Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quân đoàn III (Việt Nam Cộng hòa)”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
n Đã lùi lại sửa đổi của Trần Vũ Thịnh (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Tuanminh01 |
||
| Dòng 1: | Dòng 1: | ||
{{Infobox military unit |
{{Infobox military unit |
||
| unit_name = |
| unit_name = Quân đoàn III Việt Nam Cộng hòa |
||
| image= [[Hình:QD III VNCH.jpg|150px]] |
| image= [[Hình:QD III VNCH.jpg|150px]] |
||
| caption= |
| caption= |
||
| dates= |
| dates= 1959-1975 |
||
| country= |
| country= [[Tập tin:Flag of South Vietnam.svg|22px]] [[Việt Nam Cộng hòa]] |
||
| allegiance= |
| allegiance=[[Tập tin:Flag of the RVNMF.svg|20px]] [[Quân lực Việt Nam Cộng hòa]] |
||
| command_structure= |
|||
| command_structure= '''[[Hình: ARVN Joint General Staff Insignia.svg|22px]] [[Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Bộ Tổng Tham mưu]] |
|||
| branch= '''Hỗn hợp |
| branch= '''Hỗn hợp |
||
| type= |
| type= |
||
| specialization= |
| specialization= |
||
| size= |
| size= [[Quân đoàn]] |
||
| current_commander = |
|||
| garrison= '''[[Biên Hòa]], [[Việt Nam]] |
|||
| garrison=[[Biên Hòa]], [[Việt Nam]] |
|||
| motto= '''-Chiến thắng<br/>-Xây dựng |
|||
| ceremonial_chief = |
|||
| battles= '''-[[Trận Mậu Thân]]<br>-[[Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975|Chiến cuộc 1975]] |
|||
| nickname= |
|||
| notable_commanders= '''[[Thái Quang Hoàng]]<br>[[Lê Văn Nghiêm]]<br>[[Tôn Thất Đính]]<br>[[Trần Thiện Khiêm]]<br>[[Lâm Văn Phát]]<br>[[Cao Văn Viên]]<br>[[Đỗ Cao Trí]]<br>[[Dư Quốc Đống]]<br>[[Nguyễn Văn Toàn]] |
|||
| motto= '''Chiến thắng và Xây dựng |
|||
| colors= |
|||
| march= |
|||
| mascot= |
|||
| battles= [[Trận Mậu Thân]]<br>[[Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975|Chiến cuộc 1975]] |
|||
| notable_commanders = [[Thái Quang Hoàng]]<br>[[Lê Văn Nghiêm]]<br>[[Tôn Thất Đính]]<br>[[Trần Thiện Khiêm]]<br>[[Lâm Văn Phát]]<br>[[Cao Văn Viên]]<br>[[Đỗ Cao Trí]]<br>[[Dư Quốc Đống]]<br>[[Nguyễn Văn Toàn]] |
|||
| anniversaries = |
|||
| identification_symbol=[ |
|||
| identification_symbol_label= |
|||
| identification_symbol_2= |
|||
| identification_symbol_2_label= |
|||
}} |
}} |
||
[[Hình:Flag of the ARVN III Corps.svg|nhỏ|phải| |
[[Hình:Flag of the ARVN III Corps.svg|nhỏ|phải|250px|<center>'''Quân kỳ]] |
||
'''Quân đoàn III''' là một đơn vị cấp [[Quân đoàn]], được tổ chức hỗn hợp gồm cả Hải - Lục - Không quân, là một trong bốn |
'''Quân đoàn III''' là một đơn vị cấp [[Quân đoàn]], được tổ chức hỗn hợp gồm cả Hải - Lục - Không quân, là một trong bốn quân đoàn chủ lực của [[Quân lực Việt Nam Cộng hòa]]. Đây là Quân đoàn có nhiệm vụ kiểm soát địa bàn gồm các tỉnh xung quanh Đô thành Sài Gòn, vì vậy giữ vai trò hết sức trọng yếu đối với chính thể Việt Nam Cộng hòa. Cuối tháng 4 năm 1975, sau khi vô hiệu hoá phòng tuyến Xuân Lộc, lực lượng [[Quân đội Nhân dân Việt Nam]] và [[Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam]] đã thực hiện chiến dịch lớn cuối cùng, đánh tan những lực lượng cuối cùng của Quân đoàn III phòng thủ Sài Gòn, kết thúc cuộc [[Chiến tranh Việt Nam]]. |
||
==Lịch sử |
==Lịch sử== |
||
===Hình thành=== |
|||
Tiền thân của Vùng III Chiến thuật là Đệ nhất Quân khu, được thành lập ngày 1 tháng 7 năm 1952<ref>Sắc lệnh số 61-QP của Quốc trưởng [[Bảo Đại]] ngày 26 tháng 6 năm 1952</ref>, là một trong 4 Quân khu của [[Quân đội Quốc gia Việt Nam]]. Vùng kiểm soát của Đệ nhất Quân khu, tương ứng với vùng Nam phần Việt Nam, từ [[Bình Thuận]] vào đến [[Cà Mau]]. Tư lệnh đầu tiên là Đại tá [[Lê Văn Tỵ]]. Địa bàn Đệ nhất Quân khu gần như được giữ nguyên trong cuộc điều chỉnh năm 1954.<ref>Sắc lệnh số 19-QP của Quốc trưởng Bảo Đại ngày [[19 tháng 3]] năm 1954</ref> |
|||
Tiền thân của Vùng III chiến thuật là Đệ nhất Quân khu, được thành lập ngày [[1 tháng 7]] năm 1952<ref>Sắc lệnh số 61-QP của Quốc trưởng [[Bảo Đại]] ngày [[26 tháng 6]] năm 1952</ref>, là một trong 4 Quân khu của [[Quân đội Quốc gia Việt Nam]]. Vùng kiểm soát của Đệ nhất Quân khu, tương ứng với vùng Nam phần Việt Nam, từ [[Bình Thuận]] vào đến [[Cà Mau]]. Tư lệnh đầu tiên là Đại tá [[Lê Văn Tỵ]]. Địa bàn Đệ nhất Quân khu gần như được giữ nguyên trong cuộc điều chỉnh năm 1954.<ref>Sắc lệnh số 19-QP của Quốc trưởng Bảo Đại ngày [[19 tháng 3]] năm 1954</ref> |
|||
Sau khi |
Sau khi chính thể Việt Nam Cộng hòa chính thức thành lập ngày [[26 tháng 10]] năm 1956, toàn bộ lãnh thổ Nam Việt Nam do Việt Nam Cộng hòa kiểm soát được chia thành 6 Quân khu: Đệ nhất Quân khu (Đông Nam phần), Đệ nhị Quân khu (Trung phần), Đệ tam Quân khu (Kontum, Pleiku, Bình Định, Phú Yên), Đệ tứ Quân khu (nam Cao nguyên Trung phần và phía nam Duyên hải Trung phần), Đệ ngũ Quân khu (Tây Nam phần) và Quân khu Thủ đô (Sài Gòn, Gia Định, Long An). Địa bàn của Đệ nhất Quân khu cũ được tách làm 3 phần gồm Đệ nhất Quân khu mới (gồm các tỉnh Gia Định, Phước Long, Bình Tuy, Bình Dương, Biên Hòa, Tây Ninh, Phước Tuy, Long Khánh, Bình Long), Đệ ngũ Quân khu (gồm các tỉnh Long An, Kiến Tường, Kiến Phong, Định Tường, Kiến Hòa, Vĩnh Long, Vĩnh Bình, An Giang, Phong Dinh, Ba Xuyên, Kiên Giang, An Xuyên, Đặc khu Côn Sơn, Quân khu Thủ đô (Sài Gòn).<ref>Sắc lệnh số 147/b/QP ngày [[24 tháng 10]] năm 1956</ref> Tuy nhiên, mãi đến ngày [[14 tháng 2]] năm 1957, Đại tướng Lê Văn Tỵ, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Việt Nam Cộng hòa mới ký Công vụ lệnh số 146/TTM/VP chỉ định Chỉ huy trưởng 3 Quân khu kể trên, gồm: Trung tướng [[Dương Văn Minh]], Chỉ huy trưởng Quân khu Thủ đô; Đại tá [[Nguyễn Văn Y]], Chỉ huy trưởng Đệ nhất Quân khu; Đại tá [[Nguyễn Văn Là]], Chỉ huy trưởng Đệ ngũ Quân khu. Trung tướng Dương Văn Minh đồng thời kiêm nhiệm chức Tư lệnh 3 quân khu trên.<ref>''Tài liệu Tham mưu biệt bộ Phủ tổng thống''. Trung tâm lưu trữ quốc gia II TP Hồ Chí Minh.</ref> |
||
Bộ tư lệnh Quân đoàn III được thành lập lâm thời vào ngày 1 tháng 3 năm 1959 tại [[Biên Hòa]] do Trung tướng [[Thái Quang Hoàng]] làm Tư lệnh đầu tiên, giữa tháng 4 kiêm Tư lệnh Quân khu Thủ đô, thay tướng Dương Văn Minh chuyển sang làm Tổng thư ký Thường trực Quốc phòng. Mãi hơn một năm sau, Quân đoàn mới chính thức thành lập vào ngày 20 tháng 5 năm 1960, với nòng cốt là [[Sư đoàn 5 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Sư đoàn 5]], [[Sư đoàn 7 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Sư đoàn 7]], và [[Sư đoàn 21 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Sư đoàn 21]] Bộ binh. |
Bộ tư lệnh Quân đoàn III được thành lập lâm thời vào ngày [[1 tháng 3]] năm 1959 tại [[Biên Hòa]] do Trung tướng [[Thái Quang Hoàng]] làm Tư lệnh đầu tiên, giữa tháng 4 kiêm Tư lệnh Quân khu Thủ đô, thay tướng Dương Văn Minh chuyển sang làm Tổng thư ký Thường trực Quốc phòng. Mãi hơn một năm sau, Quân đoàn mới chính thức thành lập vào ngày [[20 tháng 5]] năm 1960, với nòng cốt là [[Sư đoàn 5 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Sư đoàn 5]], [[Sư đoàn 7 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Sư đoàn 7]], và [[Sư đoàn 21 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Sư đoàn 21]] Bộ binh. |
||
Ngày 1 tháng 6 năm 1961, Tổng thống Diệm đã ra sắc lệnh cải tổ các Quân khu thành các Vùng |
Ngày [[1 tháng 6]] năm 1961, Tổng thống Diệm đã ra sắc lệnh cải tổ các Quân khu thành các Vùng chiến thuật, theo đó Đệ nhất và Đệ ngũ Quân khu được sát nhập để thành lập Vùng 3 chiến thuật<ref>Sắc lệnh số SL.98/QP ngày 13 tháng 4 năm 1961</ref>. Quân khu Thủ đô được đổi thành [[Biệt khu Thủ đô]], mở rộng địa bàn thêm tỉnh Gia Định, trực thuộc Vùng 3 chiến thuật. Tỉnh Côn Sơn được tách ra, trực thuộc vào Bộ Tư lệnh Hải quân.<ref>[http://www.baotangbrvt.org.vn/index.php?Module=Content&Action=view&id=310&Itemid=261# Sự thay đổi địa giới hành chính và quân sự của chính quyền Sài Gòn giai đoạn 1955-1963 tại Bà Rịa-Vũng Tàu]</ref> Từ đó Quân đoàn có danh hiệu liên hợp Quân đoàn III và Vùng 3 chiến thuật. |
||
Địa bàn của Vùng 3 được tổ chức thành các Khu |
Địa bàn của Vùng 3 được tổ chức thành các Khu chiến thuật: |
||
# Khu chiến thuật Đông: gồm các tỉnh Biên Hòa, Phước Tuy, Bình Tuy, Long Khánh, Phước Long, Bình Long, Bình Dương, Tây Ninh, Phước Thành. |
# Khu chiến thuật Đông: gồm các tỉnh Biên Hòa, Phước Tuy, Bình Tuy, Long Khánh, Phước Long, Bình Long, Bình Dương, Tây Ninh, Phước Thành. |
||
# Khu chiến thuật Tiền Giang: gồm các tỉnh Long An, Kiến Tường, Kiến Phong, Định Tường, Kiến Hòa. |
# Khu chiến thuật Tiền Giang: gồm các tỉnh Long An, Kiến Tường, Kiến Phong, Định Tường, Kiến Hòa. |
||
# Khu chiến thuật Hậu Giang: gồm các tỉnh Vĩnh Long, Vĩnh Bình, An Giang, Phong Dinh, Ba Xuyên, Kiên Giang, An Xuyên. |
# Khu chiến thuật Hậu Giang: gồm các tỉnh Vĩnh Long, Vĩnh Bình, An Giang, Phong Dinh, Ba Xuyên, Kiên Giang, An Xuyên. |
||
Mỗi khu |
Mỗi khu chiến thuật là địa bàn hoạt động của một Sư đoàn. Các tỉnh cũng được tổ chức về mặt quân sự thành các Tiểu khu chiến thuật, đứng đầu là một sĩ quan cấp Đại tá hoặc Trung tá với chức danh Tỉnh trưởng (hoặc Thị trưởng) kiêm Tiểu khu trưởng, chỉ huy các Tiểu đoàn Địa phương quân và các Chi khu (trong đó có các Trung đội Nghĩa quân). Quân số của mỗi Tiểu khu tương đương với quân số của một [[Sư đoàn]] nhưng về mặt trang bị không bằng các đơn vị chủ lực. Vì vậy khi cần thiết sẽ được sự hỗ trợ của các Sư đoàn bộ binh. Do đó, khi phối hợp tác chiến Tiểu khu trưởng dưới quyền của Tư lệnh Sư đoàn. |
||
Lãnh thổ của Vùng 3 |
Lãnh thổ của Vùng 3 chiến thuật khi đó tương ứng với địa bàn rộng lớn của Nam Bộ, gây ra rất nhiều khó khăn trong kiểm soát địa bàn. Do nhu cầu cần có thêm các đơn vị chủ lực nữa để hỗ trợ và chia sẻ vùng hoạt động, Tổng thống Ngô Đình Diệm quyết định thành lập thêm [[Sư đoàn 9 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Sư đoàn 9]] (ngày [[1 tháng 1]] năm 1962) và [[Sư đoàn 25 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa|Sư đoàn 25]] Bộ binh (ngày [[1 tháng 7]] năm 1962). Ngày [[1 tháng 1]] năm 1963, khi Quân đoàn IV và Vùng 4 chiến thuật được thành lập từ phần lãnh thổ miền Tây Nam phần, với nòng cốt là các sư đoàn 7, 9 và 21. Phần lãnh thổ trách nhiệm của Quân đoàn III và Vùng 3 chiến thuật chỉ còn 11 tỉnh và một Đặc khu thuộc miền Đông Nam phần, tổ chức thành 3 Khu chiến thuật: Khu chiến thuật 31 (gồm các tỉnh Tây Ninh, Hậu Nghĩa, Long An), Khu chiến thuật 32 (gồm các tỉnh Bình Long, Phước Long, Bình Dương) và Khu chiến thuật 33 (gồm các tỉnh Long Khánh, Bình Tuy, Phước Tuy, Biên Hòa, Biệt khu Thủ đô). |
||
===Đảo chính và chống đảo chính === |
===Đảo chính và chống đảo chính === |
||
Do vai trò hết sức quan trọng, bảo vệ đầu não |
Do vai trò hết sức quan trọng, bảo vệ đầu não chính quyền Việt Nam Cộng hòa, nên Quân đoàn được xem như cái chốt quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại của các cuộc đảo chính. Vì vậy, khi [[Đảo chính Việt Nam Cộng hòa 1960|cuộc đảo chính 1960]] nổ ra, các chỉ huy quân đảo chính lập tức bắt giữ tướng Thái Quang Hoàng, vô hiệu hóa Bộ tư lệnh Quân đoàn và Quân khu Thủ đô. Dù sau đó, các lực lượng dưới quyền Quân đoàn đã tự động tổ chức phản kích và đánh bại quân đảo chính, Tổng thống Diệm vẫn cáo buộc tướng Thái Quang Hoàng không đủ năng lực để phản ứng với cuộc đảo chính, vì thế đã điều chuyển ông sang giữ chức vụ Chỉ huy trưởng Trường Đại học Quân sự và kiêm Quân trấn trưởng Đà Lạt. |
||
Từ sau vụ [[Vụ đánh bom Dinh Độc Lập 1962|binh biến năm 1962]], Tổng thống Ngô Đình Diệm và Cố vấn [[Ngô Đình Nhu]] đã xếp đặt tướng Tôn Thất Đình, một tướng lĩnh trẻ và được cho là trung thành, về giữ chức |
Từ sau vụ [[Vụ đánh bom Dinh Độc Lập 1962|binh biến năm 1962]], Tổng thống Ngô Đình Diệm và Cố vấn [[Ngô Đình Nhu]] đã xếp đặt tướng Tôn Thất Đình, một tướng lĩnh trẻ và được cho là trung thành, về giữ chức Tư lệnh Quân đoàn III kiêm Tổng trấn Đô thành Sài Gòn, đồng thời giao giữ vai trò quan trọng trong kế hoạch phản đảo chính nếu đảo chính nổ ra lần nữa. Tuy nhiên, tướng Đính sớm thay đổi và đứng về nhóm đảo chính, trở thành một trong những thành viên chủ chốt khi [[Đảo chính Việt Nam Cộng hòa 1963|đảo chính thực sự]] nổ ra và kết thúc với cái chết bi thảm của Tổng thống Diệm và Cố vấn Nhu. |
||
Không đầy 3 tháng sau, một cuộc [[Cuộc chỉnh lý tại Việt Nam Cộng hòa 1964|" |
Không đầy 3 tháng sau, một cuộc [[Cuộc chỉnh lý tại Việt Nam Cộng hòa 1964|"chỉnh lý"]] được thực hiện với sự tham gia của tân Tư lệnh Quân đoàn III [[Trần Thiện Khiêm]] đã gạt bỏ quyền lực của các tướng lĩnh chủ chốt trong cuộc đảo chính trước đó, mở đường cho tướng Nguyễn Khánh lên nắm quyền và [[thời kỳ Loạn tướng]]. |
||
===Mậu Thân 1968=== |
===Mậu Thân 1968=== |
||
{{see also|Sự kiện Tết Mậu Thân}} |
{{see also|Sự kiện Tết Mậu Thân}} |
||
Ngày 1-7-1970, Vùng 3 được cải danh thành Quân khu 3. |
|||
===Mùa hè đỏ lửa=== |
===Mùa hè đỏ lửa=== |
||
| Dòng 53: | Dòng 67: | ||
===Mở đầu và kết thúc của thất bại cuối cùng=== |
===Mở đầu và kết thúc của thất bại cuối cùng=== |
||
{{see also|Chiến dịch Đường 14 - Phước Long||Chiến dịch Phan Rang - Xuân Lộc|Trận Xuân Lộc|Chiến dịch Hồ Chí Minh|Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975}} |
{{see also|Chiến dịch Đường 14 - Phước Long||Chiến dịch Phan Rang - Xuân Lộc|Trận Xuân Lộc|Chiến dịch Hồ Chí Minh|Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975}} |
||
==Biên chế tổ chức== |
==Biên chế tổ chức== |
||
Dưới đây là biên chế tổ chức của Quân đoàn III vào đầu năm 1975. |
Dưới đây là biên chế tổ chức của Quân đoàn III vào đầu năm 1975. |
||
| Dòng 89: | Dòng 102: | ||
# Đặc khu Vũng Tàu: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã [[Vũng Tàu]]. Phụ trách Yếu khu Thị xã Vũng Tàu (Gồm 1 quận) |
# Đặc khu Vũng Tàu: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã [[Vũng Tàu]]. Phụ trách Yếu khu Thị xã Vũng Tàu (Gồm 1 quận) |
||
==Các đời Tư lệnh== |
|||
==Bộ Tham mưu và Phòng Sở Quân đoàn III tháng 4/1975== |
|||
{| class= "wikitable" |
|||
|- |
|||
! width= "1%" |TT |
|||
! width= "21%" |Họ và Tên |
|||
! width= "13%" |Cấp bậc |
|||
! width= "20%" |Chức vụ |
|||
! width= "20%" |Phòng Sở |
|||
! Chú thích |
|||
|- |
|||
|<center> 1 |
|||
|<center> [[Nguyễn Văn Toàn]]<br/>''Võ bị Đà Lạt K5 |
|||
|<center> Trung tướng |
|||
|<center> Tư lệnh |
|||
|<center> Bộ Tư lệnh<br/>Quân đoàn |
|||
| |
|||
|- |
|||
|<center> 2 |
|||
|<center> [[Nguyễn Vĩnh Nghi]]<br/>''Võ bị Đà Lạt K5 |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Tư lệnh phó<br/>Tư lệnh Tiền phương |
|||
|<center> nt |
|||
| |
|||
|- |
|||
|<center> 3 |
|||
|<center> [[Nguyễn Văn Hiếu]]<br/>''Võ bị Đà Lạt K3 |
|||
|<center> Thiếu tướng |
|||
|<center> Tư lệnh phó<br/>Đặc trách Hành quân |
|||
|<center> nt |
|||
|Ngày 8 tháng 4 năm 1975, tử nạn do bị cướp cò súng lục. Ngày 10 tháng 4, được truy thăng Trung tướng |
|||
|- |
|||
|<center> 4 |
|||
|<center> [[Đào Duy Ân]]<br/>''Võ bị Đà Lạt K4 |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Tư lệnh phó<br/>Lãnh thổ |
|||
|<center> nt |
|||
| |
|||
|- |
|||
|<center> 5 |
|||
|<center> [[Lê Trung Tường]]<br/>''Võ bị Huế K2 |
|||
|<center> Chuẩn tướng |
|||
|<center> Tham mưu trưởng |
|||
|<center> nt |
|||
| |
|||
|- |
|||
|<center> 6 |
|||
|<center> [[Lê Văn Trang (Đại tá VNCH)|Lê Văn Trang]] |
|||
|<center> Đại tá |
|||
|<center> Chỉ huy trưởng |
|||
|<center> Pháo binh |
|||
| |
|||
|- |
|||
|<center> 7 |
|||
|<center> [[Nguyễn Khuyến (Đại tá VNCH)|Nguyễn Khuyến]] |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Chánh Sở |
|||
|<center> An ninh Quân đội |
|||
| |
|||
|- |
|||
|<center> 8 |
|||
|<center> [[Trần Quốc Khang (Đại tá VNCH)|Trần Quốc Khang]]<br/>''Võ khoa Nam Định''<ref>Trường Sĩ quan Trừ bị Nam Định</ref> |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Chỉ huy trưởng |
|||
|<center> Tiếp vận |
|||
| |
|||
|- |
|||
|<center> 9 |
|||
|<center> [[Hoàng Đình Thọ (Đại tá VNCH)|Hoàng Đình Thọ]]<br/>''Võ bị Địa phương<br/>Bắc Việt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Trưởng phòng |
|||
|<center> Phòng 3 Tác chiến |
|||
| |
|||
|- |
|||
|} |
|||
{|class="wikitable" |
|||
==Chỉ huy các đơn vị trực thuộc và phối thuộc== |
|||
{| class= "wikitable" |
|||
|- |
|||
! width= "1%" |TT |
|||
! width= "24%" |Họ và Tên |
|||
! width= "13%" |Cấp bậc |
|||
! width= "16%" |Chức vụ |
|||
! width= "18%" |Đơn vị |
|||
! Chú thích |
|||
|- |
|||
|<center> 1 |
|||
|<center> [[Lê Nguyên Vỹ]]<br/>''Võ bị Địa phương<br/>Trung Việt Huế K1 |
|||
|<center> Chuẩn tướng |
|||
|<center> Tư lệnh |
|||
|<center> Sư đoàn 5 Bộ binh |
|||
|Bộ Tư lệnh tại căn cứ Lai Khê, Bình Dương |
|||
|- |
|||
|<center> 2 |
|||
|<center> [[Lê Minh Đảo]]<br/>''Võ bị Đà Lạt K10 |
|||
|<center> Thiếu tướng |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Sư đoàn 18 Bộ binh |
|||
|Bộ Tư lệnh tại Thị xã Xuân Lộc, Long Khánh |
|||
|- |
|||
|<center> 3 |
|||
|<center> [[Lý Tòng Bá]]<br/>''Võ bị Đà Lạt K6 |
|||
|<center> Chuẩn tướng |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Sư đoàn 25 Bộ binh |
|||
|Bộ Tư lệnh tại căn cứ Đồng Dù, Củ Chi, Hậu Nghĩa |
|||
|- |
|||
|<center> 4 |
|||
|<center> [[Lưu Yểm (Đại tá VNCH)|Lưu Yểm]]<br/>''Sĩ quan Bổ túc Pháp |
|||
|<center> Đại tá |
|||
|<center> Tỉnh trưởng<br/>Tiểu khu trưởng |
|||
|<center> Biên Hòa<br/>''Biên Hòa<ref>Tên Tỉnh lỵ, Trung tâm Hành chính của tỉnh</ref> |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Biên Hòa |
|||
|- |
|||
|<center> 5 |
|||
|<center> [[Nguyễn Văn Của (Đại tá VNCH)|Nguyễn Văn Của]]<br/>''Võ khoa Thủ Đức K3''<ref>Trường Sĩ quan Trừ bị Thủ Đức</ref> |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Bình Dương<br/>''Phú Cường |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Phú Cường |
|||
|- |
|||
|<center> 6 |
|||
|<center> [[Nguyễn Công Thành (Đại tá VNCH)|Nguyễn Công Thành]] |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Bình Long<br/>''An Lộc |
|||
|Bộ Chỉ huy đặt tại Thị xã An Lộc |
|||
|- |
|||
|<center> 7 |
|||
|<center> [[Trần Bá Thành (Đại tá VNCH)|Trần Bá Thành]]<br/>''Võ khoa Thủ Đức K4 |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Bình Tuy<br/>''Hàm Tân |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Hàm Tân |
|||
|- |
|||
|<center> 8 |
|||
|<center> [[Châu Văn Tiên (Đại tá VNCH)|Châu Văn Tiên]]<br/>''Võ khoa Thủ Đức K1 |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Gia Định<br/>''Gia Định''<ref>Trung tâm Hành chính tỉnh Gia Định được đặt tại xã Bình Hòa thuộc quận Gò Vấp</ref> |
|||
|Bộ Chỉ huy tại xã Bình Hòa, quận Gò Vấp. |
|||
|- |
|||
|<center> 9 |
|||
|<center> [[Tôn Thất Soạn (Đại tá VNCH)|Tôn Thất Soạn]]<br/>''Võ khoa Thủ Đức K4 |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Hậu Nghĩa<br/>''Khiêm Cường |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Khiêm Cường |
|||
|- |
|||
|<center> 10 |
|||
|<center> [[Trần Vĩnh Huyến (Đại tá VNCH)|Trần Vĩnh Huyến]]<br/>''Võ bị Đà Lạt K4 |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Long An<br/>''Tân An |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Tân An |
|||
|- |
|||
|<center> 11 |
|||
|<center> [[Phạm Văn Phúc (Đại tá VNCH)|Phạm Văn Phúc]]<br/>''Võ bị Đà Lạt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Long Khánh<br/>''Xuân Lộc |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Xuân Lộc |
|||
|- |
|||
|<center> 12 |
|||
|<center> [[Nguyễn Thông Thành (Đại tá VNCH)|Nguyễn Thông Thành]] |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Phước Long<br/>''Phước Bình |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Phước Bình |
|||
|- |
|||
|<center> 13 |
|||
|<center> [[Phạm Ngọc Lân (Đại tá VNCH)|Phạm Ngọc Lân]]<br/>''Võ bị Đà Lạt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Phước Tuy<br/>''Phước Lễ |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Phước Lễ |
|||
|- |
|||
|<center> 14 |
|||
|<center> [[Bùi ĐỨc Tài (Đại tá VNCH)|Bùi Đức Tài]] |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Tây Ninh<br/>''Tây Ninh |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Tây Ninh |
|||
|- |
|||
|<center> 16 |
|||
|<center> [[Vũ Duy Tạo (Đại tá VNCH)|Vũ Duy Tạo]] |
|||
|<center> nt |
|||
|<center> Thị trưởng<br/>Đặc khu trưởng<br/>Chỉ huy trưởng<br/>T.Truyền tin<ref>Trường Truyền tin tọa lạc tại Vũng Tàu<</ref> |
|||
|<center> Đặc khu Vũng Tàu<br/>''Vũng Tàu |
|||
|Bộ Chỉ huy tại Thị xã Vũng Tàu |
|||
|} |
|||
==Các đời Tư lệnh== |
|||
{| class= "wikitable" |
|||
|- |
|- |
||
! width= |
! width="1%" |TT |
||
! width= |
! width="20%" |Họ tên |
||
! width= |
! width="18%" |Cấp bậc tại nhiệm |
||
! width= |
! width="18%" |Thời gian tại chức |
||
! Chú thích |
! Chú thích |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>1 |
||
|<center> |
|<center>[[Thái Quang Hoàng]] |
||
|<center> |
|<center>Trung tướng |
||
|<center> |
|<center>3/1959-10/1959 |
||
|Chức vụ sau cùng: Đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Thái Lan (1965) |
|Chức vụ sau cùng: Đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Thái Lan (1965) |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>2 |
||
|<center> |
|<center>[[Nguyễn Ngọc Lễ]] |
||
|<center> |
|<center>Trung tướng<br>(1956) |
||
|<center> |
|<center>10/1959-5/1961 |
||
|Chức vụ sau cùng: Chánh thẩm Tòa án Quân sự Mặt trận Sài Gòn (1964) |
|Chức vụ sau cùng: Chánh thẩm Tòa án Quân sự Mặt trận Sài Gòn (1964) |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>3 |
||
|<center> |
|<center>[[Lê Văn Nghiêm]] |
||
|<center> |
|<center>Thiếu tướng<br>(1955) |
||
|<center> |
|<center>5/1961-12/1962 |
||
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Giám đốc Nha Động viên Bộ Quốc phòng (1965) |
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Giám đốc Nha Động viên Bộ Quốc phòng (1965) |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>4 |
||
|<center> |
|<center>[[Tôn Thất Đính]] |
||
|<center> |
|<center>Thiếu tướng<br>(1958)<br>Trung tướng<br>(1963) |
||
|<center> |
|<center>12/1962-1/1964 |
||
|Chức vụ sau cùng: Thượng nghị sĩ (1967-1975) |
|Chức vụ sau cùng: Thượng nghị sĩ (1967-1975) |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>5 |
||
|<center> |
|<center>[[Trần Thiện Khiêm]] |
||
|<center> |
|<center>Trung tướng<br>(1963) |
||
|<center> |
|<center>1/1964-2/1964 |
||
|Chức vụ sau cùng: Thủ tướng Việt Nam Cộng hòa (1969-1975) |
|Chức vụ sau cùng: Thủ tướng Việt Nam Cộng hòa (1969-1975) |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>6 |
||
|<center> |
|<center>[[Lâm Văn Phát]] |
||
|<center> |
|<center>Thiếu tướng<br>(1963) |
||
|<center> |
|<center>2/1964-4/1964 |
||
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Tư lệnh Biệt khu Thủ đô (1975) |
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Tư lệnh Biệt khu Thủ đô (1975) |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>7 |
||
|<center> |
|<center>[[Trần Ngọc Tám]] |
||
|<center> |
|<center>Thiếu tướng<br>(1958)<br>Trung tướng<br>(4/1964) |
||
|<center> |
|<center>4/1964-10/1964 |
||
|Chức vụ sau cùng: Đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Thái Lan (1972-1974) |
|Chức vụ sau cùng: Đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Thái Lan (1972-1974) |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>8 |
||
|<center> |
|<center>[[Cao Văn Viên]] |
||
|<center> |
|<center>Thiếu tướng<br>(3/1964) |
||
|<center> |
|<center>10/1964-10/1965 |
||
|Chức vụ sau cùng: Đại tướng (1967), Tổng tham mưu trưởng Quân lực Việt Nam Cộng hòa (1965-1975) |
|Chức vụ sau cùng: Đại tướng (1967), Tổng tham mưu trưởng Quân lực Việt Nam Cộng hòa (1965-1975) |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>9 |
||
|<center> |
|<center>[[Nguyễn Bảo Trị]] |
||
|<center> |
|<center>Thiếu tướng |
||
|<center> |
|<center>10/1965-6/1966 |
||
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Tổng cục trưởng Tổng cục Quân huấn |
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Tổng cục trưởng Tổng cục Quân huấn |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>10 |
||
|<center> |
|<center>[[Lê Nguyên Khang]] |
||
|<center> |
|<center>Thiếu tướng<br>(1965) |
||
|<center> |
|<center>6/1966-8/1968 |
||
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Phụ tá Tổng tham mưu trưởng, đặc trách hành quân |
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Phụ tá Tổng tham mưu trưởng, đặc trách hành quân |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>11 |
||
|<center> |
|<center>[[Đỗ Cao Trí]] |
||
|<center> |
|<center>Trung tướng<br>(1963) |
||
|<center> |
|<center>8/1968-2/1971 |
||
|Tử nạn trực thăng ngày 23/2/1971. Được truy thăng Đại tướng |
|Tử nạn trực thăng ngày 23/2/1971. Được truy thăng Đại tướng |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>12 |
||
|<center> |
|<center>[[Nguyễn Văn Minh]] |
||
|<center> |
|<center>Thiếu tướng<br>(1968)<br>Trung tướng<br>(1972) |
||
|<center> |
|<center>2/1971-10/1973 |
||
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Tư lệnh Biệt khu Thủ đô |
|Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Tư lệnh Biệt khu Thủ đô |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>13 |
||
|<center> |
|<center>[[Phạm Quốc Thuần]] |
||
|<center> |
|<center>Trung tướng<br>(1971) |
||
|<center> |
|<center>10/1973-19/1974 |
||
|Chức vụ sau cùng: Chỉ huy trưởng trường Hạ sĩ quan Đồng Đế |
|Chức vụ sau cùng: Chỉ huy trưởng trường Hạ sĩ quan Đồng Đế |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>14 |
||
|<center> |
|<center>[[Dư Quốc Đống]] |
||
|<center> |
|<center>Trung tướng<br>(1970) |
||
|<center> |
|<center>10/1974-1/1975 |
||
|Chức vụ sau cùng: Phụ tá Tổng tham mưu trưởng |
|Chức vụ sau cùng: Phụ tá Tổng tham mưu trưởng |
||
|- |
|- |
||
|<center> |
|<center>15 |
||
|<center> |
|<center>[[Nguyễn Văn Toàn]] |
||
|<center> |
|<center>Trung tướng<br>(1974) |
||
|<center> |
|<center>1/1975-30/4/1975 |
||
|Tư lệnh cuối cùng |
|Tư lệnh cuối cùng |
||
|- |
|- |
||
|} |
|} |
||
==Chú thích== |
==Chú thích== |
||
{{Tham khảo|2}} |
{{Tham khảo|2}} |
||
| Dòng 386: | Dòng 208: | ||
==Tham khảo== |
==Tham khảo== |
||
* Trần Ngọc Thống, Hồ Đắc Huân, Lê Đình Thụy ''Lược sử Quân lực Việt Nam Cộng hòa'' 2011 |
* Trần Ngọc Thống, Hồ Đắc Huân, Lê Đình Thụy ''Lược sử Quân lực Việt Nam Cộng hòa'' 2011 |
||
{{ARVN}} |
{{ARVN}} |
||
Phiên bản lúc 08:15, ngày 17 tháng 2 năm 2017
| Quân đoàn III Việt Nam Cộng hòa | |
|---|---|
 | |
| Hoạt động | 1959-1975 |
| Quốc gia |  Việt Nam Cộng hòa |
| Phục vụ |  Quân lực Việt Nam Cộng hòa |
| Quân chủng | Hỗn hợp |
| Quy mô | Quân đoàn |
| Bộ chỉ huy | Biên Hòa, Việt Nam |
| Khẩu hiệu | Chiến thắng và Xây dựng |
| Tham chiến | Trận Mậu Thân Chiến cuộc 1975 |
| Các tư lệnh | |
| Chỉ huy nổi tiếng | Thái Quang Hoàng Lê Văn Nghiêm Tôn Thất Đính Trần Thiện Khiêm Lâm Văn Phát Cao Văn Viên Đỗ Cao Trí Dư Quốc Đống Nguyễn Văn Toàn |
| Huy hiệu | |
| Biểu tượng nhận dạng | [ |
Quân đoàn III là một đơn vị cấp Quân đoàn, được tổ chức hỗn hợp gồm cả Hải - Lục - Không quân, là một trong bốn quân đoàn chủ lực của Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Đây là Quân đoàn có nhiệm vụ kiểm soát địa bàn gồm các tỉnh xung quanh Đô thành Sài Gòn, vì vậy giữ vai trò hết sức trọng yếu đối với chính thể Việt Nam Cộng hòa. Cuối tháng 4 năm 1975, sau khi vô hiệu hoá phòng tuyến Xuân Lộc, lực lượng Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã thực hiện chiến dịch lớn cuối cùng, đánh tan những lực lượng cuối cùng của Quân đoàn III phòng thủ Sài Gòn, kết thúc cuộc Chiến tranh Việt Nam.
Lịch sử
Hình thành
Tiền thân của Vùng III chiến thuật là Đệ nhất Quân khu, được thành lập ngày 1 tháng 7 năm 1952[1], là một trong 4 Quân khu của Quân đội Quốc gia Việt Nam. Vùng kiểm soát của Đệ nhất Quân khu, tương ứng với vùng Nam phần Việt Nam, từ Bình Thuận vào đến Cà Mau. Tư lệnh đầu tiên là Đại tá Lê Văn Tỵ. Địa bàn Đệ nhất Quân khu gần như được giữ nguyên trong cuộc điều chỉnh năm 1954.[2]
Sau khi chính thể Việt Nam Cộng hòa chính thức thành lập ngày 26 tháng 10 năm 1956, toàn bộ lãnh thổ Nam Việt Nam do Việt Nam Cộng hòa kiểm soát được chia thành 6 Quân khu: Đệ nhất Quân khu (Đông Nam phần), Đệ nhị Quân khu (Trung phần), Đệ tam Quân khu (Kontum, Pleiku, Bình Định, Phú Yên), Đệ tứ Quân khu (nam Cao nguyên Trung phần và phía nam Duyên hải Trung phần), Đệ ngũ Quân khu (Tây Nam phần) và Quân khu Thủ đô (Sài Gòn, Gia Định, Long An). Địa bàn của Đệ nhất Quân khu cũ được tách làm 3 phần gồm Đệ nhất Quân khu mới (gồm các tỉnh Gia Định, Phước Long, Bình Tuy, Bình Dương, Biên Hòa, Tây Ninh, Phước Tuy, Long Khánh, Bình Long), Đệ ngũ Quân khu (gồm các tỉnh Long An, Kiến Tường, Kiến Phong, Định Tường, Kiến Hòa, Vĩnh Long, Vĩnh Bình, An Giang, Phong Dinh, Ba Xuyên, Kiên Giang, An Xuyên, Đặc khu Côn Sơn, Quân khu Thủ đô (Sài Gòn).[3] Tuy nhiên, mãi đến ngày 14 tháng 2 năm 1957, Đại tướng Lê Văn Tỵ, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Việt Nam Cộng hòa mới ký Công vụ lệnh số 146/TTM/VP chỉ định Chỉ huy trưởng 3 Quân khu kể trên, gồm: Trung tướng Dương Văn Minh, Chỉ huy trưởng Quân khu Thủ đô; Đại tá Nguyễn Văn Y, Chỉ huy trưởng Đệ nhất Quân khu; Đại tá Nguyễn Văn Là, Chỉ huy trưởng Đệ ngũ Quân khu. Trung tướng Dương Văn Minh đồng thời kiêm nhiệm chức Tư lệnh 3 quân khu trên.[4]
Bộ tư lệnh Quân đoàn III được thành lập lâm thời vào ngày 1 tháng 3 năm 1959 tại Biên Hòa do Trung tướng Thái Quang Hoàng làm Tư lệnh đầu tiên, giữa tháng 4 kiêm Tư lệnh Quân khu Thủ đô, thay tướng Dương Văn Minh chuyển sang làm Tổng thư ký Thường trực Quốc phòng. Mãi hơn một năm sau, Quân đoàn mới chính thức thành lập vào ngày 20 tháng 5 năm 1960, với nòng cốt là Sư đoàn 5, Sư đoàn 7, và Sư đoàn 21 Bộ binh.
Ngày 1 tháng 6 năm 1961, Tổng thống Diệm đã ra sắc lệnh cải tổ các Quân khu thành các Vùng chiến thuật, theo đó Đệ nhất và Đệ ngũ Quân khu được sát nhập để thành lập Vùng 3 chiến thuật[5]. Quân khu Thủ đô được đổi thành Biệt khu Thủ đô, mở rộng địa bàn thêm tỉnh Gia Định, trực thuộc Vùng 3 chiến thuật. Tỉnh Côn Sơn được tách ra, trực thuộc vào Bộ Tư lệnh Hải quân.[6] Từ đó Quân đoàn có danh hiệu liên hợp Quân đoàn III và Vùng 3 chiến thuật.
Địa bàn của Vùng 3 được tổ chức thành các Khu chiến thuật:
- Khu chiến thuật Đông: gồm các tỉnh Biên Hòa, Phước Tuy, Bình Tuy, Long Khánh, Phước Long, Bình Long, Bình Dương, Tây Ninh, Phước Thành.
- Khu chiến thuật Tiền Giang: gồm các tỉnh Long An, Kiến Tường, Kiến Phong, Định Tường, Kiến Hòa.
- Khu chiến thuật Hậu Giang: gồm các tỉnh Vĩnh Long, Vĩnh Bình, An Giang, Phong Dinh, Ba Xuyên, Kiên Giang, An Xuyên.
Mỗi khu chiến thuật là địa bàn hoạt động của một Sư đoàn. Các tỉnh cũng được tổ chức về mặt quân sự thành các Tiểu khu chiến thuật, đứng đầu là một sĩ quan cấp Đại tá hoặc Trung tá với chức danh Tỉnh trưởng (hoặc Thị trưởng) kiêm Tiểu khu trưởng, chỉ huy các Tiểu đoàn Địa phương quân và các Chi khu (trong đó có các Trung đội Nghĩa quân). Quân số của mỗi Tiểu khu tương đương với quân số của một Sư đoàn nhưng về mặt trang bị không bằng các đơn vị chủ lực. Vì vậy khi cần thiết sẽ được sự hỗ trợ của các Sư đoàn bộ binh. Do đó, khi phối hợp tác chiến Tiểu khu trưởng dưới quyền của Tư lệnh Sư đoàn.
Lãnh thổ của Vùng 3 chiến thuật khi đó tương ứng với địa bàn rộng lớn của Nam Bộ, gây ra rất nhiều khó khăn trong kiểm soát địa bàn. Do nhu cầu cần có thêm các đơn vị chủ lực nữa để hỗ trợ và chia sẻ vùng hoạt động, Tổng thống Ngô Đình Diệm quyết định thành lập thêm Sư đoàn 9 (ngày 1 tháng 1 năm 1962) và Sư đoàn 25 Bộ binh (ngày 1 tháng 7 năm 1962). Ngày 1 tháng 1 năm 1963, khi Quân đoàn IV và Vùng 4 chiến thuật được thành lập từ phần lãnh thổ miền Tây Nam phần, với nòng cốt là các sư đoàn 7, 9 và 21. Phần lãnh thổ trách nhiệm của Quân đoàn III và Vùng 3 chiến thuật chỉ còn 11 tỉnh và một Đặc khu thuộc miền Đông Nam phần, tổ chức thành 3 Khu chiến thuật: Khu chiến thuật 31 (gồm các tỉnh Tây Ninh, Hậu Nghĩa, Long An), Khu chiến thuật 32 (gồm các tỉnh Bình Long, Phước Long, Bình Dương) và Khu chiến thuật 33 (gồm các tỉnh Long Khánh, Bình Tuy, Phước Tuy, Biên Hòa, Biệt khu Thủ đô).
Đảo chính và chống đảo chính
Do vai trò hết sức quan trọng, bảo vệ đầu não chính quyền Việt Nam Cộng hòa, nên Quân đoàn được xem như cái chốt quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại của các cuộc đảo chính. Vì vậy, khi cuộc đảo chính 1960 nổ ra, các chỉ huy quân đảo chính lập tức bắt giữ tướng Thái Quang Hoàng, vô hiệu hóa Bộ tư lệnh Quân đoàn và Quân khu Thủ đô. Dù sau đó, các lực lượng dưới quyền Quân đoàn đã tự động tổ chức phản kích và đánh bại quân đảo chính, Tổng thống Diệm vẫn cáo buộc tướng Thái Quang Hoàng không đủ năng lực để phản ứng với cuộc đảo chính, vì thế đã điều chuyển ông sang giữ chức vụ Chỉ huy trưởng Trường Đại học Quân sự và kiêm Quân trấn trưởng Đà Lạt.
Từ sau vụ binh biến năm 1962, Tổng thống Ngô Đình Diệm và Cố vấn Ngô Đình Nhu đã xếp đặt tướng Tôn Thất Đình, một tướng lĩnh trẻ và được cho là trung thành, về giữ chức Tư lệnh Quân đoàn III kiêm Tổng trấn Đô thành Sài Gòn, đồng thời giao giữ vai trò quan trọng trong kế hoạch phản đảo chính nếu đảo chính nổ ra lần nữa. Tuy nhiên, tướng Đính sớm thay đổi và đứng về nhóm đảo chính, trở thành một trong những thành viên chủ chốt khi đảo chính thực sự nổ ra và kết thúc với cái chết bi thảm của Tổng thống Diệm và Cố vấn Nhu.
Không đầy 3 tháng sau, một cuộc "chỉnh lý" được thực hiện với sự tham gia của tân Tư lệnh Quân đoàn III Trần Thiện Khiêm đã gạt bỏ quyền lực của các tướng lĩnh chủ chốt trong cuộc đảo chính trước đó, mở đường cho tướng Nguyễn Khánh lên nắm quyền và thời kỳ Loạn tướng.
Mậu Thân 1968
Ngày 1-7-1970, Vùng 3 được cải danh thành Quân khu 3.
Mùa hè đỏ lửa
Mở đầu và kết thúc của thất bại cuối cùng
Biên chế tổ chức
Dưới đây là biên chế tổ chức của Quân đoàn III vào đầu năm 1975.
- Bộ Tư lệnh
- Bộ Tham mưu
- Sở An ninh Quân đội
- Phòng 1 Tổng Quản trị
- Phòng 2 Tình báo
- Phòng 3 Tác chiến
- Bộ chỉ huy Tiếp vận
- Bộ chỉ huy Pháo binh
- Đơn vị tác chiến trực thuộc
- Sư đoàn 5 Bộ binh: Bộ Tư lệnh đặt tại căn cứ Lai Khê, Bến Cát, phụ trách các tỉnh Bình Dương, Bình Long và Phước Long
- Sư đoàn 18 Bộ binh: Bộ Tư lệnh đặt tại Thị xã Xuân Lộc, Long Khánh, phụ trách các tỉnh Biên Hòa, Bình Tuy, Gia Định, Long Khánh, Phước Tuy và Đặc khu Vũng Tàu
- Sư đoàn 25 Bộ binh: Bộ Tư lệnh đặt tại căn cứ Đồng Dù, Củ Chi, phụ trách các tỉnh Hậu Nghĩa, Long An và Tây Ninh
- Đơn vị tác chiến phối thuộc
- Hải khu 3 (còn gọi là Hải quân Vùng 3 Duyên hải): Bộ Tư lệnh đặt tại Thị xã Vũng Tàu
- Vùng 3 Sông ngòi: Bộ tư lệnh đặt tại căn cứ Long Bình, Biên Hòa
- Sư đoàn 3 Không quân: Bộ Tư lệnh đặt tại Phi trường Biên Hòa
- Sư đoàn 5 Không quân: Bộ Tư lệnh đặt tại Phi trường Tân Sơn Nhất
- Lực lượng Biệt động quân (gồm các Liên đoàn 31, 32, 33)
- Lữ đoàn 3 Kỵ binh
- Tiểu khu, Đặc khu trực thuộc
- Tiểu khu Biên Hòa: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Biên Hòa. Gồm các Chi khu (Quận): Công Thanh, Dĩ An, Đức Tu, Long Thành, Nhơn Trạch, Tân Uyên và Yếu khu Thị xã Biên Hòa
- Tiểu khu Bình Dương: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Phú Cường. Gồm các Chi khu (Quận): Bến Cát, Châu Thành, Lái Thiêu, Phú Hòa, Phú Giáo, Trị Tâm và Yếu khu Thị xã Phú Cường
- Tiểu khu Bình Long: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã An Lộc. Gồm các Chi khu (Quận): An Lộc, Chơn Thành, Lộc Ninh và Yếu khu Thị xã An Lộc
- Tiểu khu Bình Tuy: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Hàm Tân. Gồm các Chi khu (Quận): Hàm Tân, Hoài Đức, Tánh Linh và Yếu khu Thị xã Hàm Tân
- Tiểu khu Gia Định: Bộ chỉ huy đặt ở một vị trí trong xã Bình Hòa thuộc Quận Gò Vấp (vị trí này nay là trung tâm quận Bình Thạnh). Gồm các Chi khu (Quận): Bình Chánh, Cần Giờ, Gò Vấp, Hốc Môn, Nhà Bè, Quảng Xuyên, Tân Bình, Thủ Đức và Yếu khu Thị xã Gia Định
- Tiểu khu Hậu Nghĩa: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Khiêm Cường. Gồm các Chi khu (Quận): Củ Chi, Đức Hòa, Đức Huệ, Trảng Bàng và Yếu khu Thị xã Khiêm Cường
- Tiểu khu Long An: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Tân An. Gồm các Chi khu (Quận): Bến Lức, Cần Đước, Cần Giuộc, Châu Thành, Rạch Kiến, Tân Trụ, Thủ Thừa và Yếu khu Thị xã Tân An
- Tiểu khu Long Khánh: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Xuân Lộc. Gồm các Chi khu (Quận): Định Quán, kiệm Tân, Xuân Lộc và Yếu khu Thị xã Xuân Lộc
- Tiểu khu Phước Long: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Phước Bình. Gồm các Chi khu (Quận): Bố Đức, Đôn Luân, Đức Phong, Phước Bình và Yếu khu Thị xã Phước Bình
- Tiểu khu Phước Tuy: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Phước Lễ. Gồm các Chi khu (Quận): Đất Đỏ, Đức Thạnh, Long Điền, Long Lễ, Xuyên Mộc và Yếu khu Thị xã Phước Lễ
- Tiểu khu Tây Ninh: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Tây Ninh. Gồm các Chi khu (Quận): Hiếu Thiện, Khiêm Hạnh, Phú Khương, Phú Ninh và Yếu khu Thị xã Tây Ninh
- Đặc khu Vũng Tàu: Bộ chỉ huy đặt tại Thị xã Vũng Tàu. Phụ trách Yếu khu Thị xã Vũng Tàu (Gồm 1 quận)
Các đời Tư lệnh
| TT | Họ tên | Cấp bậc tại nhiệm | Thời gian tại chức | Chú thích |
|---|---|---|---|---|
| Chức vụ sau cùng: Đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Thái Lan (1965) | ||||
(1956) |
Chức vụ sau cùng: Chánh thẩm Tòa án Quân sự Mặt trận Sài Gòn (1964) | |||
(1955) |
Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Giám đốc Nha Động viên Bộ Quốc phòng (1965) | |||
(1958) Trung tướng (1963) |
Chức vụ sau cùng: Thượng nghị sĩ (1967-1975) | |||
(1963) |
Chức vụ sau cùng: Thủ tướng Việt Nam Cộng hòa (1969-1975) | |||
(1963) |
Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Tư lệnh Biệt khu Thủ đô (1975) | |||
(1958) Trung tướng (4/1964) |
Chức vụ sau cùng: Đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Thái Lan (1972-1974) | |||
(3/1964) |
Chức vụ sau cùng: Đại tướng (1967), Tổng tham mưu trưởng Quân lực Việt Nam Cộng hòa (1965-1975) | |||
| Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Tổng cục trưởng Tổng cục Quân huấn | ||||
(1965) |
Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Phụ tá Tổng tham mưu trưởng, đặc trách hành quân | |||
(1963) |
Tử nạn trực thăng ngày 23/2/1971. Được truy thăng Đại tướng | |||
(1968) Trung tướng (1972) |
Chức vụ sau cùng: Trung tướng, Tư lệnh Biệt khu Thủ đô | |||
(1971) |
Chức vụ sau cùng: Chỉ huy trưởng trường Hạ sĩ quan Đồng Đế | |||
(1970) |
Chức vụ sau cùng: Phụ tá Tổng tham mưu trưởng | |||
(1974) |
Tư lệnh cuối cùng |
Chú thích
- ^ Sắc lệnh số 61-QP của Quốc trưởng Bảo Đại ngày 26 tháng 6 năm 1952
- ^ Sắc lệnh số 19-QP của Quốc trưởng Bảo Đại ngày 19 tháng 3 năm 1954
- ^ Sắc lệnh số 147/b/QP ngày 24 tháng 10 năm 1956
- ^ Tài liệu Tham mưu biệt bộ Phủ tổng thống. Trung tâm lưu trữ quốc gia II TP Hồ Chí Minh.
- ^ Sắc lệnh số SL.98/QP ngày 13 tháng 4 năm 1961
- ^ Sự thay đổi địa giới hành chính và quân sự của chính quyền Sài Gòn giai đoạn 1955-1963 tại Bà Rịa-Vũng Tàu
Tham khảo
- Trần Ngọc Thống, Hồ Đắc Huân, Lê Đình Thụy Lược sử Quân lực Việt Nam Cộng hòa 2011
| Đại đơn vị | |
|---|---|
| Binh chủng | Lục quân ·
Hải quân ·
Thủy quân Lục chiến ·
Không quân ·
Lực lượng Nhảy dù ·
Biệt cách Dù ·
|
| Quân trường | |
| Biểu trưng | Danh sách biểu trưng · Huân chương · Quân hàm · Quân huy · Quân kỳ · |
| Binh biến | |
| Sự kiện quân sự | |
