuy Hòa nguyên niên (8 TCN), bác của Lưu Hân là Hán Thành Đế không con, nên chọn Lưu Hân lập làm Hoàng thái tử. Năm thứ 2 (7 TCN), ngày 4 tháng 4 (âm lịch), Thái tử Lưu Hân tức vị, sử gọi Hán Ai Đế. Truy tôn cha ruột Định Đào Cung vương Lưu Khang làm Cung Hoàng.
Hán Ai Đế Lưu Hân kế vị với tư cách làm con của Hán Thành Đế, nên xem Thái hậu Vương Chính Quân là Thái hoàng thái hậu, còn tổ mẫu ruột là Phó thị được tôn Cung hoàng thái hậu. Ngày 19 tháng 5, mẹ ruột Đinh thị trở thành Cung hoàng hậu (恭皇后).
Không lâu sau, bà được cải hiệu thành Đế Thái hậu (帝太后). Cha của bà được truy tặng làm Bao Đức hầu (褒德侯), hai người anh trai; Đinh Trung (丁忠) mất sớm nên truy tặng làm Bình Chu Hoài hầu (平周怀侯), lấy con trai là Đinh Mãn (丁满) tập tước; Đinh Minh (丁明) phong tước Dương An hầu (阳安侯), quan đến Đại tư mã, Phiêu Kị tướng quân. Hai người chú của bà là Đinh Vọng (丁望) làm đến Tả tướng quân, Đinh Hiến (丁宪) nhậm Thái bộc[1][2].
Năm Kiến Bình thứ 2 (5 TCN), ngày 5 tháng 6, Đế Thái hậu Đinh thị qua đời, không rõ bao nhiêu tuổi.
Hán Ai Đế ra chỉ:"Trẫm nghe phu thê là một thể. Kinh Thi viết:"Cốc tắc dị thất, Tử tắc đồng huyệt". Quý Vũ tử nước Lỗ ngày xưa táng ở tẩm lăng, nhưng mộ của chính thê Đỗ thị lại ở bậc dưới, nên con cháu cẩn xin hợp táng. Lễ phụ táng, từ thời Chu triều đã có. Khổng Tử nói:"Chu triều điển nghi đã rất hoàn bị! Ta chỉ cần nên tuân theo". Là con có hiếu, thì đối đãi người chết và người khi sống là như nhau. Nay Đế Thái hậu nên cùng một lăng với Cung Hoàng."[3]. Do đó, Ai Đế làm lễ hợp táng rất long trọng cho Đinh Thái hậu, phái cữu cữ Đinh Minh lo liệu tất cả.
Năm Nguyên Thọ thứ 2 (1 TCN), Ai Đế qua đời, Vương Mãng lấy danh nghĩa Thái hậu Vương Chính Quân trừ bỏ toàn bộ quan tước của họ Đinh và họ Phó, tiếm hết tôn hiệu của Phó Thái hậu và Đinh Thái hậu. Phó Thái hậu được gọi là Cung vương mẫu, còn Đinh Thái hậu được gọi Đinh Cơ[4].
Năm Nguyên Thủy thứ 5 (năm 5 công nguyên), Vương mãng lại tấu xin Phó Thái hậu cùng Đinh Thái hậu không tuân thủ lễ của cơ thiếp, mộ phần và biệt đãi có ý tiếm vượt, nên phải cải táng[5]. Mộ của Đinh Cơ từ hàng chính thê trở thành cơ thiếp[6].
Tham khảo
- ^ 《汉书·卷十一·哀帝纪第十一》：五月丙戌，立皇后傅氏。诏曰：“《春秋》‘母以子贵’，奠定陶太后曰恭皇太后，丁姬曰恭皇后，各置左右詹事，食邑如长信宫、中宫。”追尊傅父为崇祖侯、丁父为褒德侯。封舅丁明为阳安侯，舅丁满为平周侯。追谥满父忠为平周怀侯，皇后父晏为孔乡侯，皇太后弟侍中光禄大夫赵钦为新成侯。
- ^ 《汉书·卷九十七下·外戚传第六十七下》：丁姬为帝太后，两兄忠、明。明以帝舅封阳安侯。忠蚤死，封忠子满为平周侯。太后叔父宪、望，望为左将军，宪为太仆。明为大司马票骑将军，辅政。丁氏侯者凡二人，大司马一人，将军、九卿、二千石六人，侍中、诸曹亦十余人。丁、傅以一二年间暴兴尤盛。然哀帝不甚假以权势，权势不如王氏在成帝世也。
- ^ 《汉书·卷九十七下·外戚传第六十七下》：建平二年，丁太后崩。上曰：“《诗》云‘谷则异室，死则同穴’。昔季武子成寝，杜氏之墓在西阶下，请合葬而许之。附葬之礼，自周兴焉。孝子事亡如事存，帝太后宜起陵恭皇之园。”遣大司马票骑将军明，东送葬于定陶，贵震山东。
- ^ 《汉书·卷九十七下·外戚传第六十七下》：哀帝崩，王莽秉政，使有司举奏丁、傅罪恶。莽以太皇太后诏皆免官爵，丁氏徙归故郡。莽奏贬傅太后号为定陶共王母，丁太后号曰丁姬。
- ^ 《汉书·卷九十七下·外戚传第六十七下》：元始五年，莽复言：“共王母、丁姬前不臣妾，至葬渭陵，冢高与元帝山齐，怀帝太后、皇太太后玺绶以葬，不应礼。礼有改葬，请发共王母及丁姬冢，取其玺绶消灭，徙共王母及丁姬归定陶，葬共王冢次，而葬丁姬复其故。”太后以为既已之事，不须复发。莽固争之，太后诏曰：“因故棺为致椁作冢，祠以太牢。”谒者护既发傅太后冢，崩压杀数百人；开丁姬椁户，火出炎四五丈，吏卒以水沃灭乃得入，烧燔椁中器物。
- ^ 《汉书·卷九十七下·外戚传第六十七下》：莽复奏言：“前共王母生，僣居桂宫，皇天震怒，灾其正殿；丁姬死，葬逾制度，今火焚其椁，此天见变以告，当改如媵妾也。臣前奏请葬丁姬复故，非是。共王母及丁姬棺皆名梓宫，珠玉之衣非藩妾服，请更以木棺代，去珠玉衣，葬丁姬媵妾之次。”奏可。