Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Phân loại giới Động vật”

Deuterostomia
	Khoảng thời gian tồn tại: Earliest Cambrian (Fortunian) – Present 540–0 triệu năm trước đây TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N
	Ví dụ một số loài của ngành Deuterostomia.
Phân loại khoa học
Giới:	Animalia
Phân giới:	Eumetazoa
nhánh:	ParaHoxozoa
nhánh:	Bilateria
nhánh:	Nephrozoa
Liên ngành:	Deuterostomia; Grobben, 1908

Placozoa
	Thời điểm hóa thạch: 635–542 triệu năm trước đây TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N Cũng có thể tiến hóa vào khoảng 720-635 triệu năm trước.
	Trichoplax adhaerens
Phân loại khoa học
Vực (domain)	Eukaryota
Giới (regnum)	Animalia
Phân giới (subregnum)	Parazoa
Ngành (phylum)	Placozoa
	; Grell, 1971
Họ
	Trichoplacidae

Động vật
	Khoảng thời gian tồn tại: Cryogenian – Gần đây, 665–0 Ma Had'n Archean Proterozoic Pha.
Phân loại khoa học
Vực:	Eukaryota
(kph):	Unikonta
(kph):	Opisthokonta
(kph):	Holozoa
(kph):	Filozoa
Giới:	Animalia; Linnaeus, 1758
Các phân nhóm
	Các ngành (in đậm) Ctenophora; Porifera; Placozoa; Cnidaria; Bilateria Xenacoelomorpha; Nephrozoa Deuterostomia Chordata; Ambulacraria Hemichordata; Echinodermata; ; ; Protostomia Ecdysozoa Loricifera; Kinorhyncha; Priapulida; Nematoida Nematoda; Nematomorpha; ; Panarthropoda †"Lobopodia"; Onychophora; Tardigrada; Arthropoda; ; ; Spiralia Gnathifera Chaetognatha; Micrognathozoa; Gnathostomulida; Rotifera; Acanthocephala; ; Platytrochozoa Cycliophora; Rouphozoa Platyhelminthes; Gastrotricha; ; Lophotrochozoa Annelida; Mollusca; Nemertea; Kamptozoa; Lophophorata †"Tommotiida"; Brachiopoda; Bryozoa; Entoprocta; Phoronida; ; ; ; ; ; ; ; Các nhóm có vị trí chưa chắc chắn Mesozoa Orthonectida (Annelida?); Dicyemida; Monoblastozoa (sự tồn tại của loài này bị nghi ngờ); ; †Kimberella (bilateria?); †Funisia (Mối quan hệ của loài này với các ngành khác chưa được biết đến, nhưng có thể chúng thuộc ngành Porifera, ngành Cnidaria (Thích ty bào) hoặc các ngành động vật đa bào có hình thái tương tự bọt biển.); Siêu ngành hay phân giới †Vendobionta; †Vetulicolia (Deuterostomia); ; †Saccorhytida (Ecdysozoa), (Deuterostomia);
Các đồng nghĩa
	Metazoa Haeckel 1874; Choanoblastaea Nielsen 2008; Gastrobionta Rothm. 1948; Zooaea Barkley 1939; Euanimalia Barkley 1939; Animalae;

Duyệt lịch sử tương tác

← Thay đổi trước Thay đổi sau →

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào

Trực quanMã wiki

Nội tuyến

Phiên bản lúc 13:16, ngày 10 tháng 5 năm 2023

Trong phân loại sinh học, Phân loại giới Động vật là khoa học nghiên cứu cách sắp xếp các động vật sống thành các nhóm khác nhau dựa vào: Đặc điểm hình thái (morphological), cấu trúc giải phẫu cơ thể (anatomy), hành vi (behavioral), khu vực địa lý phân bố (geographical distribution), đặc điểm phân tử (molecular) bao gồm so sánh bộ nhiễm sắc thể (chromosome comparisons) và trình tự DNA (DNA sequence).^[5] Thông thường, người ta chia giới Động vật thành có xương sống (Vertebrata) và không xương sống (Invertebrata).^[6]^[7] Các động vật có xương sống đều có một bộ xương bao gồm một cột sống do các đốt sống tạo thành, còn các động vật không xương sống thì không.^[7] Thực tế việc phân loại giới động vật rất phức tạp, bởi giữa các loài động vật có xương sống bao gồm cả cá, lưỡng cư, bò sát, chim và thú, nhưng chỉ chiếm phần rất ít trong giới Động vật, khoảng 40 nghìn loài trên tổng số khoảng 1,1 triệu loài (hay hơn nữa).^[7]

Còn theo thống kê khác giới Động vật có khoảng 7,7 triệu loài được ước tính,^[8] đó là sự biểu thị của đa dạng sinh học^[9]^[10] và nhiều hóa thạch sống khác.^[11] Về các loài hoá thạch, các nhà khoa học đã ước tính 250 nghìn loài đã được đặt tên.^[12] Giới động vật có khoảng 44 ngành nếu như liệt kê ra: Agmata, Annelida (Giun đốt), Archaeocyatha (Động vật Chén cổ^[13]^[14]), Arthropoda (Chân khớp), Acanthocephala (Giun đầu gai), Brachiopoda (Tay cuộn), Bryozoa (Động vật hình rêu), Chaetognatha (Trùng mũi tên), Chordata (Dây sống), Cnidaria (Thích ty bào), Ctenophora (Sứa lược), Cycliophora (Động vật miệng tròn), Dicyemida (Trùng hai phôi), Echinodermata (Da gai), Gastrotricha (Giun bụng lông), Gnathostomulida (Giun hàm), Hemichordata (Động vật bán dây sống), Kinorhyncha (Rồng bùn) , Lobopodia, Loricifera (Trùng áo giáp), Medusoid, Micrognathozoa, Mollusca (Thân mềm), Monoblastozoa, Nematoda (Giun tròn), Nematomorpha (Giun bờm ngựa), Nemertea (Giun ruy băng), Onychophora (Giun nhung), Orthonectida (Trùng lặn thẳng), Petalonamae, Platyhelminthes (Giun dẹp), Phoronida (Giun móng ngựa), Priapulida (Giun dương vật), Proarticulata, Placozoa ("Động vật phẳng"), Porifera (Động vật thân lỗ), Rotifera (Luân trùng), Saccorhytida, Sipuncula (Sá sùng, có thể là một ngành^[15] cũng có thể là một lớp của ngành Annelida^[16]^[17]), Trilobozoa (Động vật ba thuỳ), Tardigrada (Gấu nước), Vetulicolia, Xenacoelomorpha. Có 22 phân ngành (xem văn bản) và 2 phân thứ ngành (phân thứ ngành Gnathostomata^[18]^[19]^[20] động vật có quai hàm và Agnatha là cá không hàm^[21]^[22]). Ngoài ra, còn các nhánh phân loại khác nhau và các đơn vị phân loại (không phân hạng),^[23]^[24]^[25] với tất cả các bậc phân loại khác như: liên lớp, lớp, phân lớp, phân thứ lớp, tiểu lớp, tổng bộ, liên bộ, đại bộ, bộ, phân bộ, phân thứ bộ, tiểu bộ, tổng họ, đại họ, liên họ, họ, phân họ, liên tông, tông, phân tông, chi chúng tạo nên giới Động vật.^[26]^[27]

Tổng quan giới động vật

Giới Động vật

Động vật là một nhóm sinh vật đa bào, nhân chuẩn, được phân loại vào giới Animalia. Động vật tiêu thụ chất hữu cơ, hít thở oxy, có thể di chuyển, có thể sinh sản hữu tính và phát triển từ một quả cầu tế bào rỗng, phôi bào, trong quá trình phát triển phôi thai. Tính đến năm 2022, có 2,16 triệu loài động vật sống đã được mô tả —trong đó có khoảng 1,05 triệu loài là côn trùng, hơn 85.000 loài là động vật thân mềm và khoảng 65.000 loài là động vật có xương sống, nhưng ước tính có khoảng 7,77 triệu loài động vật trong tổng số trên.^[28]^[29]

Phân loại chung và phát sinh ngoài

Bậc phân loại

Vào thế kỷ 18, Carl Linnaeus, đã đề xuất hệ thống phân loại thứ bậc cho các loài sinh vật đã biết. Trong hệ thống này, các loài có các đặc điểm giống nhau thì phân loại vào cùng một nhóm gọi là chi. Hơn nữa, các chi có đặc điểm giống nhau thì lại đặt vào cùng một họ. Việc phân loại này cứ tiếp tục cho đến khi các loài này tập hợp lại với nhau thành các nhóm được phân loại vào thứ bậc cao nhất.^[44] Carl Linnæus là người đặt nền móng cho hệ thống phân loại sinh học hiện đại này^[45]^[46]^[47] và là cha đẻ của hệ thống phân loại hiện đại ngày nay.^[48] Đến nay, hệ thống phân loại sinh học hiện đại có 8 bậc phân loại chính: vực, ngành, giới, lớp, bộ, họ, chi, loài. ^[44]^[49]^[50]

Các đặc điểm phân loại động vật

Trong động vật học, các danh pháp khoa học cho các bậc phân loại được sử dụng phổ biến (từ liên họ đến phân loài), được quy định bởi Bộ danh pháp Động vật học Quốc tế.^[51]

Phân loại

Giới Động vật (Animalia)^[52]^[53]

Ngành Placozoa^[54]

Placozoa là một ngành động vật cơ bản sống tự do ở biển và là động vật không xương sống.^[54] Lần đầu tiên chúng được phát hiện vào năm 1883 bởi các nhà động vật học người Đức, Franz Eilhard Schulze (1840-1921)^[55] và từ những năm 1970 có hệ thống hơn, phân tích bởi nhà vi sinh vật học người Đức, Karl Gottlieb Grell (1912-1994),^[56] một tên thông thường cho đơn vị phân loại chưa tồn tại, tên khoa học theo nghĩa đen có nghĩa là "động vật phẳng".^[57]

Họ Trichoplacidae
- Chi Trichoplax^[59]^[60]^[61]
  - T. adhaeren
- Chi Hoilungia^[62]^[63]^[64]^[65]^[66]
  - H. hongkongensia
Chi Polyplacotona^[62]^[63]^[64]^[65]^[66]
- P. mediterranea

Ngành Porifera^[67]^[68]^[69]^[70]

Sự đa dạng của ngành Porifera (bọt biển)

Lớp Calcarea^[71]^[72]
- Phân lớp Calcinea^[73]^[74]
  - Bộ Clathrinida^[75]
    - Họ Clathrinidae^[76]
    - Họ Dendyidae^[77]
    - Họ Levinellidae^[78]
    - Họ Leucaltidae^[79]
    - Họ Leucascidae^[80]
  - Bộ Murrayonida^[81]
    - Họ Lelapiellidae
    - Họ Murrayonidae
    - Họ Paramurrayonidae
- Phân lớp Calcaronea
  - Bộ Baerida
    - Họ Baeriidae
    - Họ Lepidoleuconidae
    - Họ Trichogypsiidae
  - Bộ Leucosolenida^[82]
    - Họ Achramorphidae^[83]^[84]
    - Họ Amphoriscidae^[85]
    - Họ Grantiidae^[86]
    - Họ Heteropiidae^[87]^[88]
    - Họ Jenkinidae^[89]
    - Họ Lelapiidae^[90]
    - Họ Leucosoleniidae^[91]
    - Họ Sycanthidae^[92]
    - Họ Sycettidae ^[93]
  - Bộ Lithonida
    - Họ Minchinellidae
      - Chi Minchinella
      - Chi Monoplectroninia
      - Chi Plectroninia
      - Chi Petrostroma
      - Chi Tulearinia
  - Bộ †Pharetronida
Lớp Hexactinellida
- Phân lớp Amphidiscophora
  - Bộ Amphidiscosida
    - Họ Hyalonematidae
    - Họ Monorhaphididae
      - Chi Monorhaphis
        Loài Monorhaphis chuni
    - Họ Pheronematidae
- Phân lớp Hexasterophora
  - Bộ Incertae sedis
    - Họ Dactylocalycidae
  - Bộ Lychniscosida
    - Họ Aulocystidae
    - Họ Becksiidae
    - Họ Callodictyidae
    - Họ Callodictyonidae
    - Họ Calypterellidae
    - Họ Calyptrellidae
    - Họ Camerospongiidae
    - Họ Coeloptychidae
    - Họ Coeloscysphiidae
    - Họ Coscinoporidae
    - Họ Cypellidae
    - Họ Cypelliidae
    - Họ Dactylocalycidae
    - Họ Diapleuridae
    - Họ Oncotoechidae
    - Họ Polyblastidiidae
    - Họ Sporadopylidae
    - Họ Ventriculitidae
  - Bộ Lyssacinosida
    - Họ Aulocalycidae
    - Họ Euplectellidae
    - Họ Leucopsacidae
    - Họ Rossellidae
  - Bộ Sceptrulophora
    - Họ Autoplacidae
    - Họ Tretodictyidae
    - Họ Aphrocallistidae
    - Họ Euretidae
    - Họ Farreidae
    - Họ Cribrospongiidae
    - Họ Craticularidae
    - Họ Uncinateridae
    - Họ Fieldingiidae
Lớp Demospongiae^[94]^[95] ước tính khoảng 4750 loài.^[96]^[97]^[98]
- Phân lớp Heteroscleromorpha
  - Bộ Agelasida
    - Họ Agelasidae
    - Họ Astroscleridae
    - Họ Hymerhabdiidae
  - Bộ Axinellida
    - Họ Axinellidae
    - Họ Heteroxyidae
    - Họ Raspailiidae
    - Họ Stelligeridae
  - Bộ Biemnida
    - Họ Biemnidae
    - Họ Rhabderemiidae
  - Bộ Bubarida
    - Họ Bubaridae
    - Họ Dictyonellidae
    - Họ Desmanthidae
  - Bộ Clionaida
    - Họ Acanthochaetetidae
    - Họ Clionaidae
    - Họ Placospongiidae
    - Họ Spirastrellidae
  - Bộ Desmacellida
    - Họ Desmacellidae
  - Bộ Haplosclerida
    - Họ Calcifibrospongiidae
    - Họ Callyspongiidae
    - Họ Chalinidae
    - Họ Niphatidae
    - Họ Petrosiidae
    - Họ Phloeodictyidae
  - Bộ Merliida
    - Họ Hamacanthidae
    - Họ Merliidae
  - Bộ Poecilosclerida
    - Họ Acarnidae
    - Họ Chondropsidae
    - Họ Cladorhizidae^[99]
    - Họ Coelosphaeridae
    - Họ Crambeidae
    - Họ Crellidae
    - Họ Dendoricellidae
    - Họ Desmacididae
    - Họ Esperiopsidae
    - Họ Guitarridae^[99]
    - Họ Hymedesmiidae
    - Họ Iotrochotidae
    - Họ Isodictyidae
    - Họ Latrunculiidae
    - Họ Microcionidae
    - Họ Mycalidae
    - Họ Myxillidae
    - Họ Phellodermidae
    - Họ Podospongiidae
    - Họ Tedaniidae
  - Bộ Polymastiida
  - Bộ Scopalinida
  - Bộ Sphaerocladina
  - Bộ Spongillida
  - Bộ Suberitida
  - Bộ Tethyida
  - Bộ Tetractinellida
  - Bộ Trachycladida
  - Bộ incertae sedis
- Phân lớp Keratosa
  - Bộ Dictyoceratida
  - Bộ Dendroceratida
- Phân lớp Verongimorpha
  - Bộ Chondrillida
  - Bộ Chondrosiida
  - Bộ Verongida
- Bộ †Protomonaxonida
  - †Choiidae
  - †Halichondritidae
  - †Hamptoniidae
  - †Hazeliidae
  - †Leptomitidae
  - †Lobatospongia
  - †Piraniidae
  - †Takakkawiidae
  - †Ulospongiellidae
  - †Wapkiidae
Lớp Homoscleromorpha
- Bộ Homosclerophorida
  - Họ Plakinidae
  - Họ Oscarellidae
Lớp Stromatoporoidea

Ngành Archaeocyatha †^[100]^[101]

Archaeocyatha có thể là thành viên của ngành Porifera, một đơn vị phân loại nhánh.^[102]^[103] Và nó cũng có thể là một ngành.^[104]

Lớp Monocyatha † Okulitch, 1943
Lớp Archaeocyathea † Okulitch, 1943
Lớp Anthocyathea † Okulitch, 1943

Phân thứ ngành Gnathostomata

†Lớp Placodermi^[135]
- Bộ Antiarchi
- Bộ Arthrodira ^[136]^[137]
- Bộ Brindabellaspida
- Bộ Petalichthyida
- Bộ Phyllolepida
- Bộ Ptyctodontida
- Bộ Rhenanida
- Bộ Acanthothoraci
- Bộ ?Pseudopetalichthyida
- Bộ ?Stensioellida
Lớp Chondrichthyes^[138]^[139] 300+ loài
- Phân lớp Elasmobranchii
  - Siêu bộ Selachimorpha
    - Bộ Carcharhiniformes
    - Bộ Heterodontiformes
    - Bộ Hexanchiformes
    - Bộ Lamniformes
    - Bộ Orectolobiformes
    - Bộ Pristiophoriformes
    - Bộ Squaliformes
    - Bộ Squatiniformes
    - Bộ † Cladoselachiformes
    - Bộ † Hybodontiformes
    - Bộ † Symmoriida
    - Bộ † Xenacanthida (Xenacantiformes)
  - Siêu bộ Batoidea
    - Bộ Rajiformes
    - Bộ Pristiformes
    - Bộ Myliobatiformes
    - Bộ Torpediniformes
- Phân lớp Holocephali
  - Bộ Chimaeriformes
  - Bộ †Petalodontiformes
  - Bộ †Iniopterygiformes
  - Bộ †Eugeneodontida
Lớp Acanthodii
- Bộ Climatiiformes
- Bộ Ischnacanthiformes
- Bộ Acanthodiformes
Siêu lớp Osteichthyes 30.000+ loài
- Lớp Actinopterygii khoảng 30.000 loài
  - Phân lớp Chondrostei
    - Bộ Polypteriformes^[140]: bao gồm các loài cá nhiều vây.
    - Bộ Acipenseriformes: bao gồm cá tầm và cá tầm thìa.
    - Bộ Cheirolepidiformes(†)
    - Bộ Guildayichthyiformes(†)
    - Bộ Luganoiiformes(†)
    - Bộ Palaeonisciformes(†)
    - Bộ Perleidiformes(†)
    - Bộ Phanerorhynchiformes(†)
    - Bộ Pholidopleuriformes(†)
    - Bộ Ptycholepiformes(†)
    - Bộ Saurichthyiformes(†)
    - Bộ Tarrasiiformes(†)
  - Phân lớp Neopterygii
    - - Bộ Pachycormiformes (†)
    - Cận lớp Holostei
      - Bộ Lepisosteiformes: cá láng, cá nhái sông hay cá sấu hỏa tiễn
      - Bộ Amiiformes: cá vây cung
    - Cận lớp Teleostei
      - Siêu bộ Elopomorpha
        Bộ Elopiformes: bao gồm cá cháo biển (cá măng biển) và cá cháo lớn
        
        Bộ Albuliformes: cá mòi đường
        
        Bộ Notacanthiformes: bao gồm cá thằn lằn biển và cá chình gai
        
        Bộ Anguilliformes: bao gồm cá chình thực thụ
        
        Bộ Saccopharyngiformes:
      - Siêu bộ Osteoglossomorpha
        Bộ Osteoglossiformes: cá thát lát, cá rồng, cá mơn
        
        Bộ Hiodontiformes: bao gồm cá mắt trăng và cá mắt vàng
      - Siêu bộ Clupeomorpha
        Bộ Clupeiformes: bao gồm cá trích và cá cơm
      - Siêu bộ Ostariophysi
        Bộ Gonorynchiformes: bao gồm cá măng sữa, cá hồi mũi khoằm
        
        Bộ Cypriniformes: bao gồm cá anh vũ, cá chép, cá chày đất, cá vàng, cá tuế, cá duồng xanh v.v
        
        Bộ Characiformes: bao gồm cá chép mỡ, cá chim trắng nước ngọt, cá hổ (piranha).
        
        Bộ Gymnotiformes: bao gồm cá chình điện và cá dao
        
        Bộ Siluriformes: bao gồm cá nheo, cá trê, cá ba sa, cá tra
      - Siêu bộ Protacanthopterygii
        Bộ Argentiniformes
        
        Bộ Salmoniformes: bao gồm các loài cá hồi
        
        Bộ Esociformes: cá chó (cá măng)
        
        Bộ Osmeriformes: cá ốt me
      - Siêu bộ Stenopterygii
        Bộ Ateleopodiformes
        
        Bộ Stomiiformes: bao gồm cá miệng cứng, cá rồng râu và cá rìu biển
      - Siêu bộ Cyclosquamata
        Bộ Aulopiformes: bao gồm cá răng kiếm, cá thằn lằn và cá lưỡi trích
      - Siêu bộ Scopelomorpha
        Bộ Myctophiformes: bao gồm cá đèn (cá mũi rắn)
      - Siêu bộ Lampridiomorpha
        Bộ Lampriformes: bao gồm cá cờ mặt trăng
      - Siêu bộ Polymyxiomorpha
        Bộ Polymixiiformes: cá râu
      - Siêu bộ Paracanthopterygii
        Bộ Percopsiformes: bao gồm cá hang động và cá hồi-pecca
        
        Bộ Batrachoidiformes: cá cóc
        
        Bộ Lophiiformes: bao gồm cá vảy chân
        
        Bộ Gadiformes: bao gồm cá tuyết
        
        Bộ Ophidiiformes: bao gồm cá chồn, cá ngọc trai
      - Siêu bộ Acanthopterygii
        Bộ Mugiliformes: bao gồm cá đối
        
        Bộ Atheriniformes: bao gồm cá suốt và cá cầu vồng
        
        Bộ Beloniformes: bao gồm cá nhái, cá chuồn, cá kìm
        
        Bộ Cetomimiformes: cá dạng cá voi
        
        Bộ Cyprinodontiformes: bao gồm cá sóc
        
        Bộ Stephanoberyciformes
        
        Bộ Beryciformes
        
        Bộ Zeiformes: bao gồm các loài cá dây
        
        Bộ Gobiesociformes:^[141]
        
        Bộ Gasterosteiformes: bao gồm các loài cá gai
        
        Bộ Syngnathiformes: bao gồm cá chìa vôi và cá ngựa^[142]
        
        Bộ Synbranchiformes: bao gồm các loài lươn, chạch.
        
        Bộ Tetraodontiformes: bao gồm các loài cá nóc, cá đầu v.v
        
        Bộ Pleuronectiformes: cá bơn
        
        Bộ Scorpaeniformes: bao gồm các loài cá mù làn
        
        Bộ Perciformes: 40% tất cả các loài cá, bao gồm cá rô, cá vược, cá thu, cá pecca v.v
  - Incertae sedis
    - Bộ Peltopleuriformes(†)
- Lớp Sarcopterygii
  - †Guiyu oneiros
  - †Onychodontiformes
  - Rhipidistia
    - Dipnomorpha
    - Tetrapodomorpha
Siêu lớp Tetrapoda 18.000+ loài
- Lớp Amphibia 6.000 loài
Loạt Amniota
- Lớp Sauropsida
- Lớp Aves 8.800-10.000 loài)
- Lớp Synapsida 4.500+ loài

Lớp Mammalia 5.800 loài

Phân lớp Yinotheria

Phân thứ lớp Australosphenida

Bộ Đơn huyệt

Phân lớp Theriiformes

Phân thứ lớp Holotheria

Siêu đoàn Trechnotheria
- Đoàn Cladotheria
  - Siêu đội Theria
    - Đội Thú có túi
      - Siêu bộ Ameridelphia
        Bộ Opossum
        
        Bộ Paucituberculata
      - Siêu bộ Australidelphia
        Bộ Microbiotheriidae
        
        Bộ Dasyuromorphia
        
        Bộ Chuột chũi túi
        
        Bộ Peramelemorphia
        
        Bộ Hai răng cửa
    - Đội Thú nhau thai
      - Siêu bộ Xenarthra
        Bộ Thú có mai
        
        Bộ Thú thiếu răng
      - Siêu bộ Afroinsectiphilia
        Bộ Chuột chù rái cá
        
        Bộ Chuột chù voi
        
        Bộ Lợn đất
      - Siêu bộ Paenungulata
        Bộ Đa man
        
        Bộ Bò biển
        
        Bộ Có vòi
      - Siêu bộ Euarchontoglires
        Bộ Nhiều răng
        
        Bộ Thỏ
        
        Bộ Gặm nhấm
        
        Bộ Chồn bay
        
        Bộ Linh trưởng
      - Siêu bộ Laurasiatheria
        Bộ Eulipotyphla
        
        Bộ Dơi
        
        Bộ Guốc chẵn
        
        Bộ Guốc lẻ
        
        Bộ Tê tê
        
        Bộ Ăn thịt

Phân thứ ngành Agnatha

Lớp Myxini 65 loài
- Bộ Myxiniformes
Lớp Conodonta
Lớp Hyperoartia
- Bộ Petromyzontiformes
(Không phân hạng) Cephalaspidomorphi
- Lớp †Osteostraci
- Lớp †Galeaspida
  - Bộ Eugaleaspidiformes
  - Bộ Huananaspidiformes
  - Bộ Polybranchiaspidiformes
- Lớp †Pituriaspida
  - Bộ Pituriaspidiformes
Lớp Pteraspidomorphi

Ngành Hemichordata^[143]

Phân lớp Graptolithina
- Bộ †Camaroidea
- Bộ ?†Crustoidea
- Bộ ?†Dithecoidea
- Bộ ?†Tuboidea
- Bộ Rhabdopleurida
- Bộ †Dendroidea
- Bộ †Graptoloidea
Lớp Pterobranchia
- Bộ Cephalodiscida
Lớp Planctosphaeroidea
- Chi Planctosphaera
  - Loài Planctosphaera pelagica
Lớp Enteropneusta
- Bộ Enteropneusta
  - Họ †Oesia
  - Chi †Spartobranchus
  - Họ Harrimaniidae
  - Họ Ptychoderidae
  - Họ Spengeliidae
  - Họ Torquaratoridae

Ngành Echinodermata

Phân ngành †Homalozoa
- Lớp Cincta
- Lớp Soluta
- Lớp Stylophora
- Lớp Ctenocystoidea
- Lớp Quả biển Carpoidea
Phân ngành Huệ biển Crinozoa
- Lớp Huệ biển
- Lớp Hộp biển
- Lớp Cầu biển
- Lớp Paracrinoidea
- Lớp Rhombifera
Phân ngành Sao biển
- Lớp Sao biển
- Lớp Đuôi rắn (Sao biển đuôi rắn)
Phân ngành Echinozoa
- Lớp Cầu gai
- Lớp Hải sâm
- Lớp Ophiocistioidea
- Lớp Helicoplacoidea
Phân ngành Blastozoa †
- Blastoidea †
- Cystoidea †
- Eocrinoidea †

(Không phân hạng) Cambroernida

Họ Rotadisciidae
Họ Eldoniidae

Ngành Vetulicolia †

Vetulicolia
- Chi Shenzianyuloma
  - S. yunnanense
- Lớp Vetulicolida
  - Bộ Vetulicolata
    - Họ Vetulicolidae
      - Chi Vetulicola
        Vetulicola rectangulata
        
        Vetulicola cuneata
        
        Vetulicola gangtoucunensis
        
        Vetulicola monile
        
        Vetulicola longbaoshanensis
      - Chi Ooedigera^[144]
        O. peeli
    - Họ Beidazooidae
      - Chi Beidazoon
        Beidazoon venustum (synonym = Bullivetula variola)
    - Họ Didazoonidae
      - Chi Nesonektris
        N. aldridgei
      - Chi Didazoon
        Didazoon haoae
      - Chi Pomatrum
        Pomatrum ventralis
      - Chi Yuyuanozoon
        Y.magnificissmia
- Lớp Banffozoa
  - - - Chi Skeemella
        S. clavuda
    - Họ Banffiidae ^[145]^[146]
      - Chi Banffia
        Banffia constricta^[147]
        
        Banffia episoma
- Lớp Heteromorphida
  - - Họ Heteromorphidae
      - Chi Heteromorphus
        Heteromorphus longicaudatus (synonym=Banffia confusa)
        
        "Form A" (unnamed species)

Ngành Saccorhytida †

Họ Saccorhytidae
- Chi Saccorhytus^[37]^[36]
  - Loài Saccorhytus coronarius

Lớp Palaeoscolecida †

Phân loại của Carl Linnaeus

Bộ không chắc chắn

Họ Chalazoscolecidae Conway Morris & Peel 2010
- Chalazoscolex pharkus
- Xystoscolex boreogyrus

Order Cricocosmida Han 2007^[148]

Họ Cricocosmiidae
- Tabelliscolex:
- Cricocosmia:
  - Cricocosmia jinningensis
- Houscolex
Họ Maotianshaniidae
- Maotianshania cylindrica Sun and Huo, 1987
Họ Palaeoscolecidae
- Wronascolex^[149]
- Palaeoscolex^[149]
- Utahscolex Whitaker 2020^[150]
- Ashetscolex Muir2014^[151]
- Sanduscolex Muir2014^[151]
Family Tylotitidae
- Tylotites petiolaris Luo and Hu, 1999

Palaeoscolecidae khác hoặc không xác định.

Gamascolex Kraft & Mergl, 1989
Guanduscolex minor Hu., 2008
Louisella pedunculata
Palaeoscolex sinensis Hou & Sun 1988 (=Mafangscolex siniensis, Parapalaeoscolex sinensis)^[152]^[153]
Paramaotianshania zijunia Hu2012^[154]
Wudingscolex sapushanensis Hu2012^[154]

Các vi hóa thạch khác

Hadimopanella
Kaimenella
Milaculum
Plasmuscolex Kraft & Mergl, 1989
Protoscolex
Sahascolex Ivantsov & Wrona, 2004
Utahphospha ^[155]
Yunnanoscolex magnus Hu2012^[154]

Ngành Priapulida

Lớp Priapulimorpha
- Bộ Priapulimorphida
  - Họ Tubiluchidae
  - Họ Priapulidae
Lớp Halicryptomorpha
- Bộ Halicryptomorphida
Lớp Seticoronaria
- Họ Chaetostephanidae

Lớp †Archaeopriapulida^[156]^[157]^[158]^[159]

Chi Acosmia maotiania Chen & Zhoi 1997
- Acosmia maotiania Chen & Zhoi 1997
Chi Archotuba Hou 1999 (có lẽ là ngành Cnidaria) (đặt tại Chengjiang)^[160]
- Archotuba conoidalis Hou 1999
Chi Baltiscalida Slater 2017
- Baltiscalida njorda Slater 2017
Chi Eopriapulites Liu & al 2014^[161]
- Eopriapulites sphinx Liu & al 2014
Chi Eximipriapulus Ma 2014 (đặt tại Chengjiang) ^[162]
- Eximipriapulus globocaudatus Ma 2014
Chi Gangtoucunia Luo & Hu 1999 (đặt tại Chengjiang )
- Gangtoucunia aspera Luo & Hu 1999 (có thể không phải là Priapulida)^[163]
Chi Lagenula Luo & Hu 1999 (nomen dubium)^[164] (đặt tại Chengjiang)^[165]
- Lagenula striolata Luo & Hu 1999 (nomen dubium)^[166]
Chi Laojieella Han 2006 (đặt tại Chengjiang)^[167]
- Laojieella thecata Han 2006
Chi Lecythioscopa Conway Morris 1977 (Burgess Shale)
- Lecythioscopa simplex (Walcott 1931) Conway Morris 1977 [Canadia simplex Walcott 1931]
Chi Oligonodus Luo & Hu 1999 (nomen dubium)^[168] (Chengjiang deposits)^[165]
- Oligonodus specialis Luo & Hu 1999 nomen dubium
Chi Omnidens Hou & al 2006 (Chengjiang deposits)
- Omnidens amplus Hou & al 2006
Chi Sandaokania Luo & Hu 1999 nomen dubium (Chengjiang deposits)^[165]
- Sandaokania latinodosa Luo & Hu 1999 nomen dubium
Chi Singuuriqia Peel 2017 (Sirius Passet)^[169]
- Singuuriqia simoni Peel 2017
Chi Sullulika Peel & Willman, 2018^[170]
- Sullulika broenlundi Peel & Willman, 2018
Chi Xishania Hong 1981
- Xishania fusiformis Hong 1981
- Xishania jiangxiensis Hong 1988
Chi Paratubiluchus Han, Shu, Zhang et Liu, 2004 (Chengjiang deposits)
- Paratubiluchus bicaudatus Han, Shu, Zhang et Liu, 2004
Chi Xiaoheiqingella Hu 2002
- Xiaoheiqingella peculiaris Hu 2002 [Yunnanpriapulus halteroformis Huang2004^[171]]^[172] (Chengjiang deposits)
Chi Priapulites Schram 1973 (Mazon Creek)
- Priapulites konecniorum Schram 1973
Họ Palaeopriapulitidae Hou 1999
- Chi Sicyophorus Luo & Hu 1999 (Chengjiang deposits)^[165]
  - Sicyophorus rara Luo & Hu 1999
  - Sicyophorus sp.^[173]
- Chi Paraselkirkia Luo & Hu 1999^[174]
  - Paraselkirkia sinica (Luo & Hu 1999) Luo & Hu 1999
Họ Selkirkiidae Conway Morris 1977 (stem Palaeoscolecida)^[175]
- Chi Selkirkia Walcott 1911
  - Selkirkia elongata Luo & Hu 1999 (Chengjiang deposits)
  - Selkirkia columbia Walcott 1911 (Burgess Shale)
  - Selkirkia pennsylvanica Resser & Howell 1938
  - Selkirkia spencei Resser 1939
  - Selkirkia willoughbyi Conway Morris & Robison 1986
Bộ Ancalagonida Adrianov & Malakhov 1995 (stem Scalidophora)^[175]
- Họ Ancalagonidae Conway Morris 1977
  - Chi Ancalagon (Walcott 1911) Conway Morris 1977 (Burgess Shale)
    - Ancalagon minor (Walcott 1911) Conway Morris 1977
- Họ Fieldiidae Conway Morris 1977
  - Chi Fieldia Walcott 1912 (Burgess Shale)
    - Fieldia lanceolata Walcott 1912
- Chi Scolecofurca Conway Morris 1977 (Burgess Shale)
  - Scolecofurca rara Conway Morris 1977
- Họ Ottoiidae Walcott 1911
  - Chi Ottoia Walcott 1911
    - Ottoia cylindrica (Sun & Hou 1987)
    - Ottoia guizhouenis Yang, Zhao & Zhang 2016
    - Ottoia prolifica Walcott 1911 (Burgess Shale)
    - Ottoia tenuis Walcott 1911
    - Ottoia tricuspida Smith, Harvey & Butterfield 2015
- Họ Corynetidae Huang, Vannier & Chen 2004
  - Chi Corynetis Luo & Hu 1999
    - Corynetis brevis Luo & Hu 1999 [Anningvermis multispinosus Huang2004^[165]) (Chengjiang deposits)^[162]
    - Corynetis fortis Hu 2012 ^[176] (Chengjiang deposits)
    - Corynetis pusillus (Klug 1842)
- Họ Miskoiidae Walcott 1911
  - Chi Louisella Conway Morris 1977 (Burgess Shale)
    - Louisella pedunculata (Walcott 1911) Conway Morris 1977
  - Chi Miskoia Walcott 1911
    - Miskoia placida Walcott 1931
    - Miskoia preciosa Walcott 1911

Ngành Kinorhyncha

Lớp Cyclorhagida
- Bộ Echinorhagata
  - Họ Echinoderidae
- Bộ Kentrorhagata
  - Họ Antygomonidae
  - Họ Centroderidae
  - Họ Semnoderidae
  - Họ Cateriidae
  - Họ Zelinkaderidae
- Bộ Xenosomata
  - Họ Campyloderidae
- Họ Incertae sedis
  - Chi Tubulideres
  - Chi Wollunquaderes
Lớp Allomalorhagida
- Bộ không đề xuất
  - Họ Dracoderidae
  - Họ Franciscideridae
  - Họ Neocentrophyidae
  - Họ Pycnophyidae

Ngành Loricifera

Bộ Nanaloricida
- Họ Urnaloricidae
- Họ Nanaloricidae
- Họ Pliciloricidae

Ngành Nematoda^[177]^[178]^[179]^[180]

Lớp Enoplea
- Phân lớp Enoplia
  - Bộ Enoplida
  - Bộ Trefusiida
  - Bộ Triplonchida
- Phân lớp Dorylaimia
  - Bộ Dorylaimida
  - Bộ Mermithida
  - Bộ Mononchida
  - Bộ Dioctophymatida
  - Bộ Trichinellida
  - Bộ Isolaimida
  - Bộ Marimermithida
  - Bộ Muspiceida
Lớp Secernentea
- Phân lớp Spiruria
- Phân lớp Diplogasteria
- Phân lớp Tylenchia
Lớp Chromadorea

Ngành Nematomorpha

Lớp Gordioida
- Bộ Gordioidea
  - Họ Chordodidae
    - Phân họ Chordodinae
      - Chi Chordodes
      - Chi Dacochordodes
      - Chi Euchordodes
      - Chi Neochordodes
      - Chi Pantachordodes^[181]
      - Chi Spinochordodes
    - Phân họ Paragordiinae
      - Chi Paragordius^[182]^[183]
    - Incertae sedis
      - Chi Gordionus
      - Chi Parachordodes
      - Chi Paragordionus
      - Chi Semigordionus
  - Họ Gordiidae
Lớp Nectonematoida
- Bộ Nectonematoidea
  - Họ Nectonemidae
    - Chi Nectonema

Ngành Onychophora^[184]^[185]^[186]

Lớp Udeonychophora
- Bộ Euonychophora^[187]
  - Họ Peripatidae
  - Họ Peripatopsidae
- Bộ †Ontonychophora
  - - Họ †Helenodoridae
  - Siêu họ: †Tertiapatoidea
    - Họ †Tertiapatidae
    - Họ †Succinipatopsidae

Ngành Lobopodia

Lớp Xenusia
- Bộ Scleronychophora.^[188]
- Bộ Protonychophora
- Bộ Archonychophora

Ngành Arthropoda^[189]^[190]

Lớp Dinocaridida
Radiodonta
Isoxys
Lớp Megacheira (có lẽ là cận ngành)
Kiisortoqia
Fuxianhuiida
Nhánh Arachnomorpha
- (Không phân hạng) Artiopoda
  - Phân ngành Trilobitomorpha
    - Class Trilobites ^[191]^[192]^[193]^[194]
- Sanctacaris
- Habelia
- Phân ngành Chelicerata
  - Lớp Arachnida
  - Lớp Xiphosura
  - Lớp Eurypterida
  - Lớp Pycnogonida
Nhánh Mandibulata
- Aquilonifer
- Euthycarcinoidea
- Phân ngành Myriapoda
  - Lớp Symphyla
  - Lớp Pauropoda
  - Lớp Diplopoda
  - Lớp Chilopoda
- Phân ngành Pancrustacea
  - Hymenocarina
  - Phân ngành Crustacea
    - Liên lớp Oligostraca
      - Lớp Ostracoda
      - Lớp Branchiura
      - Lớp Maxillopoda
        Phân lớp Pentastomida
        
        Phân lớp Mystacocarida
    - Nhánh Altocrustacea
      - Lớp Thecostraca
      - Lớp Hexanauplia
      - Lớp Branchiopoda
      - Lớp Cephalocarida
      - Lớp Remipedia
  - Phân ngành Hexapoda
    - Lớp Insecta
    - Lớp Entognatha
Incertae sedis
- †Camptophyllia^[195]
- †Marrellomorpha
- †Parioscorpio
- †Thelxiope
- †Thylacocephala

Chi Sialomorpha ^[196]^[197]

Họ Sialomorphidae
- Chi Sialomorpha
  - Loài Sialomorpha dominicana

Ngành Tardigrada

Lớp Eutardigrada
- Bộ Apochela
  - Họ Milnesiidae
- Bộ Parachaela
  - Liên họ Eohypsibioidea
    - Họ Eohypsibiidae
  - Liên họ Hypsibioidea
    - Họ Calohypsibiidae
    - Họ Hypsibiidae
    - Họ Microhypsibiidae
  - Liên họ Macrobiotoidea
    - Họ †Beornidae
    - Họ Macrobiotidae
    - Họ Necopinatidae
    - Họ Richtersiida
Lớp Heterotardigrada
- Bộ Arthrotardigrada
  - Họ Archechiniscidae
  - Họ Batillipedidae
  - Họ Coronarctidae
  - Họ Halechiniscidae
  - Họ Neoarctidae
  - Họ Renaudarctidae
  - Họ Stygarctidae
  - Họ Styraconyxidae
  - Họ Tanarctidae
- Bộ Echiniscoidea
  - Họ Carphaniidae
  - Họ Echiniscidae
  - Họ Echiniscoididae
  - Họ Oreellidae
Lớp Mesotardigrada
- Bộ Thermozodia
  - Họ Thermozodiidae

Ngành Platyhelminthes

Lớp Turbellaria^[198]
- Bộ Catenulida
- Bộ Haplopharyngida
- Bộ Lecithoepitheliata
- Bộ Macrostomida^[199]
- Bộ Nemertodermata
- Bộ Polycladida
- Bộ Prolecithophora
- Bộ Rhabdocoela
- Bộ Seriata
- Bộ Temnocephalida
- Bộ Tricladida^[200]^[201]
Lớp Trematoda^[202]^[203]^[204]
- Phân lớp Aspidogastrea
- Phân lớp Digenea
Lớp Cestoda
- Phân lớp Eucestoda
  - Bộ Bothriocephalidea
  - Bộ Caryophyllidea
  - Bộ Cathetocephalidea
  - Bộ Cyclophyllidea
  - Bộ Diphyllidea
  - Bộ Diphyllobothriidea
  - Bộ Lecanicephalidea
  - Bộ Litobothriidea
  - Bộ Onchoproteocephalidea
  - Bộ Phyllobothriidea
  - Bộ Rhinebothriidea
  - Bộ Spathebothriidea
  - Bộ Tetrabothriidea
  - Bộ Tetraphyllidea
  - Bộ Trypanorhyncha
- Phân lớp Cestodaria
  - Bộ Gyrocotylidea
  - Bộ Amphilinidea
Lớp Monogenea
- Phân lớp Monopisthocotylea
  - Bộ Montchadskyellidea
  - Bộ Monocotylidea
  - Bộ Dactylogyridea
  - Bộ Gyrodactylidea
  - Bộ Capsalidea
- Phân lớp Polyopisthocotylea
  - Bộ Chimaericolidea
  - Bộ Diclybothriidea
  - Bộ Mazocraeidea
  - Bộ Polystomatidea
Lớp Catenulida
- Họ Catenulidae
- Họ Chordariidae
- Họ Retronectidae
- Họ Stenostomidae
- Họ Tyrrheniellidae
Lớp Rhabditophora

Ngành Gastrotricha^[205]

Bộ Chaetonotida
- Phân bộ Multitubulatina
  - Bộ Neodasyidae
- Phân bộ Paucitubulatina
  - Họ Chaetonotidae
  - Họ Dasydytidae
  - Họ Neogosseidae
  - Họ Muselliferidae
  - Họ Proichthydiidae
  - Họ Xenotrichulidae
  - Họ Dichaeturidae
Bộ Macrodasyida
- Họ Cephalodasyidae
- Họ Dactylopodolidae
- Họ Hummondasyidae
- Họ Lepidodasyidae
- Họ Macrodasyidae
- Họ Planodasyidae
- Họ Thaumastodermatidae
- Họ Redudasyidae
- Họ Turbanellidae
- Họ Xenodasyidae

Ngành Chaetognatha

Lớp Sagittoidea
- Phân lớp Eukrohniones
  - Bộ Monophragmoeukrohniformes
    - Họ Eukrohniidae
  - Bộ Biphragmoeukrohniformes
    - Họ Protoeukrohniidae
    - Họ Heterokrohniidae
    - Họ Tokiokaispadellidae
  - Bộ Aphragmoeukrohniformes
    - Họ Pterosagittidae
    - Họ Krohnittidae
    - Họ Krohnittellidae
- Phân lớp Sagittiones
  - Họ Pterokrohniidae
  - Họ Bathybelidae
  - Bộ Biphragmosagittiformes
    - Họ Biphragmosagittidae
  - Bộ Aphragmophora
    - Họ Sagittidae
      - Phân họ Sagittinae
      - Phân họ Flaccisagittinae
- Phân lớp Spadelliones
  - Họ Spadellidae

Ngành Acanthocephala

Lớp Archiacanthocephala
- Bộ Apororhynchida
  - Họ Apororhynchidae
- Bộ Gigantorhynchida
  - Họ Giganthorhynchidae
- Bộ Moniliformida
  - Họ Moniliformidae
- Bộ Oligacanthorhynchida
  - Họ Oligacanthorhynchidae
Lớp Eoacanthocephala
- Bộ Gyracanthocephala
  - Họ Quadrigyridae
- Bộ Neoechinorhynchida
  - Họ Dendronucleatidae
  - Họ Neoechinorhynchidae
  - Họ Tenuisentidae
Lớp Palaeacanthocephala^[206]
- Bộ Echinorhynchida ^[207]
  - Họ Arhythmacanthidae
  - Họ Cavisomidae
  - Họ Diplosentidae
  - Họ Echinorhynchidae
  - Họ Fessisentidae
  - Họ Gymnorhadinorhynchidae
  - Họ Heteracanthocephalidae
  - Họ Illiosentidae
  - Họ Isthmosacanthidae
  - Họ Pomphorhynchidae
  - Họ Rhadinorhynchidae
  - Họ Sauracanthorhynchidae
  - Họ Transvenidae
- Bộ Heteramorphida
  - Họ Pyrirhynchidae
- Bộ Polymorphida ^[208]^[209]
  - Họ Centrorhynchidae
  - Họ Isthomosacanthidae
  - Họ Plagiorhynchidae
  - Họ Pyriprobosicidae
  - Họ Polymorphidae
Lớp Polyacanthocephala^[210]
- Bộ Polyacanthorhynchida
  - Họ Polyacanthorhynchidae

Ngành Gnathostomulida

Gnathostomula paradoxa^[211] ^[212]

Bộ Filospermoidea ^[213]^[214]^[215]^[216]
- Họ Haplognathiidae [2]
- Họ Pterognathiidae [3]
Bộ Bursovaginoidea^[217]^[218]^[219]
- Phân bộ Conophoralia
  - Họ Austrognathiidae ^[220]
- Phân bộ Scleroperalia

Ngành Rotifera

Liên lớp Eurotatoria
- Lớp Bdelloidea
  - Bộ Bdelloida
    - Họ Adinetidae
- Lớp Monogononta
  - Bộ Flosculariaceae^[221]
    - Họ Conochilidae
    - Họ Flosculariidae
    - Họ Hexarthridae
    - Họ Testudinellidae
    - Họ Trochosphaeridae
    - Họ Filiniidae
  - Liên bộ Pseudotrocha
    - Bộ Ploima ^[222]
  - Liên bộ Gnesiotrocha
    - Bộ Collothecaceae ^[223]^[224]
      - Họ Atrochidae
      - Họ Collothecidae
Lớp Seisonidea
- Bộ Seisonida
  - Họ Seisonidae
    - Chi Paraseison
    - Chi Seison

Ngành Micrognathozoa

Bộ Limnognathida
- Họ Limnognathiidae

Ngành Cycliophora^[225]^[226]

Lớp Eucycliophora
- Bộ Symbiida
  - Họ Symbiidae
    - Chi Symbion
      - Symbion pandora
      - Symbion americanus^[227]^[228]^[229]

Ngành Annelida

Ngành Sipuncula

Lớp Phascolosomatidea^[231]
- Bộ Aspidosiphoniformes
  - Họ Aspidosiphonidae
- Bộ Phascolosomatiformes
  - Họ Phascolosomatidae
Lớp Sipunculidea
- Bộ Golfingiiformes^[232]
  - Họ Golfingiidae
  - Họ Phascolionidae^[233]
  - Họ Themistidae
- Bộ Sipunculiformes
  - Họ Sipunculidae

Ngành Mollusca

Phân ngành Conchifera
- Monoplacophora
  - † Phân lớp Cyrtolitiones
    - † Bộ Sinuitopsida
      - † Liên họ Cyrtolitoidea S. A. Miller, 1889
        † Họ Cyrtolitidae S. A. Miller, 1889
        
        † Họ Carcassonnellidae Horný, 1997
      - † Liên họ Cyclocyrtonelloidea Horný, 1962
        † Họ Cyclocyrtonellidae Horný, 1962 (= Yochelsoniidae Horný, 1962 (inv.))
        
        † Họ Multifariitidae Bjaly, 1973
        
        † Họ Sinuellidae Starobogatov & Moskalev, 1987
        
        † Họ Sinuitinidae Starobogatov & Moskalev, 1987
  - † Phân lớp Cyrtonelliones
    - † Bộ Cyrtonellida
      - † Liên họ Cyrtonelloidea Knight & Yochelson, 1958
        † Họ Cyrtonellidae Knight & Yochelson, 1958 (= Cyrtonellopsinae Horný, 1965)
  - † Phân lớp Eomonoplacophora
    - (Bộ chưa công nhận)
      - † Liên họ Maikhanelloidea Missarzhevsky, 1989
        † Họ Maikhanellidae Missarzhevsky, 1989 (= Purellidae Vassiljeva, 1990)
  - † Phân lớp Tergomya (= Pilinea)
    - † Bộ Kirengellida (= Romaniellida)
      - † Liên họ Archaeophialoidea Knight & Yochelson, 1958
        † Họ Archaeophialidae Knight & Yochelson, 1958
        
        † Họ Peelipilinidae Horný, 2006
        
        † Họ Pygmaeoconidae Horný, 2006
      - † Liên họ Kirengelloidea Starobogatov, 1970
        † Họ Kirengellidae Starobogatov, 1970
        
        † Họ Romaniellidae Rozov, 1975
        
        † Họ Nyuellidae Starobogatov & Moskalev, 1987
      - † Liên họ Hypseloconoidea Knight, 1952
        † Họ Hypseloconidae Knight, 1952
    - Bộ Tryblidiida
      - Liên họ Tryblidioidea Pilsbry, 1899
        † Họ Tryblidiidae Pilsbry, 1899
        
        † Họ Proplinidae Knight & Yochelson, 1958
        
        † Họ Drahomiridae Knight & Yochelson, 1958
        
        † Họ Bipulvinidae Starobogatov, 1970
      - Liên họ Neopilinoidea Knight & Yochelson, 1958
        Họ Neopilinidae Knight & Yochelson, 1958
        Phân họ Neopilininae Knight & Yochelson, 1958 (= Vemidae Moskalev, Starobogatov & Filatova, 1983; = Laevipilinidae Moskalev, Starobogatov & Filatova, 1983; = Monoplacophoridae Moskalev, Starobogatov & Filatova, 1983)
        
        Phân họ Veleropilininae Starobogatov & Moskalev, 1987 (= Rokopellidae Starobogatov & Moskalev, 1987; = Micropilinidae Haszprunar & Schaefer, 1997)
- Bivalvia^[234]^[235]
- Gastropoda
- Scaphopoda
  - Bộ Dentaliida da Costa, 1776
    - Họ Anulidentaliidae Chistikov, 1975
    - Họ Calliodentaliidae
    - Họ Dentaliidae Children, 1834
    - Họ Fustiariidae Steiner, 1991
    - Họ Gadilinidae Chistikov, 1975
    - Họ Laevidentaliidae Palmer, 1974
    - Họ Omniglyptidae Chistikov, 1975
    - Họ Rhabdidae Chistikov, 1975
  - Bộ Gadilida Starobogatov, 1974
    - Phân bộ Entalimorpha Steiner, 1992
      - Họ Entalinidae Chistikov, 1979
    - Phân bộ Gadilimorpha Steiner, 1992
      - Họ Gadilidae Stoliczka, 1868
      - Họ Pulsellidae Scarabino in Boss, 1982
      - Họ Wemersoniellidae Scarabino, 1986
- Cephalopoda
- Archinacelloidea†
- Rostroconchia†
- Helcionelloida†

Ngành Bryozoa

Lớp Stenolaemata
- Bộ Cyclostomatida
- Bộ Cystoporata
- Bộ Cryptostomata
- Bộ Esthonioporata
- Bộ Fenestrata
  - Họ Phylloporinidae
- Bộ Timanodictyina
- Bộ Trepostomatida
  - Họ Heterotrypidae
  - Họ Monticuliporidae
Lớp Phylactolaemata
- Bộ Plumatellida
  - Họ Cristatellidae
  - Họ Fredericellidae
  - Họ Lophopodidae
  - Họ Pectinatellidae
  - Họ Plumatellidae
  - Họ Stephanellidae
  - Họ Tapajosellidae
Lớp Gymnolaemata
- Bộ Ctenostomatida
- Bộ Cheilostomata

Ngành Entoprocta

Họ Barentsiidae (Urnatellidae)
Họ Loxokalypodidae
Họ Loxosomatidae
Họ Pedicellinidae

Ngành Phoronida^[236]^[237]^[238]^[239]^[240]

Chi Phoronis
Chi Phoronopsis
Chi †Diversipora?
Chi †Hederella?
Chi †Cytosporella?
Chi †Hederellids^[241]
Chi †Hernodia?

Brachiopoda

Phân ngành Linguliformea^[242]
- Lớp Lingulata
  - Bộ Lingulida
    - Liên họ Linguloidea
      - Họ †Obolidae
      - Họ Lingulidae^[243]
    - Liên họ †Acrotheloidea
    - Liên họ Discinoidea
  - Bộ †Acrotretida^[244]
    - Liên họ Acrotretoidea Schuchert, 1893
      - Họ Acrotretidae Schuchert, 1893
      - Họ Biernatidae Holmer, 1989
      - Họ Ceratretidae Rowell, 1965
      - Họ Curticiidae Walcott & Schuchert, 1908
      - Họ Eoconulidae Rowell, 1965
      - Họ Ephippelasmatidae Rowell, 1965
      - Họ Scaphelasmatidae Rowell, 1965
      - Họ Torynelasmatidae Rowell, 1965
    - Incertae sedis
      - Craniotreta Termier & Monod, 1978
      - Dzhagdicus Sobolev, 1992
      - Schizotretoides Termier & Monod, 1978
  - Bộ †Siphonotretida
    - Liên họ †Siphonotretoidea
      - Họ †Siphonotretidae
        Acanthambonia Cooper, 1956
        
        Acanthotretella?Holmer & Caron, 2006^[245]^[246]
        
        Alichovia Goryanskij, 1969
        
        Celdobolus Havlíček, 1982
        
        Cyrbasiotreta Williams & Curry, 1985
        
        Eosiphonotreta Havlíček, 1982
        
        Gorchakovia Popov & Khazanovitch
        
        Helmersenia Pander
        
        Karnotreta Williams & Curry, 1985
        
        Mesotreta Kutorga, 1848
        
        Multispinula Rowell, 1962
        
        Nushbiella Popov (trong Kolobova & Popov, 1986)
        
        Oaxaquiatreta Streng, Mellbin, Landing & Keppie, 2011^[247]
        
        Orbaspina Valentine & Brock, 2003^[248]^[249]^[250]
        
        Quasithambonia? Bednarczyk & Biernat, 1978
        
        Schizambon Walcott, 1884
        
        Siphonobolus Havlíček, 1982
        
        Siphonotreta de Verneuil, 1845
        
        Siphonotretella Popov & Holmer, 1994
- Lớp †Paterinata
  - Bộ †Paterinida
    - Liên họ Paterinoidea Schuchert, 1893
      - Họ Cryptotretidae Pelman, 1979
        Aldanotreta Pelman, 1977
        
        Askepasma Laurie, 1896
        
        Cryptotreta Pelman, 1977
        
        Dzunarzina Ushatinskaya, 1993
        
        Salanygolina Ushatinskaya, 1987
      - Họ Paterinidae Schuchert, 1893
        Dictyonina Cooper, 1942
        
        Dictyonites Cooper, 1956
        
        Kolihium Havlicek, 1982
        
        Lacunites Gorjansky, 1969
        
        Micromitra Meek, 1873
        
        Paterina Beecher, 1891
Phân ngành Craniiformea^[251]
- Lớp Craniata^[252]
  - Bộ Craniida
    - Phân bộ Craniidina
      - Liên họ Cranioidea
        Họ Craniidae^[253]^[254]
        †Craniscus Dall, 1871
        
        †Conocrania Smirnova, 1996
        
        †Danocrania Rozenkrantz, 1964
        
        †Isocrania Jäkel, 1902
        
        †Lepidocrania Cooper and Grant, 1974
        
        †Nematocrania Grant, 1976
        
        Neoancistrocrania Laurin, 1992
        
        Novocrania Lee và Bruton, 2001
        
        †Orthisocrania Rowell, 1963
        
        †Petrocrania Raymond, 1911
        
        †Philhedra Koken, 1889^[255]
        
        †PseudocraniaMcCoy, 1851
        
        Valdiviathyris Helmcke, 1940^[256]
  - Bộ †Craniopsida
    - Liên họ †Craniopsoidea
      - Họ †Craniopsidae
        †Craniops Hall, 1859
        
        †Discinopsis Hall & Clarke 1892
        
        †Lingulapholis Schuchert 1913
        
        †Paracraniops Williams 1963
        
        †Pseudopholidops Bekker, 1921
        
        †Wrightiops Popov và Cocks 2014
  - Bộ †Trimerellida
Phân ngành Rhynchonelliformea^[257]
- Lớp †Chileata
  - Bộ †Chileida
  - Bộ †Dyctonellida
- Lớp †Obolellata
  - Bộ †Obolellida
  - Bộ †Naukatida
- Lớp †Kutorginata
  - Bộ †Kutorginida
- Lớp †Strophomenata
  - Bộ †Billingsellida
  - Bộ †Strophomenida
  - Bộ †Productida
  - Bộ †Orthotetida
- Lớp Rhynchonellata
  - Bộ Rhynchonellida
  - Bộ Terebratulida
  - Bộ Thecideida
  - Bộ †Protorthida
  - Bộ †Orthida
  - Bộ †Pentamerida
  - Bộ †Atrypida
  - Bộ †Athyridida
  - Bộ †Spiriferida
  - Bộ †Spiriferinida
Phân ngành Disciniformea^[258]^[259]

Lớp Hyolitha †

Bộ Hyolithida
- Họ Hyolithidae
Bộ Orthothecida
- Họ Allathecidae
- Họ Circothecidae
- Họ Gracilithecidae
- Họ Orthothecidae
- Họ Tetrathecidae
- Họ Novitatidae
- Chi Lenatheca
- Chi Pedunculotheca
- Chi Probactrotheca
Bộ Incertae sedis
- Chi Cupitheca

Ngành Monoblastozoa^[260]

Họ Salinellidae^[261]^[262]^[263]^[264]^[265]

Ngành Dicyemida

Lớp Rouphozoa
- Họ Kantharellidae
- Họ Dicyemidae
- Họ Conocyemidae ^[266]
  - Chi Conocyema
  - Chi Microcyema

Orthonectida^[267]^[268]^[269]^[270]^[271]^[272]^[273]

Họ Rhopaluridae ^[274]
- Ciliocincta
- Intoshia
- Prothelminthus
- Rhopalura
- Stoecharthrum
Họ Pelmatosphaeridae ^[275]^[276]^[277]^[278]
- Chi Pelmatosphaera
  - Loài Pelmatosphaera polycirri

Petalonamae^[279]^[280]^[281]^[282]^[283]^[284]^[285]^[286]

Chi †Stromatoveris
Lớp †Rangeomorpha
- †Avalofractus
- †Bradgatia
- †Fractofusus
- †Frondophyllas
- †Haspidophyllas
- †Khatyspytia
- †Pambikalbae
- †Pectinifrons
- †Primocandelabrum
- †Trepassia
- †Vinlandia
- Họ †Rangeidae
  - †Rangea
- Họ †Charniidae
  - †Beothukis
  - †Bomakellia
  - †Charnia
  - †Paracharnia
  - †Culmofrons
Lớp †Erniettomorpha Các chi
- †Ernietta
- †Nasepia
- †Palaeoplatoda
- †Phyllozoon
- †Pteridinium
- †Swartpuntia
Lớp †Arboreomorpha
- † Charniodiscus hoặc Arborea
- † Khatyspytia
- † Thaumaptilon
- † Vaizitsinia

Ngành Proarticulata^[287]^[288]^[289]^[290]^[291]^[292]

Lớp †Vendiamorpha ^[293]
- †Vendiidae
  - Chi Vendia
  - Chi Paravendia
  - Chi Karakhtia
Lớp†Dipleurozoa^[294]
- †Dickinsoniidae^[295]
Lớp †Cephalozoa^[296]
- †Andiva
- †Ivovicia
- †Yorgiidae ^[297]
- †Sprigginidae ^[296]

Ngành Trilobozoa^[298]^[299]^[300]^[301]

Ngành Trilobozoa †
- Họ Albumaresidae †
  - Chi Albumares †
  - Chi Anfesta †
  - Chi Skinnera †
- Họ Tribrachididae †
  - Chi Tribrachidium †
- Họ Anabaritidae †
  - Chi Aculeochrea †
  - Chi Anabarites †
  - Chi Cambrotubulus †
  - Chi Mariochrea †
  - Chi Selindeochrea †
- Họ incertae saedis
  - Chi Gastreochrea †
  - Chi Hallidaya †
  - Chi Kotuites †
  - Chi Lobiochrea †
  - Chi Longiocrea †
  - Chi Paragloborilus †
  - Chi Rugoconites †
  - Chi Tinsitheca †
  - Chi Triforillonia†

Medusoid^[302]

†Arkarua
†Aspidella
†Brachina
†Corumbella
†Cyclomedusa^[303]^[304]
†Eoporpita
†Ediacaria
†Eoandromeda
†Haootia (polipoid)
†Hiemalora (anemonoid)
†Inaria (?)
†Kimberella^[305]^[306] (molluscoid)
†Mawsonites
†Medusina
†Nimbia
†Pomoria
†Solza^[307]
†Studenicia

Các nhóm được đề xuất:^[308]

Lớp †Psammocorallia
- †Asterosoma
- †Beltanelliformis
- †Brooksella
- †Nemiana
- †Protolyellia
- †Spatangopsis

Lớp †Coeloscleritophora^[309]^[310]^[311]

Bộ Chancelloriida
- Họ Chancelloriidae .^[312]
  - Chi Archiasterella^[313]^[314]
    - A. fletchergryllus Randell, 2003^[314]
    - A. hirundo Bengston, 1990 (in Bengston)
    - A. pentactina Sdzuy, 1969
  - Chi Chancelloria^[315]^[316]
    - C. eros Walcott, 1920
    - C. drusilla Walcott, 1920
    - C. libo Walcott, 1920
    - C. yorkensis Walcott, 1920
    - C. cruceana Rusconi, 1954
    - C. lenaica Zhuravleva and Korde, 1955
    - C. altaica Romanenko, 1968
    - C. maroccana Sdzuy, 1969^[316]
    - C. iranica Mostler and Mosleh-Yazdi, 1976
    - C. pentacta Rigby, 1978^[315]
    - C. arida Duan, 1984
    - C. odontodes Duan, 1984
    - C. sardinica Mostler, 1985
    - C. coronacea Vassiljeva, 1985
    - C. spinulosa Vassiljeva, 1985
    - C. symmetrica Vassiljeva, 1985
    - C. primaria Missarzhevsky, 1989
    - C. racemifundis Bengtson, 1990
    - C. obliqua Gravestock, 2001
    - C. australilonga Yun, 2019^[317]
    - C. impar Moore, 2019
    - C. lilioides Moore, 2019
  - Chi Platyspinites
  - Chi Chancelloriella
  - Chi Ginospina
  - Chi Cambrothyra^[318]
  - Chi Allonnia ^[319]

Agmata ^[320]

Họ †Salterellidae^[321]
- Chi †Ellisell^[322]^[323]^[324]
- Chi †Salterella^[325]^[326]
- Chi †Volborthella^[323]^[324]^[327]^[328]

Xenacoelomorpha

Phân ngành Xenoturbellida^[329]^[330]

Lớp Incertae sedis
- Họ Xenoturbellidae
  - Chi Xenoturbella^[331]

Phân ngành Acoelomorpha^[335]^[336]^[337]^[338]^[339]^[340]^[341]^[342]^[343]^[344]^[345]^[346]

Lớp Acoela^[347]^[348]
- Họ Nadinidae
- Họ Diopisthoporidae
- Họ Antroposthiidae
- Họ Actinoposthiidae
- Họ Antigonariidae
- Họ Paratomellidae
- Phân bộ Bursalia
  - Phân thứ bộ Crucimusculata
    - Họ Proporida
    - Họ Isodiametridae
    - Họ Otocelidida
    - Họ Dakuidae
    - Liên họ Aberrantospermata
      - Họ Convolutidae
      - Họ Mecynostomidae
  - Phân thứ bộ Prosopharyngida
    - Họ Hofsteniidae
    - Họ Hallangiidae
    - Họ Solenofilomorphidae
Lớp Nemertodermatida^[349]^[350]^[351]
- Họ Ascopariidae^[350]

Phát sinh loài và tiến hoá

Cây phát sinh

Đây là cây phát sinh giới Động vật (chỉ các dòng họ chính, và thời gian phân chia của các ngành).^[352]^[353]^[354]^[355]^[356]^[357]^[358]^[359]^[360] Cho thấy động vật bắt đầu sinh tồn vào khoảng 760 triệu năm trước, đó chính là loài hải miên hay bọt biển thuộc ngành Động vật thân lỗ.^[361]

Animalia

	Placozoa

	Cnidaria

	Chordata

	Ambulacraria

Protostomia

Ecdysozoa

Scalidophora

	Panarthropoda

	Nematoida

>529 mya

Spiralia

Gnathifera

	Rotifera and allies

	Chaetognatha

Platytrochozoa

Platyhelminthes and allies

Lophotrochozoa

	Mollusca and allies

	Annelida and allies

550 mya

580 mya

610 mya

650 mya

Triploblasts

680 mya

760 mya

950 mya

Tiến hoá, sinh tồn và phát triển

Động vật bắt đầu hình thành từ đại dương. Thậm chí, trước khi các tế bào thực vật tập hợp lại với nhau ở những vũng cạn, động vật đã bắt đầu phát triển ở biển. Động vật có sự khác biệt so với thực vật về sự chuyên hoá các chức năng và sự tương tác phức tạp của tế bào. Đến khoảng 580 triệu năm trước, động vật đã tiến hoá^[362]^[363]^[364] để có những bộ phận cứng – chẳng hạn như vỏ hoặc bộ khung xương thấy được bằng mắt thường từ bên ngoài và các hoá thạch của chúng có thể bắt gặp ở khắp nơi trên Trái đất.

Ngành Thích ty bào sinh sống vào khoảng 550 năm.^[365]
Ngành Sứa lược khoảng 540 triệu năm.^[366]^[367]^[368]
Ngành Placozoa khoảng 720 triệu năm hoặc 635 triệu năm trước.^[369]
Ngành Petalonamae đã tuyệt chủng, sinh sống trong khoảng thời gian 570-516 triệu năm trước.^[280]
Ngành Proarticulata đã tuyệt chủng và sinh sống vào khoảng 567-550 triệu năm trước.^[370]^[371]
Ngành Trilobozoa đã tuyệt chủng, sinh sống vào khoảng 565-548 triệu năm trước.^[372]
Ngành Medusoid đã tuyệt chủng, sinh sống vào khoảng 560 triệu năm trước.^[373]

Phân loại học và các nhánh của giới Động vật

Động vật là đơn ngành, nghĩa là chúng có nguồn gốc từ một tổ tiên chung. Chúng cũng là chị em với Choanoflagellata, cùng với nó tạo thành Choanozoa.^[374] Giới Động vật được phân thành các nhánh như sau:^[375]

Giới Động vật
- Nhánh ParaHoxozoa
  - Nhánh Bilateria

Proarticulata (†)

	Nemertodermatida

	Acoela

	Urochordata

	Craniata (including Vertebrata)

Ambulacraria

	Echinodermata

	Hemichordata

	Cambroernida (†)

Saccorhytus coronarius (†540 Mya)

	Vetulocystids (†)

	Vetulicolians (†)

Protostomia*

Ecdysozoa*

Nematoida

	Nematoda

	Nematomorpha

Panarthropoda

Onychophora

Tactopoda

	Tardigrada

	Arthropoda

Scalidophora

	Priapulida

	Loricifera

	Kinorhyncha

Spiralia*

Một số tài liệu khác đưa ra nhánh Planulozoa nằm giữa nhánh ParaHoxozoa và nhánh Bilateria.^[376] Để cho ra mối quan hệ chị em của Placozoa với Cnidaria.^[377]^[378]^[379]^[380] Một số nghiên cứu đã đưa ra bằng chứng ủng hộ Porifera là chị em với Parahoxozoa và Ctenophora là nhóm chị em với phần còn lại của động vật (ví dụ:^[381]^[382]^[383]^[384]^[385]^[386]^[387]^[388]^[389]^[390]^[391]^[392]^[393]^[394]^[395]^[396]). Và nhánh Bilateria^[397] (Động vật đối xứng hai bên) chia thành hai nhánh chính là ngành Xenacoelomorpha với một nhánh chứa tất cả các động vật miệng nguyên sinh và động vật có xương sống cùng với một số ngành khác của liên ngành Deuterostomia, đó là nhánh Nephrozoa. Hay một giả thuyết khác là tổ tiên chung gần đây nhất của tất cả các loài Bilateria được gọi là "Urbilateria".^[398]^[399]

Phân loại hai nhánh chính của nhánh Bilateria:

Nhánh Bilateria
- Ngành Xenacoelomorpha
- Nhánh Nephrozoa

Xenacoelomorpha

Xenacoelomorpha^[402] /ˌzɛnəˌsɛloʊˈmɔːrfə/ là một ngành động vật không xương sống và một ngành của động vật đối xứng hai bên (nhánh Bilateraia). Tất cả loài của ngành này đều là giun sống ở biển. Xenacoelomorpha hay còn gọi là động vật thân rỗng kỳ dị.^{[cần dẫn nguồn]} Ngành này chia thành 2 phân ngành:

Ngành Xenacoelomorpha
- Phân ngành Acoelomorpha
- Phân ngành Xenoturbellida

Nephrozoa

Phân loại

Nhánh Nephrozoa chia thành hai siêu ngành là:

Nhánh Nephrozoa
- Siêu ngành Deuterostomia
- (Không phân hạng) Protostomia nói chính xác đây là một đơn vị phân loại bao gồm hầu hết các động vật không xương sống.

Phát sinh chủng loại

Dưới đây là cây phát sinh chủng loài của nhánh Nephrozoa:^[403]^[404]

	Urochordata (Tunicata)

	Craniata (gồm cả Vertebrata)

Ambulacraria

Echinodermata

Crinoidea

	Asteroidea

	Ophiuroidea

	Echinoidea

	Holothuroidea

Hemichordata

Pterobranchia

	Cephalodiscidae

	Rhabdopleuridae

Enteropneusta

Harrimaniidae

Spengelidae

	Ptychoderidae

	Torquaratoridae

526 Ma

Protostomia

	Ecdysozoa

	Spiralia

	Kimberella († 555 Ma)

550 Ma

575 Ma

Deuterostomia

Phân loại và giới thiệu

Siêu ngành (liên ngành) Deuterostomia /ˌdjuːtərəˈstoʊmi.ə/; là miệng thứ hai trong tiếng Hy Lạp cổ đại)^[406]^[407] hay còn gọi là Động vật miệng thứ sinh. Được chia thành nhiều ngành^[408] trong đó có 5 ngành và 1 đơn vị phân loại, bao gồm như sao:

Liên ngành Deuterostomia
- Ngành Chordata
- Ngành †Vetulicolia
- Nhánh Ambulacraria
  - Ngành Hemichordata
  - Ngành Echinodermata
  - (Không phân hạng) †Cambroernida

Echinodermata và Hemichordata tạo thành nhánh Ambulacraria. Hơn nữa, có khả năng là Ambulacraria có thể là chị em với Xenacoelomorpha, và tạo thành nhánh Xenambulacraria.^[409]^[410]^[411]

Phát sinh loài

Dưới đây là cây phát sinh loài cho thấy mối quan hệ giữa các đơn vị phân loại trong liên ngành động vật thứ sinh. Bằng chứng phát sinh loài họ Torquaratoridae phát sinh từ họ Ptychoderidae. Cây dựa trên dữ liệu trình tự rRNA 16S + 18S và các nghiên cứu phát sinh loài từ nhiều nguồn.^[412]^[413]^[414]^[415]^[416]^[417]^[418]^[419]^[420]

	Tunicates

	Vertebrata/Craniata

	Nemertodermatida

	Acoela

Ambulacraria

Echinodermata

Crinoidea

	Asteroidea

	Ophiuroidea

	Echinoidea

	Holothuroidea

Hemichordata

Pterobranchia

	Cephalodiscidae

	Rhabdopleuridae



	Torquaratoridae

526 mya

Protostomia

	Ecdysozoa

	Spiralia

	Kimberella († 555 mya)

550 mya

575 mya

Một số ngành khác

Ngành Hemichordata

Sự phát sinh của bên trong của ngành Hemichordata:^[421]^[422]^[423]

Hemichordata

	Torquaratoridae

	Ptychoderidae

†Eugraptolithina

	†Dendroidea

	†Graptoloidea

Bởi Johann Wilhelm Spengel (de), 1893 (lớp Enteropneusta)^[424]

Ngành Echinodermata

Các phân tích ban đầu đưa ra kết quả không nhất quán, các giả thuyết chính cho rằng Ophiuroidea là chị em với Asteroidea, hoặc chúng là chị em với (Holothuroidea + Echinoidea).^[425] Tuy nhiên, một phân tích năm 2014 trên 219 gen từ tất cả các lớp động vật da gai đã cho ra cây phát sinh loài sau đây.^[426] Một phân tích thống nhất vào năm 2015 về các bản sao RNA từ 23 loài trên tất cả các lớp Da gai đã cho cùng một cây.^[425]

Phát sinh bên ngoài

Động vật đối xứng hai bên

Động vật rỗng thân kì dị

Nephrozoa

Động vật miệng thứ sinh

Ngành Động vật có dây sống và đồng minh của chúng

Ngành Động vật da gai

Phân ngành Hải sâm

	Lớp Hải sâm

	Lớp Cầu gai

Phân ngành Sao biển

	Lớp Đuôi rắn

	Lớp Sao biển

Lớp Huệ biển

Động vật miệng nguyên sinh

	Động vật lột da

	Động vật xoáy ốc

610 mya

650 mya

Phát sinh bên trong:

Echino‑

Crinoidea (Huệ biển)

Echinozoa

Holothuroidea
Hải sâm
Echinoidea
nhím biển, v.v..

Asterozoa

Ophiuroidea
Sao biển đuôi rắn
Asteroidea
Sao biển

dermata

Ngành Chordata

Phát sinh loài

Hai cây phát sinh loài bên trong của ngành Chordata:

Nhánh thứ nhất.

Chordata

Urochordata

	Larvacea

	Thaliacea

	Ascidiacea

Conodonta†

Placodermi†

Acanthodii†

<font color="white">void

Tetrapoda

Amphibia

Amniota

Synapsida†

<font color="white">void

	Mammalia

Sauropsida

<font color="white">void

	Aves

Nhánh thứ hai.^[427]^[428]^[429]^[430]

Chordata

Cephalochordata

	Amphioxus

Olfactores

Haikouella†

Tunicata

	Appendicularia ( Larvacea)

	Thaliacea

	Ascidiacea

Vertebrata/

Cyclostomata

	Myxini (Cá mút đá myxin)

	Hyperoartia/Petromyzontida (Cá mút đá)

Conodonta†

Pteraspidomorphi† (bao gồm Arandaspida†, Astraspida† và Heterostraci†)

Cephalaspidomorphi† (bao gồm Galeaspida†, Osteostraci† và Pituriaspida†)

Gnathostomata

Placodermi (bao gồm Antiarchi†, Petalichthyida†, Ptyctodontida† và Arthrodira†)

Crown

	Acanthodii† (cận ngành)

	Chondrichthyes (Cá sụn)

Osteichthyes

Actinopterygii (cá vây tia)

Sarcopterygii

Actinistia

Dipnoi (cá phổi)

Tetrapoda

Amphibia

Amniota

Mammalia

Sauropsida

	Lepidosauromorpha (thằn lằns, rắn, tuatara, và mosasaurus)

	Archosauromorpha (Cá sấu, chim, và ornithodira)

(Cá vây thùy)

Gnathostomata

Craniata

Giả thuyết Olfactores

Ngành Sacorhytida

Đây là cây phát sinh loài thứ nhất của ngành Saccorhytida:^[431]

Saccorhytus coronarius

	Vetulocystida

	Vetulicolia

Vào năm 2020, một phân loại mới được đề xuất, là thay vào đó nó có lẽ là Động vật lột xác (Ecdysozoa); nhóm thân của nhánh Scalidophora. Do vảy cứng và gai sau của nó tương tự như Scalidophora và thiếu lông rung.^[432] Dưới đây là cây phát sinh loài được đặt ra.

Saccorhytus coronarius?

Cycloneuralia

	Saccorhytus coronarius?

	Scalidophora

Nematoida

Panarthropoda

Ngành Vetulicolia

Protostomia

Phân loại học và giới thiệu

Protostomia
Khoảng thời gian tồn tại: Ediacara - Đến nay Ediacaran - Gần đây TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N

Một số động vật miệng nguyên sinh đai điện cho 6 ngành: Mantis religiosa (Arthropoda), Caenorhabditis elegans (Nematoda), Cornu aspersum (Mollusca), Pseudoceros liparus (Platyhelminthes), Lumbricus terrestris (Annelida), Habrotrocha rosa (Rotifera).
Phân loại khoa học
Giới:	Animalia
Phân giới:	Eumetazoa
nhánh:	ParaHoxozoa
nhánh:	Bilateria
nhánh:	Nephrozoa
(kph):	Protostomia Grobben, 1908^[405]
Liên ngành
Ecdysozoa Spiralia

Đơn vị phân loại (Không phân hạng) Protostomia hay Động vật miệng nguyên sinh là một đơn vị chứa một số động vật không xương sống. Có quan hệ chị em với Deuterostomia.^[433]^[434] Cùng với Deuterostomia và ngành Xenacoelomorpha chúng tạo thành nhánh Bilateria.

Phân loại

Nhóm này chia thành hai nhóm chính:

(Liên ngành) Ecdysozoa (Động vật lột xác)
(Kph) Spiralia (Động vật xoắn ốc)

Ecdysozoa

Ecdysozoa /ˌɛkdɪsoʊˈzoʊə/ là một liên ngành của Protostomia.^[435]^[436]^[437]^[438]^[439]^[440]

Phân loại

Nhánh Cycloneuralia
- Nhánh Nematoida
  - Ngành Nematoda
  - Ngành Nematomorpha
- Nhánh Scalidophora
  - Ngành Kinorhyncha
  - Ngành Priapulida
  - Ngành Loricifera
- Lớp Palaeoscolecida †^[441]^[442]^[443]
(Không phân hạng) Panarthropoda^[444]^[445]^[446]^[447]^[448]^[449]^[450]^[451]
- Ngành "Lobopodia" †
- Ngành Onychophora^[452]^[453]^[454]
- Ngành Tardigrada
- Ngành Arthropoda

Dưới đây là cây phát sinh loài hiện đại của liên ngành Ecdysozoa.^[455]^[456]^[457]^[458]^[459]^[460]

Ecdysozoa

	Priapulida

	Kinorhyncha

Nematoida

	Nematoda

	Nematomorpha

	Tardigrada

	Arthropoda

Spiralia

Kimberella †

Deuterostomia

610 mya

Spiralia

Spiralia là một nhánh thuộc Protostomia, nó bao gồm các ngành như Mollusca, Platyhelminthes, Annelida và đơn vị phân loại khác^[461]

Phát sinh chủng loài

Cây phát sinh chủng loài công bố năm 2011 được nhiều tác giả công nhận đối với động vật miệng nguyên sinh được chỉ ra dưới đây.^[462]^[463]^[464]^[465]^[466]^[467]^[468] Nó cũng kèm theo khoảng thời gian mà các nhánh phân tỏa ra thành các nhánh mới tính bằng triệu năm trước (Ma).^[469]

	Chordata

	Echinodermata và đồng minh

Protostomia

Ecdysozoa

Scalidophora

	Priapulida

	Kinorhyncha

Nematoida

	Nematoda

	Nematomorpha

	Tardigrada

	Arthropoda

>529 Ma

Spiralia

Gnathifera

	Rotifera và đồng minh

	Chaetognatha

Platytrochozoa

Platyhelminthes và đồng minh

Lophotrochozoa

	Mollusca

	Annelida và đồng minh

550 Ma

580 Ma

†Kimberella

610 Ma

650 Ma

Phân ngành và phân thứ ngành

Các phân ngành

Echinodermata

Chordata

Brachiopoda^[470]^[471]^[472]

Xenacoelomorpha

Cnidaria

Mollusca

Conchifera

Arthropoda

Tổng 22 phân ngành.

Phân thứ ngành

Ngành Chordata
- Phân ngành Vertebrata
  - Phân thứ ngành Gnathostomata^[473]^[474]
  - Phân thứ ngành Agnatha^[475]

Phân loại lỗi thời và không được công nhận

Ivesheadiomorpha, Boynton và Ford

Ivesheadiomorpha là một nhóm động vật đã tuyệt chủng, chúng được đặt tên bởi Boynton và Ford vào năm 1996. Cụ thể là một số loài như: Ivesheadia lobata,^[477] Blackbrookia oaski, Shepshedia palmata^[477] và Pseudovendia charnwoodensis.^[478] Tuy nhiên, tất cả các hóa thạch này bị từ chối là đơn vị phân loại hợp lệ.^[479]

Hoá thạch Ivesheadiomorpha được tìm thấy ở Anh và Newfoundland. Thời gian sinh sống của chúng vào khoảng 635-542 triệu năm trước (Kỷ Ediacara).^[480] Chúng là taphomorph, đại diện cho các di tích sinh học bảo quản kém như Charnia,^[481] Charniodiscus,^[482] Bradgatia,^[483]^[484] Primocandelabrum,^[485]^[486] Pectinifrons^[487] và một số khác.

Primocandelabrum^[485] được Hofmann, O'Brien, và King mô tả vào năm 2008^[486]

Pogonophora

Osedax roseus đặt tên bởi Rouse, Worsaae, Johnson, Jones & Vrijenhoek, 2008^[488]

Pogonophora là một ngành giun còn gọi là giun ống biển.^[489]^[490] Chúng bao gồm khoảng 80 loài^[491]và sống trong các ống mỏng bị chôn vùi trong lớp trầm tích^[492]^[493] hoặc trong các ống gắn với lớp nền cứng ở độ sâu đại dương từ 100 đến 10.000 m.

Hiện nay, đơn vị phân loại này và Vestimentifera^[495]^[496]^[497]^[498] đã được thay thế bằng một họ giun nhiều tơ là Siboglinidae^[499] trong lớp Polychaeta thuộc ngành Annelida.^[500]^[495] Hồ sơ hóa thạch cùng với đồng hồ phân tử cho thấy họ này có nguồn gốc từ Đại Trung Sinh (250 – 66 Mya) hoặc Đại Tân Sinh (66 Mya – gần đây).^[501]

Các chi trong họ Siboglinidae:

Osedax^[503]^[504]^[505]^[506]
Frenulata^[495]
- Birsteinia
- Bobmarleya^[507]
- Choanophorus
- Crassibrachia
- Cyclobrachia
- Diplobrachia
- Galathealinum
- Heptobrachia
- Lamellisabella
- Nereilinum
- Oligobrachia
- Paraescarpia^[508]
- Polybrachia
- Siboglinoides
- Siboglinum
- Siphonobrachia
- Spirobrachia
- Unibrachium
- Volvobrachia^[509]
- Zenkevitchiana
Sclerolinum^[495]
Vestimentifera^[495]
- Alaysia
- Arcovesia
- Escarpia
- Lamellibrachia
- Oasisia
- Ridgeia
- Riftia
- Tevnia

Osedax rubiplumus được đặt tên bởi Rouse, Goffredi & Vrijenhoek vào năm 2004^[510]

Aschelminthes

Aschelminthes^[511] (còn được gọi là Aeschelminthes),là một ngành động vật và có mối quan hệ chặt chẽ với ngành Platyhelminthes. Ngành động vật này là sinh vật có khoang giả và đã lỗi thời. Hiện giờ, các động vật tương tự khác không còn các mối quan hệ chặt chẽ và đã được trở thành một ngành riêng.

Sự đa dạng

Ngành và số lượng loài

Ngành/không phân hạng^[518]	Đặt tên	Năm	Phân loại	Số lượng loài	Hình ảnh
Acanthocephala	Koelreuter	1771	Nhánh Gnathifera	≈ 1420 loài^[519]^[520]
†Agmata	Yochelson^[521]^[522]^[523]	1977	Giới Động vật	3 loài ^[524]	Volborthella
Annelida	Lammark	1809	Liên ngành Lophotrochozoa	22, 000 loài
Archaeocyatha	Vologdin	1937	Có thể là ngành Động vật thân lỗ	Không xác định.
Arthropoda	von Siebold	1937	Không phân hạng Panarthropoda	&00000000012500000000001.250.000+ tồn tại;^[525]> 20,000+ tuyệt chủng	Mictyris longicarpus^[526]^[527]^[528]
Brachiopoda	Dumérl	1806	Nhánh Brachiozoa	≈ 7000 loài
Bryozoa	Ehrenberg	1831	Nhánh Brachiozoa	≈ 6000 loài
Chaetognatha	Leuckart	1854	Nhánh Gnathifera	Hơn 120 loài vào năm 2021.^[529]^[530]
(Kph) Cambroernida	Caron,^[531]	2010	Nhánh Ambulacraria	Không xác định.
Chordata	Haeckel^[532]	1874	Liên ngành Deuterostomia	≈ 65,000 loài
Cnidaria	Hatschek	1888	Phân giớiEumetazoa	Hơn 11,000 loài.
Ctenophora	Eschscholtz	1829	Phân giới Eumetazoa	Claudia Mills ước tính có khoảng 100-150 loài được xác nhận.^[533]
Cycliophora	Funch & Kristensen	1995	Liên ngành Platyzoa	2 loài
Dicyemida	Köllicker^[534]	1882	Không phân hạng Mesozoa^[535] hoặc Lophotrochozoa^[536]^[537]
Echinodermata	Bruguière	1791	Nhánh Ambulacraria	7000 loài còn sinh tồn.^[538]
Entoprocta	Nitsche	1791	Liên ngành Lophotrochozoa	150 loài ^[539]^[540]
Gastrotricha	Metschnikoff	1865	Liên ngành Platyzoa	Tới năm 2011, khoảng 790 loài đã được mô tả.^[541]
Gnathosmulida	Ax	1956	Nhánh Gnathifera	100 loài được miêu tả.^[542]^[543]
Hemichordata	Bateson	1885	Nhánh Ambulacraria	100 loài tồn tại.
Kinorhyncha	Reinhard	1881	Nhánh Scalidophora	Ngành này có 21 chi và khoảng 200 loài.^[544]
Loricifera	Kristensen	1985	Nhánh Scalidophora
Lobopodia	Snodgrass	1938	Không phân hạng Panarthropoda	Không xác định
Medusoid	Hatschek	1888	Phân giới/Liên ngành Vendobionta	Không xác định.
Micrognathozoa	Kristensen & Funch,	2000	Nhánh Gnathifera^[545]^[546]	1 loài duy nhất.(Limnognathia maerski)^[547].
Monoblastozoa	R. Blackwelder	1963	(Không phân hạng) Mesozoa	1 loài. (Salinella salve) mô tả bởi Johannes Frenzel vào năm 1892.^[261]^[262]
Mollusca	Carl Linnaeus	1758	Liên ngành Lophotrochozoa	Chapman ước tính, 85000 loài được công nhận.^[548]
Nematoda	Karl Moriz Diesing	1861	Nhánh Nematoida	Tổng số loài Giun tròn được thống kê khoảng 1 triệu loài.^[549]^[550]
Nematomorpha	František Vejdovský	1886	Nhánh Nematoida	Ước tính 320 loài còn tồn tại được phân vào giữa hai họ.^[551]	Paragordius tricuspidatus (Dufour, 1828) ^[552]
Nemertea	Schultze	1851	Liên ngành Lophotrochozoa	Khoảng 900 loài giun vòi được mô tả.^[553]
Onychophora	Grube	1853	Không phân hạng Panarthropoda	Khoảng 200 loài giun nhung đã được mô tả, mặc dù số lượng loài thực sự có khả năng lớn hơn. Hai họ giun nhung còn sinh tồn là Peripatidae và Peripatopsidae.^[554]^[555]
Orthonectida	Giard	1872	Không phân hạng Mesozoa	Ngành bao gồm khoảng 20 loài đã biết, trong đó loài Rhopalura ophiocomae là loài được biết đến nhiều nhất.^[269]
Petalonamae	Pfug	1972	Phân giới/Liên ngành Vendobionta	Không xác định
Placozoa	Karl Gottlieb Grell^[556]	1971	Phân giới Parazoa	3 loài (Trichoplax adhaerens, Hoilungia hongkongensis và Polyplacotoma mediterranea)^[557]
Platyhelminthes	Claus	1887	Platyzoa	26,302 loài.^[558]
Phoronida	Hatschek	1888	Liên ngành Lophotrochozoa	21 loài.^[559]	Phoronis australis
Porifera	Grant	1836	Phân giới Parazoa	Cho đến nay các công bố của khoa học đã xác định được khoảng 9.000 loài Porifera,^[560], trong đó: có khoảng 400 loài là bọt biển thủy tinh; khoảng 500 loài là bọt biển đá vôi; và phần còn lại là Demosponges.^[561]
Priapulida	Théel	1906^[562]	Nhánh Scalidophora^[563]	Có 22 loài Priapulida được biết đến, một nửa trong số chúng có kích thước trung bình.^[564]^[565]^[566]	Priapulus caudatus^[567]^[568]^[569]
Proarticulata	Fedonkin	1985	Phân giới/Liên ngành Vendobionta	Không xác định (tất cả các loại đều tuyệt chủng).

Tổng số lượng loài động vật trên trái đất

Các loài Chân khớp đã tuyệt chủng và còn sinh tồn. Ngành Arthropoda đặt tên bởi Von Siebold, 1848^[570]

Thế giới

Theo nhiều số liệu thống kê của nhiều tổ chức cho rằng:

Theo số liệu thống kê không chính thức, giới Động vật hiện có khoảng 7,7 triệu loài động vật đã được biết đến trên hành tinh của chúng ta. Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA).^[8]
Những loài vật đã được con người biết đến có khoảng 1,7 triệu loài, Trong đó, động vật có vú có hơn 4200 loài, chim có hơn 9000 loài, bò sát có hơn 5100 loài, lưỡng cư có hơn 31000 loài, cá có hơn 21000 loài, động vật không có xương sống có khoảng 1,3 triệu loài.^[571]
Giáo sư Worm và nhà khoa học Camilo Mora thuộc Đại học Hawaii đã sử dụng các mô hình toán học phức tạp và tiên tiến để khám phá các loài để ước tính số loài trên Trái đất. Kết quả họ phát hiện có gần 7,8 triệu loài động vật.^[572]
Các nhà khoa học thuộc Đại học Dalhousie, Canada và Đại học Hawaii vừa công bố một công trình nghiên cứu. Trong đó, có khoảng 8,7 triệu loài khác nhau tồn tại trên Trái Đất, mặc dù chỉ mới có một phần nhỏ trong số này được phát hiện và phân loại. Về động vật, họ ước tính có 7,77 triệu loài động vật, trong đó 953434 loài đã được mô tả và phân loại.^[573]
Theo Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia (NCBI), dự đoán có khoảng 7,77 triệu loài động vật trên đất liền và 2,15 triệu loài động vật ở đại dương.^[574]

Việt Nam

Đến nay, các nhà khoa học về sinh thái, tài nguyên sinh vật Việt Nam và trên thế giới đã xác định được khoảng 51400 loài sinh vật tại Việt Nam. Trong đó, có khoảng 7500 loài hoặc chủng vi sinh vật, 20000 loài thực vật, 10900 loài động vật, 2000 loài động vật không xương sống và cá nước ngọt, 11000 loài sinh vật biển.^[575]

Hình ảnh

Tham khảo

^ Lindblad-Toh, K.; Wade, C.M.; Mikkelsen, T.S.;. (2005). “Genome sequence, comparative analysis and haplotype structure of the domestic dog”. Nature. 438 (7069): 803–819. doi:10.1038/nature04338. PMID 16341006.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ “Stock Photos và Ảnh miễn phí bản quyền từ 123RF Stock Photography”. 123RF Stock Photos. Truy cập 6 tháng 10 năm 2015.Quản lý CS1: địa điểm (liên kết)
^ Linnaeus, C. (1758). “Canis Vulpes”. Caroli Linnæi Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (bằng tiếng La-tinh). Tomus I . Holmiae: Laurentius Salvius. tr. 40.
^ “www.vedantu.com/biology/species-diversity”. www.vedantu.com (bằng tiếng Anh).
^ TS. Lê Hữu Trí - Đại Học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh: Phân loại Động vật
^ Emmanuel, Paroissien (2015). Vì sao? Như thế nào? Động vật - để trả lời cho những thắc mắc của trẻ. Dân trí. ISBN 978-604-88-0003-1.
^ ^a ^b ^c “Tổng Quan Về Phân Loại Động Vật - Sinh vật rừng Việt Nam”. vncreatures.net.
^ ^a ^b “Theo số liệu thống kê không chính thức, hiện có khoảng 7,7 triệu loài động vật đã được biết đến trên hành tinh của chúng ta và theo Cục Hải dương học và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA) ước tính có tới 95% diện tích trên các đại dương và 99% diện tích đáy đại dương hiện chưa được khám phá”.
^ Felder, Darryl L.; Camp, David K. (2009). Gulf of Mexico Origin, Waters, and Biota: Biodiversity. Texas A&M University Press. tr. 1111. ISBN 978-1-60344-269-5.
^ Zhang, Zhi-Qiang (30 tháng 8 năm 2013). “Animal biodiversity: An update of classification and diversity in 2013. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)”. Zootaxa. 3703 (1): 5. doi:10.11646/zootaxa.3703.1.3.
^ “Hóa thạch sống là gì? Những hóa thạch sống còn tồn tại hiện nay”.
^ Donald R. Prothero (2013), Bringing Fossils to Life: An Introduction to Paleobiology (ấn bản 3), Columbia University Press, tr. 21
^ “The "ancient cups" of the sponges”. fossil.fandom.com (bằng tiếng Anh).
^ Archaeocyathid reef structures ("bioherms"), although not as massive as later coral reefs, might have been as deep as ten meters (Emiliani 1992:451).
^ “Mindat: Phylum Sipuncula”. Mindat.org (bằng tiếng Anh).
^ “World Register of Marine Species: Phylum y or Order Sipuncula” (bằng tiếng Anh).
^ Shen, X.; Ma, X.; Ren, J.; Zhao, F. (2009). “A close phylogenetic relationship between Sipuncula and Annelida evidenced from the complete mitochondrial genome sequence of Phascolosoma esculenta”. BMC Genomics. 10: 136. doi:10.1186/1471-2164-10-136. PMC 2667193. PMID 19327168.
^ Brazeau, M. D.; Friedman, M. (2015). “The origin and early phylogenetic history of jawed vertebrates”. Nature. 520 (7548): 490–497. Bibcode:2015Natur.520..490B. doi:10.1038/nature14438. PMC 4648279. PMID 25903631.
^ “Integrated Taxonomic Information System - Report. Gnathostomata”.
^ “Animalia Gnathostomata.Britannica”.
^ Yang, Chuan; Li, Xian-Hua; Zhu, Maoyan; Condon, Daniel J.; Chen, Junyuan (2018). “Geochronological constraint on the Cambrian Chengjiang biota, South China” (PDF). Journal of the Geological Society (bằng tiếng Anh). 175 (4): 659–666. doi:10.1144/jgs2017-103. ISSN 0016-7649.
^ Michael Ruggiero; Dennis P Gordon; Thomas M. Orrell; Nicolas Bailly (tháng 4 năm 2015). “A Higher Level Classification of All Living Organisms”. PLOS ONE. 10 (4): e0119248. Bibcode:2015PLoSO..1019248R. doi:10.1371/journal.pone.0119248. PMC 4418965. PMID 25923521.
^ “Probabilities of Unranked and Ranked Anomaly Zones under Birth–Death Models”. academic.oup.com (bằng tiếng Anh).
^ “Taxonomy tree what does no rank mean”. biolgy.stackexchange.com (bằng tiếng Anh).
^ Mesozoa, Panarthropoda, Cambroernida, Spiralia, Protostomia (năm đơn vị không phân hạng này là tên nhóm chung bao gồm các loài chứ không phải là tên chi hay loài). Cụ thể như sau: đơn vị phân loại không phân hạng Mesozoa bao gồm 3 ngành là Dicyemida, Orthonecida, Monoblastozoa; Cambroernida bao gồm một số loài của liên ngành động vật miệng thứ sinh, sống ở kỷ Cambri; Protostomia bao gồm hai nhánh là liên ngành Ecdysozoa và đơn vị không phân hạng Spiralia; Spiralia (động vật xoắn ốc) bao gồm Gnathifera và Platytrochozoa.
^ “Britannica Taxonomy Kingdom Animalia”.
^ “Taxonomy Rank.Biology-sciences”.
^ “How many animals are in the world- WorldAnimalFoundation.org”. worldanimalfoundation.org (bằng tiếng Anh).
^ “Animals - Hyphenation”. www.hyphenation24.com (bằng tiếng Anh).
^ Zverkov, Oleg A.; Mikhailov, Kirill V.; Isaev, Sergey V.; Rusin, Leonid Y.; Popova, Olga V.; Logacheva, Maria D.; Penin, Alexey A.; Moroz, Leonid L.; Panchin, Yuri V.; Lyubetsky, Vassily A.; Aleoshin, Vladimir V. (24 tháng 5 năm 2019). “Dicyemida and Orthonectida: Two Stories of Body Plan Simplification”. Front. Genet. 10: 443. doi:10.3389/fgene.2019.00443. PMC 6543705. PMID 31178892.
^ Drábková, Marie; Kocot, Kevin M.; Halanych, Kenneth M.; Oakley, Todd H.; Moroz, Leonid L.; Cannon, Johanna T.; Kuris, Armand; Garcia-Vedrenne, Ana Elisa; Pankey, M. Sabrina; Ellis, Emily A.; Varney, Rebecca; Štefka, Jan; Zrzavý, Jan (2022). “Different phylogenomic methods support monophyly of enigmatic 'Mesozoa' (Dicyemida + Orthonectida, Lophotrochozoa)”. Proc. R. Soc. B. 289 (1978): 20220683. doi:10.1098/rspb.2022.0683. PMC 9257288. PMID 35858055.Quản lý CS1: cấm vận PMC hết hạn (liên kết)
^ McClain, Craig R.; Boyer, Alison G. (2009). “Biodiversity and body size are linked across metazoans”. Proceedings of the Royal Society B. 276 (1665): 2209–2215. doi:10.1098/rspb.2009.0245. ISSN 0962-8452. PMC 2677615. PMID 19324730.
^ Giribet, Gonzalo; Edgecombe, Gregory D. (2020). The Invertebrate Tree of Life. Princeton University Press. doi:10.2307/j.ctvscxrhm. ISBN 978-0-691-17025-1. S2CID 213945949.
^ Yunhuan Liu, Emily Carlisle, Huaqiao Zhang, Ben Yang, Michael Steiner, Tiequan Shao, Baichuan Duan, Federica Marone, Shuhai Xiao & Philip C. J. Donoghue (2022). “Saccorhytus is an early ecdysozoan and not the earliest deuterostome”. Nature. doi:10.1038/s41586-022-05107-z. PMID 35978194. S2CID 251646316.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)
^ Gill, Victoria (18 tháng 8 năm 2022). “Mystery of half-billion year old creature with no anus solved”. BBC.
^ ^a ^b “Bag-like sea creature was humans' oldest known ancestor”. Phys.org (bằng tiếng English). 30 tháng 1 năm 2017. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2017.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
^ ^a ^b Ghosh, Pallab (30 tháng 1 năm 2017). “Scientists find 'oldest human ancestor'”. BBC. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2017.
^ de Queiroz, Kevin; Cantino, Philip; Gauthier, Jacques biên tập (2020). “Metazoa E. Haeckel 1874 [J. R. Garey and K. M. Halanych], converted clade name”. Phylonyms: A Companion to the PhyloCode (ấn bản 1). CRC Press. tr. 1352. doi:10.1201/9780429446276. ISBN 9780429446276. S2CID 242704712.
^ Nielsen, Claus (2008). “Six major steps in animal evolution: are we derived sponge larvae?”. Evolution & Development. 10 (2): 241–257. doi:10.1111/j.1525-142X.2008.00231.x. PMID 18315817. S2CID 8531859.
^ ^a ^b ^c Rothmaler, Werner (1951). “Die Abteilungen und Klassen der Pflanzen”. Feddes Repertorium, Journal of Botanical Taxonomy and Geobotany. 54 (2–3): 256–266. doi:10.1002/fedr.19510540208.
^ “Tiểu Sử Của Carl Linnaeus. Đóng Góp Của Karl Linnaeus Cho Khoa Học”.
^ Tiểu sử Lưu trữ 2008-02-14 tại Wayback Machine tại Khoa Hệ thống học thực vật, Đại học Uppsala
^ “Carl Linnaeus: Tiểu sử với nhiều mệnh danh”.
^ ^a ^b “LebreText Biology: What you'll learn to do: Describe classification and organizational tools biologists use, including modern taxonomy - The current taxonomic system now has eight levels in its hierarchy, from lowest to highest, they are: species, genus, family, order, class, phylum, kingdom, domain”. bio.libretext.org (bằng tiếng Anh).
^ Calisher, CH (2007). “Taxonomy: what's in a name? Doesn't a rose by any other name smell as sweet?”. Croatian Medical Journal. 48 (2): 268–270. PMC 2080517. PMID 17436393.
^ “Khoahocphattrien:Carl Linnaeus đặt nền móng cho hệ thống phân loại sinh vật hiện đại”.
^ “Hepr.me:Carolus Linnaeus (hay Carl von Linné) sinh ngày 23 tháng 5 năm 1707 và mất ngày 10 tháng 1 năm 1778. Ông là một nhà khoa học Thụy Điển, người đặt nền móng cho sơ đồ phân loại học hiện đại”.
^ “Cha đẻ của ngành phân loại hiện đại Carl Linnaeus”.
^ See e.g. McNeill, J.; và đồng nghiệp biên tập (2006). International Code of Botanical Nomenclature (Vienna Code) adopted by the Seventeenth International Botanical Congress, Vienna, Austria, July 2005 . Vienna: International Association for Plant Taxonomy. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2011., “article 3.1”.
^ Woese, C.R.; Kandler, O.; Wheelis, M.L. (1990). “Towards a natural systs: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya”. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 87 (12): 4576–9. Bibcode:1990PNAS...87.4576W. doi:10.1073/pnas.87.12.4576. PMC 54159. PMID 2112744.
^ “ICZN Code”. animalbase.uni-goettingen.de.
^ “Phân loại Động vật tại Classification Animalia”.
^ “Phân loại giới Động vật tại Animaliadiversity”.
^ ^a ^b MeSH Placozoa
^ F. E. Schulze "Trichoplax adhaerens n. g., n. s.", Zoologischer Anzeiger (Elsevier, Amsterdam and Jena) 6 (1883), p. 92.
^ K. G. Grell: "Trichoplax adhaerens, F. E. Schulze und die Entstehung der Metazoen", Naturwissenschaftliche Rundschau, 24 (1971), p. 160.
^ Rüdiger Wehner & Walter Gehring (tháng 6 năm 2007). Zoologie (bằng tiếng Đức) (ấn bản 24). Stuttgart: Thieme. tr. 696.
^ ^a ^b “Science Direct:Placozoan” (bằng tiếng Anh).
^ M. Eitel (2011). B. Schierwater, M. Eitel & R. DeSalle (biên tập). “Trichoplax Schulze, 1883”. World Placozoa Database. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển.
^ Mansi Srivastava, Emina Begovic, Jarrod Chapman, Nicholas H. Putnam, Uffe Hellsten, Takeshi Kawashima, Alan Kuo, Therese Mitros, Asaf Salamov, Meredith L. Carpenter, Ana Y. Signorovitch, Maria A. Moreno, Kai Kamm, Jane Grimwood, Jeremy Schmutz, Harris Shapiro, Igor V. Grigoriev, Leo W. Buss, Bernd Schierwater, Stephen L. Dellaporta & Daniel S. Rokhsar (21 tháng 8 năm 2008). “The Trichoplax genome and the nature of placozoans” (PDF). Nature. 454 (7207): 955–960. Bibcode:2008Natur.454..955S. doi:10.1038/nature07191. PMID 18719581. S2CID 4415492.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ Smith, Carolyn L.; Varoqueaux, Frédérique; Kittelmann, Maike; Azzam, Rita N.; Cooper, Benjamin; Winters, Christine A.; Eitel, Michael; Fasshauer, Dirk; Reese, Thomas S. (2014). “Novel Cell Types, Neurosecretory Cells, and Body Plan of the Early-Diverging Metazoan Trichoplax adhaerens”. Current Biology. 24 (14): 1565–1572. doi:10.1016/j.cub.2014.05.046. ISSN 0960-9822. PMC 4128346. PMID 24954051.
^ ^a ^b Voigt, O; Collins AG; Pearse VB; Pearse JS; Hadrys H; Ender A (23 tháng 11 năm 2004). “Placozoa — no longer a phylum of one”. Current Biology. 14 (22): R944–5. doi:10.1016/j.cub.2004.10.036. PMID 15556848. S2CID 11539852.
^ ^a ^b Eitel, Michael; Osigus, Hans-Jürgen; DeSalle, Rob; Schierwater, Bernd (2 tháng 4 năm 2013). “Global Diversity of the Placozoa”. PLOS ONE. 8 (4): e57131. Bibcode:2013PLoSO...857131E. doi:10.1371/journal.pone.0057131. PMC 3614897. PMID 23565136.
^ ^a ^b Eitel, Michael; Francis, Warren; Osigus, Hans-Jürgen; Krebs, Stefan; Vargas, Sergio; Blum, Helmut; Williams, Gray Argust; Schierwater, Bernd; Wörheide, Gert (13 tháng 10 năm 2017). “A taxogenomics approach uncovers a new genus in the phylum Placozoa”. bioRxiv (bằng tiếng Anh): 202119. doi:10.1101/202119.
^ ^a ^b Francis, Warren R.; Wörheide, Gert (1 tháng 6 năm 2017). “Similar Ratios of Introns to Intergenic Sequence across Animal Genomes”. Genome Biology and Evolution (bằng tiếng Anh). 9 (6): 1582–1598. doi:10.1093/gbe/evx103. PMC 5534336. PMID 28633296.
^ ^a ^b Schierwater, Bernd; Kamm, Kai; Herzog, Rebecca; Rolfes, Sarah; Osigus, Hans-Jürgen (4 tháng 3 năm 2019). “Polyplacotoma mediterranea is a new ramified placozoan species”. Current Biology (bằng tiếng Anh). 29 (5): R148–R149. doi:10.1016/j.cub.2019.01.068. ISSN 0960-9822. PMID 30836080.
^ “Động vật thân lỗ tại hệ thống phân loại tích hợp.ITIS”.
^ “Phân loại động vật thân loại tại Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI)”.
^ “Eol.Sponges”.
^ “Sponge, any of the primitive multicellular aquatic animals that constitute the phylum Porifera.Britanica”.
^ Richard Hertwig (1912). A Manual of Zoology. J. S. Kingsley biên dịch. New York: Henry Holt & Co. tr. 204. The calc sponges are exclusively marine and mostly live in shallow water.
^ “Calcarea”. paleobiodb.org. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.
^ "The Skeleton and Classification of Calcareous Sponges", Retrieved 2-25-2016
^ "World Porifera Database", Marinespecies.org, Retrieved 2-25-2016
^ van Soest, R. (2014). R. W. M. Van Soest, N. Boury-Esnault, J. N. A. Hooper, K. Rützler, N. J. de Voogd, B. Alvarez de Glasby, E. Hajdu, A. B. Pisera, R. Manconi, C. Schoenberg, D. Janussen, K. R. Tabachnick, M. Klautau, B. Picton, M. Kelly & J. Vacelet (biên tập). “Clathrinida”. World Porifera database. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2014.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách biên tập viên (liên kết)
^ van Soest, Rob (2012). “Clathrinidae”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2012.
^ De Laubenfels, M. W. (1936). “A Discussion of the Sponge Fauna of the Dry Tortugas in Particular and the West Indies in General, with Material for a Revision of the Families and Orders of the Porifera”. Carnegie Institute Washington D.C. Publication. 467 (Tortugas Laboratory Paper 30): 1–225.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Levinellidae Borojevic & Boury-Esnault, 1986”.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucaltidae Dendy & Row, 1913”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2019.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucascidae Dendy, 1893”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2019.
^ Kirkpatrick, R. (1910), “On a remarkable pharentronid sponge from Christmas Island”, Proceedings of the Royal Society of London. Series B, Containing Papers of a Biological Character, The Royal Society, 83 (562): 124–133, doi:10.1098/rspb.1910.0070, JSTOR 80366.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucosolenida”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2019.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Achramorphidae Borojevic, Boury-Esnault, Manuel & Vacelet, 2002”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2019.
^ “Encyclopedia of Life”. eol.org. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2019.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Amphoriscidae Dendy, 1893”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2019.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucosolenida”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.
^ Voigt, O.; Wülfing, E.; Wörheide, G. (27 tháng 3 năm 2012). Steinke, D. (biên tập). “Molecular Phylogenetic Evaluation of Classification and Scenarios of Character Evolution in Calcareous Sponges (Porifera, Class Calcarea)”. PLOS ONE (bằng tiếng Anh). 7 (3): e33417. Bibcode:2012PLoSO...733417V. doi:10.1371/journal.pone.0033417. ISSN 1932-6203. PMC 3314023. PMID 22479395.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Heteropiidae Dendy, 1893”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Jenkinidae Borojevic, Boury-Esnault & Vacelet, 2000”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Lelapiidae Dendy & Row, 1913”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucosoleniidae Minchin, 1900”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Sycanthidae Lendenfeld, 1891”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.
^ “Marinespecies.Sycettidae”.
^ “Digital Encyclopedia of Ancient Life:Demospongiae”.
^ “WoRMS - World of Register Marine Species:Demospongiae”.
^ “AnimalDiversity:Class Demospongiae includes approximately 4,750 species in 10 orders”.
^ “Porifera (sponges), class: Demospongiae”.
^ “The Demospongiae are "common" sponges, and the Homoscleromorpha comprises sponge species possessing a basement membrane and metazoan-like cell junctions”. www.sciencedirect.com.
^ ^a ^b
Merrick Ekins, Dirk Erpenbeck, Lisa Goudie, John N. A. Hooper: New carnivorous sponges and allied species from the Great Australian Bight. In: ZooTaxa Volume 4878, No. 2. Jan 2021. doi:10.11646/zootaxa.4878.2.2. Along with:
- - - Watch out they Bight! Three new Carnivorous sponges found in Great Australian Bight. On: scimex.org. 15 January 2021. Queensland Museum Media Release.
      
      Jacinta Bowler: Scientists Just Discovered 3 New Kinds of Carnivorous Sponge in The Deep Ocean . On: science^alert. 18 January 2021.
^ “GeologyPage:Archaeocyatha” (bằng tiếng Anh).
^ “Digital Alat as of ancient life: Archaeocyatha” (bằng tiếng Anh).
^ “Palaeos Metazoa: Archaeocyatha” (bằng tiếng Anh).
^ “DPpedia: Archaeocyatha” (bằng tiếng Tây Ban Nha).
^ “Wiley Online Library - PHYLUM ARCHAEOCYATHA”. onlinelibrary.wiley.com (bằng tiếng Anh).
^ Afzelius, BA (1961). “The fine structure of the cilia from ctenophore swimming-plates”. The Journal of Biophysical and Biochemical Cytology. 9 (2): 383–94. doi:10.1083/jcb.9.2.383. PMC 2224992. PMID 13681575.
^ Martindale, M. Q.; Henry, J. Q. (tháng 10 năm 1999). “Intracellular Fate Mapping in a Basal Metazoan, the Ctenophore Mnemiopsis leidyi, Reveals the Origins of Mesoderm and the Existence of Indeterminate Cell Lineages”. Developmental Biology. 214 (2): 243–257. doi:10.1006/dbio.1999.9427. PMID 10525332.
^ Haddock, Steven H. D. (tháng 11 năm 2004). “A golden age of gelata: past and future research on planktonic ctenophores and cnidarians”. Hydrobiologia. 530–531 (1–3): 549–556. doi:10.1007/s10750-004-2653-9. S2CID 17105070.
^ “Mindat.org-Tetaculata”. mindat.org (bằng tiếng Anh).
^ “Cambojiida”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2021.
^ “Cryptolobatidae”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2021.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Ganeshidae Moser, 1907”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2021.
^ Gershwin, L., Zeidler, W. & Davie, P.J.F. 2010 12 30. Ctenophora of Australia. In, Davie, P.J.F. & Phillips, J.A. (Eds), Proceedings of the Thirteenth International Marine Biological Workshop, the Marine Fauna and Flora of Moreton Bay, Queensland. Memoirs of the Queensland Museum 54(3): 1–45. Brisbane. ISSN 0079-8835.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Beroe Browne, 1756”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2019.
^ “Mindat.org Scleroctenophora”.
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Scleroctenophora †”. www.marinespecies.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2019.
^ “Tìm kiếm mới hóa thạch của loài Thaumactena ensis. Encyclopedia of life”.
^ “Thaumactena-Mindat”.
^ “Catalogue of life. Thaumactena ensis”.
^ M. Daly & Brugler, M.P., Cartwright, P., Collins, A.G., Dawson, M.N., Fautin, D.G., France, S.C., McFadden, C.S., Opresko, D.M., Rogriguez, E., Romano, S.L. & Stake, J.L. (2007). “The phylum Cnidaria: A review of phylogenetic patterns and diversity 300 years after Linnaeus” (PDF). Zootaxa. 1668: 1–766. ISSN 1175-5326. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 11 tháng 6 năm 2010. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2014.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)
^ Marques, Antonio C.; Allen G. Collins (tháng 3 năm 2004). “Cladistic analysis of Medusozoa and cnidarian evolution”. Invertebrate Biology. 123 (1). tr. 23–42. doi:10.1111/j.1744-7410.2004.tb00139.x.
^ Zapata, Felipe; Goetz, Freya E.; Smith, Stephen A.; Howison, Mark; Siebert, Stefan; Church, Samuel H.; Sanders, Steven M.; Ames, Cheryl Lewis; McFadden, Catherine S.; France, Scott C.; Daly, Marymegan; Collins, Allen G.; Haddock, Steven H. D.; Dunn, Casey W.; Cartwright, Paulyn (2015). “Phylogenomic Analyses Support Traditional Relationships within Cnidaria”. PLOS ONE. 10 (10): e0139068. Bibcode:2015PLoSO..1039068Z. doi:10.1371/journal.pone.0139068. PMC 4605497. PMID 26465609.
^ “Box Jelly”. Waikīkī Aquarium (bằng tiếng Anh). 20 tháng 11 năm 2013. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2021.
^ Werner, B. (1973). “New investigations on systematics and evolution of the class Scyphozoa and the phylum Cnidaria” (PDF). Publications of the Seto Marine Biological Laboratory. 20: 35–61. doi:10.5134/175791.
^ Waggoner, Ben M.; Smith, David. “Hydrozoa: Fossil Record”. UCMP Berkeley. Truy cập ngày 19 tháng 1 năm 2019.
^ Boero, Ferdinando; Bouillon, Jean (tháng 1 năm 2000). “The hydrozoa: A new classification in the light of old knowledge”. researchgate.net. doi:10.1285/I15910725V24P3. S2CID 82373673.
^ Mapstone, Gillian M. (2009). Siphonophora (Cnidaria, Hydrozoa) of Canadian Pacific waters. Ottawa: NRC Research Press. ISBN 978-0-660-19843-9.
^ Dunn, Casey. “Siphonophores”. Siphonophores. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2014.
^ scubamedia.de (ngày 30 tháng 8 năm 2013). “Tauchen in Norwegen - Kvasefjord”. YouTube. scubamedia.de. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2014.
^ pinktentacle3 (ngày 22 tháng 12 năm 2008). “Siphonophore”. YouTube (originally posted to http://pinktentacle.com/2008/12/siphonophore-deep-sea-superorganism-video/). Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2014. Liên kết ngoài trong |website= (trợ giúp)
^ “Stunning Siphonophore Sighting”. Nautilus Live: Explore the ocean LIVE with Dr. Robert Ballard and the Corps of Exploration. Ocean Exploration Trust. ngày 27 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2014.
^ Atkinson, Stephen D.; Bartholomew, Jerri L.; Lotan, Tamar (ngày 1 tháng 8 năm 2018). “Myxozoans: Ancient metazoan parasites find a home in phylum Cnidaria”. Zoology (bằng tiếng Anh). 129: 66–68. doi:10.1016/j.zool.2018.06.005. ISSN 0944-2006. PMID 30170750.
^ Chang, E. Sally; Neuhof, Moran; Rubinstein, Nimrod D.; Diamant, Arik; Philippe, Hervé; Huchon, Dorothée; Cartwright, Paulyn (ngày 1 tháng 12 năm 2015). “Genomic insights into the evolutionary origin of Myxozoa within Cnidaria”. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 112 (48): 14912–14917. doi:10.1073/pnas.1511468112. ISSN 1091-6490. PMC 4672818. PMID 26627241.
^ Ruppert, E. (2005). “Key characters uniting hemichordates and chordates: homologies or homoplasies?”. Canadian Journal of Zoology. 83: 8–23. doi:10.1139/Z04-158. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 9 năm 2008.
^ Perseke M., Hankeln T., Weich B., Fritzsch G., Stadler P. F., Israelsson O., Bernhard D., Schlegel M. (2007) "The mitochondrial DNA of Xenoturbella bocki: genomic architecture and phylogenetic analysis". Theory Biosci. 126(1):35–42. Có trực tuyến tại đây
^ “Fossil reveals oldest live birth”. BBC. 28 tháng 5 năm 2008. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2008.
^ Arthrodira, oxfordreference.com
^ “Palaeos Vertebrates Placodermi: Arthrodira”. Truy cập 10 tháng 8 năm 2021.
^ Botella, H.A.; Donoghue, P.C.J.; Martínez-Pérez, C. (2009). “Enameloid microstructure in the oldest known chondrichthyan teeth”. Acta Zoologica. 90 (Supplement): 103–108. doi:10.1111/j.1463-6395.2008.00337.x.
^ “Chondrichthyes”. PalaeoDB. Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2013.
^ Trong Nelson, Polypteriformes được đặt trong phân lớp Cladistia.
^ Theo ITIS, Gobiesociformes được coi là một phân bộ với tên gọi Gobiesocoidei, thuộc bộ Perciformes.
^ Theo ITIS, Syngnathiformes là phân bộ Syngnathoidei thuộc bộ Gasterosteiformes.
^ Nomakstainsky, M; và đồng nghiệp (11 tháng 8 năm 2009). “Centralization of the deuterostome nervous system predates chordates”. Current Biology. 19 (15): 1264–9. doi:10.1016/j.cub.2009.05.063. PMID 19559615.
^ doi:10.1111/j.1475-4983.2011.01034.x
Hoàn thành chú thích này
^ Aldridge, Richard J.; Xian-Guang, Hou; Siveter, David J.; Siveter, Derek J.; Gabbott, Sarah E. (18 tháng 1 năm 2007). “The systematics and phylogenetic relationships of vetulicolians”. Palaeontology. 50 (1): 131–168. doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00606.x.
^ Kimmig, Julien; Leibach, Wade W.; Lieberman, Bruce S. (2020). “First occurrence of the problematic vetulicolian Skeemella clavula in the Cambrian Marjum Formation of Utah, USA”. Carnets de Géologie. 2020: 215–221. doi:10.4267/2042/70836. ISSN 1634-0744.
^ Caron, (2005-2006), Bannfia constricta, a putative vetulicolid from the Middle Cambrian Burgess Shales [1] Lưu trữ 2011-07-06 tại Wayback Machine
^ Han, J., Liu, J., Zhang, Z., Zhang, X., and Shu, D. (2007). “Trunk ornament on the palaeoscolecid worms Cricocosmia and Tabelliscolex from the Early Cambrian Chengjiang deposits of China” (PDF). Acta Palaeontologica Polonica. 52 (2): 423–431.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ ^a ^b García-Bellido, D. C.; Paterson, J. R.; Edgecombe, G. D. (2013). “Cambrian palaeoscolecids (Cycloneuralia) from Gondwana and reappraisal of species assigned to Palaeoscolex”. Gondwana Research. 24 (2): 780–795. Bibcode:2013GondR..24..780G. doi:10.1016/j.gr.2012.12.002.
^ Whitaker, Anna F.; Jamison, Paul G.; Schiffbauer, James D.; Kimmig, Julien K. (2020). “Re‑description of the Spence Shale palaeoscolecids in light of new morphological features with comments on palaeoscolecid taxonomy and taphonomy”. PalZ. 94 (4): 661–674. doi:10.1007/s12542-020-00516-9. S2CID 211479504.
^ ^a ^b Muir, Lucy A.; Ng, Tin-Wai; Li, Xiang-Feng; Zhang, Yuan-Dong; Lin, Jih-Pai (2014). “Palaeoscolecidan worms and a possible nematode from the Early Ordovician of South China”. Palaeoworld. 23: 15–24. doi:10.1016/j.palwor.2013.06.003.
^ Harvey, T. H.; Dong, X.; Donoghue, P. C. (2010). “Are palaeoscolecids ancestral ecdysozoans?”. Evolution & Development. 12 (2): 177–200. doi:10.1111/j.1525-142X.2010.00403.x. PMID 20433458. S2CID 16872271.
^ Huang, D.; Chen, J.; Zhu, M.; Zhao, F. (2014). “The burrow dwelling behavior and locomotion of palaeoscolecidian worms: New fossil evidence from the Cambrian Chengjiang fauna”. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 398: 154–164. Bibcode:2014PPP...398..154H. doi:10.1016/j.palaeo.2013.11.004.
^ ^a ^b ^c Hu, S.; Steiner, M.; Zhu, M.; Luo, H.; Forchielli, A.; Keupp, H.; Zhao, F.; Liu, Q. (2012). “A new priapulid assemblage from the early Cambrian Guanshan fossil Lagerstätte of SW China”. Bulletin of Geosciences: 93–106. doi:10.3140/bull.geosci.1238.
^ Repetski, John E. (1981). “An Ordovician Occurrence of Utahphospha Müller & Miller”. Journal of Paleontology. 55 (2): 395–400. JSTOR 1304225.
^ Conway Morris, S. (1979). “The Burgess Shale (Middle Cambrian) Fauna”. Annual Review of Ecology and Systematics. 10: 327–349. doi:10.1146/annurev.es.10.110179.001551.
^ Wills, M. A. (1 tháng 4 năm 1998). “Cambrian and Recent Disparity: the Picture from Priapulids”. Paleobiology. 24 (2): 177–199. doi:10.1666/0094-8373(1998)024[0177:CARDTP]2.3.CO;2 (không hoạt động 31 October 2021). JSTOR 2401237.Quản lý CS1: DOI không hoạt động tính đến tháng 10 2021 (liên kết)
^ Por, F. D. (1983). “Class Seticoronaria and Phylogeny of the Phylum Priapulida”. Zoologica Scripta. 12 (4): 267–272. doi:10.1111/j.1463-6409.1983.tb00510.x. S2CID 85091685.
^ Budd, G. E.; Jensen, S. (2000). “A critical reappraisal of the fossil record of the bilaterian phyla”. Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society. 75 (2): 253–95. doi:10.1111/j.1469-185X.1999.tb00046.x. PMID 10881389. S2CID 39772232.
^ Schmidt-Rhaesa, Andreas (21 tháng 12 năm 2012). Nematomorpha, Priapulida, Kinorhyncha, Loricifera. ISBN 9783110272536.
^ Liu, Y.; Xiao, S.; Shao, T.; Broce, J.; Zhang, H. (2014). “The oldest known priapulid-like scalidophoran animal and its implications for the early evolution of cycloneuralians and ecdysozoans”. Evolution & Development. 16 (3): 155–65. doi:10.1111/ede.12076. PMID 24754444. S2CID 205095219.
^ ^a ^b Ma, X.; Aldridge, R. J.; Siveter, D. J.; Siveter, D. J.; Hou, X.; Edgecombe, G. D. (2014). “A New Exceptionally Preserved Cambrian Priapulid from the Chengjiang Lagerstätte”. Journal of Paleontology. 88 (2): 371. doi:10.1666/13-082. S2CID 85627132.
^ Hu, S.; Zhu, M.; Steiner, M.; Luo, H.; Zhao, F.; Liu, Q. (2010). “Biodiversity and taphonomy of the Early Cambrian Guanshan biota, eastern Yunnan”. Science China Earth Sciences. 53 (12): 1765. Bibcode:2010ScChD..53.1765H. doi:10.1007/s11430-010-4086-9. S2CID 128882075.
^ Tên đáng ngờ (1)
^ ^a ^b ^c ^d ^e Huang, D.-Y.; Vannier, J.; Chen, J.-Y. (2004). “Anatomy and lifestyles of Early Cambrian priapulid worms exemplified by Corynetis and Anningvermis from the Maotianshan Shale (SW China)”. Lethaia. 37: 21–33. doi:10.1080/00241160410005088.
^ Tên đáng ngờ (2)
^ Han, J.; Zhang, X.; Zhang, Z.; Shu, D. (2006). “A new theca-bearing Early Cambrian worm from the Chengjiang Fossil Lagerstätte, China”. Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology. 30: 1–10. doi:10.1080/03115510608619340. S2CID 84288209.
^ Tên đáng ngờ (3)
^ Peel, John S. (2017). “Feeding behaviour of a new worm (Priapulida) from the Sirius Passet Lagerstätte (Cambrian Series 2, Stage 3) of North Greenland (Laurentia)”. Palaeontology. 60 (6): 795–805. doi:10.1111/pala.12316.
^ Peel, John S; Willman, Sebastian (2018). “The Buen Formation (Cambrian Series 2) biota of North Greenland”. Papers in Palaeontology. 4 (3): 381–432. doi:10.1002/spp2.1112.
^ Huang, D.; Vannier, J.; Chen, J. (2004). “Recent Priapulidae and their Early Cambrian ancestors: Comparisons and evolutionary significance”. Geobios. 37 (2): 217. doi:10.1016/j.geobios.2003.04.004.
^ Han, J.; Shu, D.; Zhang, Z.; Liu, J. (2004). “The earliest-known ancestors of Recent Priapulomorpha from the Early Cambrian Chengjiang Lagerstätte”. Chinese Science Bulletin. 49 (17): 1860. Bibcode:2004ChSBu..49.1860H. doi:10.1007/BF03183414. S2CID 84891981.
^ Zeng, H.; Zhao, F.; Yin, Z.; Li, G.; Zhu, M. (2014). “A Chengjiang-type fossil assemblage from the Hongjingshao Formation (Cambrian Stage 3) at Chenggong, Kunming, Yunnan”. Chinese Science Bulletin. 59 (25): 3169. Bibcode:2014ChSBu..59.3169Z. doi:10.1007/s11434-014-0419-y. S2CID 128594728.
^ (Chengjiang deposits)Han, J.; Zhang, Z.; Liu, J.; Shu, D. (2007). “Evidence of Priapulid Scavenging from the Early Cambrian Chengjiang Deposits, Southern China”. PALAIOS. 22 (6): 691–694. Bibcode:2007Palai..22..691H. doi:10.2110/palo.2006.p06-117r. ISSN 0883-1351. S2CID 86584623.^{[liên kết hỏng]}
^ ^a ^b Haaramo, Mikko (2003). “Scalidophora – †palaeoscolecids, priapulids, mud dragons and brush heads”. Mikko's Phylogeny Archive. Truy cập ngày 14 tháng 5 năm 2019.
^ Hu, S.; Steiner, M.; Zhu, M.; Luo, H.; Forchielli, A.; Keupp, H.; Zhao, F.; Liu, Q. (2012). “A new priapulid assemblage from the early Cambrian Guanshan fossil Lagerstätte of SW China”. Bulletin of Geosciences: 93–106. doi:10.3140/bull.geosci.1238.
^ Baker, Emily A.; Woollard, Alison (2019). “How Weird is the Worm? Evolution of the Developmental Gene Toolkit in Caenorhabditis elegans”. Journal of Developmental Biology. 7 (4): 19. doi:10.3390/jdb7040019. PMC 6956190. PMID 31569401.
^ Hodda, M (2011). “Phylum Nematoda Cobb, 1932. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness”. Zootaxa. 3148: 63–95. doi:10.11646/zootaxa.3148.1.11.
^ Zhang, Z (2013). “Animal biodiversity: An update of classification and diversity in 2013. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)”. Zootaxa. 3703 (1): 5–11. doi:10.11646/zootaxa.3703.1.3.
^
Danovaro R, Gambi C, Dell'Anno A, Corinaldesi C, Fraschetti S, Vanreusel A, Vincx M, Gooday AJ (tháng 1 năm 2008). “Exponential decline of deep-sea ecosystem functioning linked to benthic biodiversity loss”. Curr. Biol. 18 (1): 1–8. doi:10.1016/j.cub.2007.11.056. PMID 18164201. S2CID 15272791.
- “Deep-sea species' loss could lead to oceans' collapse, study suggests”. EurekAlert! (Thông cáo báo chí). 27 tháng 12 năm 2007.
^ “ITIS Standard Report Page: Pantachordodes”. www.itis.gov. Truy cập ngày 7 tháng 4 năm 2021.
^ “Paragordius Camerano, 1897-05”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 7 tháng 4 năm 2021.
^ Schmidt-Rhaesa, Andreas (20 tháng 12 năm 2012). “Nematomorpha”. Nematomorpha, Priapulida, Kinorhyncha, Loricifera. De Gruyter, Inc. tr. 29–146. ISBN 9783110272536.
^ Holm, E.; Dippenaar-Schoeman, A. (2010). The Arthropods of Southern Africa. ISBN 978-0-7993-4689-3.^{[cần số trang]}
^ Prothero, D. R.; Buell, C. D. (2007). Evolution: What the Fossils Say and Why It Matters. New York: Columbia University Press. tr. 193. ISBN 978-0-231-13962-5.
^ Ruppert, E. E.; Fox, R. S.; Barnes, R. D. (2004). Invertebrate Zoology: A Functional Evolutionary Approach (ấn bản 7). Belmont: Thomson-Brooks / Cole. tr. 505. ISBN 978-0-03-025982-1. Because they resemble worms with legs ... Superficially they resemble caterpillars, but have also been compared with slugs
^ Poinar, G. Jr. (2000). “Fossil Onychophorans from Dominican and Baltic Amber: Tertiapatus dominicanus n.g., n.sp. (Tertiapatidae n.fam.) and Succinipatopsis balticus n.g., n.sp. (Succinipatopsidae n.fam.) with a Proposed Classification of the Subphylum Onychophora”. Invertebrate Biology. 119 (1): 104–9. doi:10.1111/j.1744-7410.2000.tb00178.x.
^ Budd, G. (2001). “Tardigrades as 'Stem-Group Arthropods': The Evidence from the Cambrian Fauna”. Zoologischer Anzeiger. 240 (3–4): 265–279. doi:10.1078/0044-5231-00034. ISSN 0044-5231.
^ Anna Thanukos =The Arthropod Story. University of California, Berkeley. |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp); |url= trống hay bị thiếu (trợ giúp); |ngày truy cập= cần |url= (trợ giúp)
^ Hegna, Thomas A.; Legg, David A.; Van Roy, Peter & Lerosey-Aubril, Rudy (2013), “The correct authorship of the taxon name 'Arthropoda'” (PDF), Arthropod Systematics & Phylogeny, 71 (2): 71–74 Thiếu dấu sổ thẳng trong: |first3= (trợ giúp); |first3= thiếu |last3= (trợ giúp)
^ Gon III, Sam, A Guide to the Orders of Trilobite. (A site with information covering trilobites from all angles. Includes many line drawings and photographs.) Trilobite (fossil subphylum) tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh) The Virtual Fossil Museum - Class Trilobita - Including extensive photographs organized by taxonomy and locality. Western Trilobite Association Kevin's Trilobite Gallery - a collection of photographs of trilobite fossils Canadian trilobite web site: photographs of trilobite fossils The Paleontological Society Chisholm, Hugh biên tập (1911). “Trilobites” . Encyclopædia Britannica (ấn bản 11). Cambridge University Press.
^ Robert Kihm; James St. John (2007), Donald G. Mikulic, Ed Landing and Joanne Kluessendorf (biên tập), “Fabulous fossils – 300 years of worldwide research on trilobites” (PDF), New York State Museum Bulletin, University of the State of New York, 507: 115–140, Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2011, truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2011. |chapter= bị bỏ qua (trợ giúp)
^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 1 năm 2011. Truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2011.
^ Fortey, Richard (2004), “The Lifestyles of the Trilobites” (PDF), American Scientist, 92: 446–453, doi:10.1511/2004.49.944
^ Garwood, R.; Sutton, M. (18 tháng 2 năm 2012), “The enigmatic arthropod Camptophyllia”, Palaeontologia Electronica, 15 (2): 12, doi:10.1111/1475-4983.00174, lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 2 tháng 12 năm 2013, truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2012
^ Poinar, George; Nelson, Diane R. (28 tháng 9 năm 2019). “A new microinvertebrate with features of mites and tardigrades in Dominican amber”. Invertebrate Biology. 138 (4). doi:10.1111/ivb.12265. ISSN 1077-8306. S2CID 204157733.
^ Dvorsky, George (9 tháng 10 năm 2019). “You've Heard Of Water Bears, But How About These Ancient Mould Pigs?”. Gizmodo. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2019.
^ Poinar, G. (2003). “A Rhabdocoel Turbellarian (Platyhelminthes, Typhloplanoida) in Baltic Amber with a Review of Fossil and Sub-Fossil Platyhelminths”. Invertebrate Biology. 122 (4): 308–312. doi:10.1111/j.1744-7410.2003.tb00095.x. JSTOR 3227067.
^ Meixner, J. 1924. Über das Ovarium von Microstomum lineare (Müll.) und die Abscheidungsfolge des Schalen- und Dottermaterials bei rhabdocoelen Turbellarien. Zool. Anz. 58:195-213.
^ Ronald Sluys, Masaharu Kawakatsu, Marta Riutort & Jaume Baguñà, 2009 A new higher classification of planarian flatworms (Platyhelminthes, Tricladida). J. Nat. Hist. 43(29-30): 1763-1777, doi:10.1080/00222930902741669
^ Tricladida (TSN 54468) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
^ Willems, W. R.; Wallberg, A.; Jondelius, U.; và đồng nghiệp (tháng 11 năm 2005). “Filling a gap in the phylogeny of flatworms: relationships within the Rhabdocoela (Platyhelminthes), inferred from 18S ribosomal DNA sequences” (PDF). Zoologica Scripta. 35 (1): 1–17. doi:10.1111/j.1463-6409.2005.00216.x. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 6 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2008.
^ Littlewood D T J (2000). “The Digenea”. Interrelationships of the Platyhelminthes. Systematics Association Special Volume. 60. Bray R. A. (ấn bản 1). CRC. tr. 168–185. ISBN 978-0-7484-0903-7.
^ Robert Poulin & Serge Morand (2005). Parasite Biodiversity. Smithsonian. tr. 216. ISBN 978-1-58834-170-9.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)
^ Todaro, Antonio (2013). “Gastrotricha”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển.
^ https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=196823#null
^ “ITIS - Report: Echinorhynchida”.
^ https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=197470
^ Huston, D. C., Cribb, T. H., & Smales, L. R. (2020). Molecular characterisation of acanthocephalans from Australian marine teleosts: proposal of a new family, synonymy of another and transfer of taxa between orders. Systematic Parasitology, 1-23.
^ “ITIS Standard Report Page: Polyacanthorhynchus”. www.itis.gov. Truy cập ngày 20 tháng 8 năm 2020.
^ Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.) (2011). “Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist”. Species 2000: Reading, UK. Truy cập 2012-24-09. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |access-date= (trợ giúp)Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ URMO: UNESCO-IOC Register of Marine Organisms. Land J. van der (ed), 2008-11-18
^ Adiyodi, K. G.; Adiyodi, Rita G (1988). Reproductive Biology of Invertebrates, Accessory Sex Glands . John Wiley & Sons. tr. 61, 64. ISBN 0471914665. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2018.
^ Giese, Arthur C.; Pearse, John S. (17 tháng 9 năm 2013). Acoelomate and Pseudocoelomate Metazoans . Elsevier. tr. 345–352. ISBN 1483260550. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2018.
^ Ax, Peter (6 tháng 12 năm 2012). Multicellular Animals: A new Approach to the Phylogenetic Order in Nature . Springer Science & Business Medi. tr. 133–136. ISBN 3642801145. Truy cập ngày 30 tháng 11 năm 2018.
^ Sterrer, W. (2006). “Filospermoidea”. World Register of Marine Species. Truy cập ngày 27 tháng 1 năm 2018.
^ “Order Summary for Bursovaginoidea”. Sea Life Base. Truy cập ngày 7 tháng 4 năm 2018.
^ Sterrer, W. (2006). “Bursovaginoidea”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2018.
^ Integrated Taxonomic Information System. “ITIS Standard Report Page: Bursovaginoidea”. www.itis.gov. Truy cập ngày 29 tháng 1 năm 2018.
^ “Austrognathiidae”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2021.
^ “Flosculariaceae”. World Register of Marine Species. World Register of Marine Species. 21 tháng 12 năm 2004. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2018.
^ Segers, Hendrik (2012). “Ploima”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển. Truy cập ngày 3 tháng 12 năm 2012.
^ “Collothecacea”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 17 tháng 5 năm 2021.
^ “WoRMS:Collothecaceae”.
^ Marshall, Michael (28 tháng 4 năm 2010). “Zoologger: The most bizarre life story on Earth?”. New Scientist. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2018. ... In 1995, Peter Funch and Reinhardt Møbjerg Kristensen, both then at the University of Copenhagen, Denmark, discovered an animal so unlike any other that a new phylum – Cycliophora – had to be created just for it. ...
^ P. Funch & R. M. Kristensen (1995). “Cycliophora is a new phylum with affinities to Entoprocta and Ectoprocta”. Nature. 378 (6558): 711–714. Bibcode:1995Natur.378..711F. doi:10.1038/378711a0. S2CID 4265849.
^ “Symbion americanus Obst, Funch & Kristensen, 2006”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2021.
^ M. Obst; P. Funch & G. Giribet (2005). “Hidden diversity and host specificity in cycliophorans: a phylogeographic analysis along the North Atlantic and Mediterranean Sea”. Molecular Ecology. 14 (14): 4427–4440. doi:10.1111/j.1365-294X.2005.02752.x. PMID 16313603. S2CID 26920982.
^ Neves RC, Kristensen RM, Wanninger A (tháng 3 năm 2009). “Three-dimensional reconstruction of the musculature of various life cycle stages of the cycliophoran Symbion americanus”. J. Morphol. 270 (3): 257–70. doi:10.1002/jmor.10681. PMID 18937332. S2CID 206090614.
^ Ralph Buchsbaum, Mildred Buchsbaum, John Pearse, & Vicki Pearse (1987). Animals Without Backbone (ấn bản 3). Chicago: The University of Chicago Press. tr. 312–317. ISBN 0-226-07874-4.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ Cutler, Edward Bayler (1994). The Sipuncula: Their systematics, biology, and evolution. ISBN 978-0-8014-2843-2.
^ Cutler, Edward B. (1994): The Sipuncula: their systematic, biology and evolution. Cornell University Press. 406p ISBN 0-8014-2843-2
^ “WoRMS - World Register of Marine Species - Phascolionidae Cutler & Gibbs, 1985”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2018.
^ Jell, Peter A. (1980). “Earliest known pelecypod on Earth — a new Early Cambrian genus from South Australia”. Alcheringa an Australasian Journal of Palaeontology. 4 (3): 233–239. doi:10.1080/03115518008618934.
^ Runnegar, B.; Bentley, C. (tháng 1 năm 1983). “Anatomy, ecology and affinities of the Australian early Cambrian bivalve Pojetaia runnegari Jell”. Journal of Paleontology. 57 (1): 73–92. JSTOR 1304610.
^ Doherty, P.J. (1998). “The lophophorates – Phoronida, Brachiopoda and Ectoprocta”. Trong D.T. Anderson (biên tập). Invertebrate Zoology (ấn bản 1). Oxford University Press Australia. tr. 346–349. ISBN 978-0-19-553941-7.
^ Ruppert, E.E., Fox, R.S., and Barnes, R.D. (2004). “Lophophorata: Phoronida”. Invertebrate Zoology (ấn bản 7). Brooks / Cole. tr. 817–821. ISBN 978-0-03-025982-1.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ Ruppert, E.E., Fox, R.S., and Barnes, R.D. (2004). “Arthropod”. Invertebrate Zoology (ấn bản 7). Brooks / Cole. tr. 518. ISBN 978-0-03-025982-1.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ Hinton, Sam (1987). Seashore life of southern California: an introduction to the animal life of California beaches south of Santa Barbara. University of California Press. ISBN 978-0-520-05924-5. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2011.
^ Temereva, E.N.; Malakhov V.V.; Yakovis E.L.; Fokin M.V. (Sep–Oct 2000). “Phoronis ovalis (Phoronida, Lophophorata) in the White Sea: the first discovery of phoronids in the Arctic Basin”. Doklady Biological Sciences. 374: 523–525. PMID 11103334.
^ Taylor, P.D.; Wilson, M.A (2008). “Morphology and affinities of hederelloid "bryozoans"” (PDF). Trong Hageman, S.J.; Key, M.M. Jr.; Winston, J.E. (biên tập). Bryozoan Studies 2007: Proceedings of the 14th International Bryozoology Conference. Virginia Museum of Natural History. tr. 301–309. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 26 tháng 3 năm 2010. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2011.
^ Torres-Martínez, M.A., Sour-Tovar, F. (2016). “Braquiópodos discínidos (Lingulida, Discinoidea) de la Formación Ixtaltepec, Carbonífero del área de Santiago Ixtaltepec, Oaxaca”. Boletín de la Sociedad Geológica Mexicana. 68 (2): 313–321. doi:10.18268/BSGM2016v68n2a9.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ Emig C. C., Bitner M. A. & Álvarez F., 2019. Linguliformea. Brachiopoda database. Accessed 2020-09-27.
^ Holmer, L. (1991). “Phyletic relationships within the Brachiopoda”. GFF. 113: 84. doi:10.1080/11035899109453832.
^ Hu, S.; Zhang, Z.; Holmer, L.E.; Skovsted, C.B. (2010). “Soft−part preservation in a linguliform brachiopod from the lower Cambrian Wulongqing Formation (Guanshan Fauna) of Yunnan, South China”. Acta Palaeontologica Polonica. 55 (3): 495–505. CiteSeerX 10.1.1.729.8220. doi:10.4202/app.2009.1106. S2CID 59439966.
^ Holmer, L. E.; Caron, J. B. (2006). “A spinose stem group brachiopod with pedicle from the Middle Cambrian Burgess Shale”. Acta Zoologica. 87 (4): 273. doi:10.1111/j.1463-6395.2006.00241.x.
^ Streng, Michael; Mellbin, Barbro B.; Landing, Ed; Keppie, J. Duncan (2011). “Linguliform brachiopods from the terminal Cambrian and lowest Ordovician of the Oaxaquia microcontinent (Southern Mexico)”. Journal of Paleontology. 85 (1): 122–155. doi:10.1666/10-074.1.
^ Mergl, M. (2003). “Orbaspina chlupaci sp. nov., a new siphonotretid brachiopod from the Silurian of the Barrandian area, Bohemia” (PDF). Bulletin of Geosciences. 78 (4): 419–421.
^ Mergl, M.; Fryda, J.; Kubajko, M. (2018). “Response of organophosphatic brachiopods to the mid-Ludfordian (late Silurian) carbon isotope excursion and associated extinction events in the Prague Basin (Czech Republic)” (PDF). Bulletin of Geosciences. 93 (3): 369–400.
^ Valentine, James L.; Brock, Glenn (2003). “A new siphonotretid brachiopod from the Silurian of central-western New South Wales, Australia” (PDF). Records of the Australian Museum. 55 (2): 231–244. doi:10.3853/j.0067-1975.55.2003.1378.
^ “Mindat:Craniiformea J. Zrzavy, S. Mihulka, and P. Kepka, A. Bezdek, D. Tietz. 1998. Phylogeny of the Metazoa based on morphological and 18S ribosomal DNA evidence. Cladistics 14:249-285” (bằng tiếng Anh).
^ “A. Williams, S. Carlson, and C. H. C. Brunton, L. E. Holmer, L. Popov. 1996. A supra-ordinal classification of the Brachiopoda. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences 351(1344):1171-1103” (bằng tiếng Anh).
^ Moore, R.C. (1965). Brachiopoda. Treatise on Invertebrate Paleontology. Part H., Volume 1. Boulder, Colorado/Lawrence, Kansas: Geological Society of America/University of Kansas Press. tr. H6, H93. ISBN 0-8137-3015-5.
^ Robinson, Jeffrey H.; Lee, Daphne E. (1 tháng 3 năm 2007). “The recent and Paleogene craniid brachiopod, Valdiviathyris quenstedti Helmcke, 1940”. Systematics and Biodiversity. 5 (1): 123–131. doi:10.1017/S1477200006002179. ISSN 1477-2000.
^ Brunton, C.H.C. (1968). “Silicified brachiopods from the Visean of County Fermanagh (II)”. Bulletin of the British Museum (Natural History), Geology. 16: 8.
^ Emig, Christian C. (2009). “Nummulus brattenburgensis and Crania craniolaris (Brachiopoda, Craniidae)” (PDF). Carnets de Géologie (08). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 14 tháng 5 năm 2022.
^ “Mindat:Rhynchonelliformea J. Zrzavy, S. Mihulka, and P. Kepka, A. Bezdek, D. Tietz. 1998. Phylogeny of the Metazoa based on morphological and 18S ribosomal DNA evidence. Cladistics 14:249-285” (bằng tiếng Anh).
^ “Zrzavy J., Mihulka S.(1998) Phylogeny of the Metazoa based on morphological and 18S ribosomal DNA evidence, Cladistics 14, 249-285” (bằng tiếng Anh).
^ “Disciniformea was named by Zrzavy (1998). It was assigned to Inarticulata by Zrzavy (1998)” (bằng tiếng Anh).
^ “Phylum Monoblastozoa” (bằng tiếng Anh).
^ ^a ^b Brusca, R. C.; Brusca, G. J. (2005). Invertebrados (ấn bản 2). Madrid: McGraw-Hill-Interamericana. ISBN 978-0-87893-097-5.
^ ^a ^b Taylor, Christopher (27 tháng 6 năm 2007). “Salinella - what the crap was it?”. Catalogue of Organisms.
^ Dunning, Hayley (1 tháng 10 năm 2012). “Gone Missing, circa 1892”. The Scientist.
^ Viering, Kerstin (23 tháng 11 năm 2012). “Jäger der verborgenen Art”. Spektrum.
^ Frenzel, Johannes (1892). “Untersuchungen über die mikroskopische Fauna Argentiniens”. Archiv für Naturgeschichte (bằng tiếng Đức). 58: 66–96, Plate VII.
^ {{chú thích web |title=Conocyemidae |url=https://www.gbif.org/species/1949 |website=www.gbif.org|Conocyemidae tại GBIF
^ H. Furuya & J. van der Land (2010). “Orthonectida”. World Register of Marine Species. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2011.
^ Orthonectida Giard, 1877 (TSN 57409) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
^ ^a ^b Hanelt, B; Van Schyndel, D; Adema, C. M; Lewis, L. A; Loker, E. S (1996). “The phylogenetic position of Rhopalura ophiocomae (Orthonectida) based on 18S ribosomal DNA sequence analysis”. Molecular Biology and Evolution. 13 (9): 1187–91. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a025683. PMID 8896370.
^ Zverkov, Oleg A.; Mikhailov, Kirill V.; Isaev, Sergey V.; Rusin, Leonid Y.; Popova, Olga V.; Logacheva, Maria D.; Penin, Alexey A.; Moroz, Leonid L.; Panchin, Yuri V.; Lyubetsky, Vassily A.; Aleoshin, Vladimir V. (24 tháng 5 năm 2019). “Dicyemida and Orthonectida: Two Stories of Body Plan Simplification”. Frontiers in Genetics. 10: 443. doi:10.3389/fgene.2019.00443. PMC 6543705. PMID 31178892.
^ Robert D. Barnes (1982). Invertebrate Zoology. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. tr. 247–248. ISBN 0-03-056747-5.
^ Alfred Mathieu Giard (1877). “Sur les Orthonectida, classe nouvelle d'animaux parasites des Échinodermes et des Turbellariés” [On Orthonectida, a new class of parasitic animals of Echinoderms and Turbellarians]. Comptes Rendus (bằng tiếng Pháp). 85 (18): 812–814.
^ Mikhailov, Kirill V; Slyusarev, Georgy S; Nikitin, Mikhail A; Logacheva, Maria D; Penin, Aleksey A; Aleoshin, Vladimir V; Panchin, Yuri V (2016). “The Genome of Intoshia linei Affirms Orthonectids as Highly Simplified Spiralians”. Current Biology. 26 (13): 1768–74. doi:10.1016/j.cub.2016.05.007. PMID 27374341.
^ “Rhopaluridae”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2021.
^ “ITIS - Report: Pelmatosphaeridae Stunkard, 1937”.
^ “Mindat:Pelmatosphaeridae Stunkard, 1937”.
^ “WorMs:Pelmatosphaeridae Stunkard, 1937”.
^ “Pelmatosphaeridae.GBIFspecies”.
^ Paleobiology database
^ ^a ^b Ivantsov, AY & Vladimirovich, D 1997, A New Representative of Petalonamae from Upper Vendian of Arkhangelsk Region. Paleontological Journal 31(1)·
^ Osmotrophy in modular Ediacara organisms. 106. 2009. tr. 14438–14443. doi:10.1073/pnas.0904836106. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2022.
^ Hoyal Cuthill, Jennifer F.; Han, Jian (7 tháng 8 năm 2018). “Cambrian petalonamid Stromatoveris phylogenetically links Ediacaran biota to later animals” (PDF). Palaeontology (bằng tiếng Anh). 61 (6): 813–823. doi:10.1111/pala.12393. ISSN 0031-0239.
^ Buss, Leo W.; Seilacher, Adolf (1994). “The Phylum Vendobionta: a sister group of the Eumetazoa?”. Paleobiology (bằng tiếng Anh). 20 (1): 1–4. doi:10.1017/S0094837300011088. ISSN 0094-8373.
^ “Mindat org: Petalonamae” (bằng tiếng Anh).
^ “GIBF:Petalonamae Pflug, 1972” (bằng tiếng Anh).
^ “Taxonomicon:Taxon: Phylum †Petalonamae Pflug, 1970 (invertebrate” (bằng tiếng Anh).
^ “A. Y. Ivantsov. 2001. Vendia and Other Precambrian "Arthropods". Palaeontologische Zeitschrift 4:3-10:Proarticulata” (bằng tiếng Anh).
^ “Feeding traces of proarticulata-the Vendian Metazoa” (bằng tiếng Anh).
^ “Hoá thách Proarticulata” (bằng tiếng Anh).
^ “DPpedia:Proarticulata is a proposed phylum of extinct” (bằng tiếng Anh).
^ “HmnWiki:Proarticulata” (bằng tiếng Tây Ban Nha).
^ “Taxon: Phylum †Proarticulata Fedonkin, 1985 (invertebrate). Taxonomicon” (bằng tiếng Anh).
^ Fedonkin, M.A. (1985). “Systematic description of Vendian metazoa”. Trong Sokolov, B.S.; Iwanowski, A.B. (biên tập). Vendian System: Historical–Geological and Paleontological Foundation. 1: Paleontology. Moscow, RU: Nauka. tr. 70–106.
^ Seilacher, A., « Vendobionta and Psammocorallia: lost constructions of Precambrian evolution », Journal of the Geological Society, London, vol. 149, no 4, 1992, p. 607-613 (ISSN 0016-7649, DOI 10.1144/.gsjgs.149.4.0607, lire en ligne
^ Harrington, N. J. and Moore. R. C. (1955). “Kansas Pennsylvanian and other jellyfishes”. Bull. Kansas Geol. Surv. 114 (5): 153–163.
^ ^a ^b Mikhail A. Fedonkin, James G. Gehling, Kathleen Grey, Guy M. Narbonne, and Patricia Vickers-Rich. Foreword by Arthur C. Clarke. (2008) "The Rise of Animals. Evolution and Diversification of the Kingdom Animalia"
^ Ivantsov, A. Y. (2001). “Vendia and Other Precambrian "Arthropods"”. Paleontological Journal (bằng tiếng Anh). tr. 335–343.
^ Ivantsov, A. Yu.; Zakrevskaya, M. A. (2021). “Trilobozoa, Precambrian Tri-Radial Organisms”. Paleontological Journal. 55 (7): 727–741. doi:10.1134/S0031030121070066.
^ “Trilobozoa, Precambrian Tri-Radial Organisms.Springer”.
^ “A taxonomic phylum within the kingdom Animalia — extinct three-lobed animals”.
^ “Amazon: Trilobozoa Book-LLC” (bằng tiếng Tây Ban Nha và Anh).
^ Mary Wade 1972, Hydrozoa and Scyphozoa and other medusoids from the Precambrian Ediacara fauna, South Australia. Palaeontology, Volume: 15, Part: 2, Publication Date: June 1972, Page(s): 197 – 225
^ * Sprigg, R. C. (1947): "Early Cambrian jellyfishes (?) from the Flinders Range, South Australia", Transactions of the Royal Society of South Australia. 71.2, p. 220
^ Khomentovsky, V.; Nagovitsin, K.; Postnikov, A. (2008). “Mayanian (1100–850 Ma) – Prebaikalian Upper Riphean of Siberia”. Russian Geology and Geophysics. 49: 1–6. Bibcode:2008RuGG...49....1K. doi:10.1016/j.rgg.2007.12.001.
^ Glaessner, M.F.; Wade, M. (1966). “The late Precambrian fossils from Ediacara, South Australia” (PDF). Palaeontology. 9 (4): 599. Bản gốc (Free full text) lưu trữ ngày 22 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2022.
^ Wade, M. (1972). “Hydrozoa and Scyphozoa and other medusoids from the Precambrian Ediacara fauna, South Australia” (PDF). Palaeontology. 15: 197–225. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 9 tháng 4 năm 2011. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2014.
^ Ivantsov, A. Yu. (2012). “Paleontological Data on the Possibility of Precambrian Existence of Mollusks”. Trong Averkii Fyodorov; Havrila Yakovlev (biên tập). Mollusks: Morphology, Behavior and Ecology. Nova Science Pub Incorporated. tr. 153–179. ISBN 9781621009870.
^ Adolf Seilacher & Roland Goldring 1996, Class Psammocorallia (Coelenterata, Vendian‐Ordovician): Recognition, systematics, and distribution. Journal GFF, Volume 118, 1996 - Issue 4
^ Porter, S. M. (2008). “Skeletal Microstructure Indicates Chancelloriids and Halkieriids Are Closely Related”. Palaeontology. 51 (4): 865–879. doi:10.1111/j.1475-4983.2008.00792.x.
^ Bengtson, S. (1992). “The cap-shaped Cambrian fossil Maikhanella and the relationship between coeloscleritophorans and molluscs”. Lethaia. 25 (4): 401–420. doi:10.1111/j.1502-3931.1992.tb01644.x.
^ Yochelson, E. L. (1993). “Molluscan affinity of coeloscleritophorans”. Lethaia. 26 (1): 47–48. doi:10.1111/j.1502-3931.1993.tb01509.x.
^ Walcott, C. D. (1920). “Cambrian geology and paleontology IV:6—Middle Cambrian Spongiae”. Smithsonian Miscellaneous Collections. 67: 261–364.
^ Clausen, S.; Álvaro, J. J (2006). “Skeletonized microfossils from the Lower–Middle Cambrian transition of the Cantabrian Mountains, northern Spain” (pdf). Acta Palaeontologica Polonica. 51 (2): 223–238. Truy cập ngày 10 tháng 6 năm 2013.
^ ^a ^b Randell, R. D.; Lieberman, B. S.; Hasiotis, S. T.; Pope, M. C. (2005). “New Chancelloriids from the Early Cambrian Sekwi Formation with a Comment on Chancelloriid Affinities”. Journal of Paleontology. 79: 987. doi:10.1666/0022-3360(2005)079[0987:NCFTEC]2.0.CO;2. ISSN 0022-3360.
^ ^a ^b Keith Rigby, J. (1978). “Porifera of the Middle Cambrian Wheeler Shale, from the Wheeler Amphitheater, House Range, in Western Utah”. Journal of Paleontology. 52 (6): 1325–1345. JSTOR 1303938.
^ ^a ^b Sdzuy, K. (1969). “Unter- and mittelkambrische Porifera. (Chancellorida und Hexactinellida)”. Paläontologische Zeitschrift. 43 (3–4): 115–147. doi:10.1007/bf02987647.
^ Hao Yun; Glenn A. Brock; Xingliang Zhang; Luoyang Li; Diego C. García-Bellido; John R. Paterson (2019). “A new chancelloriid from the Emu Bay Shale (Cambrian Stage 4) of South Australia”. Journal of Systematic Palaeontology. Online edition (13): 857–867. doi:10.1080/14772019.2018.1496952.
^ Moore, J. L.; Porter, S. M.; Steiner, M.; Li, G. (2010). “Cambrothyra ampulliformis, an unusual Coeloscleritophoran from the Lower Cambrian of Shaanxi Province, China”. Journal of Paleontology. 84 (6): 1040–1060. doi:10.1666/09-091.1. S2CID 128583183.
^ Brock, G. A.; Cooper, B. J. (1993). “Shelly Fossils from the Early Cambrian (Toyonian) Wirrealpa, Aroona Creek, and Ramsay Limestones of South Australia”. Journal of Paleontology. 67 (5): 758–787. doi:10.1017/s0022336000037045. JSTOR 1306041.
^ Yochelson, Ellis L. (1977). “Agmata, a Proposed Extinct Phylum of Early Cambrian Age”. Journal of Paleontology. 51 (3): 437–454. JSTOR 1303675.
^ Peel, John S. (2016). “Anatase and Hadimopanella selection by Salterella from the Kap Troedsson formation (Cambrian Series 2) of North Greenland”. GFF. 139 (1): 70–74. doi:10.1080/11035897.2016.1227365. S2CID 132731070.
^ Peel, J. S.; Berg-Madsen, V. (1988). “A new salterellid (Phylum Agmata) from the upper Middle Cambrian of Denmark” (PDF). Bulletin of the Geological Society of Denmark. 37: 75–82.
^ ^a ^b Peel, John S. (2016). “Anatase and Hadimopanella selection by Salterella from the Kap Troedsson formation (Cambrian Series 2) of North Greenland”. GFF. 139 (1): 70–74. doi:10.1080/11035897.2016.1227365.
^ ^a ^b Yochelson, Ellis L.; Kisselev, Gennadii N. (2003). “Early Cambrian Salterella and Volborthella (Phylum Agmata) re‐evaluated”. Lethaia. 36 (1): 8–20. doi:10.1080/00241160310001254.
^ Yochelson, Ellis L. (1981). “A Survey of Salterella (Phylum Agmata)” (PDF). Trong Taylor, Michael E. (biên tập). Short papers for the Second International Symposium on the Cambrian System, 1981 (Bản báo cáo). U.S. Geological Survey. tr. 244–248. doi:10.3133/ofr81743. hdl:2027/uc1.31822008867749.
^ Clark, Thomas H. (1924). “The Paleontology of the Beekmantown series at Levis, Quebec”. Bulletins of American Paleontology. 10 (41): 1–136.
^ Lipps, J. H.; Sylvester, A. G. (1 tháng 3 năm 1968). “The Enigmatic Cambrian Fossil Volborthella and Its Occurrence in California”. Journal of Paleontology. 42 (2): 329–336. JSTOR 1302218.
^ “Taxon: Phylum †Agmata E.L. Yochelson, 1977 (invertebrates) Taxonomicon”.
^ Zhang, Zhi-Qiang (23 tháng 12 năm 2011). “Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness”. Zootaxa. Magnolia Press. 3148: 1–237. doi:10.11646/zootaxa.3148.1.1. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2016.
^ Tyler, S.; Schilling, S.; Hooge, M.; Bush, L.F. (2006–2016). “Xenoturbella”. Turbellarian taxonomic database. Version 1.7. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2016.
^ Rouse, Greg W.; Wilson, Nerida G.; Carvajal, Jose I.; Vrijenhoek, Robert C. (3 tháng 2 năm 2016). “New deep-sea species of Xenoturbella and the position of Xenacoelomorpha”. Nature. 530 (7588): 94–97. Bibcode:2016Natur.530...94R. doi:10.1038/nature16545. PMID 26842060. S2CID 3870574.
^ Nakano, Hiroaki; Miyazawa, Hideyuki; Maeno, Akiteru; Shiroishi, Toshihiko; Kakui, Keiichi; Koyanagi, Ryo; Kanda, Miyuki; Satoh, Noriyuki; Omori, Akihito; Kohtsuka, Hisanori (2017). “A new species of Xenoturbella from the western Pacific Ocean and the evolution of Xenoturbella”. BMC Evolutionary Biology. 17 (1). doi:10.1186/s12862-017-1080-2. PMC 5733810. PMID 29249199.
^ Georgiou, Aristo (19 tháng 12 năm 2017). “Mysterious new deep-sea species with no anus sheds light on early evolution”. International Business Times. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2017.
^ “Mysterious new seafloor species sheds light on early animal evolution”. Phys.org. 19 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2017.
^ Harzsch, Steffen; Purschke, Günter (1 tháng 1 năm 2016). Structure and evolution of invertebrate nervous systems. Oxford University Press. tr. 56–61. ISBN 978-0-19-968220-1. OCLC 951605913.
^ Conway-Morris, S.; George, J. D.; Gibson R.; Platt, H.M. (1985) The Origins and relationships of lower invertebrates. Oxford, Clarendon Press, 397 p.^{[cần số trang]}
^ Petrov, A.; Hooge, M.; Tyler, S. (2006). “Comparative morphology of the bursal nozzles in acoels (Acoela, Acoelomorpha)”. Journal of Morphology. 267 (5): 634–648. doi:10.1002/jmor.10428. PMID 16485278. S2CID 32595353.
^ Laden, Greg (1 tháng 10 năm 2009). “Why You Should Care About Acoelomorph Flatworms”. Smithsonian Magazine (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2020.
^ Katayama, Tomoe; Yamamoto, Masamichi; Wada, Hiroshi; Satoh, Noriyuki (1993). “Phylogenetic Position of Acoel Turbellarians Inferred from Partial 18S rDNA Sequences” (PDF). Zoological Science. 10 (3): 529–536. ISSN 0289-0003. PMID 7764139.
^ Katayama, T.; Wada, H.; Furuya, H.; Satoh, N.; Yamamoto, M. (1 tháng 10 năm 1995). “Phylogenetic Position of the Dicyemid Mesozoa Inferred from 18S rDNA Sequences”. The Biological Bulletin. 189 (2): 81–90. doi:10.2307/1542458. ISSN 0006-3185. JSTOR 1542458. PMID 8541419.
^ Carranza, S.; Baguñà, J.; Riutort, M. (1 tháng 5 năm 1997). “Are the Platyhelminthes a monophyletic primitive group? An assessment using 18S rDNA sequences”. Molecular Biology and Evolution (bằng tiếng Anh). 14 (5): 485–497. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a025785. ISSN 0737-4038. PMID 9159926.
^ Ruiz-Trillo, Iñaki; Riutort, Marta; Littlewood, D. Timothy J.; Herniou, Elisabeth A.; Baguñà, Jaume (tháng 3 năm 1999). “Acoel Flatworms: Earliest Extant Bilaterian Metazoans, Not Members of Platyhelminthes”. Science. 283 (5409): 1919–1923. Bibcode:1999Sci...283.1919R. doi:10.1126/science.283.5409.1919. ISSN 0036-8075. PMID 10082465.
^ Baguñà, J.; Riutort, M. (2004). “Molecular phylogeny of the Platyhelminthes”. Canadian Journal of Zoology. 82 (2): 168–193. doi:10.1139/z03-214.
^ Baguñà, Jaume; Riutort, Marta (2004). “The dawn of bilaterian animals: the case of acoelomorph flatworms”. BioEssays. 26 (10): 1046–57. doi:10.1002/bies.20113. PMID 15382134. S2CID 40453683.
^ Ruiz-Trillo, Iñaki; Riutort, Marta; Fourcade, H. Matthew; Baguñà, Jaume; Boore, Jeffrey L. (2004). “Mitochondrial genome data support the basal position of Acoelomorpha and the polyphyly of the Platyhelminthes”. Molecular Phylogenetics and Evolution. 33 (2): 321–32. doi:10.1016/j.ympev.2004.06.002. PMID 15336667.
^ Philippe, Hervé; Brinkmann, Henner; Martinez, Pedro; Riutort, Marta; Baguñà, Jaume (8 tháng 8 năm 2007). Volff, Jean-Nicolas (biên tập). “Acoel Flatworms Are Not Platyhelminthes: Evidence from Phylogenomics”. PLOS ONE (bằng tiếng Anh). 2 (8): e717. doi:10.1371/journal.pone.0000717. ISSN 1932-6203. PMC 1933604. PMID 17684563.
^ Bailly, Anatole (1 tháng 1 năm 1981). Abrégé du dictionnaire grec français. Paris: Hachette. ISBN 2010035283. OCLC 461974285.
^ Bailly, Anatole. “Greek-french dictionary online”. www.tabularium.be. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2020.
^ Meyer-Wachsmuth I, Curini Galletti M, Jondelius U (16 tháng 9 năm 2014). “Hyper-cryptic marine meiofauna: species complexes in Nemertodermatida”. PLOS ONE. 9 (9): e107688. doi:10.1371/journal.pone.0107688. PMC 4166464. PMID 25225981.
^ ^a ^b Tyler S (2010). “Isodiametridae”. World Register of Marine Species. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2019.
^ Nielsen C (2012). Animal Evolution: Interrelationships of the Living Taxa. Oxford and New York: Oxford University Press. tr. 69–70. ISBN 978-0-19-960602-3.
^ Peterson, Kevin J.; Cotton, James A.; Gehling, James G.; Pisani, Davide (27 tháng 4 năm 2008). “The Ediacaran emergence of bilaterians: congruence between the genetic and the geological fossil records”. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences. 363 (1496): 1435–1443. doi:10.1098/rstb.2007.2233. PMC 2614224. PMID 18192191.
^ Parfrey, Laura Wegener; Lahr, Daniel J. G.; Knoll, Andrew H.; Katz, Laura A. (16 tháng 8 năm 2011). “Estimating the timing of early eukaryotic diversification with multigene molecular clocks”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 108 (33): 13624–13629. Bibcode:2011PNAS..10813624P. doi:10.1073/pnas.1110633108. PMC 3158185. PMID 21810989.
^ “Raising the Standard in Fossil Calibration”. Fossil Calibration Database. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2018.
^ Laumer, Christopher E.; Gruber-Vodicka, Harald; Hadfield, Michael G.; Pearse, Vicki B.; Riesgo, Ana; Marioni, John C.; Giribet, Gonzalo (2018). “Support for a clade of Placozoa and Cnidaria in genes with minimal compositional bias”. eLife. 2018, 7: e36278. doi:10.7554/eLife.36278. PMC 6277202. PMID 30373720.
^ Adl, Sina M.; Bass, David; Lane, Christopher E.; Lukeš, Julius; Schoch, Conrad L.; Smirnov, Alexey; Agatha, Sabine; Berney, Cedric; Brown, Matthew W. (2018). “Revisions to the Classification, Nomenclature, and Diversity of Eukaryotes”. Journal of Eukaryotic Microbiology. 66 (1): 4–119. doi:10.1111/jeu.12691. PMC 6492006. PMID 30257078.
^ “Hoá thạch 1 tỉ năm tuổi”.
^ Strother, Paul K.; Brasier, Martin D.; Wacey, David; Timpe, Leslie; Saunders, Martin; Wellman, Charles H. (tháng 4 năm 2021). “A possible billion-year-old holozoan with differentiated multicellularity”. Current Biology. 31 (12): 2658–2665.e2. doi:10.1016/j.cub.2021.03.051. PMID 33852871.
^ “Finding the 'missing link'”. BC News. tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2023.
^ “Billion-year-old fossil found preserved in Torridon rocks”. BBC News. 29 tháng 4 năm 2021. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2021.
^ “những hóa thạch sống vẫn còn tồn tại đến ngày nay: Hải miên”. voyeu.vn.
^ Hall & Hallgrímsson 2008, tr. 4–6
^ “Evolution Resources”. Washington, DC: National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2016.
^ Darwin, Charles (1860). On the Origin of Species (ấn bản 2). London: John Murray. tr. 490.
^ “Động vật lâu đời nhất”. vi. history-hub.com.
^ doi:10.1111/j.1525-142X.2011.00499.x
Hoàn thành chú thích này
^ doi:10.1038/303518a0
Hoàn thành chú thích này
^ doi:10.1098/rstb.1996.0024
Hoàn thành chú thích này
^ “Science Direct:Placozoan” (bằng tiếng Anh).
^ Maslov AV, Podkovyrov VN, Grazhdankin DV, Kolesnikov AV (2018). “Upper Vendian in the east, northeast and north of East European Platform: Depositional processes and biotic evolution”. Litosfera. 18 (4): 520–542. doi:10.24930/1681-9004-2018-18-4-520-542.
^ Kolesnikov AV, Liu AG, Danelian T, Grazhdankin DV (2018). “A reassessment of the problematic Ediacaran genus Orbisiana Sokolov 1976”. Precambrian Research. 316: 197–205. Bibcode:2018PreR..316..197K. doi:10.1016/j.precamres.2018.08.011.
^ “Anatomical Information Content in the Ediacaran Fossils and Their Possible Zoological Affinities1”. academic.oup (bằng tiếng Anh).
^ Ben Waggoner 2003, The Ediacaran Biotas in Space and Time. Integrative and Comparative Biology, Volume 43, Issue 1, 1 February 2003, Pages 104–113, https://doi.org/10.1093/icb/43.1.104
^ Budd, Graham E.; Jensen, Sören (2017). “The origin of the animals and a 'Savannah' hypothesis for early bilaterian evolution”. Biological Reviews. 92 (1): 446–473. doi:10.1111/brv.12239. PMID 26588818.
^ “Động vật”.
^ Edgecombe, G. D.; Giribet, G. (15 tháng 1 năm 2019), "Perspectives in Animal Phylogeny and Evolution": A decade later (bằng tiếng Anh), University of Padova Press, ISBN 9788869381409, truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019
^ Aleshin, V. V.; Petrov, N. B. (2002). “Molecular evidence of regression in evolution of metazoa”. Zh Obshch Biol. 63 (3): 195–208. PMID 12070939.
^ Laumer, Christopher E.; Gruber-Vodicka, Harald; Hadfield, Michael G.; Pearse, Vicki B.; Riesgo, Ana; Marioni, John C.; Giribet, Gonzalo (30 tháng 10 năm 2018). “Support for a clade of Placozoa and Cnidaria in genes with minimal compositional bias”. eLife (bằng tiếng Anh). 7. doi:10.7554/elife.36278. ISSN 2050-084X. PMC 6277202. PMID 30373720.
^ Schuchert, Peter (1 tháng 3 năm 1993). “Trichoplax adhaerens (Phylum Placozoa) has Cells that React with Antibodies Against the Neuropeptide RFamide”. Acta Zoologica. 74 (2): 115–117. doi:10.1111/j.1463-6395.1993.tb01227.x.
^ Syed, Tareq; Schierwater, Bernd (1 tháng 6 năm 2002). “The evolution of the placozoa: A new morphological model”. Senckenbergiana Lethaea. 82 (1): 315–324. doi:10.1007/bf03043791. ISSN 0037-2110. S2CID 16870420.
^ Dunn, Casey W.; Hejnol, Andreas; Matus, David Q.; Pang, Kevin; Browne, William E.; Smith, Stephen A.; Seaver, Elaine; Rouse, Greg W.; Obst, Matthias; Edgecombe, Gregory D.; Sørensen, Martin V.; Haddock, Steven H. D.; Schmidt-Rhaesa, Andreas; Okusu, Akiko; Kristensen, Reinhardt Møbjerg; Wheeler, Ward C.; Martindale, Mark Q.; Giribet, Gonzalo (2008). “Broad phylogenomic sampling improves resolution of the animal tree of life”. Nature. 452 (7188): 745–749. Bibcode:2008Natur.452..745D. doi:10.1038/nature06614. ISSN 0028-0836. PMID 18322464. S2CID 4397099.
^ Hejnol, Andreas; Obst, Matthias; Stamatakis, Alexandros; Ott, Michael; Rouse, Greg W.; Edgecombe, Gregory D.; Martinez, Pedro; Baguñà, Jaume; Bailly, Xavier; Jondelius, Ulf; Wiens, Matthias; Müller, Werner E. G.; Seaver, Elaine; Wheeler, Ward C.; Martindale, Mark Q.; Giribet, Gonzalo; Dunn, Casey W. (2009). “Assessing the root of bilaterian animals with scalable phylogenomic methods”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 276 (1677): 4261–4270. doi:10.1098/rspb.2009.0896. ISSN 0962-8452. PMC 2817096. PMID 19759036.
^ Ryan, J. F.; Pang, K.; Schnitzler, C. E.; Nguyen, A.-D.; Moreland, R. T.; Simmons, D. K.; Koch, B. J.; Francis, W. R.; Havlak, P.; Smith, S. A.; Putnam, N. H.; Haddock, S. H. D.; Dunn, C. W.; Wolfsberg, T. G.; Mullikin, J. C.; Martindale, M. Q.; Baxevanis, A. D. (2013). “The Genome of the Ctenophore Mnemiopsis leidyi and Its Implications for Cell Type Evolution”. Science. 342 (6164): 1242592. doi:10.1126/science.1242592. ISSN 0036-8075. PMC 3920664. PMID 24337300.
^ Moroz, Leonid L.; Kocot, Kevin M.; Citarella, Mathew R.; Dosung, Sohn; Norekian, Tigran P.; Povolotskaya, Inna S.; Grigorenko, Anastasia P.; Dailey, Christopher; Berezikov, Eugene; Buckley, Katherine M.; Ptitsyn, Andrey; Reshetov, Denis; Mukherjee, Krishanu; Moroz, Tatiana P.; Bobkova, Yelena; Yu, Fahong; Kapitonov, Vladimir V.; Jurka, Jerzy; Bobkov, Yuri V.; Swore, Joshua J.; Girardo, David O.; Fodor, Alexander; Gusev, Fedor; Sanford, Rachel; Bruders, Rebecca; Kittler, Ellen; Mills, Claudia E.; Rast, Jonathan P.; Derelle, Romain; Solovyev, Victor V.; Kondrashov, Fyodor A.; Swalla, Billie J.; Sweedler, Jonathan V.; Rogaev, Evgeny I.; Halanych, Kenneth M.; Kohn, Andrea B. (2014). “The ctenophore genome and the evolutionary origins of neural systems”. Nature. 510 (7503): 109–114. Bibcode:2014Natur.510..109M. doi:10.1038/nature13400. ISSN 0028-0836. PMC 4337882. PMID 24847885.
^ Chang, E. Sally; Neuhof, Moran; Rubinstein, Nimrod D.; Diamant, Arik; Philippe, Hervé; Huchon, Dorothée; Cartwright, Paulyn (2015). “Genomic insights into the evolutionary origin of Myxozoa within Cnidaria”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 112 (48): 14912–14917. Bibcode:2015PNAS..11214912C. doi:10.1073/pnas.1511468112. ISSN 0027-8424. PMC 4672818. PMID 26627241.
^ Whelan, Nathan V.; Kocot, Kevin M.; Moroz, Leonid L.; Halanych, Kenneth M. (2015). “Error, signal, and the placement of Ctenophora sister to all other animals”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 112 (18): 5773–5778. Bibcode:2015PNAS..112.5773W. doi:10.1073/pnas.1503453112. ISSN 0027-8424. PMC 4426464. PMID 25902535.
^ Torruella, Guifré; de Mendoza, Alex; Grau-Bové, Xavier; Antó, Meritxell; Chaplin, Mark A.; del Campo, Javier; Eme, Laura; Pérez-Cordón, Gregorio; Whipps, Christopher M.; Nichols, Krista M.; Paley, Richard; Roger, Andrew J.; Sitjà-Bobadilla, Ariadna; Donachie, Stuart; Ruiz-Trillo, Iñaki (2015). “Phylogenomics Reveals Convergent Evolution of Lifestyles in Close Relatives of Animals and Fungi”. Current Biology. 25 (18): 2404–2410. doi:10.1016/j.cub.2015.07.053. ISSN 0960-9822. PMID 26365255.
^ Borowiec, Marek L.; Lee, Ernest K.; Chiu, Joanna C.; Plachetzki, David C. (2015). “Extracting phylogenetic signal and accounting for bias in whole-genome data sets supports the Ctenophora as sister to remaining Metazoa”. BMC Genomics. 16 (1): 987. doi:10.1186/s12864-015-2146-4. ISSN 1471-2164. PMC 4657218. PMID 26596625.
^ Shen, Xing-Xing; Hittinger, Chris Todd; Rokas, Antonis (2017). “Contentious relationships in phylogenomic studies can be driven by a handful of genes”. Nature Ecology & Evolution. 1 (5): 126. doi:10.1038/s41559-017-0126. ISSN 2397-334X. PMC 5560076. PMID 28812701.
^ Arcila, Dahiana; Ortí, Guillermo; Vari, Richard; Armbruster, Jonathan W.; Stiassny, Melanie L. J.; Ko, Kyung D.; Sabaj, Mark H.; Lundberg, John; Revell, Liam J.; Betancur-R., Ricardo (2017). “Genome-wide interrogation advances resolution of recalcitrant groups in the tree of life”. Nature Ecology & Evolution. 1 (2): 20. doi:10.1038/s41559-016-0020. ISSN 2397-334X. PMID 28812610. S2CID 16535732.
^ Whelan, Nathan V.; Kocot, Kevin M.; Moroz, Tatiana P.; Mukherjee, Krishanu; Williams, Peter; Paulay, Gustav; Moroz, Leonid L.; Halanych, Kenneth M. (2017). “Ctenophore relationships and their placement as the sister group to all other animals”. Nature Ecology & Evolution. 1 (11): 1737–1746. doi:10.1038/s41559-017-0331-3. ISSN 2397-334X. PMC 5664179. PMID 28993654.
^ Pandey, Akanksha; Braun, Edward L. (2021). “The Roles of Protein Structure, Taxon Sampling, and Model Complexity in Phylogenomics: A Case Study Focused on Early Animal Divergences”. Biophysica. 1 (2): 87–105. doi:10.3390/biophysica1020008. ISSN 2673-4125.
^ Laumer, Christopher E.; Fernández, Rosa; Lemer, Sarah; Combosch, David; Kocot, Kevin M.; Riesgo, Ana; Andrade, Sónia C. S.; Sterrer, Wolfgang; Sørensen, Martin V.; Giribet, Gonzalo (2019). “Revisiting metazoan phylogeny with genomic sampling of all phyla”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 286 (1906): 20190831. doi:10.1098/rspb.2019.0831. ISSN 0962-8452. PMC 6650721. PMID 31288696.
^ Jeon, Yeonsu; Park, Seung Gu; Lee, Nayun; Weber, Jessica A; Kim, Hui-Su; Hwang, Sung-Jin; Woo, Seonock; Kim, Hak-Min; Bhak, Youngjune; Jeon, Sungwon; Lee, Nayoung; Jo, Yejin; Blazyte, Asta; Ryu, Taewoo; Cho, Yun Sung; Kim, Hyunho; Lee, Jung-Hyun; Yim, Hyung-Soon; Bhak, Jong; Yum, Seungshic; Ochman, Howard (2019). “The Draft Genome of an Octocoral, Dendronephthya gigantea”. Genome Biology and Evolution. 11 (3): 949–953. doi:10.1093/gbe/evz043. ISSN 1759-6653. PMC 6447388. PMID 30825304.
^ Kim, Hak-Min; Weber, Jessica A.; Lee, Nayoung; Park, Seung Gu; Cho, Yun Sung; Bhak, Youngjune; Lee, Nayun; Jeon, Yeonsu; Jeon, Sungwon; Luria, Victor; Karger, Amir; Kirschner, Marc W.; Jo, Ye Jin; Woo, Seonock; Shin, Kyoungsoon; Chung, Oksung; Ryu, Jae-Chun; Yim, Hyung-Soon; Lee, Jung-Hyun; Edwards, Jeremy S.; Manica, Andrea; Bhak, Jong; Yum, Seungshic (2019). “The genome of the giant Nomura's jellyfish sheds light on the early evolution of active predation”. BMC Biology. 17 (1): 28. doi:10.1186/s12915-019-0643-7. ISSN 1741-7007. PMC 6441219. PMID 30925871.
^ Erives, Albert; Fritzsch, Bernd (2020). “A Screen for Gene Paralogies Delineating Evolutionary Branching Order of Early Metazoa”. G3: Genes, Genomes, Genetics. 10 (2): 811–826. doi:10.1534/g3.119.400951. ISSN 2160-1836. PMC 7003098. PMID 31879283.
^ “Bilateria”.
^ Knoll, Andrew H.; Carroll, Sean B. (25 tháng 6 năm 1999). “Early Animal Evolution: Emerging Views from Comparative Biology and Geology”. Science. 284 (5423): 2129–2137. doi:10.1126/science.284.5423.2129. PMID 10381872. S2CID 8908451.
^ Balavoine, G.; Adoutte, Andre (2003). “The segmented Urbilateria: A testable scenario”. Integrative and Comparative Biology. 43 (1): 137–147. CiteSeerX 10.1.1.560.8727. doi:10.1093/icb/43.1.137. PMID 21680418. S2CID 80975506.
^ Evans, Scott D.; Hughes, Ian V.; Gehling, James G.; Droser, Mary L. (7 tháng 4 năm 2020). “Discovery of the oldest bilaterian from the Ediacaran of South Australia”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 117 (14): 7845–7850. doi:10.1073/pnas.2001045117. ISSN 0027-8424. PMC 7149385. PMID 32205432.
^ “Oldest Bilateria” (bằng tiếng Anh).
^ Philippe, H.; Brinkmann, H.; Copley, R. R.; Moroz, L. L.; Nakano, H.; Poustka, A. J.; Wallberg, A.; Peterson, K. J.; Telford, M. J. (10 tháng 2 năm 2011). “Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella”. Nature. 470 (7333): 255–258. Bibcode:2011Natur.470..255P. doi:10.1038/nature09676. PMC 4025995. PMID 21307940.
^ Han, Jian; Morris, Simon Conway; Ou, Qian; Shu, Degan; Huang, Hai (2017). “Meiofaunal deuterostomes from the basal Cambrian of Shaanxi (China)”. Nature. 542 (7640): 228–231. doi:10.1038/nature21072.
^ Tassia, Michael G.; Cannon, Johanna T.; Konikoff, Charlotte E.; Shenkar, Noa; Halanych, Kenneth M.; Swalla, Billie J. (ngày 4 tháng 10 năm 2016). “The Global Diversity of Hemichordata”. PLoS ONE. 11 (10): e0162564. doi:10.1371/journal.pone.0162564. PMC 5049775. PMID 27701429.
^ ^a ^b Georg Uschmann (1966). “Grobben, Karl”. Sibenter Band. Grassauer – Hartmann. Neue Deutsche Biographie (bằng tiếng German). Duncker & Humblot. tr. 101.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
^ Wade, Nicholas (30 tháng 1 năm 2017). “This Prehistoric Human Ancestor Was All Mouth”. The New York Times. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2017.
^ Han, Jian; Morris, Simon Conway; Ou, Qiang; Shu, Degan; Huang, Hai (2017). “Meiofaunal deuterostomes from the basal Cambrian of Shaanxi (China)”. Nature. 542 (7640): 228–231. Bibcode:2017Natur.542..228H. doi:10.1038/nature21072. ISSN 0028-0836. PMID 28135722. S2CID 353780.
^ “Deuterostome - Classification, Superphylum, Characteristic”. www.vedantu.com.
^ Bourlat, Sarah J.; Juliusdottir, Thorhildur; Lowe, Christopher J.; Freeman, Robert; Aronowicz, Jochanan; Kirschner, Mark; Lander, Eric S.; Thorndyke, Michael; Nakano, Hiroaki; Kohn, Andrea B.; Heyland, Andreas; Moroz, Leonid L.; Copley, Richard R.; Telford, Maximilian J. (2006). “Deuterostome phylogeny reveals monophyletic chordates and the new phylum Xenoturbellida”. Nature. 444 (7115): 85–88. Bibcode:2006Natur.444...85B. doi:10.1038/nature05241. ISSN 0028-0836. PMID 17051155. S2CID 4366885.
^ Philippe, Hervé; Poustka, Albert J.; Chiodin, Marta; Hoff, Katharina J.; Dessimoz, Christophe; Tomiczek, Bartlomiej; Schiffer, Philipp H.; Müller, Steven; Domman, Daryl; Horn, Matthias; Kuhl, Heiner; Timmermann, Bernd; Satoh, Noriyuki; Hikosaka-Katayama, Tomoe; Nakano, Hiroaki; Rowe, Matthew L.; Elphick, Maurice R.; Thomas-Chollier, Morgane; Hankeln, Thomas; Mertes, Florian; Wallberg, Andreas; Rast, Jonathan P.; Copley, Richard R.; Martinez, Pedro; Telford, Maximilian J. (2019). “Mitigating Anticipated Effects of Systematic Errors Supports Sister-Group Relationship between Xenacoelomorpha and Ambulacraria”. Current Biology. 29 (11): 1818–1826.e6. doi:10.1016/j.cub.2019.04.009. hdl:21.11116/0000-0004-DC4B-1. ISSN 0960-9822. PMID 31104936. S2CID 155104811.
^ Marlétaz, Ferdinand (17 tháng 6 năm 2019). “Zoology: Worming into the Origin of Bilaterians”. Current Biology (bằng tiếng Anh). 29 (12): R577–R579. doi:10.1016/j.cub.2019.05.006. ISSN 0960-9822. PMID 31211978.
^ Tassia, Michael G.; Cannon, Johanna T.; Konikoff, Charlotte E.; Shenkar, Noa; Halanych, Kenneth M.; Swalla, Billie J. (4 tháng 10 năm 2016). “The Global Diversity of Hemichordata”. PLOS ONE. 11 (10): e0162564. Bibcode:2016PLoSO..1162564T. doi:10.1371/journal.pone.0162564. PMC 5049775. PMID 27701429.
^ Kapli, Paschalia; Natsidis, Paschalis; Leite, Daniel J.; Fursman, Maximilian; Jeffrie, Nadia; Rahman, Imran A.; Philippe, Hervé; Copley, Richard R.; Telford, Maximilian J. (19 tháng 3 năm 2021). “Lack of support for Deuterostomia prompts reinterpretation of the first Bilateria”. Science Advances (bằng tiếng Anh). 7 (12): eabe2741. Bibcode:2021SciA....7.2741K. doi:10.1126/sciadv.abe2741. ISSN 2375-2548. PMC 7978419. PMID 33741592.
^ Philippe, Hervé; Poustka, Albert J.; Chiodin, Marta; Hoff, Katharina J.; Dessimoz, Christophe; Tomiczek, Bartlomiej; Schiffer, Philipp H.; Müller, Steven; Domman, Daryl; Horn, Matthias; Kuhl, Heiner (3 tháng 6 năm 2019). “Mitigating Anticipated Effects of Systematic Errors Supports Sister-Group Relationship between Xenacoelomorpha and Ambulacraria”. Current Biology (bằng tiếng Anh). 29 (11): 1818–1826.e6. doi:10.1016/j.cub.2019.04.009. ISSN 0960-9822. PMID 31104936.
^ Robertson, Helen E.; Lapraz, François; Egger, Bernhard; Telford, Maximilian J.; Schiffer, Philipp H. (12 tháng 5 năm 2017). “The mitochondrial genomes of the acoelomorph worms Paratomella rubra, Isodiametra pulchra and Archaphanostoma ylvae”. Scientific Reports (bằng tiếng Anh). 7 (1): 1847. Bibcode:2017NatSR...7.1847R. doi:10.1038/s41598-017-01608-4. ISSN 2045-2322. PMC 5431833. PMID 28500313.
^ Philippe, Hervé; Brinkmann, Henner; Copley, Richard R.; Moroz, Leonid L.; Nakano, Hiroaki; Poustka, Albert J.; Wallberg, Andreas; Peterson, Kevin J.; Telford, Maximilian J. (10 tháng 2 năm 2011). “Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella”. Nature (bằng tiếng Anh). 470 (7333): 255–258. Bibcode:2011Natur.470..255P. doi:10.1038/nature09676. ISSN 0028-0836. PMC 4025995. PMID 21307940.
^ Edgecombe, Gregory D.; Giribet, Gonzalo; Dunn, Casey W.; Hejnol, Andreas; Kristensen, Reinhardt M.; Neves, Ricardo C.; Rouse, Greg W.; Worsaae, Katrine; Sørensen, Martin V. (tháng 6 năm 2011). “Higher-level metazoan relationships: recent progress and remaining questions”. Organisms, Diversity & Evolution. 11 (2): 151–172. doi:10.1007/s13127-011-0044-4. S2CID 32169826.
^ Rouse, Greg W.; Wilson, Nerida G.; Carvajal, Jose I.; Vriejenhoek, Robert C. (4 tháng 2 năm 2016). “New deep-sea species of Xenoturbella and the position of Xenacoelomorpha”. Nature. 530 (2): 94–97. Bibcode:2016Natur.530...94R. doi:10.1038/nature16545. PMID 26842060. S2CID 3870574.
^ Cannon, Johanna Taylor; Vellutini, Bruno Cossermelli; Smith III, Julian; Ronquist, Frederik; Jondelius, Ulf; Hejnol, Andreas (4 tháng 2 năm 2016). “Xenacoelomorpha is the sister group to Nephrozoa”. Nature. 530 (2): 89–93. Bibcode:2016Natur.530...89C. doi:10.1038/nature16520. PMID 26842059. S2CID 205247296.
^ Paschalia Kapli; Maximilian J. Telford (11 tháng 12 năm 2020). “Topology-dependent asymmetry in systematic errors affects phylogenetic placement of Ctenophora and Xenacoelomorpha”. Science Advances. 6 (50): eabc5162. Bibcode:2020SciA....6.5162K. doi:10.1126/sciadv.abc5162. PMC 7732190. PMID 33310849.
^ Tassia, Michael G.; Cannon, Johanna T.; Konikoff, Charlotte E.; Shenkar, Noa; Halanych, Kenneth M.; Swalla, Billie J. (4 tháng 10 năm 2016). “The Global Diversity of Hemichordata”. PLOS ONE. 11 (10): e0162564. Bibcode:2016PLoSO..1162564T. doi:10.1371/journal.pone.0162564. PMC 5049775. PMID 27701429.
^ Halanych, Kenneth M.; Bernt, Matthias; Cannon, Johanna T.; Tassia, Michael G.; Kocot, Kevin M.; Li, Yuanning (1 tháng 1 năm 2019). “Mitogenomics Reveals a Novel Genetic Code in Hemichordata”. Genome Biology and Evolution (bằng tiếng Anh). 11 (1): 29–40. doi:10.1093/gbe/evy254. PMC 6319601. PMID 30476024.
^ Maletz, Jörg (2014). “The classification of the Pterobranchia (Cephalodiscida and Graptolithina)”. Bulletin of Geosciences. 89 (3): 477–540. doi:10.3140/bull.geosci.1465. ISSN 1214-1119.
^ Konikoff, C (2011). “WoRMS - World Register Marine Species:Enteropneusta”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển.
^ ^a ^b Escriva, Hector; Reich, Adrian; Dunn, Casey; Akasaka, Koji; Wessel, Gary (2015). “Phylogenomic Analyses of Echinodermata Support the Sister Groups of Asterozoa and Echinozoa”. PLOS ONE. 10 (3): e0119627. Bibcode:2015PLoSO..1019627R. doi:10.1371/journal.pone.0119627. ISSN 1932-6203. PMC 4368666. PMID 25794146.
^ Telford, M. J.; Lowe, C. J.; Cameron, C. B.; Ortega-Martinez, O.; Aronowicz, J.; Oliveri, P.; Copley, R. R. (2014). “Phylogenomic analysis of echinoderm class relationships supports Asterozoa”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 281 (1786): 20140479. doi:10.1098/rspb.2014.0479. PMC 4046411. PMID 24850925.
^ Putnam, N. H.; Butts, T.; Ferrier, D. E. K.; Furlong, R. F.; Hellsten, U.; Kawashima, T.; Robinson-Rechavi, M.; Shoguchi, E.; Terry, A.; Yu, J. K.; Benito-Gutiérrez, E. L.; Dubchak, I.; Garcia-Fernàndez, J.; Gibson-Brown, J. J.; Grigoriev, I. V.; Horton, A. C.; De Jong, P. J.; Jurka, J.; Kapitonov, V. V.; Kohara, Y.; Kuroki, Y.; Lindquist, E.; Lucas, S.; Osoegawa, K.; Pennacchio, L. A.; Salamov, A. A.; Satou, Y.; Sauka-Spengler, T.; Schmutz, J.; Shin-i, T. (tháng 6 năm 2008). “The amphioxus genome and the evolution of the chordate karyotype”. Nature. 453 (7198): 1064–1071. Bibcode:2008Natur.453.1064P. doi:10.1038/nature06967. PMID 18563158.
^ Ota, K. G.; Kuratani, S. (tháng 9 năm 2007). “Cyclostome embryology and early evolutionary history of vertebrates”. Integrative and Comparative Biology. 47 (3): 329–337. doi:10.1093/icb/icm022. PMID 21672842.
^ Delsuc F, Philippe H, Tsagkogeorga G, Simion P, Tilak MK, Turon X, López-Legentil S, Piette J, Lemaire P, Douzery EJ (tháng 4 năm 2018). “A phylogenomic framework and timescale for comparative studies of tunicates”. BMC Biology. 16 (1): 39. doi:10.1186/s12915-018-0499-2. PMC 5899321. PMID 29653534.
^ Goujet, Daniel F (16 tháng 2 năm 2015), “Placodermi (Armoured Fishes)”, ELS (bằng tiếng Anh), John Wiley & Sons, Ltd, tr. 1–7, doi:10.1002/9780470015902.a0001533.pub2, ISBN 9780470015902
^ Han, Jian; Morris, Simon Conway; Ou, Qiang; Shu, Degan; Huang, Hai (2017). “Meiofaunal deuterostomes from the basal Cambrian of Shaanxi (China)”. Nature. 542 (7640): 228–231. Bibcode:2017Natur.542..228H. doi:10.1038/nature21072. ISSN 0028-0836. PMID 28135722. S2CID 353780.
^ Liu, Yunhuan; Zhang, Huaqiao; Xiao, Shuhai; Shao, Tiequan; Duan, Baichuan (6 tháng 9 năm 2020). “An early Cambrian ecdysozoan with a terminal mouth but no anus” (bằng tiếng Anh): 2020.09.04.283960. doi:10.1101/2020.09.04.283960. Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp)
^ Hejnol, A.; Martindale, M. Q. (2009). “The mouth, the anus, and the blastopore - open questions about questionable openings”. Trong M. J. Telford; D. T. J. Littlewood (biên tập). Animal Evolution — Genomes, Fossils, and Trees. tr. 33–40.
^ Martín-Durán, José M.; Passamaneck, Yale J.; Martindale, Mark Q.; Hejnol, Andreas (2016). “The developmental basis for the recurrent evolution of deuterostomy and protostomy”. Nature Ecology & Evolution. 1 (1): 0005. doi:10.1038/s41559-016-0005. PMID 28812551. S2CID 90795.
^ Telford, Maximilian J.; Bourlat, Sarah J.; Economou, Andrew; Papillon, Daniel; Rota-Stabelli, Omar (2008). “The evolution of the Ecdysozoa”. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 363 (1496): 1529–1537. doi:10.1098/rstb.2007.2243. ISSN 0962-8436. PMC 2614232. PMID 18192181.
^ Aguinaldo, A. M. A.; J. M. Turbeville; L. S. Linford; M. C. Rivera; J. R. Garey; R. A. Raff; J. A. Lake (29 tháng 5 năm 1997). “Evidence for a clade of nematodes, arthropods, and other moulting animals”. Nature. 387 (6632): 489–493. Bibcode:1997Natur.387R.489A. doi:10.1038/387489a0. PMID 9168109. S2CID 4334033.
^ Nielsen, Claus (1995). Animal Evolution: Interrelationships of the Living Phyla. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-850682-9.
^ Dunn, C. W.; Hejnol, A.; Matus, D.Q.; và đồng nghiệp (10 tháng 4 năm 2008). “Broad phylogenomic sampling improves resolution of the animal tree of life”. Nature. 452 (7188): 745–749. Bibcode:2008Natur.452..745D. doi:10.1038/nature06614. PMID 18322464. S2CID 4397099.
^ Blair, J. E.; Kazuho Ikeo; Takashi Gojobori; S. Blair Hedges (8 tháng 4 năm 2002). “The evolutionary position of nematodes”. BMC Evolutionary Biology. 2: 7. doi:10.1186/1471-2148-2-7. PMC 102755. PMID 11985779.
^ Wägele, J. W.; T. Erikson; P. Lockhart; B. Misof (tháng 12 năm 1999). “The Ecdysozoa: Artifact or monophylum?”. Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research. 37 (4): 211–223. doi:10.1111/j.1439-0469.1999.tb00985.x.
^ Wills, M. A. (1 tháng 4 năm 1998). “Cambrian and Recent Disparity: the Picture from Priapulids”. Paleobiology. 24 (2): 155–286. doi:10.1666/0094-8373(1998)024[0177:CARDTP]2.3.CO;2 (không hoạt động 31 October 2021). JSTOR 2401237.Quản lý CS1: DOI không hoạt động tính đến tháng 10 2021 (liên kết)
^ Smith, Martin R. (2015). “A palaeoscolecid worm from the Burgess Shale”. Palaeontology. 58 (6): 973–979. doi:10.1111/pala.12210.
^ Smith, Martin R. (2015). “Lagerstatten”. Data from: A palaeoscolecid worm from the Burgess Shale. Dryad Digital Repository. Dryad. doi:10.5061/dryad.cf493. hdl:10255/dryad.92916.
^ Ortega-Hernández, Javier; Janssen, Ralf; Budd, Graham E. (1 tháng 5 năm 2017). “Origin and evolution of the panarthropod head – A palaeobiological and developmental perspective”. Arthropod Structure & Development. Evolution of Segmentation (bằng tiếng Anh). 46 (3): 354–379. doi:10.1016/j.asd.2016.10.011. ISSN 1467-8039.
^ Giribet, Gonzalo; Edgecombe, Gregory D. (17 tháng 6 năm 2019). “The Phylogeny and Evolutionary History of Arthropods”. Current Biology (bằng tiếng Anh). 29 (12): R592–R602. doi:10.1016/j.cub.2019.04.057. ISSN 0960-9822. PMID 31211983.
^ Chipman, Ariel D.; Edgecombe, Gregory D. (9 tháng 10 năm 2019). “Developing an integrated understanding of the evolution of arthropod segmentation using fossils and evo-devo”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 286 (1912): 20191881. doi:10.1098/rspb.2019.1881. ISSN 0962-8452. PMC 6790758. PMID 31575373.
^ Edgecombe, Gregory D. (2 tháng 11 năm 2020). “Arthropod origins: Integrating paleontological and molecular evidence”. Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics. 51 (1): 1–25. doi:10.1146/annurev-ecolsys-011720-124437. ISSN 1543-592X.^{[liên kết hỏng]}
^ Dunn, C. W.; Hejnol, A.; Matus, D. Q.; Pang, K.; Browne, W. E.; Smith, S. A.; Seaver, E.; Rouse, G. W.; Obst, M.; Edgecombe, G. D.; Sørensen, M. V.; Haddock, S. H. D.; Schmidt-Rhaesa, A.; Okusu, A.; Kristensen, R. M. B.; Wheeler, W. C.; Martindale, M. Q.; Giribet, G. (10 tháng 4 năm 2008). “Broad phylogenomic sampling improves resolution of the animal tree of life”. Nature. 452 (7188): 745–749. Bibcode:2008Natur.452..745D. doi:10.1038/nature06614. PMID 18322464. S2CID 4397099.
^ Aguinaldo, Anna Marie A.; Turbeville, James M.; Linford, Lawrence S.; Rivera, Maria C.; Garey, James R.; Raff, Rudolf A.; Lake, James A. (1997). “Evidence for a clade of nematodes, arthropods and other moulting animals”. Nature (bằng tiếng Anh). 387 (6632): 489–493. doi:10.1038/387489a0. ISSN 1476-4687.
^ Adoutte, André; Balavoine, Guillaume; Lartillot, Nicolas; Lespinet, Olivier; Prud'homme, Benjamin; de Rosa, Renaud (25 tháng 4 năm 2000). “The new animal phylogeny: Reliability and implications”. Proceedings of the National Academy of Sciences (bằng tiếng Anh). 97 (9): 4453–4456. doi:10.1073/pnas.97.9.4453. ISSN 0027-8424. PMC 34321. PMID 10781043.
^ Seaver, Elaine C.; Kaneshige, Lori M. (1 tháng 1 năm 2006). “Expression of 'segmentation' genes during larval and juvenile development in the polychaetes Capitella sp. I and H. elegans”. Developmental Biology (bằng tiếng Anh). 289 (1): 179–194. doi:10.1016/j.ydbio.2005.10.025. ISSN 0012-1606.
^ Ruppert, E. E.; Fox, R. S.; Barnes, R. D. (2004). Invertebrate Zoology: A Functional Evolutionary Approach (ấn bản 7). Belmont: Thomson-Brooks / Cole. tr. 505. ISBN 978-0-03-025982-1. Because they resemble worms with legs ... Superficially they resemble caterpillars, but have also been compared with slugs
^ Holm, E.; Dippenaar-Schoeman, A. (2010). The Arthropods of Southern Africa. ISBN 978-0-7993-4689-3.^{[cần số trang]}
^ Prothero, D. R.; Buell, C. D. (2007). Evolution: What the Fossils Say and Why It Matters. New York: Columbia University Press. tr. 193. ISBN 978-0-231-13962-5.
^ Edgecombe, Gregory D.; Giribet, Gonzalo; Dunn, Casey W.; Hejnol, Andreas; Kristensen, Reinhardt M.; Neves, Ricardo C.; Rouse, Greg W.; Worsaae, Katrine; Sørensen, Martin V. (tháng 6 năm 2011). “Higher-level metazoan relationships: recent progress and remaining questions”. Organisms, Diversity & Evolution. 11 (2): 151–172. doi:10.1007/s13127-011-0044-4. S2CID 32169826.
^ Fröbius, Andreas C.; Funch, Peter (4 tháng 4 năm 2017). “Rotiferan Hox genes give new insights into the evolution of metazoan bodyplans”. Nature Communications. 8 (1): 9. Bibcode:2017NatCo...8....9F. doi:10.1038/s41467-017-00020-w. PMC 5431905. PMID 28377584.
^ Smith, Martin R.; Ortega-Hernández, Javier (2014). “Hallucigenia's onychophoran-like claws and the case for Tactopoda” (PDF). Nature. 514 (7522): 363–366. Bibcode:2014Natur.514..363S. doi:10.1038/nature13576. PMID 25132546. S2CID 205239797.
^ “Palaeos Metazoa: Ecdysozoa”. palaeos.com. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2017.
^ Yamasaki, Hiroshi; Fujimoto, Shinta; Miyazaki, Katsumi (tháng 6 năm 2015). “Phylogenetic position of Loricifera inferred from nearly complete 18S and 28S rRNA gene sequences”. Zoological Letters. 1: 18. doi:10.1186/s40851-015-0017-0. PMC 4657359. PMID 26605063.
^ Nielsen, C. (2002). Animal Evolution: Interrelationships of the Living Phyla (ấn bản 2). Oxford University Press. ISBN 0-19-850682-1.
^ Giribet, G. (tháng 4 năm 2008). “Assembling the lophotrochozoan (=spiralian) tree of life”. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 363 (1496): 1513–22. doi:10.1098/rstb.2007.2241. PMC 2614230. PMID 18192183.
^ Edgecombe, Gregory D.; Giribet, Gonzalo; Dunn, Casey W.; Hejnol, Andreas; Kristensen, Reinhardt M.; Neves, Ricardo C.; Rouse, Greg W.; Worsaae, Katrine; Sørensen, Martin V. (tháng 6 năm 2011). “Higher-level metazoan relationships: recent progress and remaining questions”. Organisms, Diversity & Evolution. 11 (2): 151–172. doi:10.1007/s13127-011-0044-4.
^ Fröbius, Andreas C.; Funch, Peter (ngày 4 tháng 4 năm 2017). “Rotiferan Hox genes give new insights into the evolution of metazoan bodyplans”. Nature Communications. 8 (1). doi:10.1038/s41467-017-00020-w.
^ Smith, Martin R.; Ortega-Hernández, Javier (2014). “Hallucigenia's onychophoran-like claws and the case for Tactopoda”. Nature. 514 (7522): 363–366. doi:10.1038/nature13576.
^ “Palaeos Metazoa: Ecdysozoa”. palaeos.com. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2017.
^ Yamasaki, Hiroshi; Fujimoto, Shinta; Miyazaki, Katsumi (tháng 6 năm 2015). “Phylogenetic position of Loricifera inferred from nearly complete 18S and 28S rRNA gene sequences”. Zoological Letters. 1: 18. doi:10.1186/s40851-015-0017-0.
^ Nielsen, C. (2002). Animal Evolution: Interrelationships of the Living Phyla (ấn bản 2). Oxford University Press. ISBN 0-19-850682-1.
^ “Bilateria”. Tree of Life Web Project. 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2014.
^ Peterson, Kevin J.; Cotton, James A.; Gehling, James G.; Pisani, Davide (ngày 27 tháng 4 năm 2008). “The Ediacaran emergence of bilaterians: congruence between the genetic and the geological fossil records”. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences. 363 (1496): 1435–1443. doi:10.1098/rstb.2007.2233. PMC 2614224. PMID 18192191.
^ Torres-Martínez, M.A., Sour-Tovar, F. (2016). “Braquiópodos discínidos (Lingulida, Discinoidea) de la Formación Ixtaltepec, Carbonífero del área de Santiago Ixtaltepec, Oaxaca”. Boletín de la Sociedad Geológica Mexicana. 68 (2): 313–321. doi:10.18268/BSGM2016v68n2a9.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ Milsom etc: 3-part taxonomy & (2009).
^ Williams etc: Suprafamilial Classif & (2000), tr. xxxix-xlv, Preface.
^ Mark V. H. Wilson & Michael W. Caldwell (ngày 4 tháng 2 năm 1993). “New Silurian and Devonian fork-tailed 'thelodonts' are jawless vertebrates with stomachs and deep bodies”. nature. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2007.
^ “Thảo luận cây sự sống Gnathostomata”.
^ “Integrated Taxonomic Information System - Report.Agnatha”.
^ Smith, Margaret M, and Heemstra, P. (eds.) 2003. Smith's sea fishes. South African Institute for Aquatic Biodiversity, Grahamstown. Struik publishers, Cape Town, 2003. ISBN 1 86872 890 0
^ ^a ^b H. E. Boynton, T. D. Ford (1995). “Ediacaran Fossils from the Precambrian (Charnian Supergroup) of Charnwood Forest, Leicestershire, England”. Mercian Geologist. 4 (19): 165–182.
^ H. E. Boynton, T. D. Ford (1979). “Pseudovendia charnwoodensis — A new Precambrian arthropod from Charnwood Forest, Leicestershire”. Mercian Geologist. 7: 175–177.
^ Liu, A. G.; McIlroy, D.; Antcliffe, J. B.; Brasier, M. D. (2010). “Effaced preservation in the Ediacara biota and its implications for the early macrofossil record”. Palaeontology. 54 (3): 607–630. doi:10.1111/j.1475-4983.2010.01024.x.
^ “Ivesheadiomorpha Ediacara” (bằng tiếng Anh).
^ “Leicester's fossil celebrity: Charnia and the evolution of early life” (PDF). University of Leicester. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2016.
^ Pérez-Pinedo, Daniel; McKean, Christopher; Taylor, Rod; Nicholls, Robert; McIlroy, Duncan (2022). “Charniodiscus and Arborea Are Separate Genera Within the Arboreomorpha: Using the Holotype of C. concentricus to Resolve a Taphonomic/Taxonomic Tangle”. Frontiers in Earth Science. 9: 1393. Bibcode:2022FrEaS...9.1393P. doi:10.3389/feart.2021.785929. ISSN 2296-6463.
^ Boynton, H. E. (2001). “A Very Large Bradgatia Fossil”. Mercian Geologist. 15: 130–131.
^ Matthew E. Clapham; Guy M. Narbonne; Gehling, James G. (2003). “Paleoecology of the Oldest Known Animal Communities: Ediacaran Assemblages at Mistaken Point, Newfoundland” (PDF). Paleobiology. 29 (4): 527–544. doi:10.1666/0094-8373(2003)029<0527:POTOKA>2.0.CO;2. S2CID 45514650. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 14 tháng 12 năm 2005.
^ ^a ^b Wilby, P. R.; Carney, J. N.; Howe, M. P. A. (2011). “A rich Ediacaran assemblage from eastern Avalonia: Evidence of early widespread diversity in the deep ocean” (PDF). Geology. 39 (7): 655–658. doi:10.1130/G31890.1.
^ ^a ^b Hofmann, H. J.; O'Brien, S. J.; King, A. F. (2008). “Ediacaran biota on Bonavista Peninsula, Newfoundland, Canada”. Journal of Paleontology. 82 (1): 1–36. doi:10.1666/06-087.1. ISSN 0022-3360.
^ Bamforth, Emily L.; Narbonne, Guy M.; Anderson, Michael M. (2008), “Growth and Ecology of a Multi-branched Ediacaran Rangeomorph from the Mistaken Point Assemblage, Newfoundland”, Journal of Paleontology, 82 (4): 763–777, doi:10.1666/07-112.1, S2CID 128922154
^ G. W. Rouse; S. K. Goffredi & R. C. Vrijenhoek (2004). “Osedax: Bone-Eating Marine Worms with Dwarf Males”. Science. 305 (5684): 668–671. Bibcode:2004Sci...305..668R. doi:10.1126/science.1098650. PMID 15286372. S2CID 34883310.
^ Southward, Eve C.; Schulze, Anja; Gardiner, Stephen L. (2005). “Pogonophora (Annelida): form and function”. Hydrobiologia (bằng tiếng Anh). 535–536 (1): 227–251. doi:10.1007/s10750-004-4401-6. ISSN 0018-8158. S2CID 2057727.
^ Kubota, Norihiro; Kanemori, Masaaki; Sasayama, Yuichi; Aida, Masato; Fukumori, Yoshihiro (2007). “Identification of Endosymbionts in Oligobrachia mashikoi (Siboglinidae, Annelida)”. Microbes and Environments (bằng tiếng Anh). 22 (2): 136–144. doi:10.1264/jsme2.22.136. ISSN 1342-6311. S2CID 84629870.
^ “Introduction to the Pogonophora”.
^ Rodrigues, Clara F.; Hilário, Ana; Cunha, Marina R.; Weightman, Andrew J.; Webster, Gordon (1 tháng 6 năm 2011). “Microbial diversity in Frenulata (Siboglinidae, Polychaeta) species from mud volcanoes in the Gulf of Cadiz (NE Atlantic)”. Antonie van Leeuwenhoek (bằng tiếng Anh). 100 (1): 83–98. doi:10.1007/s10482-011-9567-0. ISSN 1572-9699. PMID 21359663. S2CID 10224623.
^ Meunier, Cédric; Andersen, Ann C.; Bruneaux, Matthieu; Le Guen, Dominique; Terrier, Peran; Leize-Wagner, Emmanuelle; Zal, Franck (1 tháng 1 năm 2010). “Structural characterization of hemoglobins from Monilifera and Frenulata tubeworms (Siboglinids): First discovery of giant hexagonal-bilayer hemoglobin in the former "Pogonophora" group”. Comparative Biochemistry and Physiology Part A: Molecular & Integrative Physiology (bằng tiếng Anh). 155 (1): 41–48. doi:10.1016/j.cbpa.2009.09.010. ISSN 1095-6433. PMID 19770067.
^ Sharmishtha Dattagupta, Lara L. Miles, Matthew S. Barnabei, Charles R. Fisher (2006). “The hydrocarbon seep tubeworm Lamellibrachia luymesi primarily eliminates sulfate and hydrogen ions across its roots to conserve energy and ensure sulfide supply”. Journal of Experimental Biology. 209: 3795–3805. doi:10.1242/jeb.02413.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ ^a ^b ^c ^d ^e Rouse, G. W. (2001). “A cladistic analysis of Siboglinidae Caullery, 1914 (Polychaeta, Annelida): formerly the phyla Pogonophora and Vestimentifera”. Zoological Journal of the Linnean Society. 132 (1): 55–80. doi:10.1006/zjls.2000.0263.
^ Schulze, Anja (2003). “Phylogeny of Vestimentifera (Siboglinidae, Annelida) inferred from morphology”. Zoologica Scripta (bằng tiếng Anh). 32 (4): 321–342. doi:10.1046/j.1463-6409.2003.00119.x. ISSN 0300-3256. S2CID 84679292.
^ Glover, A. G.; Kallstrom, B.; Smith, C. R.; Dahlgren, T. G. (2005). “World-wide whale worms? A new species of Osedax from the shallow north Atlantic”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 272 (1581): 2587–2592. doi:10.1098/rspb.2005.3275. PMC 1559975. PMID 16321780.
^ Vrijenhoek, R. C.; Johnson, S. B.; Rouse, G. W. (2009). “A remarkable diversity of bone-eating worms (Osedax; Siboglinidae; Annelida)”. BMC Biology. 7: 74. doi:10.1186/1741-7007-7-74. PMC 2780999. PMID 19903327.
^ “Beard worm | Classification & Facts | Britannica”. www.britannica.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2023.
^ Kojima, S.; Hashimoto, T.; Hasegawa, M.; Murata, S.; Ohta, S.; Seki, H.; Okada, N. (tháng 7 năm 1993). “Close phylogenetic relationship between vestimentifera (tube worms) and annelida revealed by the amino acid sequence of elongation factor-lα”. Journal of Molecular Evolution. 37 (1): 66–70. Bibcode:1993JMolE..37...66K. doi:10.1007/BF00170463. PMID 8360920. S2CID 23391565.
^ Hilário, Ana; Capa, María; Dahlgren, Thomas G.; Halanych, Kenneth M.; Little, Crispin T. S.; Thornhill, Daniel J.; Verna, Caroline; Glover, Adrian G. (2011). Laudet, Vincent (biên tập). “New Perspectives on the Ecology and Evolution of Siboglinid Tubeworms”. PLOS ONE. 6 (2): e16309. Bibcode:2011PLoSO...616309H. doi:10.1371/journal.pone.0016309. PMC 3038861. PMID 21339826.
^ G. W. Rouse; S. K. Goffredi; R. C. Vrijenhoek (2004). “Osedax: Bone-Eating Marine Worms with Dwarf Males”. Science. 305 (5684): 668–671. Bibcode:2004Sci...305..668R. doi:10.1126/science.1098650. PMID 15286372.
^ WoRMS, Genus Osedax
^ Rouse, Greg W.; Goffredi, Shana K.; Johnson, Shannon B.; Vrijenhoek, Robert C. (5 tháng 2 năm 2018). “An inordinate fondness for Osedax (Siboglinidae: Annelida): Fourteen new species of bone worms from California”. Zootaxa. 4377 (4): 451–489. doi:10.11646/zootaxa.4377.4.1. PMID 29690036. S2CID 13854107.
^ Fujiwara, Yoshihiro; Jimi, Naoto; Sumida, Paulo Y. G.; Kawato, Masaru; Kitazato, Hiroshi (1 tháng 8 năm 2019). “New species of bone-eating worm Osedax from the abyssal South Atlantic Ocean (Annelida, Siboglinidae)”. ZooKeys (814): 53–69. doi:10.3897/zookeys.814.28869. PMC 6333729. PMID 30651712.
^ Fujikura, Fujiwara & Kawato. ZOOLOGICAL SCIENCE 23: 733–740 (2006)
^ Hilário, A.; Cunha, M. R. (2008). “On some frenulate species (Annelida: Polychaeta: Siboglinidae) from mud volcanoes in the Gulf of Cadiz (NE Atlantic)”. Scientia Marina. 72 (2): 361–371. doi:10.3989/scimar.2008.72n2361.
^ Southward, E. C.; Schulze, A.; Tunnicliffe, V. (2002). “Vestimentiferans (Pogonophora) in the Pacific and Indian Oceans: a new genus from Lihir Island (Papua New Guinea) and the Java Trench, with the first report of Arcovestia ivanovi from the North Fiji Basin”. Journal of Natural History. 36 (10): 1179–1197. doi:10.1080/00222930110040402. S2CID 86076917.
^ Smirnov, R. V. (2000). “A redescription of Spirobrachia leospira Gureeva (Pogonophora), with the erection of a new genus and a revision of the Spirobrachiidae”. Ophelia. 53 (2): 151–158. doi:10.1080/00785236.2000.10409445. S2CID 85319259.
^ Rouse, G.W. (2004). “Osedax rubiplumus Rouse, Goffredi & Vrijenhoek, 2004”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển.
^ Brusca, R. C. & Brusca, G. J., 2005. Invertebrados, 2ª edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XXVI+1005 pp. ISBN 0-87893-097-3. Tên do Brusca, R. C. & Brusca, G. J., 2005
^ Leles, Daniela; Gardner, Scott L.; Reinhard, Karl; Iñiguez, Alena; Araujo, Adauto (20 tháng 2 năm 2012). “Are Ascaris lumbricoides and Ascaris suum a single species?”. Parasites & Vectors. 5: 42. doi:10.1186/1756-3305-5-42. ISSN 1756-3305. PMC 3293767. PMID 22348306.
^ “Ascariasis, Epidemiology & Risk Factors”. U.S. Centers for Disease Control and Prevention. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2016.
^ Harhay, Michael O; Horton, John; Olliaro, Piero L (2010). “Epidemiology and control of human gastrointestinal parasites in children”. Expert Review of Anti-infective Therapy. 8 (2): 219–34. doi:10.1586/eri.09.119. PMC 2851163. PMID 20109051.
^ “eMedicine - Ascaris Lumbricoides: Article by Aaron Laskey”. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2008.
^ Gaston, Kevin J.; Spicer, John I. (ngày 22 tháng 4 năm 2013). Biodiversity: An Introduction (bằng tiếng Anh). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-118-68491-7.
^ “What is biodiversity?” (PDF). United Nations Environment Programme, World Conservation Monitoring Centre.
^ không phân hạng được ký hiệu là (kph)
^ Freeman, Scott, Lizabeth Allison, Michael Black, Greg Podgorski, and Kim Quillin. Biological Sciences. 5th ed. Glenview, Il: Pearson, 2014. 638. Print.
^ Encyclopedia of Life, truy cập ngày 24 tháng 7 năm 2015
^ Yochelson, Ellis L. (1977). “Agmata, a Proposed Extinct Phylum of Early Cambrian Age”. Journal of Paleontology. 51 (3): 437–454. JSTOR 1303675.
^ Yochelson, Ellis L.; Kisselev, Gennadii N. (2003). “Early Cambrian Salterella and Volborthella (Phylum Agmata) re‐evaluated”. Lethaia. 36 (1): 8–20. doi:10.1080/00241160310001254.
^ Peel, John S. (2016). “Anatase and Hadimopanella selection by Salterella from the Kap Troedsson formation (Cambrian Series 2) of North Greenland”. GFF. 139 (1): 70–74. doi:10.1080/11035897.2016.1227365. S2CID 132731070.
^ “Fossiilid.info-Agmata”. doi:10.1144/SP448.7.
^ Zhang, Zhi-Qiang (30 tháng 8 năm 2013). “Animal biodiversity: An update of classification and diversity in 2013. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)”. Zootaxa. 3703 (1): 5. doi:10.11646/zootaxa.3703.1.3. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2022.
^ Peter K. L. Ng, Danièle Guinot & Peter J. F. Davie (2008). “Systema Brachyurorum: Part I. An annotated checklist of extant Brachyuran crabs of the world” (PDF). Raffles Bulletin of Zoology. 17: 1–286. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2011. Truy cập ngày 5 tháng 12 năm 2011.
^ WoRMS (2019). “Mictyris Latreille, 1806”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển.
^ Peter J. F. Davie, Hsi-Te Shih & Benny K. K. Chan (2010). “A new species of Mictyris (Decapoda, Brachyura, Mictyridae) from the Ryukyu Islands, Japan”. Studies on Brachyura: a Homage to Danièle Guinot (PDF). tr. 83–105. doi:10.1163/ej.9789004170865.i-366.61. ISBN 9789047424178.
^ “World Register of Marine Species”.
^ Bone Q, Kapp H, Pierrot-Bults AC biên tập (1991). The Biology of Chaetognaths. London: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-857715-7.
^ “Caron2010 Cambroernida”.
^ Haeckel, E. (1874). Anthropogenie oder Entwicklungsgeschichte des Menschen. Leipzig: Engelmann.
^ Mills, C.E. (tháng 5 năm 2007). “Phylum Ctenophora: list of all valid scientific names”. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2009.
^ “Integrated Taxonomic Information System - Report: Dicyemida, Köllicker, 1882” (bằng tiếng Anh).
^ Tsai-Ming Lu; Miyuki Kanda; Noriyuki Satoh; Hidetaka Furuya (tháng 5 năm 2017). “The phylogenetic position of dicyemid mesozoans offers insights into spiralian evolution”. Zoological Letters. 3 (1). doi:10.1186/s40851-017-0068-5. PMC 5447306. PMID 28560048.
^ Kobayashi, M; Furuya, H; Wada, H (2009). “Molecular markers comparing the extremely simple body plan of dicyemids to that of lophotrochozoans: insight from the expression patterns of Hox, Otx, and brachyury”. Evol Dev. 11 (5): 582–589. doi:10.1111/j.1525-142x.2009.00364.x. PMID 19754714.
^ Suzuki, TG; Ogino, K; Tsuneki, K; Furuya, H (2010). “Phylogenetic analysis of dicyemid mesozoans (phylum Dicyemida) from innexin amino acid sequences: dicyemids are not related to Platyhelminthes”. J Parasitol. 96 (3): 614–625. doi:10.1645/ge-2305.1. PMID 20557208.
^ “Animal Diversity Web - Echinodermata”. University of Michigan Museum of Zoology. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2012.
^ Ruppert, E.E.; Fox, R.S. & Barnes, R.D. (2004). “Kamptozoa and Cycliophora”. Invertebrate Zoology (ấn bản 7). Brooks/Cole. tr. 808–812. ISBN 0-03-025982-7.
^ “ITIS Standard Report Page: Entoprocta”. Integrated Taxonomic Information System. 2006. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2009.
^ Zhang, Z.-Q. (2011). “Animal biodiversity: An introduction to higher-level classification and taxonomic richness” (PDF). Zootaxa. 3148: 7–12.
^ Golombek, A.; Tobergte, S.; Struck, T.H. (tháng 5 năm 2015). “Elucidating the phylogenetic position of Gnathostomulida and first mitochondrial genomes of Gnathostomulida, Gastrotricha and Polycladida (Platyhelminthes)”. Mol Phylogenet Evol. 86: 49–63. doi:10.1016/j.ympev.2015.02.013. PMID 25796325.
^ Zhang, Z.-Q. (2011). “Animal biodiversity: An introduction to higher-level classification and taxonomic richness” (PDF). Zootaxa. 3148: 7–12. doi:10.11646/zootaxa.3148.1.3.
^ “AnimalDiversity: Kinorhyncha”. animaldiversity.org (bằng tiếng Anh).
^ Kristensen, R.M. (tháng 7 năm 2002). “An Introduction to Loricifera, Cycliophora, and Micrognathozoa”. Integr Comp Biol. 42 (3): 641–51. doi:10.1093/icb/42.3.641. PMID 21708760.
^ Gordon, Dennis P. (2009). “Towards a management hierarchy (classification) for the Catalogue of Life”. Trong Bisby, F.A.; Roskov, Y.R.; Orrell, T.M.; Nicolson, D.; và đồng nghiệp (biên tập). Species 2000 & ITIS Catalogue of Life (Draft discussion document). 2009 Annual Checklist. Reading, UK: Species 2000. Bản gốc (CD-ROM) lưu trữ ngày 8 tháng 8 năm 2009.
^ de Smet, W.H. (2002). “A new record of Limnognathia maerski [Kristensen & Funch, 2000] (Micrognathozoa) from the subantarctic Crozet Islands, with redescription of the trophi”. Journal of Zoology. 258: 381–393. doi:10.1017/S095283690200153X.
^ Chapman, A.D. (2009). Numbers of Living Species in Australia and the World, 2nd edition. Australian Biological Resources Study, Canberra. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2010. ISBN 978-0-642-56860-1 (printed); ISBN 978-0-642-56861-8 (online).
^ Lambshead PJD (1993). “Recent developments in marine benthic biodiversity research”. Oceanis. 19 (6): 5–24.
^ Chitwood BG (1999). “The English word "Nema" Revised”. Systematic Zoology in Nematology Newsletter. 4 (45): 1619. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 11 năm 2012. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2013.
^ Gordioidea (TSN 699878) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
^ Paragordius tricuspidatus (TSN 699943) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
^ “About 900 species of nemerteans have been described” (bằng tiếng Anh).
^ Piper, Ross (2007). “Velvet Worms”. Extraordinary Animals: An Encyclopedia of Curious and Unusual Animals. Greenwood Press. tr. 109–11. ISBN 978-0-313-33922-6.
^ Garwood, Russell J.; Edgecombe, Gregory D.; Charbonnier, Sylvain; Chabard, Dominique; Sotty, Daniel; Giribet, Gonzalo (2016). “Carboniferous Onychophora from Montceau-les-Mines, France, and onychophoran terrestrialization”. Invertebrate Biology. 135 (3): 179–190. doi:10.1111/ivb.12130. ISSN 1077-8306.
^ K. G. Grell: "Trichoplax adhaerens, F. E. Schulze und die Entstehung der Metazoen", Naturwissenschaftliche Rundschau, 24 (1971), p. 160.
^ “Placozoans: There are 3 species of Placozoans, in 3 genera and 1 family”. eol.org (bằng tiếng Anh).
^ “GBIF flatworms” (bằng tiếng Anh).
^ “GBIF Horseshoe worms”. GBIF.org (bằng tiếng Anh).
^ Bergquist PR (2001). “Porifera (Sponges)”. Encyclopedia of Life Sciences. John Wiley & Sons, Ltd. doi:10.1038/npg.els.0001582. ISBN 978-0-470-01617-6.
^ Ruppert EE, Fox RS, Barnes RD (2004). Invertebrate Zoology (ấn bản 7). Brooks / COLE Publishing. ISBN 978-0-03-025982-1.
^ Théel, Hjalmar (1905–1906). “Northern and Arctic Invertebrates in the Collection of the Swedish State Museum (Riksmuseum). II. Priapulids, Echiurids etc”. Kungl. Svenska Vetenskapsakademiens Handlingar. 40 (4): 8–13.
^ Dunn, C. W.; Hejnol, A.; Matus, D. Q.; Pang, K.; Browne, W. E.; Smith, S. A.; Seaver, E.; Rouse, G. W.; Obst, M. (2008). “Broad Phylogenomic Sampling Improves Resolution of the Animal Tree of Life”. Nature. 452 (7188): 745–749. doi:10.1038/nature06614. PMID 18322464.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ Giere, Olav (tháng 11 năm 2008). Meiobenthology: The Microscopic Motile Fauna of Aquatic Sediments. ISBN 9783540686613.
^ Giribet, Gonzalo; Edgecombe, Gregory D. (3 tháng 3 năm 2020). The Invertebrate Tree of Life. ISBN 9780691170251.
^ 2019 Annual Checklist : Browse taxonomic classification phylum: Cephalorhyncha, class: Priapulida
^ Martín-Durán, José M. & Hejnol, Andreas (2015). “The study of Priapulus caudatus reveals conserved molecular patterning underlying different gut morphogenesis in the Ecdysozoa”. BMC Biology. 13: 29. doi:10.1186/s12915-015-0139-z. PMC 4434581. PMID 25895830.
^ Burgess, Dany. “The cactus worm is on point and looking sharp”. Department of Ecology State of Washington.
^ “Priapulus caudatus Lamarck, 1816 Cactus worm”. SeaLifeBase. Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2022.
^ Hegna TA, Legg DA, Møller OS, Van Roy P, Lerosey-Aubril R (2013), “The correct authorship of the taxon name 'Arthropoda'” (PDF), Arthropod Systematics & Phylogeny, 71 (2): 71–74
^ “Những sinh vật trên Trái Đất hiện còn chính xác là bao nhiêu không có ai có thể biết nói rõ được. Các nhà khoa học cũng chưa thể điều tra hết mọi ngóc nghách. Nhưng theo dự tính của một số nhà khoa học, số sinh vật trên Trái Đất hiện nay còn khoảng hơn 10 triệu loài (một số người khác lại cho rằng còn khoảng 37 triệu loài)”.
^ “Tuổi trẻ:Trái đất có gần 8,8 triệu loài”. Truy cập ngày 24 tháng 8 năm 2011.
^ “Báo Gia Lai: trái đất đang tồn tại khoảng 8,7 triệu loài khác nhau”. baogialai.com.vn. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2011.
^ Mora, Camilo; Tittensor, Derek P.; Adl, Sina; Simpson, Alastair G. B.; Worm, Boris (23 tháng 8 năm 2011). “How Many Species Are There on Earth and in the Ocean?”. PLOS Biology. 9 (8): e1001127. doi:10.1371/journal.pbio.1001127. ISSN 1545-7885. PMC 3160336. PMID 21886479.
^ “nhandan.vn/da-xac-dinh-duoc-khoang-51400-loai-sinh-vat-tai-viet-nam-post376393.html”. nhandan.vn.

Xem thêm

Petalonamae

#invoke:Clade

Placozoa

Bản mẫu:Wikispecies Bản mẫu:Thể loại Commons

Trilobozoa

Coeloscleritophora

Bản mẫu:Chú thích tạp chí

Cnidaria

Siphonophorae

PinkTentacle.com (2008): Siphonophore: Deep-sea superorganism (video). Truy cập 2009-MAY-23.

Annelida

Clitellata

Bản mẫu:TĐBKVN

Bản mẫu:En

Bản mẫu:Britannica
Bản mẫu:NCBI
Bản mẫu:ITIS
Bản mẫu:Eol
Information on the medicinal leech
Detailed information on leeches
Leech fact sheet - a more detailed description
North American leeches Bản mẫu:Webarchive
How to remove a leech
How to remove a leech II
H2G2-Leeches

Brachiopoda

R.C.Moore, 1952; Brachiopods in Moore, Lalicher, and Fischer; Invertebrate Fossils, McGraw-Hill.

Bản mẫu:Refbegin

Bản mẫu:Refend

Bản mẫu:Chú thích sách

Liên kết ngoài

Trilobozoa

Ediacara Assemblage University of Bristol

Proarticulata

Database of Ediacaran Biota Advent of Complex Life

Vendobionta

Dunn, F. S.; Liu, A. G.; Donoghue, P. C. «Ediacaran developmental biology». (2017). Biological Reviews. 93 (2): 914-932.

Trilobitomorpha/Trilobite

Bản mẫu:Chú thích. (A site with information covering trilobites from all angles. Includes many line drawings and photographs.)
Bản mẫu:Britannica
The Virtual Fossil Museum - Class Trilobita - Including extensive photographs organized by taxonomy and locality.
Western Trilobite Association
Kevin's Trilobite Gallery - a collection of photographs of trilobite fossils
Canadian trilobite web site: photographs of trilobite fossils
The Paleontological Society
Bản mẫu:Cite EB1911

Vetulicolia

New phylum on the block - Accessed ngày 3 tháng 1 năm 2008
Photos and drawings of fossils of various Vetulicolians - Accessed ngày 3 tháng 1 năm 2008*Biota of the Maotianshan Shale, Chengjiang China - URL retrieved ngày 22 tháng 6 năm 2006
Palaeos' Page on Vetulicolia [4]
Photos of Vetulicola cuneata fossils - URL retrieved ngày 22 tháng 6 năm 2006
Photos of Vetulicola rectangulata fossils - Accessed ngày 3 tháng 1 năm 2008
Photos of Vetulicola gangtoucunensis fossils - Accessed ngày 3 tháng 1 năm 2008

[lindblad-toh2005-1] Lindblad-Toh, K.; Wade, C.M.; Mikkelsen, T.S.;. (2005). “Genome sequence, comparative analysis and haplotype structure of the domestic dog”. Nature. 438 (7069): 803–819. doi:10.1038/nature04338. PMID 16341006.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[2] “Stock Photos và Ảnh miễn phí bản quyền từ 123RF Stock Photography”. 123RF Stock Photos. Truy cập 6 tháng 10 năm 2015.Quản lý CS1: địa điểm (liên kết)

[3] Linnaeus, C. (1758). “Canis Vulpes”. Caroli Linnæi Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (bằng tiếng La-tinh). Tomus I . Holmiae: Laurentius Salvius. tr. 40.

[4] “www.vedantu.com/biology/species-diversity”. www.vedantu.com (bằng tiếng Anh).

[5] TS. Lê Hữu Trí - Đại Học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh: Phân loại Động vật

[6] Emmanuel, Paroissien (2015). Vì sao? Như thế nào? Động vật - để trả lời cho những thắc mắc của trẻ. Dân trí. ISBN 978-604-88-0003-1.

[SinhvatRungVN-7] “Tổng Quan Về Phân Loại Động Vật - Sinh vật rừng Việt Nam”. vncreatures.net.

[Thegioidongvat-8] “Theo số liệu thống kê không chính thức, hiện có khoảng 7,7 triệu loài động vật đã được biết đến trên hành tinh của chúng ta và theo Cục Hải dương học và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA) ước tính có tới 95% diện tích trên các đại dương và 99% diện tích đáy đại dương hiện chưa được khám phá”.

[Felder2009Biodiversity-9] Felder, Darryl L.; Camp, David K. (2009). Gulf of Mexico Origin, Waters, and Biota: Biodiversity. Texas A&M University Press. tr. 1111. ISBN 978-1-60344-269-5.

[Zhang2013-10] Zhang, Zhi-Qiang (30 tháng 8 năm 2013). “Animal biodiversity: An update of classification and diversity in 2013. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)”. Zootaxa. 3703 (1): 5. doi:10.11646/zootaxa.3703.1.3.

[11] “Hóa thạch sống là gì? Những hóa thạch sống còn tồn tại hiện nay”.

[12] Donald R. Prothero (2013), Bringing Fossils to Life: An Introduction to Paleobiology (ấn bản 3), Columbia University Press, tr. 21

[archaeocyatha99-13] “The "ancient cups" of the sponges”. fossil.fandom.com (bằng tiếng Anh).

[14] Archaeocyathid reef structures ("bioherms"), although not as massive as later coral reefs, might have been as deep as ten meters (Emiliani 1992:451).

[15] “Mindat: Phylum Sipuncula”. Mindat.org (bằng tiếng Anh).

[16] “World Register of Marine Species: Phylum y or Order Sipuncula” (bằng tiếng Anh).

[Shen2009Sipuncula-Annelida-17] Shen, X.; Ma, X.; Ren, J.; Zhao, F. (2009). “A close phylogenetic relationship between Sipuncula and Annelida evidenced from the complete mitochondrial genome sequence of Phascolosoma esculenta”. BMC Genomics. 10: 136. doi:10.1186/1471-2164-10-136. PMC 2667193. PMID 19327168.

[Brazeau-Friedman-2015-18] Brazeau, M. D.; Friedman, M. (2015). “The origin and early phylogenetic history of jawed vertebrates”. Nature. 520 (7548): 490–497. Bibcode:2015Natur.520..490B. doi:10.1038/nature14438. PMC 4648279. PMID 25903631.

[19] “Integrated Taxonomic Information System - Report. Gnathostomata”.

[20] “Animalia Gnathostomata.Britannica”.

[21] Yang, Chuan; Li, Xian-Hua; Zhu, Maoyan; Condon, Daniel J.; Chen, Junyuan (2018). “Geochronological constraint on the Cambrian Chengjiang biota, South China” (PDF). Journal of the Geological Society (bằng tiếng Anh). 175 (4): 659–666. doi:10.1144/jgs2017-103. ISSN 0016-7649.

[22] Michael Ruggiero; Dennis P Gordon; Thomas M. Orrell; Nicolas Bailly (tháng 4 năm 2015). “A Higher Level Classification of All Living Organisms”. PLOS ONE. 10 (4): e0119248. Bibcode:2015PLoSO..1019248R. doi:10.1371/journal.pone.0119248. PMC 4418965. PMID 25923521.

[23] “Probabilities of Unranked and Ranked Anomaly Zones under Birth–Death Models”. academic.oup.com (bằng tiếng Anh).

[24] “Taxonomy tree what does no rank mean”. biolgy.stackexchange.com (bằng tiếng Anh).

[25] Mesozoa, Panarthropoda, Cambroernida, Spiralia, Protostomia (năm đơn vị không phân hạng này là tên nhóm chung bao gồm các loài chứ không phải là tên chi hay loài). Cụ thể như sau: đơn vị phân loại không phân hạng Mesozoa bao gồm 3 ngành là Dicyemida, Orthonecida, Monoblastozoa; Cambroernida bao gồm một số loài của liên ngành động vật miệng thứ sinh, sống ở kỷ Cambri; Protostomia bao gồm hai nhánh là liên ngành Ecdysozoa và đơn vị không phân hạng Spiralia; Spiralia (động vật xoắn ốc) bao gồm Gnathifera và Platytrochozoa.

[26] “Britannica Taxonomy Kingdom Animalia”.

[27] “Taxonomy Rank.Biology-sciences”.

[28] “How many animals are in the world- WorldAnimalFoundation.org”. worldanimalfoundation.org (bằng tiếng Anh).

[29] “Animals - Hyphenation”. www.hyphenation24.com (bằng tiếng Anh).

[MesozoaPhylo2019-30] Zverkov, Oleg A.; Mikhailov, Kirill V.; Isaev, Sergey V.; Rusin, Leonid Y.; Popova, Olga V.; Logacheva, Maria D.; Penin, Alexey A.; Moroz, Leonid L.; Panchin, Yuri V.; Lyubetsky, Vassily A.; Aleoshin, Vladimir V. (24 tháng 5 năm 2019). “Dicyemida and Orthonectida: Two Stories of Body Plan Simplification”. Front. Genet. 10: 443. doi:10.3389/fgene.2019.00443. PMC 6543705. PMID 31178892.

[Monophyletic_Mesozoa-31] Drábková, Marie; Kocot, Kevin M.; Halanych, Kenneth M.; Oakley, Todd H.; Moroz, Leonid L.; Cannon, Johanna T.; Kuris, Armand; Garcia-Vedrenne, Ana Elisa; Pankey, M. Sabrina; Ellis, Emily A.; Varney, Rebecca; Štefka, Jan; Zrzavý, Jan (2022). “Different phylogenomic methods support monophyly of enigmatic 'Mesozoa' (Dicyemida + Orthonectida, Lophotrochozoa)”. Proc. R. Soc. B. 289 (1978): 20220683. doi:10.1098/rspb.2022.0683. PMC 9257288. PMID 35858055.Quản lý CS1: cấm vận PMC hết hạn (liên kết)

[Biodiv_body_linked-32] McClain, Craig R.; Boyer, Alison G. (2009). “Biodiversity and body size are linked across metazoans”. Proceedings of the Royal Society B. 276 (1665): 2209–2215. doi:10.1098/rspb.2009.0245. ISSN 0962-8452. PMC 2677615. PMID 19324730.

[The_Invertebrate_ToL-33] Giribet, Gonzalo; Edgecombe, Gregory D. (2020). The Invertebrate Tree of Life. Princeton University Press. doi:10.2307/j.ctvscxrhm. ISBN 978-0-691-17025-1. S2CID 213945949.

[liu-34] Yunhuan Liu, Emily Carlisle, Huaqiao Zhang, Ben Yang, Michael Steiner, Tiequan Shao, Baichuan Duan, Federica Marone, Shuhai Xiao & Philip C. J. Donoghue (2022). “Saccorhytus is an early ecdysozoan and not the earliest deuterostome”. Nature. doi:10.1038/s41586-022-05107-z. PMID 35978194. S2CID 251646316.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)

[35] Gill, Victoria (18 tháng 8 năm 2022). “Mystery of half-billion year old creature with no anus solved”. BBC.

[Physorg2017Deuterostomia-36] “Bag-like sea creature was humans' oldest known ancestor”. Phys.org (bằng tiếng English). 30 tháng 1 năm 2017. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2017.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)

[GhoshBBC2017Deuterostomia-37] Ghosh, Pallab (30 tháng 1 năm 2017). “Scientists find 'oldest human ancestor'”. BBC. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2017.

[Phylonyms_Metazoa_synonyms-38] Queiroz, Kevin; Cantino, Philip; Gauthier, Jacques biên tập (2020). “Metazoa E. Haeckel 1874 [J. R. Garey and K. M. Halanych], converted clade name”. Phylonyms: A Companion to the PhyloCode (ấn bản 1). CRC Press. tr. 1352. doi:10.1201/9780429446276. ISBN 9780429446276. S2CID 242704712.

[Choanoblastaeasynonyms-39] Nielsen, Claus (2008). “Six major steps in animal evolution: are we derived sponge larvae?”. Evolution & Development. 10 (2): 241–257. doi:10.1111/j.1525-142X.2008.00231.x. PMID 18315817. S2CID 8531859.

[Rothmaler_synonyms-40] Rothmaler, Werner (1951). “Die Abteilungen und Klassen der Pflanzen”. Feddes Repertorium, Journal of Botanical Taxonomy and Geobotany. 54 (2–3): 256–266. doi:10.1002/fedr.19510540208.

[41] “Tiểu Sử Của Carl Linnaeus. Đóng Góp Của Karl Linnaeus Cho Khoa Học”.

[42] Tiểu sử Lưu trữ 2008-02-14 tại Wayback Machine tại Khoa Hệ thống học thực vật, Đại học Uppsala

[43] “Carl Linnaeus: Tiểu sử với nhiều mệnh danh”.

[biolibretexts1-44] “LebreText Biology: What you'll learn to do: Describe classification and organizational tools biologists use, including modern taxonomy - The current taxonomic system now has eight levels in its hierarchy, from lowest to highest, they are: species, genus, family, order, class, phylum, kingdom, domain”. bio.libretext.org (bằng tiếng Anh).

[calisher-45] Calisher, CH (2007). “Taxonomy: what's in a name? Doesn't a rose by any other name smell as sweet?”. Croatian Medical Journal. 48 (2): 268–270. PMC 2080517. PMID 17436393.

[46] “Khoahocphattrien:Carl Linnaeus đặt nền móng cho hệ thống phân loại sinh vật hiện đại”.

[47] “Hepr.me:Carolus Linnaeus (hay Carl von Linné) sinh ngày 23 tháng 5 năm 1707 và mất ngày 10 tháng 1 năm 1778. Ông là một nhà khoa học Thụy Điển, người đặt nền móng cho sơ đồ phân loại học hiện đại”.

[48] “Cha đẻ của ngành phân loại hiện đại Carl Linnaeus”.

[49] See e.g. McNeill, J.; và đồng nghiệp biên tập (2006). International Code of Botanical Nomenclature (Vienna Code) adopted by the Seventeenth International Botanical Congress, Vienna, Austria, July 2005 . Vienna: International Association for Plant Taxonomy. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2011., “article 3.1”.

[Woese-Domain-50] Woese, C.R.; Kandler, O.; Wheelis, M.L. (1990). “Towards a natural systs: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya”. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 87 (12): 4576–9. Bibcode:1990PNAS...87.4576W. doi:10.1073/pnas.87.12.4576. PMC 54159. PMID 2112744.

[51] “ICZN Code”. animalbase.uni-goettingen.de.

[52] “Phân loại Động vật tại Classification Animalia”.

[53] “Phân loại giới Động vật tại Animaliadiversity”.

[MeshNamePlacozoa-54] MeSH Placozoa

[55] F. E. Schulze "Trichoplax adhaerens n. g., n. s.", Zoologischer Anzeiger (Elsevier, Amsterdam and Jena) 6 (1883), p. 92.

[56] K. G. Grell: "Trichoplax adhaerens, F. E. Schulze und die Entstehung der Metazoen", Naturwissenschaftliche Rundschau, 24 (1971), p. 160.

[57] Rüdiger Wehner & Walter Gehring (tháng 6 năm 2007). Zoologie (bằng tiếng Đức) (ấn bản 24). Stuttgart: Thieme. tr. 696.

[EvolutionPlacozoa-58] “Science Direct:Placozoan” (bằng tiếng Anh).

[59] M. Eitel (2011). B. Schierwater, M. Eitel & R. DeSalle (biên tập). “Trichoplax Schulze, 1883”. World Placozoa Database. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển.

[genome-60] Mansi Srivastava, Emina Begovic, Jarrod Chapman, Nicholas H. Putnam, Uffe Hellsten, Takeshi Kawashima, Alan Kuo, Therese Mitros, Asaf Salamov, Meredith L. Carpenter, Ana Y. Signorovitch, Maria A. Moreno, Kai Kamm, Jane Grimwood, Jeremy Schmutz, Harris Shapiro, Igor V. Grigoriev, Leo W. Buss, Bernd Schierwater, Stephen L. Dellaporta & Daniel S. Rokhsar (21 tháng 8 năm 2008). “The Trichoplax genome and the nature of placozoans” (PDF). Nature. 454 (7207): 955–960. Bibcode:2008Natur.454..955S. doi:10.1038/nature07191. PMID 18719581. S2CID 4415492.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[SmithVaroqueaux2014-61] Smith, Carolyn L.; Varoqueaux, Frédérique; Kittelmann, Maike; Azzam, Rita N.; Cooper, Benjamin; Winters, Christine A.; Eitel, Michael; Fasshauer, Dirk; Reese, Thomas S. (2014). “Novel Cell Types, Neurosecretory Cells, and Body Plan of the Early-Diverging Metazoan Trichoplax adhaerens”. Current Biology. 24 (14): 1565–1572. doi:10.1016/j.cub.2014.05.046. ISSN 0960-9822. PMC 4128346. PMID 24954051.

[ReferenceA-62] Voigt, O; Collins AG; Pearse VB; Pearse JS; Hadrys H; Ender A (23 tháng 11 năm 2004). “Placozoa — no longer a phylum of one”. Current Biology. 14 (22): R944–5. doi:10.1016/j.cub.2004.10.036. PMID 15556848. S2CID 11539852.

[Eitel2013-63] Eitel, Michael; Osigus, Hans-Jürgen; DeSalle, Rob; Schierwater, Bernd (2 tháng 4 năm 2013). “Global Diversity of the Placozoa”. PLOS ONE. 8 (4): e57131. Bibcode:2013PLoSO...857131E. doi:10.1371/journal.pone.0057131. PMC 3614897. PMID 23565136.

[biorxiv.org-64] Eitel, Michael; Francis, Warren; Osigus, Hans-Jürgen; Krebs, Stefan; Vargas, Sergio; Blum, Helmut; Williams, Gray Argust; Schierwater, Bernd; Wörheide, Gert (13 tháng 10 năm 2017). “A taxogenomics approach uncovers a new genus in the phylum Placozoa”. bioRxiv (bằng tiếng Anh): 202119. doi:10.1101/202119.

[ReferenceC-65] Francis, Warren R.; Wörheide, Gert (1 tháng 6 năm 2017). “Similar Ratios of Introns to Intergenic Sequence across Animal Genomes”. Genome Biology and Evolution (bằng tiếng Anh). 9 (6): 1582–1598. doi:10.1093/gbe/evx103. PMC 5534336. PMID 28633296.

[ReferenceD-66] Schierwater, Bernd; Kamm, Kai; Herzog, Rebecca; Rolfes, Sarah; Osigus, Hans-Jürgen (4 tháng 3 năm 2019). “Polyplacotoma mediterranea is a new ramified placozoan species”. Current Biology (bằng tiếng Anh). 29 (5): R148–R149. doi:10.1016/j.cub.2019.01.068. ISSN 0960-9822. PMID 30836080.

[67] “Động vật thân lỗ tại hệ thống phân loại tích hợp.ITIS”.

[68] “Phân loại động vật thân loại tại Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI)”.

[69] “Eol.Sponges”.

[70] “Sponge, any of the primitive multicellular aquatic animals that constitute the phylum Porifera.Britanica”.

[Hertwig1912-71] Richard Hertwig (1912). A Manual of Zoology. J. S. Kingsley biên dịch. New York: Henry Holt & Co. tr. 204. The calc sponges are exclusively marine and mostly live in shallow water.

[72] “Calcarea”. paleobiodb.org. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.

[73] "The Skeleton and Classification of Calcareous Sponges", Retrieved 2-25-2016

[74] "World Porifera Database", Marinespecies.org, Retrieved 2-25-2016

[75] van Soest, R. (2014). R. W. M. Van Soest, N. Boury-Esnault, J. N. A. Hooper, K. Rützler, N. J. de Voogd, B. Alvarez de Glasby, E. Hajdu, A. B. Pisera, R. Manconi, C. Schoenberg, D. Janussen, K. R. Tabachnick, M. Klautau, B. Picton, M. Kelly & J. Vacelet (biên tập). “Clathrinida”. World Porifera database. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2014.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách biên tập viên (liên kết)

[WoRMS-76] van Soest, Rob (2012). “Clathrinidae”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2012.

[77] De Laubenfels, M. W. (1936). “A Discussion of the Sponge Fauna of the Dry Tortugas in Particular and the West Indies in General, with Material for a Revision of the Families and Orders of the Porifera”. Carnegie Institute Washington D.C. Publication. 467 (Tortugas Laboratory Paper 30): 1–225.

[78] “WoRMS - World Register of Marine Species - Levinellidae Borojevic & Boury-Esnault, 1986”.

[worms-79] “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucaltidae Dendy & Row, 1913”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2019.

[80] “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucascidae Dendy, 1893”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2019.

[81] Kirkpatrick, R. (1910), “On a remarkable pharentronid sponge from Christmas Island”, Proceedings of the Royal Society of London. Series B, Containing Papers of a Biological Character, The Royal Society, 83 (562): 124–133, doi:10.1098/rspb.1910.0070, JSTOR 80366.

[82] “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucosolenida”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2019.

[83] “WoRMS - World Register of Marine Species - Achramorphidae Borojevic, Boury-Esnault, Manuel & Vacelet, 2002”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2019.

[84] “Encyclopedia of Life”. eol.org. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2019.

[85] “WoRMS - World Register of Marine Species - Amphoriscidae Dendy, 1893”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2019.

[86] “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucosolenida”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.

[phylogeny-87] Voigt, O.; Wülfing, E.; Wörheide, G. (27 tháng 3 năm 2012). Steinke, D. (biên tập). “Molecular Phylogenetic Evaluation of Classification and Scenarios of Character Evolution in Calcareous Sponges (Porifera, Class Calcarea)”. PLOS ONE (bằng tiếng Anh). 7 (3): e33417. Bibcode:2012PLoSO...733417V. doi:10.1371/journal.pone.0033417. ISSN 1932-6203. PMC 3314023. PMID 22479395.

[88] “WoRMS - World Register of Marine Species - Heteropiidae Dendy, 1893”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.

[89] “WoRMS - World Register of Marine Species - Jenkinidae Borojevic, Boury-Esnault & Vacelet, 2000”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.

[90] “WoRMS - World Register of Marine Species - Lelapiidae Dendy & Row, 1913”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.

[91] “WoRMS - World Register of Marine Species - Leucosoleniidae Minchin, 1900”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.

[92] “WoRMS - World Register of Marine Species - Sycanthidae Lendenfeld, 1891”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2019.

[93] “Marinespecies.Sycettidae”.

[94] “Digital Encyclopedia of Ancient Life:Demospongiae”.

[95] “WoRMS - World of Register Marine Species:Demospongiae”.

[96] “AnimalDiversity:Class Demospongiae includes approximately 4,750 species in 10 orders”.

[97] “Porifera (sponges), class: Demospongiae”.

[98] “The Demospongiae are "common" sponges, and the Homoscleromorpha comprises sponge species possessing a basement membrane and metazoan-like cell junctions”. www.sciencedirect.com.

[Ekins4878-99] Merrick Ekins, Dirk Erpenbeck, Lisa Goudie, John N. A. Hooper: New carnivorous sponges and allied species from the Great Australian Bight. In: ZooTaxa Volume 4878, No. 2. Jan 2021. doi:10.11646/zootaxa.4878.2.2. Along with:
Watch out they Bight! Three new Carnivorous sponges found in Great Australian Bight. On: scimex.org. 15 January 2021. Queensland Museum Media Release.

Jacinta Bowler: Scientists Just Discovered 3 New Kinds of Carnivorous Sponge in The Deep Ocean . On: science^alert. 18 January 2021.

[100] Watch out they Bight! Three new Carnivorous sponges found in Great Australian Bight. On: scimex.org. 15 January 2021. Queensland Museum Media Release.

Jacinta Bowler: Scientists Just Discovered 3 New Kinds of Carnivorous Sponge in The Deep Ocean . On: science^alert. 18 January 2021.

[101] Watch out they Bight! Three new Carnivorous sponges found in Great Australian Bight. On: scimex.org. 15 January 2021. Queensland Museum Media Release.

Jacinta Bowler: Scientists Just Discovered 3 New Kinds of Carnivorous Sponge in The Deep Ocean . On: science^alert. 18 January 2021.

[102] Watch out they Bight! Three new Carnivorous sponges found in Great Australian Bight. On: scimex.org. 15 January 2021. Queensland Museum Media Release.

Jacinta Bowler: Scientists Just Discovered 3 New Kinds of Carnivorous Sponge in The Deep Ocean . On: science^alert. 18 January 2021.

[103] Watch out they Bight! Three new Carnivorous sponges found in Great Australian Bight. On: scimex.org. 15 January 2021. Queensland Museum Media Release.

[104] Jacinta Bowler: Scientists Just Discovered 3 New Kinds of Carnivorous Sponge in The Deep Ocean . On: science^alert. 18 January 2021.

[100] “GeologyPage:Archaeocyatha” (bằng tiếng Anh).

[101] “Digital Alat as of ancient life: Archaeocyatha” (bằng tiếng Anh).

[102] “Palaeos Metazoa: Archaeocyatha” (bằng tiếng Anh).

[103] “DPpedia: Archaeocyatha” (bằng tiếng Tây Ban Nha).

[104] “Wiley Online Library - PHYLUM ARCHAEOCYATHA”. onlinelibrary.wiley.com (bằng tiếng Anh).

[105] Afzelius, BA (1961). “The fine structure of the cilia from ctenophore swimming-plates”. The Journal of Biophysical and Biochemical Cytology. 9 (2): 383–94. doi:10.1083/jcb.9.2.383. PMC 2224992. PMID 13681575.

[106] Martindale, M. Q.; Henry, J. Q. (tháng 10 năm 1999). “Intracellular Fate Mapping in a Basal Metazoan, the Ctenophore Mnemiopsis leidyi, Reveals the Origins of Mesoderm and the Existence of Indeterminate Cell Lineages”. Developmental Biology. 214 (2): 243–257. doi:10.1006/dbio.1999.9427. PMID 10525332.

[Haddock204goldenAgeofGelata-107] Haddock, Steven H. D. (tháng 11 năm 2004). “A golden age of gelata: past and future research on planktonic ctenophores and cnidarians”. Hydrobiologia. 530–531 (1–3): 549–556. doi:10.1007/s10750-004-2653-9. S2CID 17105070.

[108] “Mindat.org-Tetaculata”. mindat.org (bằng tiếng Anh).

[GBIF1-109] “Cambojiida”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2021.

[GBIF2-110] “Cryptolobatidae”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2021.

[111] “WoRMS - World Register of Marine Species - Ganeshidae Moser, 1907”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2021.

[112] Gershwin, L., Zeidler, W. & Davie, P.J.F. 2010 12 30. Ctenophora of Australia. In, Davie, P.J.F. & Phillips, J.A. (Eds), Proceedings of the Thirteenth International Marine Biological Workshop, the Marine Fauna and Flora of Moreton Bay, Queensland. Memoirs of the Queensland Museum 54(3): 1–45. Brisbane. ISSN 0079-8835.

[113] “WoRMS - World Register of Marine Species - Beroe Browne, 1756”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2019.

[114] “Mindat.org Scleroctenophora”.

[115] “WoRMS - World Register of Marine Species - Scleroctenophora †”. www.marinespecies.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2019.

[116] “Tìm kiếm mới hóa thạch của loài Thaumactena ensis. Encyclopedia of life”.

[117] “Thaumactena-Mindat”.

[118] “Catalogue of life. Thaumactena ensis”.

[Daly2007-119] M. Daly & Brugler, M.P., Cartwright, P., Collins, A.G., Dawson, M.N., Fautin, D.G., France, S.C., McFadden, C.S., Opresko, D.M., Rogriguez, E., Romano, S.L. & Stake, J.L. (2007). “The phylum Cnidaria: A review of phylogenetic patterns and diversity 300 years after Linnaeus” (PDF). Zootaxa. 1668: 1–766. ISSN 1175-5326. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 11 tháng 6 năm 2010. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2014.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)

[120] Marques, Antonio C.; Allen G. Collins (tháng 3 năm 2004). “Cladistic analysis of Medusozoa and cnidarian evolution”. Invertebrate Biology. 123 (1). tr. 23–42. doi:10.1111/j.1744-7410.2004.tb00139.x.

[Zapata-121] Zapata, Felipe; Goetz, Freya E.; Smith, Stephen A.; Howison, Mark; Siebert, Stefan; Church, Samuel H.; Sanders, Steven M.; Ames, Cheryl Lewis; McFadden, Catherine S.; France, Scott C.; Daly, Marymegan; Collins, Allen G.; Haddock, Steven H. D.; Dunn, Casey W.; Cartwright, Paulyn (2015). “Phylogenomic Analyses Support Traditional Relationships within Cnidaria”. PLOS ONE. 10 (10): e0139068. Bibcode:2015PLoSO..1039068Z. doi:10.1371/journal.pone.0139068. PMC 4605497. PMID 26465609.

[122] “Box Jelly”. Waikīkī Aquarium (bằng tiếng Anh). 20 tháng 11 năm 2013. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2021.

[123] Werner, B. (1973). “New investigations on systematics and evolution of the class Scyphozoa and the phylum Cnidaria” (PDF). Publications of the Seto Marine Biological Laboratory. 20: 35–61. doi:10.5134/175791.

[124] Waggoner, Ben M.; Smith, David. “Hydrozoa: Fossil Record”. UCMP Berkeley. Truy cập ngày 19 tháng 1 năm 2019.

[125] Boero, Ferdinando; Bouillon, Jean (tháng 1 năm 2000). “The hydrozoa: A new classification in the light of old knowledge”. researchgate.net. doi:10.1285/I15910725V24P3. S2CID 82373673.

[126] Mapstone, Gillian M. (2009). Siphonophora (Cnidaria, Hydrozoa) of Canadian Pacific waters. Ottawa: NRC Research Press. ISBN 978-0-660-19843-9.

[127] Dunn, Casey. “Siphonophores”. Siphonophores. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2014.

[128] scubamedia.de (ngày 30 tháng 8 năm 2013). “Tauchen in Norwegen - Kvasefjord”. YouTube. scubamedia.de. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2014.

[129] tentacle3 (ngày 22 tháng 12 năm 2008). “Siphonophore”. YouTube (originally posted to http://pinktentacle.com/2008/12/siphonophore-deep-sea-superorganism-video/). Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2014. Liên kết ngoài trong |website= (trợ giúp)

[130] “Stunning Siphonophore Sighting”. Nautilus Live: Explore the ocean LIVE with Dr. Robert Ballard and the Corps of Exploration. Ocean Exploration Trust. ngày 27 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2014.

[:0-131] Atkinson, Stephen D.; Bartholomew, Jerri L.; Lotan, Tamar (ngày 1 tháng 8 năm 2018). “Myxozoans: Ancient metazoan parasites find a home in phylum Cnidaria”. Zoology (bằng tiếng Anh). 129: 66–68. doi:10.1016/j.zool.2018.06.005. ISSN 0944-2006. PMID 30170750.

[132] Chang, E. Sally; Neuhof, Moran; Rubinstein, Nimrod D.; Diamant, Arik; Philippe, Hervé; Huchon, Dorothée; Cartwright, Paulyn (ngày 1 tháng 12 năm 2015). “Genomic insights into the evolutionary origin of Myxozoa within Cnidaria”. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 112 (48): 14912–14917. doi:10.1073/pnas.1511468112. ISSN 1091-6490. PMC 4672818. PMID 26627241.

[133] Ruppert, E. (2005). “Key characters uniting hemichordates and chordates: homologies or homoplasies?”. Canadian Journal of Zoology. 83: 8–23. doi:10.1139/Z04-158. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 9 năm 2008.

[Perseke2007-134] Perseke M., Hankeln T., Weich B., Fritzsch G., Stadler P. F., Israelsson O., Bernhard D., Schlegel M. (2007) "The mitochondrial DNA of Xenoturbella bocki: genomic architecture and phylogenetic analysis". Theory Biosci. 126(1):35–42. Có trực tuyến tại đây

[BBC-135] “Fossil reveals oldest live birth”. BBC. 28 tháng 5 năm 2008. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2008.

[136] Arthrodira, oxfordreference.com

[137] “Palaeos Vertebrates Placodermi: Arthrodira”. Truy cập 10 tháng 8 năm 2021.

[138] Botella, H.A.; Donoghue, P.C.J.; Martínez-Pérez, C. (2009). “Enameloid microstructure in the oldest known chondrichthyan teeth”. Acta Zoologica. 90 (Supplement): 103–108. doi:10.1111/j.1463-6395.2008.00337.x.

[139] “Chondrichthyes”. PalaeoDB. Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2013.

[140] Trong Nelson, Polypteriformes được đặt trong phân lớp Cladistia.

[141] Theo ITIS, Gobiesociformes được coi là một phân bộ với tên gọi Gobiesocoidei, thuộc bộ Perciformes.

[142] Theo ITIS, Syngnathiformes là phân bộ Syngnathoidei thuộc bộ Gasterosteiformes.

[143] Nomakstainsky, M; và đồng nghiệp (11 tháng 8 năm 2009). “Centralization of the deuterostome nervous system predates chordates”. Current Biology. 19 (15): 1264–9. doi:10.1016/j.cub.2009.05.063. PMID 19559615.

[Vinther2011-144] :10.1111/j.1475-4983.2011.01034.x
Hoàn thành chú thích này

[Aldridge2007-145] Aldridge, Richard J.; Xian-Guang, Hou; Siveter, David J.; Siveter, Derek J.; Gabbott, Sarah E. (18 tháng 1 năm 2007). “The systematics and phylogenetic relationships of vetulicolians”. Palaeontology. 50 (1): 131–168. doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00606.x.

[Kimmig2020-146] Kimmig, Julien; Leibach, Wade W.; Lieberman, Bruce S. (2020). “First occurrence of the problematic vetulicolian Skeemella clavula in the Cambrian Marjum Formation of Utah, USA”. Carnets de Géologie. 2020: 215–221. doi:10.4267/2042/70836. ISSN 1634-0744.

[147] Caron, (2005-2006), Bannfia constricta, a putative vetulicolid from the Middle Cambrian Burgess Shales [1] Lưu trữ 2011-07-06 tại Wayback Machine

[Han2007-148] Han, J., Liu, J., Zhang, Z., Zhang, X., and Shu, D. (2007). “Trunk ornament on the palaeoscolecid worms Cricocosmia and Tabelliscolex from the Early Cambrian Chengjiang deposits of China” (PDF). Acta Palaeontologica Polonica. 52 (2): 423–431.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[doi10.1016/j.gr.2012.12.002-149] García-Bellido, D. C.; Paterson, J. R.; Edgecombe, G. D. (2013). “Cambrian palaeoscolecids (Cycloneuralia) from Gondwana and reappraisal of species assigned to Palaeoscolex”. Gondwana Research. 24 (2): 780–795. Bibcode:2013GondR..24..780G. doi:10.1016/j.gr.2012.12.002.

[150] Whitaker, Anna F.; Jamison, Paul G.; Schiffbauer, James D.; Kimmig, Julien K. (2020). “Re‑description of the Spence Shale palaeoscolecids in light of new morphological features with comments on palaeoscolecid taxonomy and taphonomy”. PalZ. 94 (4): 661–674. doi:10.1007/s12542-020-00516-9. S2CID 211479504.

[ReferenceB-151] Muir, Lucy A.; Ng, Tin-Wai; Li, Xiang-Feng; Zhang, Yuan-Dong; Lin, Jih-Pai (2014). “Palaeoscolecidan worms and a possible nematode from the Early Ordovician of South China”. Palaeoworld. 23: 15–24. doi:10.1016/j.palwor.2013.06.003.

[Harvey2010-152] Harvey, T. H.; Dong, X.; Donoghue, P. C. (2010). “Are palaeoscolecids ancestral ecdysozoans?”. Evolution & Development. 12 (2): 177–200. doi:10.1111/j.1525-142X.2010.00403.x. PMID 20433458. S2CID 16872271.

[153] Huang, D.; Chen, J.; Zhu, M.; Zhao, F. (2014). “The burrow dwelling behavior and locomotion of palaeoscolecidian worms: New fossil evidence from the Cambrian Chengjiang fauna”. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 398: 154–164. Bibcode:2014PPP...398..154H. doi:10.1016/j.palaeo.2013.11.004.

[doi10.3140/bull.geosci.123-154] Hu, S.; Steiner, M.; Zhu, M.; Luo, H.; Forchielli, A.; Keupp, H.; Zhao, F.; Liu, Q. (2012). “A new priapulid assemblage from the early Cambrian Guanshan fossil Lagerstätte of SW China”. Bulletin of Geosciences: 93–106. doi:10.3140/bull.geosci.1238.

[155] Repetski, John E. (1981). “An Ordovician Occurrence of Utahphospha Müller & Miller”. Journal of Paleontology. 55 (2): 395–400. JSTOR 1304225.

[SCM1979-156] Conway Morris, S. (1979). “The Burgess Shale (Middle Cambrian) Fauna”. Annual Review of Ecology and Systematics. 10: 327–349. doi:10.1146/annurev.es.10.110179.001551.

[Wills1998-157] Wills, M. A. (1 tháng 4 năm 1998). “Cambrian and Recent Disparity: the Picture from Priapulids”. Paleobiology. 24 (2): 177–199. doi:10.1666/0094-8373(1998)024[0177:CARDTP]2.3.CO;2 (không hoạt động 31 October 2021). JSTOR 2401237.Quản lý CS1: DOI không hoạt động tính đến tháng 10 2021 (liên kết)

[Por1983-158] Por, F. D. (1983). “Class Seticoronaria and Phylogeny of the Phylum Priapulida”. Zoologica Scripta. 12 (4): 267–272. doi:10.1111/j.1463-6409.1983.tb00510.x. S2CID 85091685.

[Budd2000-159] Budd, G. E.; Jensen, S. (2000). “A critical reappraisal of the fossil record of the bilaterian phyla”. Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society. 75 (2): 253–95. doi:10.1111/j.1469-185X.1999.tb00046.x. PMID 10881389. S2CID 39772232.

[160] Schmidt-Rhaesa, Andreas (21 tháng 12 năm 2012). Nematomorpha, Priapulida, Kinorhyncha, Loricifera. ISBN 9783110272536.

[161] Liu, Y.; Xiao, S.; Shao, T.; Broce, J.; Zhang, H. (2014). “The oldest known priapulid-like scalidophoran animal and its implications for the early evolution of cycloneuralians and ecdysozoans”. Evolution & Development. 16 (3): 155–65. doi:10.1111/ede.12076. PMID 24754444. S2CID 205095219.

[doi10.1666/13-082-162] Ma, X.; Aldridge, R. J.; Siveter, D. J.; Siveter, D. J.; Hou, X.; Edgecombe, G. D. (2014). “A New Exceptionally Preserved Cambrian Priapulid from the Chengjiang Lagerstätte”. Journal of Paleontology. 88 (2): 371. doi:10.1666/13-082. S2CID 85627132.

[163] Hu, S.; Zhu, M.; Steiner, M.; Luo, H.; Zhao, F.; Liu, Q. (2010). “Biodiversity and taphonomy of the Early Cambrian Guanshan biota, eastern Yunnan”. Science China Earth Sciences. 53 (12): 1765. Bibcode:2010ScChD..53.1765H. doi:10.1007/s11430-010-4086-9. S2CID 128882075.

[164] Tên đáng ngờ (1)

[doi10.1080/00241160410005088-165] Huang, D.-Y.; Vannier, J.; Chen, J.-Y. (2004). “Anatomy and lifestyles of Early Cambrian priapulid worms exemplified by Corynetis and Anningvermis from the Maotianshan Shale (SW China)”. Lethaia. 37: 21–33. doi:10.1080/00241160410005088.

[166] Tên đáng ngờ (2)

[167] Han, J.; Zhang, X.; Zhang, Z.; Shu, D. (2006). “A new theca-bearing Early Cambrian worm from the Chengjiang Fossil Lagerstätte, China”. Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology. 30: 1–10. doi:10.1080/03115510608619340. S2CID 84288209.

[168] Tên đáng ngờ (3)

[169] Peel, John S. (2017). “Feeding behaviour of a new worm (Priapulida) from the Sirius Passet Lagerstätte (Cambrian Series 2, Stage 3) of North Greenland (Laurentia)”. Palaeontology. 60 (6): 795–805. doi:10.1111/pala.12316.

[170] Peel, John S; Willman, Sebastian (2018). “The Buen Formation (Cambrian Series 2) biota of North Greenland”. Papers in Palaeontology. 4 (3): 381–432. doi:10.1002/spp2.1112.

[171] Huang, D.; Vannier, J.; Chen, J. (2004). “Recent Priapulidae and their Early Cambrian ancestors: Comparisons and evolutionary significance”. Geobios. 37 (2): 217. doi:10.1016/j.geobios.2003.04.004.

[172] Han, J.; Shu, D.; Zhang, Z.; Liu, J. (2004). “The earliest-known ancestors of Recent Priapulomorpha from the Early Cambrian Chengjiang Lagerstätte”. Chinese Science Bulletin. 49 (17): 1860. Bibcode:2004ChSBu..49.1860H. doi:10.1007/BF03183414. S2CID 84891981.

[173] Zeng, H.; Zhao, F.; Yin, Z.; Li, G.; Zhu, M. (2014). “A Chengjiang-type fossil assemblage from the Hongjingshao Formation (Cambrian Stage 3) at Chenggong, Kunming, Yunnan”. Chinese Science Bulletin. 59 (25): 3169. Bibcode:2014ChSBu..59.3169Z. doi:10.1007/s11434-014-0419-y. S2CID 128594728.

[174] (Chengjiang deposits)Han, J.; Zhang, Z.; Liu, J.; Shu, D. (2007). “Evidence of Priapulid Scavenging from the Early Cambrian Chengjiang Deposits, Southern China”. PALAIOS. 22 (6): 691–694. Bibcode:2007Palai..22..691H. doi:10.2110/palo.2006.p06-117r. ISSN 0883-1351. S2CID 86584623.^{[liên kết hỏng]}

[Haaramo-175] Haaramo, Mikko (2003). “Scalidophora – †palaeoscolecids, priapulids, mud dragons and brush heads”. Mikko's Phylogeny Archive. Truy cập ngày 14 tháng 5 năm 2019.

[176] Hu, S.; Steiner, M.; Zhu, M.; Luo, H.; Forchielli, A.; Keupp, H.; Zhao, F.; Liu, Q. (2012). “A new priapulid assemblage from the early Cambrian Guanshan fossil Lagerstätte of SW China”. Bulletin of Geosciences: 93–106. doi:10.3140/bull.geosci.1238.

[177] Baker, Emily A.; Woollard, Alison (2019). “How Weird is the Worm? Evolution of the Developmental Gene Toolkit in Caenorhabditis elegans”. Journal of Developmental Biology. 7 (4): 19. doi:10.3390/jdb7040019. PMC 6956190. PMID 31569401.

[178] Hodda, M (2011). “Phylum Nematoda Cobb, 1932. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness”. Zootaxa. 3148: 63–95. doi:10.11646/zootaxa.3148.1.11.

[179] Zhang, Z (2013). “Animal biodiversity: An update of classification and diversity in 2013. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)”. Zootaxa. 3703 (1): 5–11. doi:10.11646/zootaxa.3703.1.3.

[pmid18164201-180] Danovaro R, Gambi C, Dell'Anno A, Corinaldesi C, Fraschetti S, Vanreusel A, Vincx M, Gooday AJ (tháng 1 năm 2008). “Exponential decline of deep-sea ecosystem functioning linked to benthic biodiversity loss”. Curr. Biol. 18 (1): 1–8. doi:10.1016/j.cub.2007.11.056. PMID 18164201. S2CID 15272791.
“Deep-sea species' loss could lead to oceans' collapse, study suggests”. EurekAlert! (Thông cáo báo chí). 27 tháng 12 năm 2007.

[186] “Deep-sea species' loss could lead to oceans' collapse, study suggests”. EurekAlert! (Thông cáo báo chí). 27 tháng 12 năm 2007.

[ITIS-181] “ITIS Standard Report Page: Pantachordodes”. www.itis.gov. Truy cập ngày 7 tháng 4 năm 2021.

[GBIF-182] “Paragordius Camerano, 1897-05”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 7 tháng 4 năm 2021.

[NPKL-183] Schmidt-Rhaesa, Andreas (20 tháng 12 năm 2012). “Nematomorpha”. Nematomorpha, Priapulida, Kinorhyncha, Loricifera. De Gruyter, Inc. tr. 29–146. ISBN 9783110272536.

[184] Holm, E.; Dippenaar-Schoeman, A. (2010). The Arthropods of Southern Africa. ISBN 978-0-7993-4689-3.^{[cần số trang]}

[Prothero-185] Prothero, D. R.; Buell, C. D. (2007). Evolution: What the Fossils Say and Why It Matters. New York: Columbia University Press. tr. 193. ISBN 978-0-231-13962-5.

[186] Ruppert, E. E.; Fox, R. S.; Barnes, R. D. (2004). Invertebrate Zoology: A Functional Evolutionary Approach (ấn bản 7). Belmont: Thomson-Brooks / Cole. tr. 505. ISBN 978-0-03-025982-1. Because they resemble worms with legs ... Superficially they resemble caterpillars, but have also been compared with slugs

[Jr2000-187] Poinar, G. Jr. (2000). “Fossil Onychophorans from Dominican and Baltic Amber: Tertiapatus dominicanus n.g., n.sp. (Tertiapatidae n.fam.) and Succinipatopsis balticus n.g., n.sp. (Succinipatopsidae n.fam.) with a Proposed Classification of the Subphylum Onychophora”. Invertebrate Biology. 119 (1): 104–9. doi:10.1111/j.1744-7410.2000.tb00178.x.

[Budd2001-188] Budd, G. (2001). “Tardigrades as 'Stem-Group Arthropods': The Evidence from the Cambrian Fauna”. Zoologischer Anzeiger. 240 (3–4): 265–279. doi:10.1078/0044-5231-00034. ISSN 0044-5231.

[189] Anna Thanukos =The Arthropod Story. University of California, Berkeley. |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp); |url= trống hay bị thiếu (trợ giúp); |ngày truy cập= cần |url= (trợ giúp)

[190] Hegna, Thomas A.; Legg, David A.; Van Roy, Peter & Lerosey-Aubril, Rudy (2013), “The correct authorship of the taxon name 'Arthropoda'” (PDF), Arthropod Systematics & Phylogeny, 71 (2): 71–74 Thiếu dấu sổ thẳng trong: |first3= (trợ giúp); |first3= thiếu |last3= (trợ giúp)

[191] Gon III, Sam, A Guide to the Orders of Trilobite. (A site with information covering trilobites from all angles. Includes many line drawings and photographs.) Trilobite (fossil subphylum) tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh) The Virtual Fossil Museum - Class Trilobita - Including extensive photographs organized by taxonomy and locality. Western Trilobite Association Kevin's Trilobite Gallery - a collection of photographs of trilobite fossils Canadian trilobite web site: photographs of trilobite fossils The Paleontological Society Chisholm, Hugh biên tập (1911). “Trilobites” . Encyclopædia Britannica (ấn bản 11). Cambridge University Press.

[Kihm&St.John07-192] Robert Kihm; James St. John (2007), Donald G. Mikulic, Ed Landing and Joanne Kluessendorf (biên tập), “Fabulous fossils – 300 years of worldwide research on trilobites” (PDF), New York State Museum Bulletin, University of the State of New York, 507: 115–140, Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2011, truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2011. |chapter= bị bỏ qua (trợ giúp)

[193] “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 1 năm 2011. Truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2011.

[Fortey04-194] Fortey, Richard (2004), “The Lifestyles of the Trilobites” (PDF), American Scientist, 92: 446–453, doi:10.1511/2004.49.944

[195] Garwood, R.; Sutton, M. (18 tháng 2 năm 2012), “The enigmatic arthropod Camptophyllia”, Palaeontologia Electronica, 15 (2): 12, doi:10.1111/1475-4983.00174, lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 2 tháng 12 năm 2013, truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2012

[:George_Poinair_and_Nelson-196] Poinar, George; Nelson, Diane R. (28 tháng 9 năm 2019). “A new microinvertebrate with features of mites and tardigrades in Dominican amber”. Invertebrate Biology. 138 (4). doi:10.1111/ivb.12265. ISSN 1077-8306. S2CID 204157733.

[GIZMODO-197] Dvorsky, George (9 tháng 10 năm 2019). “You've Heard Of Water Bears, But How About These Ancient Mould Pigs?”. Gizmodo. Truy cập ngày 9 tháng 10 năm 2019.

[Poinar2003-198] Poinar, G. (2003). “A Rhabdocoel Turbellarian (Platyhelminthes, Typhloplanoida) in Baltic Amber with a Review of Fossil and Sub-Fossil Platyhelminths”. Invertebrate Biology. 122 (4): 308–312. doi:10.1111/j.1744-7410.2003.tb00095.x. JSTOR 3227067.

[Meixner_1924-199] Meixner, J. 1924. Über das Ovarium von Microstomum lineare (Müll.) und die Abscheidungsfolge des Schalen- und Dottermaterials bei rhabdocoelen Turbellarien. Zool. Anz. 58:195-213.

[Sluys09-200] Ronald Sluys, Masaharu Kawakatsu, Marta Riutort & Jaume Baguñà, 2009 A new higher classification of planarian flatworms (Platyhelminthes, Tricladida). J. Nat. Hist. 43(29-30): 1763-1777, doi:10.1080/00222930902741669

[201] Tricladida (TSN 54468) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).

[WillemsWallbergEtAl2005FillingGap-202] Willems, W. R.; Wallberg, A.; Jondelius, U.; và đồng nghiệp (tháng 11 năm 2005). “Filling a gap in the phylogeny of flatworms: relationships within the Rhabdocoela (Platyhelminthes), inferred from 18S ribosomal DNA sequences” (PDF). Zoologica Scripta. 35 (1): 1–17. doi:10.1111/j.1463-6409.2005.00216.x. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 6 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2008.

[Cribb2001-203] Littlewood D T J (2000). “The Digenea”. Interrelationships of the Platyhelminthes. Systematics Association Special Volume. 60. Bray R. A. (ấn bản 1). CRC. tr. 168–185. ISBN 978-0-7484-0903-7.

[PoulinMorand2004-204] Robert Poulin & Serge Morand (2005). Parasite Biodiversity. Smithsonian. tr. 216. ISBN 978-1-58834-170-9.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)

[205] Todaro, Antonio (2013). “Gastrotricha”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển.

[206] ttps://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=196823#null

[207] “ITIS - Report: Echinorhynchida”.

[208] ttps://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=197470

[Huston2020-209] Huston, D. C., Cribb, T. H., & Smales, L. R. (2020). Molecular characterisation of acanthocephalans from Australian marine teleosts: proposal of a new family, synonymy of another and transfer of taxa between orders. Systematic Parasitology, 1-23.

[210] “ITIS Standard Report Page: Polyacanthorhynchus”. www.itis.gov. Truy cập ngày 20 tháng 8 năm 2020.

[211] Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.) (2011). “Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist”. Species 2000: Reading, UK. Truy cập 2012-24-09. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |access-date= (trợ giúp)Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[212] URMO: UNESCO-IOC Register of Marine Organisms. Land J. van der (ed), 2008-11-18

[213] Adiyodi, K. G.; Adiyodi, Rita G (1988). Reproductive Biology of Invertebrates, Accessory Sex Glands . John Wiley & Sons. tr. 61, 64. ISBN 0471914665. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2018.

[214] Giese, Arthur C.; Pearse, John S. (17 tháng 9 năm 2013). Acoelomate and Pseudocoelomate Metazoans . Elsevier. tr. 345–352. ISBN 1483260550. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2018.

[215] Ax, Peter (6 tháng 12 năm 2012). Multicellular Animals: A new Approach to the Phylogenetic Order in Nature . Springer Science & Business Medi. tr. 133–136. ISBN 3642801145. Truy cập ngày 30 tháng 11 năm 2018.

[216] Sterrer, W. (2006). “Filospermoidea”. World Register of Marine Species. Truy cập ngày 27 tháng 1 năm 2018.

[217] “Order Summary for Bursovaginoidea”. Sea Life Base. Truy cập ngày 7 tháng 4 năm 2018.

[218] Sterrer, W. (2006). “Bursovaginoidea”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2018.

[219] Integrated Taxonomic Information System. “ITIS Standard Report Page: Bursovaginoidea”. www.itis.gov. Truy cập ngày 29 tháng 1 năm 2018.

[GBIF3-220] “Austrognathiidae”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2021.

[221] “Flosculariaceae”. World Register of Marine Species. World Register of Marine Species. 21 tháng 12 năm 2004. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2018.

[222] Segers, Hendrik (2012). “Ploima”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển. Truy cập ngày 3 tháng 12 năm 2012.

[GBIF6-223] “Collothecacea”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 17 tháng 5 năm 2021.

[224] “WoRMS:Collothecaceae”.

[225] Marshall, Michael (28 tháng 4 năm 2010). “Zoologger: The most bizarre life story on Earth?”. New Scientist. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2018. ... In 1995, Peter Funch and Reinhardt Møbjerg Kristensen, both then at the University of Copenhagen, Denmark, discovered an animal so unlike any other that a new phylum – Cycliophora – had to be created just for it. ...

[KF-226] P. Funch & R. M. Kristensen (1995). “Cycliophora is a new phylum with affinities to Entoprocta and Ectoprocta”. Nature. 378 (6558): 711–714. Bibcode:1995Natur.378..711F. doi:10.1038/378711a0. S2CID 4265849.

[GBIF5-227] “Symbion americanus Obst, Funch & Kristensen, 2006”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2021.

[228] M. Obst; P. Funch & G. Giribet (2005). “Hidden diversity and host specificity in cycliophorans: a phylogeographic analysis along the North Atlantic and Mediterranean Sea”. Molecular Ecology. 14 (14): 4427–4440. doi:10.1111/j.1365-294X.2005.02752.x. PMID 16313603. S2CID 26920982.

[pmid18937332-229] Neves RC, Kristensen RM, Wanninger A (tháng 3 năm 2009). “Three-dimensional reconstruction of the musculature of various life cycle stages of the cycliophoran Symbion americanus”. J. Morphol. 270 (3): 257–70. doi:10.1002/jmor.10681. PMID 18937332. S2CID 206090614.

[Buchsbaum-230] Ralph Buchsbaum, Mildred Buchsbaum, John Pearse, & Vicki Pearse (1987). Animals Without Backbone (ấn bản 3). Chicago: The University of Chicago Press. tr. 312–317. ISBN 0-226-07874-4.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[231] Cutler, Edward Bayler (1994). The Sipuncula: Their systematics, biology, and evolution. ISBN 978-0-8014-2843-2.

[Cutler,_1994-232] Cutler, Edward B. (1994): The Sipuncula: their systematic, biology and evolution. Cornell University Press. 406p ISBN 0-8014-2843-2

[233] “WoRMS - World Register of Marine Species - Phascolionidae Cutler & Gibbs, 1985”. www.marinespecies.org. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2018.

[Jell_1980-234] Jell, Peter A. (1980). “Earliest known pelecypod on Earth — a new Early Cambrian genus from South Australia”. Alcheringa an Australasian Journal of Palaeontology. 4 (3): 233–239. doi:10.1080/03115518008618934.

[Runnegar_Bentley_1983-235] Runnegar, B.; Bentley, C. (tháng 1 năm 1983). “Anatomy, ecology and affinities of the Australian early Cambrian bivalve Pojetaia runnegari Jell”. Journal of Paleontology. 57 (1): 73–92. JSTOR 1304610.

[DohertyInAnderson1998Phor-236] Doherty, P.J. (1998). “The lophophorates – Phoronida, Brachiopoda and Ectoprocta”. Trong D.T. Anderson (biên tập). Invertebrate Zoology (ấn bản 1). Oxford University Press Australia. tr. 346–349. ISBN 978-0-19-553941-7.

[RFB2004Descr-237] Ruppert, E.E., Fox, R.S., and Barnes, R.D. (2004). “Lophophorata: Phoronida”. Invertebrate Zoology (ấn bản 7). Brooks / Cole. tr. 817–821. ISBN 978-0-03-025982-1.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[RuppertFoxBarnes2004ArthrP518-238] Ruppert, E.E., Fox, R.S., and Barnes, R.D. (2004). “Arthropod”. Invertebrate Zoology (ấn bản 7). Brooks / Cole. tr. 518. ISBN 978-0-03-025982-1.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[Hinton1897SaBarb-239] Hinton, Sam (1987). Seashore life of southern California: an introduction to the animal life of California beaches south of Santa Barbara. University of California Press. ISBN 978-0-520-05924-5. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2011.

[TemerevaArctic2000-240] Temereva, E.N.; Malakhov V.V.; Yakovis E.L.; Fokin M.V. (Sep–Oct 2000). “Phoronis ovalis (Phoronida, Lophophorata) in the White Sea: the first discovery of phoronids in the Arctic Basin”. Doklady Biological Sciences. 374: 523–525. PMID 11103334.

[TaylorWilson2007-241] Taylor, P.D.; Wilson, M.A (2008). “Morphology and affinities of hederelloid "bryozoans"” (PDF). Trong Hageman, S.J.; Key, M.M. Jr.; Winston, J.E. (biên tập). Bryozoan Studies 2007: Proceedings of the 14th International Bryozoology Conference. Virginia Museum of Natural History. tr. 301–309. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 26 tháng 3 năm 2010. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2011.

[242] Torres-Martínez, M.A., Sour-Tovar, F. (2016). “Braquiópodos discínidos (Lingulida, Discinoidea) de la Formación Ixtaltepec, Carbonífero del área de Santiago Ixtaltepec, Oaxaca”. Boletín de la Sociedad Geológica Mexicana. 68 (2): 313–321. doi:10.18268/BSGM2016v68n2a9.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[243] Emig C. C., Bitner M. A. & Álvarez F., 2019. Linguliformea. Brachiopoda database. Accessed 2020-09-27.

[244] Holmer, L. (1991). “Phyletic relationships within the Brachiopoda”. GFF. 113: 84. doi:10.1080/11035899109453832.

[hu2010-245] Hu, S.; Zhang, Z.; Holmer, L.E.; Skovsted, C.B. (2010). “Soft−part preservation in a linguliform brachiopod from the lower Cambrian Wulongqing Formation (Guanshan Fauna) of Yunnan, South China”. Acta Palaeontologica Polonica. 55 (3): 495–505. CiteSeerX 10.1.1.729.8220. doi:10.4202/app.2009.1106. S2CID 59439966.

[Holmer2006-246] Holmer, L. E.; Caron, J. B. (2006). “A spinose stem group brachiopod with pedicle from the Middle Cambrian Burgess Shale”. Acta Zoologica. 87 (4): 273. doi:10.1111/j.1463-6395.2006.00241.x.

[247] Streng, Michael; Mellbin, Barbro B.; Landing, Ed; Keppie, J. Duncan (2011). “Linguliform brachiopods from the terminal Cambrian and lowest Ordovician of the Oaxaquia microcontinent (Southern Mexico)”. Journal of Paleontology. 85 (1): 122–155. doi:10.1666/10-074.1.

[248] Mergl, M. (2003). “Orbaspina chlupaci sp. nov., a new siphonotretid brachiopod from the Silurian of the Barrandian area, Bohemia” (PDF). Bulletin of Geosciences. 78 (4): 419–421.

[249] Mergl, M.; Fryda, J.; Kubajko, M. (2018). “Response of organophosphatic brachiopods to the mid-Ludfordian (late Silurian) carbon isotope excursion and associated extinction events in the Prague Basin (Czech Republic)” (PDF). Bulletin of Geosciences. 93 (3): 369–400.

[250] Valentine, James L.; Brock, Glenn (2003). “A new siphonotretid brachiopod from the Silurian of central-western New South Wales, Australia” (PDF). Records of the Australian Museum. 55 (2): 231–244. doi:10.3853/j.0067-1975.55.2003.1378.

[251] “Mindat:Craniiformea J. Zrzavy, S. Mihulka, and P. Kepka, A. Bezdek, D. Tietz. 1998. Phylogeny of the Metazoa based on morphological and 18S ribosomal DNA evidence. Cladistics 14:249-285” (bằng tiếng Anh).

[252] “A. Williams, S. Carlson, and C. H. C. Brunton, L. E. Holmer, L. Popov. 1996. A supra-ordinal classification of the Brachiopoda. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences 351(1344):1171-1103” (bằng tiếng Anh).

[Treatise-253] Moore, R.C. (1965). Brachiopoda. Treatise on Invertebrate Paleontology. Part H., Volume 1. Boulder, Colorado/Lawrence, Kansas: Geological Society of America/University of Kansas Press. tr. H6, H93. ISBN 0-8137-3015-5.

[254] Robinson, Jeffrey H.; Lee, Daphne E. (1 tháng 3 năm 2007). “The recent and Paleogene craniid brachiopod, Valdiviathyris quenstedti Helmcke, 1940”. Systematics and Biodiversity. 5 (1): 123–131. doi:10.1017/S1477200006002179. ISSN 1477-2000.

[255] Brunton, C.H.C. (1968). “Silicified brachiopods from the Visean of County Fermanagh (II)”. Bulletin of the British Museum (Natural History), Geology. 16: 8.

[256] Emig, Christian C. (2009). “Nummulus brattenburgensis and Crania craniolaris (Brachiopoda, Craniidae)” (PDF). Carnets de Géologie (08). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 14 tháng 5 năm 2022.

[257] “Mindat:Rhynchonelliformea J. Zrzavy, S. Mihulka, and P. Kepka, A. Bezdek, D. Tietz. 1998. Phylogeny of the Metazoa based on morphological and 18S ribosomal DNA evidence. Cladistics 14:249-285” (bằng tiếng Anh).

[258] “Zrzavy J., Mihulka S.(1998) Phylogeny of the Metazoa based on morphological and 18S ribosomal DNA evidence, Cladistics 14, 249-285” (bằng tiếng Anh).

[259] “Disciniformea was named by Zrzavy (1998). It was assigned to Inarticulata by Zrzavy (1998)” (bằng tiếng Anh).

[260] “Phylum Monoblastozoa” (bằng tiếng Anh).

[Invertebrados-261] Brusca, R. C.; Brusca, G. J. (2005). Invertebrados (ấn bản 2). Madrid: McGraw-Hill-Interamericana. ISBN 978-0-87893-097-5.

[Taylor-262] Taylor, Christopher (27 tháng 6 năm 2007). “Salinella - what the crap was it?”. Catalogue of Organisms.

[263] Dunning, Hayley (1 tháng 10 năm 2012). “Gone Missing, circa 1892”. The Scientist.

[264] Viering, Kerstin (23 tháng 11 năm 2012). “Jäger der verborgenen Art”. Spektrum.

[265] Frenzel, Johannes (1892). “Untersuchungen über die mikroskopische Fauna Argentiniens”. Archiv für Naturgeschichte (bằng tiếng Đức). 58: 66–96, Plate VII.

[266] {{chú thích web |title=Conocyemidae |url=https://www.gbif.org/species/1949 |website=www.gbif.org|Conocyemidae tại GBIF

[267] H. Furuya & J. van der Land (2010). “Orthonectida”. World Register of Marine Species. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2011.

[268] Orthonectida Giard, 1877 (TSN 57409) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).

[pmid8896370-269] Hanelt, B; Van Schyndel, D; Adema, C. M; Lewis, L. A; Loker, E. S (1996). “The phylogenetic position of Rhopalura ophiocomae (Orthonectida) based on 18S ribosomal DNA sequence analysis”. Molecular Biology and Evolution. 13 (9): 1187–91. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a025683. PMID 8896370.

[Zverkov2019-270] Zverkov, Oleg A.; Mikhailov, Kirill V.; Isaev, Sergey V.; Rusin, Leonid Y.; Popova, Olga V.; Logacheva, Maria D.; Penin, Alexey A.; Moroz, Leonid L.; Panchin, Yuri V.; Lyubetsky, Vassily A.; Aleoshin, Vladimir V. (24 tháng 5 năm 2019). “Dicyemida and Orthonectida: Two Stories of Body Plan Simplification”. Frontiers in Genetics. 10: 443. doi:10.3389/fgene.2019.00443. PMC 6543705. PMID 31178892.

[IZ-271] Robert D. Barnes (1982). Invertebrate Zoology. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. tr. 247–248. ISBN 0-03-056747-5.

[272] Alfred Mathieu Giard (1877). “Sur les Orthonectida, classe nouvelle d'animaux parasites des Échinodermes et des Turbellariés” [On Orthonectida, a new class of parasitic animals of Echinoderms and Turbellarians]. Comptes Rendus (bằng tiếng Pháp). 85 (18): 812–814.

[Mikhailov2016-273] Mikhailov, Kirill V; Slyusarev, Georgy S; Nikitin, Mikhail A; Logacheva, Maria D; Penin, Aleksey A; Aleoshin, Vladimir V; Panchin, Yuri V (2016). “The Genome of Intoshia linei Affirms Orthonectids as Highly Simplified Spiralians”. Current Biology. 26 (13): 1768–74. doi:10.1016/j.cub.2016.05.007. PMID 27374341.

[GBIF4-274] “Rhopaluridae”. www.gbif.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2021.

[275] “ITIS - Report: Pelmatosphaeridae Stunkard, 1937”.

[276] “Mindat:Pelmatosphaeridae Stunkard, 1937”.

[277] “WorMs:Pelmatosphaeridae Stunkard, 1937”.

[278] “Pelmatosphaeridae.GBIFspecies”.

[paleodib-279] Paleobiology database

[researchgate.net-280] Ivantsov, AY & Vladimirovich, D 1997, A New Representative of Petalonamae from Upper Vendian of Arkhangelsk Region. Paleontological Journal 31(1)·

[281] Osmotrophy in modular Ediacara organisms. 106. 2009. tr. 14438–14443. doi:10.1073/pnas.0904836106. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2022.

[282] Hoyal Cuthill, Jennifer F.; Han, Jian (7 tháng 8 năm 2018). “Cambrian petalonamid Stromatoveris phylogenetically links Ediacaran biota to later animals” (PDF). Palaeontology (bằng tiếng Anh). 61 (6): 813–823. doi:10.1111/pala.12393. ISSN 0031-0239.

[283] Buss, Leo W.; Seilacher, Adolf (1994). “The Phylum Vendobionta: a sister group of the Eumetazoa?”. Paleobiology (bằng tiếng Anh). 20 (1): 1–4. doi:10.1017/S0094837300011088. ISSN 0094-8373.

[284] “Mindat org: Petalonamae” (bằng tiếng Anh).

[285] “GIBF:Petalonamae Pflug, 1972” (bằng tiếng Anh).

[286] “Taxonomicon:Taxon: Phylum †Petalonamae Pflug, 1970 (invertebrate” (bằng tiếng Anh).

[287] “A. Y. Ivantsov. 2001. Vendia and Other Precambrian "Arthropods". Palaeontologische Zeitschrift 4:3-10:Proarticulata” (bằng tiếng Anh).

[288] “Feeding traces of proarticulata-the Vendian Metazoa” (bằng tiếng Anh).

[289] “Hoá thách Proarticulata” (bằng tiếng Anh).

[290] “DPpedia:Proarticulata is a proposed phylum of extinct” (bằng tiếng Anh).

[291] “HmnWiki:Proarticulata” (bằng tiếng Tây Ban Nha).

[292] “Taxon: Phylum †Proarticulata Fedonkin, 1985 (invertebrate). Taxonomicon” (bằng tiếng Anh).

[Fedonkin_1985-293] Fedonkin, M.A. (1985). “Systematic description of Vendian metazoa”. Trong Sokolov, B.S.; Iwanowski, A.B. (biên tập). Vendian System: Historical–Geological and Paleontological Foundation. 1: Paleontology. Moscow, RU: Nauka. tr. 70–106.

[294] Seilacher, A., « Vendobionta and Psammocorallia: lost constructions of Precambrian evolution », Journal of the Geological Society, London, vol. 149, no 4, 1992, p. 607-613 (ISSN 0016-7649, DOI 10.1144/.gsjgs.149.4.0607, lire en ligne

[Harrington_Moore1955-295] Harrington, N. J. and Moore. R. C. (1955). “Kansas Pennsylvanian and other jellyfishes”. Bull. Kansas Geol. Surv. 114 (5): 153–163.

[Fedonkin_et_al_2008-296] Mikhail A. Fedonkin, James G. Gehling, Kathleen Grey, Guy M. Narbonne, and Patricia Vickers-Rich. Foreword by Arthur C. Clarke. (2008) "The Rise of Animals. Evolution and Diversification of the Kingdom Animalia"

[Ivantsov2001-297] Ivantsov, A. Y. (2001). “Vendia and Other Precambrian "Arthropods"”. Paleontological Journal (bằng tiếng Anh). tr. 335–343.

[Ivantsov_2021-298] Ivantsov, A. Yu.; Zakrevskaya, M. A. (2021). “Trilobozoa, Precambrian Tri-Radial Organisms”. Paleontological Journal. 55 (7): 727–741. doi:10.1134/S0031030121070066.

[299] “Trilobozoa, Precambrian Tri-Radial Organisms.Springer”.

[300] “A taxonomic phylum within the kingdom Animalia — extinct three-lobed animals”.

[301] “Amazon: Trilobozoa Book-LLC” (bằng tiếng Tây Ban Nha và Anh).

[302] Mary Wade 1972, Hydrozoa and Scyphozoa and other medusoids from the Precambrian Ediacara fauna, South Australia. Palaeontology, Volume: 15, Part: 2, Publication Date: June 1972, Page(s): 197 – 225

[303] * Sprigg, R. C. (1947): "Early Cambrian jellyfishes (?) from the Flinders Range, South Australia", Transactions of the Royal Society of South Australia. 71.2, p. 220

[Khomentovsky2008-304] Khomentovsky, V.; Nagovitsin, K.; Postnikov, A. (2008). “Mayanian (1100–850 Ma) – Prebaikalian Upper Riphean of Siberia”. Russian Geology and Geophysics. 49: 1–6. Bibcode:2008RuGG...49....1K. doi:10.1016/j.rgg.2007.12.001.

[Glaessner1966-305] Glaessner, M.F.; Wade, M. (1966). “The late Precambrian fossils from Ediacara, South Australia” (PDF). Palaeontology. 9 (4): 599. Bản gốc (Free full text) lưu trữ ngày 22 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2022.

[Wade1972-306] Wade, M. (1972). “Hydrozoa and Scyphozoa and other medusoids from the Precambrian Ediacara fauna, South Australia” (PDF). Palaeontology. 15: 197–225. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 9 tháng 4 năm 2011. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2014.

[Ivantsov2012-307] Ivantsov, A. Yu. (2012). “Paleontological Data on the Possibility of Precambrian Existence of Mollusks”. Trong Averkii Fyodorov; Havrila Yakovlev (biên tập). Mollusks: Morphology, Behavior and Ecology. Nova Science Pub Incorporated. tr. 153–179. ISBN 9781621009870.

[308] Adolf Seilacher & Roland Goldring 1996, Class Psammocorallia (Coelenterata, Vendian‐Ordovician): Recognition, systematics, and distribution. Journal GFF, Volume 118, 1996 - Issue 4

[Porter2008-309] Porter, S. M. (2008). “Skeletal Microstructure Indicates Chancelloriids and Halkieriids Are Closely Related”. Palaeontology. 51 (4): 865–879. doi:10.1111/j.1475-4983.2008.00792.x.

[Bengtson1992-310] Bengtson, S. (1992). “The cap-shaped Cambrian fossil Maikhanella and the relationship between coeloscleritophorans and molluscs”. Lethaia. 25 (4): 401–420. doi:10.1111/j.1502-3931.1992.tb01644.x.

[Yochelson1993-311] Yochelson, E. L. (1993). “Molluscan affinity of coeloscleritophorans”. Lethaia. 26 (1): 47–48. doi:10.1111/j.1502-3931.1993.tb01509.x.

[Walcott1920MiddleCambrianSpongiae-312] Walcott, C. D. (1920). “Cambrian geology and paleontology IV:6—Middle Cambrian Spongiae”. Smithsonian Miscellaneous Collections. 67: 261–364.

[313] Clausen, S.; Álvaro, J. J (2006). “Skeletonized microfossils from the Lower–Middle Cambrian transition of the Cantabrian Mountains, northern Spain” (pdf). Acta Palaeontologica Polonica. 51 (2): 223–238. Truy cập ngày 10 tháng 6 năm 2013.

[Randell2003-314] Randell, R. D.; Lieberman, B. S.; Hasiotis, S. T.; Pope, M. C. (2005). “New Chancelloriids from the Early Cambrian Sekwi Formation with a Comment on Chancelloriid Affinities”. Journal of Paleontology. 79: 987. doi:10.1666/0022-3360(2005)079[0987:NCFTEC]2.0.CO;2. ISSN 0022-3360.

[Rigby1978-315] Keith Rigby, J. (1978). “Porifera of the Middle Cambrian Wheeler Shale, from the Wheeler Amphitheater, House Range, in Western Utah”. Journal of Paleontology. 52 (6): 1325–1345. JSTOR 1303938.

[ReferenceF-316] Sdzuy, K. (1969). “Unter- and mittelkambrische Porifera. (Chancellorida und Hexactinellida)”. Paläontologische Zeitschrift. 43 (3–4): 115–147. doi:10.1007/bf02987647.

[317] Hao Yun; Glenn A. Brock; Xingliang Zhang; Luoyang Li; Diego C. García-Bellido; John R. Paterson (2019). “A new chancelloriid from the Emu Bay Shale (Cambrian Stage 4) of South Australia”. Journal of Systematic Palaeontology. Online edition (13): 857–867. doi:10.1080/14772019.2018.1496952.

[Moore2010-318] Moore, J. L.; Porter, S. M.; Steiner, M.; Li, G. (2010). “Cambrothyra ampulliformis, an unusual Coeloscleritophoran from the Lower Cambrian of Shaanxi Province, China”. Journal of Paleontology. 84 (6): 1040–1060. doi:10.1666/09-091.1. S2CID 128583183.

[319] Brock, G. A.; Cooper, B. J. (1993). “Shelly Fossils from the Early Cambrian (Toyonian) Wirrealpa, Aroona Creek, and Ramsay Limestones of South Australia”. Journal of Paleontology. 67 (5): 758–787. doi:10.1017/s0022336000037045. JSTOR 1306041.

[Yochelson1977-320] Yochelson, Ellis L. (1977). “Agmata, a Proposed Extinct Phylum of Early Cambrian Age”. Journal of Paleontology. 51 (3): 437–454. JSTOR 1303675.

[321] Peel, John S. (2016). “Anatase and Hadimopanella selection by Salterella from the Kap Troedsson formation (Cambrian Series 2) of North Greenland”. GFF. 139 (1): 70–74. doi:10.1080/11035897.2016.1227365. S2CID 132731070.

[Peel1988-322] Peel, J. S.; Berg-Madsen, V. (1988). “A new salterellid (Phylum Agmata) from the upper Middle Cambrian of Denmark” (PDF). Bulletin of the Geological Society of Denmark. 37: 75–82.

[ReferenceE-323] Peel, John S. (2016). “Anatase and Hadimopanella selection by Salterella from the Kap Troedsson formation (Cambrian Series 2) of North Greenland”. GFF. 139 (1): 70–74. doi:10.1080/11035897.2016.1227365.

[YochelsonKisselev2003-324] Yochelson, Ellis L.; Kisselev, Gennadii N. (2003). “Early Cambrian Salterella and Volborthella (Phylum Agmata) re‐evaluated”. Lethaia. 36 (1): 8–20. doi:10.1080/00241160310001254.

[325] Yochelson, Ellis L. (1981). “A Survey of Salterella (Phylum Agmata)” (PDF). Trong Taylor, Michael E. (biên tập). Short papers for the Second International Symposium on the Cambrian System, 1981 (Bản báo cáo). U.S. Geological Survey. tr. 244–248. doi:10.3133/ofr81743. hdl:2027/uc1.31822008867749.

[326] Clark, Thomas H. (1924). “The Paleontology of the Beekmantown series at Levis, Quebec”. Bulletins of American Paleontology. 10 (41): 1–136.

[Lipps1968-327] Lipps, J. H.; Sylvester, A. G. (1 tháng 3 năm 1968). “The Enigmatic Cambrian Fossil Volborthella and Its Occurrence in California”. Journal of Paleontology. 42 (2): 329–336. JSTOR 1302218.

[328] “Taxon: Phylum †Agmata E.L. Yochelson, 1977 (invertebrates) Taxonomicon”.

[Zhang_2011-329] Zhang, Zhi-Qiang (23 tháng 12 năm 2011). “Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness”. Zootaxa. Magnolia Press. 3148: 1–237. doi:10.11646/zootaxa.3148.1.1. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2016.

[Tyler_2006-330] Tyler, S.; Schilling, S.; Hooge, M.; Bush, L.F. (2006–2016). “Xenoturbella”. Turbellarian taxonomic database. Version 1.7. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2016.

[Rouse_2016-331] Rouse, Greg W.; Wilson, Nerida G.; Carvajal, Jose I.; Vrijenhoek, Robert C. (3 tháng 2 năm 2016). “New deep-sea species of Xenoturbella and the position of Xenacoelomorpha”. Nature. 530 (7588): 94–97. Bibcode:2016Natur.530...94R. doi:10.1038/nature16545. PMID 26842060. S2CID 3870574.

[Nakano2017-332] Nakano, Hiroaki; Miyazawa, Hideyuki; Maeno, Akiteru; Shiroishi, Toshihiko; Kakui, Keiichi; Koyanagi, Ryo; Kanda, Miyuki; Satoh, Noriyuki; Omori, Akihito; Kohtsuka, Hisanori (2017). “A new species of Xenoturbella from the western Pacific Ocean and the evolution of Xenoturbella”. BMC Evolutionary Biology. 17 (1). doi:10.1186/s12862-017-1080-2. PMC 5733810. PMID 29249199.

[333] Georgiou, Aristo (19 tháng 12 năm 2017). “Mysterious new deep-sea species with no anus sheds light on early evolution”. International Business Times. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2017.

[334] “Mysterious new seafloor species sheds light on early animal evolution”. Phys.org. 19 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2017.

[335] Harzsch, Steffen; Purschke, Günter (1 tháng 1 năm 2016). Structure and evolution of invertebrate nervous systems. Oxford University Press. tr. 56–61. ISBN 978-0-19-968220-1. OCLC 951605913.

[Conway-Morris1985-336] Conway-Morris, S.; George, J. D.; Gibson R.; Platt, H.M. (1985) The Origins and relationships of lower invertebrates. Oxford, Clarendon Press, 397 p.^{[cần số trang]}

[337] Petrov, A.; Hooge, M.; Tyler, S. (2006). “Comparative morphology of the bursal nozzles in acoels (Acoela, Acoelomorpha)”. Journal of Morphology. 267 (5): 634–648. doi:10.1002/jmor.10428. PMID 16485278. S2CID 32595353.

[338] Laden, Greg (1 tháng 10 năm 2009). “Why You Should Care About Acoelomorph Flatworms”. Smithsonian Magazine (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2020.

[339] Katayama, Tomoe; Yamamoto, Masamichi; Wada, Hiroshi; Satoh, Noriyuki (1993). “Phylogenetic Position of Acoel Turbellarians Inferred from Partial 18S rDNA Sequences” (PDF). Zoological Science. 10 (3): 529–536. ISSN 0289-0003. PMID 7764139.

[340] Katayama, T.; Wada, H.; Furuya, H.; Satoh, N.; Yamamoto, M. (1 tháng 10 năm 1995). “Phylogenetic Position of the Dicyemid Mesozoa Inferred from 18S rDNA Sequences”. The Biological Bulletin. 189 (2): 81–90. doi:10.2307/1542458. ISSN 0006-3185. JSTOR 1542458. PMID 8541419.

[341] Carranza, S.; Baguñà, J.; Riutort, M. (1 tháng 5 năm 1997). “Are the Platyhelminthes a monophyletic primitive group? An assessment using 18S rDNA sequences”. Molecular Biology and Evolution (bằng tiếng Anh). 14 (5): 485–497. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a025785. ISSN 0737-4038. PMID 9159926.

[342] Ruiz-Trillo, Iñaki; Riutort, Marta; Littlewood, D. Timothy J.; Herniou, Elisabeth A.; Baguñà, Jaume (tháng 3 năm 1999). “Acoel Flatworms: Earliest Extant Bilaterian Metazoans, Not Members of Platyhelminthes”. Science. 283 (5409): 1919–1923. Bibcode:1999Sci...283.1919R. doi:10.1126/science.283.5409.1919. ISSN 0036-8075. PMID 10082465.

[BaguñàRiutort2004CJZ-343] Baguñà, J.; Riutort, M. (2004). “Molecular phylogeny of the Platyhelminthes”. Canadian Journal of Zoology. 82 (2): 168–193. doi:10.1139/z03-214.

[BaguñàRiutort2004BE-344] Baguñà, Jaume; Riutort, Marta (2004). “The dawn of bilaterian animals: the case of acoelomorph flatworms”. BioEssays. 26 (10): 1046–57. doi:10.1002/bies.20113. PMID 15382134. S2CID 40453683.

[Ruiz-Trillo2004-345] Ruiz-Trillo, Iñaki; Riutort, Marta; Fourcade, H. Matthew; Baguñà, Jaume; Boore, Jeffrey L. (2004). “Mitochondrial genome data support the basal position of Acoelomorpha and the polyphyly of the Platyhelminthes”. Molecular Phylogenetics and Evolution. 33 (2): 321–32. doi:10.1016/j.ympev.2004.06.002. PMID 15336667.

[Philippe2007-346] Philippe, Hervé; Brinkmann, Henner; Martinez, Pedro; Riutort, Marta; Baguñà, Jaume (8 tháng 8 năm 2007). Volff, Jean-Nicolas (biên tập). “Acoel Flatworms Are Not Platyhelminthes: Evidence from Phylogenomics”. PLOS ONE (bằng tiếng Anh). 2 (8): e717. doi:10.1371/journal.pone.0000717. ISSN 1932-6203. PMC 1933604. PMID 17684563.

[347] Bailly, Anatole (1 tháng 1 năm 1981). Abrégé du dictionnaire grec français. Paris: Hachette. ISBN 2010035283. OCLC 461974285.

[348] Bailly, Anatole. “Greek-french dictionary online”. www.tabularium.be. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2020.

[349] Meyer-Wachsmuth I, Curini Galletti M, Jondelius U (16 tháng 9 năm 2014). “Hyper-cryptic marine meiofauna: species complexes in Nemertodermatida”. PLOS ONE. 9 (9): e107688. doi:10.1371/journal.pone.0107688. PMC 4166464. PMID 25225981.

[WORMS-350] Tyler S (2010). “Isodiametridae”. World Register of Marine Species. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2019.

[351] Nielsen C (2012). Animal Evolution: Interrelationships of the Living Taxa. Oxford and New York: Oxford University Press. tr. 69–70. ISBN 978-0-19-960602-3.

[352] Peterson, Kevin J.; Cotton, James A.; Gehling, James G.; Pisani, Davide (27 tháng 4 năm 2008). “The Ediacaran emergence of bilaterians: congruence between the genetic and the geological fossil records”. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences. 363 (1496): 1435–1443. doi:10.1098/rstb.2007.2233. PMC 2614224. PMID 18192191.

[353] Parfrey, Laura Wegener; Lahr, Daniel J. G.; Knoll, Andrew H.; Katz, Laura A. (16 tháng 8 năm 2011). “Estimating the timing of early eukaryotic diversification with multigene molecular clocks”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 108 (33): 13624–13629. Bibcode:2011PNAS..10813624P. doi:10.1073/pnas.1110633108. PMC 3158185. PMID 21810989.

[354] “Raising the Standard in Fossil Calibration”. Fossil Calibration Database. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2018.

[355] Laumer, Christopher E.; Gruber-Vodicka, Harald; Hadfield, Michael G.; Pearse, Vicki B.; Riesgo, Ana; Marioni, John C.; Giribet, Gonzalo (2018). “Support for a clade of Placozoa and Cnidaria in genes with minimal compositional bias”. eLife. 2018, 7: e36278. doi:10.7554/eLife.36278. PMC 6277202. PMID 30373720.

[356] Adl, Sina M.; Bass, David; Lane, Christopher E.; Lukeš, Julius; Schoch, Conrad L.; Smirnov, Alexey; Agatha, Sabine; Berney, Cedric; Brown, Matthew W. (2018). “Revisions to the Classification, Nomenclature, and Diversity of Eukaryotes”. Journal of Eukaryotic Microbiology. 66 (1): 4–119. doi:10.1111/jeu.12691. PMC 6492006. PMID 30257078.

[357] “Hoá thạch 1 tỉ năm tuổi”.

[Strother_2021-358] Strother, Paul K.; Brasier, Martin D.; Wacey, David; Timpe, Leslie; Saunders, Martin; Wellman, Charles H. (tháng 4 năm 2021). “A possible billion-year-old holozoan with differentiated multicellularity”. Current Biology. 31 (12): 2658–2665.e2. doi:10.1016/j.cub.2021.03.051. PMID 33852871.

[BCnewsqthe_evolutionary_lineage_leading_to_the_animals-359] “Finding the 'missing link'”. BC News. tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2023.

[BBCthe_evolutionary_lineage_leading_to_the_animals-360] “Billion-year-old fossil found preserved in Torridon rocks”. BBC News. 29 tháng 4 năm 2021. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2021.

[361] “những hóa thạch sống vẫn còn tồn tại đến ngày nay: Hải miên”. voyeu.vn.

[362] Hall & Hallgrímsson 2008, tr. 4–6

[363] “Evolution Resources”. Washington, DC: National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2016.

[Darwin-364] Darwin, Charles (1860). On the Origin of Species (ấn bản 2). London: John Murray. tr. 490.

[365] “Động vật lâu đời nhất”. vi. history-hub.com.

[366] :10.1111/j.1525-142X.2011.00499.x
Hoàn thành chú thích này

[Stanley1983Ctenophora-367] :10.1038/303518a0
Hoàn thành chú thích này

[368] :10.1098/rstb.1996.0024
Hoàn thành chú thích này

[369] “Science Direct:Placozoan” (bằng tiếng Anh).

[370] Maslov AV, Podkovyrov VN, Grazhdankin DV, Kolesnikov AV (2018). “Upper Vendian in the east, northeast and north of East European Platform: Depositional processes and biotic evolution”. Litosfera. 18 (4): 520–542. doi:10.24930/1681-9004-2018-18-4-520-542.

[371] Kolesnikov AV, Liu AG, Danelian T, Grazhdankin DV (2018). “A reassessment of the problematic Ediacaran genus Orbisiana Sokolov 1976”. Precambrian Research. 316: 197–205. Bibcode:2018PreR..316..197K. doi:10.1016/j.precamres.2018.08.011.

[372] “Anatomical Information Content in the Ediacaran Fossils and Their Possible Zoological Affinities1”. academic.oup (bằng tiếng Anh).

[373] Ben Waggoner 2003, The Ediacaran Biotas in Space and Time. Integrative and Comparative Biology, Volume 43, Issue 1, 1 February 2003, Pages 104–113, https://doi.org/10.1093/icb/43.1.104

[Budd2015-374] Budd, Graham E.; Jensen, Sören (2017). “The origin of the animals and a 'Savannah' hypothesis for early bilaterian evolution”. Biological Reviews. 92 (1): 446–473. doi:10.1111/brv.12239. PMID 26588818.

[375] “Động vật”.

[376] Edgecombe, G. D.; Giribet, G. (15 tháng 1 năm 2019), "Perspectives in Animal Phylogeny and Evolution": A decade later (bằng tiếng Anh), University of Padova Press, ISBN 9788869381409, truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019

[Aleshin2002-377] Aleshin, V. V.; Petrov, N. B. (2002). “Molecular evidence of regression in evolution of metazoa”. Zh Obshch Biol. 63 (3): 195–208. PMID 12070939.

[378] Laumer, Christopher E.; Gruber-Vodicka, Harald; Hadfield, Michael G.; Pearse, Vicki B.; Riesgo, Ana; Marioni, John C.; Giribet, Gonzalo (30 tháng 10 năm 2018). “Support for a clade of Placozoa and Cnidaria in genes with minimal compositional bias”. eLife (bằng tiếng Anh). 7. doi:10.7554/elife.36278. ISSN 2050-084X. PMC 6277202. PMID 30373720.

[379] Schuchert, Peter (1 tháng 3 năm 1993). “Trichoplax adhaerens (Phylum Placozoa) has Cells that React with Antibodies Against the Neuropeptide RFamide”. Acta Zoologica. 74 (2): 115–117. doi:10.1111/j.1463-6395.1993.tb01227.x.

[380] Syed, Tareq; Schierwater, Bernd (1 tháng 6 năm 2002). “The evolution of the placozoa: A new morphological model”. Senckenbergiana Lethaea. 82 (1): 315–324. doi:10.1007/bf03043791. ISSN 0037-2110. S2CID 16870420.

[DunnHejnol2008-381] Dunn, Casey W.; Hejnol, Andreas; Matus, David Q.; Pang, Kevin; Browne, William E.; Smith, Stephen A.; Seaver, Elaine; Rouse, Greg W.; Obst, Matthias; Edgecombe, Gregory D.; Sørensen, Martin V.; Haddock, Steven H. D.; Schmidt-Rhaesa, Andreas; Okusu, Akiko; Kristensen, Reinhardt Møbjerg; Wheeler, Ward C.; Martindale, Mark Q.; Giribet, Gonzalo (2008). “Broad phylogenomic sampling improves resolution of the animal tree of life”. Nature. 452 (7188): 745–749. Bibcode:2008Natur.452..745D. doi:10.1038/nature06614. ISSN 0028-0836. PMID 18322464. S2CID 4397099.

[HejnolObst2009-382] Hejnol, Andreas; Obst, Matthias; Stamatakis, Alexandros; Ott, Michael; Rouse, Greg W.; Edgecombe, Gregory D.; Martinez, Pedro; Baguñà, Jaume; Bailly, Xavier; Jondelius, Ulf; Wiens, Matthias; Müller, Werner E. G.; Seaver, Elaine; Wheeler, Ward C.; Martindale, Mark Q.; Giribet, Gonzalo; Dunn, Casey W. (2009). “Assessing the root of bilaterian animals with scalable phylogenomic methods”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 276 (1677): 4261–4270. doi:10.1098/rspb.2009.0896. ISSN 0962-8452. PMC 2817096. PMID 19759036.

[RyanPang2013-383] Ryan, J. F.; Pang, K.; Schnitzler, C. E.; Nguyen, A.-D.; Moreland, R. T.; Simmons, D. K.; Koch, B. J.; Francis, W. R.; Havlak, P.; Smith, S. A.; Putnam, N. H.; Haddock, S. H. D.; Dunn, C. W.; Wolfsberg, T. G.; Mullikin, J. C.; Martindale, M. Q.; Baxevanis, A. D. (2013). “The Genome of the Ctenophore Mnemiopsis leidyi and Its Implications for Cell Type Evolution”. Science. 342 (6164): 1242592. doi:10.1126/science.1242592. ISSN 0036-8075. PMC 3920664. PMID 24337300.

[MorozKocot2014-384] Moroz, Leonid L.; Kocot, Kevin M.; Citarella, Mathew R.; Dosung, Sohn; Norekian, Tigran P.; Povolotskaya, Inna S.; Grigorenko, Anastasia P.; Dailey, Christopher; Berezikov, Eugene; Buckley, Katherine M.; Ptitsyn, Andrey; Reshetov, Denis; Mukherjee, Krishanu; Moroz, Tatiana P.; Bobkova, Yelena; Yu, Fahong; Kapitonov, Vladimir V.; Jurka, Jerzy; Bobkov, Yuri V.; Swore, Joshua J.; Girardo, David O.; Fodor, Alexander; Gusev, Fedor; Sanford, Rachel; Bruders, Rebecca; Kittler, Ellen; Mills, Claudia E.; Rast, Jonathan P.; Derelle, Romain; Solovyev, Victor V.; Kondrashov, Fyodor A.; Swalla, Billie J.; Sweedler, Jonathan V.; Rogaev, Evgeny I.; Halanych, Kenneth M.; Kohn, Andrea B. (2014). “The ctenophore genome and the evolutionary origins of neural systems”. Nature. 510 (7503): 109–114. Bibcode:2014Natur.510..109M. doi:10.1038/nature13400. ISSN 0028-0836. PMC 4337882. PMID 24847885.

[ChangNeuhof2015-385] Chang, E. Sally; Neuhof, Moran; Rubinstein, Nimrod D.; Diamant, Arik; Philippe, Hervé; Huchon, Dorothée; Cartwright, Paulyn (2015). “Genomic insights into the evolutionary origin of Myxozoa within Cnidaria”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 112 (48): 14912–14917. Bibcode:2015PNAS..11214912C. doi:10.1073/pnas.1511468112. ISSN 0027-8424. PMC 4672818. PMID 26627241.

[WhelanKocot2015-386] Whelan, Nathan V.; Kocot, Kevin M.; Moroz, Leonid L.; Halanych, Kenneth M. (2015). “Error, signal, and the placement of Ctenophora sister to all other animals”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 112 (18): 5773–5778. Bibcode:2015PNAS..112.5773W. doi:10.1073/pnas.1503453112. ISSN 0027-8424. PMC 4426464. PMID 25902535.

[Torruellade_Mendoza2015-387] Torruella, Guifré; de Mendoza, Alex; Grau-Bové, Xavier; Antó, Meritxell; Chaplin, Mark A.; del Campo, Javier; Eme, Laura; Pérez-Cordón, Gregorio; Whipps, Christopher M.; Nichols, Krista M.; Paley, Richard; Roger, Andrew J.; Sitjà-Bobadilla, Ariadna; Donachie, Stuart; Ruiz-Trillo, Iñaki (2015). “Phylogenomics Reveals Convergent Evolution of Lifestyles in Close Relatives of Animals and Fungi”. Current Biology. 25 (18): 2404–2410. doi:10.1016/j.cub.2015.07.053. ISSN 0960-9822. PMID 26365255.

[BorowiecLee2015-388] Borowiec, Marek L.; Lee, Ernest K.; Chiu, Joanna C.; Plachetzki, David C. (2015). “Extracting phylogenetic signal and accounting for bias in whole-genome data sets supports the Ctenophora as sister to remaining Metazoa”. BMC Genomics. 16 (1): 987. doi:10.1186/s12864-015-2146-4. ISSN 1471-2164. PMC 4657218. PMID 26596625.

[ShenHittinger2017-389] Shen, Xing-Xing; Hittinger, Chris Todd; Rokas, Antonis (2017). “Contentious relationships in phylogenomic studies can be driven by a handful of genes”. Nature Ecology & Evolution. 1 (5): 126. doi:10.1038/s41559-017-0126. ISSN 2397-334X. PMC 5560076. PMID 28812701.

[ArcilaOrtí2017-390] Arcila, Dahiana; Ortí, Guillermo; Vari, Richard; Armbruster, Jonathan W.; Stiassny, Melanie L. J.; Ko, Kyung D.; Sabaj, Mark H.; Lundberg, John; Revell, Liam J.; Betancur-R., Ricardo (2017). “Genome-wide interrogation advances resolution of recalcitrant groups in the tree of life”. Nature Ecology & Evolution. 1 (2): 20. doi:10.1038/s41559-016-0020. ISSN 2397-334X. PMID 28812610. S2CID 16535732.

[WhelanKocot2017-391] Whelan, Nathan V.; Kocot, Kevin M.; Moroz, Tatiana P.; Mukherjee, Krishanu; Williams, Peter; Paulay, Gustav; Moroz, Leonid L.; Halanych, Kenneth M. (2017). “Ctenophore relationships and their placement as the sister group to all other animals”. Nature Ecology & Evolution. 1 (11): 1737–1746. doi:10.1038/s41559-017-0331-3. ISSN 2397-334X. PMC 5664179. PMID 28993654.

[PandeyBraun2021-392] Pandey, Akanksha; Braun, Edward L. (2021). “The Roles of Protein Structure, Taxon Sampling, and Model Complexity in Phylogenomics: A Case Study Focused on Early Animal Divergences”. Biophysica. 1 (2): 87–105. doi:10.3390/biophysica1020008. ISSN 2673-4125.

[LaumerFernández2019-393] Laumer, Christopher E.; Fernández, Rosa; Lemer, Sarah; Combosch, David; Kocot, Kevin M.; Riesgo, Ana; Andrade, Sónia C. S.; Sterrer, Wolfgang; Sørensen, Martin V.; Giribet, Gonzalo (2019). “Revisiting metazoan phylogeny with genomic sampling of all phyla”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 286 (1906): 20190831. doi:10.1098/rspb.2019.0831. ISSN 0962-8452. PMC 6650721. PMID 31288696.

[JeonPark2019-394] Jeon, Yeonsu; Park, Seung Gu; Lee, Nayun; Weber, Jessica A; Kim, Hui-Su; Hwang, Sung-Jin; Woo, Seonock; Kim, Hak-Min; Bhak, Youngjune; Jeon, Sungwon; Lee, Nayoung; Jo, Yejin; Blazyte, Asta; Ryu, Taewoo; Cho, Yun Sung; Kim, Hyunho; Lee, Jung-Hyun; Yim, Hyung-Soon; Bhak, Jong; Yum, Seungshic; Ochman, Howard (2019). “The Draft Genome of an Octocoral, Dendronephthya gigantea”. Genome Biology and Evolution. 11 (3): 949–953. doi:10.1093/gbe/evz043. ISSN 1759-6653. PMC 6447388. PMID 30825304.

[KimWeber2019-395] Kim, Hak-Min; Weber, Jessica A.; Lee, Nayoung; Park, Seung Gu; Cho, Yun Sung; Bhak, Youngjune; Lee, Nayun; Jeon, Yeonsu; Jeon, Sungwon; Luria, Victor; Karger, Amir; Kirschner, Marc W.; Jo, Ye Jin; Woo, Seonock; Shin, Kyoungsoon; Chung, Oksung; Ryu, Jae-Chun; Yim, Hyung-Soon; Lee, Jung-Hyun; Edwards, Jeremy S.; Manica, Andrea; Bhak, Jong; Yum, Seungshic (2019). “The genome of the giant Nomura's jellyfish sheds light on the early evolution of active predation”. BMC Biology. 17 (1): 28. doi:10.1186/s12915-019-0643-7. ISSN 1741-7007. PMC 6441219. PMID 30925871.

[ErivesFritzsch2020-396] Erives, Albert; Fritzsch, Bernd (2020). “A Screen for Gene Paralogies Delineating Evolutionary Branching Order of Early Metazoa”. G3: Genes, Genomes, Genetics. 10 (2): 811–826. doi:10.1534/g3.119.400951. ISSN 2160-1836. PMC 7003098. PMID 31879283.

[397] “Bilateria”.

[398] Knoll, Andrew H.; Carroll, Sean B. (25 tháng 6 năm 1999). “Early Animal Evolution: Emerging Views from Comparative Biology and Geology”. Science. 284 (5423): 2129–2137. doi:10.1126/science.284.5423.2129. PMID 10381872. S2CID 8908451.

[399] Balavoine, G.; Adoutte, Andre (2003). “The segmented Urbilateria: A testable scenario”. Integrative and Comparative Biology. 43 (1): 137–147. CiteSeerX 10.1.1.560.8727. doi:10.1093/icb/43.1.137. PMID 21680418. S2CID 80975506.

[400] Evans, Scott D.; Hughes, Ian V.; Gehling, James G.; Droser, Mary L. (7 tháng 4 năm 2020). “Discovery of the oldest bilaterian from the Ediacaran of South Australia”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 117 (14): 7845–7850. doi:10.1073/pnas.2001045117. ISSN 0027-8424. PMC 7149385. PMID 32205432.

[401] “Oldest Bilateria” (bằng tiếng Anh).

[Philippe2011-402] Philippe, H.; Brinkmann, H.; Copley, R. R.; Moroz, L. L.; Nakano, H.; Poustka, A. J.; Wallberg, A.; Peterson, K. J.; Telford, M. J. (10 tháng 2 năm 2011). “Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella”. Nature. 470 (7333): 255–258. Bibcode:2011Natur.470..255P. doi:10.1038/nature09676. PMC 4025995. PMID 21307940.

[403] Han, Jian; Morris, Simon Conway; Ou, Qian; Shu, Degan; Huang, Hai (2017). “Meiofaunal deuterostomes from the basal Cambrian of Shaanxi (China)”. Nature. 542 (7640): 228–231. doi:10.1038/nature21072.

[404] Tassia, Michael G.; Cannon, Johanna T.; Konikoff, Charlotte E.; Shenkar, Noa; Halanych, Kenneth M.; Swalla, Billie J. (ngày 4 tháng 10 năm 2016). “The Global Diversity of Hemichordata”. PLoS ONE. 11 (10): e0162564. doi:10.1371/journal.pone.0162564. PMC 5049775. PMID 27701429.

[Uschmann-405] Georg Uschmann (1966). “Grobben, Karl”. Sibenter Band. Grassauer – Hartmann. Neue Deutsche Biographie (bằng tiếng German). Duncker & Humblot. tr. 101.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)

[NYT-20170130-406] Wade, Nicholas (30 tháng 1 năm 2017). “This Prehistoric Human Ancestor Was All Mouth”. The New York Times. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2017.

[NAT-20170130-407] Han, Jian; Morris, Simon Conway; Ou, Qiang; Shu, Degan; Huang, Hai (2017). “Meiofaunal deuterostomes from the basal Cambrian of Shaanxi (China)”. Nature. 542 (7640): 228–231. Bibcode:2017Natur.542..228H. doi:10.1038/nature21072. ISSN 0028-0836. PMID 28135722. S2CID 353780.

[408] “Deuterostome - Classification, Superphylum, Characteristic”. www.vedantu.com.

[Bourlat2006-409] Bourlat, Sarah J.; Juliusdottir, Thorhildur; Lowe, Christopher J.; Freeman, Robert; Aronowicz, Jochanan; Kirschner, Mark; Lander, Eric S.; Thorndyke, Michael; Nakano, Hiroaki; Kohn, Andrea B.; Heyland, Andreas; Moroz, Leonid L.; Copley, Richard R.; Telford, Maximilian J. (2006). “Deuterostome phylogeny reveals monophyletic chordates and the new phylum Xenoturbellida”. Nature. 444 (7115): 85–88. Bibcode:2006Natur.444...85B. doi:10.1038/nature05241. ISSN 0028-0836. PMID 17051155. S2CID 4366885.

[Philippe2019-410] Philippe, Hervé; Poustka, Albert J.; Chiodin, Marta; Hoff, Katharina J.; Dessimoz, Christophe; Tomiczek, Bartlomiej; Schiffer, Philipp H.; Müller, Steven; Domman, Daryl; Horn, Matthias; Kuhl, Heiner; Timmermann, Bernd; Satoh, Noriyuki; Hikosaka-Katayama, Tomoe; Nakano, Hiroaki; Rowe, Matthew L.; Elphick, Maurice R.; Thomas-Chollier, Morgane; Hankeln, Thomas; Mertes, Florian; Wallberg, Andreas; Rast, Jonathan P.; Copley, Richard R.; Martinez, Pedro; Telford, Maximilian J. (2019). “Mitigating Anticipated Effects of Systematic Errors Supports Sister-Group Relationship between Xenacoelomorpha and Ambulacraria”. Current Biology. 29 (11): 1818–1826.e6. doi:10.1016/j.cub.2019.04.009. hdl:21.11116/0000-0004-DC4B-1. ISSN 0960-9822. PMID 31104936. S2CID 155104811.

[Marletaz2019-411] Marlétaz, Ferdinand (17 tháng 6 năm 2019). “Zoology: Worming into the Origin of Bilaterians”. Current Biology (bằng tiếng Anh). 29 (12): R577–R579. doi:10.1016/j.cub.2019.05.006. ISSN 0960-9822. PMID 31211978.

[412] Tassia, Michael G.; Cannon, Johanna T.; Konikoff, Charlotte E.; Shenkar, Noa; Halanych, Kenneth M.; Swalla, Billie J. (4 tháng 10 năm 2016). “The Global Diversity of Hemichordata”. PLOS ONE. 11 (10): e0162564. Bibcode:2016PLoSO..1162564T. doi:10.1371/journal.pone.0162564. PMC 5049775. PMID 27701429.

[413] Kapli, Paschalia; Natsidis, Paschalis; Leite, Daniel J.; Fursman, Maximilian; Jeffrie, Nadia; Rahman, Imran A.; Philippe, Hervé; Copley, Richard R.; Telford, Maximilian J. (19 tháng 3 năm 2021). “Lack of support for Deuterostomia prompts reinterpretation of the first Bilateria”. Science Advances (bằng tiếng Anh). 7 (12): eabe2741. Bibcode:2021SciA....7.2741K. doi:10.1126/sciadv.abe2741. ISSN 2375-2548. PMC 7978419. PMID 33741592.

[414] Philippe, Hervé; Poustka, Albert J.; Chiodin, Marta; Hoff, Katharina J.; Dessimoz, Christophe; Tomiczek, Bartlomiej; Schiffer, Philipp H.; Müller, Steven; Domman, Daryl; Horn, Matthias; Kuhl, Heiner (3 tháng 6 năm 2019). “Mitigating Anticipated Effects of Systematic Errors Supports Sister-Group Relationship between Xenacoelomorpha and Ambulacraria”. Current Biology (bằng tiếng Anh). 29 (11): 1818–1826.e6. doi:10.1016/j.cub.2019.04.009. ISSN 0960-9822. PMID 31104936.

[415] Robertson, Helen E.; Lapraz, François; Egger, Bernhard; Telford, Maximilian J.; Schiffer, Philipp H. (12 tháng 5 năm 2017). “The mitochondrial genomes of the acoelomorph worms Paratomella rubra, Isodiametra pulchra and Archaphanostoma ylvae”. Scientific Reports (bằng tiếng Anh). 7 (1): 1847. Bibcode:2017NatSR...7.1847R. doi:10.1038/s41598-017-01608-4. ISSN 2045-2322. PMC 5431833. PMID 28500313.

[416] Philippe, Hervé; Brinkmann, Henner; Copley, Richard R.; Moroz, Leonid L.; Nakano, Hiroaki; Poustka, Albert J.; Wallberg, Andreas; Peterson, Kevin J.; Telford, Maximilian J. (10 tháng 2 năm 2011). “Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella”. Nature (bằng tiếng Anh). 470 (7333): 255–258. Bibcode:2011Natur.470..255P. doi:10.1038/nature09676. ISSN 0028-0836. PMC 4025995. PMID 21307940.

[417] Edgecombe, Gregory D.; Giribet, Gonzalo; Dunn, Casey W.; Hejnol, Andreas; Kristensen, Reinhardt M.; Neves, Ricardo C.; Rouse, Greg W.; Worsaae, Katrine; Sørensen, Martin V. (tháng 6 năm 2011). “Higher-level metazoan relationships: recent progress and remaining questions”. Organisms, Diversity & Evolution. 11 (2): 151–172. doi:10.1007/s13127-011-0044-4. S2CID 32169826.

[418] Rouse, Greg W.; Wilson, Nerida G.; Carvajal, Jose I.; Vriejenhoek, Robert C. (4 tháng 2 năm 2016). “New deep-sea species of Xenoturbella and the position of Xenacoelomorpha”. Nature. 530 (2): 94–97. Bibcode:2016Natur.530...94R. doi:10.1038/nature16545. PMID 26842060. S2CID 3870574.

[419] Cannon, Johanna Taylor; Vellutini, Bruno Cossermelli; Smith III, Julian; Ronquist, Frederik; Jondelius, Ulf; Hejnol, Andreas (4 tháng 2 năm 2016). “Xenacoelomorpha is the sister group to Nephrozoa”. Nature. 530 (2): 89–93. Bibcode:2016Natur.530...89C. doi:10.1038/nature16520. PMID 26842059. S2CID 205247296.

[420] Paschalia Kapli; Maximilian J. Telford (11 tháng 12 năm 2020). “Topology-dependent asymmetry in systematic errors affects phylogenetic placement of Ctenophora and Xenacoelomorpha”. Science Advances. 6 (50): eabc5162. Bibcode:2020SciA....6.5162K. doi:10.1126/sciadv.abc5162. PMC 7732190. PMID 33310849.

[421] Tassia, Michael G.; Cannon, Johanna T.; Konikoff, Charlotte E.; Shenkar, Noa; Halanych, Kenneth M.; Swalla, Billie J. (4 tháng 10 năm 2016). “The Global Diversity of Hemichordata”. PLOS ONE. 11 (10): e0162564. Bibcode:2016PLoSO..1162564T. doi:10.1371/journal.pone.0162564. PMC 5049775. PMID 27701429.

[422] Halanych, Kenneth M.; Bernt, Matthias; Cannon, Johanna T.; Tassia, Michael G.; Kocot, Kevin M.; Li, Yuanning (1 tháng 1 năm 2019). “Mitogenomics Reveals a Novel Genetic Code in Hemichordata”. Genome Biology and Evolution (bằng tiếng Anh). 11 (1): 29–40. doi:10.1093/gbe/evy254. PMC 6319601. PMID 30476024.

[Maletz-423] Maletz, Jörg (2014). “The classification of the Pterobranchia (Cephalodiscida and Graptolithina)”. Bulletin of Geosciences. 89 (3): 477–540. doi:10.3140/bull.geosci.1465. ISSN 1214-1119.

[424] Konikoff, C (2011). “WoRMS - World Register Marine Species:Enteropneusta”. Cơ sở dữ liệu sinh vật biển.

[Escriva_Reich_2015-425] Escriva, Hector; Reich, Adrian; Dunn, Casey; Akasaka, Koji; Wessel, Gary (2015). “Phylogenomic Analyses of Echinodermata Support the Sister Groups of Asterozoa and Echinozoa”. PLOS ONE. 10 (3): e0119627. Bibcode:2015PLoSO..1019627R. doi:10.1371/journal.pone.0119627. ISSN 1932-6203. PMC 4368666. PMID 25794146.

[TelfordLowe2014-426] Telford, M. J.; Lowe, C. J.; Cameron, C. B.; Ortega-Martinez, O.; Aronowicz, J.; Oliveri, P.; Copley, R. R. (2014). “Phylogenomic analysis of echinoderm class relationships supports Asterozoa”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 281 (1786): 20140479. doi:10.1098/rspb.2014.0479. PMC 4046411. PMID 24850925.

[427] Putnam, N. H.; Butts, T.; Ferrier, D. E. K.; Furlong, R. F.; Hellsten, U.; Kawashima, T.; Robinson-Rechavi, M.; Shoguchi, E.; Terry, A.; Yu, J. K.; Benito-Gutiérrez, E. L.; Dubchak, I.; Garcia-Fernàndez, J.; Gibson-Brown, J. J.; Grigoriev, I. V.; Horton, A. C.; De Jong, P. J.; Jurka, J.; Kapitonov, V. V.; Kohara, Y.; Kuroki, Y.; Lindquist, E.; Lucas, S.; Osoegawa, K.; Pennacchio, L. A.; Salamov, A. A.; Satou, Y.; Sauka-Spengler, T.; Schmutz, J.; Shin-i, T. (tháng 6 năm 2008). “The amphioxus genome and the evolution of the chordate karyotype”. Nature. 453 (7198): 1064–1071. Bibcode:2008Natur.453.1064P. doi:10.1038/nature06967. PMID 18563158.

[428] Ota, K. G.; Kuratani, S. (tháng 9 năm 2007). “Cyclostome embryology and early evolutionary history of vertebrates”. Integrative and Comparative Biology. 47 (3): 329–337. doi:10.1093/icb/icm022. PMID 21672842.

[429] Delsuc F, Philippe H, Tsagkogeorga G, Simion P, Tilak MK, Turon X, López-Legentil S, Piette J, Lemaire P, Douzery EJ (tháng 4 năm 2018). “A phylogenomic framework and timescale for comparative studies of tunicates”. BMC Biology. 16 (1): 39. doi:10.1186/s12915-018-0499-2. PMC 5899321. PMID 29653534.

[430] Goujet, Daniel F (16 tháng 2 năm 2015), “Placodermi (Armoured Fishes)”, ELS (bằng tiếng Anh), John Wiley & Sons, Ltd, tr. 1–7, doi:10.1002/9780470015902.a0001533.pub2, ISBN 9780470015902

[HanMorris2017-431] Han, Jian; Morris, Simon Conway; Ou, Qiang; Shu, Degan; Huang, Hai (2017). “Meiofaunal deuterostomes from the basal Cambrian of Shaanxi (China)”. Nature. 542 (7640): 228–231. Bibcode:2017Natur.542..228H. doi:10.1038/nature21072. ISSN 0028-0836. PMID 28135722. S2CID 353780.

[432] Liu, Yunhuan; Zhang, Huaqiao; Xiao, Shuhai; Shao, Tiequan; Duan, Baichuan (6 tháng 9 năm 2020). “An early Cambrian ecdysozoan with a terminal mouth but no anus” (bằng tiếng Anh): 2020.09.04.283960. doi:10.1101/2020.09.04.283960. Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp)

[Hejnol2009-433] Hejnol, A.; Martindale, M. Q. (2009). “The mouth, the anus, and the blastopore - open questions about questionable openings”. Trong M. J. Telford; D. T. J. Littlewood (biên tập). Animal Evolution — Genomes, Fossils, and Trees. tr. 33–40.

[434] Martín-Durán, José M.; Passamaneck, Yale J.; Martindale, Mark Q.; Hejnol, Andreas (2016). “The developmental basis for the recurrent evolution of deuterostomy and protostomy”. Nature Ecology & Evolution. 1 (1): 0005. doi:10.1038/s41559-016-0005. PMID 28812551. S2CID 90795.

[TelfordBourlat2008-435] Telford, Maximilian J.; Bourlat, Sarah J.; Economou, Andrew; Papillon, Daniel; Rota-Stabelli, Omar (2008). “The evolution of the Ecdysozoa”. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 363 (1496): 1529–1537. doi:10.1098/rstb.2007.2243. ISSN 0962-8436. PMC 2614232. PMID 18192181.

[436] Aguinaldo, A. M. A.; J. M. Turbeville; L. S. Linford; M. C. Rivera; J. R. Garey; R. A. Raff; J. A. Lake (29 tháng 5 năm 1997). “Evidence for a clade of nematodes, arthropods, and other moulting animals”. Nature. 387 (6632): 489–493. Bibcode:1997Natur.387R.489A. doi:10.1038/387489a0. PMID 9168109. S2CID 4334033.

[animal_evolution-437] Nielsen, Claus (1995). Animal Evolution: Interrelationships of the Living Phyla. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-850682-9.

[nature_phylo-438] Dunn, C. W.; Hejnol, A.; Matus, D.Q.; và đồng nghiệp (10 tháng 4 năm 2008). “Broad phylogenomic sampling improves resolution of the animal tree of life”. Nature. 452 (7188): 745–749. Bibcode:2008Natur.452..745D. doi:10.1038/nature06614. PMID 18322464. S2CID 4397099.

[Blair-439] Blair, J. E.; Kazuho Ikeo; Takashi Gojobori; S. Blair Hedges (8 tháng 4 năm 2002). “The evolutionary position of nematodes”. BMC Evolutionary Biology. 2: 7. doi:10.1186/1471-2148-2-7. PMC 102755. PMID 11985779.

[440] Wägele, J. W.; T. Erikson; P. Lockhart; B. Misof (tháng 12 năm 1999). “The Ecdysozoa: Artifact or monophylum?”. Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research. 37 (4): 211–223. doi:10.1111/j.1439-0469.1999.tb00985.x.

[441] Wills, M. A. (1 tháng 4 năm 1998). “Cambrian and Recent Disparity: the Picture from Priapulids”. Paleobiology. 24 (2): 155–286. doi:10.1666/0094-8373(1998)024[0177:CARDTP]2.3.CO;2 (không hoạt động 31 October 2021). JSTOR 2401237.Quản lý CS1: DOI không hoạt động tính đến tháng 10 2021 (liên kết)

[auto-442] Smith, Martin R. (2015). “A palaeoscolecid worm from the Burgess Shale”. Palaeontology. 58 (6): 973–979. doi:10.1111/pala.12210.

[443] Smith, Martin R. (2015). “Lagerstatten”. Data from: A palaeoscolecid worm from the Burgess Shale. Dryad Digital Repository. Dryad. doi:10.5061/dryad.cf493. hdl:10255/dryad.92916.

[:100-444] Ortega-Hernández, Javier; Janssen, Ralf; Budd, Graham E. (1 tháng 5 năm 2017). “Origin and evolution of the panarthropod head – A palaeobiological and developmental perspective”. Arthropod Structure & Development. Evolution of Segmentation (bằng tiếng Anh). 46 (3): 354–379. doi:10.1016/j.asd.2016.10.011. ISSN 1467-8039.

[:103-445] Giribet, Gonzalo; Edgecombe, Gregory D. (17 tháng 6 năm 2019). “The Phylogeny and Evolutionary History of Arthropods”. Current Biology (bằng tiếng Anh). 29 (12): R592–R602. doi:10.1016/j.cub.2019.04.057. ISSN 0960-9822. PMID 31211983.

[:102-446] Chipman, Ariel D.; Edgecombe, Gregory D. (9 tháng 10 năm 2019). “Developing an integrated understanding of the evolution of arthropod segmentation using fossils and evo-devo”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 286 (1912): 20191881. doi:10.1098/rspb.2019.1881. ISSN 0962-8452. PMC 6790758. PMID 31575373.

[:101-447] Edgecombe, Gregory D. (2 tháng 11 năm 2020). “Arthropod origins: Integrating paleontological and molecular evidence”. Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics. 51 (1): 1–25. doi:10.1146/annurev-ecolsys-011720-124437. ISSN 1543-592X.^{[liên kết hỏng]}

[nature_phylo-448] Dunn, C. W.; Hejnol, A.; Matus, D. Q.; Pang, K.; Browne, W. E.; Smith, S. A.; Seaver, E.; Rouse, G. W.; Obst, M.; Edgecombe, G. D.; Sørensen, M. V.; Haddock, S. H. D.; Schmidt-Rhaesa, A.; Okusu, A.; Kristensen, R. M. B.; Wheeler, W. C.; Martindale, M. Q.; Giribet, G. (10 tháng 4 năm 2008). “Broad phylogenomic sampling improves resolution of the animal tree of life”. Nature. 452 (7188): 745–749. Bibcode:2008Natur.452..745D. doi:10.1038/nature06614. PMID 18322464. S2CID 4397099.

[449] Aguinaldo, Anna Marie A.; Turbeville, James M.; Linford, Lawrence S.; Rivera, Maria C.; Garey, James R.; Raff, Rudolf A.; Lake, James A. (1997). “Evidence for a clade of nematodes, arthropods and other moulting animals”. Nature (bằng tiếng Anh). 387 (6632): 489–493. doi:10.1038/387489a0. ISSN 1476-4687.

[:19-450] Adoutte, André; Balavoine, Guillaume; Lartillot, Nicolas; Lespinet, Olivier; Prud'homme, Benjamin; de Rosa, Renaud (25 tháng 4 năm 2000). “The new animal phylogeny: Reliability and implications”. Proceedings of the National Academy of Sciences (bằng tiếng Anh). 97 (9): 4453–4456. doi:10.1073/pnas.97.9.4453. ISSN 0027-8424. PMC 34321. PMID 10781043.

[451] Seaver, Elaine C.; Kaneshige, Lori M. (1 tháng 1 năm 2006). “Expression of 'segmentation' genes during larval and juvenile development in the polychaetes Capitella sp. I and H. elegans”. Developmental Biology (bằng tiếng Anh). 289 (1): 179–194. doi:10.1016/j.ydbio.2005.10.025. ISSN 0012-1606.

[452] Ruppert, E. E.; Fox, R. S.; Barnes, R. D. (2004). Invertebrate Zoology: A Functional Evolutionary Approach (ấn bản 7). Belmont: Thomson-Brooks / Cole. tr. 505. ISBN 978-0-03-025982-1. Because they resemble worms with legs ... Superficially they resemble caterpillars, but have also been compared with slugs

[453] Holm, E.; Dippenaar-Schoeman, A. (2010). The Arthropods of Southern Africa. ISBN 978-0-7993-4689-3.^{[cần số trang]}

[454] Prothero, D. R.; Buell, C. D. (2007). Evolution: What the Fossils Say and Why It Matters. New York: Columbia University Press. tr. 193. ISBN 978-0-231-13962-5.

[455] Edgecombe, Gregory D.; Giribet, Gonzalo; Dunn, Casey W.; Hejnol, Andreas; Kristensen, Reinhardt M.; Neves, Ricardo C.; Rouse, Greg W.; Worsaae, Katrine; Sørensen, Martin V. (tháng 6 năm 2011). “Higher-level metazoan relationships: recent progress and remaining questions”. Organisms, Diversity & Evolution. 11 (2): 151–172. doi:10.1007/s13127-011-0044-4. S2CID 32169826.

[Fröbius-456] Fröbius, Andreas C.; Funch, Peter (4 tháng 4 năm 2017). “Rotiferan Hox genes give new insights into the evolution of metazoan bodyplans”. Nature Communications. 8 (1): 9. Bibcode:2017NatCo...8....9F. doi:10.1038/s41467-017-00020-w. PMC 5431905. PMID 28377584.

[457] Smith, Martin R.; Ortega-Hernández, Javier (2014). “Hallucigenia's onychophoran-like claws and the case for Tactopoda” (PDF). Nature. 514 (7522): 363–366. Bibcode:2014Natur.514..363S. doi:10.1038/nature13576. PMID 25132546. S2CID 205239797.

[Palaeos_Metazoa|Phylogeny:_Ecdysozoa-458] “Palaeos Metazoa: Ecdysozoa”. palaeos.com. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2017.

[459] Yamasaki, Hiroshi; Fujimoto, Shinta; Miyazaki, Katsumi (tháng 6 năm 2015). “Phylogenetic position of Loricifera inferred from nearly complete 18S and 28S rRNA gene sequences”. Zoological Letters. 1: 18. doi:10.1186/s40851-015-0017-0. PMC 4657359. PMID 26605063.

[460] Nielsen, C. (2002). Animal Evolution: Interrelationships of the Living Phyla (ấn bản 2). Oxford University Press. ISBN 0-19-850682-1.

[461] Giribet, G. (tháng 4 năm 2008). “Assembling the lophotrochozoan (=spiralian) tree of life”. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 363 (1496): 1513–22. doi:10.1098/rstb.2007.2241. PMC 2614230. PMID 18192183.

[462] Edgecombe, Gregory D.; Giribet, Gonzalo; Dunn, Casey W.; Hejnol, Andreas; Kristensen, Reinhardt M.; Neves, Ricardo C.; Rouse, Greg W.; Worsaae, Katrine; Sørensen, Martin V. (tháng 6 năm 2011). “Higher-level metazoan relationships: recent progress and remaining questions”. Organisms, Diversity & Evolution. 11 (2): 151–172. doi:10.1007/s13127-011-0044-4.

[Fröbius_2-463] Fröbius, Andreas C.; Funch, Peter (ngày 4 tháng 4 năm 2017). “Rotiferan Hox genes give new insights into the evolution of metazoan bodyplans”. Nature Communications. 8 (1). doi:10.1038/s41467-017-00020-w.

[464] Smith, Martin R.; Ortega-Hernández, Javier (2014). “Hallucigenia's onychophoran-like claws and the case for Tactopoda”. Nature. 514 (7522): 363–366. doi:10.1038/nature13576.

[Palaeos_Metazoa:_Ecdysozoa-465] “Palaeos Metazoa: Ecdysozoa”. palaeos.com. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2017.

[466] Yamasaki, Hiroshi; Fujimoto, Shinta; Miyazaki, Katsumi (tháng 6 năm 2015). “Phylogenetic position of Loricifera inferred from nearly complete 18S and 28S rRNA gene sequences”. Zoological Letters. 1: 18. doi:10.1186/s40851-015-0017-0.

[467] Nielsen, C. (2002). Animal Evolution: Interrelationships of the Living Phyla (ấn bản 2). Oxford University Press. ISBN 0-19-850682-1.

[468] “Bilateria”. Tree of Life Web Project. 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2014.

[469] Peterson, Kevin J.; Cotton, James A.; Gehling, James G.; Pisani, Davide (ngày 27 tháng 4 năm 2008). “The Ediacaran emergence of bilaterians: congruence between the genetic and the geological fossil records”. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences. 363 (1496): 1435–1443. doi:10.1098/rstb.2007.2233. PMC 2614224. PMID 18192191.

[470] Torres-Martínez, M.A., Sour-Tovar, F. (2016). “Braquiópodos discínidos (Lingulida, Discinoidea) de la Formación Ixtaltepec, Carbonífero del área de Santiago Ixtaltepec, Oaxaca”. Boletín de la Sociedad Geológica Mexicana. 68 (2): 313–321. doi:10.18268/BSGM2016v68n2a9.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[FOOTNOTEMilsom_etc:_3-part_taxonomy(2009)-471] Milsom etc: 3-part taxonomy & (2009).

[FOOTNOTEWilliams_etc:_Suprafamilial_Classif(2000)xxxix-xlvPreface-472] Williams etc: Suprafamilial Classif & (2000), tr. xxxix-xlv, Preface.

[473] Mark V. H. Wilson & Michael W. Caldwell (ngày 4 tháng 2 năm 1993). “New Silurian and Devonian fork-tailed 'thelodonts' are jawless vertebrates with stomachs and deep bodies”. nature. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2007.

[474] “Thảo luận cây sự sống Gnathostomata”.

[475] “Integrated Taxonomic Information System - Report.Agnatha”.

[Smiths_2003-476] Smith, Margaret M, and Heemstra, P. (eds.) 2003. Smith's sea fishes. South African Institute for Aquatic Biodiversity, Grahamstown. Struik publishers, Cape Town, 2003. ISBN 1 86872 890 0

[Boynton_Ford1995-477] H. E. Boynton, T. D. Ford (1995). “Ediacaran Fossils from the Precambrian (Charnian Supergroup) of Charnwood Forest, Leicestershire, England”. Mercian Geologist. 4 (19): 165–182.

[Boynton_Ford1979-478] H. E. Boynton, T. D. Ford (1979). “Pseudovendia charnwoodensis — A new Precambrian arthropod from Charnwood Forest, Leicestershire”. Mercian Geologist. 7: 175–177.

[Liu2011-479] Liu, A. G.; McIlroy, D.; Antcliffe, J. B.; Brasier, M. D. (2010). “Effaced preservation in the Ediacara biota and its implications for the early macrofossil record”. Palaeontology. 54 (3): 607–630. doi:10.1111/j.1475-4983.2010.01024.x.

[480] “Ivesheadiomorpha Ediacara” (bằng tiếng Anh).

[Leicester-481] “Leicester's fossil celebrity: Charnia and the evolution of early life” (PDF). University of Leicester. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2016.

[Ivesheadiomorpha-482] Pérez-Pinedo, Daniel; McKean, Christopher; Taylor, Rod; Nicholls, Robert; McIlroy, Duncan (2022). “Charniodiscus and Arborea Are Separate Genera Within the Arboreomorpha: Using the Holotype of C. concentricus to Resolve a Taphonomic/Taxonomic Tangle”. Frontiers in Earth Science. 9: 1393. Bibcode:2022FrEaS...9.1393P. doi:10.3389/feart.2021.785929. ISSN 2296-6463.

[483] Boynton, H. E. (2001). “A Very Large Bradgatia Fossil”. Mercian Geologist. 15: 130–131.

[484] Matthew E. Clapham; Guy M. Narbonne; Gehling, James G. (2003). “Paleoecology of the Oldest Known Animal Communities: Ediacaran Assemblages at Mistaken Point, Newfoundland” (PDF). Paleobiology. 29 (4): 527–544. doi:10.1666/0094-8373(2003)029<0527:POTOKA>2.0.CO;2. S2CID 45514650. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 14 tháng 12 năm 2005.

[Wilby2011Ivesheadiomorpha-485] Wilby, P. R.; Carney, J. N.; Howe, M. P. A. (2011). “A rich Ediacaran assemblage from eastern Avalonia: Evidence of early widespread diversity in the deep ocean” (PDF). Geology. 39 (7): 655–658. doi:10.1130/G31890.1.

[HofmannPrimocandelabrum-486] Hofmann, H. J.; O'Brien, S. J.; King, A. F. (2008). “Ediacaran biota on Bonavista Peninsula, Newfoundland, Canada”. Journal of Paleontology. 82 (1): 1–36. doi:10.1666/06-087.1. ISSN 0022-3360.

[Bamforth2008-487] Bamforth, Emily L.; Narbonne, Guy M.; Anderson, Michael M. (2008), “Growth and Ecology of a Multi-branched Ediacaran Rangeomorph from the Mistaken Point Assemblage, Newfoundland”, Journal of Paleontology, 82 (4): 763–777, doi:10.1666/07-112.1, S2CID 128922154

[RG&V-488] G. W. Rouse; S. K. Goffredi & R. C. Vrijenhoek (2004). “Osedax: Bone-Eating Marine Worms with Dwarf Males”. Science. 305 (5684): 668–671. Bibcode:2004Sci...305..668R. doi:10.1126/science.1098650. PMID 15286372. S2CID 34883310.

[489] Southward, Eve C.; Schulze, Anja; Gardiner, Stephen L. (2005). “Pogonophora (Annelida): form and function”. Hydrobiologia (bằng tiếng Anh). 535–536 (1): 227–251. doi:10.1007/s10750-004-4401-6. ISSN 0018-8158. S2CID 2057727.

[490] Kubota, Norihiro; Kanemori, Masaaki; Sasayama, Yuichi; Aida, Masato; Fukumori, Yoshihiro (2007). “Identification of Endosymbionts in Oligobrachia mashikoi (Siboglinidae, Annelida)”. Microbes and Environments (bằng tiếng Anh). 22 (2): 136–144. doi:10.1264/jsme2.22.136. ISSN 1342-6311. S2CID 84629870.

[491] “Introduction to the Pogonophora”.

[492] Rodrigues, Clara F.; Hilário, Ana; Cunha, Marina R.; Weightman, Andrew J.; Webster, Gordon (1 tháng 6 năm 2011). “Microbial diversity in Frenulata (Siboglinidae, Polychaeta) species from mud volcanoes in the Gulf of Cadiz (NE Atlantic)”. Antonie van Leeuwenhoek (bằng tiếng Anh). 100 (1): 83–98. doi:10.1007/s10482-011-9567-0. ISSN 1572-9699. PMID 21359663. S2CID 10224623.

[Meunier-493] Meunier, Cédric; Andersen, Ann C.; Bruneaux, Matthieu; Le Guen, Dominique; Terrier, Peran; Leize-Wagner, Emmanuelle; Zal, Franck (1 tháng 1 năm 2010). “Structural characterization of hemoglobins from Monilifera and Frenulata tubeworms (Siboglinids): First discovery of giant hexagonal-bilayer hemoglobin in the former "Pogonophora" group”. Comparative Biochemistry and Physiology Part A: Molecular & Integrative Physiology (bằng tiếng Anh). 155 (1): 41–48. doi:10.1016/j.cbpa.2009.09.010. ISSN 1095-6433. PMID 19770067.

[494] Sharmishtha Dattagupta, Lara L. Miles, Matthew S. Barnabei, Charles R. Fisher (2006). “The hydrocarbon seep tubeworm Lamellibrachia luymesi primarily eliminates sulfate and hydrogen ions across its roots to conserve energy and ensure sulfide supply”. Journal of Experimental Biology. 209: 3795–3805. doi:10.1242/jeb.02413.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[33]

[30]

[31]

[32]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

[78]

[79]

[80]

[81]

[82]

[83]

[84]

[85]

[86]

[87]

[88]

[89]

[90]

[91]

[92]

[93]

[94]

[95]

[96]

[97]

[98]

[99]

[100]

@@ Dòng 2.755: / Dòng 2.755: @@
 '''Aschelminthes'''<ref>Brusca, R. C. & Brusca, G. J., 2005. ''Invertebrados'', 2ª edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XXVI+1005 pp. ISBN 0-87893-097-3. Tên do Brusca, R. C. & Brusca, G. J., 2005</ref> (còn được gọi là Aeschelminthes),là một [[ngành động vật]] và có mối quan hệ chặt chẽ với ngành [[Platyhelminthes]]. [[Ngành động vật]] này là [[sinh vật có khoang giả]] và đã lỗi thời. Hiện giờ, các động vật tương tự khác không còn các mối quan hệ chặt chẽ và đã được trở thành một ''[[ngành]]'' riêng.
 [[Tập tin:Parasite140083-fig3 Figs 15-22.tif|thumb|240px ]]
+[[Tập tin:Ascaris lumbricoides.jpeg|thumb|240px|[[Ascaris limbricoides]] cái đã trưởng thành<ref>{{cite journal|last1=Leles|first1=Daniela|last2=Gardner|first2=Scott L.|last3=Reinhard|first3=Karl|last4=Iñiguez|first4=Alena|last5=Araujo|first5=Adauto|date=20 February 2012|title=Are Ascaris lumbricoides and Ascaris suum a single species?|journal=Parasites & Vectors|volume=5|pages=42|doi=10.1186/1756-3305-5-42|pmid=22348306|pmc=3293767|issn=1756-3305|doi-access=free}}</ref><ref name=CDCEpi:Epidemiology_Ascaris>{{cite web|url=https://www.cdc.gov/parasites/ascariasis/epi.html|access-date=3 March 2016|title=Ascariasis, Epidemiology & Risk Factors|publisher=U.S. Centers for Disease Control and Prevention}}</ref><ref name="Harhay Ascaris lumbricoides">{{cite journal|last1=Harhay|first1=Michael O |last2=Horton|first2=John|last3=Olliaro|first3=Piero L|title=Epidemiology and control of human gastrointestinal parasites in children|journal=Expert Review of Anti-infective Therapy|volume=8 |issue=2 |pages=219–34|year=2010|pmid=20109051|pmc=2851163|doi=10.1586/eri.09.119}}</ref><ref name="titleeMedicine - Ascaris Lumbricoides: Article by Aaron Laskey">{{cite web|url=http://www.emedicine.com/EMERG/topic840.htm|title=eMedicine - Ascaris Lumbricoides: Article by Aaron Laskey|access-date=2008-02-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20080127165320/http://www.emedicine.com/EMERG/topic840.htm|archive-date= 27 January 2008}}</ref>]]
-[[Tập tin:Ascaris lumbricoides.jpeg|thumb|240px|[[Ascaris limbricoides]]]]
 ==Sự đa dạng==

Phiên bản lúc 13:16, ngày 10 tháng 5 năm 2023

Tổng quan giới động vật

Giới Động vật

Phân loại chung và phát sinh ngoài

Bậc phân loại

Các đặc điểm phân loại động vật

Phân loại

Ngành Placozoa[54]

Ngành Porifera[67][68][69][70]

Ngành Archaeocyatha †[100][101]

Ngành Ctenophora[105][106][107]

Ngành Cnidaria

Ngành Chordata

Lớp Mammalia 5.800 loài

Ngành Hemichordata[143]

Ngành Echinodermata

(Không phân hạng) Cambroernida

Ngành Vetulicolia †

Ngành Saccorhytida †

Lớp Palaeoscolecida†

Ngành Priapulida

Ngành Kinorhyncha

Ngành Loricifera

Ngành Nematoda[177][178][179][180]

Ngành Nematomorpha

Ngành Onychophora[184][185][186]

Ngành Lobopodia

Ngành Arthropoda[189][190]

Chi Sialomorpha [196][197]

Ngành Tardigrada

Ngành Platyhelminthes

Ngành Gastrotricha[205]

Ngành Chaetognatha

Ngành Acanthocephala

Ngành Gnathostomulida

Ngành Rotifera

Ngành Micrognathozoa

Ngành Cycliophora[225][226]

Ngành Annelida

Ngành Sipuncula

Ngành Mollusca

Ngành Bryozoa

Ngành Entoprocta

Ngành Phoronida[236][237][238][239][240]

Brachiopoda

Lớp Hyolitha †

Ngành Monoblastozoa[260]

Ngành Dicyemida

Orthonectida[267][268][269][270][271][272][273]

Petalonamae[279][280][281][282][283][284][285][286]

Ngành Proarticulata[287][288][289][290][291][292]

Ngành Trilobozoa[298][299][300][301]

Medusoid[302]

Lớp †Coeloscleritophora[309][310][311]

Agmata [320]

Xenacoelomorpha

Phân ngành Xenoturbellida[329][330]

Phân ngành Acoelomorpha[335][336][337][338][339][340][341][342][343][344][345][346]

Phát sinh loài và tiến hoá

Cây phát sinh

Tiến hoá, sinh tồn và phát triển

Phân loại học và các nhánh của giới Động vật

Xenacoelomorpha

Nephrozoa

Phân loại

Phát sinh chủng loại

Deuterostomia

Phân loại và giới thiệu

Phát sinh loài

Một số ngành khác

Ngành Hemichordata

Ngành Echinodermata

Ngành Chordata

Phát sinh loài

Giả thuyết Olfactores

Ngành Sacorhytida

Ngành Vetulicolia

Protostomia

Phân loại học và giới thiệu

Phân loại

Ngành Placozoa^[54]

Ngành Porifera^[67]^[68]^[69]^[70]

Ngành Archaeocyatha †^[100]^[101]

Ngành Ctenophora^[105]^[106]^[107]

Ngành Hemichordata^[143]

Lớp Palaeoscolecida †

Ngành Nematoda^[177]^[178]^[179]^[180]

Ngành Onychophora^[184]^[185]^[186]

Ngành Arthropoda^[189]^[190]

Chi Sialomorpha ^[196]^[197]

Ngành Gastrotricha^[205]

Ngành Cycliophora^[225]^[226]

Ngành Phoronida^[236]^[237]^[238]^[239]^[240]

Ngành Monoblastozoa^[260]

Orthonectida^[267]^[268]^[269]^[270]^[271]^[272]^[273]

Petalonamae^[279]^[280]^[281]^[282]^[283]^[284]^[285]^[286]

Ngành Proarticulata^[287]^[288]^[289]^[290]^[291]^[292]

Ngành Trilobozoa^[298]^[299]^[300]^[301]

Medusoid^[302]

Lớp †Coeloscleritophora^[309]^[310]^[311]

Agmata ^[320]

Phân ngành Xenoturbellida^[329]^[330]

Phân ngành Acoelomorpha^[335]^[336]^[337]^[338]^[339]^[340]^[341]^[342]^[343]^[344]^[345]^[346]