Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kim Jong-un”

Sửa liên kết
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n Đã lùi lại sửa đổi của Thaovodoi (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Tuanminh01
Thẻ: Lùi tất cả
Dòng 163: Dòng 163:
Tại Bình Nhưỡng đã có một sự bùng nổ trong xây dựng, mang lại màu sắc và phong cách kiến trúc sáng tạo cho thành phố. Trong khi trước đây tập trung vào việc xây dựng các di tích, chính phủ của Kim Jong-un đã xây dựng các công viên giải trí, công viên thủy sinh, sân trượt băng, bể cá heo và khu nghỉ dưỡng trượt tuyết.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.latimes.com/world/asia/la-fg-north-korea-architecture-20160520-snap-story.html|title=North Korea is building something other than nukes: architecture with some zing|author=Makinen|first=Julie|date=20 May 2016|publisher=''Los Angeles Times''}}</ref><ref>{{Chú thích báo|url=http://www.atimes.com/article/going-native-in-the-hermit-kingdom/|title=Going native in the Hermit Kingdom|last=Salmon|first=Andrew|date=4 December 2018|publisher=Asia Times}}</ref>
Tại Bình Nhưỡng đã có một sự bùng nổ trong xây dựng, mang lại màu sắc và phong cách kiến trúc sáng tạo cho thành phố. Trong khi trước đây tập trung vào việc xây dựng các di tích, chính phủ của Kim Jong-un đã xây dựng các công viên giải trí, công viên thủy sinh, sân trượt băng, bể cá heo và khu nghỉ dưỡng trượt tuyết.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.latimes.com/world/asia/la-fg-north-korea-architecture-20160520-snap-story.html|title=North Korea is building something other than nukes: architecture with some zing|author=Makinen|first=Julie|date=20 May 2016|publisher=''Los Angeles Times''}}</ref><ref>{{Chú thích báo|url=http://www.atimes.com/article/going-native-in-the-hermit-kingdom/|title=Going native in the Hermit Kingdom|last=Salmon|first=Andrew|date=4 December 2018|publisher=Asia Times}}</ref>


=== Xử bắn ===
=== Thanh trừng và hành quyết ===
Như với tất cả các báo cáo về Bắc Triều Tiên, các báo cáo về xử bắn ở Triều Tiên thời Kim Jong Un rất khó để xác minh.<ref>{{Chú thích báo|url=http://time.com/2087/did-kim-jong-un-really-execute-his-uncles-extended-family/|title=Did Kim Jong Un Really Execute His Uncle's Extended Family?|last=Trianni|first=Francesca|date=27 January 2014|work=Time|access-date=28 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160309222443/http://time.com/2087/did-kim-jong-un-really-execute-his-uncles-extended-family/|archive-date=9 March 2016|dead-url=no|location=1:04–1:10 in embedded video}}</ref> Báo chí bên ngoài Triều Tiên đa phần cũng chẳng biết gì về đất nước khá biệt lập này, khi đưa tin về Kim Jong-Un họ thường dựa vào một ''"nguồn tin giấu tên"'' vốn chẳng rõ là ai. Một số tờ báo Hàn Quốc như [[Daily NK]] và [[Chosun Ilbo]] đã phát ra những bản tin khá phi lý vì rốt cục chẳng ai có thể kiểm chứng, xác minh câu chuyện mà họ đã đăng. Trong môi trường này, bất cứ điều phi lý gì cũng có thể được dựng thành chuyện: từ những câu chuyện giật gân về việc Kim Jong-un "hành quyết bạn gái cũ bằng [[súng cối]]" đến phẫu thuật thẩm mỹ để trông giống ông nội Kim Il-sung<ref>{{Chú thích web | url = http://www.doisongphapluat.com/tin-tuc/the-gioi/vi-sao-bao-chi-nuoc-ngoai-hay-dua-tin-vit-ve-trieu-tien-a17076.html | tiêu đề = Vì sao báo chí nước ngoài hay đưa "tin vịt" về Triều Tiên? | tác giả 1 = | ngày = | ngày truy cập = 14 tháng 4 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo đời sống & pháp luật Online | ngôn ngữ = }}</ref>.
Như với tất cả các báo cáo về Bắc Triều Tiên, các báo cáo về thanh trừng và hành quyết rất khó để xác minh.<ref>{{Chú thích báo|url=http://time.com/2087/did-kim-jong-un-really-execute-his-uncles-extended-family/|title=Did Kim Jong Un Really Execute His Uncle's Extended Family?|last=Trianni|first=Francesca|date=27 January 2014|work=Time|access-date=28 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160309222443/http://time.com/2087/did-kim-jong-un-really-execute-his-uncles-extended-family/|archive-date=9 March 2016|dead-url=no|location=1:04–1:10 in embedded video}}</ref> Vào tháng 5 năm 2016, các nhà phân tích đã rất ngạc nhiên khi thấy rằng tướng [[Ri Yong-gil]], được Hàn Quốc nói rằng đã bị xử tử hồi đầu năm, trên thực tế, vẫn còn sống khỏe mạnh.<ref>{{Chú thích báo|url=http://www.washingtontimes.com/news/2016/may/10/ri-yong-gil-north-korean-general-thought-be-execut/?page=all|title=Ri Yong-gil, North Korean general thought to be executed, is actually alive|date=10 May 2016|work=The Washingtion Times|access-date=28 May 2016}}</ref>


⚫
Vào tháng 12 năm 2013, chú của Kim Jong-un là [[Jang Sung-taek|Jang Song-thaek]] đã bị bắt và bị xử tử vì tội phản bội.<ref>[https://www.economist.com/news/asia/21591581-kim-jong-un-has-managed-improbable-feat-making-north-korea-even-scarier-crying-uncle Crying uncle] {{Webarchive}} ''[[The Economist]]'', 14 December 2013.</ref> Jang được cho là đã bị xử tử bằng cách xử bắn. [[Yonhap]] đã tuyên bố rằng, theo nhiều nguồn tin giấu tên, Kim Jong-un cũng đã giết các thành viên trong gia đình của Jang, để tiêu diệt hoàn toàn mọi dấu vết về sự tồn tại của Jang thông qua "các vụ hành quyết quy mô lớn" toàn gia đình Jang, bao gồm cả con cháu và toàn bộ người thân. Những người được báo cáo là đã bị giết trong cuộc thanh trừng của Kim bao gồm chị gái của Jang là Jang Kye-sun, chồng và đại sứ của Kye-sun tại Cuba, Jon Yong-jin, và cháu trai của Jang và đại sứ tại Malaysia, Jang Yong-chol. Hai đứa con trai của cháu trai Kye-sun cũng được cho là đã bị giết.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.wantchinatimes.com//news-subclass-cnt.aspx?id=20140127000056&cid=1101|title=Jang Sung-taek's remaining family executed by Kim Jong-un|date=27 January 2014|website=[[Want China Times]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150705171755/http://www.wantchinatimes.com/news-subclass-cnt.aspx/?id=20140127000056&cid=1101|archive-date=5 July 2015|dead-url=yes}}<br /><br />{{Chú thích báo|url=http://www.abc.net.au/news/2014-01-27/north-korea-executes-family-of-uncle-of-kim-jong-un-reports-say/5221194|title=N Korea executes relatives of Kim Jong-Un's dead uncle: reports|date=27 January 2014|access-date=28 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160518023244/http://www.abc.net.au/news/2014-01-27/north-korea-executes-family-of-uncle-of-kim-jong-un-reports-say/5221194|archive-date=18 May 2016|dead-url=no|publisher=ABC News|language=en-AU}}</ref> Vào thời điểm Jang bị phế truất, có thông báo rằng "việc phát hiện và thanh trừng nhóm Jang... đã khiến đảng và tầng lớp cách mạng của chúng ta trở nên trong sạch hơn..." <ref>[http://www.globaltimes.cn/content/830936.shtml Kim's uncle stripped of all posts, expelled from WPK] {{Webarchive}} ''[[Tân Hoa Xã|Xinhua News Agency]]''</ref> và sau khi bị xử tử vào ngày 12 tháng 12 năm 2013, truyền thông nhà nước đã cảnh báo rằng quân đội "sẽ không bao giờ tha thứ cho tất cả những ai bất tuân mệnh lệnh của Tổng tư lệnh tối cao".<ref>[http://english.yonhapnews.co.kr/national/2013/12/13/12/0301000000AEN20131213002400315F.html N. Korea executes leader's uncle for 'treason': KCNA] {{Webarchive}} ''[[Yonhap]]'' 13 December 2013.</ref>
Vào tháng 5 năm 2016, các nhà phân tích đã rất ngạc nhiên khi thấy rằng tướng [[Ri Yong-gil]], được Hàn Quốc nói rằng đã bị xử tử hồi đầu năm, trên thực tế, vẫn còn sống khỏe mạnh.<ref>{{Chú thích báo|url=http://www.washingtontimes.com/news/2016/may/10/ri-yong-gil-north-korean-general-thought-be-execut/?page=all|title=Ri Yong-gil, North Korean general thought to be executed, is actually alive|date=10 May 2016|work=The Washingtion Times|access-date=28 May 2016}}</ref>


⚫
O Sang-hon ({{Ko-hhrm|오상헌}}) là một phó bộ trưởng an ninh trong Bộ An ninh nhân dân trong chính phủ Bắc Triều Tiên, người đã bị giết trong một cuộc thanh trừng chính trị vào năm 2014. Theo tờ báo ''[[Chosun Ilbo|Chosun Ilbo của]]'' Hàn Quốc, O đã bị xử tử bằng [[súng phun lửa]] vì đã hỗ trợ chú của ông Kim Jong-un là Jang Song-taek.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/northkorea/10750082/North-Korean-official-executed-by-flame-thrower.html|title=North Korean official 'executed by flame-thrower'|author=Julian Ryall|date=7 April 2014|website=The Daily Telegraph|archive-url=https://web.archive.org/web/20160426010236/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/northkorea/10750082/North-Korean-official-executed-by-flame-thrower.html|archive-date=26 April 2016|dead-url=no}}<br /><br />{{Chú thích web|url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2014/04/07/2014040700892.html|title=N.Korea Shuts Down Jang Song-taek's Department|date=7 April 2014|website=Chosun Ilbo|archive-url=https://web.archive.org/web/20150507031034/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2014/04/07/2014040700892.html|archive-date=7 May 2015|dead-url=no}}</ref>
⚫
Vào tháng 12 năm 2013, chú của Kim Jong-un là [[Jang Sung-taek|Jang Song-thaek]] đã bị bắt và bị xử tử vì tội phản bội.<ref>[https://www.economist.com/news/asia/21591581-kim-jong-un-has-managed-improbable-feat-making-north-korea-even-scarier-crying-uncle Crying uncle] {{Webarchive}} ''[[The Economist]]'', 14 December 2013.</ref> Jang được cho là đã bị xử tử bằng cách xử bắn. Tờ [[Yonhap]] của Hàn Quốc thì tuyên bố giật gân hơn, rằng "theo nhiều nguồn tin giấu tên", Kim Jong-un cũng đã giết các thành viên trong gia đình của Jang, bao gồm cả con cháu và toàn bộ người thân để tiêu diệt hoàn toàn mọi dấu vết về sự tồn tại của Jang, bao gồm chị gái của Jang là Jang Kye-sun, chồng và đại sứ của Kye-sun tại Cuba, Jon Yong-jin, và cháu trai của Jang và đại sứ tại Malaysia, Jang Yong-chol. Hai đứa con trai của cháu trai Kye-sun cũng được Yonhap tuyên bố là đã bị giết.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.wantchinatimes.com//news-subclass-cnt.aspx?id=20140127000056&cid=1101|title=Jang Sung-taek's remaining family executed by Kim Jong-un|date=27 January 2014|website=[[Want China Times]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150705171755/http://www.wantchinatimes.com/news-subclass-cnt.aspx/?id=20140127000056&cid=1101|archive-date=5 July 2015|dead-url=yes}}</ref> Nhật báo ''[[The Strait Times]]'' ở [[Singapore]] lấy tin tức từ ''[[Văn Hối (báo Hồng Kông)|Văn Hối Báo]]'' thậm chí còn loan tin rằng Jang Sung-taek bị hành quyết bằng cách cho [[chó]] xé thịt, có Kim Jong-un đích thân giám sát cùng 300 viên chức cao cấp<ref>[http://english.yonhapnews.co.kr/national/2013/12/13/12/0301000000AEN20131213002451315F.html Truy cập 2015-06-02]</ref><ref>[http://www.foxnews.com/world/2014/01/03/north-korean-leader-feeds-uncle-to-starving-dogs-reports-say/ Lãnh tụ Bắc Hàn để các con chó đói ăn thịt người chú]. Truy cập 2014-01-06.</ref> Sau này, người ta khám phá ra rằng từ một bài viết châm biếm đăng trên một [[blog]] cá nhân ở Trung Quốc, báo Văn Hối đã "chế" thành một tin giật gân rằng "chú dượng của nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã bị hành quyết bằng một đàn chó đói"<ref>{{Chú thích web | url = http://www.doisongphapluat.com/tin-tuc/the-gioi/vi-sao-bao-chi-nuoc-ngoai-hay-dua-tin-vit-ve-trieu-tien-a17076.html | tiêu đề = Vì sao báo chí nước ngoài hay đưa "tin vịt" về Triều Tiên? | tác giả 1 = | ngày = | ngày truy cập = 14 tháng 4 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo đời sống & pháp luật Online | ngôn ngữ = }}</ref>.

Vào thời điểm Jang bị phế truất, có thông báo rằng "việc phát hiện và thanh trừng nhóm Jang... đã khiến đảng và tầng lớp cách mạng của chúng ta trở nên trong sạch hơn..." <ref>[http://www.globaltimes.cn/content/830936.shtml Kim's uncle stripped of all posts, expelled from WPK] {{Webarchive}} ''[[Tân Hoa Xã|Xinhua News Agency]]''</ref> và sau khi Jang bị xử bắn vào ngày 12 tháng 12 năm 2013, truyền thông nhà nước đã cảnh báo rằng quân đội "sẽ không bao giờ tha thứ cho tất cả những ai bất tuân mệnh lệnh của Tổng tư lệnh tối cao".<ref>[http://english.yonhapnews.co.kr/national/2013/12/13/12/0301000000AEN20131213002400315F.html N. Korea executes leader's uncle for 'treason': KCNA] {{Webarchive}} ''[[Yonhap]]'' 13 December 2013.</ref>

⚫
O Sang-hon ({{Ko-hhrm|오상헌}}) là một phó bộ trưởng an ninh trong Bộ An ninh nhân dân trong chính phủ Bắc Triều Tiên, đã bị xử tử hình vào năm 2014. Theo tờ báo ''[[Chosun Ilbo|Chosun Ilbo của]]'' Hàn Quốc loan tin, O đã bị xử tử bằng [[súng phun lửa]] vì đã hỗ trợ chú của ông Kim Jong-un là Jang Song-taek.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/northkorea/10750082/North-Korean-official-executed-by-flame-thrower.html|title=North Korean official 'executed by flame-thrower'|author=Julian Ryall|date=7 April 2014|website=The Daily Telegraph|archive-url=https://web.archive.org/web/20160426010236/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/northkorea/10750082/North-Korean-official-executed-by-flame-thrower.html|archive-date=26 April 2016|dead-url=no}}<br /><br />{{Chú thích web|url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2014/04/07/2014040700892.html|title=N.Korea Shuts Down Jang Song-taek's Department|date=7 April 2014|website=Chosun Ilbo|archive-url=https://web.archive.org/web/20150507031034/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2014/04/07/2014040700892.html|archive-date=7 May 2015|dead-url=no}}</ref>

Tháng 3/2015, báo chí Hàn Quốc và phương Tây loan tin rằng [[Han Kwang-sang]], giám đốc tài chính của Đảng Lao động Triều Tiên đã bị Kim Jong Un ra lệnh xử tử<ref>{{Chú thích web | url = http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150513000223 | tiêu đề = N.K. executes defense chief | tác giả 1 = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 8 năm 2016 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>, nhưng đến tháng 10/2015 ông Han Kwang-sang đã xuất hiện trên truyền thông khi thăm một trại thủy sản, cho thấy tin tức về vụ xử tử là giả mạo<ref>{{Chú thích web | url = https://actualidad.rt.com/ultima_hora/192376-resucita-corea-norte-funcionario-ejecutado | tiêu đề = 'Resucita' en Corea del Norte un funcionario "ejecutado" en marzo | tác giả 1 = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 8 năm 2016 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>


=== Vi phạm nhân quyền ===
=== Vi phạm nhân quyền ===

Phiên bản lúc 07:18, ngày 26 tháng 2 năm 2019

Kim Chính Ân
Kim Jong-un
Tập tin:Sept. 2018 Inter-Korea Summit Gallery (23) (cropped).jpg
Kim Jong-un tháng 9 năm 2018
Chức vụ
Nhiệm kỳ11 tháng 4 năm 2012 – nay
12 năm, 16 ngày
Tiền nhiệmKim Jong-il
Kế nhiệm đương nhiệm
Nhiệm kỳ11 tháng 4 năm 2012 – nay
12 năm, 16 ngày
Tiền nhiệmKim Jong-il
Kế nhiệm đương nhiệm
Nhiệm kỳ29 tháng 6 năm 2016 – nay
7 năm, 303 ngày
Tiền nhiệmBản thân (Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng)
Kế nhiệmđương nhiệm
Phó Chủ tịchHwang Pyong-so
Choe Ryong-hae
Pak Pong-ju
Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Quốc phòng Triều Tiên
Nhiệm kỳ11 tháng 4 năm 2012 – 29 tháng 6 năm 2016
4 năm, 79 ngày
Tiền nhiệmKim Jong-il
Kế nhiệmKhông có
Tổng Tư lệnh tối cao Quân đội Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên
Nhiệm kỳ24 tháng 12 năm 2011 – nay
12 năm, 125 ngày
Tiền nhiệmKim Jong-il
Kế nhiệm đương nhiệm
Thông tin chung
Sinh8 tháng 1, 1983 (41 tuổi)
(Hàn Quốc Hồ sơ)[1]
8 tháng 1, 1984 (40 tuổi)
(Hồ sơ Mỹ)[2][3]
Bình Nhưỡng, Bắc Triều Tiên
Nơi ởBình Nhưỡng, Bắc Triều Tiên
Dân tộcTriều Tiên
Tôn giáoChủ nghĩa vô thần
Đảng chính trị Đảng Lao động Triều Tiên
VợRi Sol-ju
Họ hàngKim Jong-il (cha)
Ko Yong-hui (mẹ)
Kim Il-sung (ông nội)
Trường lớpĐại học Kim Il-sung
Chữ ký
Kim Jong-un
Chosŏn'gŭl
김정은
Hancha
金正恩
Romaja quốc ngữGim Jeong-eun
McCune–ReischauerKim Chŏng'ŭn

Kim Jong-un, còn được phiên âm là Kim Chŏng'ŭn, Kim Jong Un, Kim Jong-woon, Kim Jung Woon (tiếng Triều Tiên: 김정은; chữ Hán: 金正恩, phiên âm Hán Việt: Kim Chính Ân, sinh ngày 8 tháng 1 năm 1983,[3] là lãnh đạo tối cao của Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, đương kim Bí thư thứ nhất Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Quân ủy Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ, Nguyên soái Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên[4]. Ông là cháu nội của người lãnh đạo và sáng lập ra nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Il-sung. Kim Jong-un là con trai của người lãnh đạo tối cao thứ nhì của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong-il.

Từ cuối năm 2010, Kim Jong-un được xem là người kế vị làm lãnh đạo của CHDCND Triều Tiên, và sau cái chết của Kim Jong-il, ông được truyền hình nhà nước Triều Tiên tuyên bố là "Người kế vị vĩ đại".[5] Kim Jong-un giữ các chức danh Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên (làm Bí thư thứ nhất từ năm 2012 đến 2016), Chủ tịch Quân ủy Trung ương, Chủ tịch Ủy ban Các vấn đề Nhà nước, Tư lệnh tối cao của Quân đội Nhân dân Triều Tiên,[6] của Đoàn chủ tịch Bộ Chính trị Đảng Hàn Quốc, cơ quan ra quyết định cao nhất ở Bắc Triều Tiên.[7] Kim được thăng cấp Thống chế Bắc Triều Tiên trong Quân đội Nhân dân Triều Tiên vào ngày 18 tháng 7 năm 2012, củng cố vị trí là Tư lệnh tối cao của các lực lượng vũ trang [4] và thường được truyền thông nhà nước gọi là Nguyên soái Kim Jong-un, hoặc "Thống chế"[8], "lãnh đạo yêu kính".[9]

Kim Jong-un có hai bằng, một bằng vật lý tại Đại học Kim Nhật Thành và một bằng là sĩ quan quân đội tại Đại học quân sự Kim Nhật Thành.[10][11] Ông cũng từng bí mật du học ở Thụy Sĩ.

Tạp chí Forbes xếp Kim là người quyền lực thứ 46 trên thế giới vào năm 2013 và cao thứ ba trong số những người Hàn Quốc sau Ban Ki-moon và Lee Kun-hee.[12] Vào ngày 12 tháng 12 năm 2013, các hãng tin của Bắc Triều Tiên đưa tin rằng Kim Jong-un đã phê chuẩn việc xử bắn người chú rể Jang Song-thaek vì tội phản bội và tham nhũng.[13] Vào ngày 9 tháng 3 năm 2014, Kim được bầu với tỷ lệ 100% vào Hội đồng Nhân dân Tối cao. Ông bị nghi ngờ là đã ra lệnh ám sát người anh em cùng cha khác mẹ của mình, Kim Jong-nam, tại Malaysia vào tháng 2 năm 2017.[14][15]

Mặc dù có mối quan hệ căng thẳng với Nam Triều Tiên, Bắc Triều Tiên đã đồng ý tham gia Thế vận hội mùa đông 2018 ở Pyeongchang. Sau Thế vận hội, Kim Jong-un và Tổng thống Moon Jae-in đã tiến hành hội nghị thượng đỉnh liên Triều tháng 4 năm 2018. Đây là lần đầu tiên kể từ khi kết thúc Chiến tranh Triều Tiên năm 1953, một nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã tiến vào lãnh thổ của miền Nam. Vào ngày 12 tháng 6 năm 2018, Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp nhau hội nghị thượng đỉnh năm 2018 Bắc Triều Tiên-Hoa Kỳ tại Singapore, một cuộc đàm phán đầu tiên được tổ chức giữa một nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên và Tổng thống Mỹ, để thảo luận về chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên.

Tuổi thơ

Trường công lập Liebefeld-Steinhölzli ở Köniz, Thụy Sĩ, nơi Kim Jong-un được cho là đã theo học.

Thông tin ít ỏi về tuổi thơ của Kim Jong-un đến từ những người đào thoát khỏi Bắc Triều Tiên và những người đã tuyên bố chứng kiến ông ở nước ngoài, chẳng hạn như trong thời gian đi học ở Thụy Sĩ. Một số thông tin đã tỏ ra mâu thuẫn, có lẽ vì nhầm lẫn giữa Kim với anh trai là Kim Jong-chul, người cũng học tại Thụy Sĩ cùng thời gian.

Chính quyền Bắc Triều Tiên và các phương tiện truyền thông nhà nước đã tuyên bố rằng ngày sinh của Kim là ngày 8 tháng 1 năm 1982,[16] nhưng các quan chức tình báo Hàn Quốc tin rằng ngày thực sự là một năm sau đó. Người ta cho rằng năm sinh chính thức của Kim đã bị thay đổi vì những lý do tượng trưng; Năm 1982 đánh dấu 70 năm sau khi ông nội của ông, Kim Il-sung, và 40 năm sau ngày sinh chính thức của cha ông Kim Jong-il. Bộ Tài chính Hoa Kỳ liệt kê ngày sinh chính thức của Kim Jong-un là ngày 8 tháng 1 năm 1984.[17] Cựu ngôi sao bóng rổ Dennis Rodman nói rằng đây là ngày sinh của Kim sau cuộc gặp vào tháng 9 năm 2013 tại Bắc Triều Tiên.

Kim Jong-un là người thứ hai trong ba người con của Ko Yong-hui và Kim Jong-il; anh trai ông Kim Jong-chul sinh năm 1981, trong khi em gái ông, Kim Yo-jong, được cho là sinh năm 1987.[18][19]

Theo báo cáo được công bố lần đầu tiên trên các tờ báo của Nhật Bản, ông đã đi học ở Thụy Sĩ gần Bern. Các báo cáo đầu tiên tuyên bố ông theo học trường quốc tế tiếng Anh tư nhân ở Gümligen dưới tên "Chol-pak" hoặc "Pak-chol" từ năm 1993 đến 1998.[20] Kim được mô tả là một học sinh tốt và nhút nhát, hòa đồng với các bạn cùng lớp và là một người hâm mộ bóng rổ.[21] Ông luôn được một sinh viên lớn tuổi, người được cho là vệ sĩ của ông, đi kèm.[22]

Sau đó, có tin Kim Jong-un theo học trường tiểu bang Liebefeld Steinhölzli ở Köniz gần Bern dưới cái tên "Pak-un" hoặc "Un-pak" từ năm 1998 đến năm 2000 với tư cách là con trai của một nhân viên của Đại sứ quán Bắc Triều Tiên tại Bern. Nhà chức trách của Köniz xác nhận rằng một sinh viên từ Bắc Triều Tiên, đã đăng ký là con trai của một nhân viên đại sứ quán, đã theo học tại trường từ tháng 8 năm 1998 cho đến mùa thu năm 2000, nhưng không thể cung cấp chi tiết về danh tính của anh ta. Pak-un lần đầu tiên tham gia một lớp học đặc biệt dành cho trẻ em ngoại ngữ và sau đó tham gia các lớp học thường xuyên của năm thứ 6, 7, 8 và một phần của năm thứ 9 cuối cùng, rời trường đột ngột vào mùa thu năm 2000. Ông được mô tả là một sinh viên hòa nhập và tham vọng, thích chơi bóng rổ.[23] Tuy nhiên, điểm số và số buổi đi học của Kim được báo cáo là kém.[24] Đại sứ của Bắc Triều Tiên tại Thụy Sĩ, Ri Chol, có mối quan hệ thân thiết với ông và đóng vai trò là người cố vấn.[25] Một người bạn cùng lớp của Pak-un nói với các phóng viên rằng Kim đã nói với anh ta rằng mình là con trai của nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên.[26][27] Theo một số báo cáo, Kim được các bạn cùng lớp mô tả là một cậu bé nhút nhát, lúng túng với các cô gái và thờ ơ với các vấn đề chính trị, nhưng lại nổi bật trong thể thao và có niềm đam mê với Hiệp hội Bóng rổ Quốc gia Hoa Kỳ và Michael Jordan. Một người bạn tuyên bố rằng anh ta đã được xem những bức ảnh của Pak-un với Kobe Bryant và Toni Kukoč.[28]

Vào tháng 4 năm 2012, các tài liệu mới được bạch hóa cho thấy Kim Jong-un đã sống ở Thụy Sĩ từ năm 1991 hoặc 1992, sớm hơn mọi người nghĩ.[29]

Phòng thí nghiệm nhân học giải phẫu tại Đại học Lyon, Pháp, sau khi so sánh bức ảnh của cậu bé Pak-un chụp tại trường Liebefeld Steinhölzli năm 1999 với bức ảnh của Kim Jong-un từ năm 2012 đã đưa ra kết luận rằng hai khuôn mặt cho thấy sự phù hợp 95%. Người đứng đầu viện, Raoul Perrot, một nhà nhân chủng học pháp y, cho rằng rất có thể hai bức ảnh là của cùng một người.[30]

Người ta tin rằng học sinh của trường quốc tế Gümligen có thể không phải là Kim Jong-un, mà là anh trai Kim Jong-chul của ông. Người ta không biết liệu sinh viên được gọi là Pak-un ở Liebefeld Steinhölzli đã sống ở Thụy Sĩ trước năm 1998.[31] Tất cả những con cái của Kim Jong-il được cho là đã sống ở Thụy Sĩ, giống như người mẹ của hai đứa con trai út, đã sống ở Geneva một thời gian.[25]

Hầu hết các nhà phân tích đồng ý rằng Kim Jong-un theo học Đại học Kim Nhật Thành, một trường đào tạo sĩ quan hàng đầu ở Bình Nhưỡng, từ 2002 đến 2007 [32]

Vào cuối tháng 2 năm 2018, Reuters đã báo cáo rằng Kim và cha mình đã sử dụng hộ chiếu giả mạo của Brazil cấp và ghi ngày 26 tháng 2 năm 1996. Cả hai hộ chiếu 10 năm đều mang một con tem ghi "Đại sứ quán Brazil ở Prague". Hộ chiếu của Kim Jong-un ghi lại tên "Josef Pwag" và có ngày sinh 1 tháng 2 năm 1983.[33]

Trong nhiều năm, chỉ có một bức ảnh được xác nhận về Kim được biết là tồn tại bên ngoài Bắc Triều Tiên, rõ ràng được chụp vào giữa những năm 1990, khi ông mười một tuổi.[34] Thỉnh thoảng những hình ảnh được cho là khác của Kim được đưa ra nhưng thường bị tranh cãi.[35] Chỉ trong tháng 6 năm 2010, một thời gian ngắn trước khi Kim được giao các cương vị chính thức và được giới thiệu công khai với người dân Bắc Triều Tiên, thì nhiều bức ảnh của Kim, được chụp khi anh ta đang đi học ở Thụy Sĩ, mới được đưa ra công khai.[36] Hình ảnh chính thức đầu tiên của Kim khi trưởng thành là một bức ảnh cả nhóm lãnh đạo được phát hành vào ngày 30 tháng 9 năm 2010, vào cuối hội nghị đảng đã đưa Kim lên vị trí lãnh đạo, trong đó Kim Jong-un ngồi ở hàng ghế đầu, cách cha mình hai chỗ. Sau đó truyền thông phổ biến các đoạn phim tin tức nói về việc Kim tham dự hội nghị.[37]

Kế nhiệm

Phỏng đoán trước hội nghị năm 2010

Người anh em cùng cha khác mẹ của Kim Jong-un, Kim Jong-nam, là người được lựa chọn kế nhiệm, nhưng được cho là không được chọn nữa sau năm 2001, khi anh bị bắt gặp cố gắng vào Nhật Bản bằng hộ chiếu giả để thăm Tokyo Disneyland.[38] Kim Jong-nam đã bị giết tại Malaysia vào năm 2017, nghi ngờ là do các đặc vụ của Triều Tiên thực hiện.[39]

Đầu bếp cá nhân cũ của Kim Jong-il, Kenji Fujimoto, đã từng xuất bản một cuốn sách, trong đó có kể về Kim Jong-un, người mà ông có mối quan hệ tốt,[40] nói rằng ông được ưu ái làm người kế vị của cha mình. Fujimoto cũng nói rằng Jong-un được cha mình ưu ái hơn anh trai của mình, Kim Jong-chul, với lý do Jong-chul có tính cách quá mềm yếu, trong khi Jong-un "giống hệt cha mình".[41] Hơn nữa, Fujimoto tuyên bố rằng "nếu quyền lực được chuyển giao thì Jong-un là thích hợp nhất. Kim có sức khỏe tuyệt vời, là một người rất thích uống rượu và không bao giờ thừa nhận thất bại". Ngoài ra, Fujimoto kể rằng Jong-un hút thuốc lá Yves Saint Laurent, yêu thích rượu whisky Johnnie Walker và có một chiếc xe Mercedes-Benz 600 sang trọng.[42] Khi Jong-un 18 tuổi, Fujimoto đã mô tả một lần mà Jong-un đã từng đặt câu hỏi về lối sống xa hoa của mình rằng: "Chúng ta ở đây, chơi bóng rổ, cưỡi ngựa, cưỡi ván trượt, vui chơi cùng nhau. Nhưng cuộc sống của những người bình thường thì thế nào? " [41] Vào ngày 15 tháng 1 năm 2009, hãng thông tấn Yonhap của Hàn Quốc đưa tin Kim Jong-il đã bổ nhiệm Kim Jong-un làm người kế nhiệm.[38][43]

Vào ngày 8 tháng 3 năm 2009, BBC News đưa tin rằng Kim Jong-un đã tham gia vào cuộc bầu cử các thành viên Quốc hội Nhân dân Tối cao của Triều Tiên.[44] Các báo cáo sau đó chỉ ra rằng tên của ông không xuất hiện trong danh sách các nhà lập pháp,[45] nhưng sau đó ông được nâng lên vị trí trung cấp trong Ủy ban Quốc phòng, một nhánh của quân đội Bắc Triều Tiên.[46]

Mọi người tỏ lòng tôn kính [47] với các bức tượng của Kim Il-sung và Kim Jong-il, tháng 4 năm 2012

Từ năm 2009, các cơ quan ngoại giao nước ngoài đã hiểu rằng Kim sẽ kế vị cha mình Kim Jong-il với tư cách là người đứng đầu Đảng Lao động Triều Tiên và lãnh đạo thực tế của Triều Tiên.[48] Ông đã được đặt tên là "Yŏngmyŏng-han Tongji" (영명한 동지), dịch thoáng thành "Đồng chí thông minh".[49] Cha ông cũng đã yêu cầu nhân viên đại sứ quán ở nước ngoài cam kết trung thành với con trai mình.[50] Cũng có báo cáo rằng công dân ở Bắc Triều Tiên được khuyến khích hát một "bài hát ca ngợi" mới được sáng tác cho Kim Jong-un, theo cách tương tự như các bài hát ca ngợi liên quan đến Kim Jong-il và Kim Il-sung.[51] Sau đó, vào tháng 6, Kim được cho là đã bí mật đến thăm Trung Quốc để "trình diện" với lãnh đạo Trung Quốc, người sau đó đã cảnh báo Triều Tiên không nên tiến hành một vụ thử hạt nhân khác.[52] Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã mạnh mẽ bác bỏ về chuyến thăm này.[53]

Vào tháng 9 năm 2009, có thông tin rằng Kim Jong-il đã bảo đảm sự hỗ trợ cho kế hoạch người kế nhiệm, sau một chiến dịch tuyên truyền.[54] Một số người cho rằng Kim Jong-un đã tham gia vào vụ chìm tàu Cheonan [55] và pháo kích Yeonpyeong [56] để củng cố thành tích quân sự của ông và tạo điều kiện chuyển giao quyền lực thành công từ người cha.[57]

Phó chủ tịch quân ủy trung ương

Kim Jong-un đã được phong daejang (Đại tướng), tương đương với một vị tướng bốn sao ở Hoa Kỳ,[58] vào ngày 27 tháng 9 năm 2010, một ngày trước hội nghị của Đảng Lao động Triều Tiên hiếm hoi ở Bình Nhưỡng, lần đầu tiên Truyền thông Bắc Triều Tiên đã đề cập đến Kim bằng tên, dù rằng ông cũng không có kinh nghiệm quân sự trước đó.[59] Mặc dù có quảng bá, nhưng không có thêm thông tin chi tiết, bao gồm cả chân dung có thể kiểm chứng của Kim Jong-un, được phát hành.[60] Vào ngày 28 tháng 9 năm 2010, ông được bổ nhiệm làm phó chủ tịch Quân ủy Trung ương và được bổ nhiệm vào Ủy ban Trung ương Đảng Lao động, trong một động thái khẳng định rõ ràng để trở thành người kế nhiệm Kim Jong-il.[61]

Vào ngày 10 tháng 10 năm 2010, cùng với cha mình, Kim Jong-un đã tham dự lễ kỷ niệm 65 năm của Đảng Công nhân cầm quyền. Điều này được coi là khẳng định vị trí lãnh đạo tiếp theo của Đảng Công nhân. Báo chí quốc tế đã được cho phép tham gia sự kiện với một sự cởi mở chưa từng có, cho thấy tầm quan trọng của sự hiện diện của Kim Jong-un.[62] Vào tháng 1 năm 2011, Tờ Chosun Ilbo của Hàn Quốc loan tin rằng khoảng 200 người thân cận của cả hai người chú rể của Jong-un là Jang Song-thaek và O Kuk-ryol, phó chủ tịch Ủy ban Quốc phòng đã bị giam giữ hoặc xử bắn để hai người chú rể không có cơ hội cạnh tranh với Kim Jong-un.[63]

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên

Chân dung cha và ông của Kim Jong-un (Lễ hội đại chúng Arirang ở Bình Nhưỡng)

Vào ngày 17 tháng 12 năm 2011, Kim Jong-il qua đời. Bất chấp kế hoạch của Kim Jong-il, người ta vẫn chưa rõ ngay sau khi ông qua đời, liệu Jong-un trên thực tế sẽ nắm toàn quyền, và vai trò chính xác của ông trong một chính phủ mới sẽ là gì.[64] Một số nhà phân tích đã dự đoán rằng khi Kim Jong-il qua đời, Jang Song-thaek sẽ hành động như một người nhiếp chính, vì Jong-un quá thiếu kinh nghiệm để ngay lập tức lãnh đạo đất nước.[65][66]

Sau cái chết của cha mình, Kim Jong-un được ca ngợi là "người kế thừa vĩ đại cho chủ nghĩa cách mạng Juche", "lãnh đạo xuất sắc của đảng, quân đội và nhân dân" [67] và "đồng chí đáng kính giống hệt Tư lệnh tối cao Kim Jong -il",[68] và được giao làm chủ tịch ủy ban tang lễ Kim Jong-il. Hãng thông tấn trung ương Bắc Triều Tiên mô tả Kim Jong-un là "một con người vĩ đại được sinh ra từ thiên đường", một thuật ngữ tuyên truyền mà trước đó chỉ có cha và ông của Kim được hưởng.[69] Và Đảng Công nhân cầm quyền đã nói trong một bài xã luận: "Chúng ta thề với nước mắt chảy trên mặt khi coi Kim Jong-un là chỉ huy tối cao của chúng ta, nhà lãnh đạo của chúng ta."[70]

Ông được tuyên bố công khai là Tư lệnh tối cao của Quân đội Nhân dân Triều Tiên vào ngày 24 tháng 12 năm 2011 [71] và chính thức được bổ nhiệm vào vị trí vào ngày 30 tháng 12 năm 2011 khi Văn phòng Chính trị của Ủy ban Trung ương Đảng Công nhân "tuyên bố một cách lịch sự rằng Kim Jong thân yêu Un, phó chủ tịch Quân ủy Trung ương WPK, đảm nhận chức vụ chỉ huy tối cao của Quân đội Nhân dân Triều Tiên ".[6]

Các binh sĩ Bắc Triều Tiên chào tại Nghĩa trang Liệt sĩ Cách mạng ở Bình Nhưỡng, 2012

Vào ngày 26 tháng 12 năm 2011, tờ báo hàng đầu của Bắc Triều Tiên Rodong Sinmun đã báo cáo rằng Kim Jong-un sẽ là chủ tịch của Quân ủy Trung ương,[72] và là lãnh đạo tối cao của đất nước, sau khi cha ông qua đời.[73]

Vào ngày 9 tháng 1 năm 2012, một cuộc mít tinh lớn đã được Quân đội Nhân dân Triều Tiên tổ chức trước Cung điện Mặt trời Kumsusan để tôn vinh Kim Jong-un và để thể hiện lòng trung thành.[74]

Năm 2013, Forbes đánh giá Kim Jong-un đứng thứ 46 trong Danh sách những người quyền lực nhất thế giới.[75]

Đứng tên danh hiệu chính thức

Vào ngày 27 tháng 3 năm 2012, Kim đã được bầu vào Hội nghị lần thứ tư của Đảng Công nhân Triều Tiên. Vào ngày 11 tháng 4, hội nghị đó đã bỏ chức Tổng bí thư ra khỏi điều lệ đảng và thay vào đó chỉ định Kim Jong-il là "Tổng bí thư vĩnh viễn" của đảng. Hội nghị sau đó đã bầu Kim Jong-un làm lãnh đạo đảng dưới chức danh Bí thư thứ nhất mới được thành lập. Kim Jong-un cũng đã đảm nhiệm chức vụ của cha mình với tư cách là Chủ tịch Quân ủy Trung ương, cũng như ghế cũ của cha mình trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị.[76] Trong một bài phát biểu trước Hội nghị, Kim Jong-un đã tuyên bố rằng "Phát triển toàn xã hội với chủ nghĩa Kim Nhật Thành-Kim Chính Nhật là chương trình cao nhất của Đảng ta".[77] Vào ngày 13 tháng 4 năm 2012, Phiên họp thứ năm của Đại hội đồng nhân dân tối cao lần thứ 12 đã bổ nhiệm Kim Jong-un làm Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng [78]

Vào ngày 15 tháng 4 năm 2012, trong một cuộc diễu hành quân sự để kỷ niệm một trăm năm ngày sinh của Kim Il-sung, Kim Jong-un đã có bài phát biểu trước công chúng đầu tiên, Chúng ta linh hoạt tiến lên phía trước giành chiến thắng cuối cùng, giương cao ngọn cờ của Songun.[79] Bài phát biểu đó đã trở thành nền tảng của một bài hát dành riêng cho ông, " Hướng tới chiến thắng cuối cùng ".[80]

Vào tháng 7 năm 2012,[81] Kim Jong-un được thăng cấp lên wonsu (tạm dịch là nguyên soái), cấp bậc tướng cao nhất trong quân đội. Quyết định này được đưa ra bởi Ủy ban Trung ương và Ủy ban Quân sự Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, Ủy ban Quốc phòng và Chủ tịch Hội đồng Nhân dân Tối cao, Thông tấn xã Trung ương Hàn Quốc sau đó đã tuyên bố.[4] Cấp bậc cao hơn duy nhất là Dae Wonsu (tạm dịch là Đại nguyên soái hoặc Generalissimo) do ông nội của Kim, Kim Il-sung, nắm giữ và được trao cho cha ông, Kim Jong-il, vào tháng 2 năm 2012.[4][81] Lần thăng cấp này đã khẳng định vai trò của Kim là lãnh đạo cao nhất của quân đội Bắc Triều Tiên, vài ngày sau khi Hyon Yong-chol thay thế Ri Yong-ho làm Tổng tham mưu trưởng.[4]

Hình ảnh
Hình ảnh vệ tinh cho thấy thông điệp tuyên truyền "Tướng Kim Jong-un, Mặt trời tỏa sáng, muôn năm!" bằng tiếng Triều Tiên trên sườn đồi.

Vào tháng 11 năm 2012, các bức ảnh vệ tinh đã tiết lộ thông điệp tuyên truyền dài nửa km được khắc vào sườn đồi ở tỉnh Ryanggang, với nội dung: "Tướng Kim Jong-un, Mặt trời tỏa sáng, muôn năm!" [82]

Đầu bếp cá nhân của Kim Jong-il Kenji Fujimoto tuyên bố: "Các cửa hàng ở Bình Nhưỡng tràn ngập các sản phẩm và người dân trên đường phố trông rất vui vẻ. Triều Tiên đã thay đổi rất nhiều kể từ khi Kim Jong-un nắm quyền. Tất cả điều này là nhờ có lãnh đạo Kim Jong-un. " [83]

Tuyển tập các tác phẩm của Kim Jong-un

Vào ngày 30 tháng 11 năm 2012, Kim đã gặp Lý Kiến Quốc, người đã "tóm tắt cho Kim thông tin về Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 18 ", theo hãng thông tấn chính thức của nhà nước, Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên cho hay.[84] Một bức thư của Tập Cận Bình, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã được trao tận tay Kim trong cuộc thảo luận trên.[84]

Vào năm 2013, Kim đã thiết lập lại phong cách của ông nội Kim Nhật Thành khi đọc diễn văn đầu tiên mừng năm mới, một sự thay đổi so với cha mình. Kim Jong-il đã không bao giờ thực hiện các diễn văn trên truyền hình trong suốt 17 năm cầm quyền.[85] Thay vì phát biểu, Kim Jong-il đã đóng góp và phê duyệt một bài xã luận vào ngày đầu năm mới, do Rodong Sinmun (tờ nhật báo của Đảng Lao động Triều Tiên), Joson Inmingun (tờ báo của Quân đội Nhân dân Triều Tiên), xuất bản. và Chongnyon Jonwi (tờ báo của Đoàn Thanh niên Kim Nhật Thành Kim Chính Nhật).[86] Trong cuộc họp bất thường với các quan chức quốc phòng và an ninh hàng đầu của mình vào ngày 26 tháng 1 năm 2013, Kim đã ra lệnh chuẩn bị cho một vụ thử hạt nhân mới và thực hiện thiết quân luật ở Triều Tiên từ ngày 29 tháng 1.[87]

Vào ngày 9 tháng 3 năm 2014, Kim Jong-un đã được bầu vào một vị trí trong Hội đồng Nhân dân Tối cao, cơ quan lập pháp đơn viện của đất nước. Ông không có đối thủ tranh cử, nhưng cử tri có quyền lựa chọn bỏ phiếu có hoặc không. Có một số lượng cử tri đi bầu kỷ lục và theo các quan chức chính phủ, tất cả người dân đã bỏ phiếu "có" tại quận quê nhà của ông là Núi Paekdu.[88] Hội đồng nhân dân tối cao sau đó đã bầu ông làm chủ tịch thứ nhất của Ủy ban Quốc phòng.[89]

Người dân ở Bình Nhưỡng xem Kim Jong-un trên truyền hình Bắc Triều Tiên, 2015

Vào tháng 5 năm 2014, sau khi một tòa nhà chung cư ở Bình Nhưỡng đổ sụp, Kim Jong-un được cho là rất buồn vì số người thiệt mạng. Một tuyên bố được đưa ra bởi hãng thông tấn chính thức của đất nước, Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên đã sử dụng cụm từ hiếm hoi "gửi đến lời an ủi và xin lỗi sâu sắc". Một quan chức chính phủ giấu tên được BBC dẫn lời nói rằng Kim Jong-un đã "thức trắng cả đêm, cảm thấy đau đớn".[90] Trong khi chiều cao của tòa nhà và số thương vong không được công bố, các báo cáo phương tiện truyền thông mô tả đây là tòa nhà 23 tầng và chỉ ra rằng hơn một trăm người có thể đã chết trong vụ sập nhà trên.[91]

Chính sách kinh tế

Một bộ các biện pháp kinh tế toàn diện, "Hệ thống quản lý có trách nhiệm xã hội chủ nghĩa", đã được giới thiệu vào năm 2013.[92] Các biện pháp tăng quyền tự chủ của các doanh nghiệp bằng cách cấp cho họ "một số quyền nhất định để tham gia vào các hoạt động kinh doanh một cách tự chủ và nâng cao ý chí lao động thông qua việc thực hiện một cách thích hợp hệ thống phân phối xã hội chủ nghĩa". Một ưu tiên khác của chính sách kinh tế năm đó là nông nghiệp, nơi hệ thống trách nhiệm pojon (vườn rau) được thực hiện. Hệ thống này đã đạt được sự gia tăng lớn về sản lượng ở một số trang trại tập thể.[92] Truyền thông Bắc Triều Tiên đã mô tả nền kinh tế là một "hệ thống tập thể linh hoạt" nơi các doanh nghiệp đang áp dụng "các hành động tích cực và tiến hóa" để đạt được sự phát triển kinh tế.[93] Những báo cáo này phản ánh chính sách kinh tế chung của Kim về cải cách quản lý, tăng quyền tự chủ và khuyến khích cho các chủ thể kinh tế. Nhóm cải cách này được gọi là "các biện pháp ngày 30 tháng 5" tái khẳng định cả quyền sở hữu xã hội chủ nghĩa và "luật kinh tế khách quan trong hướng dẫn và quản lý" để cải thiện mức sống. Các mục tiêu khác của các biện pháp là tăng sự sẵn có của hàng hóa sản xuất trong nước trên thị trường, đưa các sáng kiến quốc phòng vào khu vực dân sự và thúc đẩy thương mại quốc tế.[93]

Tại Bình Nhưỡng đã có một sự bùng nổ trong xây dựng, mang lại màu sắc và phong cách kiến trúc sáng tạo cho thành phố. Trong khi trước đây tập trung vào việc xây dựng các di tích, chính phủ của Kim Jong-un đã xây dựng các công viên giải trí, công viên thủy sinh, sân trượt băng, bể cá heo và khu nghỉ dưỡng trượt tuyết.[94][95]

Thanh trừng và hành quyết

Như với tất cả các báo cáo về Bắc Triều Tiên, các báo cáo về thanh trừng và hành quyết rất khó để xác minh.[96] Vào tháng 5 năm 2016, các nhà phân tích đã rất ngạc nhiên khi thấy rằng tướng Ri Yong-gil, được Hàn Quốc nói rằng đã bị xử tử hồi đầu năm, trên thực tế, vẫn còn sống khỏe mạnh.[97]

Vào tháng 12 năm 2013, chú của Kim Jong-un là Jang Song-thaek đã bị bắt và bị xử tử vì tội phản bội.[98] Jang được cho là đã bị xử tử bằng cách xử bắn. Yonhap đã tuyên bố rằng, theo nhiều nguồn tin giấu tên, Kim Jong-un cũng đã giết các thành viên trong gia đình của Jang, để tiêu diệt hoàn toàn mọi dấu vết về sự tồn tại của Jang thông qua "các vụ hành quyết quy mô lớn" toàn gia đình Jang, bao gồm cả con cháu và toàn bộ người thân. Những người được báo cáo là đã bị giết trong cuộc thanh trừng của Kim bao gồm chị gái của Jang là Jang Kye-sun, chồng và đại sứ của Kye-sun tại Cuba, Jon Yong-jin, và cháu trai của Jang và đại sứ tại Malaysia, Jang Yong-chol. Hai đứa con trai của cháu trai Kye-sun cũng được cho là đã bị giết.[99] Vào thời điểm Jang bị phế truất, có thông báo rằng "việc phát hiện và thanh trừng nhóm Jang... đã khiến đảng và tầng lớp cách mạng của chúng ta trở nên trong sạch hơn..." [100] và sau khi bị xử tử vào ngày 12 tháng 12 năm 2013, truyền thông nhà nước đã cảnh báo rằng quân đội "sẽ không bao giờ tha thứ cho tất cả những ai bất tuân mệnh lệnh của Tổng tư lệnh tối cao".[101]

O Sang-hon (Tiếng Hàn: 오상헌) là một phó bộ trưởng an ninh trong Bộ An ninh nhân dân trong chính phủ Bắc Triều Tiên, người đã bị giết trong một cuộc thanh trừng chính trị vào năm 2014. Theo tờ báo Chosun Ilbo của Hàn Quốc, O đã bị xử tử bằng súng phun lửa vì đã hỗ trợ chú của ông Kim Jong-un là Jang Song-taek.[102]

Vi phạm nhân quyền

Vi phạm nhân quyền dưới sự lãnh đạo của Kim Jong-il đã bị Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lên án.[103] Báo cáo cho biết dưới thời Kim Jong-un các vi phạm nhân quyền vẫn đang tiếp tục diễn ra.[104]

Báo cáo năm 2013 về tình hình nhân quyền ở Bắc Triều Tiên [105] của Báo cáo viên đặc biệt Liên Hợp Quốc Marzuki Darusman đã đề xuất một ủy ban điều tra của Liên Hợp Quốc [106] để ghi lại trách nhiệm của Kim Jong-un và các cá nhân khác trong chính phủ Bắc Triều Tiên vì tội ác chống lại loài người.[107] Báo cáo của ủy ban điều tra [108] đã được công bố vào tháng 2 năm 2014 và đề nghị khiến Kim phải chịu trách nhiệm về tội ác chống lại loài người tại Tòa án Hình sự Quốc tế.[109]

Vào tháng 7 năm 2016, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã áp dụng các biện pháp trừng phạt cá nhân đối với Kim. Mặc dù sự liên quan của ông trong các vi phạm nhân quyền được trích dẫn là lý do trừng phạt,[110] quan chức cho biết các lệnh trừng phạt nhắm vào các chương trình hạt nhân và tên lửa của đất nước này.[111]

Vào tháng 6 năm 2017, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã lên án chế độ "tàn bạo" của Kim Jong-un và mô tả ông Kim là "người điên" sau cái chết của sinh viên Mỹ Otto Warmbier sau khi bị cầm tù trong một chuyến du lịch tới Triều Tiên.[112]

Cáo buộc CIA ám sát năm 2017

Vào tháng 5 năm 2017, chính phủ Bắc Triều Tiên tuyên bố rằng Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) của Hoa Kỳ và Cơ quan Tình báo Quốc gia Hàn Quốc (NIS) đã thuê một người thợ xẻ gỗ Bắc Triều Tiên làm việc ở Nga để ám sát Kim Jong-un với một "vũ khí sinh học" vừa là chất phóng xạ vừa là chất độc nano, với tác dụng độc tính sẽ bị trì hoãn sau vài tháng.[113] Bắc Triều Tiên nói rằng họ sẽ tìm cách dẫn độ bất cứ ai liên quan đến vụ ám sát.[114]

Phát triển vũ khí hạt nhân

Mô hình tên lửa Unha -9 được trưng bày tại triển lãm hoa ở Bình Nhưỡng, ngày 30 tháng 8 năm 2013

Dưới thời Kim Jong-un, Bắc Triều Tiên đã tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân. Tại một cuộc họp toàn thể của Ủy ban Trung ương Đảng Lao động tổ chức vào ngày 31 tháng 3 năm 2013, Kim Jong-un tuyên bố rằng Bắc Triều Tiên sẽ thông qua "một đường lối chiến lược mới để tiến hành xây dựng kinh tế và xây dựng lực lượng vũ trang hạt nhân".[115]

Theo một số nhà phân tích, Bắc Triều Tiên coi kho vũ khí hạt nhân là yếu tố sống còn để ngăn chặn một cuộc tấn công và Triều Tiên không có khả năng sẽ phát động chiến tranh hạt nhân.[116] Theo một nhà nghiên cứu cấp cao của Tập đoàn RAND, Kim Jong-un tin rằng vũ khí hạt nhân là bảo đảm cho sự tồn tại của chế độ.[117] Trong Đại hội 7 của Đảng Lao động Triều Tiên năm 2016, Kim Jong-un tuyên bố rằng Triều Tiên sẽ "không sử dụng vũ khí hạt nhân trước trừ khi các thế lực thù địch hung hăng sử dụng vũ khí hạt nhân xâm phạm chủ quyền của chúng ta".[118] Tuy nhiên, trong những dịp khác, Triều Tiên đã đe dọa các cuộc tấn công hạt nhân "phủ đầu" trước một cuộc tấn công do Mỹ khởi xướng.[119] Vào tháng 12 năm 2015, Kim tuyên bố rằng gia đình ông "đã biến Bắc Triều Tiên thành một quốc gia có vũ khí hạt nhân mạnh mẽ sẵn sàng kích nổ bom A và bom H tự làm ra để bảo vệ chủ quyền và phẩm giá của quốc gia".[120]

Vào tháng 1 năm 2018, ước tính kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên dao động trong khoảng từ 15 đến 60 quả bom, có thể bao gồm cả bom hydro. Theo ý kiến của các nhà phân tích, tên lửa Hwasong-15 có khả năng tấn công bất cứ vị trí nào ở Mỹ.[121]

Liên Hợp Quốc đã ban hành một loạt các lệnh trừng phạt đối với Triều Tiên vì chương trình hạt nhân và các vụ thử tên lửa của nước này.[122]

Giảm bớt căng thẳng tại bán đảo Triều Tiên

Kim và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in bắt tay trong Hội nghị thượng đỉnh liên Triều 2018, tháng 4 năm 2018
Kim và Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt tay khi bắt đầu Hội nghị thượng đỉnh Bắc Triều Tiên – Hoa Kỳ 2018
Kim và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo tại Bình Nhưỡng, tháng 10 năm 2018

Trong bài phát biểu năm mới 2018, Kim tuyên bố rằng ông sẵn sàng đối thoại với Hàn Quốc với mục đích tham gia Thế vận hội mùa đông sắp tới ở miền Nam.[123] Đường dây nóng Seoul Bình Nhưỡng được mở cửa trở lại sau gần hai năm.[124] Bắc và Nam Triều Tiên đã diễu hành cùng nhau trong lễ khai mạc Thế vận hội, và đưa vào đội một đội khúc côn cầu trên băng của phụ nữ đoàn kết kết thúc thứ tám.[125] Ngoài các vận động viên, Kim còn gửi tới một phái đoàn cấp cao chưa từng có bao gồm chị gái của mình, Kim Yo-jong, và Chủ tịch Đoàn chủ tịch, Kim Yong-nam, và các nghệ sĩ biểu diễn như Dàn nhạc Samjiyon.[126] Vào ngày 5 tháng 3, ông đã sắp xếp một cuộc họp với Chánh Văn phòng An ninh Quốc gia Hàn Quốc, Chung Eui-yong.[127]

Truyền thông Trung Quốc tuyên bố rằng Kim đã đến thăm Bắc Kinh vào ngày 26 tháng 3.[128][129] Điều này đã được xác nhận bởi đại diện báo chí nhà nước Bắc Triều Tiên Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA) vào ngày 28 tháng 3.[130]

Tại hội nghị thượng đỉnh liên Triều tháng 4 năm 2018, Kim và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã ký Tuyên bố Panmunjom, cam kết chuyển Hiệp định đình chiến Triều Tiên thành một hiệp ước hòa bình trọn vẹn, chính thức chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên, vào cuối năm 2018.[131][132][133]

Từ ngày 7 tháng 8, Kim có chuyến thăm thứ hai tới Trung Quốc, gặp gỡ Tập Cận Bình ở Đại Liên.[134]

Vào ngày 26 tháng 5, Kim đã có cuộc gặp thứ hai và không báo trước tại nửa Bàn Môn Điếm thuộc Bắc Triều Tiên. Tại đó ông gặp Tổng thống Moon để thảo luận về hội nghị thượng đỉnh với Donald Trump.[135][136]

Vào ngày 10 tháng 6, Kim đến Singapore và gặp Thủ tướng Lý Hiển Long.[137] Vào ngày 12 tháng 6, Kim đã gặp Donald Trump tại Hội nghị thượng đỉnh và ký một tuyên bố, khẳng định cam kết hòa bình và giải trừ hạt nhân.[138]

Vào tháng 9, Kim đã tổ chức một Hội nghị thượng đỉnh khác với Tổng thống Moon ở Bình Nhưỡng. Tại hội nghị Kim đồng ý dỡ bỏ các cơ sở vũ khí hạt nhân của Triều Tiên nếu Hoa Kỳ có hành động đối ứng. Hai chính phủ cũng tuyên bố rằng họ sẽ thiết lập các vùng đệm trên biên giới của họ để ngăn chặn xung đột.[139]

Ngày 26 tháng 2 năm 2019, Kim đã tới Hà Nội, Việt Nam để gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Hội nghị thượng đỉnh Bắc Triều Tiên – Hoa Kỳ 2019.

Lãnh đạo tối cao

Đối nội

Sau khi Kim Jong-un lên nắm quyền, Bắc Triều Tiên đã nhanh chóng tuyên bố sẽ không có bất kỳ sự thay đổi nào: "Chúng tôi trang trọng và quả quyết tuyên bố rằng các chính trị gia ngu ngốc trên khắp thế giới, bao gồm cả những kẻ bù nhìn ở Hàn Quốc, đừng có mong bất cứ sự thay đổi gì từ phía chúng tôi.""[140][141]. Và họ cũng kêu gọi quân đội, đảng cầm quyền và người dân sẵn sàng làm "lá chắn sống" để bảo vệ "lãnh tụ tối cao" Kim Jong-un đến hơi thở cuối cùng.[142][143]

Theo tin tức từ Triều Tiên, trong hoạt động đầu tiên của mình, Đại tướng Kim Jong-un đã đến thăm một binh đoàn xe tăng.[144] Tuy thừa nhận đất nước đang gặp "khủng hoảng lương thực" nhưng Triều Tiên tự tin sẽ "đi đến thịnh vượng" và sẽ "chuyển mình thành nền kinh tế khổng lồ" trong năm 2012.

Ngày 17 tháng 7 năm 2012, Kim Jong Un được phong quân hàm Nguyên soái Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, cấp hàm cao nhất của Quân đội Nhân dân Triều Tiên. Tin này được truyền thông nhà nước công bố một ngày sau đó.[145] Trước đó một ngày, Phó nguyên soái Ri Yong-ho, Tổng tham mưu trưởng quân đội và phó chủ tịch của Quân ủy Trung ương đã miễn nhiệm tất cả mọi chức vụ chính thức vì lý do sức khỏe.[146] Các nhà bình luận phương Tây cho rằng động thái này cho thấy ông Kim Jong Un muốn củng cố quyền lực thông qua việc điều hành quân đội Triều Tiên.[147]

Dưới thời Kim Jong-un, Bắc Triều Tiên cũng thu được một số thành tựu. Tháng 12/2012, Triều Tiên phóng thành công tên lửa mang vệ tinh lên vũ trụ[148], trở thành một trong số ít các quốc gia làm chủ được công nghệ vũ trụ[149] Năm 2013, Triều Tiên đã giải quyết được nạn thiếu lương thực kéo dài từ thập niên 1990. Theo con số của Chương trình Lương thực Thế giới, năm 2013 Triều Tiên đã nhập kho khoảng 5,93 triệu tấn lương thực và năm 2014 là 5,94 triệu tấn, đủ để cung ứng nhu cầu cơ bản của người dân. Nguyên nhân vụ thu hoạch kỷ lục xuất phát từ đường lối đúng đắn của ban lãnh đạo mới khi đề ra chủ trương thay đổi trong quản lý nông nghiệp từ năm 2012[150] Năm 2015, Triều Tiên bắt đầu tự sản xuất máy bay hạng nhẹ dựa theo thiết kế của chiếc An-2 của hãng Antonov và loại phi cơ Mỹ Cessna 172 Skyhawk, bản thân ông Kim Jong-un đã đích thân tham gia lái thử nghiệm chiếc máy bay dân dụng mới do nước mình sản xuất[151][152].

Ngày 9 tháng 12 năm 2013, hãng tin KCNA của Bắc Triều Tiên loan tin ông Chang Song-thaek từng là Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Bắc Triều Tiên, chồng của bà Kim Kyong-hui (là cô ruột của Kim Jong-un), đã bị tước hết mọi chức vụ và bị khai trừ khỏi Đảng[153]. Trước đó, 2 trong số các trợ lý gần gũi của ông đã bị xử tử vì tội tham nhũng[154]. Ngày 12 tháng 12 năm 2013, ông Chang Song-thaek bị tòa án quân sự kết tội tổ chức lật đổ[155]. Ngoài ra, Chang Song-thaek còn bị kết án đã phạm nhiều tội khác, gồm tham nhũng, đồi trụy, sử dụng ma túy, có quan hệ bất chính với nhiều phụ nữ và tham gia đánh bạc tại nước ngoài. Chang Song-thaek đã bị tòa tuyên án tử hình[156].

Ngày 12 tháng 12 năm 2013 hãng thông tấn KCNA của Đảng Lao động Triều Tiên cũng gọi Kim Jong-un là Lãnh tụ kính yêu - một danh hiệu mà trước đây chỉ dành cho Kim Il-sung nhà lập quốc và Kim Jong-il bố của Kim Jong-un.

Ngày 29 tháng 6 năm 2016, tại kỳ họp lần thứ tư của Hội đồng Nhân dân Tối cao khóa XIII (tức Quốc hội Triều Tiên), Kim Jong-un được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ. Ủy ban này được thành lập nhằm thay thế cho Ủy ban Quốc phòng Triều Tiên - cơ quan quyền lực nhất dưới thời cố lãnh đạo Kim Jong-il.[157]

Đối ngoại

Khi Jong-un lên nắm quyền, giới chức Trung Quốc, vốn đã tỏ ra rất cẩn trọng trước sự đi xuống quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, đã khá kỳ vọng vào sự đột phá ngoại giao giữa hai nước. Trung Quốc là nhà viện trợ kinh tế lớn nhất cho Bắc Triều Tiên kể từ sau 1991.

Thế như, trước các sự kiện như vụ tuyên án tử hình Jang Sung-taek, và đặc biệt là cái chết của Kim Jong-nam ở Kuala Lumpur (được cho là do có hai điệp viên Bắc Triều Tiên đứng sau việc này), cũng như những lời đồn về "kế hoạch của điệp viên Triều Tiên ám sát con trai Kim Chính Nam", Trung Quốc đã tỏ ra khá bất bình và đã có những động thái ngày càng quyết liệt với chính quyền Bình Nhưỡng. Năm 2016, Trung Quốc đã cắt giảm viện trợ thương mại, cũng như yêu cầu đóng cửa một số tài khoản của Ngân hàng Trung ương Triều Tiên tại Trung Quốc. Cùng lúc đó, chính phủ Trung Quốc đã gia tăng những hạn chế thương mại với Triều Tiên, đặc biệt là việc ngưng nhập khẩu than từ nước này. Theo The Times of India, nhân kỷ niệm Quốc khánh Ấn Độ năm 2017, ngoại trưởng Anh, Boris Johnson, nói rằng Trung Quốc đã nắm tới 90% kim ngạch thương mại của Triều Tiên và Trung Quốc cần phải chứng tỏ mình trong vấn đề này.

Từ ngày 25 đến 28/3/2018, trước khả năng có một cuộc gặp lần đầu tiên của một lãnh đạo Triều Tiên với Tổng thống Mỹ, ông Kim Jong Un đã có chuyến thăm bí mật không chính thức đầu tiên tới Trung Quốc. Ông đã gặp mặt Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và đây cũng là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Kim Jong Un. Chuyến thăm cũng nằm trong bối cảnh Trung Quốc vừa sửa đổi Hiến pháp mở đường cho ông Tập Cận Bình có thể tại nhiệm suốt đời (ngày 11/3/2018).

Từ cuối năm 2018, ông đã có một số lần gặp mặt Tổng thống Mỹ Donald Trump để thảo luận về việc bình thường hóa quan hệ giữa 2 nước.

Các tin đồn của truyền thông Hàn Quốc và phương Tây

Xem thêm: Tuyên truyền thiên vị của truyền thông phương Tây về Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên

Trang tin Daily NK của Nam Triều Tiên (Hàn Quốc) loan tin từ những "người giấu tên" rằng Bắc Triều Tiên "đã ra lệnh bắn tất cả những ai dám vượt biên và trừng phạt 3 đời thân nhân họ bằng cách đưa vào trại cải tạo, đấu tố tập thể, hoặc cắt tem phiếu lương thực để chết đói dần dần",[72] nhằm ngăn cản việc nhiều người Bắc Triều Tiên nhập cư trái phép vào Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa để thoát khỏi nạn đói.[158]. Báo Chosun Ilbo của Nam Triều Tiên thì loan tin rằng các biện pháp cứng rắn như đưa biệt đội truy kích đến biên giới Trung Quốc để bắn người vượt biên là dấu hiệu cho thấy "Kim Jong-un đang bị 7 nhân vật cao cấp đứng đầu các ngành an ninh, tuyên truyền, và quân đội Bắc Triều Tiên kiểm soát".[159] Tuy nhiên, cũng như nhiều tin khác của Hàn Quốc về quốc gia đối địch Bắc Triều Tiên, những thông tin này không được kiểm chứng hay khẳng định từ nguồn thứ ba.

Ngày 29-8-2013, tờ báo Chosun Ilbo của Hàn Quốc dẫn "nguồn giấu tên từ Trung Quốc" rằng vào ngày 20 tháng 8 năm 2013, một đội hành quyết Triều Tiên đã xử tử nữ ca sĩ Hyon Song-wol cùng 11 nghệ sĩ khác với lý do phạm luật cấm hành động khiêu dâm. Tờ báo cũng loan tin rằng Hyon Song Wol từng là "người tình của Kim Jong-un" 10 năm trước, nhưng bị Kim Jong-il bắt phải thôi mối tình, và rằng gia đình nạn nhân bị buộc phải đứng xem cuộc hành hình.[160] Ngày 21-9-2013, tờ Asahi của Nhật loan tin do "một quan chức cao cấp Bắc Hàn mới đào thoát" cung cấp, rằng vụ hành quyết có chủ ý dẹp bỏ mọi tin đồn là Ri Sol Ju, vợ của Kim Jong Un, có thời sống cuộc sống buông thả. Theo nguồn tin này, gia đình của 9 người bị hành quyết sau đó bị bắt đi tù cải tạo, còn hai ban nhạc đến xem hành quyết thì phải giải thể.[161]

Nhật báo The Strait Times ở Singapore lấy tin tức từ Văn Hối Báo, tờ báo Hồng Kông số ra ngày 12 tháng 12 năm 2013, đưa tin rằng Jang Sung-taek bị hành quyết bằng cách cho chó xé thịt. Theo bài báo, Jang Sung-taek cùng 5 người thân cận "bị lột hết quần áo đẩy vào cũi, trong đó đã nhốt sẵn 120 con chó bị bỏ đói 3 ngày, bầy chó lập tức xé xác và ăn tươi nạn nhân". Màn hành quyết kéo dài khoảng một tiếng đồng hồ, có Kim Jong-un đích thân giám sát cùng 300 viên chức cao cấp. Tờ The Strait Times còn cho rằng Bắc Kinh cố tình tiết lộ chi tiết vụ hành quyết này để tỏ sự bất bình với nước bạn đồng minh. Tuy vậy, tờ Yonhap của Hàn Quốc thì lại kể một câu chuyện khác, theo đó Jang Sung-taek đơn giản là bị tử hình bằng súng[162]

Trong khi các câu chuyện kiểu như trên được loan truyền rộng rãi, không có phương tiện truyền thông lớn nào, bao gồm cả báo chí từ Hàn Quốc và Trung Quốc, hoặc các nguồn tin độc lập xác nhận những thông tin này.[163] Chưa đầy 1 năm sau, ngày 16 tháng 5 năm 2014, ca sĩ Hyon Song-wol được thấy xuất hiện trên truyền hình Triều Tiên khi cô tham gia hội nghị quốc gia của các nghệ sĩ, chứng tỏ thông tin về "vụ xử tử 12 ca sĩ" do báo Chosun Ilbo tung ra chỉ là bịa đặt[164][165] Sau này, người ta cũng khám phá ra rằng từ một bài viết châm biếm đăng trên một blog cá nhân ở Trung Quốc, báo Văn Hối đã "chế" thành một tin giật gân rằng "chú dượng của nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã bị hành quyết bằng một đàn chó đói". Báo chí bên ngoài Triều Tiên đa phần cũng chẳng biết gì về đất nước khá biệt lập này, khi đưa tin về Kim Jong-Un họ thường dựa vào một "nguồn tin giấu tên" vốn chẳng rõ là ai. Một số tờ báo Hàn Quốc như Daily NK và Rimjin-Gang đã tìm cách moi tin từ các nguồn giấu tên và khó có thể kiểm chứng độ xác thực; sau đó họ sẽ xào nấu ra những câu chuyện vô cùng phi lý vì rốt cục chẳng ai có thể kiểm chứng, xác minh câu chuyện mà họ đã đăng. Trong môi trường này, bất cứ điều phi lý gì cũng có thể được dựng thành chuyện: từ những câu chuyện giật gân về việc Kim Jong-un "hành quyết bạn gái cũ bằng súng cối" đến phẫu thuật thẩm mỹ để trông giống ông nội Kim Il-sung[166].

Năm 2014, một bản tin của Đài Á Châu Tự do loan báo Triều Tiên đang sử dụng một đạo luật bất thành văn, ép buộc sinh viên phải cắt tóc giống nhà lãnh đạo Kim Jong-un. Tuy nhiên, hãng tin uy tín AP khẳng định đây chỉ là "tin đồn giàu tính tưởng tượng". Hãng tin này phỏng vấn hàng loạt du khách từng đặt chân đến Bình Nhưỡng, họ nói không hề có dấu hiệu 'kiểu tóc Kim Jong-un' bị bắt buộc ở đây. Hướng dẫn viên du lịch Simon Cockerell của Koryo Tours, chuyên đưa khách tham quan Triều Tiên nói "chắc chắn không có đạo luật nào như thế, đây là sự bịa đặt" khi trả lời phỏng vấn của AP. AP nói rằng câu chuyện kiểu tóc ở Triều Tiên cũng giống như hàng loạt những chuyện kỳ quái về Triều Tiên được truyền thông phương Tây đồn thổi[167].

Theo "một cựu viên chức cao cấp trong chính quyền Bắc Triều Tiên" trong một cuộc phỏng vấn với đài CNN, Kim Jong Un vào tháng 5/2014 đã "cho bỏ thuốc độc cô ruột của mình" là bà Kim Kyong-hui. Bà ta đã than phiền cả tháng trời về cái chết của chồng mình[168]. Tuy nhiên 1 năm sau, ngày 13/5/2013, tình báo Hàn Quốc đã bác bỏ tin ông Kim Jong-un đầu độc cô ruột và cho biết không có bằng chứng nào cho thấy bà Kim đang gặp vấn đề về sức khỏe[169].

Tháng 5/2015, thông tấn xã Hàn Quốc là Yonhap đăng lời phó giám đốc cơ quan mật vụ của Hàn Quốc Han Ki Beom tường trình trước một ủy ban quốc hội, rằng bộ trưởng bộ quốc phòng Hyon Yong Chol đã bị cách chức và xử tử vào ngày 30 tháng 4 năm 2015, vì tội "không trung thành và coi thường" Kim Jong-un, đã ngủ gục trong các buổi lễ quân đội, ngoài ra ông ta còn cãi lại Kim Jong-un. Tờ Yonhap đưa tin rằng cuộc xử tử này đã dùng vũ khí chống máy bay, trước mặt của hàng trăm người đại diện chính quyền[170]. Tuy nhiên, nghị sĩ Hàn Quốc Shin Kyoung-min đặt nghi vấn về tính trung thực của thông tin này bởi ông đã thấy ông Hyon Yong Chol trong cảnh một buổi lễ hòa nhạc ở Triều Tiên được phát sóng trên KCNA chỉ trước một ngày trước đó. Ngay ngày hôm sau, cơ quan tình báo Hàn Quốc đã sửa đổi lại thông điệp của mình, rằng ông Hyon đã bị thanh lọc nhưng có lẽ không bị xử tử[171][172]

Tháng 3/2015, báo chí Hàn Quốc và phương Tây loan tin rằng Han Kwang-sang, giám đốc tài chính của Đảng Lao động Triều Tiên đã bị Kim Jong Un ra lệnh xử tử[173], nhưng đến tháng 10/2015 ông Han Kwang-sang đã xuất hiện trên truyền thông khi thăm một trại thủy sản, cho thấy tin tức về vụ xử tử cũng là bịa đặt[174]

Cá tính

Kenji Fujimoto, một đầu bếp người Nhật tự nhận là đầu bếp cá nhân của Kim Jong-il, đã mô tả Kim Jong-un là "một người đàn ông cổ điển, một hình ảnh giống hệt của người cha về khuôn mặt, hình dáng và tính cách [175] Theo người đầu bếp này, Jong-un là một fan hâm mộ lớn của The Beatles và Jean-Claude Van Damme.[176]

Washington Post đưa tin vào năm 2009 rằng những người bạn ở trường của Kim Jong-un nhớ lại rằng ông "đã dành hàng giờ để thực hiện những bức vẽ bằng bút chì tỉ mỉ của siêu sao Michael Jordan của Chicago Bulls ".[177] Kim say mê bóng rổ và trò chơi máy tính.[28][178] Vào ngày 26 tháng 2 năm 2013, Kim Jong‑un đã gặp Dennis Rodman,[179] khiến nhiều phóng viên suy đoán rằng Rodman là người Mỹ đầu tiên mà Kim gặp.[180] Rodman mô tả chuyến đi tới hòn đảo riêng của Kim Jong-un, "Nó giống như Hawaii hoặc Ibiza, nhưng Kim là người duy nhất sống ở đó." [181]

Vào tháng 7 năm 2012, Kim Jong-un đã cho thấy một sự thay đổi trong chính sách văn hóa từ cha mình bằng cách tham dự một buổi hòa nhạc của ban nhạc Moranbong. Buổi hòa nhạc chứa một số yếu tố của văn hóa nhạc pop từ phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ. Kim đã sử dụng sự kiện này để đưa vợ ra mắt trước công chúng, một động thái chưa từng có ở Triều Tiên.[182]

Trong chuyến đi của Dennis Rodman, phó phóng viên của tạp chí Ryan Duffy đã nhận xét rằng "nhà lãnh đạo này 'giao tiếp xã hội kém' và không nhìn vào mắt khi bắt tay".[183]

Theo ông Cheong Seong-chang của Viện Sejong, Kim Jong-un có mối quan tâm cụ thể hơn về phúc lợi của người dân và tham gia vào sự tương tác với họ nhiều hơn cha và ông mình.[184]

Người Hàn Quốc đã nhìn thấy Kim tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 4 năm 2018 đã mô tả ông là người thẳng thắn, hài hước và chu đáo.[185] Sau khi gặp Kim Jong-un, Donald Trump nói: "Tôi đã thấy được rằng ông ấy là một người đàn ông tài năng. Tôi cũng hiểu được rằng Kim Jong-un yêu đất nước của mình rất nhiều. " Ông nói thêm rằng Kim có "tính cách tuyệt vời" và "rất thông minh".[186]

Theo Joao Micaelo, con trai của một nhà ngoại giao Bồ Đào Nha, cùng là bạn của Kim Jong-un ở Trường quốc tế Berne (Thụy Sĩ) thì Kim Jong-un thích bóng đá và bóng rổ, có một chất giọng mạnh mẽ. Kim học tiếng Đức nhưng tiếng Anh thì có phần khá hơn, khá giỏi toán và cũng không phải là "mọt sách". Kim không uống rượu và cũng không hứng thú với bạn gái, anh ít nói về quê nhà nhưng tỏ ra rất yêu đất nước mình khi thường nghe những bài hát của Triều Tiên, đặc biệt là Ái Quốc ca, quốc ca của Triều Tiên. Trong quá trình học tập, Kim Jong-un rất kín đáo về thân thế của mình với bạn bè. Một chiều chủ nhật năm 2000, trước khi trở về quê nhà, Kim Jong-un mới tiết lộ cho người bạn rằng mình không phải là con trai của một đại sứ mà là con trai của Chủ tịch Triều Tiên.[187]

Đại sứ Việt Nam tại Triều Tiên, ông Lê Quảng Ba cho biết Kim Jong-un là người cư xử lịch thiệp, thoải mái và không hề có dấu hiệu của vua chúa như một số nguồn tin thêu dệt. Kim Jong-un đã đi từng bàn chúc rượu các đoàn ngoại giao và cười nói vui vẻ, hay dịp Quốc khánh cũng rất thân thiện[188].

Sức khỏe

Năm 2009, các báo cáo cho rằng Kim Jong-un là một bệnh nhân tiểu đường và bị cao huyết áp.[50][189] Ông cũng được biết là người hút thuốc lá.[190]

Kim Jong-un đã không xuất hiện trước công chúng trong sáu tuần vào tháng 9 và tháng 10 năm 2014. Truyền thông nhà nước đưa tin rằng ông đang phải chịu một "tình trạng thể chất không thoải mái". Trước đây Kim đã được nhìn thấy đi khập khiễng.[191] Khi Kim xuất hiện trở lại, hình ảnh cho thấy ông đang sử dụng một chiếc gậy đi bộ.[192]

Vào tháng 9 năm 2015, chính phủ Hàn Quốc đã bình luận rằng Kim dường như đã tăng 30 kg trong 5 năm trước đó, đạt tổng trọng lượng cơ thể ước tính là 130 kg.[193]

Gia phả họ Kim lãnh tụ Bắc Triều Tiên

Kim Bo-hyon
1871–1955
Kim Hyong-jik
1894–1926		Kang Pan-sŏk
1892–1932
Kim Jong-suk
1919–1949		Kim Il-sung
1912–1994		Kim Sung-ae
1928–?		Kim Yong-ju
1920–
Kim Young-sook
1947–		Song Hye-rim
1937–2002		Kim Jong-il
1941–2011		Ko Yong-hui
1953–2004		Kim Ok
1964–		Kim Kyong-hui
1946–		Jang Sung-taek
1946–2013		Kim Pyong-il
1954–
Kim Sul-song
1974–		Kim Jong-nam
1971–2017		Kim Jong-chul
1981–		Kim Jong-un
1983–		Ri Sol-ju
k. 1986–		Kim Yo-jong
1987–
Kim Han-sol
1995–		Kim Ju-ae
k. 2012–

Thể hiện và ảnh hưởng qua truyền thông

Các phương tiện truyền thông đại chúng thuộc quyền quản lý của nhà nước Triều Tiên có sự tính toán kỹ lưỡng theo từng giai đoạn để đánh bóng hình ảnh ông.[194] Bước đầu là ca ngợi tính chính danh kế vị, sau đó là ca ngợi những "phẩm chất", gần đây nhất là thể hiện ông như một nhà lãnh tụ thông thái nhưng rất gần gũi, đời thường và quan tâm đến đời sống người dân.

Tham khảo

  1. ^ “Rodman Gives Details on Trip to North Korea”. The New York Times. 9 tháng 9 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |deadurl= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  2. ^ “We finally know the age of North Korean dictator Kim Jong Un”. www.msn.com. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |deadurl= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  3. ^ a b “The secret life of Kim Jong-un's aunt, who has lived in the U.S. since 1998”. The Washington Post. 27 tháng 5 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 5 năm 2016. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2016. They can reveal, for example, that Kim Jong-un was born in 1984 – not 1982 or 1983, as has been widely believed. The reason they're certain? It was the same year that their first son was born. "He and my son were playmates from birth. I changed both of their diapers", Ko said with a laugh. Đã bỏ qua tham số không rõ |deadurl= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp) Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “secret-life-of-aunt” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  4. ^ a b c d e “North Korea's Kim Jong-un named 'marshal'”. BBC News. ngày 18 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2012. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “marshall” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  5. ^ Alastair Gale (18 tháng 12 năm 2011). “Kim Jong Il Has Died”. The Wall Street Journal Asia. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2011.
  6. ^ a b “N.Korea declares Kim Jong-Un commander of military”. Agence France-Presse. 30 tháng 12 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 2 năm 2014. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2011. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  7. ^ Triều Tiên nói với đối thủ SKorea và các quốc gia khác không mong đợi bất kỳ thay đổi nào, mặc dù nhà lãnh đạo mới. Associated Press (thông qua Yahoo! News). 29 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2012.
  8. ^ “North Korean leader orders to turn armed forces into elite revolutionary army”. Information Telegraph Agency of Russia. 2 tháng 12 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “Kim Jong-un's latest no-show fuels further health rumours”. The Guardian. London, UK. 10 tháng 10 năm 2014. ISSN 0261-3077. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 12 năm 2014. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  9. ^ Nicholas Wadhams (9 tháng 5 năm 2016). “What you are not allowed to call Kim Jong-un when visiting North Korea”. The Independent.
  10. ^ “Kim Jong Un makes first appearance since father's death”. Los Angeles Times. 20 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2012.
  11. ^ Powell, Bill (22 tháng 12 năm 2011). “The Generals Who Will Really Rule North Korea”. Time. New York. ISSN 0040-781X. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  12. ^ Howard, Caroline. “No. 46: Kim Jong Un – pg.48”. Forbes.
  13. ^ Ahn, JH (10 tháng 8 năm 2016). “Kim Jong Un's executed uncle Jang Song Thaek reappears on N.Korean media”. NKNews. Truy cập ngày 23 tháng 1 năm 2018.
  14. ^ DNA xác nhận nạn nhân ám sát là anh em cùng cha khác mẹ của Kim Jong-un, Malaysia cho biết New York Times. Tác giả Russell Goldman. Ngày 5 tháng 3 năm 2017. Đã tải xuống ngày 6 tháng 5 năm 2017.
  15. ^ Kim Jong-un có nguy cơ quan hệ quan trọng với China Korea Times. Bởi Jun Ji-hye. 16 tháng 2 năm 2017. Đã tải xuống ngày 6 tháng 5 năm 2017.
  16. ^ “Everything you need to know about North Korean leader Kim Jong Un”. ABC News. Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2018.
  17. ^ Szoldra, Paul; Bondranenko, Veronika (19 tháng 4 năm 2017). “How North Korean leader Kim Jong-un, 33, became one of the world's scariest dictators”. The Independent. Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2018.
  18. ^ Lee, Young-jong; Kim, Hee-jin (8 tháng 8 năm 2012). “Kim Jong-un's sister is having a ball”. Korea JoongAng Daily. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 10 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  19. ^ “Kim Yo Jong”. North Korea Leadership Watch. 11 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 15 tháng 10 năm 2014.
  20. ^ Blaine Harden (3 tháng 6 năm 2009). “Son Named Heir to North Korea's Kim Studied in Switzerland, Reportedly Loves NBA”. The Washington Post. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 2 năm 2011. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    Peter Foster (8 tháng 6 năm 2010). “Rare photos of Kim Jong-il's youngest son, Kim Jong-un, released”. The Daily Telegraph. London, UK. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 6 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    Hall, Allan (25 tháng 11 năm 2010). “Profile”. The Sun. London, UK. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 12 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  21. ^ “North Korean leader Kim Jong‑il 'names youngest son as successor'”. The Guardian. London, UK. Associated Press. 2 tháng 6 năm 2009. ISSN 0261-3077. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 10 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  22. ^ Henckel, Elisalex (24 tháng 6 năm 2009). “Kim Jong-un und sein Unterricht bei den Schweizern”. Die Welt (bằng tiếng Đức). Berlin. ISSN 0173-8437. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 7 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  23. ^ “Weitere nordkoreanische Spuren in Bern”. Neue Zürcher Zeitung (bằng tiếng Đức). 16 tháng 6 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2011. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  24. ^ “Poor school marks of North Korea's Kim Jong-un exposed”. Irish Independent. 2 tháng 4 năm 2012. ISSN 0791-685X. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 12 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “Kim Jong-un's poor marks exposed”. The Daily Telegraph. London, UK. 2 tháng 4 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 5 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  25. ^ a b “Kim Jong-un: une éducation suisse entourée de mystères”. Le Figaro (bằng tiếng Pháp). Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2011. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  26. ^ Shubert, Atika (29 tháng 9 năm 2010). “North Korea: Nuclear Tension”. CNN. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 6 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  27. ^ Bernhard Odenahl (29 tháng 9 năm 2009). “Mein Freund, der zukünftige Diktator Nordkoreas”. Tages-Anzeiger (bằng tiếng Đức). Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 10 năm 2010. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  28. ^ a b “Classmates Recall Kim Jong-un's Basketball Obsession”. The Chosun Ilbo. 17 tháng 7 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  29. ^ Titus Plattner (21 tháng 4 năm 2012). “Kim Jong-un est resté neuf ans en Suisse”. Le Matin (bằng tiếng Pháp). Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 4 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  30. ^ Titus Plattner; Daniel Glaus; Julian Schmidli (1 tháng 4 năm 2012). “Der Diktator aus Liebefeld”. SonntagsZeitung (bằng tiếng Đức). tr. 17. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)

    "Der Schüler Un Pak ist identisch mit Kim Jong-un."
  31. ^ Plattner, Titus; Zaugg, Julie (8 tháng 5 năm 2009). “Der Diktator spricht Deutsch” (bằng tiếng Đức). ISSN 1613-4826. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 9 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp); Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp)
  32. ^ Choe Sang-Hun and Martin Fackler (14 tháng 6 năm 2009). “North Korea's Heir Apparent Remains a Mystery”. The New York Times. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 12 năm 2013. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  33. ^ Kim Jong-un và cha đã sử dụng hộ chiếu Brazil giả để xin thị thực phương Tây, Reuters theo ABC News Online. 28 tháng 2 năm 2018. Truy cập vào ngày 12 tháng 4 năm 2018.
  34. ^ “Tales of starvation and death in North Korea”. BBC. 22 tháng 9 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 9 năm 2010. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  35. ^ Profile: Kim Jong-un Error in Webarchive template: Empty url., BBC News, 2 June 2009

    Martin Fackler (24 tháng 4 năm 2010). “North Korea Appears to Tap Leader's Son as Enigmatic Heir”. The New York Times. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “Confusion Over Photo of N. Korean Leader‑to‑Be”. The Chosun Ilbo. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2010. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  36. ^ “The son also rises”. JoongAng Daily. 9 tháng 6 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 1 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    Peter Foster (8 tháng 6 năm 2010). “Rare photos of Kim Jong-il's youngest son, Kim Jong-un, released”. The Daily Telegraph. London, UK. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 6 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  37. ^ New images of North Korea's heir apparent Kim Jong-un Error in Webarchive template: Empty url., BBC News, 30 September 2010.
  38. ^ a b “Kim Jong Il's Teen Grandson Spotted at Concert of S. Korean Pop Star”. Fox News. Associated Press. 18 tháng 7 năm 2009. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2017.
  39. ^ “Kim Jong-un's half-brother 'assassinated with poisoned needles at airport'”. The Independent. 14 tháng 2 năm 2017.
  40. ^ Lynn, Hyung Gu. (2007). Bipolar orders: the two Koreas since 1989. Zed Books. p. 122. ISBN 978-1-84277-743-5.
  41. ^ a b Sang-hun, Choe; Fackler, Martin. North Korea's Heir Apparent Remains a Mystery Error in Webarchive template: Empty url.. The New York Times. 14 June 2009
  42. ^ The Chosun Ilbo "Kim Jong-un 'Loves Nukes, Computer Games and Johnny Walker" Error in Webarchive template: Empty url. (20 December 2010). Retrieved 23 April 2013.
  43. ^ North Korea Newsletter No. 38 Error in Webarchive template: Empty url.. Yonhap. 22 January 2009.
  44. ^ "N Hàn Quốc tổ chức cuộc thăm dò quốc hội". BBC News. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2009.
  45. ^ Heejin Koo (9 tháng 3 năm 2009). “Kim Jong Il's Son, Possible Successor, Isn't Named as Lawmaker”. Bloomberg. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 6 năm 2011. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  46. ^ Rosen, James (1 tháng 5 năm 2009). “In North Korea, Ailing Kim Begins Shifting Power to Military”. Fox News Channel. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 5 năm 2009. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  47. ^ Triều Tiên tỏ lòng tôn kính với triều đại Kim, quá khứ, hiện tại (và tương lai?). [1] Justin McCurry. Người bảo vệ. London. 17 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 18 tháng 8 năm 2017.
  48. ^ “N Korea names Kim's successor named”. BBC. 2 tháng 6 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 6 năm 2009. Truy cập ngày 14 tháng 6 năm 2009. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  49. ^ “North Korean leader's son is 'Brilliant Comrade”. The Jakarta Post. 13 tháng 6 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2016.
  50. ^ a b “Kim Jong-un: North Korea's Kim Anoints Youngest Son As Heir”. The Huffington Post. 2 tháng 6 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016.
  51. ^ Willacy, Mark (22 tháng 7 năm 2009). “North Koreans sing praises of dynastic dictatorship”. AM. Sydney: Australian Broadcasting Corporation. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 7 năm 2009. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  52. ^ Con trai của Kim Jong Il 'đã đến thăm Trung Quốc bí mật'. Thời báo. Ngày 16 tháng 6 năm 2009.
  53. ^ China Dismisses Reports of Kim Jong-un Visit. The Chosun Ilbo. 19 June 2009

    Harden, Blaine. North Korea's Kim Jong Il Chooses Youngest Son as Heir Error in Webarchive template: Empty url., The Washington Post, 3 June 2009.
  54. ^ Lim, Chang-Won (6 tháng 9 năm 2009). “NKorea backs Kim's succession plan: analysts”. Agence France-Presse. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  55. ^ Gayathri, Amrutha (24 tháng 12 năm 2011). “North Korean Propagandists Say Kim Jong‑il's Son Planned South Korea Attacks”. International Business Times. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 12 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  56. ^ “Kim Jong-un 'Masterminded Attacks on S. Korea'”. The Chosun Ilbo. 3 tháng 8 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  57. ^ Chun, Kwang Ho (2011). “Korean Peninsula: After Cheonan Warship Sinking and Yeonpyeong Incidents”. Jeju Peace Institute. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 26 tháng 12 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  58. ^ “Is North Korea following the Chinese model?”. BBC News. 29 tháng 9 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 9 năm 2010. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  59. ^ “North Korea sets date for rare leadershipconference”. BBC News. 21 tháng 9 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 9 năm 2010. Truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “North Korean leader Kim Jong-il's son 'made a general'”. BBC News. 28 tháng 9 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 9 năm 2010. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “North Korea's Kim paves way for family succession”. BBC News. 28 tháng 9 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 9 năm 2010. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  60. ^ Matt Negrin (28 tháng 9 năm 2010). “N. Korean leader promotes his son”. Politico.com. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  61. ^ “North Korea leader's son given key party posts”. BBC News. 28 tháng 9 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 9 năm 2010. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp); Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp)
  62. ^ Mark McDonald (9 tháng 10 năm 2010). “Kim Jong-il's Heir Attends Parade”. The New York Times.
  63. ^ “N.Korea 'Purging Proteges of the Old Guard'”. The Chosun Ilbo. 10 tháng 1 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2011. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  64. ^ Branigan, Tania (19 tháng 12 năm 2011). “Kim Jong-il, North Korean leader, dies”. The Guardian. London, UK. ISSN 0261-3077. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 8 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  65. ^ Wallace, Rick; Sainsbury, Michael (29 tháng 9 năm 2010). “Kim Jong‑il's heir Kim Jong‑un made general”. The Australian. ISSN 1038-8761. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 12 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  66. ^ Shim, Sung-won; Takenaka, Kiyoshi; Buckley, Chris (25 tháng 12 năm 2011). Nishikawa, Yoko (biên tập). “North Korean power‑behind‑throne emerges as neighbors meet”. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  67. ^ “Notice to All Party Members, Servicepersons and People”. Korean Central News Agency. 19 tháng 12 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 3 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  68. ^ “We Are under Respected Kim Jong Un”. Korean Central News Agency. 19 tháng 12 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 10 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  69. ^ Associated Press (19 tháng 12 năm 2011). NKorea đau buồn Kim Jong Il, truyền thông nhà nước ca ngợi con trai, Houston Chronicle. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2012.
  70. ^ Lee, Jiyeun (24 tháng 12 năm 2011). “N. Korea Media Begins Calling Kim Jong Un Supreme Commander”. Bloomberg. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 4 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  71. ^ “North Korea: Kim Jong-un hailed 'supreme commander'”. BBC News. 24 tháng 12 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2014. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2011. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  72. ^ a b N. Korean newspaper refers to successor son as head of key party organ Error in Webarchive template: Empty url. Yonhap News Agency, 26 December 2011. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “autogenerated1” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  73. ^ Scott McDonald (30 tháng 12 năm 2011). “North Korea vows no softening toward South”. USA Today. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 12 năm 2011. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  74. ^ So Yeol Kim. “Military Rallies in Keumsusan Square”. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 10 tháng 1 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  75. ^ Howard, Caroline (30 tháng 10 năm 2013). “The World's Most Powerful People 2013: No. 46: Kim Jong Un”. Forbes. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 12 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  76. ^ Chris Green. “Kim Takes More Top Posts”. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  77. ^ Kim Jong-un (6 tháng 4 năm 2012). Let Us Brilliantly Accomplish the Revolutionary Cause of Juche, Holding Kim Jong Il in High Esteem as the Eternal General Secretary of Our Party: Talk to Senior Officials of the Central Committee of the Workers' Party of Korea (PDF). [Pyongyang]: Foreign Languages Publishing House. tr. 6. OCLC 988748608. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2018.Quản lý CS1: dấu chấm câu dư (liên kết) Quản lý CS1: địa điểm (liên kết)
  78. ^ Mansourov, Alexandre (19 tháng 12 năm 2012). “Part II: The Kim Family Reigns: Preserving the Monarchy and Strengthening the Party-State”. 38 North. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2018.
  79. ^ “N Korea's Kim Jong-un speaks publicly for first time”. BBC. 14 tháng 4 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 14 tháng 4 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  80. ^ Branigan, Tania (6 tháng 7 năm 2012). “North Korea's Kim Jong-un gets new official theme song”. The Guardian. London, UK. ISSN 0261-3077. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 8 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  81. ^ a b Green, Chris (18 tháng 7 năm 2012). “Kim Jong Eun Promoted to Marshal”. Daily NK. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 10 năm 2013. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  82. ^ “Half-kilometre long Kim Jong-un propaganda message visible from space”. National Post. 23 tháng 11 năm 2012. ISSN 1486-8008. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 4 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  83. ^ McCurry, Justin (10 tháng 8 năm 2012). “Kim Jong‑il's personal Japanese chef returns to land he fled”. The Guardian. London, UK. ISSN 0261-3077. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  84. ^ a b “Kim Jong-un Gets Letter from China's New Leader”. Chosun.com. 3 tháng 12 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  85. ^ In first New Year speech, North Korea's Kim Jong Un calls for economic revamp Error in Webarchive template: Empty url., CNN, 2 January 2013. Retrieved 23 April 2013.
  86. ^ "KJU Delivers New Year's Day Address" Error in Webarchive template: Empty url.. Nkleadershipwatch.wordpress.com. Retrieved 23 April 2013.
  87. ^ “North Korea 'under martial law'”. The Daily Telegraph. 31 tháng 1 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    В КНДР в преддверии ядерных испытаний введено военное положение (bằng tiếng Nga). RIA Novosti. 31 tháng 1 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  88. ^ “North Korea's Kim Jong-un elected to assembly without single vote against”. The Guardian. Associated Press. 10 tháng 3 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  89. ^ Sang-Hun, Choe (9 tháng 4 năm 2014). “Leader Tightens Hold on Power in North Korea”. The New York Times. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 9 năm 2016. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  90. ^ Chasmar, Jessica (18 tháng 5 năm 2014). “North Korea offers rare apology after apartment building collapses”. The Washingtion Times. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 2 tháng 1 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  91. ^ “North Korea: Apology over Pyongyang building collapse”. BBC News. 18 tháng 5 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 9 năm 2016. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  92. ^ a b “"Socialist Enterprise Management System" under Full Implementation”. Institute for Far Eastern Studies. 24 tháng 2 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  93. ^ a b “Kim Jong Un Stresses the Principles of Market Economy through 'May 30th Measures'”. Institute for Far Eastern Studies. 15 tháng 1 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  94. ^ Makinen, Julie (20 tháng 5 năm 2016). “North Korea is building something other than nukes: architecture with some zing”. Los Angeles Times. Không cho phép mã đánh dấu trong: |publisher= (trợ giúp)
  95. ^ Salmon, Andrew (4 tháng 12 năm 2018). “Going native in the Hermit Kingdom”. Asia Times.
  96. ^ Trianni, Francesca (27 tháng 1 năm 2014). “Did Kim Jong Un Really Execute His Uncle's Extended Family?”. Time. 1:04–1:10 in embedded video. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)Quản lý CS1: địa điểm (liên kết)
  97. ^ “Ri Yong-gil, North Korean general thought to be executed, is actually alive”. The Washingtion Times. 10 tháng 5 năm 2016. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2016.
  98. ^ Crying uncle Error in Webarchive template: Empty url. The Economist, 14 December 2013.
  99. ^ “Jang Sung-taek's remaining family executed by Kim Jong-un”. Want China Times. 27 tháng 1 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 7 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “N Korea executes relatives of Kim Jong-Un's dead uncle: reports” (bằng tiếng Anh). ABC News. 27 tháng 1 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 5 năm 2016. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  100. ^ Kim's uncle stripped of all posts, expelled from WPK Error in Webarchive template: Empty url. Xinhua News Agency
  101. ^ N. Korea executes leader's uncle for 'treason': KCNA Error in Webarchive template: Empty url. Yonhap 13 December 2013.
  102. ^ Julian Ryall (7 tháng 4 năm 2014). “North Korean official 'executed by flame-thrower'”. The Daily Telegraph. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 4 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “N.Korea Shuts Down Jang Song-taek's Department”. Chosun Ilbo. 7 tháng 4 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 5 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  103. ^ “UN General Assembly slams Pyongyang's human rights record”. China Post. 21 tháng 12 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 5 năm 2013. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  104. ^ “North Korea's Kim Jong Un wages defector crackdown”. Los Angeles Times. 5 tháng 1 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “N. Korea's killing of 3 would-be defectors”. The Dong-A Ilbo. 4 tháng 1 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 11 năm 2012. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “Boomerangs Usually Come Back”. Daily NK. 11 tháng 1 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “Harsh Punishments for Poor Mourning”. Daily NK. 11 tháng 1 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  105. ^ “Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights in the Democratic People's Republic of Korea, Marzuki Darusman” (PDF). United Nations Human Rights Council. 1 tháng 2 năm 2013. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 4 tháng 10 năm 2013. Truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  106. ^ “North Korea human rights probe urged by UN”. The Christian Science Monitor. 5 tháng 2 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  107. ^ “U.N.'s Pillay says may be crimes against humanity in North Korea”. Reuters. 14 tháng 1 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  108. ^ Michael Kirby; Marzuki Darusman; Sonja Biserko (17 tháng 2 năm 2014). “Report of the Commission of Inquiry on Human Rights in the Democratic People's Republic of Korea”. United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 2 năm 2014. Truy cập ngày 18 tháng 2 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  109. ^ Nick Cumming-Bruce (17 tháng 2 năm 2014). “U.N. Panel Says North Korean Leader Could Face Trial”. The New York Times. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 2 năm 2014. Truy cập ngày 18 tháng 2 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  110. ^ “Kim Jong-un placed on sanctions blacklist for the first time by US”. The Guardian. Agence France-Presse. 6 tháng 7 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  111. ^ Solomon, Jay (6 tháng 7 năm 2016). “U.S. Puts First Sanctions on North Korean Leader Kim Jong Un”. The Wall Street Journal. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 12 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  112. ^ “North Korea calls Donald Trump a 'psychopath' following death of Otto Warmbier”. The Independent. 23 tháng 6 năm 2017.
  113. ^ CNN, James Griffiths. “North Korea claims US 'biochemical' plot to kill Kim Jong Un”. CNN. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  114. ^ “North Korea will seek extradition of anyone involved in alleged Kim assassination”. 11 tháng 5 năm 2017. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  115. ^ “Report on Plenary Meeting of WPK Central Committee”. Korean Central News Agency. 31 tháng 3 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 4 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  116. ^ Bell, Markus; Milani, Marco (16 tháng 2 năm 2017). “Should we really be so afraid of a nuclear North Korea?”. The Independent. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 2 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    Hunt, Edward (31 tháng 10 năm 2017). “North Korea's Nuclear Ticket to Survival”. Foreign Policy in Focus. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 3 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  117. ^ “What's the Status of North Korea's Nuclear Program?”. Council on Foreign Relations. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2017.
  118. ^ “Kim Jong Un Says Pyongyang Won't Use Nukes First; Associated Press”. ABC. 7 tháng 5 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 5 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  119. ^ “North Korea threatens nuclear strike over U.S.-South Korean”. CNN. 7 tháng 3 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 5 năm 2016. Truy cập ngày 22 tháng 5 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “UN passes sanctions despite North Korea threat of 'pre-emptive nuclear attack'”. NBC News. 7 tháng 3 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 3 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  120. ^ “Kim Jong-Un claims North Korea has a hydrogen bomb”. Fox News Channel. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 12 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  121. ^ Albert, Eleanor (3 tháng 1 năm 2018). “North Korea's Military Capabilities”. Council on Foreign Relations.
  122. ^ “UN Security Council Resolutions on North Korea”. Arms Control Association. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 4 năm 2017. Truy cập ngày 21 tháng 9 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  123. ^ “Kim Jong Un says he's 'open to dialogue' with South Korea so North Korea can compete in the Olympics — and Seoul wants to talk”. Business Insider. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2018.
  124. ^ Kim, Hyung-Jin (3 tháng 1 năm 2018). “North Korea reopens cross-border communication channel with South Korea”. Chicago Tribune. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 1 năm 2018. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2018. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  125. ^ Gregory, Sean (10 tháng 2 năm 2018). “'Cheer Up!' North Korean Cheerleaders Rally Unified Women's Hockey Team During 8–0 Loss”. Gangneug: Time.
  126. ^ Ji, Dagyum (12 tháng 2 năm 2018). “Delegation visit shows N. Korea can take "drastic" steps to improve relations: MOU”. NK News.
  127. ^ Sang-Hun, Choe (7 tháng 3 năm 2018). “Kim Jong-un, a Mystery to the World, Surprises in Diplomatic Debut”. The New York Times. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2018.
  128. ^ “Xi Jinping, Kim Jong Un hold talks in Beijing – Xinhua | English.news.cn”. www.xinhuanet.com. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2018.
  129. ^ CNN, Steven Jiang and Joshua Berlinger,. “North Korea's Kim Jong Un met Xi Jinping on surprise visit to China”. CNN. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2018.Quản lý CS1: dấu chấm câu dư (liên kết)
  130. ^ “Kim Jong Un Pays Unofficial Visit to China”. KCNA. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2018.
  131. ^ Klug, Foster. “Kim Jong Un makes historic walk across border to meet South Korea's Moon Jae-in”. Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2018.
  132. ^ “Kim Jong-un crosses into South Korea”. 27 tháng 4 năm 2018 – qua www.bbc.com.
  133. ^ “Koreas make nuclear pledge after summit”. BBC News. 27 tháng 4 năm 2018. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2018.
  134. ^ “Kim's Second Surprise Visit to China Heightens Diplomatic Drama”. 8 tháng 5 năm 2018. Truy cập ngày 26 tháng 5 năm 2018 – qua NYTimes.com.
  135. ^ “Kim Jong Un, South Korea's Moon Meet Amid Uncertainty Over U.S. Summit”. The Wall Street Journal. 26 tháng 5 năm 2018.
  136. ^ CNN, Jungeun Kim and Theresa Waldrop,. “North and South Korean leaders hold surprise meeting”. Truy cập ngày 26 tháng 5 năm 2018.Quản lý CS1: dấu chấm câu dư (liên kết)
  137. ^ Holland, Steve. “Trump upbeat ahead of North Korean summit; Kim visits Singapore sites”. reuters.com.
  138. ^ Rosenfeld, Everett (12 tháng 6 năm 2018). “Document signed by Trump and Kim includes four main elements related to 'peace regime'”. CNBC. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2018.
  139. ^ “North Korea agrees to dismantle nuclear complex if United States takes reciprocal action, South says”. ABC. 19 tháng 9 năm 2019.
  140. ^ BBC Vietnamese - Thế giới - Bắc Hàn: ‘Đừng mong chúng tôi thay đổi’
  141. ^ VietNamNet - Triều Tiên tuyên bố không thay đổi chính sách
  142. ^ BBC Vietnamese - Thế giới - Bắc Hàn kêu gọi dân làm lá chắn sống
  143. ^ VietNamNet - Kim Jong-un đứng đầu đảng, quân đội Triều Tiên
  144. ^ BBC Vietnamese - Thế giới - ‘Cơ hội mở ra cho Bán đảo Triều Tiên’
  145. ^ Hải Minh (ngày 18 tháng 7 năm 2012). “Ông Kim Jong Un được phong Nguyên soái quân đội”. Tuoi Tre Online. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2012.
  146. ^ “Bắc Hàn cách chức lãnh đạo quân đội”. BBC Vietnamese. ngày 16 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2012.
  147. ^ “Kim Jong-un trở thành nguyên soái”. BBC Vietnamese. ngày 16 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2012.
  148. ^ Triều Tiên sẽ chinh phục vũ trụ, thám hiểm Mặt trăng
  149. ^ “Giải mã thành công tên lửa Triều Tiên - VietNamNet”. VietNamNet. Truy cập 14 tháng 4 năm 2015.
  150. ^ “North Korea food production improves slightly”. Telegraph.co.uk. 19 tháng 2 năm 2015. Truy cập 14 tháng 4 năm 2015.
  151. ^ 2015-04-01 (1 tháng 4 năm 2015). “Bắc Triều Tiên tự chế tạo máy bay cỡ nhỏ - CHÂU Á - RFI”. RFI. Truy cập 14 tháng 4 năm 2015.Quản lý CS1: tên số: danh sách tác giả (liên kết)
  152. ^ “Ông Kim Jong-un đích thân thử nghiệm máy bay mới”. Báo Lao động. Truy cập 28 tháng 9 năm 2015.
  153. ^ Xác nhận cách chức Chang Song-thaek, BBC online, 9 tháng 12 năm 2013
  154. ^ Chang Song-thaek bị tội 'phản đảng', BBC online, 9 tháng 12 năm 2013
  155. ^ Chú Kim Jong-un bị tử hình vì 'phản bội', BBC online, 13 tháng 12 năm 2013
  156. ^ Chú của Kim Jong-un bị khép tội phản cách mạng, VnExpress, 9 tháng 12 năm 2013
  157. ^ “Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đảm nhận thêm chức vụ quyền lực mới”. Báo Dân trí. 30 tháng 6 năm 2016. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2017.
  158. ^ North Korea: Starved of Rights: Human rights and the food crisis in the Democratic People's Republic of Korea (North Korea)
  159. ^ N. Korean newspaper refers to successor son as head of key party organ Yonhap News Agency, ngày 26 tháng 12 năm 2011.
  160. ^ Người tình của Kim Jong Un bị xử bắn. Truy cập 2013-08-30.
  161. ^ Kim Jong Un ra lệnh hành quyết 9 người để che giấu bê bối của vợ. Truy cập 2013-08-30.
  162. ^ Truy cập 2015-06-02
  163. ^ Lãnh tụ Bắc Hàn để các con chó đói ăn thịt người chú. Truy cập 2014-01-06.
  164. ^ ngày 17 tháng 5 năm 2014, 11:34 am. “Executed singer alive and well, Pyongyang TV shows - The West Australian”. Au.news.yahoo.com. Truy cập ngày 17 tháng 5 năm 2014.
  165. ^ “North Korean singer "executed by firing squad" shows up alive and well in Pyongyang | NK News - North Korea News”. NK News. Truy cập ngày 17 tháng 5 năm 2014.
  166. ^ “Vì sao báo chí nước ngoài hay đưa "tin vịt" về Triều Tiên?”. Báo đời sống & pháp luật Online. Truy cập 14 tháng 4 năm 2015.
  167. ^ “Triều Tiên bắt để tóc kiểu Kim Jong-un, đâu là sự thật?”. Báo điện tử VTC News. Truy cập 14 tháng 4 năm 2015.
  168. ^ “Erst den Onkel, dann die Tante”. FAZ. Truy cập 13 tháng 5 năm 2015.
  169. ^ “Hàn Quốc không chắc chắn Bộ trưởng Quốc phòng Triều Tiên bị xử tử”. Người Lao động. Truy cập 28 tháng 9 năm 2015.
  170. ^ Nordkoreas Verteidigungsminister hingerichtet, FAZ, 13.5.2015
  171. ^ “Hàn Quốc rút tin ông Kim Jong-un xử tử Bộ trưởng Quốc phòng”. Một Thế giới. Truy cập 28 tháng 9 năm 2015.
  172. ^ “North Korea defense chief was purged, maybe not executed, says Seoul's spy agency”. UPI. Truy cập 28 tháng 9 năm 2015.
  173. ^ “N.K. executes defense chief”. Truy cập 15 tháng 8 năm 2016.
  174. ^ “'Resucita' en Corea del Norte un funcionario "ejecutado" en marzo”. Truy cập 15 tháng 8 năm 2016.
  175. ^ McCurry, Justin (19 tháng 12 năm 2011). “Kim Jong‑un, 'great successor' poised to lead North Korea”. The Guardian. London, UK. ISSN 0261-3077. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 7 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  176. ^ Anh ấy yêu Beatles, tinh dầu bạc hà..và khao khát cơ bắp như Van Damme (2013)
  177. ^ Higgins, Andrew (16 tháng 7 năm 2009). “Who Will Succeed Kim Jong Il?”. The Washington Post. tr. A01. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 12 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  178. ^ Freeman, Colin; Sherwell, Philip (26 tháng 9 năm 2010). “North Korea leadership: 'My happy days at school with North Korea's future leader'”. The Telegraph. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    Fisher, Max (1 tháng 3 năm 2013). “Kim Jong Eun inherited an eccentric obsession with basketball from father Kim Jong Il”. The Washington Post. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  179. ^ Dennis Rodman: North Korea's Kim Jong Un is an 'awesome guy,' and his father and grandfather were 'great leaders' Error in Webarchive template: Empty url.. Daily News. 1 March 2013.
  180. ^ Joohee Cho (28 tháng 2 năm 2013). “Rodman Worms His Way into Kim Jong Un Meeting”. ABC News. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 2 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  181. ^ “Dennis Rodman: North Korean leader Kim Jong-un is a 'good-hearted kid'”. The Guardian. London, UK. 2 tháng 11 năm 2013. ISSN 0261-3077. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 11 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  182. ^ Lankov, Andrei (10 tháng 4 năm 2013). Triều Tiên thực sự: Cuộc sống và chính trị trong Utopia Stalinist thất bại (trang 139 Phản141). Nhà xuất bản Đại học Oxford. Phiên bản Kindle.
  183. ^ Silverman, Justin Rocket (29 tháng 5 năm 2013). “'Vice' season finale on HBO gives fresh look at Dennis Rodman's meeting with North Korea's Kim Jong-un”. Daily News. New York. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2013. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  184. ^ Song Sang-ho (27 tháng 6 năm 2012). “N.K. leader seen moving toward economic reform”. The Korea Herald. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2012. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  185. ^ “Kim Jong Un uncensored: 7 impressions gleaned from historic summit”. Straits Times. 1 tháng 5 năm 2018.
  186. ^ Reiss, Jaclyn (12 tháng 6 năm 2018). “Five things President Trump said about Kim Jong Un and North Korea that have critics seething”. Boston Globe.
  187. ^ http://baodatviet.vn/quoc-phong/ong-kim-jong-un-qua-loi-ke-cua-ban-hoc-2243033/
  188. ^ “"Giải mã" bí ẩn Triều Tiên: Những đổi mới khi Chủ tịch Kim Jong-un lên nắm quyền”. Báo Lao động. Truy cập 28 tháng 9 năm 2015.
  189. ^ Kim Jong-un (Kim Jong Woon) – Leadership Succession Error in Webarchive template: Empty url.. Global Security.org. 3 July 2009
  190. ^ CNN, Chieu Luu. “Kim Jong Un caught smoking during anti-smoking drive”. CNN. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 6 năm 2016. Truy cập ngày 10 tháng 6 năm 2016. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  191. ^ Justin McCurry and Enjoli Liston (26 tháng 9 năm 2014). “North Korea admits to Kim Jong-un's ill-health for first time”. The Guardian. London, UK. ISSN 0261-3077. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 2 năm 2017. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  192. ^ Fifield, Anna (13 tháng 10 năm 2014). “North Korean media report that Kim Jong Un is back at work”. The Washington Post. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)

    “North Korea says leader has reappeared”. CNN. 13 tháng 10 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2014. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  193. ^ Kyodo News, "Kim đã tăng 30   kg, nặng 130 kg: Seoul ", Japan Times, ngày 28 tháng 9 năm 2015, trang 5
  194. ^ Tôn thờ Kim Jong-un, BBC, 18 tháng 6 năm 2012

Liên kết ngoài

Tiền nhiệm:
Kim Jong-il
(Tổng Bí thư) 		Bí thư Thứ nhất Đảng Lao động Triều Tiên
2012– 		Kế nhiệm:
đương nhiệm
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kim_Jong-un&oldid=49820442”