Đồng(II) phosphat

Đồng(II) phosphat
	Cấu trúc của đồng(II) phosphat
	Mẫu đồng(II) phosphat
Danh pháp IUPAC	Copper(II) phosphate
Tên khác	Tricopper điphosphat; Tricopper bis(orthophosphat); Cupric phosphat; Đồng(II) orthophosphat; Đồng(II) monophosphat; Cuprum(II) phosphat; Cuprum(II) orthophosphat; Cuprum(II) monophosphat; Đồng(II) phosphat(V); Cupric phosphat(V); Đồng(II) orthophosphat(V); Đồng(II) monophosphat(V); Cuprum(II) phosphat(V); Cuprum(II) orthophosphat(V); Cuprum(II) monophosphat
Nhận dạng
Số CAS	7798-23-4
PubChem	86469
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ [O-]P(=O)([O-])[O-].[O-]P(=O)([O-])[O-].[Cu+2].[Cu+2].[Cu+2] ;
InChI	đầy đủ 1S/3Cu.2H3O4P/c;;;21-5(2,3)4/h;;;2(H3,1,2,3,4)/q3*+2;;/p-6;
ChemSpider	77984
UNII	N8NP6FR80R
Thuộc tính
Công thức phân tử	Cu3(PO4)2
Khối lượng mol	380,5806 g/mol; chính xác:; 380,580722 g/mol (khan); 398,59588 g/mol (1 nước); 434,62644 g/mol (3 nước)
Bề ngoài	bột màu lục lam sáng (khan); chất rắn màu lục (1 nước); tinh thể lục ôliu hoặc xanh dương (3 nước)
Khối lượng riêng	4,5 g/cm³ (khan); 4,09 g/cm³ (1 nước)
Điểm nóng chảy
Điểm sôi
Độ hòa tan trong nước	không tan
Độ hòa tan	khan:; tan trong amonia3 nước:; tan trong amoni hydroxide; tan ít trong aceton; không tan trong etanol
Cấu trúc
Cấu trúc tinh thể	Trực thoi (3 nước)
Các nguy hiểm
PEL	TWA 1 mg/m³ (tính theo Cu)
REL	TWA 1 mg/m³ (tính theo Cu)
IDLH	TWA 100 mg/m³ (tính theo Cu)
Các hợp chất liên quan
Anion khác	Đồng(II) asenat; Đồng(II) stibat
Cation khác	Đồng(I) phosphat; Đồng(I,II) phosphat
	Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). Tham khảo hộp thông tin

Đồng(II) phosphat là một hợp chất vô cơ có công thức hóa học Cu₃(PO₄)₂. Chúng được coi là muối đồng(II) của axit photphoric. Đồng(II) phosphat khan là chất rắn màu xanh dương. Nó được tạo ra bằng phản ứng ở nhiệt độ cao giữa amoni biphosphat và đồng(II) oxit.^[3]

2(NH₄)₂HPO₄ + 3CuO → Cu₃(PO₄)₂ + 3H₂O + 4NH₃

Cấu trúc[sửa | sửa mã nguồn]

Về cấu trúc, đồng(II) phosphat là polyme phối trí, là điển hình cho hầu hết các phosphat kim loại. Tâm phosphat có dạng tứ diện. Trong muối khan, các tâm đồng có số phối hợp 5. Trong monohydrat, đồng có dạng hình học 6-, 5- và 4- tọa độ.^[4]

Khoáng vật[sửa | sửa mã nguồn]

Nó tương đối phổ biến và được tìm thấy dưới dạng muối kiềm Cu₂PO₄OH, có màu xanh lục và xuất hiện tự nhiên dưới dạng khoáng chất libethenit. Pseudomalachit, Cu₅(PO₄)₂(OH)₄, là loại đồng(II) phosphat phổ biến nhất trong tự nhiên, có màu từ lục lam đến lục đậm, đặc trưng cho một số vùng oxy hóa của các mỏ quặng đồng.^[5]^[6] Cornetit, ludjibait, pseudolibethenit, reichenbachit cũng là các khoáng vật chứa muối kiềm của đồng(II) phosphat.^[7]^[8]^[9]^[10]

Muối kiềm[sửa | sửa mã nguồn]

Các muối kiềm ở trên đều xuất hiện trong tự nhiên. Các công thức hóa học của chúng còn có thể được viết thành xCu(OH)₂·yCu₃(PO₄)₂. Cụ thể:

Cu₂PO₄OH: x = 1, y = 1;
Cu₅(PO₄)₂(OH)₄: x = 2, y = 1;
Cu₃PO₄(OH)₃: x = 3, y = 1.

Hợp chất khác[sửa | sửa mã nguồn]

Cu₃(PO₄)₂ còn tạo một số hợp chất với NH₃, như Cu₃(PO₄)₂·4NH₃ là tinh thể lục lam. Cu₃(PO₄)₂·6NH₃ cũng được cho là tồn tại, nhưng chỉ được biết đến trong dung dịch màu xanh dương đậm.^[11]

Cu₃(PO₄)₂ có thể tác dụng với CO(NH₂)₂ ở 85 °C (185 °F; 358 K), tạo ra Cu₃(PO₄)₂·4CO(NH₂)₂ là tinh thể màu dương.^[12]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

^ ^a ^b Handbook… (Pierre Villars, Karin Cenzual, Roman Gladyshevskii; Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 24 thg 7, 2017 - 1970 trang). Truy cập 1 tháng 2 năm 2021.
^ ^a ^b ^c “NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards #0150”. Viện An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Quốc gia Hoa Kỳ (NIOSH).
^ Shoemaker, G. L.; Anderson, J. B.; Kostiner, E. (ngày 15 tháng 9 năm 1977). “Copper(II) phosphate”. Acta Crystallographica Section B. 33 (9): 2969–2972. doi:10.1107/S0567740877010012.
^ Effenberger, H. (1985). “Cu₃(PO₄)₂·H₂O: Synthese und Kristallstruktur”. Journal of Solid State Chemistry. 57 (2): 240–247. Bibcode:1985JSSCh..57..240E. doi:10.1016/S0022-4596(85)80014-1.
^ Pseudomalachit trên Mindat
^ https://www.ima-mineralogy.org/Minlist.htm
^ Cornetit trên Mindat
^ Ludjibait trên Mindat
^ Pseudolibethenit trên Mindat
^ Reichenbachit trên Mindat
^ Gmelin-Kraut's Handbuch der anorganischen chemie... unter mitwirkung hervorragender fachgenossen (Gmelin, Leopold, 1788-1853; Kraut, Karl Johann, 1829-1912), trang 977. Truy cập 17 tháng 2 năm 2021.
^ Infrared spectroscopic interpretations on the reaction products resulted from the interaction between Co(II), Cu(II), Fe(III), Mn(II), Ni(II) and Zn(II) phosphate salts with urea at 85 °C. Truy cập 6 tháng 2 năm 2021.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Sổ tay hóa học và vật lý – http://www.hbcpnetbase.com/ Lưu trữ 2017-07-24 tại Wayback Machine.

[Handbook-1] Handbook… (Pierre Villars, Karin Cenzual, Roman Gladyshevskii; Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 24 thg 7, 2017 - 1970 trang). Truy cập 1 tháng 2 năm 2021.

[PGCH-2] “NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards #0150”. Viện An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Quốc gia Hoa Kỳ (NIOSH).

[3] Shoemaker, G. L.; Anderson, J. B.; Kostiner, E. (ngày 15 tháng 9 năm 1977). “Copper(II) phosphate”. Acta Crystallographica Section B. 33 (9): 2969–2972. doi:10.1107/S0567740877010012.

[4] Effenberger, H. (1985). “Cu₃(PO₄)₂·H₂O: Synthese und Kristallstruktur”. Journal of Solid State Chemistry. 57 (2): 240–247. Bibcode:1985JSSCh..57..240E. doi:10.1016/S0022-4596(85)80014-1.

[5] Pseudomalachit trên Mindat

[IMA-6] ttps://www.ima-mineralogy.org/Minlist.htm

[7] Cornetit trên Mindat

[8] Ludjibait trên Mindat

[9] Pseudolibethenit trên Mindat

[10] Reichenbachit trên Mindat

[11] Gmelin-Kraut's Handbuch der anorganischen chemie... unter mitwirkung hervorragender fachgenossen (Gmelin, Leopold, 1788-1853; Kraut, Karl Johann, 1829-1912), trang 977. Truy cập 17 tháng 2 năm 2021.

[12] Infrared spectroscopic interpretations on the reaction products resulted from the interaction between Co(II), Cu(II), Fe(III), Mn(II), Ni(II) and Zn(II) phosphate salts with urea at 85 °C. Truy cập 6 tháng 2 năm 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]