Amphetamin

1: 1 mixture (racemate)Amphetamine
Tên IUPAC hệ thống
1-phenylpropan-2-amine
Nhận dạng
Số CAS	300-62-9 405-41-4
Mã ATC	N06BA01
PubChem	3007
DrugBank	DB00182
Dữ liệu hóa chất
Công thức	C9H13N
Phân tử gam	135.2084
SMILES	tìm trong eMolecules, PubChem
Đồng nghĩa	alpha-methylbenzeneethanamine, alpha-methylphenethylamine, beta-phenyl-isopropylamine
Dữ liệu vật lý
Độ hòa tan trong nước	50–100 mg/mL (16C°) mg/mL (20 °C)
Dữ liệu dược động lực học
Sinh khả dụng	nasal 75%; rectal 95–99%; intravenous 100%
Liên kết protein	15–40%
Chuyển hóa	Hepatic (CYP2D6)
Bán thải	12h average for d-isomer, 13h for l-isomer
Bài tiết	Renal; significant portion unaltered
Lưu ý trị liệu
Phạm trù thai sản	?(US)
Tình trạng pháp lý	Kiểm soát (S8)(AU) Quy định I(CA) Lớp B(UK) Quy định II(US) ℞ Theo đơn
Dược đồ	Oral, intravenous, vaporization, insufflation, rectal, sublingual

Amphetamin là loại chất kích thích làm tăng tỉnh táo và tập trung, đồng thời làm giảm mệt mỏi và thèm ăn.

Lịch sử

Amphetamin được tổng hợp lần đầu tiên vào năm 1887. Bốn mươi năm sau, đặc tính kích thích của loại thuốc này được khám phá. Sau đó, vào năm 1932, lần đầu tiên nó xuất hiện trên thị trường Hoa Kỳ dưới dạng thuốc hít. Amphetamin trở nên phổ biến vào năm 1937, dưới dạng viên, với tác dụng chữa chứng ngủ rũ. Trong suốt Thế chiến thứ 2, amphetamin được sản xuất rất nhiều. Chất này vừa được sử dụng trong chiến tranh để xua tan sự mệt mỏi, vừa để sử dụng bởi các công nhân nhà máy để tăng năng suất.

Sau chiến tranh, có ba quốc gia xuất hiện những "dịch bệnh" lạm dụng amphetamin. Dịch bệnh đầu tiên xuất hiện ở Nhật Bản, bắt đầu từ năm 1945 và đỉnh điểm là năm 1954. Những công ty dược phẩm đã tung ra ngoài thị trường khi quân đội cắt hợp đồng, họ quảng cáo rộng rãi amphetamin cho cộng đồng. Nạn dịch này có tới 2 triệu người sử dụng amphetamin (thường bị quá liều khi dùng theo đường tĩnh mạch) với khoảng 550.000 người nghiện, hầu hết ở độ tuổi từ 16 đến 25. Nạn dịch thứ hai xảy ra ở Thuỵ Điển, cũng có đỉnh điểm vào giữa những năm 50 của thế kỷ 20, nhưng nó được xác nhận bởi phần những ca quá liều dùng theo đường tĩnh mạch tương tự phenmetrazin.

Liên kết ngoài

• CID 5826 từ PubChem (D-form—dextroamphetamine)
• CID 3007 từ PubChem (L-form and D, L-forms)
• CID 32893 từ PubChem (L-form—Levamphetamine or L-amphetamine)
• List of 504 Compounds Similar to Amphetamine (PubChem)
• EMCDDA drugs profile: Amphetamine (2007)
• Drugs.com - Amphetamine
• Asia & Pacific Amphetamine-Type Stimulants Information Centre
• U.S. National Library of Medicine: Drug Information Portal - Amphetamine